امام حسین علیه‌السلام: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
بدون لینک‌دهی دستی
بدون عکس
مقاله‌های بدون ارزیابی نهایی
عدم جامعیت
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (جایگزینی متن - 'شرکت' به 'شرکت')
جز (جایگزینی متن - 'آشکار' به 'آشکار')
خط ۷۰: خط ۷۰:
==[[قیام سید الشهداء]] و [[شهادت امام حسین|شهادت حضرت]]==
==[[قیام سید الشهداء]] و [[شهادت امام حسین|شهادت حضرت]]==
* [[امام حسین]]{{ع}} پس از [[شهادت امام حسن]]{{ع}} به [[امامت]] رسید. ده سال از [[امامت]] [[امام حسین|آن حضرت]] در دوران [[معاویه]] سپری گردید<ref>ر.ک. [[رحمت‌الله ضیایی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام حسین (مقاله)|امامت امام حسین]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص ۴۳۱.</ref> که در این مدت به [[احترام]] [[پیمان]] برادرش با وی [[صبر]] کرد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹.</ref>. بعد از [[صلح امام حسن]]{{ع}} از [[بیعت]] با [[معاویه]] خودداری کرد و در برابر [[امویان]] موضع می‌گرفت و با آنان برخورد می‌کرد؛ اما در مواجهه با برخی افراد که ایشان را به [[قیام]] علیه  [[معاویه]] تحریک می‌کردند، [[قیام]] در زمان [[معاویه]] را به [[صلاح]] نمی‌دانست و آنها را نیز برحذر می‌داشت<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>؛ چراکه [[معاویه]] شخصیتی [[دینی]] برای خویش برساخته بود و عناوینی جعلی همانند خال المؤمنین و کاتب [[وحی]] بر خود نهاده بود. [[سیاست]] [[معاویه]]، از طرفی با فریبکاری و [[ظاهرسازی]] و [[عوام]] فریبی همراه بود و از طرف دیگر بر پایۀ [[ترور]]، ایجاد [[وحشت]] و [[تبعید]] [[استوار]] شده بود<ref>معاویه و تاریخ؛ کشف الهاویه.</ref>. بر این اساس، [[قیام]] علیه [[معاویه]]، بسیار دشوار می‌نمود تا جایی که هم [[امام حسن]] و هم [[امام حسین]]{{ع}} [[قیام]] در زمان [[معاویه]] را به [[مصلحت]] ندانستند<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref>. پس از [[شهادت امام]] [[مجتبی]]{{ع}}، در زمان [[حیات]] [[معاویه]] نیز بر این موضع خود باقی ماند و ضمن [[ضرورت]] [[قیام]] بر [[حکومت]] [[کفر]]، [[قیام]] را بعد از [[حیات]] [[معاویه]] موکول کردند. [[امام حسین]]{{ع}} هنگامی که [[معاویه]] برای [[یزید]] از [[مردم]] [[بیعت]] می‌گرفت، [[دست]] [[بیعت]] با او نداد و ضمن خطبه‌ای [[معاویه]] را محکوم کرد<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>.
* [[امام حسین]]{{ع}} پس از [[شهادت امام حسن]]{{ع}} به [[امامت]] رسید. ده سال از [[امامت]] [[امام حسین|آن حضرت]] در دوران [[معاویه]] سپری گردید<ref>ر.ک. [[رحمت‌الله ضیایی|ضیائی ارزگانی، رحمت الله]]، [[امامت امام حسین (مقاله)|امامت امام حسین]]، [[دانشنامه کلام اسلامی ج۱ (کتاب)|دانشنامه کلام اسلامی]]، ص ۴۳۱.</ref> که در این مدت به [[احترام]] [[پیمان]] برادرش با وی [[صبر]] کرد<ref>[[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹.</ref>. بعد از [[صلح امام حسن]]{{ع}} از [[بیعت]] با [[معاویه]] خودداری کرد و در برابر [[امویان]] موضع می‌گرفت و با آنان برخورد می‌کرد؛ اما در مواجهه با برخی افراد که ایشان را به [[قیام]] علیه  [[معاویه]] تحریک می‌کردند، [[قیام]] در زمان [[معاویه]] را به [[صلاح]] نمی‌دانست و آنها را نیز برحذر می‌داشت<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>؛ چراکه [[معاویه]] شخصیتی [[دینی]] برای خویش برساخته بود و عناوینی جعلی همانند خال المؤمنین و کاتب [[وحی]] بر خود نهاده بود. [[سیاست]] [[معاویه]]، از طرفی با فریبکاری و [[ظاهرسازی]] و [[عوام]] فریبی همراه بود و از طرف دیگر بر پایۀ [[ترور]]، ایجاد [[وحشت]] و [[تبعید]] [[استوار]] شده بود<ref>معاویه و تاریخ؛ کشف الهاویه.</ref>. بر این اساس، [[قیام]] علیه [[معاویه]]، بسیار دشوار می‌نمود تا جایی که هم [[امام حسن]] و هم [[امام حسین]]{{ع}} [[قیام]] در زمان [[معاویه]] را به [[مصلحت]] ندانستند<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref>. پس از [[شهادت امام]] [[مجتبی]]{{ع}}، در زمان [[حیات]] [[معاویه]] نیز بر این موضع خود باقی ماند و ضمن [[ضرورت]] [[قیام]] بر [[حکومت]] [[کفر]]، [[قیام]] را بعد از [[حیات]] [[معاویه]] موکول کردند. [[امام حسین]]{{ع}} هنگامی که [[معاویه]] برای [[یزید]] از [[مردم]] [[بیعت]] می‌گرفت، [[دست]] [[بیعت]] با او نداد و ضمن خطبه‌ای [[معاویه]] را محکوم کرد<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>.
*پس از [[مرگ]] [[معاویه]] در سال ۶۰ﻫ. فرزندش [[یزید]] بر جای او نشست. [[امام حسین]]{{ع}} با روی کار آمدن چنین کسی، دیگر [[صلح]] را [[مصلحت]] ندانست و [[قیام]] [[آشکار]] خویش علیه  [[حکومت]] را آغاز کرد<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref>. از این رو، به عنوان [[اعتراض]]، از [[مدینه]] به [[مکه]] [[هجرت]] کرد و چند ماه آنجا بود. به دعوتِ [[مردم کوفه]] که از هواداران او و پدرش بودند، برای [[مبارزه]] با سلطۀ [[یزید]] از [[مکه]] به سوی [[کوفه]] عزیمت کرد، امّا پیش از رسیدن به [[کوفه]]، در [[سرزمین]] [[کربلا]] به محاصره سربازان یزیدی در آمد و چون حاضر نبود [[تسلیم]] شود<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹.</ref>، خود و [[فرزندان]] و بستگان و یارانش در [[روز جمعه]]، دهم [[محرم]] [[سال]] ۶۱ [[هجری]] در [[سرزمین]] [[کربلا]] به [[شهادت]] رسیدند. [[سن امام]] را به هنگام [[شهادت]] بین ۵۶ تا ۵۸ سال [[روایت]] کرده‌اند<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>.
*پس از [[مرگ]] [[معاویه]] در سال ۶۰ﻫ. فرزندش [[یزید]] بر جای او نشست. [[امام حسین]]{{ع}} با روی کار آمدن چنین کسی، دیگر [[صلح]] را [[مصلحت]] ندانست و [[قیام]] آشکار خویش علیه  [[حکومت]] را آغاز کرد<ref>ر.ک. [[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]، ص ۱۰۳-۱۰۴.</ref>. از این رو، به عنوان [[اعتراض]]، از [[مدینه]] به [[مکه]] [[هجرت]] کرد و چند ماه آنجا بود. به دعوتِ [[مردم کوفه]] که از هواداران او و پدرش بودند، برای [[مبارزه]] با سلطۀ [[یزید]] از [[مکه]] به سوی [[کوفه]] عزیمت کرد، امّا پیش از رسیدن به [[کوفه]]، در [[سرزمین]] [[کربلا]] به محاصره سربازان یزیدی در آمد و چون حاضر نبود [[تسلیم]] شود<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹.</ref>، خود و [[فرزندان]] و بستگان و یارانش در [[روز جمعه]]، دهم [[محرم]] [[سال]] ۶۱ [[هجری]] در [[سرزمین]] [[کربلا]] به [[شهادت]] رسیدند. [[سن امام]] را به هنگام [[شهادت]] بین ۵۶ تا ۵۸ سال [[روایت]] کرده‌اند<ref>ر.ک. [[دانشنامه نهج البلاغه ج۱ (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]، ص ۲۹۰- ۲۹۱.</ref>.
* [[سید الشهداء]]{{ع}} با آنکه می‌دانست پایان این [[سفر]]، [[شهادت]] است، امّا در آن دوران، برای رسوا ساختن [[امویان]] و ایجاد یک حرکت ریشه‌دار و تحریک [[مردم]] به [[مبارزه]] علیه [[ستم]] و [[نجات]] [[اسلام]] از زوال و نابودی، تنها [[شهادت]] مظلومانه می‌توانست کارساز باشد. [[امام]] نیز با [[خون]] خود و یارانش، نهال [[حق]] و [[آزادی]] و [[اسلام]] را آبیاری کرد و [[فرهنگ]] "[[جهاد]] و [[شهادت]]" را جهانی ساخت. [[حسین بن علی]]{{ع}} در [[علم]] و [[شجاعت]] و [[بخشش]] و [[دستگیری]] از [[بیچارگان]]، نمونه بود و در [[جوانمردی]] و [[ایثار]]، نظیر نداشت. [[مدفن]] او در "[[کربلا]]" [[زیارتگاه]] [[مسلمانان]] و آزادی‌خواهان است<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹.</ref>.
* [[سید الشهداء]]{{ع}} با آنکه می‌دانست پایان این [[سفر]]، [[شهادت]] است، امّا در آن دوران، برای رسوا ساختن [[امویان]] و ایجاد یک حرکت ریشه‌دار و تحریک [[مردم]] به [[مبارزه]] علیه [[ستم]] و [[نجات]] [[اسلام]] از زوال و نابودی، تنها [[شهادت]] مظلومانه می‌توانست کارساز باشد. [[امام]] نیز با [[خون]] خود و یارانش، نهال [[حق]] و [[آزادی]] و [[اسلام]] را آبیاری کرد و [[فرهنگ]] "[[جهاد]] و [[شهادت]]" را جهانی ساخت. [[حسین بن علی]]{{ع}} در [[علم]] و [[شجاعت]] و [[بخشش]] و [[دستگیری]] از [[بیچارگان]]، نمونه بود و در [[جوانمردی]] و [[ایثار]]، نظیر نداشت. [[مدفن]] او در "[[کربلا]]" [[زیارتگاه]] [[مسلمانان]] و آزادی‌خواهان است<ref>ر.ک. [[جواد محدثی|محدثی، جواد]]، [[فرهنگ‌نامه دینی (کتاب)|فرهنگ‌نامه دینی]]، ص۸۹.</ref>.


نسخهٔ ‏۲۱ دسامبر ۲۰۲۰، ساعت ۱۲:۴۴


متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
امام حسین (ع)
حرم امام حسین علیه السلام در کربلا
نقشامام سوم شیعیان
نامحسین بن علی
کنیهاباعبدالله
زادروز۳ شعبان، سال ۴ ق
زادگاهمدینه
مدت امامت۱۰ سال (۵۰-۶۱ ق)
شهادت۱۰ محرم، ۶۱ ق
مدفنکربلا، عراق
محل زندگیمدینه • کوفه
لقب(ها)سیدالشهداء • سبط اصغر
پدرامام علی علیه السلام
مادرحضرت فاطمه زهرا (علیها السلام)
فرزند(ان)امام سجاد (علیه السلام) • علی اکبر • علی اصغر
طول عمر۵۷ سال
این مدخل از زیرشاخه‌های بحث اهل بیت پیامبر خاتم است. "امام حسین" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام حسین (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

ولادت امام حسین(ع)

فضائل و مناقب سید الشهداء(ع)

ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری

زندگی سیاسی ـ اجتماعی پیش از امامت

  1. روزگار امام علی(ع): این دوران را می‌توان در دو بخش باز نمود:
    1. دوران ۲۵ ساله سکوت پدر: امام حسین(ع) در این دوران همراه پدر شاهد کژروی‌های برخی اصحاب پیامبر(ص) و پیشامدهای بسیار تلخ بود؛ همانند شهادت مادر، غصب فدک، محرومیت بنی هاشم از خمس و بدعت در احکام و مقررات اسلامی. امام حسین(ع) در این دوران، پیرو و پشتیبان پدر بود و گاه که مصلحت تمنا می‌کرد، نارضایتی و مخالفت خویش را با وضعیت جامعه اسلامی بازمی‌نمود[۲۱].
    2. دوران زمامداری امام علی(ع): امام در این دوران، پدر را در زمامداری جامعه اسلامی یاری می‌کرد. فعالیت‌های امام حسین(ع) در روزگار پنج ساله خلافت پدر عبارت بود از: شرکت در امور سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و نظامی. بسیج نیرو برای رویارویی با دشمن و حضور پرشور در جنگ‌های جمل، صفین و نهروان بخشی از این گونه فعالیت‌هاست[۲۲].از آن حضرت خطبه‌ای در جنگ صفین نقل شده که ضمن آن مردم را به جنگ ترغیب می‌کرد[۲۳]. در مراحل مقدماتی جنگ صفین در گرفتن آب از دست شامیان نقش داشت، امام علی(ع) بعد از آن پیروزی فرمود: «هَذَا أَوَّلُ فَتْحٍ بِبَرَکَةِ الْحُسَیْنِ»[۲۴]. به طور کلی در دورانی که علی(ع) به خلافت رسید، یاور پدر در حکومت و جهاد بود[۲۵]. امام علی(ع) در نامه ۲۴ نهج البلاغه امام حسین را پس از امام حسن مسئول موقوفات خود قرار می‌دهد[۲۶].
  2. روزگار امام حسن(ع): دوران امامت امام حسن(ع) از سال ۴۰ تا ۵۰ﻫ. طول کشید[۲۷]. امام سوم در دورۀ ده ساله حکومت امام حسن(ع) همواره در رکاب ایشان حاضر بود[۲۸] و همیشه احترام برادرش را پاس می‌داشت و در حضور ایشانسخن نمی‌گفت[۲۹].

دوران امامت

سوگواری امام حسین
رویدادها
واقعه عاشورا • اسیران کربلا • روز شمار واقعه عاشورا • روز عاشورا • نامه های کوفیان به امام حسین • واقعه عاشورا (از نگاه آمار)
افراد

امام حسین

علی اکبر • علی اصغر • عباس بن علی • زینب کبری • سکینه بنت حسین • فاطمه دختر امام حسین • مسلم بن عقیل • شهیدان کربلا • اسیران کربلا
جای‌ها
حرم امام حسین • تل زینبیه • حرم عباس بن علی • گودال قتلگاه • بین الحرمین • نهر علقمه
مناسبت‌ها
تاسوعا • عاشورا • اربعین
مراسم
مرثیه‌خوانی • نوحه • تعزیه • روضه • زنجیرزنی • سینه‌زنی • سقاخانه • سنج و دمام • دسته عزاداری • شام غریبان • تشت‌گذاری • نخل‌گردانی • قمه زنی • راهپیمایی اربعین • تابوت‌گردانی • مراسم تابوت

قیام سید الشهداء و شهادت حضرت

دوران امامت امام حسین(ع)

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

پانویس

  1. ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج۱، ص۴۶۳.
  2. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  3. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.
  4. ↑ مناقب آل ابی طالب‌، ۴/ ۸۶- ۸۴؛ اسد الغابة، ۲/ ۱۸.
  5. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.
  6. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۲۹۰ ـ ۲۹۱.
  7. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۲۹۰ ـ ۲۹۱.
  8. ↑ امام حسین‌، ج۱، ص۳۲.
  9. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.
  10. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  11. ↑ ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.
  12. ↑ «الْحَسَنُ وَ الْحُسَیْنُ سَیِّدَا شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ»؛ سنن ترمذی، ج۵، ص۳۲۱؛ شرح مسلم، ج۶، ص۴۱.
  13. ↑ ر.ک. ضیائی ارزگانی، رحمت الله، امامت امام حسین، دانشنامه کلام اسلامی، ص ۴۳۰.
  14. ↑ «حُسَیْنٌ مِنِّی وَ أَنَا مِنْ حُسَیْنٍ أَحَبَّ اللَّهُ مَنْ أَحَبَّ حُسَیْناً حُسَیْنٌ سِبْطٌ مِنَ الْأَسْبَاط»؛ کامل الزیارات، ص۵۳.
  15. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.
  16. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  17. ↑ موسوعة کلمات الامام الحسین، ص۲.
  18. ↑ محمدی، رضا، امام‌شناسی، ص:۱۰۲-۱۰۳.
  19. ↑ «فَهُوَ یَعْلَمُ أَنِّی کُنْتُ قَدْ أُحِبُّ الصَّلَاةَ لَهُ وَ تِلَاوَةَ کِتَابِهِ وَ کَثْرَةَ الدُّعَاءِ وَ الِاسْتِغْفَارِ»؛ بحارالانوار، ج۴۴، ص۳۹۲.
  20. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.
  21. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۲.
  22. ↑ زندگانی امام حسین‌، ۴۹- ۳۱.
  23. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۳۲، ص۴۰۵.
  24. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۴۴، ص۲۶۶.
  25. ↑ ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹؛ دانشنامه نهج البلاغه، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  26. ↑ نهج البلاغه، نامه ۲۴
  27. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۳.
  28. ↑ ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.
  29. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  30. ↑ « الْحَسَنُ وَ الْحُسَيْنُ إِمَامَا حَقٍّ قَامَا أَوْ قَعَدَا»؛ بحارالانوار، ج۳۵، ص۲۶۶.
  31. ↑ «أَمَا عَلِمْتَ أَنَّ الْحُسَیْنَ بْنَ عَلِیٍّ(ع)بَعْدَ وَفَاةِ نَفْسِی وَ مُفَارَقَةِ رُوحِی جِسْمِی إِمَامٌ مِنْ بَعْدِی وَ عِنْدَ اللَّهِ جَلَّ اسْمُهُ فِی الْکِتَابِ وِرَاثَةً مِنَ النَّبِیِّ ص»؛‏ کافی، ج۱، ص۳۰۱.
  32. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۳.
  33. ↑ ر.ک. ضیائی ارزگانی، رحمت الله، امامت امام حسین، دانشنامه کلام اسلامی، ص ۴۳۱.
  34. ↑ محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.
  35. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  36. ↑ معاویه و تاریخ؛ کشف الهاویه.
  37. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۳-۱۰۴.
  38. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  39. ↑ ر.ک. فرهنگ شیعه، ص ۱۰۳-۱۰۴.
  40. ↑ ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.
  41. ↑ ر.ک. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۲۹۰- ۲۹۱.
  42. ↑ ر.ک. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۸۹.
  43. ↑ محمدی، رضا، امام‌شناسی، ص:۱۳۵.
  44. ↑ محمدی، رضا، امام‌شناسی، ص:۱۳۶-۱۳۷.

منابع

  1. محمدی، رضا، امام‌شناسی ۵
  2. دانشنامه نهج البلاغه ج۱
  3. فرهنگ شیعه
  4. محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی
  5. ضیائی ارزگانی، رحمت الله، امامت امام حسین، دانشنامه کلام اسلامی
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=امام_حسین_علیه‌السلام&oldid=408507»