منشأ انتظار چیست؟ (پرسش)
| منشأ انتظار چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / انتظار فرج |
| مدخل اصلی | منشأ انتظار |
منشأ انتظار چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ جامع اجمالی
* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
 |
 |
|
| صفائی حائری | کارگر | الهی‌نژاد |
منشأ انتظار
- منشأ و خاستگاه انتظارِ ظهور را می‌توان در گزینههای زیر تحلیل و تبیین کرد:
- ندای فطرت و طبیعت ذات بشر: چشم‌داشت آمدن یک مصلح آسمانی و امید به آیندهای روشن و استقرار صلح و عدل، امری فطری و طبیعی است و همۀ افراد ـ طبق فطرت ذاتی خود ـ تمایل دارند روزی فرابرسد که جهان بشریت در پرتو ظهور رهبری از نابسامانی‌ها نجات یابد. براین اساس، انتظار، عقیده‌ای است که خداوند در نهاد و درون انسان قرار داده و فراگیر بودن آن در بین همۀ اقوام و ملت‌ها و دایمی بودن آن در وجود انسان، دلیلی بر فطری بودن انتظار است[۱].
- ظلمستیزی و نجات مستضعفان: باورداران به رسولان الهی، عموماً افراد تهیدست و تحت ستم جامعه بودهاند که از اطاعت سردمداران کفر و باطل سرپیچی کرده و در طریق حق و ظلم ستیزی گام نهاده بودند. سفیران الهی نیز که رهبری صالحان و ستمدیدگان را عهدهدار بودهاند، همواره با ستمکاران نزاع و درگیری داشتهاند. آنان با ابلاغ پیام الهی و بشارت ظهور منجی، پیروان خود را به استقامت و صبر و بردباری و انتظار فرج دعوت میکردند. قرآن به صراحت، به این مطلب اشاره کرده، می‌فرماید: ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ﴾[۲]؛ این وعدۀ قطعی خدا بر مؤمنان است که آنان تمامی زمین و زمان را به ارث خواهند برد[۳].
- شکست و ناکامی حکومتها و نظامهای سیاسی: مشکلات دائمی جهان (جنگها، نابرابریها، ناامنیها، بیدادگریها و...)؛ نیازها و خواستههای ضروری بشر؛ آرمانهای همیشگی بشر و تجارب گذشته انسانها در ضعف و ناتوانی حکومتها در این نابسامانی‌ها، از اساسی‌ترین ریشه‌های انتظار عمومی است که موجب خواست آگاهانه و طلب عاشقانۀ ظهور منجی و مصلح الهی از سوی بیشتر انسانها میگردد[۴].
- فلسفه تاریخ و معناداری آن: روند طولانی مدت تاریخ، دارای هدف، غایت و معنای مشخصی است و آن تحقّق جامعۀ موعود الهی و رسیدن بشر به اوج سعادت و کمال مادی و معنوی است. البته هدفی که قرآن برای کاروان بشری ترسیم می‌کند، عبادت و در نتیجه رسیدن به قرب الهی است: ﴿وَمَا خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالإِنسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ﴾[۵]؛ این ایده در دورانی از تاریخ، به کمال و تمام تحقّق خواهد یافت و آن عصر ظهور مهدی موعود است[۶].
- قانون سیر تکاملی جامعهها: از آن روز که انسان خود را شناخته، هیچگاه زندگی یکنواختی نداشته است؛ بدین جهت پیشرفتها و تحوّلات فراوانی صورت گرفته ولی به هیچیک از اینها قانع نیست و عشق به تکامل در درون جان آدمی، شعلهای جاودانه و خاموش ناشدنی است. یکی از بارقههای امید مردم برای رسیدن به آیندهای روشن و دنیایی پر از صلح و صفا و برادری و برابری ـ آن هم با ظهور منجی موعود ـ در پرتو قانون تکاملی جامعهها روشن می‌شود[۷].
- قانون کنش و واکنشهای تاریخی: همواره تحولها و انقلابهای وسیع، عکس العمل مستقیم فشارهای قبلی بوده است. براساس این قانون می‌توان ثابت کرد، وضع کنونی جهان آبستن انقلابی بزرگ و جهانی است. فشار جنگها، مظالم، بیدادگریها، تبعیضها و بیعدالتیها، توأم با ناکامی و سرخوردگی انسانها، از قوانین فعلی برای از بین بردن یا کاستن این فشارها، سرانجام واکنش شدید خود را آشکار خواهد ساخت و سازمان نظام کنونی، جوامع انسانی را به هم ریخته و طرح نوینی ایجاد خواهد کرد. این طرح و برنامۀ انقلابی و گسترده، همان قیام و ظهور مهدی موعود(ع) است[۸].
- قانون انتظار عمومی: در نهاد انسانها، همواره عشق به نیکی، زیبایی و آگاهی نهفته است. باور به ظهور مصلح جهانی، جزئی از این عشق و زیباخواهی است. در واقع ظهور امام مهدی (ع)، بروز کامل این فضایل و خوبیهاست و این مطلوب و خواست همۀ انسانهای بصیر و پاکسرشت و نقطۀ اوج این علاقه و عشقورزی است. عمومیت این اعتقاد در همۀ مذاهب، نشانۀ دیگری بر اصالت و واقعیت آن است[۹].
- اتفاق ادیان و مصلحان بشری: تمام ادیان آسمانی به پیروان خود، عصر درخشان و سعادت عمومی، آینده مشعشع و صلح جهانی و دوران پرخیر و برکت را نوید دادهاند که در آن، نگرانیها، دلهرهها و هراسها مرتفع شود و به یمن ظهور شخصی بزرگ و مردی خدایی، روشنایی یکتاپرستی، تاریکی شرک را زایل سازد و علم و عدل و راستی و امانت، چهره جهان آرای خود را بنمایانند و همه جا را منوّر سازند[۱۰].
- ابتنای بر قرآن و حدیث: اصل مهدویت، مبتنی بر آیات متعددی از قرآن است که دلالت بر پیروزی و فلاح و غلبۀ سپاه خدا دارند. این آیات علاوه بر آنکه بر استقرار دین خدا در سراسر زمین و آینده درخشان عالم دلالت دارند، برحسب معتبرترین مدارک و تفاسیر و احادیث، به تحوّل بیسابقه و بینظیر و انقلابی که به رهبری و قیام حضرت مهدی(ع) انجام خواهد گرفت، تفسیر شده است. آیاتی مانند: ﴿فَإِنَّ حِزْبَ اللَّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ﴾[۱۱]؛ ﴿إِنَّهُمْ لَهُمُ الْمَنصُورُونَ﴾[۱۲]؛ ﴿وَيُرِيدُ اللَّهُ أَن يُحِقَّ الْحَقَّ بِكَلِمَاتِهِ﴾[۱۳]؛ ﴿لِيُظْهِرَهُ عَلَى الدِّينِ كُلِّهِ﴾[۱۴]؛ ﴿وَنُرِيدُ أَن نَّمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الأَرْضِ﴾[۱۵]. علاوه بر آیات قرآن، مهدویت و تمامی فروع و جزئیات آن، مبتنی بر احادیث معتبر و متواتر است؛ زیرا کتابهای حدیث و صحاح و مسانید و اصول سنت و شیعه در این زمینه، از حد احصا و شمارش خارج است. بر این اساس نیز اصل مهدویت مورد اتفاق مسلمانان و اجماع شیعه و سنّی است[۱۶].
- کمال‌طلبی انسان: آدمی دلی دارد که با شهادت این عالم تأمین نمی‌شود. دل آدمی بزرگتر از محدودۀ این زندگی است و همین دل بزرگ، گرایش به غیب را دارد. همین گرایش به غیب انتظار را می‌آورد که در واقع ربط ایمان و غیب و انتظار است. این تلقی از انسان، انتظار را تفسیر جدید و عمیقی می‌کند که حتی در متن رفاه و عدل و در متن سامان و فراغت، آدمی را بی‌قرار و منتظر می‌سازد و در متن نظام نوین جهانی و با دستیابی هر فردی به سیستم‌های پیشرفته، باز او را به غربت، به دیوار و حتی به التهاب و دلهره گره می‌زند. چون می‌داند از این همه رفاه و عیش و راحت باید جدا شود[۱۷]
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین صفائی حائری؛ |
|---|
|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین کارگر؛ |
|---|
|
| ۳. حجت الاسلام و المسلمین حسین الهی‌نژاد؛ |
|---|
|
- معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
- ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
- عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
- هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
- نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
- انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
- شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا می‌کند؟ (پرسش)
- لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- چرا گفته می‌شود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
- دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
- آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتاب‌زده هستند؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم می‌شود؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی می‌شود؟ (پرسش)
- آیا اندیشه انتظار موعود در امت‌های پیشین بوده است؟ (پرسش)
- آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقه‌ای دارد؟ (پرسش)
- منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- گونه‌های احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
- نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
- آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- چرا کسانی که انتظار امام مهدی را می‌کشیده‌اند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند؟ (پرسش)
- ویژگی‌های اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
- مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
- چگونه می‌توان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
- آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
- منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
- منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
- شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
- انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
- آیا انتظار به معنای گوشه‌گیری و احتراز است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
- مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- کامل‌ترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
- مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- علت برداشت‌های انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
- عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
- لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
- نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با شدت گرفتاری‌ها چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
- مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید می‌کند؟ (پرسش)
- چه رابطه‌ای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
- انتظار منجی در ادوار مختلف دعوت‌های الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
- اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
- انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
- برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی میدانند؟ (پرسش)
- آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
- مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
- آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب می‌شود؟ (پرسش)
- آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالتآور است؟ (پرسش)
- علت سختی انتظار چیست و چرا میگویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
- منتظران امام مهدی که در قرنهای گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کرده‌اند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
- آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ (پرسش)
- فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
- خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجاتدهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
- دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
- دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده می‌شود؟ (پرسش)
- آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
- انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا می‌کند؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
- فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
- باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه می‌شود؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
- دانش آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
- رضایت امام مهدی از چه راهی به دست می‌آید؟ (پرسش)
- آیا شیعیان و منتظران ظهور افزون‌بر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
- آیا برای منتظر واقعی بودن اقدام‌های سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
- وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
- چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
- جامعه منتظر دارای چه ویژگی‌هایی است؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- صرفنظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر به‌طور کلی چیست؟ (پرسش)
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
- آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
- فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
- آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش می‌شود؟ (پرسش)
- عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
- چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج منشأ فرج‌های مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
- انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
- ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ ر.ک: الهی‌نژاد، حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۵۶-۲۵۷؛ کاگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص۱۶-۲۲.
- ↑ «و در زبور پس از تورات نگاشته‌ایم که بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.
- ↑ ر.ک: الهی‌نژاد، حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۵۶-۲۵۷؛ کاگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص۱۶-۲۲.
- ↑ ر.ک: صفائی حائری؛ علی، تو می‌آیی، ص ۱۴ -۱۸؛ کاگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص۱۶-۲۲.
- ↑ «و پریان و آدمیان را نیافریدم جز برای آنکه مرا بپرستند» سوره ذاریات، آیه ۵۶.
- ↑ ر.ک: کاگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص۱۶-۲۲.
- ↑ ر.ک: کاگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص۱۶-۲۲.
- ↑ ر.ک: کاگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص۱۶-۲۲.
- ↑ ر.ک: مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص ۱۵- ۳۵ و ص ۹۷.
- ↑ ر.ک: صافی گلپایگانی، لطف‌الله، امامت و مهدویت، ج ۲، ص ۱۳۵- ۱۴۴.
- ↑ «بی‌گمان حزب خداوند پیروز است» سوره مائده، آیه ۵۶.
- ↑ «که آنان یاری شده‌اند» سوره صافات، آیه ۱۷۲.
- ↑ «و (یاد کن) آنگاه را که خداوند به شما وعده می‌فرمود که (پیروزی بر) یکی از دو دسته از آن شما باشد و شما دوست می‌داشتید که آن دسته بی‌جنگ‌افزار از آن شما گردد اما خداوند می‌خواست که حقّ را با کلمات خویش تحقّق بخشد و ریشه کافران را بر کند» سوره انفال، آیه ۷.
- ↑ «اوست که پیامبرش را با رهنمود و دین راستین فرستاد تا آن را بر همه دین‌ها برتری دهد اگر چه مشرکان نپسندند» سوره توبه، آیه ۳۳.
- ↑ «و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شده‌اند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم» سوره قصص، آیه ۵.
- ↑ ر.ک: کاگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص۱۶-۲۲.
- ↑ ر.ک: صفائی حائری؛ علی، تو می‌آیی، ص ۱۴ -۱۸.
- ↑ مفاتیح الجنان، دعای تحویل سال.
- ↑ فرهنگ کتاب دنیا، سال انتشار ۱۹۶۷، ذیل لغت بانوی ما فاطیما.
- ↑ سال ۱۹۱۷، سال انقلاب اکتبر.
- ↑ صفائی حائری؛ علی، تو می‌آیی، ص 14 -18.
- ↑ ر. ك: نگارنده، آینده جهان، صص ۵۸- ۶۰
- ↑ ما در زبور (و کتابهای آسمانی پیشین)، پس از نوشتن در لوح (محفوظ)، نوشتیم که زمین را بندگان شایسته ما به ارث میبرند». سوره انبیا آیه ۱۰
- ↑ «این وعده قطعی خدا بر مؤمنان است که آنان تمامی زمین و زمان را به ارث خواهند برد» تفسیر تبیان، ج ۷، ص ۲۵۲
- ↑ سوره ذاریات آیه ۵۶
- ↑ ر. ك: نگارنده، جستارهایی در مهدویت، صص ۴۲- ۴۸
- ↑ ر. ك: مکارم شیرازی، ناصر، حكومت جهانى مهدى، صص ۱۵- ۳۵ و ص ۹۷
- ↑ ر. ك: صافی گلپایگانی، لطف‌الله، امامت و مهدويت، ج ۲، ص ۱۳۵- ۱۴۴
- ↑ سوره مائده آیه ۵۶
- ↑ سوره صافات آیه ۱۷۲
- ↑ سوره انفال آیه ۷
- ↑ سوره فتح آیه ۲۸
- ↑ سوره قصص آیه ۵
- ↑ مهدویت پیش از ظهور، ص۱۶، ۲۲.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۶۴۴، باب ۵۵، ح ۳.
- ↑ شیخ طوسی، الغیبه، ص ۳۳۹.
- ↑ ربانی گلپایگانی، معرفت دینی از منظر معرفت‌شناسی، ص ۳۲.
- ↑ دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، تعلیم و تربیت، ج اول، ص ۴۷۴.
- ↑ الهی‌نژاد، حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص 256-257.