فرهنگ شیعه (کتاب)
فرهنگ شیعه عنوان کتابی است که به بررسی دیدگاه شیعه درباره مجموعهای از مفاهیم و موضوعات اعتقادی و فكر در سطح كلام شیعی قدیم و معاصر می‌پردازد. این کتاب به قلم محمود سراجی و محمد تقی رکنی لموکی، ابراهیم احمدیان، محمد خطیبی کوشکک، حمید نگارش و سید قوام‌الدین حسینی سیاهکلرودی نوشته شده و توسط انتشارات زمزم هدایت به چاپ رسیده است.
| فرهنگ شیعه | |
|---|---|
 | |
| زبان | فارسی |
| نویسندگان | ابراهیم احمدیان محمد خطیبی کوشکک محمد تقی رکنی لموکی محمود سراجی حمید نگارش سید قوام‌الدین حسینی سیاهکلرودی |
| ویراستار | محمد نصیری |
| موضوع | مفاهیم اعتقادی شیعه |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات زمزم هدایت |
| وابسته به | پژوهشکده علوم اسلامی امام صادق (ع) |
| محل نشر | قم، ایران |
| سال نشر | ۱۳۸۵ ش |
| تعداد صفحه | ۵۱۹ |
| شابک | ۹۶۴۸۷۶۹۷۳۷ |
| شماره ملی | ۸۰۵۰۳۱ |
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «مجموعهای از مفاهیم و موضوعات اعتقادی و فکری است که در سطح کلام شیعی قدیم و معاصر مطرح شده و در این فرهنگ با قلمی شیوا و مختصر برای استفاده جوانان، دانشجویان و طلبهها تهیه شده است. به همین دلیل از مطالب پیچیده کلامی و بحث‌ها و اختلاف نظریهها عاری است. مدخل‌ها و مفاهیم به صورت الفبایی تنظیم شده و مستندات مطالب در متن مقالات آمده ضمن اینکه فهرستی از مآخذ در پایان تدوین شده است. برخی از سر عنوان‌های مهم این فرهنگ عبارتاند از: آثار ایمان، آخرت، آمرزش، استدراج، افعال خداوند، امامت، اهل البیت، پلورالیسم دینی، بیعت، فطرت، عصمت، ماتریالیسم، نسخ و نفاق. وی با استناد به آیات قرآن کریم و احادیث صحیح و نظریات متکلمان شیعه به بررسی موضوع کتاب پرداخته است».
فهرست کتاب
- آثار ایمان (دستاوردهای ایمان)
- آثار کفر
- آثار نفاق (نشانه‌ها و پیامدهای نفاق)
- آخرالزمان (واپسین دوران جهان)
- آخرت
- آزمایش (امتحان الهی)
- آفرینش انسان (نحوه خلقت آدمی)
- آمرزش (بخشایش خداوند)
- آیه انذار
- آیه تطهیر
- آیه خیر البریه
- آیه مباهله
- آیه مودت
- اباحی‌گری (بی‌تفاوتی به تعالیم دینی)
- ابدیت (جاودانگی خداوند)
- ابزارهای شناخت (قوای ادراکی انسان)
- ابلیس
- اثبات وجود امام زمان (ع)
- اجل (زمان مرگ)
- احباط (از میان رفتن اعمال نیک به سبب اعمال بد
- اراده الهی (خواست خداوند متعال)
- ارتداد (بیرون آمدن از دین)
- ارکان ایمان (عناصر مهم ایمان)
- استدراج (غافلگیر کردن گناهکاران با نعمت)
- اسم اعظم (برترین نام خدا)
- اسماعیلیه (از فرقه‌های شیعه)
- اسماء الحسنی (نیکوترین نام‌های خدا)
- اسم مستأثر (نام برگزیده الهی)
- اشاعره (از مذاهب کلامی مسلمانان)
- اشراط الساعة (نشانه‌های قیامت)
- اصول دین (پایه‌های اعتقادی دین)
- اعاده معدوم
- اعراف (جایگاهی میان بهشت و دوزخ)
- افعال خداوند
- اقسام شناخت (گونه‌های آگاهی)
- التقاط (به هم آمیختن مکاتب فکری مختلف و ارائه آن به عنوان اسلام)
- اقسام کفر
- امام (رهبر معصوم الهی)
- امامت (پیشوایی دینی)
- امام علی (ع)
- امام حسن (ع)
- امام حسین (ع)
- امام سجاد (ع)
- امام باقر (ع)
- امام صادق (ع)
- امام موسی کاظم (ع)
- امام رضا (ع)
- امام محمد تقی (ع)
- امام محمد نقی (ع)
- امام حسن عسکری (ع)
- امام مهدی (ع)
- امامیه
- امدادهای غیبی (دستگیری‌ها و الطاف خداوند)
- انبیاء (پیامبران الهی)
- انتظار فرج (انتظار ظهور امام زمان (ع))
- انجیل (کتاب آسمانی حضرت عیسی (ع))
- اولوالامر (صاحبان امر، زمامداران)
- اومانیسم (انسان‌گرایی انسان‌مداری)
- اهل البیت (خاندان پیامبر اسلام (ص))
- اهل کتاب (پیروان ادیان الهی و صاحب کتاب آسمانی)
- ایدئولوژی (عقیده‌شناسی اندیشه‌شناسی آرمان)
- ایمان (باور دینی)
- ایمان و علم
- بداء (تغییر سرنوشت انسان‌ها از گذر نیکوکاری و بدکاری)
- بدعت (نسبت دادن آنچه در دین نیست به دین)
- براهین خداشناسی (دلیل‌های اثبات وجود خدا)
- برزخ (جهان میان دنیا و آخرت)
- بصیر (بینا)
- بعثت
- بهشت (جای ابدی رستگاران در جهان آخرت)
- بهشتیان (ساکنان بهشت)
- بیعت (پیمان وفاداری)
- بینش انسان (بصیرت انسان جهان‌بینی انسان)
- پلورالیسم دینی (کثرت‌گرایی دینی حقانیت همه ادیان)
- پیامبر (فرستاده خدا پیام‌آور الهی)
- پیامبر اسلام (ص)
- تجربه دینی (احساس دینی)
- تجسم اعمال (ظاهر شدن اندیشه، گفتار و کردار انسان در رستاخیز)
- تربت (خاک حرم مقدس امام حسین (ع))
- تساهل و تسامح (تحمل آگاهانه عقاید و رفتار مخالفان)
- تفسیر قرآن
- تقیه (تظاهر شخص مسلمان به چیزی برخلاف عقیده باطنی)
- تکامل در جهان آخرت (کمال یافتن انسان در برزخ و قیامت)
- تکثر قرائت دینی
- تکفیر مسلمان (اتهام کفر به شخص مسلمان)
- تناسخ (انتقال روح انسان پس از مرگ به بدنی دیگر)
- توبه (بازگشتن از گناه)
- توحید (یگانگی خدا یکتاپرستی)
- تورات (کتاب آسمانی حضرت موسی (ع))
- توسل (استمداد از اولیای الهی)
- توقیعات امام زمان (ع) (مکتوبات امام زمان (ع))
- تولد امام زمان (ع)
- جامعیت اسلام
- جن (پری)
- جهان‌بینی (جهان‌شناسی)
- جهانی شدن
- جهنم (جایگاه اخروی گناهکاران دوزخ)
- جهنمیان (کسانی که در جهنم معذب‌اند)
- حدیث ثقلین
- حدیث سفینه
- حدیث منزلت
- حشر (گردآوردن خلایق)
- حلول (نفوذ خدا در موجودی دیگر)
- حوض کوثر (حوض مشهور بهشت)
- حی (موجود دارای فعالیت ارادی و آگاهانه)
- خاتمیت
- خردورزی (پیروی از خرد تعقل)
- خلود (جاودانگی)
- خوارج
- دام‌های شیطان
- دلایل امامت
- دوازده امام (امامان مذهب شیعه امامیه)
- دین (آیین اسمانی)
- دین اسلام (آیین آسمانی حضرت محمد بن عبدالله (ص))
- دین اقلی و دین اکثری
- دین حنیف (دینی که کژی در آن نیست)
- دینداری (پای‌بندی به دین، عمل به دین)
- دین‌سالاری (حاکمیت دین)
- دین‌شناسی (دانش شناخت دین)
- دین‌فروشی (بهره‌برداری از دین برای رسیدن به متاع دنیوی)
- دین فطری (آیین آسمانی هماهنگ با فطرت انسان)
- دین مسیحیت
- دین یهودیت
- ذکر (یاد خدا)
- راه‌های خداشناسی
- راه‌های مقابله با شیطان
- رجعت (بازگشت به دنیا پیش از قیامت)
- رحمت الهی (از صفات خداوند متعال؛ مهربانی؛ بخشایش)
- روح (جان؛ گوهر اصلی وجود آدمی مایه زندگی)
- زبور (کتاب آسمانی داوود پیامبر (ص))
- زیارت اهل قبور
- زیدیه (یکی از فرق شیعه)
- سکولاریسم (جداانگاری دین و دنیا
- سمیع (شنوا)
- سیره امام زمان (ع) (شیوه رفتار امام زمان (ع)
- سیمای حضرت مهدی (ع) (شمایل امام مهدی (ع))
- شاهدان قیامت (گواهان اعمال انسان در قیامت)
- شبهات عدل
- شبهه آکل و مأکول (شبهه‌ای برای رد معاد جسمانی)
- شرایط ظهور امام زمان (ع)
- شریعت
- شفاعت (میانجی‌گری برای نجات گناهکاران)
- شناخت خدا
- شوری (رایزنی؛ شور کردن)
- شهادت (جان باختن در راه خدا گواهی دادن)
- شیعه
- صراط (راه رسیدن به بهشت)
- صفات الهی
- صفات امام (ع) (ویژگی‌های امام معصوم)
- صفات شیطان
- ضلالت (گمراهی)
- طول عمر امام زمان (ع)
- عدالت اجتماعی
- عدل الهی
- عدل تشریعی (دادگری در قانونگذاری)
- عدل تکوینی
- عدل جزائی (عدالت در کیفر و پاداش)
- عذاب (کیفر گناهکاران)
- عرش (مرکز تدبیر و اراده الهی مقام ربوبیت پروردگار)
- عصمت (ملکه دوری از گناه و خطا)
- علایم ظهور امام زمان (ع)
- علم الهی
- علوم (دانش‌های بشری)
- عوامل ایمان
- عوامل کفر (سبب‌های بی‌دینی)
- عوامل نفاق (ریشه‌های نفاق)
- غدیر خم (مکانی که پیامبر (ص) به فرمان خدا علی (ع) را به امامت نصب کرد)
- غیبت امام زمان (ع) (پنهان شدن امام زمان (ع) از انظار)
- فدک (روستایی یهودی‌نشین در نزدیکی مدینه)
- فرق شیعه (گروه‌های شیعه)
- فروع دین (احکام عملی شریعت)
- فطحیه (از فرقه‌های شیعه)
- فطرت (نوعی خاص از آفرینش)
- فلسفه دین (بررسی عقلانی مسایل دینی)
- فلسفه وجودی شیطان (علت آفرینش شیطان)
- فمینیسم (زن محوری نهضت آزادی‌خواهی زنان)
- قاعده لطف (نزدیک کردن بندگان به طاعت و دور کردن از معصیت)
- قبر (جای دفن بدن انسان)
- قدرت (از صفات الهی)
- قرآن
- قضا و قدر
- قلم (مجرای فیض الهی
- کافر
- کتاب عمل (نامه اعمال انسان)
- کرسی (مظهر حکومت و تدبیر خداوند)
- کفر (انکار خدا و دین)
- کلام خدا
- کیسانیه (از فرق شیعه)
- گرایش‌های انسانی (رویکرد انسان به باورها یا اعمال خاص)
- لشکریان شیطان
- لوح (لوحی که مقدرات عالم در آن ثبت می‌شوند)
- لیبرالیسم (آزادی‌خواهی)
- ماتریالیسم
- متعلقات ایمان
- مخالفان حضرت مهدی (ع)
- مدرنیسم (تجددگرایی)
- مذهب
- مراتب ایمان (درجات باور دینی)
- مرجئه (از فرقه‌های اسلامی)
- مرگ (انتقال از دنیا به آخرت)
- معاد (جهان آخرت)
- معاد جسمانی (حیات جسمانی در جهان آخرت)
- معتزله (از فرقه‌های کلامی اسلامی)
- معجزه
- معراج (سفر پیامبر اسلام (ص) به آسمان‌ها و عوالم ملکوت)
- ملائکه (فرشتگان)
- ملاقات با امام زمان (ع)
- منافق (مسلمان ظاهری)
- منشأ دين
- مؤمن
- مهدویت (اعتقاد به امام مهدی (ع))
- مهدویت در قرآن
- میثاق عالم ذر (اقرار فطری انسان بر ربوبیت خداوند)
- میزان اعمال (وسیله سنجش اعمال انسان
- نسبیت معرفت (نسبی بودن فهم انسان)
- نسیان الهی (فراموش کردن خدا)
- نفاق (تظاهر شخص کافر به مسلمانی)
- نفخ صور (فریادی آسمانی هنگام قیامت
- نفی اتحاد خدا با غیر (نفی یگانگی خدا با غیر)
- نفی جسمانیت خدا (تنزیه خداوند از جسمانی بودن)
- نفی جهت (تنزیه خداوند از جهت داشتن)
- نفی رؤیت خداوند (تنزیه خداوند از رؤیت حسی)
- نفی محل حوادث بودن خداوند (تنزیه خداوند از محل حوادث)
- نفی مکان (تنزیه خداوند از اینکه در مکانی جای گیرد)
- وحی
- وصایت (تعیین جانشین از سوی پیامبر یا امام (ع))
- وظایف شیعه در عصر غیبت
- ولایت (سزاوارتر بودن برای سرپرستی مسلمانان)
- ولایت فقیه (سرپرستی فقیه جامع الشرایط در عصر غیبت)
- وهابیت (از فرقه‌های اسلامی)
- هدایت تشریعی
- هدایت تکوینی (فراهم ساختن شرطها و بسترهای تکامل موجودات)
- هرمنوتیک (دانش تفسیر متن)
- یاران امام زمان (ع) (یاوران مهدی (ع))
- یوم البعث (روز برانگیخته شدن)
- یوم التغابن (روز آشکار شدن زیان‌ها)
- یوم التلاق (تعبیری قرآنی برای روز رستاخیز
- یوم التناد (تعبیری قرآنی که بر سختی‌های قیامت اشارت دارد)
- یوم الجمع (تعبیری قرآنی از گردهمایی قیامت)
- یوم الحساب (قیامت؛ روز حساب و بازخواست الهی)
- یوم الحسره (تعبیری قرآنی برای قیامت)
- یوم الفصل (تعبیری قرآنی برای قیامت)
- یوم القیامه
- یوم تبلی السرائر (تعبیری قرآنی برای قیامت)
- یوم معلوم (تعبیری قرآنی برای روز قیامت)
- نمایه موضوعی مدخل‌های اصلی
- فهرست منابع
دربارهٔ پدیدآورندگان
| حمید نگارش (پدیدآورنده) |
|---|
 |
| محمد خطیبی کوشکک (پدیدآورنده) |
|---|
 |
| محمد تقی رکنی لموکی (پدیدآورنده) |
|---|
 |
| سید قوام‌الدین حسینی سیاهکلرودی (پدیدآورنده) |
|---|
 |
| ابراهیم احمدیان (پدیدآورنده) |
|---|
 |
| محمود سراجی (پدیدآورنده) |
|---|
|
خطای لوآ: خطای داخلی: مفسر با سیگنال «24» خاتمه یافته است.
|
پانویس
- ↑ پایگاه اندیشوران حوزه
- ↑ مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت با پدیدآورنده
- ↑ مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت با پدیدآورنده
- ↑ مکاتبه اختصاصی دانشنامه مجازی امامت و ولایت با پدیدآورنده
- ↑ پایگاه اندیشوران حوزه