جایگاه علمی امام علی

دروازه دانش پیامبر (ص)‌

پیامبر خدا (ص): من شهر دانشم و علی، دروازه آن است. آنکه دانش می‌خواهد، باید از [این‌] دروازه در آید^[۱].
پیامبر خدا (ص): علی، دروازه دانش من است و پس از من، آنچه را بدان فرستاده شده‌ام، برای امت من، تبیین می‌کند^[۲].

وارث و خزانه‌دارِ دانش پیامبر (ص)‌

امام علی (ع): من دروازه شهر دانش، و خزانه‌دار و میراث‌بَر دانش پیامبر خدا هستم^[۳].
پیامبر خدا (ص)‌- درباره علی (ع)-: دینتان را از او بگیرید، و در همه کارهایتان از او پیروی کنید؛ چرا که هر آنچه خدا به من آموخت، نزد او هست^[۴].
امام صادق (ع): در علی (ع) سنت هزار پیامبر از پیامبران بود و دانشی که با آدم (ع) فرود آمد، باز نگشت. عالِمی (حجتی) که در می‌گذرَد، دانش او از بین نمی‌رود و آن دانش، به ارث برده می‌شود^[۵].

دانشورترینِ امت‌

پیامبر خدا (ص): علی بن ابی طالب، دانشورترینِ امتم است^[۶].
پیامبر خدا (ص): دانشورترینِ امت من پس از من، علی بن ابی طالب است^[۷].

آنچه شنید، فراموش نکرد

أنساب الأشراف‌- به نقل از مکحول-: پیامبر خدا، این آیه را خواند: "و گوشی شنوا آن را نگه می‌دارد" و فرمود: "ای علی! از خداوند خواستم که آن گوش شنوا را گوش تو قرار دهد". علی (ع) گفت: پس [از آن‌]، هر سخنی یا چیزی از پیامبر خدا شنیدم، فراموش نکردم^[۸].

فراگیرندگانی برای دانش خود نیافت‌

امام علی (ع): در درون سینه من، دانش فراوانی است که پیامبر خدا آن را به من آموخت. اگر برای آن، نگاهبانانی بیابم که به درستی، آن را پاس دارند و آن را همان‌گونه که از من شنیده‌اند، روایت کنند، بخشی از آن را در نزد آنان به امانت خواهم سپرد که با [استفاده از] آن، دانش بسیاری بیاموزند. به راستی که آن دانش، کلید هر دری است و هر دری، [راه بر] هزار در می‌گشاید^[۹]^[۱۰].

جستارهای وابسته

منابع

محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین

پانویس

↑ «رسول الله (ص): أنَا مَدینَةُ العِلمِ وعَلِی بابُها، فَمَن أرادَ العِلمَ فَلیأتِ البابَ» (المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۳۸، ح ۴۶۳۹).
↑ «عنه (ص): عَلِی بابُ عِلمی، ومُبَینٌ لِامتی ما ارسِلتُ بِهِ مِن بَعدی» (الفردوس، ج ۳، ص ۶۵، ح ۴۱۸۱).
↑ «الإمام علی (ع): أنَا بابُ مَدینَةِ العِلمِ وخازِنُ عِلمِ رَسولِ اللهِ ووارِثُهُ» (معانی الأخبار، ص ۵۸، ح ۹).
↑ «رسول الله (ص)- فی عَلِی (ع)-: فَقَلدوهُ دینَکم، وأطیعوهُ فی جَمیعِ امورِکم؛ فَإِن عِندَهُ جَمیعَ ما عَلمَنِی اللهُ عَزوجَل» (الغیبة، نعمانی، ص ۷۱، ح ۸).
↑ «الإمام الصادق (ع): إن فی عَلِی (ع) سُنةَ ألفِ نَبِی مِنَ الأَنبِیاءِ، وإن العِلمَ الذی نَزَلَ مَعَ آدَمَ (ع) لَم یرفَع، وما ماتَ عالِمٌ فَذَهَبَ عِلمُهُ، وَالعِلمُ یتَوارَثُ» (الکافی، ج ۱، ص ۲۲۲، ح ۴).
↑ «رسول الله (ص): عَلِی بنُ أبی طالِبٍ أعلَمُ امتی» (الإرشاد، ج ۱، ص ۳۳).
↑ «عنه (ص): أعلَمُ امتی مِن بَعدی عَلِی بنُ أبی طالِبٍ» (الفردوس، ج ۱، ص ۳۷۰، ح ۱۴۹۱).
↑ أنساب الأشراف، ج ۲، ص ۳۶۳.
↑ «الإمام علی (ع): إن فی صَدری هذا لَعِلماً جَماً، عَلمَنیهِ رَسولُ اللهِ (ص)، لَو أجِدُ لَهُ حَفَظَةً یرعَونَهُ حَق رِعایتِهِ ویروونَهُ کما یسمَعونَهُ مِنی إذاً لَأَودَعتُهُم بَعضَهُ، فَعَلمَ بِهِ کثیراً مِنَ العِلمِ، إن العِلمَ مِفتاحُ کل بابٍ، وکل بابٍ یفتَحُ ألفَ بابٍ» (الخصال، ص ۶۴۵، ح ۲۹).
↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۳۱۴-۳۱۹.

[1] «رسول الله (ص): أنَا مَدینَةُ العِلمِ وعَلِی بابُها، فَمَن أرادَ العِلمَ فَلیأتِ البابَ» (المستدرک علی الصحیحین، ج ۳، ص ۱۳۸، ح ۴۶۳۹).

[2] «عنه (ص): عَلِی بابُ عِلمی، ومُبَینٌ لِامتی ما ارسِلتُ بِهِ مِن بَعدی» (الفردوس، ج ۳، ص ۶۵، ح ۴۱۸۱).

[3] «الإمام علی (ع): أنَا بابُ مَدینَةِ العِلمِ وخازِنُ عِلمِ رَسولِ اللهِ ووارِثُهُ» (معانی الأخبار، ص ۵۸، ح ۹).

[4] «رسول الله (ص)- فی عَلِی (ع)-: فَقَلدوهُ دینَکم، وأطیعوهُ فی جَمیعِ امورِکم؛ فَإِن عِندَهُ جَمیعَ ما عَلمَنِی اللهُ عَزوجَل» (الغیبة، نعمانی، ص ۷۱، ح ۸).

[5] «الإمام الصادق (ع): إن فی عَلِی (ع) سُنةَ ألفِ نَبِی مِنَ الأَنبِیاءِ، وإن العِلمَ الذی نَزَلَ مَعَ آدَمَ (ع) لَم یرفَع، وما ماتَ عالِمٌ فَذَهَبَ عِلمُهُ، وَالعِلمُ یتَوارَثُ» (الکافی، ج ۱، ص ۲۲۲، ح ۴).

[6] «رسول الله (ص): عَلِی بنُ أبی طالِبٍ أعلَمُ امتی» (الإرشاد، ج ۱، ص ۳۳).

[7] «عنه (ص): أعلَمُ امتی مِن بَعدی عَلِی بنُ أبی طالِبٍ» (الفردوس، ج ۱، ص ۳۷۰، ح ۱۴۹۱).

[8] أنساب الأشراف، ج ۲، ص ۳۶۳.

[9] «الإمام علی (ع): إن فی صَدری هذا لَعِلماً جَماً، عَلمَنیهِ رَسولُ اللهِ (ص)، لَو أجِدُ لَهُ حَفَظَةً یرعَونَهُ حَق رِعایتِهِ ویروونَهُ کما یسمَعونَهُ مِنی إذاً لَأَودَعتُهُم بَعضَهُ، فَعَلمَ بِهِ کثیراً مِنَ العِلمِ، إن العِلمَ مِفتاحُ کل بابٍ، وکل بابٍ یفتَحُ ألفَ بابٍ» (الخصال، ص ۶۴۵، ح ۲۹).

[10] محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۳۱۴-۳۱۹.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]