آثار فردی انتظار: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'انتظار افقی' به 'انتظار ظهور امام مهدی') |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) جز (وظیفهٔ شمارهٔ ۲) |
||
| خط ۱۵: | خط ۱۵: | ||
===آثار [[اخلاقی]] و [[رفتاری]]=== | ===آثار [[اخلاقی]] و [[رفتاری]]=== | ||
* [[انسان]] [[منتظر]] دارای [[اخلاقی]] [[اسلامی]] است و [[جامعۀ منتظر]] [[مظهر]] [[اخلاق اسلامی]] است<ref>ر.ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۸۴ـ۸۸.</ref>. [[انسان]] با توجه به نیروی [[تفکر]] و [[توانایی]] نگه‌داری و انتقال تجربه‌ها همواره می‌تواند در مسیر رشد [[فکری]] و تعالی [[معنوی]] و اخلاقی گام بردارد و گاه این طی طریق، جهشی و باشتاب باشد. با این حال، به [[دلیل]] ظرفیت‌های بسیار فراوان انسانی می‌توان توقع داشت روزگاری بیابد که با توجه به فراهم بودن زمینه، با امدادهای [[الهی]] و وجود [[رهبری الهی]]، این تعالی، جهشی بسیار فراگیر داشته باشد. در [[انتظار]] این وضعیت به سر بردن، خود عاملی است برای تلاش مضاعف در جهت رسیدن به آن. ارتقای [[عقلانیت]]، [[حکمت]] و [[معرفت]]، بسط و کمال [[علم]]، توسعه دیانت، [[معنویت]] و [[اخلاق]] از جمله شاخص‌های جامعۀ [[موعود]] است<ref>{{متن حدیث|إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ یَدَهُ عَلَی رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ أَکْمَلَ بِهَا أَخْلَاقَهُمْ}}؛ الخرائج و الجرائج، ج۲، ص۸۴۱، ح۷۱.</ref> | * [[انسان]] [[منتظر]] دارای [[اخلاقی]] [[اسلامی]] است و [[جامعۀ منتظر]] [[مظهر]] [[اخلاق اسلامی]] است<ref>ر.ک. [[محبوب شفائی|شفائی، محبوب]]، [[موعود حق (کتاب)|موعود حق]]، ص ۸۴ـ۸۸.</ref>. [[انسان]] با توجه به نیروی [[تفکر]] و [[توانایی]] نگه‌داری و انتقال تجربه‌ها همواره می‌تواند در مسیر رشد [[فکری]] و تعالی [[معنوی]] و اخلاقی گام بردارد و گاه این طی طریق، جهشی و باشتاب باشد. با این حال، به [[دلیل]] ظرفیت‌های بسیار فراوان انسانی می‌توان توقع داشت روزگاری بیابد که با توجه به فراهم بودن زمینه، با امدادهای [[الهی]] و وجود [[رهبری الهی]]، این تعالی، جهشی بسیار فراگیر داشته باشد. در [[انتظار]] این وضعیت به سر بردن، خود عاملی است برای تلاش مضاعف در جهت رسیدن به آن. ارتقای [[عقلانیت]]، [[حکمت]] و [[معرفت]]، بسط و کمال [[علم]]، توسعه دیانت، [[معنویت]] و [[اخلاق]] از جمله شاخص‌های جامعۀ [[موعود]] است<ref>{{متن حدیث|إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ یَدَهُ عَلَی رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ أَکْمَلَ بِهَا أَخْلَاقَهُمْ}}؛ الخرائج و الجرائج، ج۲، ص۸۴۱، ح۷۱.</ref><ref>ر.ک. [[عسکر دیرباز|دیرباز، عسکر]]، [[روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر (مقاله)|روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر]]، ص ۱۱۸.</ref> | ||
*یکی از کارکردهای فردی [[انتظار]]، [[معرفت]]، [[محبت]] و علاقه‌مندی [[انسان]] به [[حضرت حق]] است؛ زیرا اگر [[انسان]] [[چشم به راه]] کسی باشد و نتواند حضور او را [[درک]] کند، به کسی که بتواند برای او تکیه‌گاهی محکم و مطلق باشد، [[پناه]] می‌‌برد و او، جز [[خدای سبحان]] نیست [[امام سجاد]] {{ع}} می‌‌فرماید: «کسانی که قائل به [[امامت]] و [[منتظر ظهور]] [[حضرت]] ([[مهدی]]) باشند، [[بهترین]] انسان‌های هر زمان‌اند و [[خداوند]] به آنان [[عقل]]، [[معرفت]] و [[فهم]] می‌دهد که [[غیبت]] نزد آنها، مانند حضورشان نزد ما باشد»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلُونَ بِإِمَامَتِهِ الْمُنْتَظِرُونَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ کُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَی ذِکْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَیْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ}}؛ کمال الدین، ج۱، ص۲۹۹ و ۳۰۰، ح۲.</ref>؛ و بدیهی است این [[عشق]] و [[معرفت]]، در [[خودسازی]] [[انسان]] مؤثر است<ref>ر.ک. [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص ۶۹ ـ ۷۰.</ref>. | *یکی از کارکردهای فردی [[انتظار]]، [[معرفت]]، [[محبت]] و علاقه‌مندی [[انسان]] به [[حضرت حق]] است؛ زیرا اگر [[انسان]] [[چشم به راه]] کسی باشد و نتواند حضور او را [[درک]] کند، به کسی که بتواند برای او تکیه‌گاهی محکم و مطلق باشد، [[پناه]] می‌‌برد و او، جز [[خدای سبحان]] نیست [[امام سجاد]] {{ع}} می‌‌فرماید: «کسانی که قائل به [[امامت]] و [[منتظر ظهور]] [[حضرت]] ([[مهدی]]) باشند، [[بهترین]] انسان‌های هر زمان‌اند و [[خداوند]] به آنان [[عقل]]، [[معرفت]] و [[فهم]] می‌دهد که [[غیبت]] نزد آنها، مانند حضورشان نزد ما باشد»<ref>{{متن حدیث|إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلُونَ بِإِمَامَتِهِ الْمُنْتَظِرُونَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ کُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَی ذِکْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَیْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ}}؛ کمال الدین، ج۱، ص۲۹۹ و ۳۰۰، ح۲.</ref>؛ و بدیهی است این [[عشق]] و [[معرفت]]، در [[خودسازی]] [[انسان]] مؤثر است<ref>ر.ک. [[محمد سبحانی‌نیا|سبحانی‌نیا، محمد]]، [[مهدویت و آرامش روان (کتاب)|مهدویت و آرامش روان]]، ص ۶۹ ـ ۷۰.</ref>. | ||
* [[انتظار فرج]] و [[ظهور]] در [[حقیقت]] به معنای آماده باش کامل [[فکری]]، عملی، مادی و [[معنوی]] است<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref> و [[منتظر واقعی]] کسی است که آلودگی‌های درون را پالایش کند و خانۀ [[دل]] را از زنگار [[گناه]] و ناپاکی‌ها [[پاک]] کند<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref> و خود را به [[صفات | * [[انتظار فرج]] و [[ظهور]] در [[حقیقت]] به معنای آماده باش کامل [[فکری]]، عملی، مادی و [[معنوی]] است<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref> و [[منتظر واقعی]] کسی است که آلودگی‌های درون را پالایش کند و خانۀ [[دل]] را از زنگار [[گناه]] و ناپاکی‌ها [[پاک]] کند<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref> و خود را به [[صفات\1] [[پسندیده]] آراسته و از [[گناه]] و [[دنیاطلبی]] و تجمّل اجتناب ورزد. [[امام صادق]] {{ع}} در این زمینه فرمود: «کسی که علاقه دارد از [[یاران]] و [[اصحاب حضرت قائم]] {{ع}} باشد، باید [[تقوا]] در خود ایجاد کند و خود را به صفات [[نیک]] و [[محاسن اخلاق]] مزین سازد و سپس در [[انتظار]] آن [[حضرت]] باشد. هر کس این [[آمادگی]] را به دست آورد و [[پیش از ظهور]] از [[دنیا]] برود، به اجر و [[پاداش]] [[یاران]] آن [[حضرت]] نایل خواهد شد. کوشش کنید و [[منتظر فرج]] و موفقیت باشید، ای جماعتی که مورد توجه [[خدا]] هستید، [[پیروزی]] گوارایتان [[باد]]!»<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰: {{متن حدیث|مَنْ سُرَّ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ}}</ref>.<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|انصاری؛عبدالرحمن]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰؛ [[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات (مقاله)|ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات]]، ص۱۲۰؛ [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۴۶-۵۱.</ref> [[منتظر]] باید خود را در منظر [[خدا]] و [[امام]] زمانش می‌‌بیند<ref>ر.ک. [[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات (مقاله)|ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات]]، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref> و بی‌مبالاتی نکرده و با [[پرهیزگاری]] به مرزهای [[گناه]] و [[حرام]]، نزدیک نشود<ref>ر.ک. [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۴۶-۵۱.</ref>. از طرفی دیگر باید دانست [[امام مهدی]] {{ع}} مصداق بارز زهدورزی و دوری از [[تجملات]] است، کسانی که ادعای [[پیروی]] از این [[امام]] بزرگ را میکنند نباید حریصانه به دنبال [[دنیا]] باشند و [[همت]] خود را در [[نیکو]] پوشیدن و خوردن و [[لذت]] بردن، خلاصه کنند<ref>ر.ک. [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۴۶-۵۱.</ref>. | ||
===آثار [[سیاسی]]=== | ===آثار [[سیاسی]]=== | ||
* [[انسان‌ها]] خواستار [[حکومتی]] [[صالح]]، دور از منکر و [[ریا]] فریبند و حاکمی را می‌طلبند که بتواند ارزش‌های انسانی را در [[جهان]] [[حاکم]] سازد، [[ظلم]]، اختناق، [[استکبار]] و استعباد را نفی کند. [[انسان‌ها]] خواستار سیاستی [[الهی]] و [[حکومتی]] واحد هستند که مرز جغرافیایی نشناسد، [[رهبر]] و راهنمایشان [[قانون]] واحدی باشد، ضعیف و [[قوی]]، سیاه و سفید، در آن یکی باشد و سخن از رجزخوانی‌ها و حمله‌های [[نظامی]] ابرقدرت‌ها به میان نیاید<ref>ر.ک. [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>. بدون [[شک]] با توجه به جهانی بودن [[حکومت حضرت مهدی]] {{ع}}، [[نیازمند]] بازشناسی و بازنمایی آثار و ابعاد [[سیاسی]] [[حکومت جهانی]] آن [[حضرت]] به جهانیان هستیم و [[مشتاقان]] برپایی [[حکومت عدل جهانی]] باید در دو محور زمینه‌های [[سیاسی]] این اتفاق بزرگ را فراهم نمایند: آشنا شدن با روش‌های [[سیاسی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} و آشنا کردن دیگران با این اندیشۀ بلند [[سیاسی]]<ref>ر.ک. [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی حضرت مهدی (کتاب)|حکومت جهانی حضرت مهدی]]{{ع}}، ص۸۴ - ۷۹.</ref>. | * [[انسان‌ها]] خواستار [[حکومتی]] [[صالح]]، دور از منکر و [[ریا]] فریبند و حاکمی را می‌طلبند که بتواند ارزش‌های انسانی را در [[جهان]] [[حاکم]] سازد، [[ظلم]]، اختناق، [[استکبار]] و استعباد را نفی کند. [[انسان‌ها]] خواستار سیاستی [[الهی]] و [[حکومتی]] واحد هستند که مرز جغرافیایی نشناسد، [[رهبر]] و راهنمایشان [[قانون]] واحدی باشد، ضعیف و [[قوی]]، سیاه و سفید، در آن یکی باشد و سخن از رجزخوانی‌ها و حمله‌های [[نظامی]] ابرقدرت‌ها به میان نیاید<ref>ر.ک. [[علی قائمی|قائمی، علی]]، [[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]، ص۸۱-۸۶.</ref>. بدون [[شک]] با توجه به جهانی بودن [[حکومت حضرت مهدی]] {{ع}}، [[نیازمند]] بازشناسی و بازنمایی آثار و ابعاد [[سیاسی]] [[حکومت جهانی]] آن [[حضرت]] به جهانیان هستیم و [[مشتاقان]] برپایی [[حکومت عدل جهانی]] باید در دو محور زمینه‌های [[سیاسی]] این اتفاق بزرگ را فراهم نمایند: آشنا شدن با روش‌های [[سیاسی]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} و آشنا کردن دیگران با این اندیشۀ بلند [[سیاسی]]<ref>ر.ک. [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]]، [[حکومت جهانی حضرت مهدی (کتاب)|حکومت جهانی حضرت مهدی]]{{ع}}، ص۸۴ - ۷۹.</ref>. | ||
| خط ۲۳: | خط ۲۳: | ||
*از جملۀ [[وظایف منتظران]] حراست از [[فرهنگ دینی]] و [[اسلامی]] و [[مرزبانی]] اندیشۀ [[اسلامی]] و زنده نگه داشتن آن است. بدون تردید، [[تبلیغ]] این [[فرهنگ]] پویا بدون پشتوانۀ [[مالی]] و [[اقتصادی]] امکان‌پذیر نیست و به همین جهت [[منتظران]] باید با سعی و تلاش در عرصه‌های مختلف [[صنعت]]، [[کشاورزی]] و غیره این [[آرزو]] و خواست را تحقق بخشند<ref>ر.ک. [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ ـ ۱۹.</ref>. کسانی که در اندیشۀ [[زمینه‌سازی برای دوران ظهور]] هستند، می‌بایست در [[عصر غیبت]] نیز با تلاش فراوان، مواهب [[الهی]] را برای [[خدمت]] به [[بندگان خدا]] به استخدام در آورند<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.</ref>. | *از جملۀ [[وظایف منتظران]] حراست از [[فرهنگ دینی]] و [[اسلامی]] و [[مرزبانی]] اندیشۀ [[اسلامی]] و زنده نگه داشتن آن است. بدون تردید، [[تبلیغ]] این [[فرهنگ]] پویا بدون پشتوانۀ [[مالی]] و [[اقتصادی]] امکان‌پذیر نیست و به همین جهت [[منتظران]] باید با سعی و تلاش در عرصه‌های مختلف [[صنعت]]، [[کشاورزی]] و غیره این [[آرزو]] و خواست را تحقق بخشند<ref>ر.ک. [[صفر فلاحی|فلاحی، صفر]]، [[امام مهدی ذخیره امامت (کتاب)|امام مهدی ذخیره امامت]]، ص ۱۷ ـ ۱۹.</ref>. کسانی که در اندیشۀ [[زمینه‌سازی برای دوران ظهور]] هستند، می‌بایست در [[عصر غیبت]] نیز با تلاش فراوان، مواهب [[الهی]] را برای [[خدمت]] به [[بندگان خدا]] به استخدام در آورند<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.</ref>. | ||
===آثار [[نظامی]] و انتظامی=== | ===آثار [[نظامی]] و انتظامی=== | ||
*از مهم‌ترین [[وظایف]] [[دوران غیبت]] به عنوان [[زمینه‌سازی]]، [[آمادگی]] پیوسته و [[راستین]] از جهت [[توانمندی]] [[نظامی]] و جسمانی است. در این‌باره [[روایات]] فراوانی وجود دارد<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.</ref> مانند اینکه [[امام باقر]]{{ع}} ذیل آیۀ شریفۀ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> فرمودند: «بر انجام [[واجبات]] [[شکیبایی]] کنید و برابر [[دشمنان]]، یک دیگر را [[یاری]] نمایید و برای [[یاری]] پیشوای [[منتظَر]]، همواره [[آمادگی]] خود را حفظ کنید»<ref>{{متن حدیث|اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ}}؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۱۹۹.</ref> | *از مهم‌ترین [[وظایف]] [[دوران غیبت]] به عنوان [[زمینه‌سازی]]، [[آمادگی]] پیوسته و [[راستین]] از جهت [[توانمندی]] [[نظامی]] و جسمانی است. در این‌باره [[روایات]] فراوانی وجود دارد<ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.</ref> مانند اینکه [[امام باقر]]{{ع}} ذیل آیۀ شریفۀ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> فرمودند: «بر انجام [[واجبات]] [[شکیبایی]] کنید و برابر [[دشمنان]]، یک دیگر را [[یاری]] نمایید و برای [[یاری]] پیشوای [[منتظَر]]، همواره [[آمادگی]] خود را حفظ کنید»<ref>{{متن حدیث|اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ}}؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۱۹۹.</ref><ref>ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[پرسمان مهدویت (کتاب)|پرسمان مهدویت]]، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.</ref> | ||
==پرسش مستقیم== | ==پرسش مستقیم== | ||
نسخهٔ ۱۰ ژوئیهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۲۳:۴۶
اهمیت انتظار
- اعتقاد به ظهور حضرت مهدی (ع) باعث میشود انسان در زندگی فردی و اجتماعی خود از نعمت انتظار بهره‌مند شود که اگر از آن تهی شود و به آینده امید نداشته باشد، زندگی برایش مفهومی نخواهد داشت و شاید از این جهت است که «افضل اعمال امتی انتظار الفرج»[۱] بیان شده است[۲].
آثار فردی انتظار
- آثار فردی انتظار - همانند آثار انتظار به طور عام - دارای مصادیق زیر است:
آثار فکری و اعتقادی یا علمی و معرفتی
- فکر، زیربنای اعمال و رفتار انسان است و باورهای اساسی حیات آدمی را در حصار خود حفظ میکند. رسالت انبیاء و اولیاء تربیت انسان و رها ساختن او از جهل و عرضه حقایق امور است در جریان انتظار، انسان با قرار گرفتن تحت تربیت حضرت ولی عصر (ع) و طهارت فکری و عقلی رشد میکند[۳]. آنچه قیام و انقلاب جهانی امام زمان را از دیگر انقلاب‌ها متمایز و ممتاز میسازد، دگرگونی‌های اعتقادی و باور انسان‌هاست، که در پرتو تلاش‌های او و یارانش پدید خواهد آمد[۴].
- برخی از آثار فکری و اعتقادی انتظار عبارتند از: دین‌شناسی و شناخت مفاهیم دینی[۵]؛ شناخت امام زمان[۶]، حفظ و نگهبانی از مرزهای اعتقادی[۷].
- باید توجه داشت انسان منتظر در معارف مهدوی بصیرت دارد، یعنی انتظار فرج باعث میشود فرد مسلمان آنچه در توان دارد، به کار گیرد تا سطح اندیشه و آگاهی خود را بالا ببرد[۸] چون: اولاً: معرفت اساس اعتقاد صحیح است و اعتقاد صحیح، بدون شناخت حضرت حجت (ع) امکان ندارد[۹]، ثانیاً: محبتی ارزش دارد که با معرفت همراه باشد، تا با شبهات دشمنان آفت نزند و پراستحکام بماند[۱۰]. امام باقر (ع) در این باره فرمود: «کسی که بمیرد و امام زمان خود را بشناسد، همانند کسی است که در خیمه حضرت قائم (ع) نزد آن حضرت باشد»[۱۱].[۱۲] در کنار این آمادگی فکری شخصی، توجیه‌گری نظری و تئوری‌پردازی دقیق در تبیین اندیشۀ مهدویت در سطح جهانی و دفاع فکری و نظری از اندیشۀ مهدویت و پاسخ به شبهات مطرح شده و جلوگیری از کوته‌فکری و کج‌اندیشی و رفتارهای نابخردانه گوشه‌ای دیگر از تأثیرات اعتقاد به انتظار است[۱۳].
آثار روحی و روانی
- برای درک زمان ظهور حضرت مهدی (ع)، اساسی‌ترین ویژگی در بخش رفتار، ایجاد آمادگی روحی و روانی در خود است[۱۴]. آمادگی در حوزۀ محبت، پالایش روح و تصفیۀ باطن و تطهیر درون و نیز انس منطقی با ادعیه و اذکاری است که از ناحیۀ معصومان(ع) رسیده و رمز ارتباط حبی و باطنی میان شیعه و امام خود است[۱۵]، لذا بیشترین آثاری که در زمینۀ انتظار وجود دارد در بخش رفتار ایجاد "آمادگی روحی و روانی" است[۱۶]. کسانی که صاحب آمادگی روحی و روانی بالایی نشوند، هرگز نمی‌توانند یار و یاور خوبی برای امام مهدی(ع) باشند؛ چرا که آنان با کمترین فشاری که به آنها وارد شود، عرصه را خالی میکنند[۱۷]. بنابراین فردی که منتظر ظهور حضرت است، این انتظار در تمام ابعاد روحی و روانی او نیز تأثیرگذار است. لذا از طریق ارتباط معنوی که فرد با یک انسان کامل الهی برقرار میسازد، حسی در او به وجود میآید که او را در مقابل بسیاری از افکار رنج‌آور، گرفتاری‌ها و بیماری‌های روحی رایج در جامعۀ امروزی مقاوم میسازد[۱۸].
- یکی از نکات در زمینۀ آثار روحی ایجاد امید در شخص منتظر است. انسان به امید زنده است و بدون امید نمی‌توان آینده‌نگر بود و به تحولات آینده نظر انداخت[۱۹]. امید به ظهور حضرت مهدی (ع) و نصرت و پیروزی حق و عدالت با اعتقاد به آمادگی مادی و معنوی برای ظهور آن حضرت، زایندۀ امید است[۲۰] و حیات فردی منتظران را متحول و پویا میسازد[۲۱].
- همچنین انتظار از لحاظ فردی، موجب تمرکز افکار و نیروهای آدمی میشود؛ زیرا همۀ آنها، ناظر به یک هدف، یعنی انتظار ظهور می‌‌شوند و این امر موجب وحدت شخصیت او می‌گردد و این وحدت شخصیت، از هرز رفتن توانایی‌ها و قابلیت‌ها، جلوگیری میکند و زمینۀ رشد و ظهور قدرتی شگرف و فوق العاده را فراهم میکند[۲۲] و اعتقاد به اینکه سرانجام، کرۀ زمین از شر مستکبران و ظالمان نجات یافته و اصلاح خواهد شد و به تمام تبعیض‌ها و نابسامانی‌ها خاتمه داده میشود، انسان را وادار میکند خود ظلم نکند و دنبال فساد و بی بند و باری نرود[۲۳] و در فساد محیط منحل نشود[۲۴]، در برابر انواع آلودگی رایج جامعه و لغزش‌های محیطی مقاومت کند و به یک مصونیت اخلاقی و اجتماعی در برابر هر کجروی و ناهنجاری دست یابد[۲۵] و در برابر ظالمان پایداری بورزد چراکه بزرگ‌ترین پیامد انتظار، صبر و مقاومت است. اگر بخواهیم جامعه‌ای مقاوم و پایدار داشته باشیم، ابتدا لازم است افراد آن به چنین صبر و مقاومتی دست یابند[۲۶].
آثار اخلاقی و رفتاری
- انسان منتظر دارای اخلاقی اسلامی است و جامعۀ منتظر مظهر اخلاق اسلامی است[۲۷]. انسان با توجه به نیروی تفکر و توانایی نگه‌داری و انتقال تجربه‌ها همواره می‌تواند در مسیر رشد فکری و تعالی معنوی و اخلاقی گام بردارد و گاه این طی طریق، جهشی و باشتاب باشد. با این حال، به دلیل ظرفیت‌های بسیار فراوان انسانی می‌توان توقع داشت روزگاری بیابد که با توجه به فراهم بودن زمینه، با امدادهای الهی و وجود رهبری الهی، این تعالی، جهشی بسیار فراگیر داشته باشد. در انتظار این وضعیت به سر بردن، خود عاملی است برای تلاش مضاعف در جهت رسیدن به آن. ارتقای عقلانیت، حکمت و معرفت، بسط و کمال علم، توسعه دیانت، معنویت و اخلاق از جمله شاخص‌های جامعۀ موعود است[۲۸][۲۹]
- یکی از کارکردهای فردی انتظار، معرفت، محبت و علاقه‌مندی انسان به حضرت حق است؛ زیرا اگر انسان چشم به راه کسی باشد و نتواند حضور او را درک کند، به کسی که بتواند برای او تکیه‌گاهی محکم و مطلق باشد، پناه می‌‌برد و او، جز خدای سبحان نیست امام سجاد (ع) می‌‌فرماید: «کسانی که قائل به امامت و منتظر ظهور حضرت (مهدی) باشند، بهترین انسان‌های هر زمان‌اند و خداوند به آنان عقل، معرفت و فهم می‌دهد که غیبت نزد آنها، مانند حضورشان نزد ما باشد»[۳۰]؛ و بدیهی است این عشق و معرفت، در خودسازی انسان مؤثر است[۳۱].
- انتظار فرج و ظهور در حقیقت به معنای آماده باش کامل فکری، عملی، مادی و معنوی است[۳۲] و منتظر واقعی کسی است که آلودگی‌های درون را پالایش کند و خانۀ دل را از زنگار گناه و ناپاکی‌ها پاک کند[۳۳] و خود را به [[صفات\1] پسندیده آراسته و از گناه و دنیاطلبی و تجمّل اجتناب ورزد. امام صادق (ع) در این زمینه فرمود: «کسی که علاقه دارد از یاران و اصحاب حضرت قائم (ع) باشد، باید تقوا در خود ایجاد کند و خود را به صفات نیک و محاسن اخلاق مزین سازد و سپس در انتظار آن حضرت باشد. هر کس این آمادگی را به دست آورد و پیش از ظهور از دنیا برود، به اجر و پاداش یاران آن حضرت نایل خواهد شد. کوشش کنید و منتظر فرج و موفقیت باشید، ای جماعتی که مورد توجه خدا هستید، پیروزی گوارایتان باد!»[۳۴].[۳۵] منتظر باید خود را در منظر خدا و امام زمانش می‌‌بیند[۳۶] و بی‌مبالاتی نکرده و با پرهیزگاری به مرزهای گناه و حرام، نزدیک نشود[۳۷]. از طرفی دیگر باید دانست امام مهدی (ع) مصداق بارز زهدورزی و دوری از تجملات است، کسانی که ادعای پیروی از این امام بزرگ را میکنند نباید حریصانه به دنبال دنیا باشند و همت خود را در نیکو پوشیدن و خوردن و لذت بردن، خلاصه کنند[۳۸].
آثار سیاسی
- انسان‌ها خواستار حکومتی صالح، دور از منکر و ریا فریبند و حاکمی را می‌طلبند که بتواند ارزش‌های انسانی را در جهان حاکم سازد، ظلم، اختناق، استکبار و استعباد را نفی کند. انسان‌ها خواستار سیاستی الهی و حکومتی واحد هستند که مرز جغرافیایی نشناسد، رهبر و راهنمایشان قانون واحدی باشد، ضعیف و قوی، سیاه و سفید، در آن یکی باشد و سخن از رجزخوانی‌ها و حمله‌های نظامی ابرقدرت‌ها به میان نیاید[۳۹]. بدون شک با توجه به جهانی بودن حکومت حضرت مهدی (ع)، نیازمند بازشناسی و بازنمایی آثار و ابعاد سیاسی حکومت جهانی آن حضرت به جهانیان هستیم و مشتاقان برپایی حکومت عدل جهانی باید در دو محور زمینه‌های سیاسی این اتفاق بزرگ را فراهم نمایند: آشنا شدن با روش‌های سیاسی حضرت مهدی (ع) و آشنا کردن دیگران با این اندیشۀ بلند سیاسی[۴۰].
آثار اقتصادی
- از جملۀ وظایف منتظران حراست از فرهنگ دینی و اسلامی و مرزبانی اندیشۀ اسلامی و زنده نگه داشتن آن است. بدون تردید، تبلیغ این فرهنگ پویا بدون پشتوانۀ مالی و اقتصادی امکان‌پذیر نیست و به همین جهت منتظران باید با سعی و تلاش در عرصه‌های مختلف صنعت، کشاورزی و غیره این آرزو و خواست را تحقق بخشند[۴۱]. کسانی که در اندیشۀ زمینه‌سازی برای دوران ظهور هستند، می‌بایست در عصر غیبت نیز با تلاش فراوان، مواهب الهی را برای خدمت به بندگان خدا به استخدام در آورند[۴۲].
آثار نظامی و انتظامی
- از مهم‌ترین وظایف دوران غیبت به عنوان زمینه‌سازی، آمادگی پیوسته و راستین از جهت توانمندی نظامی و جسمانی است. در این‌باره روایات فراوانی وجود دارد[۴۳] مانند اینکه امام باقر(ع) ذیل آیۀ شریفۀ ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ﴾[۴۴] فرمودند: «بر انجام واجبات شکیبایی کنید و برابر دشمنان، یک دیگر را یاری نمایید و برای یاری پیشوای منتظَر، همواره آمادگی خود را حفظ کنید»[۴۵][۴۶]
پرسش مستقیم
پرسش‌های وابسته
- معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
- ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
- عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
- هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
- نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
- انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
- شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا میکند؟ (پرسش)
- لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- چرا گفته میشود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
- دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
- آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتاب‌زده هستند؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم میشود؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی میشود؟ (پرسش)
- آیا اندیشه انتظار موعود در امت‌های پیشین بوده است؟ (پرسش)
- آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقه‌ای دارد؟ (پرسش)
- منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- گونه‌های احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
- نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
- آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- چرا کسانی که انتظار امام مهدی را می‌کشیده‌اند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند؟ (پرسش)
- ویژگی‌های اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
- مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
- چگونه می‌توان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
- آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
- منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
- منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
- شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
- انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
- آیا انتظار به معنای گوشه‌گیری و احتراز است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
- مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- کامل‌ترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
- مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- علت برداشت‌های انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
- عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
- لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
- نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با شدت گرفتاری‌ها چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
- مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید میکند؟ (پرسش)
- چه رابطه‌ای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
- انتظار منجی در ادوار مختلف دعوت‌های الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
- اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
- انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
- برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی میدانند؟ (پرسش)
- آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
- مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
- آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب میشود؟ (پرسش)
- آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالتآور است؟ (پرسش)
- علت سختی انتظار چیست و چرا میگویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
- منتظران امام مهدی که در قرنهای گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کرده‌اند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
- آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ (پرسش)
- فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
- خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجاتدهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
- دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
- دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده میشود؟ (پرسش)
- آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
- انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا میکند؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
- فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
- باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه میشود؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
- دانش آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
- رضایت امام مهدی از چه راهی به دست میآید؟ (پرسش)
- آیا شیعیان و منتظران ظهور افزون‌بر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
- آیا برای منتظر واقعی بودن اقدام‌های سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
- وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
- چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
- جامعه منتظر دارای چه ویژگی‌هایی است؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- صرفنظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر به‌طور کلی چیست؟ (پرسش)
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
- آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
- فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
- آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش میشود؟ (پرسش)
- عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
- چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج منشأ فرج‌های مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
- انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
- ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
منابع
زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی
فقیهی، علی نقی، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان
هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات
ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌های اجتماعی
سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان
شرفی، محمد رضا، مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار- پرونده:137944.jpg عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار
قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار
مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی
فلاحی، صفر، امام مهدی ذخیره امامت
سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت
انصاری، عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت
سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی
پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها- خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر
- دیرباز، عسکر، روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر
شفائی، محبوب، موعود حق
مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار
صمیمی، سیمین، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث
پانویس
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۶۴۴.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
- ↑ ر.ک. صمیمی، سیمین، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
- ↑ ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر.
- ↑ ر.ک. صمیمی، سیمین، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث؛ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۱۰-۱۱۸.
- ↑ ر.ک. مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص۱۱۰-۱۱۸.
- ↑ ر.ک. انصاری؛عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰؛ زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۰۱-۳۰۳.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۲: «مَنْ مَاتَ وَ هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ کَانَ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ»
- ↑ ر.ک. انصاری؛عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
- ↑ ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۰۱-۳۰۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹- ۲۱۲.
- ↑ ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر، ص؟؟؟.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامۀ مهدویت، ج۳، ص۵۴ ـ ۶۱؛ پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامۀ مهدویت، ج۳، ص۵۴ ـ ۶۱؛ پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
- ↑ ر.ک. صمیمی، سیمین، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث، ص؟؟؟.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
- ↑ ر.ک. انصاری؛عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰؛ فقیهی، علی نقی، امیری، شعله و شریفی، فاطمه، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان، ص ۱۰۵-۱۰۷.
- ↑ ر.ک. فقیهی، علی نقی، امیری، شعله و شریفی، فاطمه، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان، ص ۱۰۵-۱۰۷.
- ↑ ر.ک. شرفی، محمد رضا، مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
- ↑ ر.ک. انصاری؛عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵؛ ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌های اجتماعی، ص ۲۹۴-۲۹۶.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
- ↑ ر.ک. شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴ـ۸۸.
- ↑ «إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ یَدَهُ عَلَی رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ أَکْمَلَ بِهَا أَخْلَاقَهُمْ»؛ الخرائج و الجرائج، ج۲، ص۸۴۱، ح۷۱.
- ↑ ر.ک. دیرباز، عسکر، روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر، ص ۱۱۸.
- ↑ «إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَیْبَتِهِ الْقَائِلُونَ بِإِمَامَتِهِ الْمُنْتَظِرُونَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ کُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَی ذِکْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَیْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ»؛ کمال الدین، ج۱، ص۲۹۹ و ۳۰۰، ح۲.
- ↑ ر.ک. سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان، ص ۶۹ ـ ۷۰.
- ↑ ر.ک. انصاری؛عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
- ↑ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰: «مَنْ سُرَّ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ»
- ↑ ر.ک. انصاری؛عبدالرحمن، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰؛ هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۲۰؛ عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۴۶-۵۱.
- ↑ ر.ک. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۱۵-۱۱۶.
- ↑ ر.ک. عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۴۶-۵۱.
- ↑ ر.ک. عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۴۶-۵۱.
- ↑ ر.ک. قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۸۱-۸۶.
- ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی حضرت مهدی(ع)، ص۸۴ - ۷۹.
- ↑ ر.ک. فلاحی، صفر، امام مهدی ذخیره امامت، ص ۱۷ ـ ۱۹.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
- ↑ «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
- ↑ «اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ»؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۱۹۹.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.