آثار اخلاقی و تربیتی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '، ص: ' به '، ص')
خط ۳۲: خط ۳۲:
|}
|}


*از شاخص‌های اصلی [[حکومت مهدوی]]، [[تهذیب نفس]] و [[آراستگی]] به [[مکارم اخلاق]] است<ref>ر.ک. [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]،[[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر]]، ص ۲۶۵.</ref>. [[انسان]] با توجه به نیروی [[تفکر]] می‌تواند در مسیر‌ رشد‌ [[فکری]] و اخلاقی‌ گام‌ بردارد و با‌ امدادهای‌ [[الهی]] و وجود [[رهبری الهی]]، جهشی بسیار فراگیر داشته باشد<ref>ر.ک. [[عسکر دیرباز|دیرباز، عسکر]]، [[روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر (مقاله)|روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر]]، ص: ۱۱۸.</ref>. [[انتظار]] در بین جامعّ [[منتظر]]؛ [[فرهنگی]] ممتاز و بی‌بدیل می‌سازد که می‌تواند [[جامعه اسلامی]] را در راه [[پیشرفت]] و [[تکامل]] جلو ببرد<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref>. جامعۀ [[منتظر]]، جامعه‌ای [[اسلامی]] است و بزرگترین وجه تمایز آن از دیگر جامعه‌ها، [[اخلاق]] [[نورانی]] [[اسلام]] است<ref>ر.ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۸۴-۸۸.</ref>. جامعۀ [[منتظر]]، برای هماهنگی با [[امام زمان]] {{ع}} در اهتمام به رعایت [[محاسن اخلاق]]، همۀ تلاش و کوشش خود را به کار می‌گیرد. در [[حدیثی]] از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است: «هر کس [[دوست]] دارد از [[یاران حضرت قائم]] {{ع}} باشد، باید [[منتظر]] باشد و در حال [[انتظار]] به [[پرهیزگاری]] و [[اخلاق نیکو]] [[رفتار]] نماید»<ref>{{متن حدیث|"مَنْ‏ سَرَّهُ‏ أَنْ‏ یَکُونَ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِ‏ الْقَائِمِ‏ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ‏ بِالْوَرَعِ‏ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ‏‏"}}؛ غیبت نعمانی، ص۲۰۷.</ref>.<ref>ر.ک. نویسندگان، آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۳۴ ـ ۱۳۷؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ج۲، ص۲۴۲؛ [[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص: ۱۳۱-۱۳۲؛ [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]،[[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر]]، ص ۲۶۵؛ [[محمد مهدی گرجیان|گرجیان، محمد مهدی]]، [[تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه (مقاله)|تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه]]، ص ۲۲؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۱، ص ۳۲۴.</ref>
*از شاخص‌های اصلی [[حکومت مهدوی]]، [[تهذیب نفس]] و [[آراستگی]] به [[مکارم اخلاق]] است<ref>ر.ک. [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]،[[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر]]، ص ۲۶۵.</ref>. [[انسان]] با توجه به نیروی [[تفکر]] می‌تواند در مسیر‌ رشد‌ [[فکری]] و اخلاقی‌ گام‌ بردارد و با‌ امدادهای‌ [[الهی]] و وجود [[رهبری الهی]]، جهشی بسیار فراگیر داشته باشد<ref>ر.ک. [[عسکر دیرباز|دیرباز، عسکر]]، [[روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر (مقاله)|روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر]]، ص۱۱۸.</ref>. [[انتظار]] در بین جامعّ [[منتظر]]؛ [[فرهنگی]] ممتاز و بی‌بدیل می‌سازد که می‌تواند [[جامعه اسلامی]] را در راه [[پیشرفت]] و [[تکامل]] جلو ببرد<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۲۰۰-۲۰۱.</ref>. جامعۀ [[منتظر]]، جامعه‌ای [[اسلامی]] است و بزرگترین وجه تمایز آن از دیگر جامعه‌ها، [[اخلاق]] [[نورانی]] [[اسلام]] است<ref>ر.ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۸۴-۸۸.</ref>. جامعۀ [[منتظر]]، برای هماهنگی با [[امام زمان]] {{ع}} در اهتمام به رعایت [[محاسن اخلاق]]، همۀ تلاش و کوشش خود را به کار می‌گیرد. در [[حدیثی]] از [[امام صادق]] {{ع}} آمده است: «هر کس [[دوست]] دارد از [[یاران حضرت قائم]] {{ع}} باشد، باید [[منتظر]] باشد و در حال [[انتظار]] به [[پرهیزگاری]] و [[اخلاق نیکو]] [[رفتار]] نماید»<ref>{{متن حدیث|"مَنْ‏ سَرَّهُ‏ أَنْ‏ یَکُونَ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِ‏ الْقَائِمِ‏ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ‏ بِالْوَرَعِ‏ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ‏‏"}}؛ غیبت نعمانی، ص۲۰۷.</ref>.<ref>ر.ک. نویسندگان، آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۳۴ ـ ۱۳۷؛ [[عبدالمجید زهادت|زهادت، عبدالمجید]]، [[معارف و عقاید ۵ ج۲ (کتاب)|معارف و عقاید ۵ ج۲]]، ج۲، ص۲۴۲؛ [[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص۱۳۱-۱۳۲؛ [[حسین الهی‌نژاد|الهی‌نژاد، حسین]]،[[ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر (مقاله)|ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر]]، ص ۲۶۵؛ [[محمد مهدی گرجیان|گرجیان، محمد مهدی]]، [[تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه (مقاله)|تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه]]، ص ۲۲؛ [[سید جعفر موسوی‌نسب|موسوی‌نسب، سید جعفر]]، [[دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]، ج ۱، ص ۳۲۴.</ref>


*برخی از آثار [[اخلاقی]] و [[تربیتی]] [[انتظار]] عبارتند از:
*برخی از آثار [[اخلاقی]] و [[تربیتی]] [[انتظار]] عبارتند از:
خط ۳۸: خط ۳۸:
# '''تحصیل ملکۀ [[تقوی]] و [[عدالت]]''': [[پروای الهی]] در [[دوران غیبت]]، اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که عوامل فراوانی دست به هم داده است تا [[انسان‌ها]] را به [[بیراهه]] کشانده، [[گمراه]] سازند<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[بایسته‌های عصر چشم به راهی (مقاله)|بایسته‌های عصر چشم به راهی]].</ref>. [[منتظران]] [[حکومت عدل جهانی]] باید پیوسته، نمونه [[عدل]] و عدل‌طلبی باشند و با اجتناب از [[معاصی]] و رعایت [[تقوای الهی]]، بتواند ملکۀ [[عدالت]] را در خود پدید آورند تا در [[عصر ظهور]] که عصر استقرار [[عدل]] [[ناب]] و مطلق است خویشتن را با شرایط نوین [[تمدن]] [[توحیدی]] [[مهدوی]] هماهنگ سازد. در غیر این صورت هاضمۀ شخصیت فرد، [[قدرت]] جذب مؤلفه‌های [[فرهنگ]] [[عدالت]] محور [[دولت مهدی]] {{ع}} را نخواهد داشت<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref> و از دیدگاه [[اسلام]]، پیدایش [[عدالت فراگیر]] [[اجتماعی]] در گرو تحقق [[عدالت]] فردی در آحاد [[جامعه]] است<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص۷۹-۹۰.</ref>.  
# '''تحصیل ملکۀ [[تقوی]] و [[عدالت]]''': [[پروای الهی]] در [[دوران غیبت]]، اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که عوامل فراوانی دست به هم داده است تا [[انسان‌ها]] را به [[بیراهه]] کشانده، [[گمراه]] سازند<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[بایسته‌های عصر چشم به راهی (مقاله)|بایسته‌های عصر چشم به راهی]].</ref>. [[منتظران]] [[حکومت عدل جهانی]] باید پیوسته، نمونه [[عدل]] و عدل‌طلبی باشند و با اجتناب از [[معاصی]] و رعایت [[تقوای الهی]]، بتواند ملکۀ [[عدالت]] را در خود پدید آورند تا در [[عصر ظهور]] که عصر استقرار [[عدل]] [[ناب]] و مطلق است خویشتن را با شرایط نوین [[تمدن]] [[توحیدی]] [[مهدوی]] هماهنگ سازد. در غیر این صورت هاضمۀ شخصیت فرد، [[قدرت]] جذب مؤلفه‌های [[فرهنگ]] [[عدالت]] محور [[دولت مهدی]] {{ع}} را نخواهد داشت<ref>ر.ک. [[میرزا عباس مهدوی‌فرد|مهدوی‌فرد، میرزا عباس]]، [[فلسفه انتظار (کتاب)|فلسفه انتظار]]، ص۱۱۰-۱۱۸.</ref> و از دیدگاه [[اسلام]]، پیدایش [[عدالت فراگیر]] [[اجتماعی]] در گرو تحقق [[عدالت]] فردی در آحاد [[جامعه]] است<ref>ر.ک. [[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]، ص۷۹-۹۰.</ref>.  
# '''[[ایمان]] و [[عمل صالح]]''': [[امام صادق]] {{ع}} در معنای آیۀ [[شریف]]: {{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ}}<ref>«خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین می‌گرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید» سوره نور، آیه ۵۵.</ref> فرمود: «درباره [[قائم]] و یارانش‌، نازل شده است»<ref>{{متن حدیث|"قَالَ نَزَلَتْ فِی الْقَائِمِ وَ أَصْحَابِه‏"}}؛ الغیبة النعمانی، ص۲۴۰، ح ۳۵.</ref>. دوران [[دولت مهدی]] {{ع}}، به تعبیر [[قرآن]]، دوران [[مؤمنین]] و عباد [[صالح]] است<ref>ر.ک. [[صادق سهرابی|سهرابی، صادق]]، [[با انتظار در خیمه‌اش درآییم (کتاب)|با انتظار در خیمه‌اش درآییم]]، ص؟.</ref> و شرط [[منتظران ظهور]] و [[کارگزاران]] [[حکومت عدل جهانی]]، [[ایمان]] و [[عمل صالح]] است<ref>ر.ک. [[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]، ص ۳۴.</ref> چرا که [[اعمال]] [[شیعه]]، به ظاهر منتسب به [[امام]] [[معصوم]] و [[حجت]] خداست، [[امام]] هم از [[شیعیان]] خود [[انتظار]] [[اعمال]] [[خالص]] دارد و از [[اعمال]] [[ناپسند]] یارانش به شدت رنجیده و ناراحت می‌‌شود<ref>ر.ک. [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۳-۱۴.</ref>.
# '''[[ایمان]] و [[عمل صالح]]''': [[امام صادق]] {{ع}} در معنای آیۀ [[شریف]]: {{متن قرآن|وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ}}<ref>«خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین می‌گرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید» سوره نور، آیه ۵۵.</ref> فرمود: «درباره [[قائم]] و یارانش‌، نازل شده است»<ref>{{متن حدیث|"قَالَ نَزَلَتْ فِی الْقَائِمِ وَ أَصْحَابِه‏"}}؛ الغیبة النعمانی، ص۲۴۰، ح ۳۵.</ref>. دوران [[دولت مهدی]] {{ع}}، به تعبیر [[قرآن]]، دوران [[مؤمنین]] و عباد [[صالح]] است<ref>ر.ک. [[صادق سهرابی|سهرابی، صادق]]، [[با انتظار در خیمه‌اش درآییم (کتاب)|با انتظار در خیمه‌اش درآییم]]، ص؟.</ref> و شرط [[منتظران ظهور]] و [[کارگزاران]] [[حکومت عدل جهانی]]، [[ایمان]] و [[عمل صالح]] است<ref>ر.ک. [[سید مهدی موسوی|موسوی، سید مهدی]]، [[تربیت سیاسی در پرتو انتظار (مقاله)|تربیت سیاسی در پرتو انتظار]]، ص ۳۴.</ref> چرا که [[اعمال]] [[شیعه]]، به ظاهر منتسب به [[امام]] [[معصوم]] و [[حجت]] خداست، [[امام]] هم از [[شیعیان]] خود [[انتظار]] [[اعمال]] [[خالص]] دارد و از [[اعمال]] [[ناپسند]] یارانش به شدت رنجیده و ناراحت می‌‌شود<ref>ر.ک. [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۳-۱۴.</ref>.
# '''[[الگوپذیری از امام|الگوپذیری]] و [[تأسی به امام]]''': [[امام]]، [[پیشوا]] و [[راهبر]] [[جامعه]] و [[انسان کامل]] است و از همۀ [[بدی‌ها]] و [[رذائل اخلاقی]] دور بوده و همۀ [[کمالات]] [[اخلاقی]] را در عالی‌ترین حد آن دارد<ref>ر.ک. [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث ]]. </ref> و [[منتظران]] خود را منتسب به [[امام زمان]] {{ع}} می‌‌دانند؛ لذا در [[پیروی]] از آن [[حضرت]] باید پیش قدم باشند<ref>ر.ک. [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[کارکرد مهدویت در اصلاح و تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی (مقاله)|کارکرد مهدویت در اصلاح و تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی]]، ص ۳۱۰</ref> و برای قرارگرفتن در صف [[یاران مهدی]] {{ع}} باید الگوپذیری عملی و [[اخلاقی]] از او داشته و به سفارش ایشان به [[منتظران]] عمل نمایند که: «هریک از شما باید به آنچه موجب نزدیکی و جلب [[محبت]] ما [[اهل بیت]] می‌شود، عمل کند و از کارهایی که موجبات [[ناراحتی]] و [[خشم]] و رنجش ما می‌گردد، دوری گزیند»<ref>{{متن حدیث|"فَلْیَعْمَلْ کُلُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ بِمَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ یَتَجَنَّبُ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ أَمْرَنَا بَغْتَةٌ فُجَاءَةٌ حِینَ لَا تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لَا یُنْجِیهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَی حَوْبَة"}}؛ الإحتجاج، ج۲، ص۳۲۳. </ref>. همچنین طبق دعای آن [[حضرت]]<ref>{{متن حدیث|"اللهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَةِ وَ بُعْدَ الْمَعْصِیَةِ..."}}؛ مفاتیح الجنان، دعای امام زمان{{ع}}.</ref> باید به [[بندگی]] و دوری از [[معصیت]] پرداخت تا با الگوپذیری و [[تأسی]] به [[امام]] در افکار، [[آداب]]، منش و [[رفتار]]، همراه و هم رنگ [[مهدی موعود]] شد<ref>ر.ک. [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۲۶.</ref> و [[توفیق]] [[زیارت]] ایشان را پیدا کرد<ref>ر.ک. [[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص: ۱۳۱-۱۳۲.</ref>.
# '''[[الگوپذیری از امام|الگوپذیری]] و [[تأسی به امام]]''': [[امام]]، [[پیشوا]] و [[راهبر]] [[جامعه]] و [[انسان کامل]] است و از همۀ [[بدی‌ها]] و [[رذائل اخلاقی]] دور بوده و همۀ [[کمالات]] [[اخلاقی]] را در عالی‌ترین حد آن دارد<ref>ر.ک. [[سیمین صمیمی|صمیمی، سیمین]]، [[عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث (مقاله)|عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث ]]. </ref> و [[منتظران]] خود را منتسب به [[امام زمان]] {{ع}} می‌‌دانند؛ لذا در [[پیروی]] از آن [[حضرت]] باید پیش قدم باشند<ref>ر.ک. [[محمود ملکی راد|ملکی راد، محمود]]، [[کارکرد مهدویت در اصلاح و تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی (مقاله)|کارکرد مهدویت در اصلاح و تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی]]، ص ۳۱۰</ref> و برای قرارگرفتن در صف [[یاران مهدی]] {{ع}} باید الگوپذیری عملی و [[اخلاقی]] از او داشته و به سفارش ایشان به [[منتظران]] عمل نمایند که: «هریک از شما باید به آنچه موجب نزدیکی و جلب [[محبت]] ما [[اهل بیت]] می‌شود، عمل کند و از کارهایی که موجبات [[ناراحتی]] و [[خشم]] و رنجش ما می‌گردد، دوری گزیند»<ref>{{متن حدیث|"فَلْیَعْمَلْ کُلُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ بِمَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ یَتَجَنَّبُ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ أَمْرَنَا بَغْتَةٌ فُجَاءَةٌ حِینَ لَا تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لَا یُنْجِیهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَی حَوْبَة"}}؛ الإحتجاج، ج۲، ص۳۲۳. </ref>. همچنین طبق دعای آن [[حضرت]]<ref>{{متن حدیث|"اللهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَةِ وَ بُعْدَ الْمَعْصِیَةِ..."}}؛ مفاتیح الجنان، دعای امام زمان{{ع}}.</ref> باید به [[بندگی]] و دوری از [[معصیت]] پرداخت تا با الگوپذیری و [[تأسی]] به [[امام]] در افکار، [[آداب]]، منش و [[رفتار]]، همراه و هم رنگ [[مهدی موعود]] شد<ref>ر.ک. [[قنبر علی صمدی|صمدی، قنبر علی]]، [[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]، ص۱۲۶.</ref> و [[توفیق]] [[زیارت]] ایشان را پیدا کرد<ref>ر.ک. [[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص۱۳۱-۱۳۲.</ref>.
# '''[[امر به معروف و نهی از منکر]]''': [[تقوی]]، وقتی معنی پیدا می‌‌کند که [[انسان]] در قبال [[جامعه]] احساس [[مسئولیت]] کند‌ و از [[امر به معروف و نهی از منکر]] [[غفلت]] نورزد<ref>ر.ک. [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۳-۱۴.</ref> دست روی دست نگذارد چون [[انتظار]] بدون [[گرایش]] به [[صلاح]] و [[زمینه‌سازی]] برای [[شایستگی]]، انتظاری کاذب است<ref>رک. [[صادق سهرابی|سهرابی، صادق]]، [[با انتظار در خیمه‌اش درآییم (کتاب)|با انتظار در خیمه‌اش درآییم]]، ص؟.</ref> چرا که [[خداوند]] بزرگ در آیاتی تأکید کرده، [[سرنوشت]] هیچ [[قوم]] و ملتی را دچار دگرگونی نمی‌کند مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است، تغییر دهند<ref>سوره رعد، آیه ۱۱؛ سوره انفال، آیه ۵۳. </ref>. از این رو خواست گروهیِ [[جامعه]]، بسترهای گوناگونی را فراهم می‌سازد که در دگرگونی [[سرنوشت]] آن اجتماع، نقش بسزایی دارد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۶۸.</ref>.
# '''[[امر به معروف و نهی از منکر]]''': [[تقوی]]، وقتی معنی پیدا می‌‌کند که [[انسان]] در قبال [[جامعه]] احساس [[مسئولیت]] کند‌ و از [[امر به معروف و نهی از منکر]] [[غفلت]] نورزد<ref>ر.ک. [[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص ۱۳-۱۴.</ref> دست روی دست نگذارد چون [[انتظار]] بدون [[گرایش]] به [[صلاح]] و [[زمینه‌سازی]] برای [[شایستگی]]، انتظاری کاذب است<ref>رک. [[صادق سهرابی|سهرابی، صادق]]، [[با انتظار در خیمه‌اش درآییم (کتاب)|با انتظار در خیمه‌اش درآییم]]، ص؟.</ref> چرا که [[خداوند]] بزرگ در آیاتی تأکید کرده، [[سرنوشت]] هیچ [[قوم]] و ملتی را دچار دگرگونی نمی‌کند مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است، تغییر دهند<ref>سوره رعد، آیه ۱۱؛ سوره انفال، آیه ۵۳. </ref>. از این رو خواست گروهیِ [[جامعه]]، بسترهای گوناگونی را فراهم می‌سازد که در دگرگونی [[سرنوشت]] آن اجتماع، نقش بسزایی دارد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص۶۸.</ref>.


خط ۹۵: خط ۹۵:
[[پرونده:11192.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[عسکر دیرباز|دیرباز]]]]
[[پرونده:11192.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[عسکر دیرباز|دیرباز]]]]
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[عسکر دیرباز ]]'''، در مقاله ''«[[روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر (مقاله)|روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[عسکر دیرباز ]]'''، در مقاله ''«[[روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر (مقاله)|روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«[[انسان]] با توجه به نیروی [[تفکر]] و [[توانایی]] نگه‌داری و انتقال تجربه‌ها همواره می‌تواند در مسیر‌ رشد‌ [[فکری]] و تعالی [[معنوی]] و اخلاقی‌ گام‌ بردارد و گاه این طی طریق، جهشی و باشتاب باشد. با این حال، به [[دلیل]] ظرفیت‌های بسیار فراوان انسانی می‌توان توقع داشت روزگاری بیابد که با توجه به فراهم بودن زمینه، با‌ امدادهای‌ [[الهی]] و وجود [[رهبری الهی]]، این تعالی، جهشی بسیار فراگیر داشته باشد، به‌طوری که نه تنها معادل رشد تمام دوره‌های [[تاریخ]] [[بشر]] باشد، بلکه آن‌گونه که در [[احادیث]] آمده<ref>{{متن حدیث| الْعِلْمُ سَبْعَةٌ وَ عِشْرُونَ حَرْفاً فَجَمِيعُ مَا جَاءَتْ بِهِ الرُّسُلُ حَرْفَانِ فَلَمْ يَعْرِفِ النَّاسُ حَتَّى الْيَوْمِ غَيْرَ الْحَرْفَيْنِ فَإِذَا قَامَ قَائِمُنَا أَخْرَجَ الْخَمْسَةَ وَ الْعِشْرِينَ حَرْفاً فَبَثَّهَا فِي النَّاسِ وَ ضَمَّ إِلَيْهَا الْحَرْفَيْنِ حَتَّى يَبُثَّهَا سَبْعَةً وَ عِشْرِينَ حَرْفاً}} (منتخب الانوار، ص۲۰۱؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۶).</ref>، تعالی‌ معنوی‌ و [[عقلی]] بشر‌ در آن روزگار، چندین برابر کل رشد [[بشر]] در دوران حیات خود شود. شاید [[ضرورت]] عینیت یافتن‌ این تعالی همان تجلّی اسماء و [[صفات الهی]] باشد. همان‌گونه که هستی‌، جلوه‌ای‌ از‌ تجلیات اوست، این جلوه -در مورد [[انسان]] -قبل از مرحله [[قیامت]] کبرا می‌تواند در حد استعداد ممکنات ‌‌ظهور‌ و بروز تامّی بیابد. در [[انتظار]] این وضعیت به سر بردن، خود عاملی است‌ برای‌ تلاش‌ مضاعف در جهت رسیدن به آن. ارتقای [[عقلانیت]]، [[حکمت]] و [[معرفت]]، بسط و کمال [[علم]]، توسعه دیانت‌، [[معنویت]] و [[اخلاق]] از جمله شاخص‌های [[جامعه موعود]] است<ref>{{متن حدیث|إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ يَدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ أَكْمَلَ بِهَا أَخْلَاقَهُمْ}} (الخرائج و الجرائج‌، ج۲، ص۸۴۱، ح۷۱؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۳۶). {{متن حدیث|تُؤْتَوْنَ الْحِكْمَةَ فِي زَمَانِهِ}}‌ (الغیبة للحجة، ص۲۳۸، ح۳۰؛ بحارالانوار، ج۵۲‌، ص۲۵۲‌).</ref>»<ref>[[عسکر دیرباز|دیرباز، عسکر]]، [[روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر (مقاله)|روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر]]، ص: ۱۱۸.</ref>.
::::::«[[انسان]] با توجه به نیروی [[تفکر]] و [[توانایی]] نگه‌داری و انتقال تجربه‌ها همواره می‌تواند در مسیر‌ رشد‌ [[فکری]] و تعالی [[معنوی]] و اخلاقی‌ گام‌ بردارد و گاه این طی طریق، جهشی و باشتاب باشد. با این حال، به [[دلیل]] ظرفیت‌های بسیار فراوان انسانی می‌توان توقع داشت روزگاری بیابد که با توجه به فراهم بودن زمینه، با‌ امدادهای‌ [[الهی]] و وجود [[رهبری الهی]]، این تعالی، جهشی بسیار فراگیر داشته باشد، به‌طوری که نه تنها معادل رشد تمام دوره‌های [[تاریخ]] [[بشر]] باشد، بلکه آن‌گونه که در [[احادیث]] آمده<ref>{{متن حدیث| الْعِلْمُ سَبْعَةٌ وَ عِشْرُونَ حَرْفاً فَجَمِيعُ مَا جَاءَتْ بِهِ الرُّسُلُ حَرْفَانِ فَلَمْ يَعْرِفِ النَّاسُ حَتَّى الْيَوْمِ غَيْرَ الْحَرْفَيْنِ فَإِذَا قَامَ قَائِمُنَا أَخْرَجَ الْخَمْسَةَ وَ الْعِشْرِينَ حَرْفاً فَبَثَّهَا فِي النَّاسِ وَ ضَمَّ إِلَيْهَا الْحَرْفَيْنِ حَتَّى يَبُثَّهَا سَبْعَةً وَ عِشْرِينَ حَرْفاً}} (منتخب الانوار، ص۲۰۱؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۶).</ref>، تعالی‌ معنوی‌ و [[عقلی]] بشر‌ در آن روزگار، چندین برابر کل رشد [[بشر]] در دوران حیات خود شود. شاید [[ضرورت]] عینیت یافتن‌ این تعالی همان تجلّی اسماء و [[صفات الهی]] باشد. همان‌گونه که هستی‌، جلوه‌ای‌ از‌ تجلیات اوست، این جلوه -در مورد [[انسان]] -قبل از مرحله [[قیامت]] کبرا می‌تواند در حد استعداد ممکنات ‌‌ظهور‌ و بروز تامّی بیابد. در [[انتظار]] این وضعیت به سر بردن، خود عاملی است‌ برای‌ تلاش‌ مضاعف در جهت رسیدن به آن. ارتقای [[عقلانیت]]، [[حکمت]] و [[معرفت]]، بسط و کمال [[علم]]، توسعه دیانت‌، [[معنویت]] و [[اخلاق]] از جمله شاخص‌های [[جامعه موعود]] است<ref>{{متن حدیث|إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ يَدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ أَكْمَلَ بِهَا أَخْلَاقَهُمْ}} (الخرائج و الجرائج‌، ج۲، ص۸۴۱، ح۷۱؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۳۶). {{متن حدیث|تُؤْتَوْنَ الْحِكْمَةَ فِي زَمَانِهِ}}‌ (الغیبة للحجة، ص۲۳۸، ح۳۰؛ بحارالانوار، ج۵۲‌، ص۲۵۲‌).</ref>»<ref>[[عسکر دیرباز|دیرباز، عسکر]]، [[روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر (مقاله)|روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر]]، ص۱۱۸.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


خط ۱۴۹: خط ۱۴۹:
[[پرونده:13681262.jpeg|100px|right|بندانگشتی|]]
[[پرونده:13681262.jpeg|100px|right|بندانگشتی|]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد رضا اکبری]]'''، در کتاب ''«[[پرچم هدایت (کتاب)|پرچم هدایت]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد رضا اکبری]]'''، در کتاب ''«[[پرچم هدایت (کتاب)|پرچم هدایت]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«[[خودسازی]] [[شیعه]]، اصل مهمّی در [[زمان غیبت]] به شمار می‌‌رود و این [[خودسازی]] [[بهترین]] نشانه [[انتظار]] است. ما باید با [[شناخت]] آنچه موجب [[خشنودی]] و [[ناخشنودی]] [[اولیاء]] [[دین]] است خود را بر انجام و ترک آنها که همان [[واجبات]] و [[محرمات]] می‌‌باشند [[تربیت]] کنیم و پیوسته به دنبال نزدیک کردن خود به [[خداوند]] و [[پیامبر]]{{صل}} و عترتش باشیم و در هر لحظه گوش به زنگ [[نداهای آسمانی]] [[جبرئیل]]{{ع}} باشیم که به صورت ناگهانی در فضای [[آسمان]] طنین‌انداز می‌‌شوند. [[امام مهدی]]{{ع}} فرمود: هر یک از شما باید به اموری بپردازد که او را به [[محبّت]] ما نزدیک کند و از کارهایی که ناخوشایند ما می‌‌باشد دوری جوید؛ زیرا [[ظهور]] ما به صورت ناگهانی فرا می‌‌رسد<ref>بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶.</ref>. [[تقوای الهی]]، [[اخلاق]] [[اسلامی]] و [[زندگی]] همراه با [[گرایش]] [[انتظار]]، ارکان مهم [[خودسازی]] هر شیعه‌ای را تشکیل می‌‌دهند که می‌‌خواهد از [[یاران]] [[حجّت]] [[خدا]] باشد. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|مَنْ سُرَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ}}<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰.</ref>. هر کس [[دوست]] دارد از [[اصحاب قائم]] باشد باید [[منتظر]] باشد و به [[پرهیزکاری]] و کسب خوبی‌های [[اخلاقی]] بپردازد. پس اگر در این حال بمیرد و [[قائم]] [[قیام]] کند، اجر کسی را دارد که او را [[درک]] کرده است. پس تلاش کنید و [[منتظر]] باشید، گوارایتان [[باد]] ای گروه مورد [[رحمت خدا]]»<ref>[[محمد رضا اکبری|اکبری، محمد رضا]]، [[پرچم هدایت (کتاب)|پرچم هدایت]]، ص: ۶۶.</ref>.
::::::«[[خودسازی]] [[شیعه]]، اصل مهمّی در [[زمان غیبت]] به شمار می‌‌رود و این [[خودسازی]] [[بهترین]] نشانه [[انتظار]] است. ما باید با [[شناخت]] آنچه موجب [[خشنودی]] و [[ناخشنودی]] [[اولیاء]] [[دین]] است خود را بر انجام و ترک آنها که همان [[واجبات]] و [[محرمات]] می‌‌باشند [[تربیت]] کنیم و پیوسته به دنبال نزدیک کردن خود به [[خداوند]] و [[پیامبر]]{{صل}} و عترتش باشیم و در هر لحظه گوش به زنگ [[نداهای آسمانی]] [[جبرئیل]]{{ع}} باشیم که به صورت ناگهانی در فضای [[آسمان]] طنین‌انداز می‌‌شوند. [[امام مهدی]]{{ع}} فرمود: هر یک از شما باید به اموری بپردازد که او را به [[محبّت]] ما نزدیک کند و از کارهایی که ناخوشایند ما می‌‌باشد دوری جوید؛ زیرا [[ظهور]] ما به صورت ناگهانی فرا می‌‌رسد<ref>بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶.</ref>. [[تقوای الهی]]، [[اخلاق]] [[اسلامی]] و [[زندگی]] همراه با [[گرایش]] [[انتظار]]، ارکان مهم [[خودسازی]] هر شیعه‌ای را تشکیل می‌‌دهند که می‌‌خواهد از [[یاران]] [[حجّت]] [[خدا]] باشد. [[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|مَنْ سُرَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ}}<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰.</ref>. هر کس [[دوست]] دارد از [[اصحاب قائم]] باشد باید [[منتظر]] باشد و به [[پرهیزکاری]] و کسب خوبی‌های [[اخلاقی]] بپردازد. پس اگر در این حال بمیرد و [[قائم]] [[قیام]] کند، اجر کسی را دارد که او را [[درک]] کرده است. پس تلاش کنید و [[منتظر]] باشید، گوارایتان [[باد]] ای گروه مورد [[رحمت خدا]]»<ref>[[محمد رضا اکبری|اکبری، محمد رضا]]، [[پرچم هدایت (کتاب)|پرچم هدایت]]، ص۶۶.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}
{{جمع شدن|۱۶. آقای دکتر نصرآبادی؛}}
{{جمع شدن|۱۶. آقای دکتر نصرآبادی؛}}
[[پرونده:13681204.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی]]]]
[[پرونده:13681204.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی]]]]
::::::آقای دکتر '''[[علی باقی نصرآبادی]]'''، در مقاله ''«[[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::آقای دکتر '''[[علی باقی نصرآبادی]]'''، در مقاله ''«[[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«[[وظیفه]] مهم دیگری که هر [[شیعه]] برعهده دارد، [[تهذیب نفس]] و آراستن خود به [[اخلاق]] نکو است، چنان‌که در روایتی که [[نعمانی]] به [[سند]] خود از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] می‌کند، آمده است: "هرکسی [[دوست]] دارد از [[یاران حضرت قائم]]{{ع}}باشد، باید [[منتظر]] باشد و در این حال به [[پرهیزکاری]] و [[اخلاق نیکو]] [[رفتار]] نماید..."<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۷.</ref>. در [[توقیع]] وارده از [[ناحیه مقدسه]] آمده است: {{متن حدیث|فَمَا يَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا يَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَكْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ}}؛ ... پس تنها چیزی که ما را از آنان ([[شیعیان]]) پوشیده می‌دارد، همانا چیزهای ناخوشایندی است که از ایشان به ما می‌رسد و خوشایند ما نیست و از آنان [[انتظار]] نمی‌رود<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۷.</ref>»<ref>[[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص: ۱۳۱-۱۳۲.</ref>.
::::::«[[وظیفه]] مهم دیگری که هر [[شیعه]] برعهده دارد، [[تهذیب نفس]] و آراستن خود به [[اخلاق]] نکو است، چنان‌که در روایتی که [[نعمانی]] به [[سند]] خود از [[امام صادق]]{{ع}} [[نقل]] می‌کند، آمده است: "هرکسی [[دوست]] دارد از [[یاران حضرت قائم]]{{ع}}باشد، باید [[منتظر]] باشد و در این حال به [[پرهیزکاری]] و [[اخلاق نیکو]] [[رفتار]] نماید..."<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۷.</ref>. در [[توقیع]] وارده از [[ناحیه مقدسه]] آمده است: {{متن حدیث|فَمَا يَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا يَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَكْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ}}؛ ... پس تنها چیزی که ما را از آنان ([[شیعیان]]) پوشیده می‌دارد، همانا چیزهای ناخوشایندی است که از ایشان به ما می‌رسد و خوشایند ما نیست و از آنان [[انتظار]] نمی‌رود<ref>بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۷.</ref>»<ref>[[علی باقی نصرآبادی|نصرآبادی، علی باقی]]، [[نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب (مقاله)|نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب]]، ص۱۳۱-۱۳۲.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


خط ۱۷۷: خط ۱۷۷:
::::::[[جایگاه]] [[فرزند]] در [[قرآن]] به حدی است که [[خداوند]] آن را [[نعمت الهی]]<ref>{{متن قرآن|وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ بَنِينَ وَحَفَدَةً}}؛ «و برای شما از همسرانتان فرزندان و فرزندزادگانی پدید آورد» سوره نحل، آیه ۷۲.</ref> و وسیله [[امتحان الهی]]<ref>{{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ}}؛ «و بدانید که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند» سوره انفال، آیه ۲۸.</ref> معرفی نموده است. [[تربیت]] [[مهدوی]] [[فرزندان]] در محیط [[خانواده]] پیش از هر چیز مستلزم پالایش این پایگاه [[مقدس]] از مسائل ضد ارزشی و غیر [[اخلاقی]] است.  
::::::[[جایگاه]] [[فرزند]] در [[قرآن]] به حدی است که [[خداوند]] آن را [[نعمت الهی]]<ref>{{متن قرآن|وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ بَنِينَ وَحَفَدَةً}}؛ «و برای شما از همسرانتان فرزندان و فرزندزادگانی پدید آورد» سوره نحل، آیه ۷۲.</ref> و وسیله [[امتحان الهی]]<ref>{{متن قرآن|وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ}}؛ «و بدانید که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند» سوره انفال، آیه ۲۸.</ref> معرفی نموده است. [[تربیت]] [[مهدوی]] [[فرزندان]] در محیط [[خانواده]] پیش از هر چیز مستلزم پالایش این پایگاه [[مقدس]] از مسائل ضد ارزشی و غیر [[اخلاقی]] است.  
::::::پیش درآمد چنین [[تربیتی]]، آشنایی [[فرزندان]] با [[احکام]] اولیه نظیر [[نماز]]، [[روزه]]، [[حجاب]]، خلق [[حسن]]، [[ادب]] و... است. چنانچه پیرامون مقوله [[انتظار]] و [[تربیت فرزند]] [[منتظر]]، تنها به رعایت برخی [[اعمال]] بی‌روح اکتفا شود و دیگر جنبه‌های [[تربیتی]] نادیده گرفته شود، [[حق]] چنین امر مهمی ادا نشده است.  
::::::پیش درآمد چنین [[تربیتی]]، آشنایی [[فرزندان]] با [[احکام]] اولیه نظیر [[نماز]]، [[روزه]]، [[حجاب]]، خلق [[حسن]]، [[ادب]] و... است. چنانچه پیرامون مقوله [[انتظار]] و [[تربیت فرزند]] [[منتظر]]، تنها به رعایت برخی [[اعمال]] بی‌روح اکتفا شود و دیگر جنبه‌های [[تربیتی]] نادیده گرفته شود، [[حق]] چنین امر مهمی ادا نشده است.  
::::::[[خانواده‌ها]] با رعایت اصل [[اعتدال]] و دوری از [[افراط و تفریط]] در [[آموزش]] [[انتظار]] به [[فرزندان]]، با ترغیب آنان به [[امام]] باوری و ایجاد انگیزه در وجود آنان با تشریح مسئله [[انتظار]] و [[امامت]] می‌توانند آنان را گام به گام به مرحله "[[تکلیف]]" و "[[مراقبه]]" [[هدایت]] نمایند»<ref>[[مریم نجفی لیواری|نجفی لیواری، مریم]] و [[نرگس محمدنیا گالشکلامی|محمدنیا گالشکلامی، نرگس]]، [[واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر (مقاله)|واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر]]، ص: ۷۵.</ref>.
::::::[[خانواده‌ها]] با رعایت اصل [[اعتدال]] و دوری از [[افراط و تفریط]] در [[آموزش]] [[انتظار]] به [[فرزندان]]، با ترغیب آنان به [[امام]] باوری و ایجاد انگیزه در وجود آنان با تشریح مسئله [[انتظار]] و [[امامت]] می‌توانند آنان را گام به گام به مرحله "[[تکلیف]]" و "[[مراقبه]]" [[هدایت]] نمایند»<ref>[[مریم نجفی لیواری|نجفی لیواری، مریم]] و [[نرگس محمدنیا گالشکلامی|محمدنیا گالشکلامی، نرگس]]، [[واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر (مقاله)|واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر]]، ص۷۵.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}



نسخهٔ ‏۲۵ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۵:۱۲

الگو:پاسخ جامع مهدویت بالا

آثار اخلاقی و تربیتی انتظار امام مهدی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / کارکردها، ویژگی‌ها و آثار انتظار
مدخل اصلیآثار اخلاقی و تربیتی انتظار

آثار اخلاقی و تربیتی انتظار امام مهدی چیست؟ یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان «فواید و آثار انتظار چیست؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.


عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ جامع اجمالی

* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
پرونده:Pic627.jpg
سلیمیان زهادت موسوی‌نسب مهدوی‌فرد شفائی علی‌زاده صمدی دیرباز الهی‌نژاد موسوی
کوثری سهرابی گرجیان ملکی راد اکبری نصرآبادی شفیعی سروستانی صمیمی نجفی لیواری آفتاب مهر
  1. خودسازی و تهذیب نفس: تهذیب نفس از چنان اهمیتی برخوردار است که اعمال ناشایست و گناهان از اسباب طولانی شدن غیبت و دوری شیعیان از لقای امام شمرده شده است[۷].[۸] لذا انسان منتظر در بُعد فردی باید به کسب فضیلت‌های اخلاقی و تقویتِ جنبۀ جسمی روی ‌آورد[۹] و علاوه بر تقوی، به ورع، پارسایی و عبادت بپردازد. امام باقر (ع) می‌فرماید: «تقوی پیشه سازید و بار سنگین انتظار را، به کمک ورع و پارسایی به منزل رسانید و با کوشش بسیار در عبادت و اطاعت خدا»[۱۰].[۱۱] از روایت معلوم می‌‌شود یاران مهدی، در کمال پاکی و نهایت زیبایی اخلاق زندگی می‌‌کنند؛ چون ورع بالاتر از تقوای الهی، نهایت خویشتن‌داری در مقابل گناه و حتی نسبت به موارد مشکوک است و نداشتن آن مساوی با عدم دینداری قلمداد شده است[۱۲]‌.
  2. تحصیل ملکۀ تقوی و عدالت: پروای الهی در دوران غیبت، اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که عوامل فراوانی دست به هم داده است تا انسان‌ها را به بیراهه کشانده، گمراه سازند[۱۳]. منتظران حکومت عدل جهانی باید پیوسته، نمونه عدل و عدل‌طلبی باشند و با اجتناب از معاصی و رعایت تقوای الهی، بتواند ملکۀ عدالت را در خود پدید آورند تا در عصر ظهور که عصر استقرار عدل ناب و مطلق است خویشتن را با شرایط نوین تمدن توحیدی مهدوی هماهنگ سازد. در غیر این صورت هاضمۀ شخصیت فرد، قدرت جذب مؤلفه‌های فرهنگ عدالت محور دولت مهدی (ع) را نخواهد داشت[۱۴] و از دیدگاه اسلام، پیدایش عدالت فراگیر اجتماعی در گرو تحقق عدالت فردی در آحاد جامعه است[۱۵].
  3. ایمان و عمل صالح: امام صادق (ع) در معنای آیۀ شریف: ﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ[۱۶] فرمود: «درباره قائم و یارانش‌، نازل شده است»[۱۷]. دوران دولت مهدی (ع)، به تعبیر قرآن، دوران مؤمنین و عباد صالح است[۱۸] و شرط منتظران ظهور و کارگزاران حکومت عدل جهانی، ایمان و عمل صالح است[۱۹] چرا که اعمال شیعه، به ظاهر منتسب به امام معصوم و حجت خداست، امام هم از شیعیان خود انتظار اعمال خالص دارد و از اعمال ناپسند یارانش به شدت رنجیده و ناراحت می‌‌شود[۲۰].
  4. الگوپذیری و تأسی به امام: امام، پیشوا و راهبر جامعه و انسان کامل است و از همۀ بدی‌ها و رذائل اخلاقی دور بوده و همۀ کمالات اخلاقی را در عالی‌ترین حد آن دارد[۲۱] و منتظران خود را منتسب به امام زمان (ع) می‌‌دانند؛ لذا در پیروی از آن حضرت باید پیش قدم باشند[۲۲] و برای قرارگرفتن در صف یاران مهدی (ع) باید الگوپذیری عملی و اخلاقی از او داشته و به سفارش ایشان به منتظران عمل نمایند که: «هریک از شما باید به آنچه موجب نزدیکی و جلب محبت ما اهل بیت می‌شود، عمل کند و از کارهایی که موجبات ناراحتی و خشم و رنجش ما می‌گردد، دوری گزیند»[۲۳]. همچنین طبق دعای آن حضرت[۲۴] باید به بندگی و دوری از معصیت پرداخت تا با الگوپذیری و تأسی به امام در افکار، آداب، منش و رفتار، همراه و هم رنگ مهدی موعود شد[۲۵] و توفیق زیارت ایشان را پیدا کرد[۲۶].
  5. امر به معروف و نهی از منکر: تقوی، وقتی معنی پیدا می‌‌کند که انسان در قبال جامعه احساس مسئولیت کند‌ و از امر به معروف و نهی از منکر غفلت نورزد[۲۷] دست روی دست نگذارد چون انتظار بدون گرایش به صلاح و زمینه‌سازی برای شایستگی، انتظاری کاذب است[۲۸] چرا که خداوند بزرگ در آیاتی تأکید کرده، سرنوشت هیچ قوم و ملتی را دچار دگرگونی نمی‌کند مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است، تغییر دهند[۲۹]. از این رو خواست گروهیِ جامعه، بسترهای گوناگونی را فراهم می‌سازد که در دگرگونی سرنوشت آن اجتماع، نقش بسزایی دارد[۳۰].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

پرسش‌های مصداقی همطراز

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ر.ک. الهی‌نژاد، حسین،ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۵.
  2. ر.ک. دیرباز، عسکر، روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر، ص۱۱۸.
  3. ر.ک. مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۲۰۰-۲۰۱.
  4. ر.ک. شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴-۸۸.
  5. «"مَنْ‏ سَرَّهُ‏ أَنْ‏ یَکُونَ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِ‏ الْقَائِمِ‏ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ‏ بِالْوَرَعِ‏ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ‏‏"»؛ غیبت نعمانی، ص۲۰۷.
  6. ر.ک. نویسندگان، آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۳۴ ـ ۱۳۷؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ج۲، ص۲۴۲؛ نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص۱۳۱-۱۳۲؛ الهی‌نژاد، حسین،ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۵؛ گرجیان، محمد مهدی، تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه، ص ۲۲؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۱، ص ۳۲۴.
  7. «"فَمَا یَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا یَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَکْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ"»؛ بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۷۷.
  8. ر.ک. اکبری، محمد رضا، پرچم هدایت، ص ۶۶؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی، ص؟؟؟.
  9. ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲.
  10. «"اتَّقُوا اللَّهَ وَ اسْتَعِینُوا عَلَی مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ بِالْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ فِی طَاعَةِ اللَّهِ"»، الغیبه للنعمانی، ص ۲۲۰؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰.
  11. ر.ک. شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴-۸۸.
  12. ر.ک. کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۱۳-۱۴.
  13. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، بایسته‌های عصر چشم به راهی.
  14. ر.ک. مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۱۰-۱۱۸.
  15. ر.ک. علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص۷۹-۹۰.
  16. «خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین می‌گرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید» سوره نور، آیه ۵۵.
  17. «"قَالَ نَزَلَتْ فِی الْقَائِمِ وَ أَصْحَابِه‏"»؛ الغیبة النعمانی، ص۲۴۰، ح ۳۵.
  18. ر.ک. سهرابی، صادق، با انتظار در خیمه‌اش درآییم، ص؟.
  19. ر.ک. موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، ص ۳۴.
  20. ر.ک. کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۱۳-۱۴.
  21. ر.ک. صمیمی، سیمین، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث .
  22. ر.ک. ملکی راد، محمود، کارکرد مهدویت در اصلاح و تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی، ص ۳۱۰
  23. «"فَلْیَعْمَلْ کُلُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ بِمَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ یَتَجَنَّبُ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ أَمْرَنَا بَغْتَةٌ فُجَاءَةٌ حِینَ لَا تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لَا یُنْجِیهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَی حَوْبَة"»؛ الإحتجاج، ج۲، ص۳۲۳.
  24. «"اللهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَةِ وَ بُعْدَ الْمَعْصِیَةِ..."»؛ مفاتیح الجنان، دعای امام زمان(ع).
  25. ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۲۶.
  26. ر.ک. نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص۱۳۱-۱۳۲.
  27. ر.ک. کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۱۳-۱۴.
  28. رک. سهرابی، صادق، با انتظار در خیمه‌اش درآییم، ص؟.
  29. سوره رعد، آیه ۱۱؛ سوره انفال، آیه ۵۳.
  30. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  31. رعد (۱۳)، آیه ۱۱.
  32. انفال (۸)، آیه ۵۳.
  33. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  34. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۵۱.
  35. نعمانی، الغیبه، ص۲۰۰.
  36. سلیمیان، خدامراد، بایسته‌های عصر چشم به راهی.
  37. غیبة نعمانی، ص ۲۰۰، ح ۱۶.
  38. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲.
  39. بحار، ج ۵۲، ص ۱۴۰، ح ۵۰، چاپ اسلامى.
  40. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۱، ص ۳۲۴.
  41. «ای مؤمنان! از خداوند چنان که سزاوار پروا از اوست پروا کنید و جز در مسلمانی نمیرید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۲.
  42. مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص110-118.
  43. همان، ص ۱۳۱.
  44. ابن ابی زینب، نعمانی، الغیبه، مترجم: جواد غفاری، ص ۲۲۰؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، مترجم: علی دوانی، ج ۵۲، ص ۱۴۰.
  45. شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴-۸۸.
  46. آل عمران، ۱۰۲.
  47. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۴.
  48. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴.
  49. پیشین، بر پایه روایتی از امام جعفربن محمد الصادق (ع).
  50. علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص۷۹-۹۰
  51. الغیبة، نعمانی، ص۲۰۷؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۴۶؛ معجم الاحادیث الامام المهدی(ع)، ج۳، ص۲۱۷.
  52. سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
  53. الغیبة، نعمانی، ص۳۴ و ص۲۰۶؛ معجم الاحادیث الامام المهدی(ع)، ج۵، ص۶۶.
  54. الإحتجاج، ج۲، ص۳۲۳.
  55. مفاتیح الجنان، دعای امام زمان(ع).
  56. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۲۶.
  57. « الْعِلْمُ سَبْعَةٌ وَ عِشْرُونَ حَرْفاً فَجَمِيعُ مَا جَاءَتْ بِهِ الرُّسُلُ حَرْفَانِ فَلَمْ يَعْرِفِ النَّاسُ حَتَّى الْيَوْمِ غَيْرَ الْحَرْفَيْنِ فَإِذَا قَامَ قَائِمُنَا أَخْرَجَ الْخَمْسَةَ وَ الْعِشْرِينَ حَرْفاً فَبَثَّهَا فِي النَّاسِ وَ ضَمَّ إِلَيْهَا الْحَرْفَيْنِ حَتَّى يَبُثَّهَا سَبْعَةً وَ عِشْرِينَ حَرْفاً» (منتخب الانوار، ص۲۰۱؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۶).
  58. «إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ يَدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ أَكْمَلَ بِهَا أَخْلَاقَهُمْ» (الخرائج و الجرائج‌، ج۲، ص۸۴۱، ح۷۱؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۳۶). «تُؤْتَوْنَ الْحِكْمَةَ فِي زَمَانِهِ»‌ (الغیبة للحجة، ص۲۳۸، ح۳۰؛ بحارالانوار، ج۵۲‌، ص۲۵۲‌).
  59. دیرباز، عسکر، روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر، ص۱۱۸.
  60. محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص ۲۰۰، باب ۱۱، ح ۱۶: « قَالَ الْإِمَامُ الصَّادِقُ(ع): مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاق‏...».
  61. الهی‌نژاد، حسین،ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص 265.
  62. «برنهاده خداوند برای شما بهتر است اگر مؤمن باشید و من بر شما نگهبان نیستم» سوره هود، آیه ۸۶.
  63. «خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است..». سوره نور، آیه ۵۵.
  64. «بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.
  65. موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، ص ۳۴.
  66. ﴿وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ سوره آل عمران، آیه ۱۰۴.
  67. ﴿كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ سوره آل عمران، آیه ۱۱۰.
  68. ﴿عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.
  69. ابن ابی زینب محمد بن ابراهیم نعمانی، همان، ص۲۰۰.
  70. صدوق‌،همان‌، ج۲، ص۶۱‌.
  71. سید رضی، نهج البلاغه، ترجمه: سید جعفر شهیدی، تهران‌، نشر آموزش انقلاب،۱۳۷۲، نامه ۴۵.
  72. باقر مجلسی‌، همان‌، ج۷، ص۳۵.
  73. کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص 13-14.
  74. «خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین می‌گرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید- و بی‌گمان دینی را که برای آنان پسندیده است برای آنها استوار می‌دارد و (حال) آنان ر» سوره نور، آیه ۵۵.
  75. الغیبة النعمانی ص ۲۴۰ ح ۳۵
  76. در فجر ساحل، محمد حکیمی ص ۵۸
  77. الغیبة النعمانی ص ۲۰۰ ح ۱۶
  78. سهرابی، صادق، با انتظار در خیمه‌اش درآییم، ص؟.
  79. ابن أبی زینب، محمد بن ابراهیم، الغیبه‌، محقق: علی اکبرغفاری، ص۲۰۰.
  80. مجلسی‌، محمد‌ باقر، بحار‌ الأنوار‌‌، ج۱۰، ص۳۶۱‌.
  81. گرجیان، محمد مهدی، تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه، ص ۲۲.
  82. نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۰۰.
  83. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص ۳۳۵ -۳۳۶.
  84. ملکی راد، محمود، کارکرد مهدویت در اصلاح و تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی، ص ۳۱۰
  85. بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶.
  86. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰.
  87. اکبری، محمد رضا، پرچم هدایت، ص۶۶.
  88. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۷.
  89. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۷.
  90. نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص۱۳۱-۱۳۲.
  91. « مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ»؛ النعمانی، محمد بن ابراهیم، پیشین، ص ۲۰۰، ح ۱۶.
  92. «فَمَا يَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا يَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَكْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ»؛ بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۷۷.
  93. شفیعی سروستانی، ابراهیم، نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی.
  94. بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۱۷۳.
  95. بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۹.
  96. المستدرک «نوری»، ج ۱۱، ص ۱۸۷.
  97. الغیبة «نعمانی»، ص ۲۰۰.
  98. صمیمی، سیمین، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث .
  99. ﴿وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ بَنِينَ وَحَفَدَةً؛ «و برای شما از همسرانتان فرزندان و فرزندزادگانی پدید آورد» سوره نحل، آیه ۷۲.
  100. ﴿وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ؛ «و بدانید که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند» سوره انفال، آیه ۲۸.
  101. نجفی لیواری، مریم و محمدنیا گالشکلامی، نرگس، واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر، ص۷۵.
  102. " مَنْ‏ سَرَّهُ‏ أَنْ‏ يَكُونَ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِ‏ الْقَائِمِ‏ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ‏ بِالْوَرَعِ‏ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ‏‏"؛ غیبت نعمانی، ص۲۰۷.
  103. آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۳۴ - ۱۳۷.