کارکرد دین در زندگی بشر (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | عنوان = کارکرد دین در زندگی بشر | عنوان اصلی = | تصویر = IM010463.jpg | اندازه تصویر = 200px | از مجموعه = | زبان = فارسی | زبان اصلی = | نویسنده = محمد سبحانی‌نیا | نویسندگان = | تحقیق یا تدوین = | زیر نظر = | به کوشش = | مترجم = | مترجمان = |...» ایجاد کرد) برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
برچسب: پیوندهای ابهام‌زدایی |
||
| خط ۴۱: | خط ۴۱: | ||
*پیشینه تحقیق | *پیشینه تحقیق | ||
*روش تحقیق | *روش تحقیق | ||
==== فصل دوم: مبادی [[تصوری]] مسئله | ==== فصل دوم: مبادی [[تصوری]] مسئله [[کارکرد دین]] در [[زندگی]] [[بشر]] ==== | ||
* [[تعریف دین]] | * [[تعریف دین]] | ||
** [[دین در قرآن]] | ** [[دین در قرآن]] | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
* [[نقد]] نظریه مارکس | * [[نقد]] نظریه مارکس | ||
==== فصل دوم: نظریه حداقلی دین ==== | ==== فصل دوم: نظریه حداقلی دین ==== | ||
*نظریه جداانگاری دین و | *نظریه [[جداانگاری دین و دنیا]] یا [[سکولاریسم]] | ||
**عوامل پیدایش سکولاریسم | **عوامل پیدایش سکولاریسم | ||
*# [[عقلانیت]] | *# [[عقلانیت]] | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
*#توجه به [[علم]] و [[دانش]] | *#توجه به [[علم]] و [[دانش]] | ||
*#اصل [[اجتهاد]] | *#اصل [[اجتهاد]] | ||
* [[نظریه]] [[ | * [[نظریه]] [[جامعه‌شناسان]] و [[روان‌شناسان]] | ||
*نظریه | *نظریه [[روشن‌فکران مذهبی]] | ||
#بی جهت بودن دین | #بی جهت بودن دین | ||
# [[شریعت]] [[صامت]] | # [[شریعت]] [[صامت]] | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
* [[دلایل]] رویکرد حداکثری دین | * [[دلایل]] رویکرد حداکثری دین | ||
# [[قاعده لطف]] و [[حکمت الهی]] | # [[قاعده لطف]] و [[حکمت الهی]] | ||
# [[استدلال | # [[استدلال به حدیث]] | ||
#جامعیت اسلام | # [[جامعیت اسلام]] | ||
##نظریه [[افراطی]] | ##نظریه [[افراطی]] | ||
##نظریه [[تفریطی]] | ##نظریه [[تفریطی]] | ||
| خط ۷۷: | خط ۷۷: | ||
## [[اثبات]] جامعیت اسلام | ## [[اثبات]] جامعیت اسلام | ||
# [[خاتمیت اسلام]] | # [[خاتمیت اسلام]] | ||
#تبیین اهداف دین | #تبیین [[اهداف دین]] | ||
#ماهیت [[احکام اسلام]] | #ماهیت [[احکام اسلام]] | ||
==== [[پاسخ به شبهات]] ==== | ==== [[پاسخ به شبهات]] ==== | ||
| خط ۸۵: | خط ۸۵: | ||
## حاکم شدن روش [[اکراه]] | ## حاکم شدن روش [[اکراه]] | ||
## [[ناامیدی]] [[مردم]] | ## [[ناامیدی]] [[مردم]] | ||
## [[پرهیز | ## [[پرهیز از افراط و تفریط]] | ||
##منع از [[تدبیر]] و فعالیت | ##منع از [[تدبیر]] و فعالیت | ||
##ابزار انگاری در دین | ##ابزار انگاری در دین | ||
## [[نقض]] [[آفرینش]] | ## [[نقض]] [[آفرینش]] | ||
# [[ایدئولوژی]] کردن دین | # [[ایدئولوژی]] کردن دین | ||
# [[عرفی]] | # [[عرفی شدن دین]] | ||
*نظریه | *نظریه مختار | ||
=== بخش سه: کارکرد دین در حوزه‌های مختلف === | === بخش سه: کارکرد دین در حوزه‌های مختلف === | ||
==== فصل اول: کارکرد دین در حوزه فردی ==== | ==== فصل اول: کارکرد دین در حوزه فردی ==== | ||
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
# [[ناتوانی]] از تبیین مهم‌ترین پدیده‌های [[انسانی]] | # [[ناتوانی]] از تبیین مهم‌ترین پدیده‌های [[انسانی]] | ||
*انسان‌شناسی [[دینی]] | *انسان‌شناسی [[دینی]] | ||
*ویژگی‌های | *ویژگی‌های [[انسان‌شناسی قرآنی]] | ||
* [[جهان‌شناسی]] | * [[جهان‌شناسی]] | ||
* [[پیامبرشناسی]] | * [[پیامبرشناسی]] | ||
#معرفی [[پیامبران]] | #معرفی [[پیامبران]] | ||
# [[شناسایی]] [[وحی]] | # [[شناسایی]] [[وحی]] | ||
#تبیین خصوصیات پیامبران | #تبیین [[خصوصیات پیامبران]] | ||
#معرفی [[انگیزه | #معرفی [[انگیزه بعثت پیامبران]] | ||
#بیان [[معجزات]] پیامبران | #بیان [[معجزات]] پیامبران | ||
#تبیین [[عصمت پیامبران]] | #تبیین [[عصمت پیامبران]] | ||
| خط ۱۱۶: | خط ۱۱۶: | ||
* [[معادشناسی]] | * [[معادشناسی]] | ||
#رخ‌دادهای پیش از [[رستاخیز]] | #رخ‌دادهای پیش از [[رستاخیز]] | ||
# | # [[نفخ صور]] | ||
#ظهور | #ظهور [[زندگانی اخروی]] | ||
# [[حساب اعمال]] | # [[حساب اعمال]] | ||
#تشکیل [[محکمه عدل الهی]] | #تشکیل [[محکمه عدل الهی]] | ||
| خط ۱۲۵: | خط ۱۲۵: | ||
===== کارکرد دوم: نقش انگیزشی دین ===== | ===== کارکرد دوم: نقش انگیزشی دین ===== | ||
*کارکرد دین در حوزه [[اخلاق]] | *کارکرد دین در حوزه [[اخلاق]] | ||
# | # [[معرفت اخلاقی]] | ||
# [[تربیت اخلاقی]] | # [[تربیت اخلاقی]] | ||
## [[موعظه]] | ## [[موعظه]] | ||
##ارائه الگوهای اخلاقی | ##ارائه [[الگوهای اخلاقی]] | ||
*کارکرد دین در حوزه اخلاق به بیان دیگر | *کارکرد دین در حوزه اخلاق به بیان دیگر | ||
#پرورش [[فضایل]] و احیای [[کرامت انسانی]] | #پرورش [[فضایل]] و احیای [[کرامت انسانی]] | ||
| خط ۱۳۸: | خط ۱۳۸: | ||
===== کارکرد سوم: کارکرد [[دین]] در حوزه [[تربیت]] ===== | ===== کارکرد سوم: کارکرد [[دین]] در حوزه [[تربیت]] ===== | ||
*ویژگی‌های [[تربیت اسلامی]] | *ویژگی‌های [[تربیت اسلامی]] | ||
# [[ | # [[فطرت‌مداری]] | ||
#متربی محوری | #متربی محوری | ||
#تعاملی بودن | #تعاملی بودن | ||
| خط ۱۴۸: | خط ۱۴۸: | ||
#روش الگویی | #روش الگویی | ||
# [[تذکر]] | # [[تذکر]] | ||
# موعظه | # [[موعظه]] | ||
# [[عبادت]] | # [[عبادت]] | ||
# [[محبت | # [[محبت به اولیای الهی]] | ||
# [[تشویق]] و [[تنبیه]] | # [[تشویق]] و [[تنبیه]] | ||
===== کارکرد چهارم: کارکرد دین در [[بهداشت روان]] ===== | ===== کارکرد چهارم: کارکرد دین در [[بهداشت روان]] ===== | ||
*حوزه [[شناختی]] | *حوزه [[شناختی]] | ||
**بازگشت به فطرت (خدایابی) | **بازگشت به فطرت ([[خدایابی]]) | ||
**آثار بازگشت به فطرت و [[ایمان به خدا]] | **آثار بازگشت به فطرت و [[ایمان به خدا]] | ||
*# [[ | *# [[معنابخشی]] | ||
*#ایجاد | *#ایجاد تکیه‌گاه [[روحی]] | ||
*# [[انقلاب]] روحی | *# [[انقلاب]] روحی | ||
**نگاه مثبت به [[مرگ]] | **نگاه مثبت به [[مرگ]] | ||
| خط ۱۶۵: | خط ۱۶۵: | ||
# [[تخلیه هیجانی]] | # [[تخلیه هیجانی]] | ||
#بالا بردن سطح [[مقاومت]] | #بالا بردن سطح [[مقاومت]] | ||
# [[ | # [[دعادرمانی]] | ||
#نقش دعا در کاهش [[اضطراب]] و [[افسردگی]] | #نقش دعا در کاهش [[اضطراب]] و [[افسردگی]] | ||
#آرام بخشی [[خانواده]] | #آرام بخشی [[خانواده]] | ||
| خط ۱۷۳: | خط ۱۷۳: | ||
* [[اهداف پیامبران]] از دیدگاه [[قرآن]] | * [[اهداف پیامبران]] از دیدگاه [[قرآن]] | ||
# [[اجرای عدالت]] | # [[اجرای عدالت]] | ||
# [[اصلاح جامعه]] و [[مبارزه | # [[اصلاح جامعه]] و [[مبارزه با مفاسد اجتماعی]] | ||
# [[آزادی]] انسان | # [[آزادی]] انسان | ||
*کارکرد دین در حوزه سیاست | *کارکرد دین در حوزه سیاست | ||
# [[مشارکت سیاسی]] | # [[مشارکت سیاسی]] | ||
#تأمین [[رشد | #تأمین [[رشد و تعالی جامعه]] | ||
# [[ | # [[قانون‌مداری]] | ||
# [[مردم‌سالاری دینی]] | # [[مردم‌سالاری دینی]] | ||
# [[عدالت محوری]] و | # [[عدالت محوری]] و [[آزادی‌خواهی]] | ||
# | # [[کنترل قدرت]] | ||
##روش مهار [[عقلانی]] و بینشی | ##روش مهار [[عقلانی]] و بینشی | ||
##مهار اخلاقی | ##مهار اخلاقی | ||
| خط ۱۸۸: | خط ۱۸۸: | ||
===== کارکرد دوم: کارکرد دین در [[تمدن بشری]] ===== | ===== کارکرد دوم: کارکرد دین در [[تمدن بشری]] ===== | ||
===== کارکرد سوم: کارکرد دین در [[امنیت]] ===== | ===== کارکرد سوم: کارکرد دین در [[امنیت]] ===== | ||
* [[امنیت سیاسی]] _ اجتماعی | * [[امنیت سیاسی]] _ [[امنیت اجتماعی|اجتماعی]] | ||
#عدم تأمین [[حقوق مردم]] | #عدم تأمین [[حقوق مردم]] | ||
#محدود کردن آزادی‌های اجتماعی | #محدود کردن [[آزادی‌های اجتماعی]] | ||
* | * [[امنیت فکری]] _ [[امنیت فرهنگی|فرهنگی]] | ||
===== کارکرد چهارم: کارکرد دین در [[روابط اجتماعی]] ===== | ===== کارکرد چهارم: کارکرد دین در [[روابط اجتماعی]] ===== | ||
* [[مهرورزی]] به [[مردم]] | * [[مهرورزی]] به [[مردم]] | ||
*مهروزی به | *مهروزی به [[تهی‌دستان]] | ||
* [[محبت به کودکان]] | * [[محبت به کودکان]] | ||
* [[یتیم نوازی]] | * [[یتیم نوازی]] | ||
* [[عیادت]] | * [[عیادت از مریض]] | ||
* [[احترام]] | * [[احترام به سالمندان]] | ||
* [[دید و بازدید]] | * [[دید و بازدید]] | ||
* | * [[همدردی با دیگران]] | ||
===== کارکرد پنجم: کارکرد دین در حوزه [[حقوق]] ===== | ===== کارکرد پنجم: کارکرد دین در حوزه [[حقوق]] ===== | ||
*ویژگی‌های [[نظام حقوقی اسلام]] | *ویژگی‌های [[نظام حقوقی اسلام]] | ||
*دین و [[حقوق بین الملل]] | *دین و [[حقوق بین الملل]] | ||
** [[زندگی]] | ** [[زندگی مسالمت‌آمیز]] [[ملت‌ها]] با [[عقاید]] مختلف | ||
*دین و | *دین و [[حقوق اقلیت‌ها]] | ||
* [[جنگ]] و [[مخاصمه]] | * [[جنگ]] و [[مخاصمه]] | ||
*دین و [[معاهدات بین‌المللی]] | *دین و [[معاهدات بین‌المللی]] | ||
*دین و [[پناهندگی]] | *دین و [[پناهندگی]] | ||
*دین و [[حقوق بشر]] | *دین و [[حقوق بشر]] | ||
**تفاوت حقوق بشر | **تفاوت [[حقوق بشر اسلامی]] با اعلامیه حقوق بشر | ||
*# [[حق حیات]] | *# [[حق حیات]] | ||
*#اصل آزادی | *#اصل [[آزادی]] | ||
*#اصل [[تساوی]] و [[برابری]] [[انسان‌ها]] | *#اصل [[تساوی]] و [[برابری]] [[انسان‌ها]] | ||
* [[امام علی]]{{ع}} و حقوق بشر | * [[امام علی]]{{ع}} و حقوق بشر | ||
* [[مساوات | * [[مساوات در بهره‌مندی از بیت المال]] | ||
* [[مساوات در برابر قانون]] | * [[مساوات در برابر قانون]] | ||
*مساوات در رسیدگی عادلانه | * [[مساوات در رسیدگی عادلانه]] | ||
===== کارکرد ششم: کارکرد [[دین]] در تأمین [[آزادی]] ===== | ===== کارکرد ششم: کارکرد [[دین]] در تأمین [[آزادی]] ===== | ||
*اقسام آزادی | *اقسام آزادی | ||
**دین و | **دین و [[آزادی حیات]] | ||
*دین و آزادی در اقامت | *دین و [[آزادی در اقامت]] | ||
*دین و [[آزادی مسکن]] | *دین و [[آزادی مسکن]] | ||
*دین و آزادی[[حق]] [[مالکیت]] | *دین و آزادی[[حق]] [[مالکیت]] | ||
| خط ۲۳۰: | خط ۲۳۰: | ||
** [[انتخاب]] نوع [[حکومت]] و [[تعیین حاکم]] | ** [[انتخاب]] نوع [[حکومت]] و [[تعیین حاکم]] | ||
* [[نقش مردم در حکومت]] | * [[نقش مردم در حکومت]] | ||
#اهتمام به [[آرای عمومی]] در [[تعیین]] | #اهتمام به [[آرای عمومی]] در [[تعیین]] [[زمامدار]] | ||
#اهتمام به آرای عمومی در [[ | #اهتمام به آرای عمومی در [[تصمیم‌گیری‌های سیاسی]] و [[حکومتی]] | ||
#اهتمام به آرای عمومی در [[نظارت بر کارگزاران]] حکومت | #اهتمام به آرای عمومی در [[نظارت بر کارگزاران]] حکومت | ||
# [[امر به معروف و نهی از منکر]] | # [[امر به معروف و نهی از منکر]] | ||
# [[نصیحت]] | # [[نصیحت]] | ||
# [[مسئولیت همگانی]] | # [[مسئولیت همگانی]] | ||
* | * [[آزادی مخالفان]] | ||
#عدم [[الزام | #عدم [[الزام مخالفان به بیعت]] | ||
#آزادی عمل دادن به [[طلحه]] و [[زبیر]] | #آزادی عمل دادن به [[طلحه]] و [[زبیر]] | ||
# [[ | # [[خویشتن‌داری]] در برابر طلحه و زبیر | ||
# [[رفتار امام | # [[رفتار امام با خوارج]] | ||
*آزادی اقلیت‌ها | * [[آزادی اقلیت‌ها]] | ||
===== کارکرد هفتم: کارکرد دین در [[عدالت اقتصادی]] ===== | ===== کارکرد هفتم: کارکرد دین در [[عدالت اقتصادی]] ===== | ||
*راه‌های [[تحقق عدالت]] | *راه‌های [[تحقق عدالت]] | ||
# [[توازن | # [[توازن اقتصادی]] و [[توزیع قبل از تولید]] | ||
#توازن اقتصادی و توزیع بعد از تولید | #توازن اقتصادی و [[توزیع بعد از تولید]] | ||
#توازن اقتصادی و | #توازن اقتصادی و [[توزیع مجدد]] | ||
===== کارکرد هشتم: کارکرد دین در توسعه ===== | ===== کارکرد هشتم: کارکرد دین در [[توسعه]] ===== | ||
*عدم تنافی مفاهیم [[اخلاقی]] با توسعه | *عدم تنافی مفاهیم [[اخلاقی]] با توسعه | ||
===== کارکرد نهم: کارکرد دین در [[عدالت اجتماعی]] ===== | ===== کارکرد نهم: کارکرد دین در [[عدالت اجتماعی]] ===== | ||
*امتیاز [[اسلام]] در | *امتیاز [[اسلام]] در راه‌یابی به عدالت اجتماعی | ||
*راه‌کارهای [[تأمین عدالت]] از نظر اسلام | *راه‌کارهای [[تأمین عدالت]] از نظر اسلام | ||
** [[قانون]] صحیح | ** [[قانون]] صحیح | ||
| خط ۲۵۸: | خط ۲۵۸: | ||
** [[نظارت اجتماعی]] | ** [[نظارت اجتماعی]] | ||
**پیوند [[استوار]] حکومت و [[ملت]] | **پیوند [[استوار]] حکومت و [[ملت]] | ||
=====کارکرد دهم: کارکرد دین در [[پیش‌گیری]] و کاهش [[ | =====کارکرد دهم: کارکرد دین در [[پیش‌گیری]] و کاهش [[بزه‌کاری]]===== | ||
* [[خداباوری]] | * [[خداباوری]] | ||
* [[ | * [[آخرت‌محوری]] | ||
* [[استحکام]] بنیان [[خانواده]] | * [[استحکام]] بنیان [[خانواده]] | ||
# [[ترغیب]] به [[ازدواج]] و [[نهی]] از [[ارتباط]] [[نامشروع]] | # [[ترغیب]] به [[ازدواج]] و [[نهی]] از [[ارتباط]] [[نامشروع]] | ||
| خط ۲۶۶: | خط ۲۶۶: | ||
#دقت در انتخاب [[زمان]]، مکان و کیفیت [[آداب]] ارتباط جنسی [[والدین]] | #دقت در انتخاب [[زمان]]، مکان و کیفیت [[آداب]] ارتباط جنسی [[والدین]] | ||
*توصیه به اخلاق | *توصیه به اخلاق | ||
* [[التزام | * [[التزام به احکام دینی]] | ||
* [[نظارت عمومی]] یا امر به معروف و نهی از منکر | * [[نظارت عمومی]] یا [[امر به معروف و نهی از منکر]] | ||
*اجرای [[حدود و تعزیرات]] | *اجرای [[حدود و تعزیرات]] | ||
* [[تکریم | * [[تکریم شخصیت]] | ||
=====کارکرد یازدهم: کارکرد دین در هم بستگی ملی ===== | =====کارکرد یازدهم: کارکرد دین در هم بستگی ملی ===== | ||
=====کارکرد دوازدهم: کارکرد دین در [[مدیریت]] ===== | =====کارکرد دوازدهم: کارکرد دین در [[مدیریت]] ===== | ||
| خط ۲۷۹: | خط ۲۷۹: | ||
# [[باورهای دینی]] | # [[باورهای دینی]] | ||
# [[رفتار عادلانه]] | # [[رفتار عادلانه]] | ||
#توجه به نیازهای معیشتی | #توجه به [[نیازهای معیشتی]] | ||
# [[تشویق]] | # [[تشویق]] | ||
*کنترل و [[نظارت]] | *کنترل و [[نظارت]] | ||
# | # [[نظارت الهی]] | ||
# [[خودکنترلی]] | # [[خودکنترلی]] | ||
# [[نظارت همگانی]] | # [[نظارت همگانی]] | ||
#نظارت سازمانی | # [[نظارت سازمانی]] | ||
=== بخش چهارم: سازوکارهای دین برای [[اداره]] [[حیات بشر]] === | === بخش چهارم: سازوکارهای دین برای [[اداره]] [[حیات بشر]] === | ||
| خط ۲۹۵: | خط ۲۹۵: | ||
* [[اجتهاد]] | * [[اجتهاد]] | ||
*دائر مدار بودن [[احکام]] بر [[مصالح]] و [[مفاسد]] | *دائر مدار بودن [[احکام]] بر [[مصالح]] و [[مفاسد]] | ||
*توجه به [[احکام اولی]] و ثانوی | *توجه به [[احکام اولی]] و [[احکام ثانوی|ثانوی]] | ||
*اجرای [[احکام حکومتی]] از طریق [[اعمال]] [[ولایت فقیه]] | *اجرای [[احکام حکومتی]] از طریق [[اعمال]] [[ولایت فقیه]] | ||
* [[رجوع]] به [[عرف]] | * [[رجوع]] به [[عرف]] | ||
*عدم توجه به شکل و صورت ظاهری [[زندگی]] | *عدم توجه به شکل و صورت ظاهری [[زندگی]] | ||
* [[قوانین]] | * [[قوانین]] کنترل‌کننده | ||
*کتابنامه | *کتابنامه | ||
{{پایان فهرست اثر}} | {{پایان فهرست اثر}} | ||
نسخهٔ ۱۱ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۰۷:۴۲
| کارکرد دین در زندگی بشر | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | محمد سبحانی‌نیا |
| موضوع | دین، زندگی، دین در زندگی بشر |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | [[:رده:انتشارات انتشارات موسسه بوستان کتاب|انتشارات انتشارات موسسه بوستان کتاب]][[رده:انتشارات انتشارات موسسه بوستان کتاب]] |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | 1394 ش |
| تعداد صفحه | ۲۷۳ |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۰۹۰-۰۹۴-۹ |
| شماره ملی | ۴۵۲۷۳۳۵ |
کارکرد دین در زندگی بشر، کتابی است که با زبان فارسی به بررسی دین در زندگی بشر می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر محمد سبحانی‌نیا است و انتشارات موسسه بوستان کتاب انتشار آن را به عهده داشته است[۱].
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «بررسی کارکردهای مختلف دین در زندگی انسان و بیان دیدگاه‌های متفاوت در این باره است. در این پژوهش اندیشههای متفکران شرق و غرب در مورد میزان کار این دین در امور دنیا بررسی شده و نقش دین در آبادانی دنیا از منظر آنان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نگارنده به دو دیدگاه نقش حداقلی و حداکثری دین در امور دنیوی زندگی بشر اشاره کرده و ادله حداکثری بودن کارکرد دین در امور دنیوی زندگی انسان‌ها را ارائه مینماید و به شبهات نظریه پردازانی که کارکرد دین را حداقلی و تنها در حد رابطه انسان با خدا ارزیابی کرده و قایل به سکولاریسم (جدایی دین از سیاست و دنیا) شدهاند را نقل و رد مینماید. وی کارکردهای دین در حوزه‌های فردی و اجتماعی، سیاسی، حقوقی و اقتصادی را بررسی نموده و تشکیل حکومت اسلامی در ایران با محوریت ولایت فقیه را نمونهای بارز از تئوری اجرا شده کارکردگرایی حداکثری دین معرفی میکند»[۱].
فهرست کتاب
بخش یکم
فصل یک: مقدمه
- تبیین موضوع
- اهمیت و جایگاه موضوع
- هدف از تحقیق
- پیشینه تحقیق
- روش تحقیق
فصل دوم: مبادی تصوری مسئله کارکرد دین در زندگی بشر
- تعریف دین
- دین در قرآن
- دین در روایات
- تعریف دین از نظر متفکران غربی
- تعریف متفکران اسلامی
- تعریف کارکرد
- تعریف زندگی
- تعریف انسان
بخش دو: دیدگاه‌های اساسی در مورد کارکرد دین در زندگی انسان
فصل یکم: کارکرد منفی دین
- نقد نظریه مارکس
فصل دوم: نظریه حداقلی دین
- نظریه جداانگاری دین و دنیا یا سکولاریسم
- عوامل پیدایش سکولاریسم
- نظریه جامعه‌شناسان و روان‌شناسان
- نظریه روشن‌فکران مذهبی
فصل سوم: نظریه حداکثری دین
- دلایل رویکرد حداکثری دین
- قاعده لطف و حکمت الهی
- استدلال به حدیث
- جامعیت اسلام
- خاتمیت اسلام
- تبیین اهداف دین
- ماهیت احکام اسلام
پاسخ به شبهات
- پیامدهای منفی نظریه حداکثری دین
- تبدیل شدن توحید به شرک
- ایدئولوژی کردن دین
- عرفی شدن دین
- نظریه مختار
بخش سه: کارکرد دین در حوزه‌های مختلف
فصل اول: کارکرد دین در حوزه فردی
کارکرد یکم: نقش معرفت بخشی دین
- خداشناسی
- انسان‌شناسی
- نارسایی انسان‌شناسی معاصر
- فقدان انسجام درونی
- فقدان داور کارآمد و مورد اتفاق
- نادیده گرفتن آینده انسان
- ناتوانی از تبیین مهم‌ترین پدیده‌های انسانی
- انسان‌شناسی دینی
- ویژگی‌های انسان‌شناسی قرآنی
- جهان‌شناسی
- پیامبرشناسی
- معرفی پیامبران
- شناسایی وحی
- تبیین خصوصیات پیامبران
- معرفی انگیزه بعثت پیامبران
- بیان معجزات پیامبران
- تبیین عصمت پیامبران
- تبیین موافقان و مخالفان پیامبران
- معرفی پیامبر اسلام(ص)
- رخ‌دادهای پیش از رستاخیز
- نفخ صور
- ظهور زندگانی اخروی
- حساب اعمال
- تشکیل محکمه عدل الهی
- جزا
- بهشت
- دوزخ
کارکرد دوم: نقش انگیزشی دین
- کارکرد دین در حوزه اخلاق
- کارکرد دین در حوزه اخلاق به بیان دیگر
- پرورش فضایل و احیای کرامت انسانی
- تعدیل غرائز
- ضامن اجرای ارزش‌های اخلاقی
کارکرد سوم: کارکرد دین در حوزه تربیت
- ویژگی‌های تربیت اسلامی
- فطرت‌مداری
- متربی محوری
- تعاملی بودن
- نقش دین در تربیت
- هشدار دهی
- تزکیه
- تعلیم کتاب و حکمت
- روش تربیت دینی
کارکرد چهارم: کارکرد دین در بهداشت روان
- حوزه شناختی
- بازگشت به فطرت (خدایابی)
- آثار بازگشت به فطرت و ایمان به خدا
- حوزه رفتاری
- حوزه عاطفی
- تخلیه هیجانی
- بالا بردن سطح مقاومت
- دعادرمانی
- نقش دعا در کاهش اضطراب و افسردگی
- آرام بخشی خانواده
- روزه‌داری
فصل دوم: کارکرد دین در حوزه اجتماعی
کارکرد یکم: کارکرد دین در حوزه سیاست
- اهداف پیامبران از دیدگاه قرآن
- کارکرد دین در حوزه سیاست
- مشارکت سیاسی
- تأمین رشد و تعالی جامعه
- قانون‌مداری
- مردم‌سالاری دینی
- عدالت محوری و آزادی‌خواهی
- کنترل قدرت
- روش مهار عقلانی و بینشی
- مهار اخلاقی
- ساز و کارهای مهار بیرونی و قدرت
- شبهه پارادوکس حکومت دینی و نظارت مردم
کارکرد دوم: کارکرد دین در تمدن بشری
کارکرد سوم: کارکرد دین در امنیت
- عدم تأمین حقوق مردم
- محدود کردن آزادی‌های اجتماعی
کارکرد چهارم: کارکرد دین در روابط اجتماعی
- مهرورزی به مردم
- مهروزی به تهی‌دستان
- محبت به کودکان
- یتیم نوازی
- عیادت از مریض
- احترام به سالمندان
- دید و بازدید
- همدردی با دیگران
کارکرد پنجم: کارکرد دین در حوزه حقوق
- ویژگی‌های نظام حقوقی اسلام
- دین و حقوق بین الملل
- زندگی مسالمت‌آمیز ملت‌ها با عقاید مختلف
- دین و حقوق اقلیت‌ها
- جنگ و مخاصمه
- دین و معاهدات بین‌المللی
- دین و پناهندگی
- دین و حقوق بشر
- تفاوت حقوق بشر اسلامی با اعلامیه حقوق بشر
- امام علی(ع) و حقوق بشر
- مساوات در بهره‌مندی از بیت المال
- مساوات در برابر قانون
- مساوات در رسیدگی عادلانه
کارکرد ششم: کارکرد دین در تأمین آزادی
- اقسام آزادی
- دین و آزادی حیات
- دین و آزادی در اقامت
- دین و آزادی مسکن
- دین و آزادیحق مالکیت
- دین و آزادی شغل
- دین و آزادی‌های مدنی
- آزادی بیان
- دین و آزادی سیاسی
- انتخاب نوع حکومت و تعیین حاکم
- نقش مردم در حکومت
- اهتمام به آرای عمومی در تعیین زمامدار
- اهتمام به آرای عمومی در تصمیم‌گیری‌های سیاسی و حکومتی
- اهتمام به آرای عمومی در نظارت بر کارگزاران حکومت
- امر به معروف و نهی از منکر
- نصیحت
- مسئولیت همگانی
- عدم الزام مخالفان به بیعت
- آزادی عمل دادن به طلحه و زبیر
- خویشتن‌داری در برابر طلحه و زبیر
- رفتار امام با خوارج
کارکرد هفتم: کارکرد دین در عدالت اقتصادی
- راه‌های تحقق عدالت
- توازن اقتصادی و توزیع قبل از تولید
- توازن اقتصادی و توزیع بعد از تولید
- توازن اقتصادی و توزیع مجدد
کارکرد هشتم: کارکرد دین در توسعه
- عدم تنافی مفاهیم اخلاقی با توسعه
کارکرد نهم: کارکرد دین در عدالت اجتماعی
- امتیاز اسلام در راه‌یابی به عدالت اجتماعی
- راه‌کارهای تأمین عدالت از نظر اسلام
- قانون صحیح
- قانون‌گرایی
- اخلاق
- شایسته‌سالاری
- نظارت اجتماعی
- پیوند استوار حکومت و ملت
کارکرد دهم: کارکرد دین در پیش‌گیری و کاهش بزه‌کاری
- خداباوری
- آخرت‌محوری
- استحکام بنیان خانواده
- ترغیب به ازدواج و نهی از ارتباط نامشروع
- دقت در انتخاب همسر
- دقت در انتخاب زمان، مکان و کیفیت آداب ارتباط جنسی والدین
- توصیه به اخلاق
- التزام به احکام دینی
- نظارت عمومی یا امر به معروف و نهی از منکر
- اجرای حدود و تعزیرات
- تکریم شخصیت
کارکرد یازدهم: کارکرد دین در هم بستگی ملی
کارکرد دوازدهم: کارکرد دین در مدیریت
- تفاوت مدیریت اسلامی با مدیریت علمی
- معرفت‌شناسی
- انسان‌شناسی
- احساس امنیت
- انگیزش کارکنان
- باورهای دینی
- رفتار عادلانه
- توجه به نیازهای معیشتی
- تشویق
- کنترل و نظارت
بخش چهارم: سازوکارهای دین برای اداره حیات بشر
- ورود عقل به حریم قانون‌گذاری
- پایان بخشیدن به تنگناها
- کشف حکم شرعی به وسیله عقل نظری
- کشف حکم شرع از طریق تنقیح مناط
- کشف حکم شرعی از طریق اولویت
- اجتهاد
- دائر مدار بودن احکام بر مصالح و مفاسد
- توجه به احکام اولی و ثانوی
- اجرای احکام حکومتی از طریق اعمال ولایت فقیه
- رجوع به عرف
- عدم توجه به شکل و صورت ظاهری زندگی
- قوانین کنترل‌کننده
- کتابنامه
دربارهٔ پدیدآورنده
