ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری خانواده منتظر چیست؟ (پرسش)

ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری خانواده منتظر چیست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاتر	مهدویت / غیبت امام مهدی
تعداد پاسخ	۱ پاسخ

ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری خانواده منتظر چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

پاسخ‌ نخست

رضا علی کرمی

حجت الاسلام و المسلمین رضا علی کرمی، در کتاب «خانواده منتظر امام زمان» در این‌باره گفته است:

«صالح، مصلح، صالحان، مصلحین، اصلاح و صالحات، از واژگانی هستند که هم در قرآن و هم در متون روایی کاربرد فراوان دارند. خداوند در قرآن کریم می‌‌فرماید: ﴿الَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ أَنَّ لَهُمْ جَنَّاتٍ﴾. و سپس در ادامه می‌‌فرماید، بسیاری هرچند ایمان دارند؛ ولی عمل صالح انجام نمی‌دهند. در آیه ۳۷ سوره فاطر نیز آمده است، عده‌ای که وارد جهنم می‌‌شوند به خداوند عرضه می‌‌دارند: ﴿رَبَّنَا أَخْرِجْنَا نَعْمَلْ صَالِحًا﴾؛ یعنی اینان در دنیا اعمال حسنه‌ای داشته‌اند که صالح نبوده است. در آیه ۳۷ سوره سبأ هم آمده است: "اموال و اولادتان نمی‌توانند شما را به ما برسانند"، زیرا اینان برای این که خود را توجیه کنند، می‌‌گویند: ما دلمان پاک است و نیازی به انجام عمل صالح نداریم. به تصریح آیه ﴿وَالَّذِينَ آمَنُوا وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَنُدْخِلَنَّهُمْ فِي الصَّالِحِينَ﴾، مؤمنانی که به طور مداوم عمل صالح انجام دهند، خداوند آنان را در زمره صالحان قرار می‌‌دهد.

اگر کسی خود به مقامی از مصلح بودن نرسیده باشد، نمی‌تواند به مقام و جایگاه یاری مصلح برسد. یاران و یاوران حضرت مهدی (ع) کسانی هستند که نخست به اصلاح خود پرداخته، از تمام بدی‌ها و زشتی‌ها پاک و اصلاح می‌‌شوند و آن گاه به یاری امام بر می‌‌خیزند. اصلاح خویشتن، نخستین شرط پیوستن به کاروان یاران حضرت در هنگامه ظهور است. یاران امام زمان (ع) هم باید صالح باشند و هم مصلح؛ هم به اصلاح خود بپردازند و هم به اصلاح دیگران. آنان باید فرهنگ دینی و اسلامی را در جامعه ترویج نمایند و برای اقامه فرائض دینی و الهی تلاش کنند.

امام صادق (ع) در روایتی به توصیف یاران امام زمان (ع) پرداخته است، چنان که می‌‌فرمایند: "هنگامی که [[[حضرت]]] مهدی ظهور می‌‌کند، به تمام بلاد زمین کسانی را می‌‌فرستد و به او می‌‌گوید: فرمان تو در کف دست توست، هر وقت مشکلی برای تو پیش آمد که راه حل آن را نمی‌دانستی و نمی‌دانستی چگونه حکم کنی، به کف دست خود نگاه کن و به آن چه در آن نوشته است عمل کن. آن گاه حضرت سپاهی به سمت قسطنطنیه گسیل می‌‌دارد. وقتی سپاهیان به کنار آب می‌‌رسند، چیزی بر روی پاهایشان می‌‌نویسند و بر روی آب راه می‌‌روند. رومیان با دیدن این صحنه می‌‌گویند: اینان که یاران اویند بر آب چنین راه می‌‌روند، پس خود او چگونه خواهد بود؟!".

رسول گرامی اسلام در ستایش پیروان حضرت علی (ع)، با اشاره به صفت عبودیت آنها فرمودند: "ای علی! برادرانت همه پاک و پاکیزه می‌‌باشند و اهل عبادت به شمار می‌‌روند و نزد مردم به این صفات معروف هستند و مقام آنها نزد خداوند بزرگ است". این روایت مربوط به پیروان همه معصومین (ع) است، چنان که قرآن کریم نیز درباره آنان فرموده است: "مؤمنان مجاهد، اهل توبه، عبادت، ستایش، سیاحت، رکوع، سجود، امر به معروف و نهی از منکر و حفظ حدود و مقررات الهی‌اند و چنین مؤمنانی را بشارت باد". عبادت از دیدگاه یاران امام، نوعی معامله و داد و ستد نیست، بلکه نیایش عارفانه و پاکبازانه، پیوند روح با ابدیت، عالی‌ترین واکنش سپاسگزارانه انسان در برابر خدا و عبادت آزادگان است. امام باقر (ع) فرمود: "گویا قائم و یارانش را در نجف اشرف می‌‌نگرم، توشه‌هایشان به پایان رسیده و لباس‌هایشان مندرس گشته است. جای سجده بر پیشانی شان نمایان است. شیران روزند و راهبان شب".

منتظران، کسانی هستند که خود را آلوده به گناهی که منجر به ورود به جهنم می‌‌شود، نمی‌کنند: ﴿وَالَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا اصْرِفْ عَنَّا عَذَابَ جَهَنَّمَ﴾. از امام صادق (ع) نقل شده است که فرمودند: "هر کس دوست دارد از یاران قائم (ع) باشد، باید منتظر او [بماند] و در این حال به پرهیزکاری و اخلاق نیکو رفتار کند؛ پس اگر در این حال بمیرد و پس از مرگ او قائم بپا خیزد، پاداش او همچون کسی است که آن حضرت را درک کرده است. پس کوشش کنید و در انتظار بمانید، این امر بر شما گوارا باشد، ای مشمولان رحمت الهی!"

حضرت امام مهدی (ع) می‌‌فرمایند:"هریک از شما باید آنچه را که موجب دوستی ما می‌‌شود، پیشه خود سازد و از هر آنچه موجب خشم و نارضایتی ما می‌‌گردد دوری گزیند؛ زیرا فرمان ما به یکباره و ناگهانی می‌‌رسد و در آن زمان توبه و بازگشت برای کسی سودی ندارد و پشیمانی از گناه کسی را از کیفر ما نجات نمی‌دهد".

در یکی از نامه‌های امام زمان (ع) به شیخ مفید، اعمال بد و ناشایست و گناهانی که از شیعیان سر می‌‌زند، به عنوان یکی از اسباب اصلی طولانی شدن غیبت و محروم ماندن شیعیان از دیدار آن حضرت شمرده شده است. منتظر واقعی باتقوا و پرهیزکاری در مراحل مختلف می‌‌تواند امام زمان (ع) را یاری کند، زیرا هرگاه کسی اهل تقوا شد، آثار ظاهری تقوای او موجب بیداری و یادآوری و هدایت دیگران می‌‌شود. تقوا، روشن‌بینی و رزق بی‌حساب و گشایش الهی را نصیب انسان می‌‌سازد و در لحظه‌های خوف و خطر دل را آرامش می‌‌دهد، و همین تقواست که در دوران فتنه‌خیز غیبت، مایه رستگاری انسان‌هاست.

نقش و اهمیت کار و تلاش در زندگی بر کسی پوشیده نیست. کار باعث می‌‌شود که انسان سعادتمندانه و آبرومندانه زندگی کند و زمینه رشد و ترقی و پیشرفت خود را فراهم سازند. در دین مقدس اسلام تأکید بسیاری برای کار و تلاش جهت اداره زندگی و امرار معاش شده است. دین اسلام افراد کارگر و تلاش گر را تشویق می‌‌کند و نوید بشارت و اجر و ثواب را برای آنها می‌‌دهد. از ویژگی‌ها و خصوصیت‌های یاوران حضرت مهدی (ع) هم این است که آنان اهل کار و تلاش هستند. در این زمینه روایات و احادیث زیادی وارد شده است؛ امام صادق (ع) فرمودند: "ای ابن جندب! به شیعیان ما این سخن را ابلاغ کن و بگو: روش‌های گوناگون و نادرست نداشته باشید؛ به خدا سوگند که به "ولایت" ما جز با ورع و پرهیزگاری، و تلاش کردن (برای کارهای خیر) در دنیا، و مواسات با برادران برای خدا، نمی‌توان دست یافت. و هر کس به مردمان ستم کند، از شیعیان ما نیست".

خطاب مردمان در این تعلیم به صورت عام وارد شده است که دربرگیرنده تمام مردم است؛ حال پیرو هر دین و مذهبی که باشند. بنابراین، هرکس به احدی ستم و ظلم نماید، خواه ستم اقتصادی باشد یا ستم حقوقی، شیعه آل محمد (ص) محسوب نمی‌شود و فرد ستم دیده هم فرقی نمی‌کند که چه کسی باشد و پیرو چه دینی و کدام ملیت و آئینی.

ابو صامت از امام صادق (ع) روایت کرده که فرموده است: من و پدرم ابوجعفر (ع) در میان قبر و منبر [در مسجد مدینه] به شیعیان گذر کردیم. من به پدرم گفتم: فدایت گردم اینان شیعیان و طرفداران تو هستند. فرمود: کجایند؟ عرض کردم: آنان را در میان قبر و منبر می‌‌بینم. فرمود: مرا نزد آنان ببر، و چون نزد ایشان رفت بر آنها درود فرستاد و فرمود: به خدا سوگند من شمیم شما و ژوئن‌های شما را دوست می‌‌دارم و شما نیز با پارسایی و تلاش، بر این دوستی مرا یاری رسانید که هیچ کس به آنچه در نزد خداست نرسد مگر در پرتوی پارسایی و تلاش، و چون بنده خدایی را جلودار خویش قرار دادید از او پیروی کنید. هان، به خدا سوگند که شما بر آیین من و پدرانم ابراهیم و اسماعیل هستید، اگرچه اینان نیز بر دین آنها هستند. پس شما در این کار مرا با پارسایی و کوشش مدد رسانید .

برای بسط عدل و اجرای فرمان‌ها الهی همواره در راه جهاد فی سبیل الله هستند: ﴿يُجَاهِدُونَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ﴾.

خضوع و خشوع از برجسته‌ترین و گرامی‌ترین ویژگی افراد منتظر محسوب می‌‌شود که هم در قرآن کریم به این صفات اشاره شده است و هم در متون حدیثی بخشی از روایات در باب صفات خشوع و خضوع وارد و نقل شده‌اند. خداوند در قرآن کریم در باره خشوع و خضوع فرموده است: ﴿إِنَّمَا يُؤْمِنُ بِآيَاتِنَا الَّذِينَ إِذَا ذُكِّرُوا بِهَا خَرُّوا سُجَّدًا وَسَبَّحُوا بِحَمْدِ رَبِّهِمْ وَهُمْ لَا يَسْتَكْبِرُونَ﴾.

حضرت امام علی (ع) به این صفات اشاره کرده، می‌‌فرمایند: "خود را به پیوند با دوستت وادار نزد قطع به صله او و نزد او گردانش به لطف و گرمی با او، و نزد دریغش به بخشش به او، و نزد دورشدنش به نزدیک شدن به او، و نزد سخت گیریش به نرمش با او، و نزد بدکرداریش با تو به عذرخواهی از او تا آنجا که گویا بنده او هستی و او ولی نعمت تو است، و مباد این روش را بیجا بکار بری و با کسی که شایسته آن نیست انجام دهی"؛

در یک سوی بنده‌ای است که خداوند را به خود می‌‌خواند و به پرستش و عبادت او مشغول است و در سوی دیگر، خالقی است که بندگان خویش را با رحم و شفقت و امیدواری و بخشش می‌‌نوازد و مورد مهربانی و ترحم قرار می‌‌دهد. انسان از طریق نماز، این زیباترین و شیواترین نیایش از منزلت پایین و خاکی به بالاترین مرتبه و منزلت و رفیع‌ترین جایگاه که عرش الهی و حضور در محضر خداوند باشد، عروج می‌‌نماید.

نماز زیباترین ارتباط و شکوهمندترین پیوندی است که میان خدا و انسان بر قرار می‌‌گردد. از صفات بارز و برجسته یاران و منتظران امام (ع) که در منابع دینی به آن اشاره شده، این است که آنان اهل نماز هستند. در کتاب بحارالانوار درباره اصحاب امام زمان (ع) آمده است: "برخی از آنان شب‌ها را بیدار بوده و زمزمه نماز و مناجات شبانگاهی شان، همچون صدای زنبوران عسل فضا را آکنده سازد"».

1. معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
2. منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
3. منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
4. ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
5. عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
6. هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
7. انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
   1. ضرورت عقلی انتظار چیست؟ (پرسش)
   2. ضرورت نقلی انتظار چیست؟ (پرسش)
8. آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
9. جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
10. نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
11. انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
12. شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا می‌کند؟ (پرسش)
13. لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
    1. آیا زندگی با یاد امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    2. آیا آرزوی یاری کردن امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    3. آیا ایجاد آمادگی برا پیوستن به امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    4. آیا تربیت منتظران راستین از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
14. دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
15. دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
16. آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
17. آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
18. چرا گفته می‌شود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
19. دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
20. آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتاب‌زده هستند؟ (پرسش)
21. آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم می‌شود؟ (پرسش)
22. آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی می‌شود؟ (پرسش)
23. آیا اندیشه انتظار موعود در امت‌های پیشین بوده است؟ (پرسش)
24. آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقه‌ای دارد؟ (پرسش)
25. منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
26. آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش) ‏
27. گونه‌های احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
28. نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
    1. آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    2. آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    3. آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    4. آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    5. آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    6. آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    7. آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    8. آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    9. آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
29. چرا کسانی که انتظار امام مهدی را می‌کشیده‌اند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند؟ (پرسش)
30. ویژگی‌های اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
31. شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
32. منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
33. مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
34. چگونه می‌توان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
35. آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
36. منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
37. منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
38. شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
39. انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
40. آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
41. آیا انتظار به معنای گوشه‌گیری و احتراز است؟ (پرسش)
42. آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
43. مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
44. کامل‌ترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
45. انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
46. مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
47. منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
48. منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
49. منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
50. منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
51. انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
52. دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
53. دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
54. دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
55. دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
56. دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
57. برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
58. علت برداشت‌های انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش) ‏
59. آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
60. عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
61. لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
62. نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
63. رابطه انتظار با شدت گرفتاری‌ها چیست؟ (پرسش)
64. امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
65. آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
66. مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
67. رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
68. بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
69. مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید می‌کند؟ (پرسش)
70. چه رابطه‌ای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
71. انتظار منجی در ادوار مختلف دعوت‌های الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
72. اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
73. آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
74. انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
75. برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
76. آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی می‌‏دانند؟ (پرسش)
77. آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
78. مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
79. چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
80. آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب می‌‏شود؟ (پرسش)
81. آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالت‌‏آور است؟ (پرسش)
82. علت سختی انتظار چیست و چرا می‏‌گویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
83. امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
84. منتظران امام مهدی که در قرن‏های گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کرده‌اند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
85. آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ (پرسش)
86. فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
87. خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجات‏‌دهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
88. دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
89. دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده می‌شود؟ (پرسش)
90. آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
91. انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا می‏‌کند؟ (پرسش)
92. رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
93. رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
94. فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
95. باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه می‌شود؟ (پرسش)
96. انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
97. جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
98. چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
99. چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
100. ویژگی‌‏های منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
101. انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
102. چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
103. دانش ‏آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
104. رضایت امام مهدی از چه راهی به دست می‌آید؟ (پرسش)
105. آیا شیعیان و منتظران ظهور افزون‌بر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
106. آیا برای منتظر واقعی بودن اقدام‌های سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
107. وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
108. چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
109. چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
110. جامعه منتظر دارای چه ویژگی‌هایی است؟ (پرسش)
111. انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
112. صرف‏‌نظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر به‌طور کلی چیست؟ (پرسش)
113. منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
114. منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
115. منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
116. در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
117. ویژگی‏های منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
118. آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
119. ویژگی‌های انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
120. ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
121. ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
122. فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
123. آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
124. آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
125. آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
126. چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش می‌شود؟ (پرسش)
127. عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
128. چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
129. آیا انتظار فرج منشأ فرج‌های مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
130. انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
131. ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
132. ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)