صبر بر سختی‌های دوران غیبت امام مهدی

متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.

مقدمه

وظیفۀ هر انسانی نسبت به امام زمان(ع) بر دو قسم است، وظایف عام و خاص. وظایف عام آن دسته از وظایفی است که هر مسلمانی نسبت به امام خود دارا هست؛ با قطع نظر از اینکه امام او مهدی(ع) است یا غیر او و با قطع نظر از اینکه امام او در حال غیبت است یا حضور؛ چون این وظیفه مربوط به هر امام واجب الطاعه است و قطعا شامل امام مهدی(ع) نیز می‌‌شود. اما وظایف خاص عبارت است از وظایفی که هر مسلمانی نسبت به خصوص امام مهدی(ع) دارد؛ چه وظایفی که مربوط به غیبت او می‌‌شود و چه مربوط به غیبت او نمی‌شود (اما مختص امام مهدی است؛ نه هر امامی). حال با توجه به این معنا از وظایف خاص، آیا صبر بر سختی‌های دوران غیبت از وظایف خاص محسوب می‌‌شود یا نه؟

صبر بر سختی‌های غیبت از وظایف منتظران

وظایفی برای مسلمین در زمان غیبت امام زمان(ع) وجود دارد که این وظایف تنها نسبت به امام غائب حتمی و ضروری می‌‌شود؛ از جمله این وظایف صبر در برابر سختی هاست؛ چرا که در دوران غیبت فشار زاید الوصفی بر مسلمین مخصوصا شیعیان وارد می‌شود و وظیفۀ مسلمین در برابر این مشکلات، صبر و پایداری است^[۱]. شرایط بسیار دشوار عصر غیبت مستلزم آن است که هر شیعۀ منتظری با استقامت و صبر در برابر مشکلات و گرفتاری‌ها بایستد و از موجودیت و هویت خویش دفاع نماید. منتظر کسی است که مشکلات دوران انتظار را پیش بینی کرده و در نتیجه از بحران هجوم مشکلات بکاهد و صبرش مغلوب حوادث نشود^[۲].

روایات و صبر بر سختی‌های غیبت

برخی از روایاتی که در آنها به سختی‌های دوران غیبت و صبر در برابر آنها اشاره دارد عبارتند از:

پیامبر اکرم(ص) به مسلمانان صدر اسلام فرمودند^[۳]: «بعد از شما قومی می‌‌آید که پاداش هر یک از آنها برابر پاداش پنجاه نفر از شماست». گفتند: "ای رسول خدا مگر نه این است که ما در حضور شما، در بدر و احد و حنین شرکت کردیم و قرآن در میان ما نازل شد"؟! فرمود: «اگر مصیبت هایی را که بر آنان وارد می‌‌شد بر شما وارد می‌‌شد؛ نمی‏‌‏توانستید تحمل کنید».^[۴]
ایشان در جای دیگر فرمودند^[۵]: «برادران من کسانی‏‌اند که در آخر الزمان می‏‌‏آیند و ندیده، به من ایمان می‏‌‏آورند... استقامت هر یک از آنها در دین خود، از کندن خارها در شب تاریک و به دست گرفتن آتش گداخته سخت‏تر است. آنها مشعل‏‏‌های هدایت‏‌اند که خداوند آنان را از فتنه‏‏‌های تیره‌‏وتار، نجات می‏‌‏بخشد».^[۶]
و نیز فرمودند^[۷]: «خوشا به حال صابرین در غیبت او... آنان کسانی هستند که خداوند در کتابش چنین توصیفشان کرده و فرموده: (و کسانی که به غیب ایمان می‌آورن.)» ^[۸]
امام حسین(ع) نیز در این باره می‏‌‏فرماید^[۹]: «"امّا الصابر فی غیبته علی الاذی و التکذیب، بمنزلة المجاهد بالسیف بین یدی رسول اللّه"»^[۱۰]
امام صادق(ع) فرمودند^[۱۱]: «از دین امامان است پرهیزکاری... و انتظار فرج با صبر و شکیبایی».^[۱۲]

چگونگی صبر در دوران غیبت

اما سوال اینجاست صبر در زمان غیبت برای مسلمین چگونه حاصل می‌‌شود؟ شاید بتوان گفت بزرگترین عامل ایجاد صبر در برابر سختی‌ها و مصیبت‌ها برای مسلمانان، انتظار مسلمین برای ظهور امام غائب است؛ در واقع انتظار، مسلمانان به ‏ویژه شیعیان را در برابر ظلم‏‏‌ها، فسادها، زورگویی‏‏‌ها و انواع بلاها و سختی‏‏‌ها، ثابت و پابرجا نگه می‏‌‏دارد و به آنان دل و جرأت می‏‌‏دهد تا در برابر تهدیدها، تطمیع‏‌ها و سخت‏گیری‌‏های دشمنان اسلام، خود را نبازند و از هیچ‏ چیز و هیچ‏کس نترسند^[۱۳]. انتظار و آماده‌باش، صبر در برابر مشکلات و برخوردها و ذکر در برابر فتنه‌های غفلت‌زا و بصیرت در برابر شبهات مهاجم را فراهم می‌آورد^[۱۴].

نتیجه گیری

نتیجه اینکه سختی‌ها و مصیبت‌ها بیش از هر زمان دیگری در زمان غیبت بر مسلمین به ویژه شیعیان چیره می‌‌شود و باید در برابر این سختی‌ها صبر و پایداری کرد^[۱۵] و می‌‌توان گفت عنصری که مسلمین را یاری می‌‌کند تا بتوانند در مقابل این سختی‌ها مقاومت کنند عنصر انتظار است^[۱۶].