امامت امام علی در حدیث

این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون امام علی(ع) است. "امام علی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

امام علی در قرآن - امام علی در حدیث - امام علی در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام علی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

امام، که به لحاظ واژه‌شناسی، همان "پیشرو، پیشتاز، سرپرست و پیشوای قوم و قبیله" است^[۱]، بی‌گمان، در فرهنگ قرآنی و دینی، پیشوای امت در ابعاد گونه‌گون و عهده‌دار اداره امور جامعه است. و این حقیقت را می‌توان از دونامه که میان مولا علی(ع) و معاویه مبادله شده است، دریافت^[۲]. در سخنان پیامبر بر امامت مولا سخن رفته است: «"یا عَلِی، أنتَ وَصِیی وخَلیفَتی وإمامُ امتی بَعدی"»^[۳]. ای علی! پس از من، تو وصی و جانشین من و امام امت هستی^[۴].

احادیث امامت

امامت او از سوی خداست‌: پیامبر خدا(ص): ای مردم! چه کسی سخنش از خدا بهتر و از او راستگوتر است؟ ای مردم! همانا پروردگارتان جل جلاله به من فرمان داد که علی را بر شما مِهتر و امام و نیز خلیفه و وصی قرار دهم و او را برادر و وزیر خود گیرم^[۵].
امام پرهیزگاران‌: پیامبر خدا(ص): سه چیز درباره علی به من وحی شد: "اوست سَرور مسلمانان، امام پرهیزگاران و پیشوای سپیدرویان"^[۶].
امام هر مؤمن، پس از پیامبر(ص)‌: پیامبر خدا(ص)‌- خطاب به علی(ع)-: پس از من، امام هر مرد و زن با ایمان و ولی هر مرد و زن با ایمان، توای^[۷]. پیامبر خدا(ص): ای مردم! پس از من، علی امام شماست.... هر کس به امامتش اقرار کند، به نبوت من اقرار کرده و هر کس به نبوت من اقرار کند، به یگانگی خدای عز و جل اقرار کرده است^[۸].
امام امت‌: پیامبر خدا(ص): ای علی! تو وصی من و امام امت منی. هر کس از تو اطاعت کند، از من اطاعت کرده و هر کس از تو سرپیچد، از من سرپیچیده است^[۹]. المحاسن‌- به نقل از بشیر عطار-: امام صادق(ع) تلاوت کرد: "روزی که هر گروهی را با امامشان فرا می‌خوانیم"^[۱۰]. سپس گفت: پیامبر خدا فرمود: "علی، امام شماست"^[۱۱]^[۱۲].

پرسش‌های وابسته

منابع

محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین

پانویس

↑ العین: ماده «أمم».
↑ الغارات، ج ۱، ص ۲۰۳.
↑ الأمالی، صدوق، ص ۴۳۴، ح ۵۷۳.
↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۱۰۶.
↑ رسول الله(ص): «مَعاشِرَ الناسِ! مَن أحسَنُ مِنَ اللهِ قیلًا، وأصدَقُ مِنَ اللهِ حَدیثاً؟ مَعاشِرَ الناسِ! إن رَبکم جَل جَلالُهُ أمَرَنی أن اقیمَ لَکم عَلِیاً علماً وإماماً، وخَلیفَةً ووَصِیاً، وأن أتخِذَهُ أخاً ووَزیراً» (الأمالی، صدوق، ص ۸۳، ح ۴۹).
↑ عنه(ص): «اوحِی إلَی فی عَلِی ثَلاثٌ: أنهُ سَیدُ المُسلِمینَ، وإمامُ المُتقینَ، وقائِدُ الغُر المُحَجلینَ» (المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۴۸، ح ۴۶۶۸).
↑ عنه(ص)- لِعَلِی(ع)-: «أنتَ إمامُ کل مُؤمِنٍ ومُؤمِنَةٍ، ووَلِی کل مُؤمِنٍ ومُؤمِنَةٍ بَعدی» (المناقب، خوارزمی، ص ۶۱، ح ۳۱).
↑ رسول الله(ص): «أیهَا الناسُ! إن عَلِیاً إمامُکم مِن بَعدی... مَن أقَر بِامامَتِهِ فَقَد أقَر بِنُبُوتی، ومَن أقَر بِنُبُوتی فَقَد أقَر بِوَحدانِیةِ اللهِ عز و جل» (معانی الأخبار، ص ۳۷۲، ح ۱).
↑ عنه(ص): «یا عَلِی، أنتَ وَصِیی وإمامُ امتی؛ مَن أطاعَک أطاعَنی، ومَن عَصاک عَصانی» (الأمالی، صدوق، ص ۶۲، ح ۲۴).
↑ اسرا، آیه ۷۱.
↑ المحاسن عن بشیر العطار: قالَ أبو عَبدِ اللهِ(ع): ««یوْمَ نَدْعُواْ کل أُنَاسِ بِإِممِهِمْ» ثُم قالَ: قالَ رَسولُ اللهُ(ص): وعَلِی إمامُکم» (المحاسن، ج ۱، ص ۲۵۳، ح ۴۷۹).
↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۱۳۵.

[1] العین: ماده «أمم».

[2] الغارات، ج ۱، ص ۲۰۳.

[3] الأمالی، صدوق، ص ۴۳۴، ح ۵۷۳.

[4] محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۱۰۶.

[5] رسول الله(ص): «مَعاشِرَ الناسِ! مَن أحسَنُ مِنَ اللهِ قیلًا، وأصدَقُ مِنَ اللهِ حَدیثاً؟ مَعاشِرَ الناسِ! إن رَبکم جَل جَلالُهُ أمَرَنی أن اقیمَ لَکم عَلِیاً علماً وإماماً، وخَلیفَةً ووَصِیاً، وأن أتخِذَهُ أخاً ووَزیراً» (الأمالی، صدوق، ص ۸۳، ح ۴۹).

[6] عنه(ص): «اوحِی إلَی فی عَلِی ثَلاثٌ: أنهُ سَیدُ المُسلِمینَ، وإمامُ المُتقینَ، وقائِدُ الغُر المُحَجلینَ» (المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۴۸، ح ۴۶۶۸).

[7] عنه(ص)- لِعَلِی(ع)-: «أنتَ إمامُ کل مُؤمِنٍ ومُؤمِنَةٍ، ووَلِی کل مُؤمِنٍ ومُؤمِنَةٍ بَعدی» (المناقب، خوارزمی، ص ۶۱، ح ۳۱).

[8] رسول الله(ص): «أیهَا الناسُ! إن عَلِیاً إمامُکم مِن بَعدی... مَن أقَر بِامامَتِهِ فَقَد أقَر بِنُبُوتی، ومَن أقَر بِنُبُوتی فَقَد أقَر بِوَحدانِیةِ اللهِ عز و جل» (معانی الأخبار، ص ۳۷۲، ح ۱).

[9] عنه(ص): «یا عَلِی، أنتَ وَصِیی وإمامُ امتی؛ مَن أطاعَک أطاعَنی، ومَن عَصاک عَصانی» (الأمالی، صدوق، ص ۶۲، ح ۲۴).

[10] اسرا، آیه ۷۱.

[11] المحاسن عن بشیر العطار: قالَ أبو عَبدِ اللهِ(ع): ««یوْمَ نَدْعُواْ کل أُنَاسِ بِإِممِهِمْ» ثُم قالَ: قالَ رَسولُ اللهُ(ص): وعَلِی إمامُکم» (المحاسن، ج ۱، ص ۲۵۳، ح ۴۷۹).

[12] محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۱۳۵.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]