ترجمه نهج البلاغه - انصاریان (کتاب)
| ترجمه نهج البلاغه | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| مترجم | حسین انصاریان |
| موضوع | امامت |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات پیام آزادی |
| محل نشر | تهران، ایران |
| سال نشر | 1388 ش |
| تعداد صفحه | ۷۷۸ |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۵۹۶۸-۷۷-۷ |
| شماره ملی | ۴۳۲۹۷۶۵ |
ترجمه نهج البلاغه، کتابی است که با زبان فارسی به شرح و ترجمه نهج البلاغه می‌پردازد. پدیدآورندهٔ این اثر حسین انصاریان است و انتشارات پیام آزادی انتشار آن را به عهده داشته است.
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «ترجمه‌ای ساده از متن نهج البلاغه است. مترجم در مقدمه، روش خویش را این‌گونه بیان کرده است: ابتدا جمله‌های ملکوتی نهج البلاغه ار دقت می‌نمودم، سپس به لغت مراجعه می‌کردم، آن‌گاه شرح ابن ابی الحدید، ابن میثم و شرح خویی و شرح ملاصالح قزوینی و برخی از شروح دیگر را می‌دیدم، تا در مدت هفت ماه این ترجمه آماده شد.
هم‌چنین بحثی پیرامون شخصیت امام علی (ع) ارائه کرده است. هدف از این ترجمه ارائه متنی همه‌فهم است. مخاطب ترجمه، مخاطب عام در نظر گرفته شده است. از این‌رو ترجمه در فارسی‌سازی واژگان و عبارات و به‌کارگیری ادبیاتی غنی تقیدی نداشته و انتقال معنا را هدف قرار داده است. در صفحات عنوان، شناسنامه و مقدمه کتاب اشاره‌ای به نسخه منتخب مترجم نشده است. در انتهای کتاب، فهرست ترتیبی متن نهج البلاغه، همراه با اختلاف نسخه‌های صبحی صالح، فیض الاسلام، ابن ابی الحدید و ابن میثم، آمده است»[۱].
فهرست کتاب
- پیشگفتار مترجم
- دورنمایی از شخصیت امیرالمؤمنین (ع)
- گذری کوتاه بر زندگی سید رضی (رحمه الله) گردآورنده نهج‌البلاغه
- مقدمه سید رضی (رحمه الله)
بخش اول: خطبه‌ها و سخنان بلند امیرالمؤمنین علی (ع)
- آفرینش آسمان، زمین، فرشتگان و توصیفی از خلقت آدم
- مردم پیش از بعثت، وصف آل پیامبر (ص) و گروهی از مردم
- شکایت امام از سه خلیفه و اشاره به سرگذشت خود با آنان
- موعظه مردم و هدایت آنان به‌وسیله اهل‌بیت (ع)
- نهی کردن ابن عباس و ابوسفیان از تباهکاری
- تعقیب طلحه و زبیر
- سرزنش پیروان شیطان
- درباره زبیر و بیعت او
- سرزنش طلحه و زبیر و پیروانشان
- گمراهی اصحاب جمل و بینایی خود در امر آخرت
- سفارش به فرزندش محمد حَنَفیه به ایستادگی در میدان جنگ
- امام را دوستانی است در پشت پدران و رحم مادران
- سرزنش مردم بصره پس از حادثه جمل
- درباره بصره‌نشینان
- پیرامون برگرداندن املاک مسلمانان که عثمان به دیگران بخشیده بود
- پس از بیعت مردم
- در وصف متصدی امر قضاء که شایستگی آن را ندارد
- سرزنش علماء در اختلاف فتواها
- خطاب به اشعث بن قیس
- اسرار بعد از مرگ و ترغیب به پند گرفتن
- سخنی است جامع موعظه و حکمت
- سرزنش کسانی که کشتن عثمان را به حضرت نسبت دادند
- در دلداری بر تهیدستان و تأدیب ثروتمندان
- جهاد با مخالف و اطاعت از خداوند
- درباره سستی اصحاب خود و مخالفتشان با آن حضرت
- توصیف عرب پیش از بعثت پیامبراکرم (ص) و سرزنش عمروعاص
- فضیلت جهاد و نتایج ناگوار سستی در جهاد
- در این خطبه یازده هشدار وجود دارد
- سرزنش اصحاب خود از جهت سهل‌انگاری در جنگیدن با دشمن
- درباره کشته شدن عثمان و نکوهش او
- وصف طلحه و زبیر
- توصیف شیوع جور و جفا و تقسیم مردم به پنج گروه
- اهمیت ندادن به خلافت خود و حکمت برانگیخته شدن پیامبران
- برانگیختن مردم برای نبرد با شامیان (سپاه معاویه)
- سرزنش مردم پس از داستان حَکَمیت
- ترساندن اهل نهروان (خوارج) و نکوهش آنان
- اشاره به سرگذشت خود
- معنی شُبهه
- نکوهش یاران خود به خاطر کوتاهی در جنگ با دشمن
- در پاسخ شعار خوارج
- ستودن وفا و نهی از حیله و نیرنگ
- نکوهش پیروی از هوای نفس و آرزوی دور و دراز
- هنگامی که یاران او پیشنهاد آمادگی برای نبرد با اهل شام نمودند
- سرزنش مَطْقَلَه بن هُبَیره
- ستایش خداوند متعال و نکوهش دنیا
- دعای آن حضرت به هنگام حرکت به سوی شام
- خبر از آینده کوفه
- هنگام رفتن به جنگ صفین
- پیرامون صفات ربوبی و علم الهی
- علل پیدایش فتنه‌ها
- هنگام تسلط یاران معاویه بر شط فرات در صفین
- بی‌وفایی دنیا و ترغیب مردم به آخرت
- توصیف مشخصات حیوان قربانی
- توصیف بیعت نمودن مردم با آن حضرت
- باک نداشتن خود از مرگ و کشته شدن در راه حق
- ثبات قدم خود و اصحاب پیغمبر (ص) در جنگ‌ها برای یاری دین اسلام
- خبر دادن یاران خود از حکومت معاویه
- درباره خوارج و خبر دادن از تباهکاری‌هایی که بعد از خود واقع می‌شود
- خبر دادن به اینکه همه خوارج کشته خواهند شد، جز نُه تن
- در آن وقت که او را از کشته شدن ناگهانی ترسانیدند
- برحذر داشتن مردم از فتنه‌های دنیا
- درباره خداپرستی و نکوکرداری و آماده بودن برای سفر آخرت
- مباحثی لطیف از علم الهی
- پیرامون تعلیم فنون حمله نظامی
- درباره انصار و آنچه در سقیفه گذشت
- درباره محمد بن ابی بکر، پس از کشته شدن او در مصر
- پیرامون نکوهش بعضی از یاران
- در سحرگاه روزی که ضربت خورد
- سرزنش مردم عراق
- یاد دادن درود فرستادن بر پیامبر اکرم (ص)
- درباره مروان بن حَکَم
- سزاوارتر بودن خود از هرکس برای خلافت
- رد تهمت بنی امیه
- در تحریک و تشویق به عمل صالح
- نکوهش روش بنی‌امیه با حضرت
- هنگام دعا
- هنگامی که امیرالمؤمنین (ع) تصمیم به حرکت به سوی خوارج گرفت
- درباره زنان
- درباره زهد و پارسایی
- در وصف دنیا
- خطبه «غَراء»
- درباره عمرو بن عاص
- هشت صفت از صفات خداوند، عبرت گرفتن از جهان و وصف بهشت
- بعضی از صفات حق تعالی و پند به مردم و ترغیب آنها به عبادت
- صفات مردم متقی و فاسق و منحرف و مقام عظیم اهل‌بیت (ع)
- عوامل هلاکت انسان‌ها
- حال مردم زمان جاهلیت و بعثت پیامبر اکرم (ص) و پند به مردم
- پاره‌ای از صفات حق تعالی و ترغیب به توشه برداشتن برای سفر آخرت
- خطبه اَشْباح
- بیعت مردم با آن حضرت، پس از کشته شدن عثمان
- آگاه کردن مردم به فضیلت و علم خود و خبر دادن از تباهکاری‌های بنی‌امیه
- بعضی از اوصاف خداوند متعال و فضیلت رسول خدا (ص) و اهل‌بیت او
- فضیلت پیامبر اکرم (ص)
- پیرامون خداوند و رسول اکرم (ص)
- درباره اصحاب خود و اصحاب رسول خدا (ص)
- ظلم بنی‌امیه
- سفارش به پرهیز از دنیاپرستی و عبرت از گذشتگان
- توصیف رسول خدا (ص) و آمدن حضرت صاحب‌الزمان (ع)
- ترساندن مردم از مخالفت با امام (ع) و حوادث عجیب آینده
- پیرامون روز قیامت و احوال آینده مردم
- چگونگی برخورد با دنیا و صفت انسان عالِم
- توصیف پیامبر (ص) و بیان کوشش‌های خود
- ستودن پیغمبراکرم (ص) و تهدید بنی‌امیه و موعظه مردم
- فضیلت دین اسلام
- شِکوه از سستی اصحاب در جنگ صفین
- حمد و سپاس خداوند و خبر دادن از حادثه‌های بزرگ
- بیان قدرت خداوند متعال، وصف فرشتگان و (...) پیامبران
- اسباب تقرب به خداوند و حفظ شعائر و نشانه‌های اسلام
- اندرز یاران در ترک دنیا و عبرت از گذشتگان
- پیراون ملک‌الموت و قبض روح
- سرزنش دنیا و ترغیب به آخرت
- پندهایی برای مردم
- دعا برای طلب باران
- ستایش پیامبراکرم (ص) و خبر دادن از پیدایش حَجاج بن یوسف
- سرزنش کسانی که به مال و جان بخل می‌ورزند
- ستودن یاران خود بعد از جنگ جمل
- تحریک مردم بر جهاد و سکوت طولانی آنان
- بیان فضیلت‌های خود و اهل‌بیت (ع) و موعظه مردم
- بیان علت پذیرش حَکمیت و وصف یاران شهید
- گفتگو با خوارج
- تعلیم آداب و رسوم جنگ به یاران خود
- درباره مسأله حَکمیت
- درباره تقسیم بیت‌المال
- بیان احکام دین و نقض حکم حَکَمین
- خبر دادن از پیش‌آمدهای سخت در بصره
- درباره پیمانه‌ها و ترازوها و وصف زمان و اهل آن
- سخنی با ابوذر (رحمه الله)
- تبیین مطالبه حکومت و توصیف پیشوای حق
- ستایش خدا و ضرورت یاد مرگ و پارسایی در دنیا
- عظمت خداوند متعال و قرآن و وصف پیغمبر (ص)
- راهنمایی کردن عمر در جنگ با رومیان
- سرزنش مُغَیرهِ بن اَخنَس
- درباره بیعت مردم با او
- درباره گفتار طلحه و زبیر که کشتن عثمان را به حضرت نسبت می‌دادند
- اشاره به ظهور حضرت مهدی (ص) و فتنه‌های نزدیک ظهور
- در موقع تشکیل شورا پس از وفات عمر
- درباره نهی از عیب‌جویی مردم
- نهی از شنیدن (...) بین حق و باطل
- درباره بخشش و احسان
- درباره طلب باران و بودن هستی در خدمت بشریت
- حکمت بعثت پیامبران و فضائل ائمه اطهار (ع)
- زوال دنیا و نهی از متابعت بدعت
- راهنمایی عمر بن خطاب در جنگ با ایران
- هدف از بعثت پیامبراکرم (ص)، خبر دادن از آینده و توصیه به پرهیزکاری
- درباره اهل بصره
- وصیت‌های امام علی (ع) پیش از شهادتش
- اشاره به فتنه‌ها و توصیف مردم گمراه
- مدح پیامبراکرم (ص) و پند به عرب و خبر دادن از فتنه‌های آینده
- درباره صفات خداوند متعال و پیشوایان معصوم (ع) و دین اسلام
- صفات انسان گمراه و اندرز شنوندگان
- فضایل اهل بیت پیامبر (ص)
- توصیف خلقت خفاش (شب‌پره)
- اشاره به کردار زشت عایشه و ثمرات ایمان و حال اهل قبور
- تشویق مردم به پرهیزکاری و تهیه توشه آخرت
- فضیلت پیامبر اکرم (ص) و ستودن قرآن و حال دولت بنی‌امیه
- وصف حکومت خود و ناسپاسی مردم
- صفات خداوند و ارشاد مردم در اقتدا به پیامبران و رسول خدا (ص)
- توصیف پیامبر و اهل بیت (ع) و پیروان دین او
- علل غصب خلافت و شِکوه از ستم معاویه
- در شناخت خداوند متعال و انواع مخلوقات و شگفتی آفرینش انسان
- پند و اندرز از آن حضرت به عثمان
- درباره خلقت پرندگان و خلقت شگفت‌انگیز طاووس و چگونگی بهشت
- تشویق بر الفت و انس و خبر دادن از آینده بنی‌امیه
- فرمایش آن حضرت در آغاز خلافتش و ویژگی‌هایی قرآن و شخص مسلمان
- درباره شورشیان بر عثمان
- درباره اصحاب جمل
- گفتگو با فرستاده اهل بصره و لزوم پیروی از حق
- راز و نیاز حضرت با پروردگار در آغاز جنگ صفین
- درباره خلافت خود و نکوهش اصحاب جمل
- درباره رسول خدا (ص) و شایستگی برای خلافت و حقارت دنیا
- درباره طلحه
- نکوهش غافلان و اشاره به علوم بی‌پایان خود
- پند به مردم و ذکر عظمت قرآن و اقسام ظلم و ستم
- درباره خیانت حَکَمین (ابوموسی و عمرو عاص)
- وصف علم و قدرت خداوند و مدح پیامبر (ص) و اندرز به شنوندگان
- پاسخ به ذِعلَب یَمانی در اینکه خدا را چگونه می‌توان دید؟
- سرزنش اصحاب خود
- درباره ملحق شدگان به خوارج
- ستایش خدا و قدرت و توانایی او، صفات امام زمان و یاد یاران شهید
- قدرت خداوند و فضیلت قرآن و توصیه به تقوا
- پاسخ بُرج بن مِسهَر طلایی
- ستایش خداوند و ثنای رسول خدا (ص) و آفرینش آسمان و ملخ و مورچه
- درباره توحید و بیان حقایقی از اصول علوم الهی
- بیان پیش‌آمدهای ناگوار
- سفارش به پرهیزکاری و ارزش یاد مرگ و شتاب در نیکوکاری
- درباره اقسام ایمان و وجوب هجرت
- سفارش به پرهیزکاری و ترس از خدا و شکیبایی در بلا
- ستایش خداوند و درود به پیامبر (ص) و فواید پرهیزکاری
- خطبه قاصعه (مذمت ابلیس، نکوهش عصبیت و انذار مردم و...)
- خطبه همام (توصیف پرهیزکاران)
- توصیف منافقین
- ستایش خداوند و درود به پیامبر (ص) و امر به تقوی
- اشاره به زمان بعثت پیامبراکرم (ص) و وصیت به پرهیزکاری
- فضیلت امیرالمؤمنین علی (ع)
- احاطه علم خداوند به موجودات، اسلام و رسالت پیامبر (ص) و ستودن قرآن کریم
- سفارش به نماز و زکات و امانت‌داری
- درباره فریب‌کاری معاویه
- تشویق به پیمودن راه راست و سفارش به نهی از منکر کردن
- شِکوه از ستم امت در هنگام دفن حضرت فاطمه (س)
- درباره پارسایی و دل نبستن به دنیا و تشویق به آخر
- تشویق یاران به آمادگی برای سفر آخرت
- خطاب به طلحه و زبیر، پس از بیعت آن دو با آن حضرت
- نهی کردن اصحاب خود از دشنام دادن به شامیان
- بازداشتن امام حسن (ع) از رفتن به میدان جنگ
- اظهار دلتنگی از اصحاب خود در قضیه حَکَمِیت
- فرمایش حضرت به علاء بن زیاد (...) درباره خانه وسیع او
- درباره احادیث بی‌اساس و اخبار مورد اختلاف
- قدرت‌نمایی خداوند راجع به شگفتی آفرینش آسمان‌ها، زمین و کوه‌ها
- هنگامی که یاران خود را به جهاد با اهل شام تحریک می‌فرمود
- بعضی از صفات حق تعالی و ستودن پیغمبر (ص)
- توصیف حضرت رسول (ص) و ارزش دانشمندان الهی
- نیایش با خداوند
- بیان حقوق رهبری و مردم بر یکدیگر
- شکایت از قریش و آنها که حق آن حضرت را غصب کردند
- هنگامِ گذشتن بر کشته‌شدگان جمل
- در توصیف پوینده راه خداوند (عارف و خداشناس)
- هشدار از غفلت‌زدگی‌ها پس از خواندن «اَلهیکُمُ التَکاثُر..».
- فضیلت یاد خدا و اوصاف آنان که به یاد خدا مشغولند
- اندرز به مردم هنگام خواندن «یا ایُها الاِنسانُ..».
- بیزاری از ظلم و ستم‌کاری
- دعا برای بی‌نیازی و گرفتار نشدن به فقر
- نکوهش دنیا و بیان حال مردگان
- نیایش به خدا و درخواست عفو و بخشش
- دعا در حق آنکه پاک زیست و پاک درگذشت
- توصیف چگونگی بیعت مردم با آن حضرت
- سفارش به ترس از خدا، مرگ و توصیف پارسایان
- خطبه‌ای که در ذی‌قار خواند (مدح پیامبر اکرم (ص)
- بیت‌المال و چگونگی مصارف عمومی آن
- فضیلت اهل‌بیت (ع) و فساد زمان
- پیرامون مختلف بودن مردم در سرشت
- تأسف و اندوه خود بر وفات پیامبراکرم (ص)
- چگونگی حال خود بعد از هجرت رسول خدا (ص) از مکه به مدینه
- از دست ندادن فرصت عمل برای آخرت
- درباره حَکَمین و سرزنش اهل شام
- فضائل خاندان پیغمبر (ص)
- خطاب به عبدالله بن عباس درباره نامه عثمان
- تشویق یاران خود به جهاد
بخش دوم: نامه‌های امیرالمؤمنین علی (ع)
- به مردم کوفه در موقع حرکت از مدینه به سوی بصره
- به مردم کوفه پس از فتح بصره
- به قاضی خود شُرَیح بن حارث کِندی
- به یکی از فرماندهان سپاه خود
- به اَشْعَث بن قیس کارگزار او در ناحیه آذربایجان
- به معاویه و اثبات خلافت خود و اظهار بیزاریش از کشتن عثمان
- به معاویه و سرزنش او و اشاره به نادانی و گمراهیش
- به جریر بن عبدالله بَجَلی هنگامی که او را به سوی معاویه فرستاد
- به معاویه و افشای دشمنی‌های قریش
- به معاویه و اندرز و سرزنش او
- به سپاهی که برای مقابله با دشمن فرستاده بود
- به مَعْقِل بن قیس ریاحی
- به دو سردار از سرداران سپاه خویش
- به سپاه خود، پیش از برخورد با دشمن در صفین و نهی از آزار رساندن به زن‌ها
- دعای آن حضرت هنگام رویارویی با دشمن
- خطاب به یاران هنگام جنگ درباره زد و خورد با دشمن
- به معاویه در پاسخ نامه او
- به عبدالله بن عباس کارگزار آن حضرت در بصره
- به یکی از کارگزاران خود
- به زیاد و تهدید نمودن وی از خیانت به بیت‌المال
- به عبدالله بن عباس و یادآوری آخرت
- وصیت آن حضرت پس از ضربه ابن ملجم لعنه الله علیه
- وصیت او درباره دارائیش
- برای کسانی که بر امر صدقات و بیت‌المال می‌‌گماشت
- به یکی از کارگزارانش در موقعی که او را برای دریافت زکات فرستاده بود
- به محمد بن ابی بکر، هنگامی که حکومت مصر را به او سپرد
- به معاویه و اشاره به مقام و منزلت خود
- به مردم بصره
- به معاویه و ترسانیدن او از بدبختی انجام کار
- وصیت به فرزندش امام حسن (ع) در موقع مراجعت از صِفین
- به معاویه و یادآوری به اینکه مردم را گمراه کرده است
- به قُتَم بن عباس کارگزار آن حضرت در مکه
- به محمد بن ابی بکر و بیان سبب عزل او از حکومت مصر
- به عبدالله بن عباس، بعد از کشته شدن محمد بن ابی بکر
- به برادرش عقیل بن ابی‌طالب
- به معاویه و افشای ادعای دروغین او
- به مردم مصر و امر نمودن آنها به پیروی از مالک اشتر
- به عَمْرو بن عاص و سرزنش او بر اثر پیروی از معاویه
- به یکی از کارگزارانش و حساب خواستن از او
- به یکی از کارگزارانش و سرزنش او بر اثر پیمان‌شکنی و خوردن از بیت‌المال
- به عُمر بن ابی سَلَمه مخزومی کارگزار آن حضرت در بحرین
- به مَصْقَلَه بن هُبَیْره کارگزار آن حضرت در نواحی فارس
- به زیاد بن ابیه و افشای توطئه معاویه نسبت به زیاد
- به عثمان بن حُنَیْف انصاری و سرزنش او به خاطر رفتن به مهمانی
- به یکی از کارگزارانش
- وصیت آن حضرت به فرزندانش و رعایت عدالت در قصاص
- به معاویه
- به معاویه و هشدار به او از دنیادوستی
- به فرماندهان سپاه و پرهیز از غرورزدگی در نعمت‌ها
- به مأمورین و کارگزاران مالیات
- به والیان شهرها درباره اوقات نماز
- فرمان حضرت به مالک‌اشتر نخعی
- به طلحه و زبیر
- به معاویه
- به شُرَیْح بن هانی
- به مردم کوفه و کمک خواستن از آنها
- به مردم شهرها و بیان سرگذشت خود با مردم شام در جنگ صفین
- به اَسْوَد بن قُطِیْبَه فرمانده سپاه حُلْوان
- به کارگزارانی که سپاه، وارد قلمرو آنان می‌شود
- به کمیل بن زیاد نَخَعی کارگزار آن حضرت در هِبْت
- به مردم مصر درباره گماردن مالک‌اشتر
- به ابوموسی اَشْعَری کارگزار آن حضرت در کوفه
- به معاویه در جواب نامه او
- به معاویه و شایسته نبودنش برای حکومت شام
- به عبدالله بن عباس
- به قُتَم بن عباس و خدمت به حجاج در حج
- به سلمان فارسی و برحذر داشتن او از فریب دنیا
- به حارث هَمْدانی
- به سهل بن حُنَیْف انصاری کارگزار آن حضرت در مدینه
- به مُنْذر بن جارود عبدی و سرزنش وی از خیانت
- به عبدالله بن عباس و مقدرات الهی
- به معاویه و سرزنش و تهدید او
- پیمانی که بین مردم ربیعه و یمن نوشته شده است
- به معاویه، در نخستین روزهایی که با آن حضرت بیعت شده بود
- به عبدالله بن عباس هنگامی که او را حاکم بصره قرار داد
- به عبدالله بن عباس و روش مناظره با دشمنان
- به ابوموسی اَشْعَری در قضیه حَکَمَیْن
- به فرماندهان سپاه و ترغیب به پیروی از حق و دوری از باطل
بخش سوم: حکمت‌ها و سخنان کوتاه امیرالمؤمنین علی (ع)
- هنگام بروز فتنه
- نکوهش طمع‌ورزی
- نکوهش بخل و ترس و تنگدستی
- راضی بودن به خواست خدا
- ستایش رازداری و گشاده‌رویی
- صدقه داروی شفابخش
- شگفتی آفرینش انسان
- نکوهش دنیا
- همزیستی با مردم
- عفو و گذشت از دشمن
- ناتوان‌ترین مردم
- ترغیب به سپاسگزاری از نعمت‌های خداوند
- نزدیکان فروگذارکننده
- درباره گرفتاران
- اعتماد نداشتن به تدبیر و پایان‌بینی
- درباره خضاب کردن
- درباره کسانی که از جهاد کناره‌گیری کردند
- نکوهش آرزوی دراز
- درباره جوانمردان
- نکوهش ترس و شرمندگی بیجا و از دست دادن فرصت‌ها
- درباره غصب خلافت خود
- ترغیب (...) نیکو
- سفارش ستمدیدگان و افسردگان
- درباره ناسپاسان
- در پنهان نماندن اسرار
- استقامت در برابر بیماری‌ها
- درباره زهد و اخلاص
- مرگ همگانی است
- ترغیب به دوری از گناه
- علامات و نشانه‌های ایمان
- کفر و پایه‌های آن
- فاعل کار نیک و بد
- نهی از افراط و تفریط
- دل نبستن به آرزوها
- مبارزه با افکار عمومی
- زیان آرزوی دراز
- ترک آداب جاهلی
- هشت نصیحت به امام حسن (ع)
- در اهمیت دادن به واجبات
- نکوهش احمق
- علامت عاقل و احمق
- بیماری سبب آمرزش گناهان می‌شود
- در نیکبختی و اوصاف پسندیده
- به یاد معاد و حساب
- علامت مؤمن و منافق
- نکوهش خودپسندی و غرور
- همت و راستگویی و شجاعت و پاکدامنی
- حفظ اسرار و احتیاط
- پرهیز از درمانده و سیرِ (...) فطرت
- اخلاق‌خوش
- درباره کسی که دنیا به او رو آورد
- درباره عفو و گذشت
- معنی جُود و بخشش
- عقل و جهل و ادب و مشورت
- درباره صبر و شکیبایی
- درباره ثروت و فقر
- قناعت و سرمایه ثابت
- آغازکننده سلام
- مال، ریشه شهوت‌ها
- بازدارنده از کارهای زشت
- زبان، همچون درنده است
- درباره زنان
- فضیلت میانجیگری
- سواران بر مرکب دنیا
- فقدان دوستان
- حاجت خواستن از نااهلان
- درباره عطاکردن
- پاکدامنی، زینت فقر
- ناراحتی برای آنچه می‌خواستی، دست‌نیافتی
- وصف جاهل
- نشانه کمال عقل
- گذشت زمان
- پیشوای مردم
- نزدیک شدن به مرگ
- همه چیز، فانی شونده است
- مشتبه کردن کارها بر مردم
- امام علی (ع) و دنیای سه طلاقه
- قضاء و قدر
- یافتن حکمت
- گمشده مؤمن
- ارزش انسان
- پنج چیز قیمتی
- افراط در ستایش
- باقی ماندگان جبهه و جنگ
- جواب ناصحیح در پاسخ سؤال
- ترجیح رأی سالخوردگان بر جوانان
- ناامیدی از رحمت خدا
- سبب نجات از عذاب الهی
- اصلاح میان انسان و خدا
- فقیه واجد شرایط
- حکمت‌ها، سبب رفع خستگی از دل‌ها
- بی‌ارزش‌ترین علم
- پناه بردن به خدا از فتنه‌های گمراه‌کننده
- مفهوم خیر
- عمل همراه با تقوا
- نزدیک‌ترین مردم نسبت به پیامبران
- خواب همراه با یقین
- ضبط خبری که می‌شنوید
- مفهوم استرجاع
- نفس ستوده شده
- برآوردن حاجت‌های مردم
- قرب و منزلت گناهکاران
- لباس وصله‌دار امام علی (ع)
- دنیا و آخرت دشمن یکدیگر
- توصیف زاهدان
- تباه نساختن واجبات الهی
- ترک امور دینی
- جهل شخص عالِم
- قلب انسان
- اهل‌بیت (ع) تکیه‌گاه مردم
- اقامه دستورات الهی
- دوستی اهل‌بیت (ع)
- گرانبهاترین ثروت
- نیکوکار و فاسد مستولی بر زمان
- سرانجام کار انسان
- اتمام حجت خداوند به‌وسیله نعمت‌ها
- افراط و تفریط در دوستی
- غنیمت شمردن فرصت‌ها
- دنیا، همچون ماری است کشنده
- شناسایی قبیله قریش
- تفاوت میان دو عمل
- عبرت از مردن دیگران
- نفس‌خوار شده
- غیرت مردان و زنان
- تعریف اسلام
- تعجب از کار بخیل و متکبر
- کوتاهی در وظایف و اعمال
- درباره فصل سرما
- توجه به عظمت خداوند
- بهترین توشه برای سفر آخرت
- توصیف دنیا
- خطاب فرشتگان به انسان‌ها در هر روز
- دنیا گذرگاه ناپایدار
- علامت دوست واقعی و حقیقی
- محروم نشدن از چهار چیز به‌خاطر داشتن چهار چیز
- فضیلت نماز و حج و روزه
- صدقه دادن موجب رزق و روزی
- بخشش به دیگران
- کمک به اندازه احتیاج
- میانه‌روی در هزینه و خرج
- توانگری و خردمندی
- غم و اندوه سبب پیری زودرس
- بی‌تابی در مصیبت
- روزه‌دار و متهجد واقعی
- صدقه، زکات و دعا
- مردم سه دسته هستند
- ارزش انسان به مقدار عقل اوست
- نشناختن ارزش خویش و هلاکت
- انسان واعظ نفس خویش
- سرانجام کار نیکان و بدان
- روکردن و پشت‌کردن دنیا
- انسان شکیبا و صبور
- راضی به عمل قوم
- عهد و پیمان
- اطاعت خداوند
- استعداد بینائی
- نیکی به برادر و دوست
- قرارگرفتن در موضع تهمت
- شخص خودکامه و ### 313###
- خودرأیی و استبداد
- راز پنهان
- فقر و بی‌چیزی
- کسی که حق انسان را ادا نمی‌کند
- فرمانبری از مخلوق خداوند
- عیب نبودن در تأخیر حق
- خودپسندی، مانع کمالات
- نزدیکی مرگ
- صبح روشن بینایان
- ترک‌کردن گناه
- پرخوری، موجب بیماری
- مردم دشمن ندانسته‌ها
- راه‌های درست اندیشه‌ها
- خشم در راه خدا
- قرارگرفتن در شرایط ترس
- آلت و ابزار ریاست
- پاداش به نیکوکاران
- زدودن بدی از سینه خود
- ستیزه‌جویی، ضد اندیشه صحیح
- آزمندی و طمع‌ورزی
- ثمره دوراندیشی و احتیاط
- خاموش بودن در بیان حکمت‌ها
- اختلاف در دعوت
- شک نکردن درباره حق
- نه دروغ‌گویی و نه دروغ‌باوری
- آغازکننده ستم و ظلم
- سفر آخرت
- ایستادن در برابر حق
- شکیبایی راه نجات
- خلافت و صحابی بودن
- انسان و سختی‌ها
- خزانه‌دار دیگران
- تمایلات قلب‌ها
- وقت خشم فرونشاندن
- درباره پلیدی‌ها
- مال باخته و پندآموزی
- مطالب ارزشمند برای دل‌ها
- کلام خوارج درباره حکم خدا
- مردمان پست
- آشوب‌طلبان همراه جنایت‌کاران
- فرشتگان همراه انسان
- بیعت طلحه و زبیر
- پرهیز از خشم خدا
- دلسردی از نیکی‌کردن
- وسعت ظرف علم
- پاداش انسان بردبار
- تظاهر به بردباری
- حسابرسی نفس
- بازگشت دنیا
- دورنگهداشتن خود از خشم خدا
- بخشندگی، نگهدار آبرو
- خودپسندی، حسادت عقل
- چشم‌پوشی از ناملایمات روزگار
- نرم‌خویی و دوست‌گرایی
- مخالفت با رأی مصلحت‌اندیشان
- مال و مقام موجب فخرفروشی
- تکامل انسان در دگرگونی حالت‌ها
- حسدورزی
- طمع‌ورزی
- داوری کردن درباره دوست
- توشه بد برای آخرت
- چشم‌پوشی از عیوب مردم
- لباس حیا و شرم
- سکوت و رعایت انصاف و عدل
- غافل ماندن حسودان
- طمع‌ورزی ملازم با خواری
- تعریف ایمان
- غم و اندوه برای دنیا
- صفت قناعت
- زندگانی پاکیزه
- روآوردن بخت و روزی
- عدل و احسان
- پاداش عطای کم
- دعوت نکردن به مبارزه
- بهترین صفات زنان
- انسان عاقل و جاهل
- بی‌ارزشی دنیا
- عبادت سوداگران، غلامان و آزاد مردان
- درباره زنان
- مطیع سهل‌انگاری
- سنگ غصبی در بنای خانه
- انتقام مظلوم از ظالم
- رعایت تقوا
- جواب بسیار برای یک سؤال
- شکرگزاری خدا
- توانایی زیاد و تمایلات کم
- حذرکردن از دورشدن نعمت
- بزرگواری، موجب توجه مردم
- حُسن‌ظن دیگران
- بهترین کارها
- شناخت خدا
- سختی دنیا و آسودگی آخرت
- فلسفه وجوب فروع‌دین
- قسم دادن فرد ستمگر
- وصی اموال خویش
- خشم شدید
- درباره تندرستی
- روز و شب مؤمن
- بی‌نیازی، پاداش صدقه دادن
- وفاداری و خیانت
- نیکی خداوند به گناهکاران
- نشانه‌های آخرالزمان
- کلمه شحشح
- هلاکت در دشمنی
- انتخاب همسر برای دوشیزگان
- آشکار شدن ایمان
- پرداخت زکات دیون
- دوری از زنان در حال جنگ
- مرتکب نشدن کار زشت
- پناه بردن به رسول خدا (ص)
- علی (ع) و شکایت از ظلم مردم
- دو نفری و قلت توان
- سرگردانی در تفسیر نادرست
- همنشین پادشاه
- نیکی به فرزندان دیگران
- دارو بودن سخن فرزانگان
- تعریف ایمان
- اندوه روزی فردا
- حد اعتدال در دوستی
- دو دسته مردم (...)
- تقسیم اموال
- دزدی از مال خدا
- قدم‌های استوار در راه‌های لغزنده
- رابطه بنده با ذکر خدا
- خود را به نادانی زدن
- طمع‌ورزی و آزمندی
- پناه به خدا از ظاهر نیکو
- قدرت خداوند
- کار کم و دائمی
- ضرر مستحبات به واجبات
- یاد سفر آخرت
- فکر و عقل برتر از دیدن
- پرده غفلت میان انسان و موعظه
- زیاده‌روی جاهلان
- علم به احکام دین
- شتاب مرگ به سوی انسان
- حسد بردن روزگار به آسایش مردمان
- قضاء و قدر
- محروم شدن از علم و دانش
- توصیف نمونه برادری با پیامبر (ص)
- بیم دادن به بندگان نافرمان
- مصیبت و صبر کردن
- عدم شکیبایی در فقدان پیامبر (ص)
- دوستی نکردن با احمق
- مسافت میان مشرق و مغرب
- اقسام دوستان و دشمنان
- زیان رسانیدن به دشمن
- امور عبرت‌آموز
- زیاده‌روی در دشمنی
- خواندن نماز پس از ارتکاب گناه
- حسابرسی انسان‌ها
- حساب مردم در حالی که او را نمی‌بینند
- انتخاب قاصد و طرز نامه‌نگاری
- لزوم دعا در همه حال
- مردم فرزندان دنیا
- شخص مسکین
- مرد غیرتمند
- اجل و مدت عمر
- صبر انسان و ربوده شدن مال
- دوستی پدران با یکدیگر
- گمان بد درباره مؤمنین
- ایمان و اطمینان به قدرت خدا
- سرپیچی از امر امام (ع)
- حالت‌های قلب انسان
- اخبار گذشته و آینده در قرآن
- بدی در پاسخ بدی
- طرز نوشتن با مرکب
- مال پیشوای تبهکاران
- ایمان مسلمانان و یهودیان
- علت غلبه بر حریفان
- فقر موجب نقص در دین
- پرسیدن برای یادگرفتن
- پیروی از رأی امام (ع)
- همراهی رعیت با والی
- عبور از مقابل کشته‌شدگان خوارج
- خداوند شاهد اعمال
- اندوه امام (ع) از شهادت محمد بن ابی‌بکر
- عذر فرزندان آدم
- پیروز شدن گناه بر انسان
- سهم فقراء از اموال اغنیاء
- بی‌نیاز بودن از عذر آوردن
- کمک نگرفتن از نعمت خدا به معصیت او
- تقصیرکاران و کوتاهی وظایف
- سلطان عادل
- توصیف مؤمن
- سرآمدن عمر
- دو شریک در اموال انسان
- دعاکننده بدون عمل
- اقسام علم
- اندیشه ثواب و درست
- زینت فقر و توانگری
- روز اجرای عدل بر ظالم
- آشکار بودن رازها در نزد خدا
- حفظ انسان از ارتکاب گناه
- آنچه باعث ریختن آبرو می‌شود
- درباره چاپلوسی
- بدترین گناه
- اندیشه در عیب خود
- سه نشانه ظالم
- گشایش در نهایت سختی
- پیرامون خانواده و فرزندان
- بزرگ‌ترین عیب‌ها
- در مقام تهیت
- در نمایش ثروت
- رزق و روزی انسان
- مرگ، آغاز یک سفر
- ترس و بیم در نعمت و رفاه
- عدم زیاده‌روی در دنیاطلبی
- گمان خیر حتی‌الامکان
- درود بر پیامبر (ص) هنگام دعا
- علاقه به حفظ آبرو
- نشانه نادانی و کم‌خردی
- عدم پرسش از نیستی
- پندگرفتن از حوادث روزگار
- همراهی علم و عمل
- بی‌ارزشی دنیای وَباخیز
- پاداش و کیفر آخرت
- توصیه به تقوی در آغاز کلام
- بالاترین عزت و شرافت
- نشانه‌های آخرالزمان
- پایداری دنیا به چهار چیز
- تشویق مردم برای جهاد
- ایمان و نهی واقعی از منکرات
- جهاد با دست و زبان و قلب
- سنگینی حق
- ایمنی از عذاب خدا
- بخل در برگیرنده بدی‌ها
- رزق و روزی
- روز ناپایدار آدمی
- اختیار کلام قبل از سخن
- هر چه را نمی‌دانی مگو
- هنگام سرگرم معصیت
- تکیه کردن بر دنیا
- نشانه خوار بودن دنیا
- جوینده و یابنده
- پیرامون خوبی و بدی
- تنگدستی و سخت‌تر از آن
- اوقات شبانه‌روز مؤمن
- کناره‌گیری از دنیا
- شخصیت انسان در زیرزبان
- اکتفا به استقبال دنیا
- کلام و سخن نافذ
- اکتفا به گذراندن زندگی
- روزگار متفاوت
- نزدیک بودن مردم به یکدیگر
- سخن در حد شخصیت
- طلب کردن چیزهای متفاوت
- مفهوم لا حول و لا قوه الا بالله
- دنیاگرایی مغیره بن (...)
- تواضع اغنیاء در برابر فقراء
- عقل باعث رهایی از خطر
- هلاکت و مبارزه با حق
- قلب، دفتر چشم
- سرآمد همه خوبی‌ها
- فروتنی در مقابل آموزگار
- ادب در زندگی
- شکیبایی در برابر سختی‌ها
- صبور بودن در مصیبت
- دنیای فریبکار
- ارث پس از مرگ
- مال تو میراث قبلی‌ها
دربارهٔ پدیدآورنده
پانویس
- ↑ دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۲، ص 862-863.
- ↑ وبگاه پدیدآورنده