غیب در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)

غیب در لغت و اصطلاح به چه معناست؟
موضوع اصلی	بانک جامع پرسش و پاسخ علم غیب
مدخل اصلی	علم غیب

غیب در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث علم غیب معصوم است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی علم غیب مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

• معنای لغوی و اصطلاحی غیب چیست؟
• تعریف لغوی و اصطلاحی غیب چیست؟

پاسخ جامع

* _{پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌های تفصیلی (متفرقه) اندیشمندان و نویسدندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:}

علامه امینی

مطهری

فاضل لنکرانی

جعفری

خامنه‌ای

مکارم شیرازی

سبحانی

مصباح یزدی

هادوی تهرانی

مطهری

خسروپناه

نادم

غرویان

صداقت

مهری

فیروزجایی

رضایی اصفهانی

برنجکار

سبحانی

جزیری احسائی

شاکر

هاشمی

نصیری

وکیلی

نقوی

خوش‌باور

دیاری بیدگلی

واژه "غیب" - در لغت عرب - به معنای مصدری "پنهان شدن" و به معنای اسمی "پنهان" است. ابن منظور می‌گوید: "غیب یعنی شک و جمع آن، "غیاب" و "غیوب" است و شامل هر آنچه غایب از نظر باشد می‌شود". همچنین راغب اصفهانی چیزی را غیب و غایب می‌داند که نهان از دیدگان باشد. و گاهی مراد از غیب، پنهان بودن امری در رابطه با قوای ادراکی به طور عموم است؛ یعنی علاوه بر دیدگان، از جمیع قوای دارکه پنهان است.».

در اصطلاح قرآن مجید و روایات، آنچه که از حواس ظاهری بشر پوشیده است و به وسیله اسباب ظاهری و عادی قابل درک نیست تعبیر به "غیب" می شود؛ بر خلاف امور مشهود که به وسیله حواس ظاهری و اسباب عادی قابل درک هستند. این واژه، در آیات قرآن مجید کاربرد بسیاری داشته و در برابر واژه "شهادت" استفاده شده است: ﴿﴿عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ﴾﴾. در بعضی از آیات قرآن مجید تعبیر "ایمان به غیب" در مورد "ایمان به خدا"، یا "ایمان به روز جزا" آمده است: ﴿﴿الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ﴾﴾. همچنین خداوند متعال یکی از صفات پرهیزکاران را "خشیت به غیب" می داند و می فرماید: ﴿﴿الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَيْبِ﴾﴾.

با انتخاب "ادامه مطلب" از پاسخ‌های تفصیلی ذیل بهره‌مند شوید:

پاسخ‌های تفصیلی (متفرقه)

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

۱. علامه امینی؛

امینی علامه عبدالحسین امینی در کتاب «الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب» در این‌باره گفته‌ است: «علم غیب یعنی آگاهی بر چیزهائی که بیرون از دید و حواس ظاهری ما قرار دارند خواه مربوط به حوادث کنونی و یا آینده باشد، حقیقتی است که همانند آگاهی بر امور ظاهری برای تمام افراد بشر ممکن و مقدور است. هرگاه کسی از حوادث کنونی و یا آینده که فعلا قابل رؤیت نیستند تنها از رهگذر دانائی که از سرچشمه غیب و شهادت خبر می‌دهد آگاهی حاصل کند و یا از طریق دانش و خرد مطلع گردد چنین علمی نیز از علم غیب به شمار می‌رود و هیچ مانعی از تحقق آن وجود ندارد».

۲. آیت‌الله مطهری؛

مرتضی مطهری آیت‌الله مرتضی مطهری در کتاب «امدادهای غیبی در زندگی بشر» در این باره گفته است: «غیب یعنی "نهان"، "پشت پرده"، یعنی: آن چیزهائی که از حواس ظاهری ما نهان است و پشت پرده محسوسات واقع شده است . قرآن کریم این کلمه را زیاد به کار برده است، گاهی تنها، مثل اینکه می‌فرماید: ﴿﴿الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ ﴾﴾. یا می‌فرماید: ﴿﴿وَعِندَهُ مَفَاتِحُ الْغَيْبِ لاَ يَعْلَمُهَا إِلاَّ هُوَ﴾﴾. و گاهی همراه با کلمه شهادت، مثل اینکه می‌فرماید: ﴿﴿عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ﴾﴾».

۳. آیت‌الله فاضل لنکرانی؛

فاضل لنکرانی آیت‌الله فاضل لنکرانی و آیت‌الله اشراقی در کتاب «پاسداران وحی» در این‌باره گفته‌‌اند: «غیب، مصدر است برای «غابَ»، «غابت الشّمسُ و غَیرُها: اِذا استَتَرتْ عَنِ العین»، ناپدید، پنهان، آن چه از آدمی پنهان باشد. گفته می شود: ﴿﴿هُوَ عالِمٌ بِالغَیْبِ﴾﴾، او از نهانی‌ها آگاه است. و در برابر "شهادت" به کار می‌رود. از این رو، کسانی را که در جمعی حضور ندارند، "غائب" گویند. ﴿﴿وَتَفَقَّدَ الطَّيْرَ فَقَالَ مَا لِيَ لا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كَانَ مِنَ الْغَائِبِينَ﴾﴾؛ «کلُّ غائِب عنِ الحِسّ». امور فراتر از حسّ و هر چه از دسترس دانش بشری نهان است: ﴿﴿وَمَا مِنْ غَائِبَةٍ فِي السَّمَاء وَالأَرْضِ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ﴾﴾ نتیجه این که غیب به همه اموری گفته می‌شود، که بر همه انسان‌ها پوشیده و نهان است مانند حقیقت حضرت حقّ، که همیشه پوشیده بوده و خواهد بود و هیچ‌وقت و از هیچ راه برای هیچ بشری آشکار نخواهد شد (...) و همین‌طور، وحی الهی، تجربه نبوت، به پاشدنِ رستاخیز، حقیقت مرگ، زنده شدن مردگان، حساب‌رسی اعمال، ثواب و عقاب الهی. اینها همه، مصداق‌های غیب‌اند».

۴. آیت‌الله جعفری؛

جعفری آیت‌الله محمد تقی جعفری در کتاب «قرآن نماد حیات عقول» در این باره گفته است: «هر حقیقت و واقعیتی که ماورای درک انسان جاهل قرار گرفته است، برای او نوعی غیب است. مفهوم خاص غیب عبارت است از حقایق پشت پرده واقعیات و رویدادهای عالم طبیعت که حواس و ذهن و دیگر ابزار شناخت معمولی راهی به آنها ندارد. آنچه در قرآن مجید آمده و در میان دانشمندان و متفکران اسلامی مطرح شده است که چه کسی می‌تواند عالم به غیب باشد و معنای علم غیب چیست، همین مفهوم خاص است».

۵. آیت‌الله خامنه‌ای؛

حسینی خامنه‌ای آیت‌الله سید علی حسینی خامنه‌ای در «جلسه هشتم تفسیر سوره بقره» در این باره گفته است: «غیب یعنی آنچه که پنهان از حواس آدمی است و تمام عالم وجود به غیب و شهادت تقسیم می‌شود و شهادت یعنی آن عالم مشهود ما، البته نه مشهود با چشم فقط، بلکه مشهود به حواس، آنچه را که شما آن را لمس می‌کنید و در مقابل شماست، که زیر چاقوی جراحی شما می‌آید، روی تلسکوپ مثلاً کیهان‌نگر شما می‌آید، زیر ذره‌بین و میکروسکوپ شما می‌آید: آنچه که شما می‌بینید آنچه که شما می‌شنوید، آنچه که شما حس می‌کنید این شهادت است و ماورای این شهادت، عالم ادامه دارد، وجود به آنچه من و شما آدمی می‌بینید و می‌توانید ببینید محدود نیست. بلکه وجود در نواحی و مناطقی که احساس آدمی قادر به درک آن نیست ادامه دارد، یعنی غیب عالم و این مرز جهان بینی‌ها و بینش‌های الهی با بینش‌های مادی است».

۶. آیت‌الله مکارم شیرازی؛

ناصر مکارم شیرازی آیت‌الله ناصر مکارم شیرازی در کتاب «پیام قرآن» در این‌باره گفته‌ است: «واژه غیب در برابر شهود است، و شهود در موردی گفته می‌شود که چیزی قابل مشاهده و محسوس باشد؛ بنابراین غیب به کلیه اموری اطلاق می‌شود که از حس انسان پنهان است؛ و لذا در بعضی از آیات قرآن مجید تعبیر ایمان به غیب در مورد ایمان به خدا یا ایمان به روز جزا آمده است: ﴿﴿الَّذِينَ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ﴾﴾. در جای دیگری پرهیزگاران را چنین توصیف می‌کند: ﴿﴿الَّذِينَ يَخْشَوْنَ رَبَّهُم بِالْغَيْبِ﴾﴾.. حتی ممکن است چیزی بر کسی روشن و محسوس باشد و برای دیگری به خاطر عدم حضورش در آن مکان نامحسوس حساب شود به آن نیز غیب می‌گویند؛ چنان که در داستان یوسف (ع) می‌خوانیم که همسر عزیز مصر هنگامی که در غیاب یوسف اعتراف به پاکی او کرد، افزود: ﴿﴿ذَلِكَ لِيَعْلَمَ أَنِّي لَمْ أَخُنْهُ بِالْغَيْبِ﴾﴾».

۷. آیت‌الله جعفر سبحانی؛

جعفر سبحانی آیت‌الله جعفر سبحانی در کتاب « منشور جاوید» در این باره گفته است: «غیب در لغت عرب به معنی امر پنهان از حس، در مقابل شهادت است. قرآن مجید مکرر خداوند را چنین توصیف می‌کند: ﴿﴿عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ﴾﴾. و هرگز در لغت عرب لفظ غیب به معنی وحی نیامده است و اگر گاهی بر وحی کلمه غیب اطلاق می‌شود از این نظر نیست که معنی مستقیم غیب، وحی است بلکه به خاطر این است که وحی از حواس مردم پوشیده است و یکی از مصادیق و افراد غیب به شمار می‌آید و این اشتباه در اصطلاح دانشمندان از قبیل اشتباه مصداق به مفهوم است. یعنی تصور شده است که غیب به معنی وحی است در صورتی که وحی یکی از مصادیق آن است نه این که معنی غیب، وحی باشد».

۸. آیت‌الله مصباح یزدی؛

مصباح یزدی آیت‌الله محمد تقی مصباح یزدی، در کتاب «انسان‌شناسی» و مقاله «تفسیر قرآن کریم» در این‌باره گفته‌ است: «کلمه غیب که به معنای "نهان" است، در چند مورد بکار می‌رود که در هر مورد خصوصیّتی دارد و به جهتی و لحاظی، به آن اطلاق می‌گردد: گاه غیب یعنی آنچه که از حواسّ ما پنهان است؛ طبعاً این یک معنای نسبی‌است ممکن است چیزی را چشم یکی ببیند و چشم دیگری نبیند: چیزهای آنسوی کره زمین برای ما غیب و برای ساکنان آنجا، شهادت است. این غیب، یعنی غایب از حسّ، که عقل می‌تواند آنرا درک و بر وجود آن برهان اقامه کند و یا از راه امارات به آن پی ببرد. (...) گاهی غیب گفته می‌شود به معنای پنهان از ادراکات افراد عادی؛ خواه ادراکاتِ حسی یا ادراکات عقلی؛ ما نمی‌توانیم از وقایع هزار سال پیش آگاه شویم، اندام‌های حسّی ما به قبل از وجودمان امتداد نمی‌یابد نیز به جریان‌های آینده، امّا اگر کسی که در گذشته بوده است به ما خبر دهد، ما عالم می‌شویم: غیب بدین معنی نیز در قرآن آمده است: ﴿﴿ذلِكَ مِنْ أَنْباءِ الْغَيْبِ نُوحِيهِ إِلَيْكَ وَما كُنْتَ لَدَيْهِم﴾﴾ این علم غیب ممکن است برای برخی از انسان‌هایی که از طرق غیر عادی مثل وحی، اطلاّع می‌یابند؛ حاصل شود. گاهی علم غیب به علمی گفته می‌شود که اکتسابی نیست، این ویژه خداست؛ بشر خود به خود به آنها دست نمی‌یابد. اگر هم کسی بخواهد به آنها نائل شود باید تعلیم الهی باشد ماوراءِ بُرْدِ ادراکات ما، غیب است.». «غیب به معنای "ما غاب عن الحس" است؛ یعنی چیزی که به وسیله حس انسان درک نشود. البته ادراکات نفس با حس درک نمی‌شود، ولی غیب هم بر آن اطلاق نمی‌شود. غیب بر ذات خداوند، ملائکه و وحی صدق می‌کند».

۹. آیت‌الله هادوی تهرانی؛

هادوی تهرانی وبگاه اسلام کوئست وابسته به آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی در این‌باره آورده است: «غیب،به معنای پوشیده بودن چیزی از حواس و ادراک است. ارباب لغت گفته‌اند: «اَلْغَيْبُ: كُلُّ ما غابَ عَنْكَ»؛لذا عرب هنگامی که خورشید غروب می‌کند می گوید: "غابت الشمس"؛ یعنی خورشید غایب شد و از دیده‌ها مخفی گردید». «در تعریف غیب گاهی گفته می‌شود: غیب عبارت است از چیزی که در تحت حس و درک آدمی قرار ندارد؛ مانند خدای سبحان، آیات کبرای او، وحی و ... که همه از حواس ما غایبند. غیب یعنی نهان، نهفته و هر آنچه از دیده یا از علم ما مخفی مانده است. بعضی از فلاسفه گفته‌اند: ... و غیب، آن است که محسوس و مشار الیه نیست. در بعضی از تعاریف آمده است: عالم غیب عبارت است از عالم جواهر عقلی از مجردات». «به هر چه خارج از ساحت ادراک حسی است، غیب گفته می‌شود. بسیاری از حقایق دینی و غیر دینی قابل درک با حواس ظاهری نمی‌باشند و از راه‌های دیگر شناخت؛ مانند عقل و وحی درک می‌شوند. بخشی از حقایق هستی که از دایره ادراک حسی بیرون است، از مصادیق غیب به شمار می‌آیند که در روایات به بعضی از آنها مثل؛ خداوند، قیامت، امام عصر(ع)، عقاب و ثواب، رجعت و احوالات انبیاء گذشته یا حوادث آینده اشاره شده است».

۱۰. حجج الاسلام و المسلمین مطهری و کاردان؛

احمد مطهری حجج الاسلام و المسلمین احمد مطهری و غلام رضا کاردان در کتاب «ع‍ل‍م‌ پ‍ی‍ام‍ب‍ر و ام‍ام‌ در ق‍رآن‌» در این‌باره گفته‌اند: «غیب در لغت عربی تقریباً به معنی پنهانی در لغت فارسی است؛ ولی تفاوت شایانی با معنی پنهانی دارد؛ زیرا در مفهوم پنهانی "اخفاء" و "ستر" اشراب و تضمین شده با اینکه در غیب این معنی منظور نیست. غیب در عربی مقابل حضور و شهود است، و در قرآن کریم سخنان پیامبر اسلام (ص) و امیرالمؤمنین (ع)، غیب و شهود و غائب و شاهد در مقابل یکدیگر قرار گرفته‌اند (...). بنابراین، با توجه به معنی شهود و شاهد به خوبی می‌توان به معنی غیب و غائب پی برد و شهود کنایه از ارتباط حواس به مشهود و قرار گرفتن مشهود در حیطه حواس ظاهری است؛ مثلاً: مسافر وقتی که از حواس انسان دور می‌شود غائب به شمار می‌رود اگر چه قبلاً حاضر محسوب می‌شده و در دسترس حواس ظاهری قرار داشته است یا مولودی که در رحم مادر است در غیب است ولی وقتی به دنیا می‌آید در حضور و احساس و مشاهده واقع می‌گردد.

۱۱. حجت الاسلام و المسلمین خسروپناه؛
خسروپناه حجت الاسلام و المسلمین دکتر عبدالحسین خسروپناه در کتاب «کلام نوین اسلامی» در این باره گفته است: «به طور کلی کلمه غیب و غیاب و غیبوبه و مشتقات آن به معنای دور بودن ازدیدگان و ناپدید بودن از افق دید است. پس غیب در برابر شهادت، تمامی امور واقعی غیرمحسوس را شامل می‌شود. غیب در اصطلاح به حقایقی گفته می‌شود که حواس و ابزار ادراکی بشر، راهی بدان نداشته باشند».

۱۲. حجت الاسلام و المسلمین نادم؛

محمد حسن نادم حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد حسن نادم، در کتاب «علم غیب از نگاه عقل و وحی» در این‌باره گفته‌ است: «واژه غیب در زبان عرب به معنای "ناپیدا" و "نهان" است. بنابر این، چیزی که برای انسان معلوم و پیدا نیست به آن "غیب" اطلاق می‌شود. این واژه در لغت به معنای مصدری "پنهان شدن" و به معنای اسمی "پنهان" آمده است. ابن منظور می‌گوید: "غیب یعنی شک و جمع آن غیاب است و غیوب است و شامل هر آنچه غایب از نظر باشد می‌شود". تعاریفی که دانشمندان برای غیب نموده‌اند متأثر از همان معنای لغوی غیب است، گفته‌اند: غیب آن چیزی است که دستگاه‌های حسی و ادراکی ما توانایی درک آن را نداشته باشد، شامل همه آن چیزهایی می‌شود که به نحوی دور از دید بشر است. راغب اصفهانی چیزی را غیب و غایب می‌داند که نهان از دیدگان باشد، او می‌گوید معنای قول خداوند، ﴿﴿ أَمْ كَانَ مِنَ الْغَائِبِينَ ﴾﴾ یعنی غائبین از حواس و علم انسان زیرا برای خداوند همه چیز آشکار و هویداست». پس وقتی خداوند می‌گوید:﴿﴿یؤمنون بالغیب ﴾﴾یعنی آنچه در حیطه حواس آدمی نیست و عقل آدمی نمی‌تواند درک کند؛ آنها عبارت‌اند از غیب‌هایی که به‌وسیله اخبار انبیا (ع) مورد پذیرش قرار می‌گیرند».

۱۳. حجج الاسلام و المسلمین غرویان، میرباقری و غلامی؛

محسن غرویان حجج الاسلام و المسلمین محسن غرویان، سید محمد حسین میرباقری و محمد رضا غلامی در کتاب «بحثی مبسوط در آموزش عقاید» در این‌باره گفته‌اند: «غیب در لغت به معنای "پنهان" و "ناپیدا" است و لذا وقتی گفته می‌شود: "غابت الشمس" یعنی: "خورشید از دیدگان پنهان شد"، در اینجا مراد از "پنهان شدن خورشید"، در رابطه با حس بینایی ماست. گاهی مراد از غیب، پنهان بودن امری در رابطه با قوای ادراکی به طور عموم است ».

۱۴. حجت الاسلام و المسلمین صداقت؛

صداقت حجت الاسلام و المسلمین سید علی اکبر صداقت در کتاب «مقامات معنوی» در این‌باره آورده است: «غیب، چیزی است که پنهان بوده که حس و جوارح آن را درک نمی‌­کند و عقول آن را به طور معمول در نمی­‌یابند. در واقع مسئله ربطی به طبیعیات و مادیات ندارد بلکه مسائلی مانند خدا، امام زمان(ع)، ملائکه، جن، قیامت، برزخ و ده‌ها نظیر این‌هاست که نهان است. یعنی نامرئی و ناپدید است و این­ها را مسائل ماوراءالطبیعه گویند».

۱۵. حجت الاسلام و المسلمین مهری؛

مهری حجت الاسلام و المسلمین سید مرتضی مهری در مقاله «آگاهی‌های غیبی» در این‌باره گفته است: «غیب یعنی چیز پوشیده؛ هر چیزی که انسان به صورت طبیعی از آن اطلاع ندارد و برای کشف آن نیاز به تحقیق و تفحّص دارد مادامی که حواس و مشاعر انسان به آن دست نیافته است غیب به حساب می‌‏آید؛ مثلاً اطلاع از درون انسان‌ها برای انسان‌های دیگر غیب است ولی برای خود او غیب نیست و از آن واضح‌تر اگر کسی از حادثه‌‏ای که پشت یک دیوار اتفاق افتاده خبر دهد یا از درون یک جعبه که با آن به هیچ وجه تماسی نداشته است اطلاع دهد، خبر غیبی شمرده می‌‏شود، در حالی که اطلاع یافتن از آن برای او با باز کردن در جعبه یا رفتن به آن سوی دیوار، ممکن است و این بدون توسل به اسباب و وسایل ظاهری وطبیعی برای افراد معمولی ممکن ‏نیست و لذا اگرکسی‏ از چنین چیزی، بدون وسایل طبیعی و معمولی خبر دهد کار او یک‏ کار خلاف معمول‏ و خارق‏ عادت‏ یا معجزه‏ و کرامت‏ به‏ حساب‏ می‌‏آید».

۱۶. حجت الاسلام و المسلمین کرد فیروزجایی؛

فیروزجایی حجت الاسلام و المسلمین دکتر اسدالله کرد فیروزجایی در مقاله «علم غیب از دیدگاه حکما و شریعت اسلامی» در این‌باره گفته‌اند: «کلمه غیب مصدر است از غاب، یغیب که در نزد اهل لغت به معنای ناپیدا یا نامحسوس اطلاق می‌گردد، مثل اینکه گفته شود فلان شیء به چشم نیامد و در نزد آن مستور و پوشیده ماند. بر همین اساس است که قرآن می‌فرماید: کسانی که به غیب و آنچه که از چشم ظاهری پوشیده است ایمان دارند. ابن منظور می‌نویسد: والغیب ... ما غاب عن العیون... از کلام ابن منظور استفاده می‌شود که غیب چیزی است که از چشم پوشیده باشد؛ اگر چه برای قلب تحصیل شده و آشکار بوده، با علم حضوری قابل ادراک است، به عنوان مثال، لذت، عاطفه و مانند این‌ها با علم حضوری قابل درک و تحصیل‌اند اما از نظر حس قابل رؤیت نیستند. بر همین اساس، گفته می‌شود که ایمان به حقایق غیبی، که توسط پیامبران برای بشر مطرح می‌گردد، ایمان به مجهول محض نیست بلکه به معنای ایمان به اموری است که ارتباط با آنها تنها به سبب حواس طبیعی و ابزاری امکان‌پذیر نیست».

۱۷. حجت الاسلام و المسلمین رضایی اصفهانی؛

رضایی اصفهانی حجت الاسلام و المسلمین دکتر محمد علی رضایی اصفهانی در کتاب «پرسش‌ها و پاسخ‌های قرآنی جوانان» در این‌باره گفته‌ است: «معنای غیب که به امور پنهانی اطلاق می شود در زبان عربی آمده است: «غابَ یغیب غیباً و غیبوبه»: غایب شد، از نظر دور شد، پنهان شد، ضد حاضر شد. (...) «الغیب جمع غُیوب و غیاب مصدر غابَ» هر آنچه که از آن پوشیده بماند، او به غیب آگاه است. الغیب (مصـدر) ناپدید پنهان: و گفته‌اند غیب چیزی است که از انسان پنهان باشد یا از جهت زمان مانند امور گذشته و آینده و یا از جهت مکان مانند آنچه در زمان حال باشد ولی در مکانی است که دور از انسان باشد و حواس پنج‌گانه آن را درک نمی‌کند و یا از جهت آنکه خود به خود مخفی است. در قرآن غیب بر آنچه غایب است از حواس اما در زمان حاضر موجود است گفته شده چنان که در سوره یوسف فرموده: ﴿﴿ارْجِعُوا إِلَىٰ أَبِيكُمْ فَقُولُوا يَا أَبَانَا إِنَّ ابْنَكَ سَرَقَ وَمَا شَهِدْنَا إِلَّا بِمَا عَلِمْنَا وَمَا كُنَّا لِلْغَيْبِ حَافِظِينَ﴾﴾؛و نیز گفته شده: مقصود از غیب همان امور پنهان از حس بشر است یعنی اموری که از قلمرو و ابراز آگاهی‌های عادی او بیرون می باشد. مثلاً هنگامی که آفتاب از دیدگان انسان مستور و پنهان می‌گردد می‌گویند غائب الشمس، آفتاب پنهان گردید. قرآن چیزهایی را که از قلمرو حس بشر بیرون می‌باشد غائبه می‌گوید، آن جا که می‌فرماید: ﴿﴿مَا مِنْ غَائِبَةٍ فِي السَّمَاء وَالأَرْضِ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ﴾﴾؛ پس غیب در لغت عرب به معنی امر پوشیده از حس است و غيب در لغت عرب؛ به معنای وحی نیامده و اگر بخواهیم برای آگاهی بر وحی از کلمه غیب استفاده شود از این نظر نیست که معنی مستقیم غیب، وحی است بلکه به خاطر این است که وحی از حواس مردم پوشیده است و یکی از مصادیق غیب،‌ وحی است».

۱۸. حجج الاسلام و المسلمین برنجکار و شاکر؛

برنجکار حجج الاسلام و المسلمین رضا برنجکار و محمد تقی شاکر در مقاله «مسئله آگاهی از غیب و امکان آن از نگاه مفسران» در این‌باره گفته‌اند: «غیب در لغت به امری که از حس پوشیده، اطلاق شده است، ‌در مقابل شهود که به‌ معنای چیزی است که با حواس قابل درک باشد. ازاین‌رو غیب معنای وسیعی را شامل می‌شود. مراد از غیب در اصطلاح قرآن و حدیث، ‌چیزی است که شناخت آن بدون توسل به دلیل، ‌علل و اسباب عادی تحقق پذیرد. به دیگر بیان، مراد از علم به غیب، علم غیر عادی و خدادادی است، ‌نه دانش‌هایی که از راه دلایل و حواس ظاهری و فنون اکتسابی به‌دست می‌آیند؛ زیرا این امور تنها تابع علل و اسباب عادی خود هستند و آن علل، اختصاص به کسی ندارد؛ ‌لذا در این‌گونه از دانش‌ها، مردم با هم شریک‌اند. در صورت پذیرش امکان علم به غیب، ‌خداوند علام‌الغیوب آن را به کسی که بخواهد و برگزیند، عطا می‌نماید. با توجه به این بیان می‌توان غیب را دو قسم دانست: یکی مختص افرادی که مورد عنایت ویژه خدا هستند و دیگری، مشترک میان همه انسان‌هاست. به وحی نیز به‌سبب خفای آن، ‌کلمه غیب اطلاق می‌شود، نه اینکه وحی معنا و مفهوم غیب باشد؛ ‌بلکه وحی یکی از مصادیق غیب است که به‌جهت درک نشدن حسی آن توسط ما، ‌غیب خوانده شده است. بنابراین، نباید اشتباه مصداق به مفهوم در اینجا صورت گیرد».

۱۹. حجت الاسلام و المسلمین سبحانی؛

سبحانی حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید محمد جعفر سبحانی در کتاب «منابع علم امامان شیعه» در این‌باره گفته‌ است: «غیب در لغت به معنای چیز ناپیدا و نهانی است.و در برابر شهادت به کار می‌رود. ازاین‌رو کسانی را که در جمعی حضور نداشته باشند، "غایب" می‌گویند؛ چنان‌که پیامبر(ص) در غدیر خم فرمود: «فَلْيُبَلِّغِ الشَّاهِدُ مِنْكُمُ الْغَائِبَ ...»، همچنین امیرمؤمنان علی (ع) در نکوهش برخی یاران سست‌عنصر خود فرمود: «مَا لِي أَرَاكُمْ أَشْبَاحاً بِلَا أَرْوَاحٍ وَ أَرْوَاحاً بِلَا أَشْبَاحٍ وَ نُسَّاكاً بِلَا صَلَاحٍ وَ تُجَّاراً بِلَا أَرْبَاحٍ وَ أَيْقَاظاً نُوَّماً وَ شُهُوداً غُيَّباً...»».

۲۰. حجت الاسلام و المسلمین جزیری احسائی؛

جزیری احسائی حجت الاسلام و المسلمین علی جزیری احسائی در کتاب «دفع الریب عن علم الغیب» در این‌باره گفته‌ است: «غیب - در مقابل شهادت - به معنای آنچه مستور و مخفی است. برخی از آیات قرآن به این معنی اشاره دارد. مثل: ﴿﴿عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ الْكَبِيرُ الْمُتَعَالِ﴾﴾ و ﴿﴿هُوَ اللَّهُ الَّذِي لا إِلَهَ إِلاَّ هُوَ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ هُوَ الرَّحْمَنُ الرَّحِيمُ﴾﴾ پس آنچه که برای انسان مشهود وحاضر نیست غیب است و علم به آن علم غیب است»}} ».

۲۱. حجت الاسلام و المسلمین شاکر؛

شاکر حجت الاسلام و المسلمین محمد تقی شاکر در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «منابع علم امام در قرآن و روایات» در این‌باره گفته‌ است: «غیب در لغت به امری که از حس پوشیده می‌باشد اطلاق شده، در مقابل آن شهود است، شهود به آن معنایی که با حواس قابل درک باشد اطلاق می‌شود. از این رو غیب معنای وسیعی را شامل می‌شود. قرآن کریم یکی از نشانه‌های اهل ایمان را باور به غیب معرفی می‌نماید. که امکان این امر از امتیازات انسان از سایر حیوانات به شمار می‌رود. مراد از غیب در اصطلاح، غیبی است که شناخت آن بدون توسل به دلیل، علل و اسباب عادی تحقق پذیرد، اما اطلاع یافتن از غیب از شیوه‌های عادی و اسباب طبیعی مثل خبر دادن از خسوف و کسوف و... هر چند علم به غیب است و شناخت به امری غائب از حس عموم انسانهاست، لکن این آگاهی علم به غیب در اصطلاح قرآن و حدیث گفته نمی‌شود، چنین آگاهی و شناختی را خداوند سبحان به تمامی کسانی که راه و شیوه آن را بیاموزند اجازه فرموده، و این نوع آگاهی در سایۀ آموزش و رقابت علمی محقق می‌گردد و دلیلی بر وصول به خدا و عوالم غیبی آگاهِ از این امور نیست، بلکه تنها می‌تواند دلیل نبوغ و تخصص در یک امر و یا اموری باشد. به بیان دیگر مراد از علم به غیب علم حضوری و ارادی است، نه دانشهایی که از راه دلائل و حواس ظاهری و فنون اکتسابی بدست می‌آیند».

۲۲. حجت الاسلام و المسلمین هاشمی؛

هاشمی حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید علی هاشمی در پایان‌نامه دکتری خود «قلمرو علم امام از دیدگاه آیات روایات و اصحاب ائمه» در این‌باره گفته است: «غیب در مقابل شهادت، به معنای هر چیزی است که از انسان پنهان باشد. بنابراین در معنای غیب، یک امر پنهان و فرد یا افرادی که آن چیز از آنان پنهان است، مورد توجه است. موجودات به لحاظ وجودی، خالی از حدود و نواقص نیستند. اموری که در محدوده ادراک هر موجود بوده و او نسبت به آنها احاطه دارد، برای او شهادت است و چیزی که از حد آگاهی او خارج باشد، برایش غیب خواهد بود. همچنان که شهادت (حاضر بودن)، کاربردهای مختلفی دارد، معنای مقابل آن یعنی غیب نیز متفاوت است. هر معنا از حضور، غیبی متناسب با آن را همراه دارد. شهادت گاهی با حضور در برابر دیدگان انسان (یا سایر حواس) و گاهی با حضور علمی در ذهن فرد است؛ در مقابل آن، غیب نیز در دو معنا به کار می‌رود: غیب به معنای غایب بودن از حواس فرد. بسیاری از کاربردهای غیب به پنهان ماندن از دیدگان (حواس) اشاره دارد. مثلا ایمان به بهشت و جهنم از مصادیق ایمان به غیب است؛ زیرا این امور از دید انسان پنهان است؛ هر چند انسان از طریق قرآن یا روایات به آن علم داشته باشد. همچنین غیب در این آیه به معنای پنهان ماندن از دیدگان است: ﴿﴿وَتَفَقَّدَ الطَّيْرَ فَقَالَ مَا لِيَ لا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كَانَ مِنَ الْغَائِبِينَ﴾﴾. چنان که از ابتدای آیه روشن است، حضرت سلیمان(ع) وقتی هدهد را در میان پرندگان ندید، احتمال داد که او غایب باشد. این تعبیر در کاربردهای روزانه ما نیز بسیار به کار می‌رود. اگر کسی را در وعده‌گاهش نیابیم، او را از غایبان به شمار می‌آوریم که معنای آن، پنهان ماندن از دیدگان ما است؛ هر چند بدانیم که در آن لحظه در کجا است. غیب به معنای عدم علم. مانند این آیه شریفه ﴿﴿وَيَقُولُونَ خَمْسَةٌ سَادِسُهُمْ كَلْبُهُمْ رَجْمًا بِالْغَيْبِ...قُل رَّبِّي أَعْلَمُ بِعِدَّتِهِم مَّا يَعْلَمُهُمْ إِلاَّ قَلِيلٌ﴾﴾. مردم زمان پیامبر در تعداد اصحاب کهف اختلاف داشتند. آنان چون به منبع معتبری در این مورد دسترسی نداشتند، حدس می‌زدند. از محتوای آیه و اشارات انتهایی روشن می‌شود که مقصود از غیب در این آیه، عدم علم است و رجم به غیب که آن را به تیر در تاریکی افکندن ترجمه می‌کنیم، به معنای بیان احتمالات بدون داشتن علم است. بنابراین احتمال قوی‌تر در معنای غیب در این آیه، عدم علم است، نه عدم مشاهده. قابل توجه است که مردم زمان اصحاب کهف، تعداد آنان را می‌دانستند و این مسأله برای آنان دانشی غیر عادی و غیبی نبوده است؛ اما با گذشت زمان آنان، این امر مصداقی از علوم غیبی به شمار می‌آید. این مطلب نسبی بودن علم غیب را می‌رساند که در ادامه درباره آن سخن می‌گوییم. نکته مهم دیگر در معنای غیب، آن است که متعلق غیب، ممکن است امری عادی مانند یک مکان یا نام یک کتاب یا غیر عادی مانند نیت‌های درونی و پنهان افراد باشد».

۲۳. حجت الاسلام و المسلمین نصیری؛

نصیری حجت الاسلام و المسلمین محمد حسین نصیری در پایان‌نامه کارشناسی‌ارشد خود با عنوان«گستره علم امام از دیدگاه آیات و روایات» در این‌باره گفته است: «در نگریستن در تعاریفی که واژه شناسان از واژه غیب به دست داده‌اند، نشان می‌‏دهد که از نظر همه آنان غیب در برابر شهود به معنای پنهان است؛ در عین حال برای این معنای عام مصادیق مختلفی ذکر شده که باور به خداوند و قیامت، قعر چاه و غیبت برادران دینی از جمله آنها به شمار می‏‌روند. خلیل بن احمد فراهیدی غیب را شامل هر چیزی می‏‌داند که از نظر انسان پنهان است. جوهری در تعریف غیب چنین آورده است: «الغیب ما غاب عنک تقول غاب عنه... وغیابة الجب قعره وغابت الشمس غیابة هبطت والمغایبة خلاف المخاطبة واغتابه اغتیابا وقع فیه والاسم الغیبة بالکسر وهی أن یتکلم خلف إنسان مستور بما یغمه لو سمعه» چنان که پیداست از نظر جوهری به ته چاه از آن جهت که پنهان است، غیابة الجب می‏‌گویند و وقتی خورشید از چشم‌ها پنهان می‌‏شود و فرو می‌‏رود، می‌‏گویند غائب شده است. به غیبت از آن جهت که در غیاب و عدم حضور فرد سخنی بر خلاف رضایت او گفته می‏‌شود، غیبت گفته می‌‏شود. شبیه چنین تحلیلی از واژه غیب در مجمع البحرین آمده است. طریحی درباره واژه غیب در آیه ﴿﴿یُؤمِنونَ بِالغَیبِ﴾﴾چنین آورده است: یعنی: «یؤمنون بالله تعالی لأنه لا یری، وقیل إنه بما غاب من أمر الآخرة وإن کان محصلا فی القلوب» زبیدی در تبیین مفهوم غیب چنین آورده است: «والغیب: کل ما غاب عنک... قال أبو إسحاق الزجاج فی قوله تعالی: ( یؤمنون بالغیب ) أی بما غاب عنهم، فأخبرهم به النبی (ص) من أمر البعث والجنة والنار. وکل ما غاب عنهم مما أنبأهم به فهو غیب. وقال ابن الأعرابی : یؤمنون بالله. قال: والغیب أیضا: ما غاب عن العیون وإن کان محصلا فی القلوب. ویقال: سمعت صوتا من وراء الغیب، أی من موضع لا أراه. وقد تکرر فی الحدیث ذکر الغیب؛ وهو کل ما غاب عن العیون سواء کان محصلا فی القلوب أو غیر محصل. والغیب من الأرض: ما غیبک» در کتاب معجم مقاییس اللغة در این باره چنین آمده است: «غیب؛ الغین والیاء والباء أصل صحیح یدل علی تستر الشیء عن العیون ثم یقاس من ذلک الغیب ما غاب مما لا یعلمه إلا الله ویقال غابت الشمس تغیب غیبة وغیوبا وغیبا وغاب الرجل عن بلده وأغابت المرأة فهی مغیبة إذا غاب بعلها و وقعنا فی غیبة وغیابة أی هبطة من الأرض یغاب فیها قال الله تعالی فی قصة یوسف (ع): وألقوه فی غیابة الجب والغابة الأجمة والجمع غابات وغاب وسمیت لأنه یغاب فیها والغیبة الوقیعة فی الناس من هذا لأنها لا تقال إلا فی غیبة‏» ابن منظور در این باره چنین آورده است: «والغیب أیضا ما غاب عن العیون، وإن کان محصلا فی القلوب. و یقال: سمعت صوتا من وراء الغیب أی من موضع لا أراه. وقد تکرر فی الحدیث ذکر الغیب، وهو کل ما غاب عن العیون، سواء کان محصلا فی القلوب، أو غیر محصل»».

۲۴. حجت الاسلام و المسلمین وکیلی؛

وکیلی حجت الاسلام و المسلمین محمد حسن وکیلی در مقاله «علم غیب امام» در این باره گفته است: «اجمالاً روشن است که غیب یک معنای کاملا نسبی است، یعنی هرچیزی نسبت به کسی می‌تواند غایب باشد و نسبت به دیگری حاضر. وقتی در این مباحث صحبت از علم غیب می‌کنیم، منظورمان از غیب آن مجموعه‌ای از عالم می‌باشد که از ادراک عموم مردم مخفی است؛ یعنی در زندگی متعارف و عادی انسان‌ها، مجموعه‌ای از اطلاعات وجود دارد که بین همه مشترک است و به‌وسیله ابزارهای ظاهری حواس پنج‌گانه و تفکر به‌دست می‌آید. ادراک ماورای این مسائل را معمولاً به ادراکات غیبی تعبیر می‌کنند «البته معمولاً به این‌شرط که از طریق نوعی حس باطن به دست آید، ونه با تفکر و تیزهوشی». لذا غیب مرز مشخص و دقیقی در این بحث ندارد».

۲۵. حجت الاسلام و المسلمین نقوی؛

نقوی حجت الاسلام و المسلمین دکتر سید نسیم عباس نقوی در پایان‌نامه دکتری خود با عنوان « علم پیامبر و ائمه به غیب» در این‌باره گفته‌ است: «غیب در لغت: الف) الغین و الیاء و الباء (غ ی ب) اصل صحیح یدل علی تسترء شیء عن العیون "غیب دلالت می‌کند بر چیزی که از چشمان پوشیده باشد" و بعد این قیاس شد بر غیبی که جز خدا کسی نمی‌داند. ب) غیب چیزی است که از تو غیب باشد «کل ما غاب عنک» از دین استفاده می‌شود که از حواس ظاهری پوشیده باشد. غیب در اصطلاح به: ۱.حقایق دست نیافتنی، ۲. امور فراتر از تجربه حسی، ۳. پدیده های اخروی، ۴. راز نهانی، ۵. رویدادهای گذشته و آینده می‌گویند».

۲۶. حجت الاسلام و المسلمین خوش‌باور؛

خوش‌باور حجت الاسلام و المسلمین داوود خوش‌باور، در پایان‌نامه در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان « علم غیب از دیدگاه فریقین» در این‌باره گفته‌ است: «غیب، در لغت به معانی زیر آمده است: اول به معنای نهان و پنهانی است و دوم دلالت می کند بر پنهان بودن شیء از چشم‌ها و سوم هر آنچه از دیده یا از علم نهان است، چهارم بمعنای شک. و همچنین در کتاب لسان العرب این گونه بیان می‌دارد که الغیب هر آنچه که از تو غایب باشد را گویند. و در معنای ﴿﴿ يُؤْمِنُونَ بِالْغَيْبِ﴾﴾ یعنی ایمان به آنچه که از آنان غایب است دارند و بیان می‌دارد معنای دیگری هم دارد و آن بمعنای نهان از چشمها هم هست حال چه محصل در غیوب باشد و چه نباشد و فخر رازی غیب را به دو قسم تقسیم می‌کند الف)غیبی که برای آن دلیلی باشد. ب) غیبی که برای آن دلیلی نباشد. جمع غیب ،غیاب و همچنین، غُیوب است؛ و آمده است « «و كل‏ شي‏ء غَيَّبَ‏ عنك شيئا فهو غَيَابَة‏»». و مجمع البحرین اینگونه بیان می‌دارد که قول خداوند متعال که می‌فرماید: ﴿﴿ عَالِمِ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ ﴾﴾ معدوم و موجود، و همچنین گفته شده آنچه از خلق غائب است. و در مصباح المنیر اینگونه بیان می‌دارد "الْغَیب " کُلُّ ما غَاب عنْک و جمعه (غُیوب) و فی التَّنْزِیلِ «علَّام الْغُیوبِ» بنابر مطالب گذشته برای غیب معانی مختلفی بیان شد که وجه مشترک آن، هر چیزی که از دیده نهان و ناپیدا باشد را غیب می‌گویند و جمع آن هم غیاب و غیوب می‌باشد. در عرف نیز ما انسانها از هر چیزی که بتوانیم آنرا با حواس خویش درک کنیم، به اشیاء مادی تعبیر می‌کنیم و در وجود چنین چیزهایی جز کسانی که فاقد حس‌اند، شک نمی‌کنند در عین حال دنیا پر است از اشیاء شگرفی که نمی‌توانیم آنها را با حواس خویش درک کنیم ولی آنها در حقیقت وجود دارند و ما هم به وجود آنها یقین داریم اگرچه نمی‌توانیم آنها را شهود کنیم، چنین چیزهایی را ما امور غیبی می‌نامیم».

۲۷. حجت الاسلام و المسلمین دیاری بیدگلی، آقای قاسمی و خانم نیری؛

دیاری بیدگلی حجت الاسلام و المسلمین محمد تقی دیاری بیدگلی، آقای حسین قاسمی و خانم عصمت نیری در مقاله «بررسی علم غیب ائمه در مکتب کلامی علامه طباطبایی و شاگردان وی» در این‌باره گفته‌اند: «به طور کلی، غیب در لغت درباره هر چیزی که از حواس انسان مخفی بوده و پشت پرده محسوسات قرار دارد، استعمال شده است. غیب در اصطلاح متکلمان و مفسران عموماً به همان معنای لغوی، یعنی آنچه از حواس پوشیده است. تفسیر شده است. علامه طباطبایی در تفسیر غیب می‌نویسد: غیب بر خلاف شهادت بوده و برای اموری منطبق می‌شود که حس آن را درک نمی‌کند، مانند ذات خداوند و نشانه‌های بزرگ خداوند که از حواس ما پنهان است و از جمله آنها وحی می‌باشد»

۲۸. حجت الاسلام و المسلمین بخارایی‌زاده؛

بخارایی‌زاده حجت الاسلام و المسلمین سید حبیب بخارایی‌زاده در پایان‌نامه«علم غیب امامان از نگاه عقل كتاب و سنت» در این‌باره گفته‌ است: «واژه غیب در کتب لغت به دو گونه تفسیر شده است: عام و خاص بعضی از لغت‌شناسان آن را اختصاص داده‌اند به اشیاء قابل دیده شدن یعنی دیدنیهایی که به چشم نیایند. اما بعضی از لغت‌شناسان واژه غیب را عام گرفته‌اند و به هر چیزی که پنهان از انسان باشد اطلاق کرده‌اند خواه دیدنی باشد و از چشمها پنهان. و خواه شنیدنی بوده و از گوشها پنهان و... معنای اصطلاحی غیب: واژه غیب گرچه در اصل وضع، برای معنای خاص وضع شده است اما در استعمالات بعدی برای تمامی امور پنهان از انسان بکار می‌رود».

۲۹. حجت الاسلام و المسلمین موسوی؛

موسوی حجت الاسلام و المسلمین موسوی، در مقاله «گستره و چگونگی علم امام از منظر كتاب سنت و عقل» در این‌باره گفته‌ است: «واژه «علم» در لغت به معنای دانستن، یقین کردن، دریافتن و ادراک کردن و «غیب» در لغت به معنای شک و تردید، پنهان و مخفی، ناپیدا، دوری، جدا گردیدن، راز، غایب شدن و ناپدید گردیدن است و در اصطلاح، «غیب» آن است که از حواس غایب باشد و انسان یا به تحلیل فکری و عقلی و یا به خبر قطعی از جانب خدا و رسولانش آن را درک کند و یا به صورت سر پوشیده باقی میماند و انسان از درک آن عاجز است و آن را جز خدا کسی نمیداند بنابراین علم غیب، یعنی آگاهی بر چیزهایی که بیرون از دید و حواس ظاهری ماست؛ خواه به حوادث گذشته مربوط باشد و یا آینده. علم غیب، حقیقتی است که همانند آگاهی بر امور ظاهری، برای تمام افراد بشر ممکن و مقدور است. هرگاه کسی از حوادث گذشته و یا آینده که فعلاً قابل رؤیت نیستند، تنها از رهگذر دانایی که از سرچشمه غیب و شهادت خبر می‌دهد، آگاهی حاصل کند و یا از طریق دانش و خرد مطلع گردد، چنین علمی نیز از علم غیب به شمار می‌رود و هیچ مانعی در تحقق آن وجود ندارد»..

۳۰. آقای رضوانی (پژوهشگر حوزه علمیه قم)؛

رضوانی آقای علی اصغر رضوانی، در کتاب «علم و سلطه غیب اولیا» در این‌باره گفته است: «غیب در مقابل شهود بر چیزی اطلاق می‌شود که با حواس ظاهری قابل درک نیست. قیامت، برزخ، فرشتگان، جنّ و... اموری هستند که با حواس ظاهری انسان قابل درک نیستند و از مصادیق عالم غیب شمرده شده‌اند. قاضی بیضاوی در تعریف کلمه غیب می‌گوید: مراد چیزی است که حس، آن را درک نمی‌کند و عقل بدیهی نیز آن را اقتضا نمی‌نماید. و آن بر دو قسم است: قسمی دلیل بر آن نمی‌باشد و آن مقصود به قول خداوند متعال است: (و تنها نزد اوست کلیدهای غیب و جز او به آن آگاهی ندارد). و قسمی است که بر آن دلیل اقامه شده، مثل علم به صانع و صفات او و روز قیامت و احوال آن، و همین است مقصود به آیه».

۳۱. آقای عرفانی (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛

عرفانی آقای محمد نظیر عرفانی در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «بررسی علم غیب معصومان در تفاسیر فریقین» در این‌باره گفته‌ است: «کلمه غیب در لغت دارای معانی مختلفی است: ابن فارس می‌گوید: غیب دلالت می‌کند بر چیزی که از چشمان پنهان است و غیب تمام آنچه را شامل می‌شود که از تو پنهان باشد از آنچه که غیر خدا از آن آگاه نیست. راغب اصفهانی در مفردات می‌گوید: غیب مصدراست، وقتی گفته می‌شود خورشید غایب شد یعنی از چشم پنهان گشت، و این کلمه در هر چیزی که از حواس انسان پنهان باشد استعمال می‌گردد وقتی گفته می‌شود فلان چیز غیبی دارد آن جنبه غیبش غایب از مردم است نه خدا، چون که از خداوند چیزی غایب نیست او عالم الغیب والشهادة است. ابن منظور می‌نویسد: غیب تمامی چیزهایی است که از تو پنهان باشد. و صاحب مجمع البحرین می‌گوید: غیب چنانکه خداوند عالم می‌فرماید: اورا در نهانگاه چاه بیفکنید به فتح غین یعنی در قعر چاه و این را بخاطر این غیب نامیده‌اند که از دیدگاه چشم پنهان است. و همچنین قول خداوند: کسانی که به غیب ایمان آوردند، مراد این است که به خدا ایمان آوردند، زیرا خداوند دیده نمی‌شود. صاحب اقرب الموارد می‌نویسد: غیب یعنی هر آنچه از تو غائب باشد و غیب چیزی است که از چشم‌ها غائب باشد، هر چند در دل‌ها جایگزین باشد. نتیجه: به نظر می‌رسد بیشتر اهل لغت غیب را به معنای غایب بودن چیزی از حواس و در معرض دید واقع نشدن می‌دانند. پس غیب به معنای پنهان و ناپیدا است و درباره هر چیز نهفته که از حس و علم انسان پوشیده باشد به کار رفته است. این معنی به اعتبار غایب بودن آن از مردم است، و گرنه خداوند بر همه چیز و همه کس احاطه علمی دارد، چنانچه (ع) می‌فرمایند: هر سرّی نزد تو آشکار و هر پنهانی نزد تو ظاهر است. طبرسی در تعریف غیب می‌گوید: "غیب چیزی است که از قلمرو ادراک انسان خارج باشد. و هیچ چیز از خداوند پوشیده نیست که ادراکش نکند، بنابراین خداوند هر چه را که در آسمان‌ها و زمین از قلمرو ادراک مردم پوشیده است، می‏‌داند.". (...) فخر رازی در تفسیر خود در مورد غیب می‌نویسد: "جمهور مفسران گفته‌اند غیب آن چیزی است که از حواس غائب است." ابن مسعود و جمعی از صحابه پیامبر اکرم در تفسیر غیب گفته‌اند: «ماغاب عن العباد علمه»؛ حسین بن مسعود بغوی می‌نویسد: «فالغیب ما یغیب عن إدراکک و اللّه عزّوجلّ لا یغیب عن إدراکه شی‏ء». عبدالکریم خطیب بیان می‌کند که: «الغیب: ما غاب عنا إدراکه بحواسنا أو بعقولنا» منظور از علم غیب در اصطلاح آگاهی بر هر چیز از راه‌های غیر عادی می‌باشد، بنابراین اگر کسی از راه آزمایش و تجربه و یا امکانات و وسائل علمی یا راه حل‌های ریاضی و هندسی، وضعیت سقوط یا دوام حکومتی یا تولد نوزادی و ... پیش بینی کرد این را علم غیب نمی‌گویند، اما اگر کسی بدون داشتن امکانات و وسائل فنی یا از طریق غیر عادی، اتفاقی را پیشگوئی کند این را آگاهی بر غیب گویند، لذا برخی گفته‌اند: غیب چیزی است که هم خودش و هم راه وصول به آن از انسان‌ها پنهان باشد».

۳۲. آقای عظیمی (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛

عظیمی آقای محمد صادق عظیمی در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «سیر تطور گستره علم امام در کلام اسلامی» در این‌باره گفته‌ است: «غیب در زبان عرب، به معنای چیزی پوشیده و پنهان است، ارباب لغت گفته‌اند: «وَالْغَيْبُ: كُلُّ ما غابَ عَنْكَ» همچنین گفته‌اند: «الغین والیاء والباء (غ.ی.ب) اصل صحیح یدل علی تستر الشیء عن العیون» راغب در المفردات می‌گوید: «الغیب، مصدر غابت الشمس و غیرها اذا استترت عن العین، و استعمل فی کل غائب عن الحاسة، و عما یغیب عن علم الانسان بمعنی الغائب»؛ خلاصه اینکه غیب در لغت به هر چیزی که از قلمرو حس و علم انسان خارج است گفته می‌شود. مفهوم غیب در اصطلاح متفکران اسلامی، خاص‌تر از مفهوم لغوی آن است، چون غیب در اصطلاح فقط به عالم ماورای محسوسات که حس و ذهن و دیگر ابزار عادی شناخت راهی به آن ندارد، اطلاق می‌شود. خدای سبحان عالم قیامت، عالم برزخ، ملائکه، جن و... عوالمی هستند که از حس ما پوشیده‌اند. از این‌رو، داخل غیب شمرده شده‌اند. پس معنای غیب که مفهومی در برابر شهادت است، عبارت است از حقایق دور از نظر یک انسان که دارای دو مفهوم عام و خاص است. مفهوم عام غیب عبارت است از هر حقیقتی که از نظر انسان غایب است، یعنی میان انسان و آن حقیقت موانعی وجود دارد که از رابطه درکی میان انسان و آن حقیقت فاصله و حجاب انداخته است».

۳۳. آقای مطهری (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛

منصف علی مطهری آقای منصف علی مطهری در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان «علم ائمه از نظر عقل و نقل» در این‌باره گفته‌ است: «غیب نزد لغویین به هر آن چیزی گفته می‌شود که از حواس انسانی پوشیده باشد. (...) قرآن کریم و روایات معصومین(ع) هرچند در واژه غیب تغییر خاصی نداده‌اند ولی آن را در موارد گوناگون به کار گرفته‌اند. اگر چه برخی از این موارد برگشت به یکدیگر دارد اما با نظر عمیق می‌شود آن را به صورت جدا برجسته کرد. حقایق دست نایافتنی: برخی از پدیده‌های غیبی هستند که هیچ‌گاه از پرده غیب بیرون نمی‌آید حتی با حس و تجربه و عقل و کشف و شهود راهیابی به قلمرو آنها ممکن نیست ذات حق و حقیقت خداوند از این گونه غیب‌ها است. (...) امور فراتر از تجربه‌های حسی: علاوه بر وجود خداوند بسیاری از حقایق جهان هستی با ابزار حسی بشر به دست نمی‌آید به همین خاطر کتاب و سنت آنها را از امور غیبی به شمار آورده‌اند. مثل وحی (...) پدیده‌های اخروی: آگاهی از زمان فرارسیدن قیامت در انحصار خداوند است و از غیب‌هایی است که هیچ‌گاه برای آدمیان آشکار نخواهد شد و پدیده‌های دیگر اخروی نیز هر چند به خودی خود غیبی هستند ولی در پرتو تعلیم پیامبران و ائمه اطهار(ع) تا اندازه‌ای از پس پرده غیب به در آمده‌ و تصویری هرچند ناقص از آن فراهم شده. راز نهایی: اسرار ناگفته آدمی یکی دیگر از امور نهانی است که قرآن کریم واژه غیب را درباره آن به کار می‌گیرد، چنانچه در سوره توبه می‌فرماید: ﴿﴿أَلَمْ يَعْلَمُواْ أَنَّ اللَّهَ يَعْلَمُ سِرَّهُمْ وَنَجْوَاهُمْ وَأَنَّ اللَّهَ عَلاَّمُ الْغُيُوبِ﴾﴾(...) رویدادهای گذشته و آینده: آنچه در گذشته روی داده است یا در آینده روی می‌دهد هرچند در زمان خود به چنگ حس و تجربه می‌افتد برای کسانی که در زمانی دیگر زندگی می‌کنند از امور غیبی به شمار می‌رود».

۳۴. آقای دکتر علی‌پور (پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی) و خانم کلانتری؛

علی‌پور آقای دکتر ابراهیم علی‌پور و خانم سکینه کلانتری در مقاله «علم امام از دیدگاه شیخ مفید و علامه طباطبایی» در این‌باره گفته‌اند: «اکثر لغویون غیب را به معنای"کل ما غاب عنک" بیان کرده‌اند‌ که‌ به معنای، هر چیزی است که از تو پنهان شود. در مفردات نیز آمده است: غیب مفهومی در برابر شهادت است. شهادت دریافت‌ چیزی‌ با چشم ظاهری یا با‌ چشم‌ دل است و غیب، به هر چیزی که از دایره حس و مشاهده بیرون باشد، گفته می‌شود. بر همین اساس است که در‌ قرآن‌ آمده است: کسانی که به غیب و آن‌چه از چشم ظاهر پوشیده است ایمان دارند. علامه مجلسی در کتاب مرآة العقول در مفهوم غیب بیان کرده است که غیب چیزی است که از‌ انسان‌ پنهان باشد: یا از جهت زمان مانند امور گذشته و آینده، یا از جهت مکان، مانند آن‌چه در زمان حال است، ولی در مکانی است که از انسان دور است و حواس‌ پنج‌گانه‌ آن را‌ درک نمی‌کند یا از جهت آن‌که خود به خود مخفی است، مانند مطالبی که مخفی و پنهان است‌ و به قوه فکر و تحمل هم حاصل نمی‌گردد. مفهوم‌ علم‌ غیب‌، ترکیب اضافی به معنای غیب‌دانی و غیب‌گویی و دانش و آگاهی نسبت به امور پنهان و چیزهایی است که با حواس ‌‌قابل‌ درک نیستند، از‌ این‌ رو‌ در مقابل غیب، مفهوم شهادت به معنای شهود و آشکاری است. علمای اسلام معانی متعددی را از‌ علم غیب بیان کرده‌اند: از جمله این‌که علم غیب را به معنای آگاهی‌ بر چیزهایی که بیرون‌ از‌ دید و حواس ظاهری ما قرار دارند، خواه مربوط به حوادث کنونی و یا آینده باشد، معنی کرده است. هر گاه کسی از حوادث کنونی و یا آینده که فعلاً قابل رؤیت نیستند تنها‌ از رهگذر دانایی که از سرچشمه غیب و شهادت خبر می‏‌دهد، آگاهی حاصل کند و یا از طریق دانش و خرد مطلع گردد، چنین علمی نیز از علم غیب به شمار می‌‏رود و هیچ مانعی‌ از‌ تحقق آن وجود ندارد. شیخ طوسی نیز علم غیب را علم به اسرار الهی بیان می‌کند. هم‌چنین آنچه دانش آن از مردم مخفی است‌ غیب‌ گفته می‌شود، علم غیب به معانی علم به کتاب‌های آسمانی دیگر، علم به کتاب خدا، مطلق و مقید، عام و خاص، ناسخ و منسوخ هم بیان شده و یا علم به هر‌ آن‌چه‌ که اتفاق افتاده یا در آینده اتفاق خواهد افتاد. یا علم به همه امور دنیایی و اخروی، علم به نحوه و زمان وفات و شهادت خویش».

۳۵. آقای رهبری (پژوهشگر دانشگاه علمی کاربردی تبریز)؛
حسن رهبری آقای حسن رهبری در مقاله «علم پیامبر و امام در تفسیر "من وحی القرآن"» در این‌باره گفته‌ است: «ابن مسعود و جمعی از صحابه پیامبر اکرم (ص) در تفسیر غیب گفته‌اند: آنچه دانش آن از مردم مخفی است، غیب گفته می‌شود. راغب در مفردات می نویسد: غیب مفهومی در برابر شهادت است. شهادت دریافت چیزی با چشم ظاهری یا با چشم دل است و غیب، به هر چیزی که از دایره حس و مشاهده بیرون باشد، گفته می شود».

۳۶. آقای نقوی؛

نقوی آقای نقوی در پایان‌نامه کارشناسی خود با عنوان « علم غیب ائمه معصومین(ع)» در پاسخ به این پرسش گفته‌ است: «غیب در لغت راغب اصفهانی در مفردات می‌گوید: غیب مصدر غابت الشمس و غیره است وقتی از چشم پنهان می‌شود. چیزی که از تو غایب باشد. پس غیب نزد لغویین به هر آن چیزی گفته می‌شود که از حواس انسانی پوشیده باشد. غیب بر پنهان شدن چیزی از چشم‌ها دلالت می‌کند سپس از این معنی قیاس شده بر چیزی که غائب باشد و جز خداوند از او آگاهی ندارد. غیب در اصطلاح فلاسفه مراد از غیب جهان معقول و مجردات نوریه است که غائب از عالم شهود می‌باشد و بالاخره عالم غیب هم اطلاق بر عالم ذهن و معقولات ذهنی و صور مدرکه عقلی می‌شود و هم اطلاق بر عالم عقول و نفوس مجرده می‌شود و هم اطلاق بر عالم برزخ می‌شود و هم بر عالم آخرت. غیب در اصطلاح قرآن و سنت قرآن و احادیث حضرت ائمه(ع) هر چند در معنای اصلی واژه «غیب» تغییری نداده است. آن را در موارد محتلف به کار گرفته است. ممکن است برخی موارد برگشت به یکدیگر داشته باشد اما به نظر عمیق می‌توان آن را جدا کرد».

۳۷. آقای شیخ‌زاده؛

شیخ‌زاده آقای قاسم علی شیخ‌زاده در پایان‌نامه کارشناسی ارشد خود با عنوان « رابطه علم غیب امام حسین و حادثه عاشورا» در پاسخ به این پرسش گفته‌ است: «غیب در لغت: قدر جامع لغوی غیب همان پنهان بودن اسـت در مقابل شهادت خواه از حـواس انسان پنهان باشد یا از عـلم و ادراک او در قلب حاصل باشد یا نباشد به راز نیز غیب گفته شده است غیب دراصطلاح: ظاهراً معنای لغوی واصطلاح غیب تفاوت ماهوی ندارد و معنای اصلی آن که همان «پنهان» بودن است در همه جا محفوظ است الا اینکه در بعضی تعاریف قیود زمان و مکان افزوده شده است. امّا شاید بتوان غیب را در اصطلاح چنین تعریف کرد:«هر چیزی که از حدود حواس ما پنهان و خارج باشد چه امر مادی باشد که قابل ادراک با حواس است مانند حوادث گذشته حال و آینده و چه از چیزهای باشد که ادراکش با حس ممکن نیست مانند ذات خدا و حقیقت بعث و نشور و...» به نظر نگارنده تفاوت خاصی میان معنای لغوی و اصطلاحی و قرآنی و روائی غیب وجود ندارد شاهد این مطلب کتب لغوی، تفسیری، و کتبی است که درباره واژه‌های قرآن بحث کرده است و تا جائیکه بررسی شد در همه جا معنا و مفهوم اصلی واژه غیب همان «پنهان بودن» است بنابراین تعریف ارائه شده در متن یک تعریف صوری و شرح الاسمی است نه اینکه مفهوم جدیدی را ارئه کند بلی تعریف غیب با تعریف علم غیب اصطلاحی چنانکه خواهد آمد متفاوت است».

۳۸. خانم دکتر رمضانی (پژوهشگر دانشگاه علوم و تحقیقات تهران)؛

رمضانی خانم دکتر معصومه رمضانی استارمی در مقاله «نقش ایمان به غیب در امیدبخشی به زندگی» در این‌باره گفته‌ است: «غیب در مقابل شهادت و به معنای آن چیزی است که به وسیلۀ حواس آدمی قابل درک نباشد. لفظ غیب را اگر به صورت مطلق در نظر بگیریم منظور آن غیبی است که همیشه، از همه و در تمام مقاطع وجودی، غایب و پنهان است. بارزترین مصداق آن ذات اقدس خداوند است که نسبت به همگان غایب است و هیچ کس را به کنه ذات او راهی نیست، «الذی لایدرکه بعد الهمم و لایناله غوص الفتن.» معرفت به آن، نه با علم حصولی و نه با علم حضوری ممکن نیست و تنها می‌توان به طور اجمالی به آن حقیقت نامتناهی علم یافت. همچنین غیب‌هایی که در خزینه‌های غیب الهی هستند و پا به عرصۀ شهود نگذاشته‌اند چون از تحدید و اندازه بیرون‌اند علم ما از درک آنها عاجز است و نمی‌تواند به کیفیت ثبوت آن احاطه یابد. به همین دلیل آنها را غیب مطلق می‌نامیم».

۳۹. خانم رابیل (پژوهشگر جامعة المصطفی العالمیة)؛

سیده رابیل خانم سیده رابیل در مقاله «جستاری در مسئله علم غیب» این‌باره گفته‌ است: «در مورد معنای لغوی واژه غیب باید گفت که اگر چه برخی لغویون واژه غیب را به معنای شک نیز دانسته‌اند، اما اکثر آنها بر این نکته تأکید کرده‌اند که غیب عبارت است: هر چیزی که از تو پنهان شود. بنابراین امور پنهان از انسان را،‌ غیب گویند. امّا در تعریف اصطلاحی غیب،‌ گفته‌اند که هر آنچه که تحت حس و درک آدمی قرار ندارد، غیب نامیده می‌شود. از اینرو در مقابل غیب، مفهوم شهادت به معنای شهود و آشکاری است، چنانکه پیامبر اکرم(ص) پس از پیام تاریخی خود در سرزمین غدیر،‌ فرمودند: این پیام را شاهدان به غایبان برسانند».

۴۰. پژوهشگران وبگاه پرسمان؛

پژوهشگران «وبگاه پرسمان» وابسته به «نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها» در پاسخ به این پرسش آورده‌اند: «"غَیب"در زبان عرب به معنای چیز ناپیدا و نهانی است. در واقع، کاربرد "غیب" در معنای مورد اشاره، از قبیل استعمال مصدر به معنای اسم فاعل است. و در برابر "شهادت" به کار می‌رود. از این رو، کسانی را که در جمعی حضور ندارند، "غایب" می‌گویند؛ چنان که پیامبر اکرم(ص) در غدیر خم فرمود: «ألا فَلْيُبَلِّغِ الشَّاهِدُ الْغَائِبَ»؛ همچنین امام علی(ع) در گلایه از برخی یاران سست پیمان خویش، این تعبیر را به کار گرفته است: «مَا لِي أَرَاكُمْ أَشْبَاحاً بِلَا أَرْوَاحٍ وَ أَرْوَاحاً بِلَا أَشْبَاحٍ ... وَ أَيْقَاظاً نُوَّماً وَ شُهُوداً غُيَّباً»؛ نمونه‌ای دیگر از این کاربرد را در سخنان امیر بیان، علی(ع) پی می‌گیریم و واژه‌شناسی را بهانه‌ای برای بهره‌مندی از پندهای حکیمانه می‌سازیم: «وَ مَنْ لَا يَنْفَعُهُ حَاضِرُ لُبِّهِ فَعَازِبُهُ عَنْهُ أَعْجَزُ وَ غَائِبُهُ أَعْوَزُ ...»؛ لغت‌شناسان بر این نکته پای می‌فشارند که نهان بودن از دیدگان، به معنای پنهان بودن از دل و جان نیست؛ بنابراین ایمان به غیب، پذیرفتن اموری است نادیدنی که وجود آنها با دلایلی همچون عقل و فطرت به اثبات رسیده است. بر این اساس نزد امام علی(ع) خداوند اگرچه غیب است و از دسترس دیدگان دور، ولی در دل مؤمنان، در نهایت روشنی است و ظهور. با این همه برخی اقسام غیب، نه تنها نادیدنی، بلکه اساس برای انسان عادی دست نایافتنی‌اند و در این جا است که سخن از علم غیب آدمیان، گاه با انکار و تردید رو به رو می‌گردد و از چند و چون آن پرسش می‌شود».

۴۱. پژوهشگران پایگاه جامع عاشورا؛

پژوهشگران «پایگاه جامع عاشورا» در کتاب‌های «دانشنامه امام کاظم» و «دانشنامه امام هادی» در پاسخ به این پرسش آورده‌اند: «غیب: در مقابل حضور و به معنی پوشیده شدن و مستور بودن باشد. و برای حضور و یا غیب مراتبی تصور می‌شود: حضور در مکان مقابل، و یا غیبت از آن محل به نقطه دیگری که مشهود نباشد، مانند غیبت از حضور در مدرسه، و نظر در اینجا به محسوس بودن نیست. حضور در مقابل حواس ظاهری، و یا غیبت از حواس که در مرأی و مسمع و ملمس و مشم قرار نگرفته باشد، چون بودن حیوانی در محلی که دور از احساس قوای باصره و سامعه و لامسه و شامه است، خواه کنار بودن از لحاظ مکان باشد، یا از جهت زمان، یا از جهات دیگر، و مکان مورد توجه نیست. از لحاظ آگاهی و علم: یعنی چیزی معلوم و مستحضر در ذهن بوده، و یا مجهول و ناشناخته باشد، اگرچه در رابطه موضوعی حاضر و مشهود باشد، مانند: می‌گویند اصحاب کهف پنج تا هستند، و این حکم به غیب است. از لحاظ معارف و حقائق الهی که با بودن زمینه و استعداد روحانی، از جانب پروردگار متعال افاضه شده، و برای بندگان مقرب شهود می‌گردد، و برای دیگران غیب است. مانند ﴿﴿عَالِمُ الْغَيْبِ فَلا يُظْهِرُ عَلَى غَيْبِهِ أَحَدًا * إِلاَّ مَنِ ارْتَضَى مِن رَّسُولٍ﴾﴾.». «غیب در مقابل حضور قرار دارد و به چهار امر اطلاق می‌گردد: اموری که با حواس ظاهری درک نمی‌شود. مانند: ﴿﴿فَقَالَ مَا لِيَ لا أَرَى الْهُدْهُدَ أَمْ كَانَ مِنَ الْغَائِبِينَ﴾﴾ مکان‌هایی که از دید ما پنهان هستند. مانند: ﴿﴿أَلْقُوهُ فِی غَیابَتِ الْجُبِّ﴾﴾ اموری که به آن علم نداریم و آن علوم نزد خداوند است. مانند: ﴿﴿رَجْمًا بِالْغَیبِ...﴾﴾ معارفی که به آن دسترسی نداریم. مانند: ﴿﴿عَالِمُ الْغَیبِ...﴾﴾؛ ﴿﴿ارتضاکم لغیبه﴾﴾ خداوند شما را برای آگاهی بر غیب خود و مطالبی که حواس ظاهری بدان دسترسی ندارد و علم و معرفتی که دیگران از درک آن عاجز هستند، برگزید و بر دارا بودن غیب برای شما رضایت داد و شما را با رضایت کامل، علم و معرفت غیبی عنایت فرمود و بر تمامی امور غیب آگاه نمود. حمران ابن اعین می‌گوید: امام باقر (ع) فرمود: تفسیر "عالم الغیب" این است که خداوند دانا به مقدراتی است که از مخلوقاتش پنهان است و آنها را در علم خودش، قبل از آفرینش و قبل از آنکه به فرشتگان فرمان دهد، در عالم قضا می‌آفریند و این علمی است که در نزد خداوند است و زمانی که اراده کند بر آن لباس وجود می‌پوشاند و هر گاه بداء یا تغییر در علم خداوند حاصل شود، از آن صرف نظر می‌نماید. امّا علمی که خداوند در عالم قضا آفریده و به آن لباس وجود پوشانده، همان علمی است که به حضرت رسول(ص) و سپس به ما اهل بیت(ع) رسیده است. پس امام به علم غیب الهی آگاه است».

۴۲. پژوهشگران مرکز ملی پاسخ‌گویی به سوالات دینی.

پژوهشگران «مرکز ملی پاسخ‌گویی به سوالات دینی» در پاسخ به این پرسش آورده‌اند: «غیب چیزی است که از انسان پنهان باشد یا از جهت زمان مانند امور گذشته و آینده و یا از جهت مکان مانند آنچه در زمان حال باشد ولی در مکانی است که دور از انسان باشد و حواس پنجگانه آن را درک نمی‌کند و یا از جهت آنکه خود به ‌خود مخفی است در قرآن غیب بر آنچه غایب است از حواس اما در زمان حاضر موجود است گفته شده چنان که در سوره یوسف فرموده: ﴿﴿ ارْجِعُواْ إِلَى أَبِيكُمْ فَقُولُواْ يَا أَبَانَا إِنَّ ابْنَكَ سَرَقَ وَمَا شَهِدْنَا إِلاَّ بِمَا عَلِمْنَا وَمَا كُنَّا لِلْغَيْبِ حَافِظِينَ‏﴾﴾ . و نیز گفته شده: مقصود از غیب همان امور پنهان از حس بشر است یعنی اموری که از قلمرو و ابراز آگاهی‌های عادی او بیرون می‌باشد. مثلاً هنگامی‌ که آفتاب از دیدگان انسان مستور و پنهان می‌گردد می‌گویند غائب‌ الشمس، آفتاب پنهان گردید. قرآن چیزهایی را که از قلمرو حس بشر بیرون می‌باشد غائبه می‌گوید، آن‌جا که می‌فرماید: ﴿﴿ وَمَا مِنْ غَائِبَةٍ فِي السَّمَاء وَالأَرْضِ إِلاَّ فِي كِتَابٍ مُّبِينٍ ‏﴾﴾ پس غیب در لغت عرب به معنی امر پوشیده از حس است و غیب در لغت عرب؛ به معنای وحی نیامده. و اگر برای آگاهی بر وحی از کلمه غیب استفاده شود از این نظر نیست که معنی مستقیم غیب، وحی است بلکه به خاطر این است که وحی از حواس مردم پوشیده است و یکی از مصادیق غیب، وحی است».

پرسش‌های وابسته

1. غیب در قرآن و حدیث به چه معنا به کار رفته است؟ (پرسش)
2. حقیقت غیب چیست؟ (پرسش)
3. جهان غیب چیست؟ (پرسش)
4. قرآن در مورد جهان غیب چه آیاتی دارد؟ (پرسش)
5. چه احادیثی در مورد جهان غیب وجود دارد؟ (پرسش)
6. جهان شهادت چیست؟ (پرسش)
7. قرآن در مورد جهان شهادت چه آیاتی دارد؟ (پرسش)
8. چه احادیثی در مورد جهان شهادت وجود دارد؟ (پرسش)
9. ایمان به غیب به چه معناست؟ (پرسش)
10. علم غیب چیست؟ (پرسش)
11. فرق بین کار‌های خارق‌العاده و علم غیب چیست؟ (پرسش)
12. فرق بین پیشگویی و علم غیب چیست؟ (پرسش)
13. آگاه از غیب کیست؟ (پرسش)
14. بحث از علم غیب چه اهمیت یا ضرورتی دارد؟ (پرسش)
15. آیا انسان نیازی به ارتباط با جهان غیب دارد؟ (پرسش)
16. دیدگاه‌های دانشمندان فلسفه و حکمت اسلامی در باره علم غیب چیست؟ (پرسش)
17. دیدگاه‌های دانشمندان عرفان اسلامی در باره علم غیب چیست؟ (پرسش)
18. دیدگاه‌های دانشمندان اصول دین اسلام در باره علم غیب چیست؟ (پرسش)
19. دیدگاه‌های دانشمندان تفسیر در باره علم غیب چیست؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع علم غیب معصوم

• کتاب‌شناسی علم غیب معصوم؛
• مقاله‌شناسی علم غیب معصوم؛
• پایان‌نامه‌شناسی علم غیب معصوم.

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید: