فواید دانستن علائم و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'مهدویت]]. {{پایان}} {{پایان}} == پانویس == {{پانویس}}' به 'مهدویت]]. {{پایان منبع جامع}} == پانویس == {{پانویس}}')
جز (جایگزینی متن - 'حجت الاسلام و المسلمین' به 'حجت الاسلام و المسلمین')
خط ۵۱: خط ۵۱:
| تصویر = 151879.jpg
| تصویر = 151879.jpg
| پاسخ‌دهنده = نصرت‌الله آیتی
| پاسخ‌دهنده = نصرت‌الله آیتی
| پاسخ = [[حجت الاسلام و المسلمین]] [[نصرت‌الله آیتی]] در کتاب ''«[[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]»'' در اين باره گفته است:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین [[نصرت‌الله آیتی]] در کتاب ''«[[تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور (کتاب)|تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور]]»'' در اين باره گفته است:


«به این پرسش می‌توان پاسخ داد که [[نشانه‌های ظهور]] دست‌کم در دو موضع می‌توانند ثمربخش باشند:  
«به این پرسش می‌توان پاسخ داد که [[نشانه‌های ظهور]] دست‌کم در دو موضع می‌توانند ثمربخش باشند:  
خط ۷۵: خط ۷۵:
| تصویر = 1368299.jpg
| تصویر = 1368299.jpg
| پاسخ‌دهنده = علی رضا رجالی تهرانی
| پاسخ‌دهنده = علی رضا رجالی تهرانی
| پاسخ = [[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[علی رضا رجالی تهرانی]]'''، در کتاب ''«[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[علی رضا رجالی تهرانی]]'''، در کتاب ''«[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در این‌باره گفته است:


«در رابطه با اینکه [[ظهور]] علایم یاد شده، چه فایده‏‌هایی دارد، می‌‏‏توان در سه فایده خلاصه کرد:  
«در رابطه با اینکه [[ظهور]] علایم یاد شده، چه فایده‏‌هایی دارد، می‌‏‏توان در سه فایده خلاصه کرد:  
خط ۸۶: خط ۸۶:
| تصویر = 1100794.jpg
| تصویر = 1100794.jpg
| پاسخ‌دهنده = مهدی علی‌زاده
| پاسخ‌دهنده = مهدی علی‌زاده
| پاسخ = [[حجت الاسلام و المسلمین]] دکتر '''[[مهدی علی‌زاده]]'''، در کتاب ''«[[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[مهدی علی‌زاده]]'''، در کتاب ''«[[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:


«از جمله فواید مترتب بر [[شناخت]] [[علائم ظهور]] و [[آگاهی]] از تحقق آن‌ها، خاصیت بازدارندگی از [[یأس]] و سرخوردگی است. زیرا چنان که خواهد آمد: دسته‌ای از [[نشانه‌های ظهور]]، "[[علائم منفصل]]" هستند که تعدادی از آن‌ها طی سنوات و سده‌های پیشین رخ داده است مانند "[[اختلاف]] [[بنی عباس]] در امر [[حکومت]]" و این [[نشانه‌ها]] که از حصول به اصطلاح "[[فرج]] جزیی" خبر می‌دهند، [[تحمل]] مدت طولانی [[غیبت کبری]] را بر [[منتظران]] آسان می‌کنند و خاطرشان را از [[حتمیت وعده الهی]] و برپایی [[حکومت صالحان]] و [[مستضعفان]] با [[ظهور منجی]] کل، آسوده می‌سازند و بدین ترتیب آنان را در برابر ویروس فلج‌کننده "[[یأس]]"، واکسینه می‌کنند<ref>[[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)]]، ص۱۸.</ref>.
«از جمله فواید مترتب بر [[شناخت]] [[علائم ظهور]] و [[آگاهی]] از تحقق آن‌ها، خاصیت بازدارندگی از [[یأس]] و سرخوردگی است. زیرا چنان که خواهد آمد: دسته‌ای از [[نشانه‌های ظهور]]، "[[علائم منفصل]]" هستند که تعدادی از آن‌ها طی سنوات و سده‌های پیشین رخ داده است مانند "[[اختلاف]] [[بنی عباس]] در امر [[حکومت]]" و این [[نشانه‌ها]] که از حصول به اصطلاح "[[فرج]] جزیی" خبر می‌دهند، [[تحمل]] مدت طولانی [[غیبت کبری]] را بر [[منتظران]] آسان می‌کنند و خاطرشان را از [[حتمیت وعده الهی]] و برپایی [[حکومت صالحان]] و [[مستضعفان]] با [[ظهور منجی]] کل، آسوده می‌سازند و بدین ترتیب آنان را در برابر ویروس فلج‌کننده "[[یأس]]"، واکسینه می‌کنند<ref>[[مهدی علی‌زاده|علی‌زاده، مهدی]]، [[نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)|نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)]]، ص۱۸.</ref>.
خط ۱۰۸: خط ۱۰۸:
| تصویر = 9030760879.jpg
| تصویر = 9030760879.jpg
| پاسخ‌دهنده = مهدی علی‌پور
| پاسخ‌دهنده = مهدی علی‌پور
| پاسخ = [[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[مهدی علی‌پور]]'''، در مقاله ''«[[ظهور (مقاله)|ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:
| پاسخ = حجت الاسلام و المسلمین '''[[مهدی علی‌پور]]'''، در مقاله ''«[[ظهور (مقاله)|ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:


«بحث از [[نشانه‌های ظهور]] آثار فراوانی دارد. در اینجا بخشی از این آثار را برمی‌شمریم:
«بحث از [[نشانه‌های ظهور]] آثار فراوانی دارد. در اینجا بخشی از این آثار را برمی‌شمریم:

نسخهٔ ‏۵ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۲:۲۰

فواید دانستن علائم و نشانه‌های ظهور چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی / نشانه‌های ظهور امام مهدی
مدخل اصلیفواید دانستن نشانه‌های ظهور

بیان نشانه و علامت برای ظهور فوائد متعددی دارد از جمله: ۱. شناخت حق: با وجود نشانه حق بهتر شناخته می‌شود؛ ۲. رسوایی مدعیان باطل: عدم وجود نشانه‌ها در مدعیان دروغین آنان را رسوا می‌کند؛ ۳. ایجاد امید در میان منتظران: تحقق نشانه‌ها باعث ایجاد امید می‌شود؛ ۴. تذکر به منحرفان و معاندان تا از انحراف خود برگردند؛ ۵. مصونیت مؤمنان در برابر فتنه‌ها: نشانه‌ها باعث بصیرت از فتنه می‌شوند؛ ۶. آمادگی برای ظهور.

در ذیل، پاسخ جامع اجمالی به اين پرسش و دیدگاه‌های متفرقه برخی از نویسندگان و دانشمندان، در این باره، به طور مفصل‌تری قابل بررسی است.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

  • فایده بحث از نشانه‌های ظهور چیست؟

پاسخ جامع اجمالی

* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
محمدی ری‌شهری آیتی رجالی تهرانی رضایی اصفهانی علی‌زاده شفیعی رمضانیان علی‌پور زمانی
  1. شناخت حق: ظهور امام زمان(ع) ناگهانی است، شناخت این قیام و تمیز دادن آن از واقعه‌های مشابه، امری مهم است؛ زیرا آیندۀ فردی و اجتماعی مؤمنان، با آن گره خورده است. روشن است که اطمینان بخشی به مؤمنان دربارۀ حقیقت قیام و انقلاب مهدوی، به لوازم و مقدماتی نیازمند است. تبیین علائم ظهور و معرفی آن به شیعیان یکی از این مقدمات و لوازم است.[۲].
  2. شناسایی مدعیان باطل: در طول تاریخ برای گروهی از افرادی که در پی منافع شخصی و گروهی بوده‌اند، استفاده از مقدسات، امری رایج بوده است. این افراد با سوء نیت و گروهی نیز با نیت اصلاح وضعیت نابسامان موجود در دوره خود، از عنوان قیام و انقلاب امام مهدی(ع) سوء استفاده کرده و به ناحق، ادعای مهدویت خویش را مطرح کرده‌اند. بیان علائم ظهور یکی از راه‌هایی است که امکان شناسایی مهدی واقعی را از مدعیان دروغین و غیر اصیل، فراهم می‌کند.[۳]
  3. امید بخشی و پرفروغ‌تر شدن نور امید در دل‌های منتظران:[۴]انسان به امید زنده است. وقتی امید می‌آید، تلاش و حرکت، جایگزین رخوت و سستی می‌شود، با پدیدار شدن هر یک از نشانه‌ها، نور امید در دل‌های مؤمنان، پرفروغ‌تر می‌شود و بر اثر آن، مقاومت آنان در برابر سختی‌های دوران غیبت فزونی می‌گیرد.[۵]. به هر حال، با پیدایش بعضی علائم از یأس و ناامیدی جلوگیری می‌شود[۶].
  4. تذکر و هشدار برای معاندان و منحرفان است تا از بدی و تباهی دست بردارند: یعنی به وسیلۀ این امور، دشمنان آن حضرت را قبل از شروع به جنگ، تهدید و ارعاب می‌‏‏کند.[۷]
  5. آماده شدن برای ظهور: اهل ایمان بر اثر پدیدار شدن هر یک از نشانه‌ها می‌بایست خود را از جهت روحی و جسمی ‌و نیز فردی و اجتماعی، برای شرکت در دولت کریمه آماده‌تر کنند.[۸]
  6. مصون ماندن مؤمنان از گمراهی: ذکر نشانه‌ها و شناخت آنها، مؤمنان را از گمراهی در زمان آکنده از فتنۀ غیبت مصون می‌دارد؛ به ویژه شناخت فتنه‌هایی که از نشانه‌های ظهور به شمار می‌آیند، سبب می‌شود مؤمنان هنگام رویارویی با آنها بصیرت فزون‌تر داشته، خود را از لغزش و انحراف محافظت کنند.[۹]

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

۱. آیت‌الله محمدی ری‌شهری؛
آیت‌الله محمد محمدی ری‌شهری، در کتاب «دانشنامهٔ امام مهدی» در این‌باره گفته است:

«شناخت علائم ظهور، از آن جهت دارای اهمیت است که کارکردها و فواید مختلفی را برای مؤمنان در بر دارد. به جهت همین کارکردهاست که اهل بیت(ع) به تبیین علائم برای شیعیان اهمیت داده‌اند و شناخت این نشانه‌ها را برای آنان لازم دانسته‌اند. مهمترین کارکردهای شناخت این علائم عبارتاند از:

  1. شناخت حق: ظهور امام مهدی(ع) و آغاز انقلاب مهدوی، ناگهانی و یکباره است. شناخت این قیام و تمیز دادن آن از واقعه‌های مشابه، امری مهم و در خور توجه است؛ زیرا آینده فردی و اجتماعی مؤمنان، با آن گره خورده است. انکار این جریان، ممکن است به انکار معرفت امام حق منجر شود که بدفرجامی آدمی را در پی دارد. روشن است که اطمینان بخشی به مؤمنان درباره حقیقت قیام و انقلاب مهدوی، به لوازم و مقدماتی نیازمند است. تبیین علائم ظهور و معرفی آن به شیعیان- به‌ویژه متدینان و فرهیختگان- یکی از این مقدمات و لوازم است که سبب آگاهی و بصیرت آنان در شناخت حقانیت قیام مهدی خواهد شد.
  2. شناسایی مدعیان باطل: در طول تاریخ برای گروهی از افرادی که در پی منافع شخصی و گروهی بوده‌اند، استفاده از مقدسات، امری رایج بوده است. این افراد با سوء نیت و گروهی نیز با نیت اصلاح وضعیت نابسامان موجود در دوره خود، از عنوان قیام و انقلاب امام مهدی(ع) سوء استفاده کرده و به ناحق، ادعای مهدویت خویش را مطرح کرده‌اند. اگر چه حقیقت این افراد برای عالمان و فرهیختگان مشخص بوده و هست، ولی امکان فریب خوردن بسیاری از افراد ساده دل نیز با توجه به روح زلال و صاف آنها، وجود دارد. بیان علائم ظهور در کلمات ائمه(ع) و جمع آوری آن در متون روایی، یکی از راههایی است که امکان شناسایی مهدی واقعی را از مدعیان دروغین و غیر اصیل، فراهم می‌کند.
برپایه تحقیقات انجام شده، شمار فراوانی مهدی دروغین در طول تاریخ بیش از هزار ساله غیبت شناسایی شده‌اند[۱۰] که هیچ یک همراه با علائم معرفی شده از ناحیه پیامبر(ص) و امامان (ع) نبوده است. از این رو، این علائم به شناخت مدعیان دروغین و ناراستی ادعای آنان، کمک کرده است»[۱۱].
۲. حجت الاسلام و المسلمین آیتی؛
حجت الاسلام و المسلمین نصرت‌الله آیتی در کتاب «تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور» در اين باره گفته است:

«به این پرسش می‌توان پاسخ داد که نشانه‌های ظهور دست‌کم در دو موضع می‌توانند ثمربخش باشند:

  1. جایی است که مردم به دلیل اهمال متصدیان امر تبلیغ دین، یا به دلیل غفلت خودشان از این بینات و معیارها بی‌اطلاع باشند؛
  2. جایی است که به دلیل گرفتار شدن در دام شبهات و با جوسازی جبهه باطل و پیچیدگی شرایط، نتوانند بر اساس معیارها و ضوابط به هدایت برسند. در این جاست که علائم می‌توانند راه‌گشا باشند و به کمک آن‌ها می‌توان جهت درست حرکت را دریافت.
برای توضیح بیش‌تر می‌توان از اقدامات مشابهی که پیامبر(ص) در دوران فتنه انجام داد یاد کرد. چنان‌که می‌دانیم رسول گرامی اسلام (ص) بارها درباره امامت و جانشینی امیرالمؤمنین (ع) سخن گفت و با بینات و هدایت‌های خود این مسئله را برای مردم توضیح داد و حقانیت امام علی (ع) و لزوم پیروی مردم از ایشان پس از رحلت خود را تا آن‌جا که میسور بود بازگو کرد. این هدایت‌ها و بینات آن‌قدر زیاد بودند که اگر کسی واقعاً به دنبال شناخت حق بود، با مراجعه به برخی از آن‌ها می‌توانست بدان دست یابد. با این حال، آن حضرت در کنار این روشن‌گری‌ها و ارائه ضوابط، نشانه‌هایی نیز بیان فرمود. برای مثال، از عمار به عنوان نشانه جبهه حق یاد کرد و با جمله معروف " تَقْتُلُ عَمَّاراً الْفِئَةُ الْبَاغِيَة"[۱۲] به مسلمانان فهماند که هر گاه در فضای فتنه از شناخت حق و باطل ناتوان شدند، بدانند گروهی که عمار را می‌کشد، جبهه باطل است. یا در جایی دیگر از سگان حوئب یاد کرد و این‌که زنی که سگ‌های حوئب بر او پارس می‌کنند در مسیر حق گام بر‌نمی‌دارد[۱۳]. در جایی دیگر بر راست‌گویی ابوذر تأکید کرد تا هنگامی که ابوذر با زبان گویایش از انحراف عثمان می‌گوید، مردم فتنه‌زده بتوانند راه را از چاه بازشناسند و چنین فرمود: «مَا أَظَلَّتِ الْخَضْرَاءُ وَ لَا أَقَلَّتِ الْغَبْرَاءُ عَلَى ذِي لَهْجَةٍ أَصْدَقَ مِنْ أَبِي ذَرٍّ»[۱۴]. روشن است که وجود این نشانه‌ها به معنای بی‌نیازی از بینات و معیار‌ها نیست و بدین معنا نیست که پیامبر گرامی اسلام (ص) برای تشخیص حق از باطل روشن‌گری نفرموده است، بلکه به گواهی تاریخ، آن حضرت در طول دوران رسالت خود بارها معیارها را فرموده بود. با این حال، در کنار آن‌ها به عنوان مکمل، نشانه‌هایی نیز قرار داد تا در وقت ضرورت برای کسانی که از اصول و معیارها بی‌اطلاعند، یا گرفتار شبهاتند و در فضای غبار‌آلودی که دشمن ایجاد کرده نمی‌توانند فهم درستی از معیارها داشته باشند، بتوانند مسیر حق را شناسایی کنند. نشانه‌های ظهور نیز در کنار اصول و ضوابط دین، نقش متمم و کمکی دارند و می‌توانند در هنگام جهل یا سیطره شبهات مفید بوده و کارکرد سلبی و ایجابی داشته باشند. در پرتو کارکرد سلبی آن می‌توان مدعیان دروغین را شناخت و دروغ کسانی که پیش از تحقق نشانه‌های حتمی ادعای مهدویت دارند را شناسایی کرد و در کارکرد ایجابی آن می‌توان به امید و تسریع در آمادگی و... رسید. اما باز هم باید تأکید کرد که این‌ها فقط نقش مکمل را دارند و نقش اصلی در هدایت به عهده همان اصول و ضوابطی است که در دین وجود دارد؛ اصول و ضوابطی که مربوط به همه زمان‌ها و مکان‌ها و همه شرایط و از جمله دوره غیبتند»[۱۵].
۳. حجت الاسلام و المسلمین رضایی اصفهانی؛
حجت الاسلام و المسلمین محمد علی رضایی اصفهانی، در کتاب «مهدویت» در این‌باره گفته است:
  1. بازشناسی مدعیان دروغین مهدویت؛
  2. آمادگی مردم برای ظهور حضرت حجت (ع)؛
  3. پر فروغ‌تر شدن نور امید در دل مؤمنان و شیعیان؛
  4. هشدار به منحرفان جهت جبران گذشته و مهیا شدن جهت ظهور؛
  5. اثبات علم و صداقت ائمه (ع) در پیشگویی از آینده؛
  6. جلوگیری از یأس و ناامیدی»[۱۶][۱۷].
۴. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛
حجت الاسلام و المسلمین علی رضا رجالی تهرانی، در کتاب «یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان» در این‌باره گفته است:

«در رابطه با اینکه ظهور علایم یاد شده، چه فایده‏‌هایی دارد، می‌‏‏توان در سه فایده خلاصه کرد:

  • اوّل اینکه این علامات می‌‏توانند جنبه تشریفاتی داشته باشند که خدای متعال به وسیله اینها تجلیلی از مقام آن حضرت نماید، چنانکه از تولّد خاتم الانبیاء (ص) به علاماتی تجلیل نمود. پس ظهور این علامات، بر عظمت آن حضرت و اهمیت مقاصد و منویات او دلالت دارد.
  • دوّم اینکه، اعلام خطر و جنگ به دشمنان است، یعنی به وسیله این امور، دشمنان آن حضرت را قبل از شروع به جنگ، تهدید و ارعاب می‌‏‏کند، و شاید همین امور هم از اسباب رعب و وحشتی باشد که در احادیث وارد شده که آن حضرت به وسیله رعب و وحشت نصرت و یاری می‌‏‏شود و به هر سمتی حرکت کند، به اندازه دو ماه را پیشاپیش او رعب حرکت می‌‏کند.
  • سوّم اینکه: مژده و بشارت به منتظرین و طالبان وصال است، تا هم تسکین خاطر پیدا نمایند و هم آماده خدمت‌گزاری شوند، ترسی که از دشمنان داشتند از خود زایل، و قوّت قلبی حاصل کنند»[۱۸].
۵. حجت الاسلام و المسلمین علی‌زاده؛
حجت الاسلام و المسلمین دکتر مهدی علی‌زاده، در کتاب «نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار» در این‌باره گفته است: «از جمله فواید مترتب بر شناخت علائم ظهور و آگاهی از تحقق آن‌ها، خاصیت بازدارندگی از یأس و سرخوردگی است. زیرا چنان که خواهد آمد: دسته‌ای از نشانه‌های ظهور، "علائم منفصل" هستند که تعدادی از آن‌ها طی سنوات و سده‌های پیشین رخ داده است مانند "اختلاف بنی عباس در امر حکومت" و این نشانه‌ها که از حصول به اصطلاح "فرج جزیی" خبر می‌دهند، تحمل مدت طولانی غیبت کبری را بر منتظران آسان می‌کنند و خاطرشان را از حتمیت وعده الهی و برپایی حکومت صالحان و مستضعفان با ظهور منجی کل، آسوده می‌سازند و بدین ترتیب آنان را در برابر ویروس فلج‌کننده "یأس"، واکسینه می‌کنند[۱۹].
۶. حجت الاسلام و المسلمین زمانی؛
حجت الاسلام و المسلمین سید حسن زمانی، در کتاب «نشانه‌های قیام حضرت مهدی» در این‌باره گفته است:

امید بخشی: نقش حیاتی و شگفت‌انگیز امید در سعادت فرد و جامعه بر کسی پوشیده نیست. انسان به امید زنده است. وقتی امید می‌آید، تلاش و حرکت، جایگزین رخوت و سستی می‌شود. نشانه‌های قیام، علامت‌های نزدیک شدن برپایی دولت کریمه اهل بیت(ع) است. با پدیدار شدن هر یک از نشانه‌ها، نور امید در دل‌های مؤمنان، پرفروغ تر می‌شود و بر اثر آن، مقاومت آنان در برابر سختی‌های دوران غیبت و حیرت، بیشتر، و تلاش شان برای آمادگی جهت همراهی امامشان فزونی می‌گیرد.

آماده شدن برای ظهور: اهل ایمان بر اثر پدیدار شدن هر یک از نشانه‌ها می‌بایست خود را از جهت روحی و جسمی‌و نیز فردی و اجتماعی، برای شرکت در دولت کریمه آماده‌تر کنند. از طرف دیگر، بخشی از نشانه‌های قیام مانند سفیانی و یمانی، از امور سیاسی اسلام به حساب می‌آیند که همگان، به خصوص مسئولان، باید به آن‌ها توجه کنند و با برنامه‌ریزی درست، خطر دشمنان را به حداقل برسانند و به تقویت یاران و همفکران خود بپردازند.

جلوگیری از انحراف‌ها و شناخت مدعیان آدمی‌ همواره مشتاق شنیدن خبرهایی درباره آینده است. با طرح اخبار واقعی از آینده در روایت‌های اسلامی، جلوی پخش اخبار کاهنان و غیب‌گویان شیّاد گرفته می‌شود و انسان‌های با ایمان، شناخت درستی از حوادث آینده پیدا می‌کنند. علاوه بر این، با شناخت نشانه‌های واقعی قیام، دروغین بودن ادعای کسانی که ادعای مهدویت می‌کنند، روشن می‌شود»[۲۰].
۷. حجت الاسلام و المسلمین علی‌پور؛
حجت الاسلام و المسلمین مهدی علی‌پور، در مقاله «ظهور» در این‌باره گفته است:

«بحث از نشانه‌های ظهور آثار فراوانی دارد. در اینجا بخشی از این آثار را برمی‌شمریم:

  1. اثبات امامت امامان(ع) تحقق این نشانه‌ها، امامت ائمه(ع) را اثبات می‌کند، زیرا بیانگر آگاهی آن پیشوایان از غیبت است که یکی از راه‌های اثبات نبوت و امامت به شمار می‌آید.
  2. مصون ماندن مؤمنان از گمراهی: ذکر این نشانه‌ها و شناخت آن‌ها، مؤمنان را از گمراهی در زمان آکنده از فتنه غیبت مصون می‌دارد؛ به ویژه شناخت فتنه‌هایی که از نشانه‌های ظهور به شمار می‌آیند، سبب می‌شود مؤمنان هنگام رویارویی با آن‌ها بصیرت فزون‌تر داشته، خود را از لغزش و انحراف محافظت کنند.[۲۱]
  3. بسته شدن راه مدعیان دروغین مهدویت: شناخت نشانه‌های ظهور سبب می‌شود مردم سخنان مدعیان دروغین مهدویت را که پیش از تحقق همه نشانه‌های ظهور در وادی تزویر و فریب ساده دلان گام می‌نهند، باور نکنند و توطئه‌های اهریمنی فرصت طلبان خنثی شود.[۲۲]
  4. رشد آرامش و امید در دل‌های مؤمنان: تحقق نشانه‌های ظهور، سبب آرامش و اطمینان بیشتر مؤمنان به قیام واپسین می‌شود و درخت امید را در قلب‌هایشان تناورتر و بارورتر می‌کند. مسئله‌ای که در کنار بیان نشانه‌های ظهور و آثار آن مهم می‌نماید، بازداشتن مردم از پندارهای نادرست است. باید برای مؤمنان توضیح داده شود که:
    1. علائم ظهور متنوع و به ملاک گوناگون قابل تقسیم است؛
    2. به این نشانه‌ها بسیارند و نباید با وقوع پاره‌ای از آنها، عصر غیبت کبرا را پایان یافته و ظهور را قریب الوقوع دانست؛
    3. بخشی از نشانه‌های ظهور در شمار علائم بعيد جای دارند و برای افزار آرامش و یقین مؤمنان بیان شده‌اند؛ بی‌تردید، وقتی این نشانه‌ها آشکار می‌شود مؤمنان به درستی اندیشه‌ها و باورهایشان فزونی می‌یابد.
    4. زمان دقیق ظهور بر هیچ کس حتی خود معصومان(ع) روشن نیست.
۸. آقای شفیعی سروستانی (پژوهشگر معارف مهدویت)؛
آقای دکتر ابراهیم شفیعی سروستانی، در کتاب «پرسش از موعود» در این‌باره گفته است:

« بسیاری از روایاتی که در زمینه مهدویت و انتظار از پیامبر اعظم (ص) و امامان معصوم (ع) نقل شده است، به نشانه‌های ظهور مربوط می‌شود. این نشانه‌ها عبارتند از: برخی رویدادهای اجتماعی مانند: جنگ‌ها، شورش‌ها، کشته شدن افرادی خاص، زوال برخی حکومت‌ها و... برخی رویدادهای طبیعی مانند: سیل‌های ویرانگر، قحطی، خشکسالی، خورشید گرفتگی و ماه گرفتگی غیر عادی و همچنین برخی حوادث غیرعادی مانند: برخاستن ندایی در آسمان که نام قائم (ع) را در همه جا طنین‌انداز می‌سازد.[۲۴].

  • چنان که در روایات تصریح شده، روی دادن برخی از نشانه‌های یاد شده حتمی است و تا آنها رخ ندهند، ظهور رخ نخواهد داد. برخی از آنها نیز غیر حتمی هستند و چه بسا که رخ ندهند. این نشانه‌ها از یک سو، هشدار و آماده باشی برای منتظران و از سویی، راهی برای شناخت ادعاهای بی‌اساس مدعیان دروغین مهدویت و به عبارت دیگر، وسیله‌ای برای حفظ مردم از غلتیدن در خطا و اشتباه است. بنابراین، همه وظیفه داریم نشانه‌های ظهور را بر اساس روایات صحیح و قابل اعتماد بشناسیم و از کم و کیف آنها به درستی آگاه شویم تا هر ادعایی را بدون دلیل نپذیریم»[۲۵].
  1. علائم و نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
  2. علائم و نشانه‌های ظهور چیستند؟ (پرسش)
  3. علائم و نشانه‌های ظهور چند قسم‌اند؟ (پرسش)
    1. علائم و نشانه‏‌های حتمی ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
      1. آیا خروج سفیانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      2. آیا خسف بیداء از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      3. آیا ندای آسمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      4. آیا قتل نفس زکیه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      5. آیا قیام یمانی از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      6. آیا ظاهر شدن کف دستی در آسمان از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      7. آیا اختلاف عباسیان بر سر حکومت از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      8. آیا طلوع خورشید از مغرب از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
    2. نشانه‏‌های غیر حتمی ظهور چیستند؟ (پرسش)
      1. آیا قتل محمد پسر عموی نفس زکیه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      2. آیا قیام خراسانی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      3. آیا قیام سید حسنی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      4. آیا خروج دجال از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      5. آیا خروج شیصبانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
      6. آیا قیام شعیب بن صالح از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      7. آیا قیام عوف سلمی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      8. آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      9. آیا قساوت دل‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      10. آیا انتشار علوم اهل بیت از قم نشانه ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      11. آیا مرگ و میرها و زلزله‌ها و جنگ‌ها و آشوب‌های داخلی و خارجی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      12. آیا نبرد میان سفیانی و اصهب از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      13. آیا باران‌های پیاپی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      14. آیا گسترش ظلم و فساد از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      15. آیا آمدن غربی‌ها به سرزمین عراق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      16. آیا فتنه و آشوب در سوریه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      17. آیا اختلاف در میان امت اسلام از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      18. آیا انقراض سلسله بنی‌عباس از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      19. آیا مردن پاداشاهی به نام عبدالله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      20. آیا بالا آمدن آب دجله از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      21. آیا گرانی و بالا رفتن قیمت‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      22. آیا علاماتی که در ماه رجب ظاهر می‌شود از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      23. آیا وقوع مسخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      24. آیا برگشت مرده‌ها به دنیا از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      25. آیا کشته شدن انسانهای بیگناه از نشانه‌های حتمی ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      26. آیا پر آب شدن دریاچه ساوه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      27. آیا حمله ملخ‌ها از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      28. آیا مرگ سریع از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      29. آیا بستن پل کرخ از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      30. آیا انشعاب نهری از فرات و جاری شدن در کوچه‌های کوفه از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      31. آیا طلوع ستاره‌ای از مشرق از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      32. آیا قیام مغربی از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
      33. آیا خشک شدن نیل از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
  4. علائم متصل و منفصل ظهور امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
  5. علائم متصل و نزدیک به ظهور امام مهدی چیستند؟ (پرسش)
  6. علائم منفصلی که با ظهور امام مهدی فاصله دارند چیستند؟ (پرسش)
  7. در قرآن و حدیث چه مفاهیمی با نشانه‌های ظهور مرتبط هستند؟ (پرسش)
    1. مراد از علائم در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    2. مراد از آیت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    3. مراد از دلالت در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    4. مراد از آخر الزمان در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    5. مراد از ملاحم و فتن در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    6. مراد از ظهور در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    7. مراد از خروج در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    8. مراد از قیام در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
    9. مراد از اشراط الساعه در نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  8. منظور از علائم حتمی ظهور چیست؟ (پرسش)
  9. مفهوم توصیفی یا تمثیلی بودن نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  10. آیا ندای شیطانی از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)
  11. فواید دانستن علائم و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  12. چه تفاوت‌هایی میان امور حتمی‌الوقوع و احتمالی در بحث نشانه‌های ظهور وجود دارد؟ (پرسش)
  13. موقوف یا مشروط بودن نشانه‌های ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
  14. نتیجه تقسیم‌بندی نشانه‌های ظهور به موقوف و حتمی چیست؟ (پرسش)
  15. آیا به بهانه اینکه امام مهدی انسان‌های بد را مجازات می‌کند باید از او ترسید؟ (پرسش)
  16. آیا تا زمان ظهور امام مهدی قرآن و اسلام تحریف می‌شود؟ (پرسش)
  17. آیا می‌توان گفت ظهور نزدیک است؟ آیا می‌توان گفت که اوضاع نابسامان و هرج و مرج جهان نشانه نزدیکی ظهور است؟ (پرسش)
  18. آیا بین ظهور و حضور فرقی هست؟ (پرسش)
  19. آیا عوامل طبیعی مانند پاره شدن لایه اوزون و کم شدن آب شیرین در تعجیل فرج امام مهدی تاثیر دارد؟ (پرسش)
  20. آیا مراد از مرگ عبد الله که در روایت امام صادق نشانه ظهور است عبد الله پادشاه عربستان است؟ (پرسش)
  21. آیا طوفان‏‌ها و حوادثی که اکنون در جهان رخ می‌‏دهد نشان از آمدن حضرت است؟ (پرسش)
  22. اولین دعای امام مهدی به هنگام ظهورش چیست؟ (پرسش)
  23. آیا دشمن امام مهدی (سفیانی) در حال حاضر زنده است یا آن‏که متولد خواهد شد؟ وی از چه طایفه‏‌ای و اهل کجاست؟ (پرسش)
  24. آیا الگوی حکومت امام مهدی و افراد آن قبل از ظهور تحقق می‌یابد؟ (پرسش)
  25. آیا تعبیر از آیت الله خامنه‏‌ای به سید حسینی درست است؟ (پرسش)
  26. از آن‏جا که دجال قبل از امام مهدی می‏‌آید آیا می‏‌توانیم به سخنان او گوش دهیم؟ (پرسش)
  27. امام مهدی از چه راهی متوجه می‏‌شوند که موقع ظهورشان فرا رسیده است؟ (پرسش)
  28. از کجا که مهدی موعود ظهور نکرده باشد؟ (پرسش)
  29. تابوت سکینه چیست؟ (پرسش)
  30. جهان در آستانه ظهور امام مهدی در چه شرایطی است؟ (پرسش)
  31. پدیده‏‌های غیرمتعارف قبل از ظهور کدام‏اند؟ (پرسش)
  32. آگاهی از علائم ظهور افزون بر آمادگی یاران امام مهدی سبب آمادگی دشمنان حضرت برای مقابله نیز می‌‌شود این کار خلاف مصلحت الهی نیست؟ (پرسش)
  33. آیا اوضاع جهان پیش از ظهور پیش بینی شده است؟ (پرسش)
  34. استعجال ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
  35. ندای شیطانی در هنگام ظهور امام مهدی چگونه رخ می‌دهد؟ (پرسش)
  36. در عصر ظهور امام مهدی وضعیت سیاسی و جغرافیایی چگونه خواهد بود؟ (پرسش)
  37. آیا اعلان نشانه های و شرایط ظهور سبب اطلاع دشمنان از اسرار سیاسی است؟ (پرسش)
  38. چرا علائم و نشانه‌های ظهور همه از نوع خشن هستند؟ (پرسش)
  39. آیا در نشانه‌های ظهور بدا رخ می‌دهد؟ و نشانه‌های حتمی تغییرپذیرند؟ (پرسش)
  40. نشانه‌های ظهور در کدام ماه قمری تحقق پیدا می‌کند؟ (پرسش)
  41. ارتباط میان ماه رمضان و نشانه‌های ظهور چیست؟ (پرسش)
  42. چه فتنه‌هایی پیش از ظهور امام مهدی اتفاق می‌افتد؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

  1. ر.ک. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی ص۴۱۴ ـ ۴۱۷
  2. ر.ک. محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی ص۴۱۴ ـ ۴۱۷
  3. ر.ک. محمد محمدی ری‌شهری|محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی ج۷ (کتاب)|دانشنامهٔ امام مهدی ص۴۱۴ ـ ۴۱۷؛ آیتی، نصرت الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص۱۹ ـ ۲۲؛ شرایط و علائم حتمی ظهور، ص۲۹ ـ ۳۰؛ زمانی، سید حسن، نشانه‌های قیام حضرت مهدی، ص۱۳ ـ ۱۵؛ علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۴۰ ـ ۲۴۲؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، پرسش از موعود، ص۸۵؛ رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۱۰۱ـ ۱۰۹
  4. ر.ک. شرایط و علائم حتمی ظهور، ص۲۹ ـ ۳۰؛ رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۱۰۱ـ ۱۰۹
  5. ر.ک. زمانی، سید حسن، نشانه‌های قیام حضرت مهدی، ص۱۳ ـ ۱۵؛ علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۴۰ ـ ۲۴۲؛ رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۱۸۰
  6. ر.ک. علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار، ص۱۸
  7. ر.ک. علی رضا رجالی تهرانی|رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۱۸۰
  8. ر.ک. سید حسن زمانی|زمانی، سید حسن، نشانه‌های قیام حضرت مهدی (کتاب)|نشانه‌های قیام حضرت مهدی، ص۱۳ ـ ۱۵؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، پرسش از موعود، ص۸۵؛ محمد علی رضایی اصفهانی|رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت ۱ (کتاب)|مهدویت، ص۱۰۱ـ ۱۰۹
  9. ر.ک. علی‌پور، مهدی، ظهور، ص۲۴۰ ـ ۲۴۲
  10. ر.ک: دانشنامهٔ امام مهدی، ج ۴، ص ۷ (بخش چهارم، فصل چهارم، مدعیان دروغین).
  11. محمدی ری‌شهری، محمد، دانشنامهٔ امام مهدی، ج۷، ص ۴۱۴-۴۱۵.
  12. عیون اخبارالرضا، ج۱، ص۶۸.
  13. رسائل المرتضی، ج۴، ص۶۴.
  14. آسمان سبز سایه نیفکنده و کره خاک بر روی خود حمل نکرده صاحب‌لهجه‏ای راست‌گوتر از ابوذر؛ علل الشرایع، ج۱، ص۱۷۶.
  15. آیتی، نصرت‌الله، تأملی در نشانه‌های حتمی ظهور، ص ۱۹ - ۲۲.
  16. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۰۱-۱۰۹.
  17. رمضانیان، علی رضا، شرایط و علائم حتمی ظهور، ص ۲۹ -۳۰.
  18. یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۸۰.
  19. علی‌زاده، مهدی، نشانه‌های یار و چکامه‌ انتظار (کتاب)، ص۱۸.
  20. زمانی، سید حسن، نشانه‌های قیام حضرت مهدی، ص ۱۳ - ۱۵.
  21. ر.ک: السيد جواد السيد حسين الحسيني آل على الشاهرودی، امام مهدی(ع) و ظهور، ص ۱۷۸ – ۱۸۰.
  22. ر.ک: سید محمد کاظم قزوینی، امام مهدی(ع) از ولادت تا ظهور، ص ۴۷۵ ـ ۴۷۴
  23. علی‌پور، مهدی، ظهور، ص ۲۴۰-۲۴۲.
  24. ر.ک: الارشاد، ج ۲، صص ۳۴۵-۳۴۶؛ سید محمد صدر، تاریخ الغیبة الکبری، بیروت، دارالتعارف، ۱۳۹۵ ه.ق، ص ۴۴۲ به بعد.
  25. شفیعی سروستانی؛ ابراهیم، پرسش از موعود، ص ۸۵.