آثار اخلاقی و تربیتی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - '،[[' به '، [[')
جز (جایگزینی متن - 'واحد' به 'واحد')
خط ۱۱۵: خط ۱۱۵:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[ابراهیم کوثری]]'''، در مقاله ''«[[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[ابراهیم کوثری]]'''، در مقاله ''«[[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«[[یاران حضرت مهدی]] از لحاظ [[تقوی]] و تدین، باید سرآمد [[انسان‌ها]] باشد‌؛ زیرا تا [[یاران مهدی]] به نصاب لازم نرسد، [[اراده خدا]] به [[ظهور]] وی تعلق نمی‌گیرد و آن [[حضرت]]، [[ظهور]] نخواهد کرد؛ چون با افراد [[ناپاک]] و آلوده، [[زندگی]] [[جامعه]] سامان نمی‌پذیرد‌. پس [[وظایف]] [[جامعه مهدوی]] و [[یاران مهدی]]{{ع}}، [[اصلاح]] و [[تزکیه]] [[نفوس]] فردی و [[اجتماعی]] است. هرچه [[جامعه]] به [[فساد]] بیشتر ‌‌آغشته باشد، [[ظهور]] وی بیشتر به تأخیر می‌افتد. بر عکس، هرچه [[جامعه]] به سمت [[اصلاح]] و [[تربیت نفوس]] پیشروی کنند، [[ظهور]] [[حضرت]] نزدیک می‌شود.
::::::«[[یاران حضرت مهدی]] از لحاظ [[تقوی]] و تدین، باید سرآمد [[انسان‌ها]] باشد‌؛ زیرا تا [[یاران مهدی]] به نصاب لازم نرسد، [[اراده خدا]] به [[ظهور]] وی تعلق نمی‌گیرد و آن [[حضرت]]، [[ظهور]] نخواهد کرد؛ چون با افراد [[ناپاک]] و آلوده، [[زندگی]] [[جامعه]] سامان نمی‌پذیرد‌. پس [[وظایف]] [[جامعه مهدوی]] و [[یاران مهدی]]{{ع}}، [[اصلاح]] و [[تزکیه]] [[نفوس]] فردی و [[اجتماعی]] است. هرچه [[جامعه]] به [[فساد]] بیشتر ‌‌آغشته باشد، [[ظهور]] وی بیشتر به تأخیر می‌افتد. بر عکس، هرچه [[جامعه]] به سمت [[اصلاح]] و [[تربیت نفوس]] پیشروی کنند، [[ظهور]] [[حضرت]] نزدیک می‌شود.
::::::در [[روایات]] آمده است: هرگاه [[سیصد و سیزده]] نفر [[یاران امام زمان]]({{ع}} موجود گردید، آن [[حضرت]] به [[فرمان الهی]] برای [[تشکیل حکومت]] جهانی [[واحد]] [[قیام]] می‌‌کند. این مهم وقتی تحقق می‌‌یابد که افراد، متصف به [[تقوای الهی]] و [[بندگی]] [[راستین]] گردد.
::::::در [[روایات]] آمده است: هرگاه [[سیصد و سیزده]] نفر [[یاران امام زمان]]({{ع}} موجود گردید، آن [[حضرت]] به [[فرمان الهی]] برای [[تشکیل حکومت]] جهانی واحد [[قیام]] می‌‌کند. این مهم وقتی تحقق می‌‌یابد که افراد، متصف به [[تقوای الهی]] و [[بندگی]] [[راستین]] گردد.
::::::[[تقوی]]، وقت معنی پیدا می‌‌کند که [[انسان]] در قبال [[جامعه]] [[احساس مسئولیت]] کند‌، به گونه‌ای که در برابر [[خدا]] [[مسئول]] است. [[مسئولیت انسان]] وقتی محرز می‌‌شود که از [[امر به معروف و نهی از منکر]] [[غفلت]] نورزد. [[قرآن کریم]]، فریضه [[امر به معروف و نهی از منکر]] را باعث [[عزّت]] و فلاح فرد و [[جامعه]] می‌‌خواند و می‌‌فرماید: «و باید از میان شما گروهی باشند که (مردم را) به نیکی فرا می‌خوانند و به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناشایست باز می‌دارند و اینانند که رستگارند»<ref>{{متن قرآن|وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}} سوره آل عمران، آیه ۱۰۴.</ref>.
::::::[[تقوی]]، وقت معنی پیدا می‌‌کند که [[انسان]] در قبال [[جامعه]] [[احساس مسئولیت]] کند‌، به گونه‌ای که در برابر [[خدا]] [[مسئول]] است. [[مسئولیت انسان]] وقتی محرز می‌‌شود که از [[امر به معروف و نهی از منکر]] [[غفلت]] نورزد. [[قرآن کریم]]، فریضه [[امر به معروف و نهی از منکر]] را باعث [[عزّت]] و فلاح فرد و [[جامعه]] می‌‌خواند و می‌‌فرماید: «و باید از میان شما گروهی باشند که (مردم را) به نیکی فرا می‌خوانند و به کار شایسته فرمان می‌دهند و از کار ناشایست باز می‌دارند و اینانند که رستگارند»<ref>{{متن قرآن|وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ}} سوره آل عمران، آیه ۱۰۴.</ref>.
::::::در [[آیه]] دو نکته وجود دارد‌: یکی، [[دعوت]] به [[کار خیر]] که در قالب [[امر به معروف]] مطرح شده است و دیگری اینکه [[دعوت]] کنندگان به معروف و باز دارندگان از منکر، صاحبان [[عزّت]] و اقتدارند. نتیجه این می‌شود که [[جامعه]] بی‌تفاوت در مقابل [[ظلم و ستم]]، مرده است. در [[آیه]] دیگر، [[خداوند]] [[برتری]] یک [[ملت]] و [[امت]] را به [[امر به معروف و نهی از منکر]] می‌‌داند: «شما بهترین گروهی بوده‌اید که (به عنوان سرمشق) برای مردم پدیدار شده‌اید؛ به کار پسندیده فرمان می‌دهید و از (کار) ناپسند باز می‌دارید»<ref>{{متن قرآن|كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ}} سوره آل عمران، آیه ۱۱۰.</ref>.
::::::در [[آیه]] دو نکته وجود دارد‌: یکی، [[دعوت]] به [[کار خیر]] که در قالب [[امر به معروف]] مطرح شده است و دیگری اینکه [[دعوت]] کنندگان به معروف و باز دارندگان از منکر، صاحبان [[عزّت]] و اقتدارند. نتیجه این می‌شود که [[جامعه]] بی‌تفاوت در مقابل [[ظلم و ستم]]، مرده است. در [[آیه]] دیگر، [[خداوند]] [[برتری]] یک [[ملت]] و [[امت]] را به [[امر به معروف و نهی از منکر]] می‌‌داند: «شما بهترین گروهی بوده‌اید که (به عنوان سرمشق) برای مردم پدیدار شده‌اید؛ به کار پسندیده فرمان می‌دهید و از (کار) ناپسند باز می‌دارید»<ref>{{متن قرآن|كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ}} سوره آل عمران، آیه ۱۱۰.</ref>.

نسخهٔ ‏۴ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۰۶

الگو:پاسخ جامع مهدویت بالا

آثار اخلاقی و تربیتی انتظار امام مهدی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / کارکردها، ویژگی‌ها و آثار انتظار
مدخل اصلیآثار اخلاقی و تربیتی انتظار

آثار اخلاقی و تربیتی انتظار امام مهدی چیست؟ یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان «فواید و آثار انتظار چیست؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.


عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ جامع اجمالی

* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
پرونده:Pic627.jpg
سلیمیان زهادت موسوی‌نسب مهدوی‌فرد شفائی علی‌زاده صمدی دیرباز الهی‌نژاد موسوی
کوثری سهرابی گرجیان ملکی راد اکبری نصرآبادی شفیعی سروستانی صمیمی نجفی لیواری آفتاب مهر
  1. خودسازی و تهذیب نفس: تهذیب نفس از چنان اهمیتی برخوردار است که اعمال ناشایست و گناهان از اسباب طولانی شدن غیبت و دوری شیعیان از لقای امام شمرده شده است[۷].[۸] لذا انسان منتظر در بُعد فردی باید به کسب فضیلت‌های اخلاقی و تقویتِ جنبۀ جسمی روی ‌آورد[۹] و علاوه بر تقوی، به ورع، پارسایی و عبادت بپردازد. امام باقر (ع) می‌فرماید: «تقوی پیشه سازید و بار سنگین انتظار را، به کمک ورع و پارسایی به منزل رسانید و با کوشش بسیار در عبادت و اطاعت خدا»[۱۰].[۱۱] از روایت معلوم می‌‌شود یاران مهدی، در کمال پاکی و نهایت زیبایی اخلاق زندگی می‌‌کنند؛ چون ورع بالاتر از تقوای الهی، نهایت خویشتن‌داری در مقابل گناه و حتی نسبت به موارد مشکوک است و نداشتن آن مساوی با عدم دینداری قلمداد شده است[۱۲]‌.
  2. تحصیل ملکۀ تقوی و عدالت: پروای الهی در دوران غیبت، اهمیت بیشتری دارد؛ چرا که عوامل فراوانی دست به هم داده است تا انسان‌ها را به بیراهه کشانده، گمراه سازند[۱۳]. منتظران حکومت عدل جهانی باید پیوسته، نمونه عدل و عدل‌طلبی باشند و با اجتناب از معاصی و رعایت تقوای الهی، بتواند ملکۀ عدالت را در خود پدید آورند تا در عصر ظهور که عصر استقرار عدل ناب و مطلق است خویشتن را با شرایط نوین تمدن توحیدی مهدوی هماهنگ سازد. در غیر این صورت هاضمۀ شخصیت فرد، قدرت جذب مؤلفه‌های فرهنگ عدالت محور دولت مهدی (ع) را نخواهد داشت[۱۴] و از دیدگاه اسلام، پیدایش عدالت فراگیر اجتماعی در گرو تحقق عدالت فردی در آحاد جامعه است[۱۵].
  3. ایمان و عمل صالح: امام صادق (ع) در معنای آیۀ شریف: ﴿وَعَدَ اللَّهُ الَّذِينَ آمَنُوا مِنكُمْ وَعَمِلُوا الصَّالِحَاتِ لَيَسْتَخْلِفَنَّهُم فِي الأَرْضِ[۱۶] فرمود: «درباره قائم و یارانش‌، نازل شده است»[۱۷]. دوران دولت مهدی (ع)، به تعبیر قرآن، دوران مؤمنین و عباد صالح است[۱۸] و شرط منتظران ظهور و کارگزاران حکومت عدل جهانی، ایمان و عمل صالح است[۱۹] چرا که اعمال شیعه، به ظاهر منتسب به امام معصوم و حجت خداست، امام هم از شیعیان خود انتظار اعمال خالص دارد و از اعمال ناپسند یارانش به شدت رنجیده و ناراحت می‌‌شود[۲۰].
  4. الگوپذیری و تأسی به امام: امام، پیشوا و راهبر جامعه و انسان کامل است و از همۀ بدی‌ها و رذائل اخلاقی دور بوده و همۀ کمالات اخلاقی را در عالی‌ترین حد آن دارد[۲۱] و منتظران خود را منتسب به امام زمان (ع) می‌‌دانند؛ لذا در پیروی از آن حضرت باید پیش قدم باشند[۲۲] و برای قرارگرفتن در صف یاران مهدی (ع) باید الگوپذیری عملی و اخلاقی از او داشته و به سفارش ایشان به منتظران عمل نمایند که: «هریک از شما باید به آنچه موجب نزدیکی و جلب محبت ما اهل بیت می‌شود، عمل کند و از کارهایی که موجبات ناراحتی و خشم و رنجش ما می‌گردد، دوری گزیند»[۲۳]. همچنین طبق دعای آن حضرت[۲۴] باید به بندگی و دوری از معصیت پرداخت تا با الگوپذیری و تأسی به امام در افکار، آداب، منش و رفتار، همراه و هم رنگ مهدی موعود شد[۲۵] و توفیق زیارت ایشان را پیدا کرد[۲۶].
  5. امر به معروف و نهی از منکر: تقوی، وقتی معنی پیدا می‌‌کند که انسان در قبال جامعه احساس مسئولیت کند‌ و از امر به معروف و نهی از منکر غفلت نورزد[۲۷] دست روی دست نگذارد چون انتظار بدون گرایش به صلاح و زمینه‌سازی برای شایستگی، انتظاری کاذب است[۲۸] چرا که خداوند بزرگ در آیاتی تأکید کرده، سرنوشت هیچ قوم و ملتی را دچار دگرگونی نمی‌کند مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است، تغییر دهند[۲۹]. از این رو خواست گروهیِ جامعه، بسترهای گوناگونی را فراهم می‌سازد که در دگرگونی سرنوشت آن اجتماع، نقش بسزایی دارد[۳۰].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

پرسش‌های مصداقی همطراز

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ر.ک. الهی‌نژاد، حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۵.
  2. ر.ک. دیرباز، عسکر، روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر، ص۱۱۸.
  3. ر.ک. مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۲۰۰-۲۰۱.
  4. ر.ک. شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴-۸۸.
  5. «"مَنْ‏ سَرَّهُ‏ أَنْ‏ یَکُونَ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِ‏ الْقَائِمِ‏ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ‏ بِالْوَرَعِ‏ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ‏‏"»؛ غیبت نعمانی، ص۲۰۷.
  6. ر.ک. نویسندگان، آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۳۴ ـ ۱۳۷؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ج۲، ص۲۴۲؛ نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص۱۳۱-۱۳۲؛ الهی‌نژاد، حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۵؛ گرجیان، محمد مهدی، [[تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه (مقاله)|تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه]]، ص ۲۲؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۱، ص ۳۲۴.
  7. «"فَمَا یَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا یَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَکْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ"»؛ بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۷۷.
  8. ر.ک. اکبری، محمد رضا، پرچم هدایت، ص ۶۶؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی، ص؟؟؟.
  9. ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲.
  10. «"اتَّقُوا اللَّهَ وَ اسْتَعِینُوا عَلَی مَا أَنْتُمْ عَلَیْهِ بِالْوَرَعِ وَ الِاجْتِهَادِ فِی طَاعَةِ اللَّهِ"»، الغیبه للنعمانی، ص ۲۲۰؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰.
  11. ر.ک. شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴-۸۸.
  12. ر.ک. کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۱۳-۱۴.
  13. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، بایسته‌های عصر چشم به راهی.
  14. ر.ک. مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۱۰-۱۱۸.
  15. ر.ک. علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص۷۹-۹۰.
  16. «خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین می‌گرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید» سوره نور، آیه ۵۵.
  17. «"قَالَ نَزَلَتْ فِی الْقَائِمِ وَ أَصْحَابِه‏"»؛ الغیبة النعمانی، ص۲۴۰، ح ۳۵.
  18. ر.ک. سهرابی، صادق، با انتظار در خیمه‌اش درآییم، ص؟.
  19. ر.ک. موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، ص ۳۴.
  20. ر.ک. کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۱۳-۱۴.
  21. ر.ک. صمیمی، سیمین، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث .
  22. ر.ک. ملکی راد، محمود، کارکرد مهدویت در اصلاح و تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی، ص ۳۱۰
  23. «"فَلْیَعْمَلْ کُلُّ امْرِئٍ مِنْکُمْ بِمَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ یَتَجَنَّبُ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ أَمْرَنَا بَغْتَةٌ فُجَاءَةٌ حِینَ لَا تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لَا یُنْجِیهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَی حَوْبَة"»؛ الإحتجاج، ج۲، ص۳۲۳.
  24. «"اللهُمَّ ارْزُقْنَا تَوْفِیقَ الطَّاعَةِ وَ بُعْدَ الْمَعْصِیَةِ..."»؛ مفاتیح الجنان، دعای امام زمان(ع).
  25. ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۲۶.
  26. ر.ک. نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص۱۳۱-۱۳۲.
  27. ر.ک. کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۱۳-۱۴.
  28. رک. سهرابی، صادق، با انتظار در خیمه‌اش درآییم، ص؟.
  29. سوره رعد، آیه ۱۱؛ سوره انفال، آیه ۵۳.
  30. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  31. رعد (۱۳)، آیه ۱۱.
  32. انفال (۸)، آیه ۵۳.
  33. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  34. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۵۱.
  35. نعمانی، الغیبه، ص۲۰۰.
  36. سلیمیان، خدامراد، بایسته‌های عصر چشم به راهی.
  37. غیبة نعمانی، ص ۲۰۰، ح ۱۶.
  38. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲.
  39. بحار، ج ۵۲، ص ۱۴۰، ح ۵۰، چاپ اسلامى.
  40. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۱، ص ۳۲۴.
  41. «ای مؤمنان! از خداوند چنان که سزاوار پروا از اوست پروا کنید و جز در مسلمانی نمیرید» سوره آل عمران، آیه ۱۰۲.
  42. مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص110-118.
  43. همان، ص ۱۳۱.
  44. ابن ابی زینب، نعمانی، الغیبه، مترجم: جواد غفاری، ص ۲۲۰؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، مترجم: علی دوانی، ج ۵۲، ص ۱۴۰.
  45. شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴-۸۸.
  46. آل عمران، ۱۰۲.
  47. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۴.
  48. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴.
  49. پیشین، بر پایه روایتی از امام جعفربن محمد الصادق (ع).
  50. علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص۷۹-۹۰
  51. الغیبة، نعمانی، ص۲۰۷؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۴۶؛ معجم الاحادیث الامام المهدی(ع)، ج۳، ص۲۱۷.
  52. سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
  53. الغیبة، نعمانی، ص۳۴ و ص۲۰۶؛ معجم الاحادیث الامام المهدی(ع)، ج۵، ص۶۶.
  54. الإحتجاج، ج۲، ص۳۲۳.
  55. مفاتیح الجنان، دعای امام زمان(ع).
  56. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۲۶.
  57. « الْعِلْمُ سَبْعَةٌ وَ عِشْرُونَ حَرْفاً فَجَمِيعُ مَا جَاءَتْ بِهِ الرُّسُلُ حَرْفَانِ فَلَمْ يَعْرِفِ النَّاسُ حَتَّى الْيَوْمِ غَيْرَ الْحَرْفَيْنِ فَإِذَا قَامَ قَائِمُنَا أَخْرَجَ الْخَمْسَةَ وَ الْعِشْرِينَ حَرْفاً فَبَثَّهَا فِي النَّاسِ وَ ضَمَّ إِلَيْهَا الْحَرْفَيْنِ حَتَّى يَبُثَّهَا سَبْعَةً وَ عِشْرِينَ حَرْفاً» (منتخب الانوار، ص۲۰۱؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۳۶).
  58. «إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ يَدَهُ عَلَى رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ أَكْمَلَ بِهَا أَخْلَاقَهُمْ» (الخرائج و الجرائج‌، ج۲، ص۸۴۱، ح۷۱؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۳۶). «تُؤْتَوْنَ الْحِكْمَةَ فِي زَمَانِهِ»‌ (الغیبة للحجة، ص۲۳۸، ح۳۰؛ بحارالانوار، ج۵۲‌، ص۲۵۲‌).
  59. دیرباز، عسکر، روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر، ص۱۱۸.
  60. محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص ۲۰۰، باب ۱۱، ح ۱۶: « قَالَ الْإِمَامُ الصَّادِقُ(ع): مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاق‏...».
  61. الهی‌نژاد، حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص 265.
  62. «برنهاده خداوند برای شما بهتر است اگر مؤمن باشید و من بر شما نگهبان نیستم» سوره هود، آیه ۸۶.
  63. «خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است..». سوره نور، آیه ۵۵.
  64. «بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.
  65. موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، ص ۳۴.
  66. ﴿وَلْتَكُنْ مِنْكُمْ أُمَّةٌ يَدْعُونَ إِلَى الْخَيْرِ وَيَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَيَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَأُولَئِكَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ سوره آل عمران، آیه ۱۰۴.
  67. ﴿كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ سوره آل عمران، آیه ۱۱۰.
  68. ﴿عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.
  69. ابن ابی زینب محمد بن ابراهیم نعمانی، همان، ص۲۰۰.
  70. صدوق‌،همان‌، ج۲، ص۶۱‌.
  71. سید رضی، نهج البلاغه، ترجمه: سید جعفر شهیدی، تهران‌، نشر آموزش انقلاب،۱۳۷۲، نامه ۴۵.
  72. باقر مجلسی‌، همان‌، ج۷، ص۳۵.
  73. کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص 13-14.
  74. «خداوند به کسانی از شما که ایمان آورده‌اند و کارهای شایسته کرده‌اند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین می‌گرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید- و بی‌گمان دینی را که برای آنان پسندیده است برای آنها استوار می‌دارد و (حال) آنان ر» سوره نور، آیه ۵۵.
  75. الغیبة النعمانی ص ۲۴۰ ح ۳۵
  76. در فجر ساحل، محمد حکیمی ص ۵۸
  77. الغیبة النعمانی ص ۲۰۰ ح ۱۶
  78. سهرابی، صادق، با انتظار در خیمه‌اش درآییم، ص؟.
  79. ابن أبی زینب، محمد بن ابراهیم، الغیبه‌، محقق: علی اکبرغفاری، ص۲۰۰.
  80. مجلسی‌، محمد‌ باقر، بحار‌ الأنوار‌‌، ج۱۰، ص۳۶۱‌.
  81. گرجیان، محمد مهدی، [[تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه (مقاله)|تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه]]، ص ۲۲.
  82. نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۰۰.
  83. کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج۱، ص ۳۳۵ -۳۳۶.
  84. ملکی راد، محمود، کارکرد مهدویت در اصلاح و تغییر رفتارهای فردی و اجتماعی، ص ۳۱۰
  85. بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶.
  86. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰.
  87. اکبری، محمد رضا، پرچم هدایت، ص۶۶.
  88. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۷.
  89. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۷.
  90. نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص۱۳۱-۱۳۲.
  91. « مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ»؛ النعمانی، محمد بن ابراهیم، پیشین، ص ۲۰۰، ح ۱۶.
  92. «فَمَا يَحْبِسُنَا عَنْهُمْ إِلَّا مَا يَتَّصِلُ بِنَا مِمَّا نَكْرَهُهُ وَ لَا نُؤْثِرُهُ مِنْهُمْ»؛ بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۷۷.
  93. شفیعی سروستانی، ابراهیم، نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی.
  94. بحار الأنوار، ج ۲۳، ص ۱۷۳.
  95. بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۳۹.
  96. المستدرک «نوری»، ج ۱۱، ص ۱۸۷.
  97. الغیبة «نعمانی»، ص ۲۰۰.
  98. صمیمی، سیمین، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث .
  99. ﴿وَجَعَلَ لَكُمْ مِنْ أَزْوَاجِكُمْ بَنِينَ وَحَفَدَةً؛ «و برای شما از همسرانتان فرزندان و فرزندزادگانی پدید آورد» سوره نحل، آیه ۷۲.
  100. ﴿وَاعْلَمُوا أَنَّمَا أَمْوَالُكُمْ وَأَوْلَادُكُمْ فِتْنَةٌ؛ «و بدانید که دارایی‌ها و فرزندانتان مایه آزمونند» سوره انفال، آیه ۲۸.
  101. نجفی لیواری، مریم و محمدنیا گالشکلامی، نرگس، واکاوی شاخصه‌های الگوی خانواده منتظر، ص۷۵.
  102. " مَنْ‏ سَرَّهُ‏ أَنْ‏ يَكُونَ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِ‏ الْقَائِمِ‏ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ‏ بِالْوَرَعِ‏ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ‏‏"؛ غیبت نعمانی، ص۲۰۷.
  103. آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۳۴ - ۱۳۷.