چگونه می‌توان برای ظهور امام مهدی زمینه‌سازی کرد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'نظارت عمومی' به 'نظارت عمومی')
جز (جایگزینی متن - 'ظهور امام زمان' به 'ظهور امام زمان')
خط ۱۰۱: خط ۱۰۱:
::::::بدین جهت در [[دعا]] می‌خوانیم: "خدایا! خودت را به من بشناسان که اگر خودت را به من نشناسانی، رسولت را نخواهم [[شناخت]]. خدایا! رسولت را به من بشناسان، و گرنه حجتت را نخواهم [[شناخت]]. خدایا! حجتت را به من بشناسان، و گرنه از [[دین]] خود [[گمراه]] خواهم شد".
::::::بدین جهت در [[دعا]] می‌خوانیم: "خدایا! خودت را به من بشناسان که اگر خودت را به من نشناسانی، رسولت را نخواهم [[شناخت]]. خدایا! رسولت را به من بشناسان، و گرنه حجتت را نخواهم [[شناخت]]. خدایا! حجتت را به من بشناسان، و گرنه از [[دین]] خود [[گمراه]] خواهم شد".
::::::۲. '''[[مبارزه]] با [[انحرافات]] و کجروی‌ها:''' پیش از این گفتیم که یکی از حکمت‌های [[غیبت]] [[امام]] {{ع}} وجود گناهانی است که به آن در [[جامعه]] دامن زده می‌شود و [[مبارزه]] با [[گناهان]] [[زمینه سازی]] برای [[ظهور]] [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}} می‌باشد؛ چرا که یکی از اهداف بسیار مهم [[امام]]، [[مبارزه]] با [[انحرافات]] و کجروی‌ها و نابودی [[مفاسد]] است. [[امام]] می‌آید تا به [[ظلم و ستم]] پایان داده و [[عدل]] و داد را روی [[زمین]] بگستراند، [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود: {{عربی|"يَمْلَأُ اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً"}}<ref>غیبت نعمانی، ص ۸۱.</ref>. بنابراین، اگر بخواهیم زمینه [[ظهور]] را فراهم کرده باشیم، باید به کمک [[امام مهدی|امام]] شتافته و در این کار، با او همگام شویم. ممکن است برخی با [[سکوت]] و بی‌تفاوتی خود، در برابر [[انحرافات]] و [[مفاسد اجتماعی]]، چنین [[فکر]] کنند که باید به [[مفاسد]] دامن زد و یا حداقل [[سکوت]] کرد تا [[مفاسد]] در [[جامعه]] صد چندان شود، تا بر اثر زیاد شدن آن، [[امام مهدی|امام]] [[ظهور]] کند، در حالی که این نظریه و [[اندیشه]] کاملاً غلط و بی‌اساس است، زیرا [[حضرت]] پس از آمدن [[زمین]] را پُر از [[عدل]] و داد می‌کند، نه اینکه تا [[زمین]] پر از [[جور]] و [[ظلم]] نشده، [[امام]] نخواهد آمد. و دلیلش این است که [[زمین]] به اندازه کافی پُر از [[ظلم]] و [[جور]] شده است، بنابراین چرا [[امام مهدی|امام]] نمی‌آید؟!
::::::۲. '''[[مبارزه]] با [[انحرافات]] و کجروی‌ها:''' پیش از این گفتیم که یکی از حکمت‌های [[غیبت]] [[امام]] {{ع}} وجود گناهانی است که به آن در [[جامعه]] دامن زده می‌شود و [[مبارزه]] با [[گناهان]] [[زمینه سازی]] برای [[ظهور]] [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}} می‌باشد؛ چرا که یکی از اهداف بسیار مهم [[امام]]، [[مبارزه]] با [[انحرافات]] و کجروی‌ها و نابودی [[مفاسد]] است. [[امام]] می‌آید تا به [[ظلم و ستم]] پایان داده و [[عدل]] و داد را روی [[زمین]] بگستراند، [[پیامبر اکرم]] {{صل}} فرمود: {{عربی|"يَمْلَأُ اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً"}}<ref>غیبت نعمانی، ص ۸۱.</ref>. بنابراین، اگر بخواهیم زمینه [[ظهور]] را فراهم کرده باشیم، باید به کمک [[امام مهدی|امام]] شتافته و در این کار، با او همگام شویم. ممکن است برخی با [[سکوت]] و بی‌تفاوتی خود، در برابر [[انحرافات]] و [[مفاسد اجتماعی]]، چنین [[فکر]] کنند که باید به [[مفاسد]] دامن زد و یا حداقل [[سکوت]] کرد تا [[مفاسد]] در [[جامعه]] صد چندان شود، تا بر اثر زیاد شدن آن، [[امام مهدی|امام]] [[ظهور]] کند، در حالی که این نظریه و [[اندیشه]] کاملاً غلط و بی‌اساس است، زیرا [[حضرت]] پس از آمدن [[زمین]] را پُر از [[عدل]] و داد می‌کند، نه اینکه تا [[زمین]] پر از [[جور]] و [[ظلم]] نشده، [[امام]] نخواهد آمد. و دلیلش این است که [[زمین]] به اندازه کافی پُر از [[ظلم]] و [[جور]] شده است، بنابراین چرا [[امام مهدی|امام]] نمی‌آید؟!
::::::۳. '''[[تبیین]] اهداف [[امام مهدی|امام]]:''' مسئله دیگری که زمینه ساز [[ظهور]] [[امام زمان]] {{ع}} می‌باشد، اینکه پس از [[شناخت]] و [[معرفت]] به [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}}، اهداف آن [[حضرت]] را بررسی و مورد [[مطالعه]] قرار دهیم.
::::::۳. '''[[تبیین]] اهداف [[امام مهدی|امام]]:''' مسئله دیگری که زمینه ساز [[ظهور امام زمان]] {{ع}} می‌باشد، اینکه پس از [[شناخت]] و [[معرفت]] به [[امام مهدی|امام عصر]] {{ع}}، اهداف آن [[حضرت]] را بررسی و مورد [[مطالعه]] قرار دهیم.
::::::ویژگی‌های [[حکومت]] و امتیاز آن از سایر حکومت‌های پیشین، همچنین بدانیم حکومتی که در [[قرآن]] بدان اشاره شده است و [[خداوند]] از آن خبر داده و [[پیامبران]] [[پیشگویی]] کرده‌اند، با تمام [[حکومت‌ها]] تفاوت اساسی خواهد داشت، [[حکومت جهانی]] و الهی، [[حکومت]] [[حاکمیت]] [[دین]] و [[قرآن]] و [[اهل بیت]] {{عم}} است ، [[حکومت]] [[برقراری امنیت]] جهانی، [[حکومت]] بسط [[عدالت]] و [[حکومت]] [[حاکمیت]] [[اخلاق]] و ارزش‌های انسانی است. [[امام مهدی|امام]] می‌آید تا اهداف پیاده نشده تمام [[انبیای الهی]] را به انجام برساند. [[امام مهدی|امام]] می‌آید تا عالی‌ترین مظاهر یک [[حکومت]] مترقی را به نمایش بگذارد. [[امام مهدی|امام]] می‌آید تا [[بشر]] را به کمال واقعی خود برساند. و خلاصه، کاری که [[امام]] می‌کند، تاکنون بر دست هیچ [[پیامبر]] و یا حاکمی در [[جهان]]، در طول [[تاریخ]] صورت نگرفته است. او می‌آید تا به تمام آن خواسته‌ها جامه عمل بپوشاند.
::::::ویژگی‌های [[حکومت]] و امتیاز آن از سایر حکومت‌های پیشین، همچنین بدانیم حکومتی که در [[قرآن]] بدان اشاره شده است و [[خداوند]] از آن خبر داده و [[پیامبران]] [[پیشگویی]] کرده‌اند، با تمام [[حکومت‌ها]] تفاوت اساسی خواهد داشت، [[حکومت جهانی]] و الهی، [[حکومت]] [[حاکمیت]] [[دین]] و [[قرآن]] و [[اهل بیت]] {{عم}} است ، [[حکومت]] [[برقراری امنیت]] جهانی، [[حکومت]] بسط [[عدالت]] و [[حکومت]] [[حاکمیت]] [[اخلاق]] و ارزش‌های انسانی است. [[امام مهدی|امام]] می‌آید تا اهداف پیاده نشده تمام [[انبیای الهی]] را به انجام برساند. [[امام مهدی|امام]] می‌آید تا عالی‌ترین مظاهر یک [[حکومت]] مترقی را به نمایش بگذارد. [[امام مهدی|امام]] می‌آید تا [[بشر]] را به کمال واقعی خود برساند. و خلاصه، کاری که [[امام]] می‌کند، تاکنون بر دست هیچ [[پیامبر]] و یا حاکمی در [[جهان]]، در طول [[تاریخ]] صورت نگرفته است. او می‌آید تا به تمام آن خواسته‌ها جامه عمل بپوشاند.
::::::[[اعتقاد]] به این مسائل سبب می‌شود که برای رسیدن به چنین حکومتی [[تلاش]] ورزیم، موانع را از سر راه برداریم و دیگران را [[تشویق]] و ترغیب کنیم و همین کارها، ایجاد زمینه‌ها می‌باشد.
::::::[[اعتقاد]] به این مسائل سبب می‌شود که برای رسیدن به چنین حکومتی [[تلاش]] ورزیم، موانع را از سر راه برداریم و دیگران را [[تشویق]] و ترغیب کنیم و همین کارها، ایجاد زمینه‌ها می‌باشد.
::::::۴. '''[[انتظار فرج]]:''' از دیگر موارد [[زمینه سازی]] [[ظهور]] [[امام زمان]] {{ع}} [[انتظار فرج]] است، انتظاری که [[پیامبر خاتم|پیامبر]] و [[معصومین]] {{عم}} ما را به آن [[دعوت]] کرده‌اند، انتظاری که در [[روایات]]، از آن، به عنوان [[برترین]] اعمال و [[بهترین]] [[عبادت]] [[مؤمنان]] شمرده شده است، انتظاری که به قول [[امام صادق]] {{ع}}: "اگر شخصی درحال [[انتظار]] بمیرد، [[شهید]] خواهد بود، اگرچه در رختخواب هم مرده باشد"<ref>الشیعه و الرجعه، ج ۱، ص ۴۳۲، ضمناً در کتاب‌های اهل سنت به انتظار فرج نیز اشاره شده که می‌توان به المعجم الکبیر طبرانی، ج ۱۰، ص ۱۲۴، مسند شهاب ج ۱، ص ۶۲، تاریخ بغداد ج ۲، ص ۱۵۴ مراجعه کرد.</ref>.
::::::۴. '''[[انتظار فرج]]:''' از دیگر موارد [[زمینه سازی]] [[ظهور امام زمان]] {{ع}} [[انتظار فرج]] است، انتظاری که [[پیامبر خاتم|پیامبر]] و [[معصومین]] {{عم}} ما را به آن [[دعوت]] کرده‌اند، انتظاری که در [[روایات]]، از آن، به عنوان [[برترین]] اعمال و [[بهترین]] [[عبادت]] [[مؤمنان]] شمرده شده است، انتظاری که به قول [[امام صادق]] {{ع}}: "اگر شخصی درحال [[انتظار]] بمیرد، [[شهید]] خواهد بود، اگرچه در رختخواب هم مرده باشد"<ref>الشیعه و الرجعه، ج ۱، ص ۴۳۲، ضمناً در کتاب‌های اهل سنت به انتظار فرج نیز اشاره شده که می‌توان به المعجم الکبیر طبرانی، ج ۱۰، ص ۱۲۴، مسند شهاب ج ۱، ص ۶۲، تاریخ بغداد ج ۲، ص ۱۵۴ مراجعه کرد.</ref>.
::::::[[شناخت]] [[وظایف]] و عمل به آن: بزرگان ما بر اساس [[روایات]] و [[احادیث]] و سفارش [[پیامبر خاتم|پیامبر]] و [[ائمه]] [[معصومین]] {{عم}} وظایفی را برای [[مردم]] در حال [[غیبت کبری]] بیان کرده‌اند، که هر یک از آنها، خود زمینه ساز [[ظهور]] [[مهدی موعود]] {{ع}} خواهد بود. مرحوم [[محدث قمی]] به چند مورد از آنها اشاره کرده است:
::::::[[شناخت]] [[وظایف]] و عمل به آن: بزرگان ما بر اساس [[روایات]] و [[احادیث]] و سفارش [[پیامبر خاتم|پیامبر]] و [[ائمه]] [[معصومین]] {{عم}} وظایفی را برای [[مردم]] در حال [[غیبت کبری]] بیان کرده‌اند، که هر یک از آنها، خود زمینه ساز [[ظهور]] [[مهدی موعود]] {{ع}} خواهد بود. مرحوم [[محدث قمی]] به چند مورد از آنها اشاره کرده است:
:::::#مهموم بودن برای آن جناب در ایام [[غیبت]]؛
:::::#مهموم بودن برای آن جناب در ایام [[غیبت]]؛

نسخهٔ ‏۱۵ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۷:۱۲

الگو:پاسخ جامع مهدویت بالا

چگونه می‌توان برای ظهور امام مهدی زمینه‌سازی کرد؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور
مدخل اصلیزمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی

چگونه می‌توان برای ظهور امام مهدی زمینه‌سازی کرد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ جامع اجمالی

* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
حسینی خامنه‌ای سلیمیان مروجی طبسی موسوی‌نسب محمدی اشتهاردی رضوانی ملکی راد تونه‌ای پژوهشگران مؤسسه آینده روشن

چیستی انتظار

زمینه‌های ظهور

تحول جامعه بشری

انقلاب و تحول روحی افراد

شناساندن حضرت ولی عصر(ع) به عنوان مصلح و رهبر

برپایی قیام‌ها و انقلاب‌های ظلم‌‌‌ستیز و عدالت‌‌‌خواهانه با رهبری شایسته

مبارزه با انحرافات و کجروی‌ها

توجه به طبقه مستضعف‌

اتحاد و انسجام مسلمانان و تعاون و همکاری آنان

انتظار فرج سازنده

دستورالعمل بزرگان برای زمان غیبت

  1. تلاش برای حاکمیت قرآن و اسلام: امتحان شیعیان در زمان غیبت تلاش برای حاکمیت اسلام است[۲۸].
  2. نفس خود را اصلاح و خود را آماده پذیرش حکومت جهانی امام نمایند.
  3. برای ظهور حضرت، زمینه‌سازی و سعی کنیم مردم را اصلاح نماییم با امر به معروف و نهی از منکر تا شرایط فراهم شود و به دست توانای آن حضرت، موانع برطرف و شرایط اساسی، برای حکومت عدل جهانی ایجاد شود[۲۹].
  4. مهموم بودن برای آن جناب در ایام غیبت.
  5. دعا کردن برای حفظ وجود مبارک امام عصر(ع) از شر شیاطین انس و جن و طلب تعجیل فرج و نصرت و ظفر و غلبه او بر کفار و ملحدین و منافقین.
  6. صدقه دادن در حد توان، برای حفظ وجود مبارک امام زمان(ع).
  7. به جا آوردن حج به نیابت از امام عصر(ع) چنانکه در گذشته میان شیعه مرسوم بوده است.
  8. برخاستن از برای تعظیم شنیدن نام مبارک آن حضرت، به ویژه نام مبارک قائم(ع).
  9. تضرع و درخواست از خداوند، برای حفظ دین و ایمان از دستبرد شیاطین و رهایی از شبهات[۳۰].
  10. استمداد و استعانت و استغاثه به آن جناب، در هنگام سختی‌ها و گرفتاری‌ها و بیماری‌ها و شبهات و فتنه ها[۳۱].

سایر موارد زمینه ساز

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

پرسش‌های وابسته

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۰۵.
  2. ر.ک. سلیمیان، خدامراد،فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۲۴۹.
  3. ر.ک. ملکی راد، محمود، خانواده و زمینه‌سازی ظهور، ص ۸۱.
  4. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۸۶ ـ ۹۱.
  5. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۸۶ ـ ۹۱.
  6. ر.ک. محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۰۷ ـ ۱۱۷.
  7. ر.ک. محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۰۷-۱۱۷؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۸۶-۹۱.
  8. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۸۶-۹۱.
  9. ر.ک. ملکی راد، محمود، خانواده و زمینه سازی ظهور، ص ۸۱.
  10. برقی، احمد، المحاسن، ص ۱۵۵.شیخ صدوق، محمد، کمال الدین ج ۲، ص ۴۱۲: «"مَنْ مَاتَ وَ هُوَ لَا يَعْرِفُ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّة"»
  11. ر.ک. کورانی، علی، معجم احادیث الامام المهدی ، ج ۴، ص ۱۴۸: «"وَ هُوَ حُجَّةُ اللَّهِ عَلَى الْعِبَادِ مَنْ تَرَكَهُ هَلَكَ وَ مَنْ لَزِمَهُ نَجَا"»
  12. ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص ۶۰-۶۵.
  13. ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص ۶۰-۶۵.
  14. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۸۶-۹۱.
  15. بحارالانوار، ج ۵۱، ص ۸۷: «"يَخْرُجُ أُنَاسٌ مِنَ الْمَشْرِقِ فَيُوطِئُونَ لِلْمَهْدِيِّ يَعْنِي سُلْطَانَه"»
  16. ر.ک. محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۰۷-۱۱۷.
  17. ر.ک. سلیمیان، خدامراد،فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۲۴۹. ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۳۷۹.
  18. نعمانی، محمد، غیبت نعمانی، ص ۸۱.
  19. ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص ۶۰-۶۵.
  20. ر.ک. محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۰۷-۱۱۷.ی
  21. ««الْمُؤْمِنُ‏ لِلْمُؤْمِنِ‏ کَالْبُنْیَانِ‏ یَشُدُّ بَعْضُهَا بَعْضا‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏»». ابوالفتوح، حسین، تفسیر ابوالفتوح، ج ۲، ص ۴۵۰.
  22. ر.ک. محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۰۷-۱۱۷.
  23. ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص ۶۰-۶۵.
  24. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۸۶-۹۱.
  25. «إِنَّ الْمَيِّتَ مِنْكُمْ عَلَى هَذَا الْأَمْرِ شَهِيدٌ قُلْتُ وَ إِنْ مَاتَ عَلَى فِرَاشِهِ قَالَ إِي وَ اللَّهِ وَ إِنْ مَاتَ عَلَى فِرَاشِهِ»؛ المحاسن، ج۱، ص۱۶۴
  26. ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص ۶۰-۶۵.
  27. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۸۶-۹۱.
  28. ر.ک. حسینی خامنه ای، سید علی، انتظار فرج امام زمان، ص ۱۵.
  29. ر.ک. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۴۱۸.
  30. قمی ،عباس، منتهی الامال ، ج ۲، ص ۴۸۳.
  31. ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص ۶۰-۶۵.
  32. ر.ک. محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۰۷-۱۱۷؛ ملکی راد، محمود، خانواده و زمینه سازی ظهور، ص ۸۱.
  33. بیانات در دیدار مردم قم ۳۰/۱۱/۱۳۷۰
  34. حسینی خامنه‌ای، سید علی؛ انتظار فرج امام زمان، ص15.
  35. متقی هندی، کنز العمال، ج ۱۴، ص ۲۶۳؛ طبرانی، المعجم الاوسط، ج ۱، ص ۹۴؛ ر. ک: سنن ابن ماجه، ح ۴۰۸۸
  36. " كَأَنِّي بِقَوْمٍ قَدْ خَرَجُوا بِالْمَشْرِقِ يَطْلُبُونَ الْحَقَّ فَلَا يُعْطَوْنَهُ ثُمَّ يَطْلُبُونَهُ فَلَا يُعْطَوْنَهُ‏ فَإِذَا رَأَوْا ذَلِكَ‏ وَضَعُوا سُيُوفَهُمْ عَلَى عَوَاتِقِهِمْ فَيُعْطَوْنَ مَا سَأَلُوهُ فَلَا يَقْبَلُونَهُ حَتَّى يَقُومُوا وَ لَا يَدْفَعُونَهَا إِلَّا إِلَى صَاحِبِكُمْ قَتْلَاهُمْ شُهَدَاءُ أَمَا إِنِّي لَوْ أَدْرَكْتُ ذَلِكَ لَاسْتَبْقَيْتُ نَفْسِي لِصَاحِبِ هَذَا الْأَمْرِ‏‏ ‏‏"، نعمانی، الغیبة، ص ۲۷۳؛ ح ۵۰
  37. جمعی از نویسندگان، مجموعه مقالات و گفتارها پیرامون حضرت مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۲۰۷
  38. جمعی از نویسندگان، چشم‏ به‏ راه مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۳۰۳- ۳۰۶،( با تصرف)
  39. سلیمیان، خدامراد،فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۴۹.
  40. محاسن برقی ص ۱۵۵، کمال الدین ج ۲، ص ۴۱۲.
  41. معجم احادیث الامام المهدی ، ج ۴، ص ۱۴۸.
  42. غیبت نعمانی، ص ۸۱.
  43. الشیعه و الرجعه، ج ۱، ص ۴۳۲، ضمناً در کتاب‌های اهل سنت به انتظار فرج نیز اشاره شده که می‌توان به المعجم الکبیر طبرانی، ج ۱۰، ص ۱۲۴، مسند شهاب ج ۱، ص ۶۲، تاریخ بغداد ج ۲، ص ۱۵۴ مراجعه کرد.
  44. منتهی الامال ، ج ۲، ص ۴۸۳.
  45. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص ۶۰-۶۵.
  46. آیت اللّه صافى گلپایگانى، منتخب الاثر، ص ۶۲۹؛ ر.ک: کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۵۷- ۳۶۱، انتشارات اسلامیه.
  47. سخنرانى شهید چمران، سال ۵۸،(به نقل از مجله موعود، شماره ۱۲ و ۱۳، اسفند ۷۷ و فروردین ۷۸).
  48. این احادیث زیادند، از جمله: حدیث "حَتَّى يَأْتِيَ قَوْمٌ مِنْ قِبَلِ الْمَشْرِقِ..." ملاحم و فتن، ابن طاوس، ص ۳۰ و ۱۱۷؛ حدیث "رَجُلٌ مِنْ أَهْلِ قُمَّ..."، بحار، ج ۶۰، ص ۲۱۶ و ۴۴۶؛ حدیث "تَكُونُ بَلْدَةُ قُمَّ وَ أَهْلُهَا حُجَّةً عَلَى الْخَلَائِقِ..." بحار، ج ۶، ص ۲۱۳؛ حدیث "يخرج رجل قبل المهدي‏..." کنز العمال، ج ۷، ص ۲۶۱ و...؛ حدیث "ليضربنكم على الدّين عودا..." شرح نهج البلاغه، ابن ابى الحدید، ج ۲۰، ص ۱۲۸۴؛ حدیث "كنوز الطالقان‏..."، کنز العمال، ج ۷، ص ۲۶۳ و...؛ حدیث "الهاشمي الخراساني‏‏ و شعيب..."، ابن طاووس فى الملاحم الفتن، ص ۳۱؛ فى تفسیر قوله تعالى: ﴿بَعَثْنَا عَلَيْكُمْ عِبَادًا لَّنَا بحار، ج ۶۰، ص ۲۱۴؛ فى تفسیر قوله تعالى: ﴿وَإِن تَتَوَلَّوْا يَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَيْرَكُمْ کشّاف، ج ۴، ص ۳۳۱ و المیزان، ج ۱۸، ص ۲۵؛ فى تفسیر قوله تعالى: ﴿وَآخَرِينَ مِنْهُمْ لَمَّا يَلْحَقُوا بِهِمْ الجامع الصحیح، ج ۲، ص ۳۸۳ و مسند احمد، ج ۲، ص ۴۱۷ و...؛ و... همگى به نقل از کتاب الممهّدون للمهدى (ع)، على الکورانى، مکتب الاعلام الاسلامى، الفصل الثالث، ص ۹۵، الطبعة الاولى، محرم ۱۴۰۵.
  49. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۸۶-۹۱.
  50. نور الثقلین، ج ۳، ص ۷۸.
  51. " إِنَّ لِكُلِّ شَيْ‏ءٍ دِعَامَةً وَ دِعَامَةُ هَذَا الدِّينَ الْفِقْهِ وَ لَفَقِيهُ وَاحِدٍ أَشَدُّ عَلَى الشَّيْطَانِ مِنْ أَلْفِ عَابِدٍ‏ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ نهج الفصاحه، حدیث ۹۰.
  52. نهج البلاغه، کلمات قصار، شماره ۳۶۴.
  53. بحار الانوار، ج ۲۱، ص ۵۳.
  54. ای کسانی که ایمان آورده‌اید، استقامت کنید و در برابر دشمنان نیز پایداری به خرج دهید و از مرزهای خود مراقبت به عمل آورید و از خدا بپرهیزید، شاید رستگار شوید.
  55. نهج البلاغه، فرازهایی از خطبه ۱۵۹.
  56. جابر جعفی گوید: به امام باقر (ع) عرض کردم: فرج شما چه وقت است؟ سه بار فرمود: فرج ما تحقق نمی‌پذیرد تا غربال شوید و آزمایش گردید، تا وقتی که قلب‌ها صاف شود؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۰۱.
  57. بحار الانوار، ج ۶۱، ص ۱۵۰.
  58. مردم را به راه پروردگارت با حکمت و پندهای نیکو و جدال و بحث و انتقاد دعوت کن؛ سوره نحل، آیه ۱۲۵.
  59. " مَا رَأَيْنَا مِثْلَ‏ حُجَّتِكَ‏ يَا مُحَمَّدُ نَشْهَدُ أَنَّكَ رَسُولُ اللَّهِ ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ مشروح این مناظره در کتاب احتجاج طبرسی، ج ۱، از ص ۱۶ تا ۲۴ آمده است.
  60. " الْمُؤْمِنُ‏ لِلْمُؤْمِنِ‏ كَالْبُنْيَانِ‏ يَشُدُّ بَعْضُهَا بَعْضا‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"؛ تفسیر ابوالفتوح، ج ۲، ص ۴۵۰.
  61. باید توجه داشت که امور از روی طبیعی و خودجوش به پیش رود وگرنه صحبت اعجاز باشد، امام حسین(ع) فرمود: "سوگند به خداوند، خدا چیزی را نیافریده مگر اینکه به او فرمان داده از ما پیروی کند"؛ بحار الانوار، ج ۲۳، ص ۲۸۷. البته اگر مردم وظیفه خود را انجام دهند، دست خدا بالای سر آنهاست و امدادهای غیبی به کمک آنها خواهد شتافت، چنان‌که قرآن می‌فرماید: ﴿إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ؛ سوره محمد، آیه ۷.
  62. آیا خدای شما کسی است که دعای مضطر را اجابت می‌کند و گرفتاری‌ها را برطرف می‌سازد و شما را خلفای زمین قرار می‌دهد؟؛ اثبات الهداة، ج ۷، ص ۱۲۶ (سوره نمل، آیه ۶۲).
  63. تفسیر نور الثقلین، ج ۴، ص ۹۴، ذیل آیه ۶۲ نمل.
  64. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۵۸ (مضمون روایتی از امام باقر (ع)).
  65. محمدی اشتهاردی، محمد، حضرت مهدی فروغ تابان ولایت، ص ۱۰۷-۱۱۷.
  66. شمشیربند، رقیه، «نقش فرهنگ مهدویت در جامعه معاصر».
  67. ملکی راد، محمود، خانواده و زمینه‌سازی ظهور، ص ۸۱
  68. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۴۱۸.
  69. چشم‌اندازی به حکومت مهدی (ع)، نجم الدین طبسی، ص ۵۸.
  70. بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۸۷؛ اثبات الهداة، ج ۳، ص ۵۹۹؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۲۶۸.
  71. عقد الدرر، ص ۱۲۹؛ ینابیع المودة، ص ۴۹۱؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۸۴.
  72. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۴۳؛ غیبة نعمانی، ص ۳۷۳.
  73. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۴۳.
  74. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص۳۷۹.
  75. علی اصغر رضوانی، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص ۴۱۸
  76. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۰۵.