انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخهها
خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
==پاسخها و دیدگاههای متفرقه== | ==پاسخها و دیدگاههای متفرقه== | ||
{{یادآوری پاسخ}} | {{یادآوری پاسخ}} | ||
{{جمع شدن|۱. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛}} | {{جمع شدن|۱. آیتالله فاضل همدانی؛}} | ||
[[پرونده:152015.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید یحیی فاضل همدانی]]]] | |||
::::::آیتالله '''[[سید یحیی فاضل همدانی]]'''، در کتاب ''«[[نشانههای قائم آل محمد (کتاب)|نشانههای قائم آل محمد]]»'' در اینباره گفته است: | |||
::::::«در [[روایات]] بسیاری برای [[منتظران]] اجر و [[مقام]] والا ذکر نمودهاند از جمله در دعای [[عرفه]] [[امام]] سجّاد{{ع}} به [[منتظران]] [[درود]] فرستاده است. در روایتی [[امام صادق]]{{ع}} میفرماید: "منتظری که در حال [[انتظار]] بمیرد مانند کسی است که در [[خیمه]] [[قائم]]{{ع}} بوده باشد". یا فرمودند: "خوشا به حال [[شیعیان]] [[قائم]] ما؛ کسانی که [[منتظر]] او در [[عصر غیبت]] او هستند<ref>کمال الدین و تمام النعمه، ۳۵۷، حدیث ۵۴.</ref>. از مجموع [[روایات]] این باب به دست میآید که [[انتظار]] [[دولت حق]] بدین معناست که [[انسان]] باید مشتاق باشد تا در رکاب [[حضرت]]، او را [[یاری]] نماید و به آنچه خواست [[خدا]] و [[امام زمان]]{{ع}} هست گردن نهد، نه اینکه بخواهد به خواستهای درونی و [[پست]] خود برسد. [[انتظار]] [[دولت حق]] با تمام انتظارها متفاوت است؛ چون [[منتَظَر]] در این [[انتظار]]، مولایمان [[امام زمان]]{{ع}} میباشد که او [[حجت]] [[حق]] و [[واسطه فیض]] و [[هدایت کننده]] [[جامعه]] است. بیتردید این [[انتظار]] از شدیدترین، حساسترین و مهمترین انتظارهاست که فقط [[مخلصان]] به آن نائل میشوند و بدون [[پرهیزکاری]] و عمل به دستورهای [[دینی]] امکانپذیر نیست. در [[روایات]] بسیاری که به بعض از آنها نیز اشاره شد [[انتظار فرج]] را [[عبادت]] میداند<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲ و ۱۲۵.</ref>. بدین لحاظ بسیاری از علمای بزرگوار ما بحث از قصد قربت و یا عدم قصد قربت در [[انتظار]] را مطرح کردهاند»<ref>[[سید یحیی فاضل همدانی|فاضل همدانی، سید یحیی]]، [[نشانههای قائم آل محمد (کتاب)|نشانههای قائم آل محمد]]، ص ۶۴.</ref>. | |||
{{پایان جمع شدن}} | |||
{{جمع شدن|۲. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛}} | |||
[[پرونده:1368299.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[علی رضا رجالی تهرانی]]]] | [[پرونده:1368299.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[علی رضا رجالی تهرانی]]]] | ||
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[علی رضا رجالی تهرانی]]'''، در کتاب ''«[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در اینباره گفته است: | ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[علی رضا رجالی تهرانی]]'''، در کتاب ''«[[یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان (کتاب)|یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان]]»'' در اینباره گفته است: | ||
خط ۴۷: | خط ۵۳: | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | {{جمع شدن|۳. حجت الاسلام و المسلمین صمدی؛}} | ||
[[پرونده:783993038.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[قنبر علی صمدی]]]] | [[پرونده:783993038.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[قنبر علی صمدی]]]] | ||
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[قنبر علی صمدی]]'''، در کتاب ''«[[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]»'' در اینباره گفته است: | ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[قنبر علی صمدی]]'''، در کتاب ''«[[آخرین منجی (کتاب)|آخرین منجی]]»'' در اینباره گفته است: | ||
خط ۵۳: | خط ۵۹: | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | {{جمع شدن|۴. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛}} | ||
[[پرونده:136863.JPG|بندانگشتی|right|100px|[[خدامراد سلیمیان]]]] | [[پرونده:136863.JPG|بندانگشتی|right|100px|[[خدامراد سلیمیان]]]] | ||
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]»'' و مقاله ''«[[انتظار و منتظران (مقاله)|انتظار و منتظران]]»'' در اینباره گفته است: | ::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[خدامراد سلیمیان]]'''، در کتاب ''«[[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]»'' و مقاله ''«[[انتظار و منتظران (مقاله)|انتظار و منتظران]]»'' در اینباره گفته است: | ||
خط ۶۵: | خط ۷۱: | ||
:::::*برخی سخنان [[معصومان]]{{عم}} ما در این باره این گونه است: [[امام باقر]]{{ع}} - آنگاه که [[دین]] مورد خشنودی [[خداوند]] را تعریف میکند - پس از شمردن اموری میفرماید: {{متن حدیث|" ... وَ اَلتَّسْلِيمُ لِأَمْرِنَا وَ اَلْوَرَعُ وَ اَلتَّوَاضُعُ وَ اِنْتِظَارُ قَائِمِنَا ... "}}<ref>... و تسلیم به امر ما، و پرهیزکاری و فروتنی، و انتظار قائم ما...؛ شیخ کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۲۳، ح ۱۳ </ref>[[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|" ... عَلَيْكُمْ بِالتَّسْلِيمِ وَ اَلرَّدِّ إِلَيْنَا وَ اِنْتِظَارِ أَمْرِنَا وَ أَمْرِكُمْ وَ فَرَجِنَا وَ فَرَجِكُمْ ... "}}<ref>بر شما باد به تسلیم و رد امور به ما و انتظار امر ما و امر خودتان و فرج ما و فرج خودتان؛کشی، رجال کشی، ص ۱۳۸.</ref> از [[روایات]] [[انتظار]] [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} به دست میآید [[انتظار]] [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} نه فقط راه رسیدن به [[جامعه]] [[موعود]] است؛ که خود نیز موضوعیت دارد؛ بدان معنا که اگر کسی در [[انتظار]] [[راستین]] به سر برد، تفاوتی ندارد که به مورد [[انتظار]] خویش دست یابد، یا دست نیابد. در این باره شخصی از [[امام صادق]]{{ع}} پرسید: "چه میفرمایید درباره کسی که دارای [[ولایت]] [[پیشوایان]] است و [[انتظار]] [[ظهور]] [[حکومت]] [[حق]] را میکشد و در این حال از [[دنیا]] میرود؟ [[حضرت]] {{ع}} در پاسخ فرمود: او همانند کسی است که با [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} در [[خیمه]] او باشد. سپس کمی [[سکوت]] کرد و فرمود: مانند کسی است که با [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}} در مبارزاتش همراه بوده است"<ref>{{متن حدیث|" هُوَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ كَانَ مَعَ اَلْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ ثُمَّ سَكَتَ هُنَيْئَةً ثُمَّ قَالَ هُوَ كَمَنْ كَانَ مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ "}}؛ برقی، محاسن، ج ۱، ص ۱۷۳ و بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵</ref>»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[انتظار و منتظران (مقاله)|انتظار و منتظران]]، ص ۱۸۹-۱۹۳.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۲۰۴-۲۰۷.</ref>. | :::::*برخی سخنان [[معصومان]]{{عم}} ما در این باره این گونه است: [[امام باقر]]{{ع}} - آنگاه که [[دین]] مورد خشنودی [[خداوند]] را تعریف میکند - پس از شمردن اموری میفرماید: {{متن حدیث|" ... وَ اَلتَّسْلِيمُ لِأَمْرِنَا وَ اَلْوَرَعُ وَ اَلتَّوَاضُعُ وَ اِنْتِظَارُ قَائِمِنَا ... "}}<ref>... و تسلیم به امر ما، و پرهیزکاری و فروتنی، و انتظار قائم ما...؛ شیخ کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۲۳، ح ۱۳ </ref>[[امام صادق]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث|" ... عَلَيْكُمْ بِالتَّسْلِيمِ وَ اَلرَّدِّ إِلَيْنَا وَ اِنْتِظَارِ أَمْرِنَا وَ أَمْرِكُمْ وَ فَرَجِنَا وَ فَرَجِكُمْ ... "}}<ref>بر شما باد به تسلیم و رد امور به ما و انتظار امر ما و امر خودتان و فرج ما و فرج خودتان؛کشی، رجال کشی، ص ۱۳۸.</ref> از [[روایات]] [[انتظار]] [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} به دست میآید [[انتظار]] [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} نه فقط راه رسیدن به [[جامعه]] [[موعود]] است؛ که خود نیز موضوعیت دارد؛ بدان معنا که اگر کسی در [[انتظار]] [[راستین]] به سر برد، تفاوتی ندارد که به مورد [[انتظار]] خویش دست یابد، یا دست نیابد. در این باره شخصی از [[امام صادق]]{{ع}} پرسید: "چه میفرمایید درباره کسی که دارای [[ولایت]] [[پیشوایان]] است و [[انتظار]] [[ظهور]] [[حکومت]] [[حق]] را میکشد و در این حال از [[دنیا]] میرود؟ [[حضرت]] {{ع}} در پاسخ فرمود: او همانند کسی است که با [[امام مهدی|حضرت قائم]]{{ع}} در [[خیمه]] او باشد. سپس کمی [[سکوت]] کرد و فرمود: مانند کسی است که با [[پیامبر خاتم|پیامبر اسلام]]{{صل}} در مبارزاتش همراه بوده است"<ref>{{متن حدیث|" هُوَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ كَانَ مَعَ اَلْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ ثُمَّ سَكَتَ هُنَيْئَةً ثُمَّ قَالَ هُوَ كَمَنْ كَانَ مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ "}}؛ برقی، محاسن، ج ۱، ص ۱۷۳ و بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵</ref>»<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[انتظار و منتظران (مقاله)|انتظار و منتظران]]، ص ۱۸۹-۱۹۳.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۲۰۴-۲۰۷.</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | |||
{{جمع شدن|۵. حجت الاسلام و المسلمین کوثری؛}} | |||
[[پرونده:13681242.jpeg|100px|right|بندانگشتی|[[ابراهیم کوثری]]]] | [[پرونده:13681242.jpeg|100px|right|بندانگشتی|[[ابراهیم کوثری]]]] | ||
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[ابراهیم کوثری]]'''، در مقاله ''«[[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]»''در اینباره گفته است: «هر [[عقیده]] و عمل، وقتی [[ارزش]] و [[فضیلت]] دارد که رنگ [[الهی]] داشته باشد. در [[جهانبینی]] [[اسلام]]، [[انتظار]] یک [[عقیده]] و عمل ارزشمند در جهت رسیدن به [[عدالت جهانی]] است. دراین باره، [[روایات]] زیادی وجود دارد که از باب نمونه، به برخی از آنها اشاره میشود. | ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[ابراهیم کوثری]]'''، در مقاله ''«[[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]»''در اینباره گفته است: «هر [[عقیده]] و عمل، وقتی [[ارزش]] و [[فضیلت]] دارد که رنگ [[الهی]] داشته باشد. در [[جهانبینی]] [[اسلام]]، [[انتظار]] یک [[عقیده]] و عمل ارزشمند در جهت رسیدن به [[عدالت جهانی]] است. دراین باره، [[روایات]] زیادی وجود دارد که از باب نمونه، به برخی از آنها اشاره میشود. | ||
خط ۷۳: | خط ۸۰: | ||
::::::در این دو [[حدیث]]، [[نفس]] [[انتظار]] [[ارزش]] نیست؛ بلکه [[انتظار فرج]] از سوی خدای- عزّ و جل-، از [[بهترین]] [[اعمال امت]] خوانده شده است»<ref>[[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص 7.</ref>. | ::::::در این دو [[حدیث]]، [[نفس]] [[انتظار]] [[ارزش]] نیست؛ بلکه [[انتظار فرج]] از سوی خدای- عزّ و جل-، از [[بهترین]] [[اعمال امت]] خوانده شده است»<ref>[[ابراهیم کوثری|کوثری، ابراهیم]]، [[انتظار و وظایف منتظران (مقاله)|انتظار و وظایف منتظران]]، ص 7.</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | |||
{{جمع شدن|۶. حجت الاسلام و المسلمین آهنگران؛}} | |||
[[پرونده:13681157.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد رسول آهنگران]]]] | [[پرونده:13681157.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد رسول آهنگران]]]] | ||
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد رسول آهنگران]]'''، در مقاله ''«[[بررسی مبانی ضرورت زمینهسازی برای ظهور موعود (مقاله)|بررسی مبانی ضرورت زمینهسازی برای ظهور موعود]]»'' در اینباره گفته است: | ::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد رسول آهنگران]]'''، در مقاله ''«[[بررسی مبانی ضرورت زمینهسازی برای ظهور موعود (مقاله)|بررسی مبانی ضرورت زمینهسازی برای ظهور موعود]]»'' در اینباره گفته است: | ||
خط ۸۳: | خط ۹۱: | ||
:::::#[[امام باقر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث| وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْمُنْتَظِرَ لِهَذَا الْأَمْرِ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ الصَّائِمِ الْقَائِمِ وَ مَنْ أَدْرَكَ قَائِمَنَا فَخَرَجَ مَعَهُ فَقَتَلَ عَدُوَّنَا كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ عِشْرِينَ شَهِيداً وَ مَنْ قُتِلَ مَعَ قَائِمِنَا كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ خَمْسَةٍ وَ عِشْرِينَ شَهِيداً}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول الکافی، باب الکتمان، از ابواب "الایمان و الکفر"، ح ۴.</ref>؛ [[ثواب]] [[منتظر]] این امر مانند کسی است که در حال [[نماز]] و [[روزه]] باشد و کسی که در رکاب [[امام عصر]] [[دشمنی]] را از پای درآورد، [[ثواب]] ۲۰ [[شهید]] را خواهد داشت و کسی که در رکاب [[حضرت]] [[شهید]] شود، اجر ۲۵ [[شهید]] را خواهد داشت»<ref>[[محمد رسول آهنگران|آهنگران، محمد رسول]]، [[بررسی مبانی ضرورت زمینهسازی برای ظهور موعود (مقاله)|بررسی مبانی ضرورت زمینهسازی برای ظهور موعود]]، ص ۱۶۸.</ref>. | :::::#[[امام باقر]]{{ع}} فرمود: {{متن حدیث| وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْمُنْتَظِرَ لِهَذَا الْأَمْرِ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ الصَّائِمِ الْقَائِمِ وَ مَنْ أَدْرَكَ قَائِمَنَا فَخَرَجَ مَعَهُ فَقَتَلَ عَدُوَّنَا كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ عِشْرِينَ شَهِيداً وَ مَنْ قُتِلَ مَعَ قَائِمِنَا كَانَ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ خَمْسَةٍ وَ عِشْرِينَ شَهِيداً}}<ref>کلینی، محمد بن یعقوب، اصول الکافی، باب الکتمان، از ابواب "الایمان و الکفر"، ح ۴.</ref>؛ [[ثواب]] [[منتظر]] این امر مانند کسی است که در حال [[نماز]] و [[روزه]] باشد و کسی که در رکاب [[امام عصر]] [[دشمنی]] را از پای درآورد، [[ثواب]] ۲۰ [[شهید]] را خواهد داشت و کسی که در رکاب [[حضرت]] [[شهید]] شود، اجر ۲۵ [[شهید]] را خواهد داشت»<ref>[[محمد رسول آهنگران|آهنگران، محمد رسول]]، [[بررسی مبانی ضرورت زمینهسازی برای ظهور موعود (مقاله)|بررسی مبانی ضرورت زمینهسازی برای ظهور موعود]]، ص ۱۶۸.</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | |||
{{جمع شدن|۷. حجت الاسلام و المسلمین فاکر میبدی؛}} | |||
[[پرونده:11431.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[محمد فاکر میبدی]]]] | |||
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[محمد فاکر میبدی]]'''، در مقاله ''«[[زمینهسازی ظهور حضرت ولی عصر (مقاله)|زمینهسازی ظهور حضرت ولی عصر]]»'' در اینباره گفته است: | |||
::::::«[[پیامبر]]{{صل}} میفرماید: "[[انتظار فرج]]، [[بهترین]] [[اعمال]] [[امّت]] من است"<ref>{{متن حدیث| أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ علّامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲.</ref>؛ [[امام علی]]{{ع}} در پاسخ کسی که از وی پرسید: کدام عمل نزد [[خدا]] بهتر است؟ فرمود: [[انتظار فرج]]<ref>علّامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲.</ref>. | |||
::::::[[انتظار]] بر دو قسم است: [[تکوینی]] و [[تشریعی]]. | |||
::::::[[انتظار]] [[تکوینی]]، بیشتر حالت منفی دارد، اما [[تشریعی]]، پویا و توأم با [[علم]] و عمل است. [[امام سجاد]]{{ع}} در اینباره میفرماید: "[[منتظران ظهور]] او از [[مردم]] هر زمانی برترند، زیرا [[خدای تعالی]] [[عقل]] و [[فهم]] و معرفتی به آنها عطا فرموده است که [[غیبت]] نزد آنان، به منزله مشاهده است و آنان را در آن زمان مانند [[مجاهدان]] پیش روی [[پیامبر خدا]]{{صل}}- که با [[شمشیر]] به [[جهاد]] برخاستند- قرار داده است. آنان [[مخلصان]] [[حقیقی]] و [[شیعیان راستین]] ما و دعوتکنندگان به [[دین]] [[خدای تعالی]] در [[نهان]] و آشکارند"<ref>{{متن حدیث|وَ الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى ذِكْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَيْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ وَ جَعَلَهُمْ فِي ذَلِكَ الزَّمَانِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِينَ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ بِالسَّيْفِ أُولَئِكَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِيعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَى دِينِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْراً}}؛ علّامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳؛ کامل سلیمان، یوم الخلاص، ص ۲۰۳؛ شیخ طبرسی، الاحتجاج، ج ۲، ص ۳۱۷.</ref>»<ref>[[محمد فاکر میبدی|فاکر میبدی، محمد]]، [[زمینهسازی ظهور حضرت ولی عصر (مقاله)|زمینهسازی ظهور حضرت ولی عصر]]، ص ۱۷۰-۱۷۱.</ref>. | |||
{{پایان جمع شدن}} | |||
{{جمع شدن|۸. [[مجتبی تونهای|آقای تونهای]] (پژوهشگر معارف مهدویت)؛}} | |||
[[پرونده:13681078.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[مجتبی تونهای]]]] | [[پرونده:13681078.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[مجتبی تونهای]]]] | ||
::::::آقای '''[[مجتبی تونهای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در اینباره گفته است: | ::::::آقای '''[[مجتبی تونهای]]'''، در کتاب ''«[[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]»'' در اینباره گفته است: | ||
خط ۸۹: | خط ۱۰۶: | ||
:::::*«در [[روایات]]، [[ارزش]] و [[فضیلت]] بسیاری برای "[[انتظار]]" شمرده شده است که برخی از آنها را میآوریم. [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} [[برترین]] [[عبادت]] را [[انتظار فرج]] میداند<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۱، ص ۲۸۷.</ref>. و در جای دیگری میفرماید: [[برترین]] [[جهاد]] [[امت]] من [[انتظار فرج]] است<ref>بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۱۴۳.</ref>. [[حضرت علی]] {{ع}} نیز فرمود: [[منتظر فرج]] باشید و از [[رحمت]] [[خداوند]] [[ناامید]] نشوید. به درستی که خوشایندترین اعمال نزد [[خداوند]]، [[انتظار فرج]] است<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز فرمود: [[منتظر]] امر ما، به سان آن است که در [[راه خدا]] به [[خون]] خود غلتیده باشد<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۶۴۵.</ref>. در روایتی [[علامه مجلسی|مرحوم مجلسی]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] میکند: هرکس که بمیرد در حالی که [[منتظر]] این امر باشد، همانند کسی است که با [[حضرت قائم]] {{ع}} در خیمهاش بوده باشد. پس [[حضرت]] چند لحظهای درنگ کرده، آنگاه فرمود: نه، بلکه مانند کسی است که در خدمت آن [[حضرت]] [[شمشیر]] بزند. سپس فرمود: نه، به [[خدا]] همچون کسی است که در پیشگاه [[رسول خدا]] {{صل}} [[شهید]] شده باشد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶.</ref>. و نیز در [[روایت]] دیگری میفرماید: بدانید کسی که [[منتظر ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} باشد، [[پاداش]] کسی را دارد که شبها را برای انجام [[عبادت]] بیدار، و روزها روزهدار باشد<ref>کافی، ج ۲، ص ۲۲۲.</ref>. و در ضمن [[حدیث]] مفصلی آمده است که آن [[حضرت]] فرمود: هرکس [[منتظر]] امر ما باشد و بر [[ترس]] و آزاری که از [[دشمنان]] ما میبیند [[صبر]] کند، فردای [[قیامت]] با ما خواهد بود<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۷۲.</ref>. پس [[انتظار]]، [[آدمی]] را [[متعهد]] میسازد که برای تحقق [[هدفهای اسلامی]] و آرمانهای انسانی، بدون هیچگونه ضعف و [[یأس]]، [[تلاش]] کند و به سوی مقاصد متعالی [[اسلام]] گام بردارد و پیوسته مقاوم و استوار، به [[وظایف]] دینی و اسلامی خود عمل نماید. از همین جهت است که "[[انتظار]]" در [[روایات]]، [[عبادت]] شمرده شده و از [[بهترین]] و با ارزشترین اعمال به شمار آمده است»<ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۴۳.</ref>. | :::::*«در [[روایات]]، [[ارزش]] و [[فضیلت]] بسیاری برای "[[انتظار]]" شمرده شده است که برخی از آنها را میآوریم. [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی اسلام]] {{صل}} [[برترین]] [[عبادت]] را [[انتظار فرج]] میداند<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۱، ص ۲۸۷.</ref>. و در جای دیگری میفرماید: [[برترین]] [[جهاد]] [[امت]] من [[انتظار فرج]] است<ref>بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۱۴۳.</ref>. [[حضرت علی]] {{ع}} نیز فرمود: [[منتظر فرج]] باشید و از [[رحمت]] [[خداوند]] [[ناامید]] نشوید. به درستی که خوشایندترین اعمال نزد [[خداوند]]، [[انتظار فرج]] است<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} نیز فرمود: [[منتظر]] امر ما، به سان آن است که در [[راه خدا]] به [[خون]] خود غلتیده باشد<ref>[[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ص ۶۴۵.</ref>. در روایتی [[علامه مجلسی|مرحوم مجلسی]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[نقل]] میکند: هرکس که بمیرد در حالی که [[منتظر]] این امر باشد، همانند کسی است که با [[حضرت قائم]] {{ع}} در خیمهاش بوده باشد. پس [[حضرت]] چند لحظهای درنگ کرده، آنگاه فرمود: نه، بلکه مانند کسی است که در خدمت آن [[حضرت]] [[شمشیر]] بزند. سپس فرمود: نه، به [[خدا]] همچون کسی است که در پیشگاه [[رسول خدا]] {{صل}} [[شهید]] شده باشد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶.</ref>. و نیز در [[روایت]] دیگری میفرماید: بدانید کسی که [[منتظر ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} باشد، [[پاداش]] کسی را دارد که شبها را برای انجام [[عبادت]] بیدار، و روزها روزهدار باشد<ref>کافی، ج ۲، ص ۲۲۲.</ref>. و در ضمن [[حدیث]] مفصلی آمده است که آن [[حضرت]] فرمود: هرکس [[منتظر]] امر ما باشد و بر [[ترس]] و آزاری که از [[دشمنان]] ما میبیند [[صبر]] کند، فردای [[قیامت]] با ما خواهد بود<ref>کافی، ج ۱، ص ۳۷۲.</ref>. پس [[انتظار]]، [[آدمی]] را [[متعهد]] میسازد که برای تحقق [[هدفهای اسلامی]] و آرمانهای انسانی، بدون هیچگونه ضعف و [[یأس]]، [[تلاش]] کند و به سوی مقاصد متعالی [[اسلام]] گام بردارد و پیوسته مقاوم و استوار، به [[وظایف]] دینی و اسلامی خود عمل نماید. از همین جهت است که "[[انتظار]]" در [[روایات]]، [[عبادت]] شمرده شده و از [[بهترین]] و با ارزشترین اعمال به شمار آمده است»<ref>[[مجتبی تونهای|تونهای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۵۴۳.</ref>. | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | |||
{{جمع شدن|۹. آقای دکتر شفیعی سروستانی (پژوهشگر معارف مهدویت)؛}} | |||
[[پرونده:13681061.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[ابراهیم شفیعی سروستانی]]]] | [[پرونده:13681061.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[ابراهیم شفیعی سروستانی]]]] | ||
::::::آقای دکتر '''[[ابراهیم شفیعی سروستانی]]'''، در کتاب ''«[[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]»'' در اینباره گفته است: | ::::::آقای دکتر '''[[ابراهیم شفیعی سروستانی]]'''، در کتاب ''«[[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]»'' در اینباره گفته است: | ||
خط ۹۹: | خط ۱۱۷: | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | {{جمع شدن|۱۰. آقای دکتر شفیعی سروستانی؛}} | ||
[[پرونده:13681061.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[ابراهیم شفیعی سروستانی]]]] | |||
::::::آقای دکتر '''[[ابراهیم شفیعی سروستانی]]'''، در مقاله ''«[[نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی (مقاله)|نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی]]»'' در اینباره گفته است: | |||
::::::«[[فضیلت انتظار]] در [[روایات]] وارد شده از [[ائمه معصومین]]{{عم}}، آنچنان [[مقام]] و منزلتی برای [[منتظران]] [[موعود]] [[آخرالزمان]] برشمرده شده که گاه [[انسان]] را به تعجب وا میدارد که چگونه ممکن است عملی که شاید در ظاهر ساده جلوه کند از این چنین فضیلتی برخوردار باشد. البته توجه به [[فلسفه انتظار]] و وظایفی که برای [[منتظران واقعی]] آن [[حضرت]] بر شمرده شده، سر این [[فضیلت]] را روشن میسازد. | |||
::::::در اینجا به پارهای از فضائلی که برای [[منتظران]] قدوم [[مصلح جهانی]] [[حضرت]] [[بقیة الله الاعظم]] بر شمرده شده اشاره میکنیم: | |||
:::::#[[مرحوم صدوق]] در کتاب "[[کمال الدین]] " از [[امام صادق]]{{ع}}، [[روایت]] کرده که آن [[حضرت]] به [[نقل]] از [[پدران]] بزرگوارشان، -که بر آنها [[درود]] [[باد]]- فرمود:"[[منتظر]] امر ([[حکومت]]) ما، بسان آن است که در [[راه خدا]] به [[خون]] خود غلتیده باشد"<ref>{{متن حدیث|الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ}}الصدوق (ابن بابویه)، ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین، کمال الدین و تمام النعمة، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۹۵ ق، ج ۲، ص ۶۴۵، ح ۶.</ref>. | |||
:::::#در همان کتاب به [[نقل]] از [[امام صادق]]،{{ع}}، [[روایت]] دیگری به این شرح در [[فضیلت منتظران]] وارد شده:"خوشا به حال [[شیعیان]] [[قائم]] ما که در زمان غیبتش [[منتظر ظهور]] او هستند و در هنگام ظهورش فرمانبردار از او، آنان [[اولیاء]] [[خدا]] هستند، همانها که نه ترسی برایشان هست و نه [[اندوهگین]] شوند"<ref>{{متن حدیث|طُوبَى لِشِيعَةِ قَائِمِنَا الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ فِي غَيْبَتِهِ وَ الْمُطِيعِينَ لَهُ فِي ظُهُورِهِ أُولَئِكَ أَوْلِيَاءُ اللَّهِ الَّذِينَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ}}؛ الصدوق (ابن بابویه)، ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین، کمال الدین و تمام النعمة، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۹۵ ق، ج ۲، ص ۳۵۷، ح ۵۴.</ref>. | |||
:::::#[[مرحوم مجلسی]] در کتاب "[[بحارالانوار]]" به [[سند]] خود از [[امیرالمؤمنین]]{{ع}}، [[نقل]] میکند که آن [[حضرت]] فرمودند: "[[منتظر فرج]] باشید و از [[رحمت]] [[خداوند]] [[ناامید]] نشوید. بدرستی که خوشایندترین [[اعمال]] نزد [[خداوند عزوجل]]، [[انتظار فرج]] است"<ref>{{متن حدیث| انْتَظَرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ المجلسی، المولی محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء،۱۴۰۳ ق، ج ۵۲،ص ۱۲۳،ح ۷.</ref>. . | |||
:::::#همچنین [[مرحوم مجلسی]] [[روایت]] دیگری را به [[سند]] خود از [[فیض بن مختار]] [[نقل]] میکند که در آن [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند: "هر کس از شما بمیرد در حالی که [[منتظر]] این امر باشد همانند کسی است که با [[حضرت قائم]]{{ع}} در خیمهاش بوده باشد. سپس [[حضرت]] چند لحظهای درنگ کرده، آنگاه فرمود: نه، بلکه مانند کسی است که در [[خدمت]] آن [[حضرت]] [[شمشیر]] بزند، سپس فرمود: نه، بخدا همچون کسی است که در رکاب [[رسول خدا]]{{صل}}، [[شهید]] شده باشد"<ref>{{متن حدیث| مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ كَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَكَثَ هُنَيْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ كَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَيْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا كَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}}}؛ المجلسی، المولی محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء،۱۴۰۳ ق، ج ۵۲، ص ۱۲۶، ح ۱۸.</ref>. | |||
::::::[[وظایف منتظران]] در اینکه [[شیعیان]] در [[دوران غیبت]] چه وظایفی بر عهده دارند سخنهای بسیاری گفته شده است و حتی در بعضی از کتابها، تا هشتاد [[وظیفه]] برای [[منتظران]] قدوم [[خاتم اوصیاء]]، [[حضرت بقیة الله]]{{ع}}، بر شمرده شده است<ref>ر.ک: الموسوی الاصفهانی، میرزا محمد تقی، مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، قم، مدرسه الامام المهدی، بیتا، ۳، ص ۱۰۴ به بعد.</ref>»<ref>[[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی (مقاله)|نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی]].</ref>. | |||
{{پایان جمع شدن}} | |||
{{جمع شدن|۱۱. آقای قنبری؛}} | |||
[[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[معصوم علی قنبری]]]] | [[پرونده:9030760879.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[معصوم علی قنبری]]]] | ||
::::::آقای '''[[معصوم علی قنبری]]'''، در مقاله ''«[[بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن (مقاله)|بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن]]»'' در اینباره گفته است: | ::::::آقای '''[[معصوم علی قنبری]]'''، در مقاله ''«[[بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن (مقاله)|بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن]]»'' در اینباره گفته است: | ||
خط ۱۰۵: | خط ۱۳۵: | ||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
{{جمع شدن| | {{جمع شدن|۱۲. آقای طهماسبی بلداجی؛}} | ||
[[پرونده:11155.jpg|100px|right|بندانگشتی|]] | |||
::::::آقای '''[[اصغر طهماسبی بلداجی]]''' و [[فاطمه مرادی]]، در مقاله ''«[[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]]»'' در اینباره گفته است: | |||
::::::«درباره [[فضیلت انتظار]] [[روایات]] فراوانی وجود دارد و یک [[منتظر]] باید به خود ببالد که [[منتظر]] [[آخرین حجت خدا]] بر [[زمین]] است و از طرف دیگر [[برترین]] نوع [[عبادت]] را به خود اختصاص داده است. [[رسول گرامی اسلام]]{{صل}} میفرماید: "[[برترین]] [[عبادات]] [[انتظار فرج]] است"<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷.</ref>. در جای دیگر میفرماید: "[[برترین]] [[جهاد]] [[امت]] من در [[انتظار فرج]] است"<ref>بحارالأنوار، ج ۷۴، ص ۱۴۳.</ref>. شخصی از [[امام علی|امیرالمؤمنین علی]]{{ع}} پرسید: محبوبترین کار نزد [[خدا]] چیست؟ آن [[حضرت]] در پاسخ فرمود: "[[انتظار فرج حضرت مهدی]]{{ع}} [[بهترین]] [[عبادت]] است"<ref>بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵ - ۱۲۲.</ref>. نکته مهم که اینجا باید به آن اشاره کنیم این است که مراد از [[انتظار]] در این [[روایات]] همان [[انتظار سازنده]] و حرکتآفرین است که از آن به [[انتظار مثبت]] تعبیر میشود»<ref>[[اصغر طهماسبی بلداجی|طهماسبی بلداجی، اصغر]]''' و [[فاطمه مرادی|مرادی، فاطمه]]، [[قرآن و سبک زندگی مهدوی (مقاله)|قرآن و سبک زندگی مهدوی]].</ref>. | |||
{{پایان جمع شدن}} | |||
{{جمع شدن|۱۳. پژوهشگران مسجد مقدس جمکران؛}} | |||
[[پرونده:4764567.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[پژوهشگران مسجد مقدس جمکران]]]] | [[پرونده:4764567.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[پژوهشگران مسجد مقدس جمکران]]]] | ||
::::::'''[[پژوهشگران مسجد مقدس جمکران]]'''، در دو کتاب ''«[[ انتظار چیست منتظر کیست؟ (کتاب)|انتظار چیست منتظر کیست؟]]»'' و ''«[[ آیین انتظار (کتاب)|آیین انتظار]]»''در اینباره گفتهاند: | ::::::'''[[پژوهشگران مسجد مقدس جمکران]]'''، در دو کتاب ''«[[ انتظار چیست منتظر کیست؟ (کتاب)|انتظار چیست منتظر کیست؟]]»'' و ''«[[ آیین انتظار (کتاب)|آیین انتظار]]»''در اینباره گفتهاند: |
نسخهٔ ۲۵ نوامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۷:۰۷
انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ | |
---|---|
موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / فضیلت انتظار |
مدخل اصلی | فضیلت انتظار |
انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارتهای دیگری از این پرسش
- جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
پاسخ جامع اجمالی
* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخها ودیدگاههای متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده میشود:
رجالی تهرانی | صمدی | سلیمیان | کوثری | تونهای | شفیعی سروستانی | معصوم علی قنبری | پژوهشگران مسجد مقدس جمکران |
- انتظار، آدمی را متعهد میسازد که برای تحقق هدفهای اسلامی و آرمانهای انسانی، بدون هیچگونه ضعف و یأس، تلاش کند و به سوی مقاصد متعالی اسلام گام بردارد و پیوسته مقاوم و استوار، به وظایف دینی و اسلامی خود عمل نماید. از همین جهت است که "انتظار" در روایات، از جهات گوناگونی با ارزشترین اعمال به شمار آمده است[۱]. البته با اندکی تأمل و توجه به فلسفۀ انتظار و وظایف منتظران واقعی سِرّ این همه فضیلت روشن خواهد شد. چه اینکه در نبوی شریف آمده است: «"أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ أَحْمَزُهَا"»[۲] و شاید سِرّ این فضیلت بزرگ، سختی و مشقتی باشد که در انتظار واقعی نهفته است و الا صرف ادعای انتظار که مشکل و دشوار نیست[۳].
- بر اساس روایات به برخی از فضایلی اشاره میشود که برای منتظران بقیة الله الأعظم (ع) بیان شده است:
- برترین کارها[۴]: انتظار برترین کارهای امت پیامبر خاتم(ص) معرفی شده است[۵]: در روایتی از رسول گرامی اسلام(ص) آمده است[۶]: «"أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ"»[۷]؛ همچنین امیر المؤمنین(ع) می فرماید:[۸]: «منتظر فرج باشید و از رحمت خدا ناامید نشوید، به درستی که بهترین عمل نزد خداوند عزّ و جلّ انتظار فرج است».[۹] و نیز امام جواد(ع) فرموده است:[۱۰]: «برترین اعمال شیعیان ما انتظار فرج (مهدی موعود(ع)) است».[۱۱] و... [۱۲].
- برترین عبادت[۱۳]: برخی عبادتها بر برخی دیگر برتری دارد؛ از این رو انجام آنها افزون بر آنکه مورد تأکید آموزههای دینی است، از پاداش افزونتری نیز برخوردار است. رسول گرامی اسلام(ص) یکی از نمودهای بندگی را انتظار گشایش دانسته است و میفرماید: [۱۴]: «"انْتِظَارُ الْفَرَجِ عِبَادَةٌ"»[۱۵] و نیز میفرماید[۱۶]: «"أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ"»[۱۷]. در حدیثی دیگر امام صادق(ع) میفرماید[۱۸]: «بدانید کسی که منتظر ظهور حضرت مهدی(ع) باشد، پاداش کسی را دارد که شبها را برای انجام عبادت بیدار، و روزها روزهدار باشد»[۱۹].
- برترین جهاد[۲۰]: درباره اهمیت انتظار فرج ـ افزون بر آنچه مورد اشاره قرار گرفت ـ به روایتی بر میخوریم که بسی شگفتی آور است که انتظار را نه فقط عبادت که "برترین جهاد" دانسته است[۲۱]: رسول گرامی اسلام(ص) فرمودند[۲۲]: «"أَفْضَلُ جِهَادِ أُمَّتِی اِنْتِظَارُ اَلْفَرَجِ"»[۲۳] امام صادق(ع) در روایتی فرمود[۲۴]: «هرکس از شما بمیرد، در حالیکه منتظر این امر (ظهور مهدی(ع)) باشد، همانند کسی است که با حضرت قائم (ع) در خیمهاش بوده باشد. سپس چند لحظهای درنگ کرده و آنگاه فرمود: نه، بلکه مانند کسی است که در خدمت آن حضرت شمشیر بزند. سپس فرمود: نه به خدا، همچون کسی است که در رکاب رسول خدا (ص) شهید شده باشد».[۲۵]. منتظران ظهور چنان ارجمند خوانده شدهاند که مردن در حال انتظار همانند حضور در رکاب مقدس قائم(ع) شمرده است[۲۶]: «"مَنْ مَاتَ مِنْکُمْ عَلَی هَذَا الْأَمْرِ مُنْتَظِراً لَهُ کَانَ کَمَنْ کَانَ فِی فُسْطَاطِ الْقَائِمِ"»[۲۷] و... [۲۸].
- سایر فضایل انتظار فرج از کلام معصومان(ع): از روایات انتظار ظهور حضرت مهدی(ع) به دست میآید انتظار ظهور نه فقط راه رسیدن به جامعۀ موعود است که خود نیز موضوعیت دارد؛ بدان معنا که اگر کسی در انتظار راستین به سر برد، تفاوتی ندارد به مورد انتظار خویش دست یابد، یا نه[۲۹]. امام باقر(ع) ـ آنگاه که دین مورد خشنودی خداوند را تعریف میکند ـ پس از شمردن اموری میفرماید[۳۰]: «"... وَ اَلتَّسْلِیمُ لِأَمْرِنَا وَ اَلْوَرَعُ وَ اَلتَّوَاضُعُ وَ اِنْتِظَارُ قَائِمِنَا...."»[۳۱] چنانکه ابوبصیر میگوید: به امام صادق(ع) عرض کردم[۳۲]: فدایت شوم، فرج شما کی فرامیرسد؟ فرمود: «گویی که تو از فرج، جنبه دنیوی آن را میخواهی؛ خیر، هرکس که در خط ولایت باشد، همان انتظار فرج، برای او فرج است[۳۳].
پاسخها و دیدگاههای متفرقه
۱. آیتالله فاضل همدانی؛ |
---|
|
۲. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛ |
---|
|
۳. حجت الاسلام و المسلمین صمدی؛ |
---|
|
۴. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
---|
|
۵. حجت الاسلام و المسلمین کوثری؛ |
---|
|
۶. حجت الاسلام و المسلمین آهنگران؛ |
---|
|
۷. حجت الاسلام و المسلمین فاکر میبدی؛ |
---|
|
۸. آقای تونهای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
---|
|
۹. آقای دکتر شفیعی سروستانی (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
---|
|
۱۰. آقای دکتر شفیعی سروستانی؛ |
---|
|
۱۱. آقای قنبری؛ |
---|
|
۱۲. آقای طهماسبی بلداجی؛ |
---|
|
۱۳. پژوهشگران مسجد مقدس جمکران؛ |
---|
|
- معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
- ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
- عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
- هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
- نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
- انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
- شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا میکند؟ (پرسش)
- لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- چرا گفته میشود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
- دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
- آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتابزده هستند؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم میشود؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی میشود؟ (پرسش)
- آیا اندیشه انتظار موعود در امتهای پیشین بوده است؟ (پرسش)
- آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقهای دارد؟ (پرسش)
- منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- گونههای احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
- نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
- آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- چرا کسانی که انتظار امام مهدی را میکشیدهاند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمیخیزند؟ (پرسش)
- ویژگیهای اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
- مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
- چگونه میتوان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
- آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
- منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
- منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
- شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
- انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
- آیا انتظار به معنای گوشهگیری و احتراز است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
- مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- کاملترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
- مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- برداشتهای نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- علت برداشتهای انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
- عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
- لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
- نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با شدت گرفتاریها چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
- مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید میکند؟ (پرسش)
- چه رابطهای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
- انتظار منجی در ادوار مختلف دعوتهای الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
- اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
- انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
- برداشتهای نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی میدانند؟ (پرسش)
- آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
- مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
- آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب میشود؟ (پرسش)
- آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالتآور است؟ (پرسش)
- علت سختی انتظار چیست و چرا میگویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
- منتظران امام مهدی که در قرنهای گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کردهاند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
- آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمیشود؟ (پرسش)
- فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
- خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجاتدهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
- دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
- دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده میشود؟ (پرسش)
- آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
- انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا میکند؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
- فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
- باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه میشود؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجستهای دارد؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
- ویژگیهای منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
- دانش آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
- رضایت امام مهدی از چه راهی به دست میآید؟ (پرسش)
- آیا شیعیان و منتظران ظهور افزونبر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
- آیا برای منتظر واقعی بودن اقدامهای سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
- وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
- چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
- جامعه منتظر دارای چه ویژگیهایی است؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- صرفنظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر بهطور کلی چیست؟ (پرسش)
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
- ویژگیهای منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
- آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
- ویژگیهای انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ویژگیهای فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
- ویژگیهای فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
- فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
- آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش میشود؟ (پرسش)
- عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
- چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج منشأ فرجهای مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
- انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
- ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
منبعشناسی جامع مهدویت
پانویس
- ↑ ر.ک. تونهای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳.
- ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ص ۲۹۷؛ العمیدی، سید ثامر هاشم حبیب، در انتظار ققنوس، ص ۲۷۸.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار چیست منتظر کیست؟، ص ۱۹-۲۲.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ «برترین کارهای امت من، انتظار فرج از جانب خداوند است». محمد بن علی بن بابویه، عیون اخبار الرضا(ع)، ج ۲، ص ۳۶ و کمال الدین وتمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۴.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳: «"انْتَظَرُوا الْفَرَجَ وَ لَا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَج"»
- ↑ ر.ک. رجالی تهرانی؛علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۲۴۳؛ تونهای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳؛ قنبری، معصوم علی، بررسی مسألۀ انتظار ادله فوائد و نقش آن، ص ۸۷ و ۸۸.
- ↑ «"... أَفْضَلُ أَعْمَالِ شِیعَتِنَا انْتِظَارُ الْفَرَجِ..."» محمد بن علی بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۷۱، ادامه حدیث ۱، باب ۳۶.
- ↑ ر.ک. شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰.
- ↑ ر.ک. تونهای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ «انتظار فرج عبادت است». اربلی،علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج ۲، ص ۱۰۱؛ طوسی، محمد بن حسن، امالی، ص ۴۰۵.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ «برترین عبادت انتظار فرج است». محمد بن علی بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷؛ ترمذی، ابو عیسی محمد، سنن، ج ۵، ص ۵۶۵.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰؛ پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار چیست منتظر کیست؟، ص ۱۹-۲۲؛ قنبری، معصوم علی، بررسی مسألۀ انتظار ادله فوائد و نقش آن، ص ۸۷ و ۸۸.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج ۲، ص ۲۲۲: «"وَ اعْلَمُوا أَنَّ الْمُنْتَظِرَ لِهَذَا الْأَمْرِ لَهُ مِثْلُ أَجْرِ الصَّائِمِ الْقَائِمِ"»
- ↑ ر.ک. تونهای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ «برترین جهاد امت من انتظار گشایش است». حرانی، ابن شعبه، تحف العقول، ص ۳۷؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۱۴۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳؛ تونهای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳.
- ↑ ثبات الهداة، حرّ عاملی، محمد بن حسن، ج ۷، ص ۴۰؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶: «"هُوَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ کَانَ مَعَ اَلْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ ثُمَّ سَکَتَ هُنَیْئَةً ثُمَّ قَالَ هُوَ کَمَنْ کَانَ مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ"»، برقی، احمد بن محمد بن خالد، محاسن، ج ۱، ص ۱۷۳. محمد بن علی بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۵.
- ↑ ر.ک. رجالی تهرانی؛علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۲۴۳؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳؛ تونهای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰؛ پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار چیست منتظر کیست؟، ص ۱۹-۲۲.
- ↑ برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، ج۱، ص۱۷۳؛ محمد بن علی بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمه، ص۶۴۴؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۴، ص۱۲۶.
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۲۲ - ۱۲۳.
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۲۲ – ۱۲۳؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ «... و تسلیم به امر ما، و پرهیزکاری و فروتنی، و انتظار قائم ما...». کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۲، ص ۲۳، ح ۱۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۴۷، ص ۶۰-ج ۵۱، ص ۱۵۶: «"قُلْتُ لِأَبِي عَبْدِ اللَّهِ ع جُعِلْتُ فِدَاكَ مَتَى الْفَرَجُ فَقَالَ يَا أَبَا بَصِيرٍ وَ أَنْتَ مِمَّنْ يُرِيدُ الدُّنْيَا مَنْ عَرَفَ هَذَا الْأَمْرَ فَقَدْ فُرِّجَ عَنْهُ لِانْتِظَارِه"»
- ↑ ر.ک. تونهای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۵.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمه، ۳۵۷، حدیث ۵۴.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲ و ۱۲۵.
- ↑ فاضل همدانی، سید یحیی، نشانههای قائم آل محمد، ص ۶۴.
- ↑ کمال الدّین و تمام النّعمة، شیخ صدوق، ص ۳۷۸
- ↑ اثبات الهداة، شیخ حرّ عاملی، ج ۷، ص ۴۰
- ↑ بحار الانوار، علّامه مجلسی، ج ۵۲، ص ۱۲۶.
- ↑ بحار الانوار، علّامه مجلسی، ج ۵۲، ص ۱۲۳
- ↑ رجالی تهرانی؛علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۲۴۳.
- ↑ الخصال، ص ۶۲۶؛ کمال الدین و تمام النعمه، ص۶۴۵؛ شرح الاخبار، ج۳، ص۵۶۰؛ تحف العقول، ص۱۱۵؛ معجم احادیث الامام المهدی (ع)، ج۳، ص۷۵.
- ↑ المحاسن، ج۱، ص۱۷۳؛ کمال الدین و تمام النعمه، ص۶۴۴؛ بحار الانوار، ج۷۴، ص۱۲۶.
- ↑ الغیبة، نعمانی، ص۹۲؛ کمال الدین و تمام النعمه، ص ۳۳۵-۶۴۷؛ الصراط المستقیم، ج۲، ص۲۲۸.
- ↑ صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۲۲ - ۱۲۳.
- ↑ ذاریات، آیه ۵۶
- ↑ انتظار فرج عبادت است؛ اربلی، کشف الغمة في معرفة الأئمة، ج ۲، ص ۱۰۱ و شیخ طوسی، امالی، ص ۴۰۵
- ↑ برترین عبادت انتظار فرج است؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷ و ر.ک: ترمذی، سنن، ج ۵، ص ۵۶۵
- ↑ برترین کارهای امت من، انتظار فرج از جانب خداوند است؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ج ۲، ص ۳۶ و شیخ صدوق ، کمال الدین وتمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۴
- ↑ برترین جهاد امت من انتظار گشایش است حرانی، تحف العقول، ص ۳۷
- ↑ ر.ک: یوسف، آیه ۸۷
- ↑ ... و تسلیم به امر ما، و پرهیزکاری و فروتنی، و انتظار قائم ما...؛ شیخ کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۲۳، ح ۱۳
- ↑ بر شما باد به تسلیم و رد امور به ما و انتظار امر ما و امر خودتان و فرج ما و فرج خودتان؛کشی، رجال کشی، ص ۱۳۸.
- ↑ «" هُوَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ كَانَ مَعَ اَلْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ ثُمَّ سَكَتَ هُنَيْئَةً ثُمَّ قَالَ هُوَ كَمَنْ كَانَ مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ "»؛ برقی، محاسن، ج ۱، ص ۱۷۳ و بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵
- ↑ سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷.
- ↑ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، بیروت، مؤسسه الوفا،۱۴۰۳ه/ ۱۹۸۳م، ج۵۲،ص ۱۲۵.
- ↑ همان، ص ۱۲۸.
- ↑ همان، ص ۱۲۸.
- ↑ کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص 7.
- ↑ همان: ۵۸۶.
- ↑ همان: ۵۸۰.
- ↑ همان: ۵۸۴.
- ↑ همان: ۵۸۷.
- ↑ همان: ۳۳۵.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول الکافی، باب الکتمان، از ابواب "الایمان و الکفر"، ح ۴.
- ↑ آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینهسازی برای ظهور موعود، ص ۱۶۸.
- ↑ « أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ علّامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲.
- ↑ علّامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲.
- ↑ «وَ الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى ذِكْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَيْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ وَ جَعَلَهُمْ فِي ذَلِكَ الزَّمَانِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِينَ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ بِالسَّيْفِ أُولَئِكَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِيعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَى دِينِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْراً»؛ علّامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳؛ کامل سلیمان، یوم الخلاص، ص ۲۰۳؛ شیخ طبرسی، الاحتجاج، ج ۲، ص ۳۱۷.
- ↑ فاکر میبدی، محمد، زمینهسازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۰-۱۷۱.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۳؛ غیبة طوسی، ص ۱۷۶.
- ↑ بحار الانوار، ج ۴۷، ص ۶۰-ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ تونهای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۵.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷.
- ↑ بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۱۴۳.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۵.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶.
- ↑ کافی، ج ۲، ص ۲۲۲.
- ↑ کافی، ج ۱، ص ۳۷۲.
- ↑ تونهای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳.
- ↑ بحارالأنوار ، ج ۵۲، ص ۱۲۲، ح ۴.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۵، ح ۶.
- ↑ همان، ص ۳۵۷، ح ۵۴.
- ↑ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶، ح ۱۸.
- ↑ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰.
- ↑ «الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ»الصدوق (ابن بابویه)، ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین، کمال الدین و تمام النعمة، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۹۵ ق، ج ۲، ص ۶۴۵، ح ۶.
- ↑ «طُوبَى لِشِيعَةِ قَائِمِنَا الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ فِي غَيْبَتِهِ وَ الْمُطِيعِينَ لَهُ فِي ظُهُورِهِ أُولَئِكَ أَوْلِيَاءُ اللَّهِ الَّذِينَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ»؛ الصدوق (ابن بابویه)، ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین، کمال الدین و تمام النعمة، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۹۵ ق، ج ۲، ص ۳۵۷، ح ۵۴.
- ↑ « انْتَظَرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ المجلسی، المولی محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء،۱۴۰۳ ق، ج ۵۲،ص ۱۲۳،ح ۷.
- ↑ « مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ كَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَكَثَ هُنَيْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ كَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَيْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا كَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ(ص)»؛ المجلسی، المولی محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء،۱۴۰۳ ق، ج ۵۲، ص ۱۲۶، ح ۱۸.
- ↑ ر.ک: الموسوی الاصفهانی، میرزا محمد تقی، مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، قم، مدرسه الامام المهدی، بیتا، ۳، ص ۱۰۴ به بعد.
- ↑ شفیعی سروستانی، ابراهیم، نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی.
- ↑ کمال الدین، ج ۱، ص ۲۸۷.
- ↑ خصال، ج ۲، ص ۶۱۶.
- ↑ قنبری، معصوم علی، بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن، ص 87-88.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷.
- ↑ بحارالأنوار، ج ۷۴، ص ۱۴۳.
- ↑ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵ - ۱۲۲.
- ↑ طهماسبی بلداجی، اصغر و مرادی، فاطمه، قرآن و سبک زندگی مهدوی.
- ↑ «"... أَفْضَلُ أَعْمَالِ شِيعَتِنَا انْتِظَارُ الْفَرَجِ..."»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۷۱، ادامه حدیث ۱، باب ۳۶.
- ↑ مجمع البحرین، ص ۲۹۷؛ در انتظار ققنوس، ص ۲۷۸.
- ↑ «"اَفْضَلُ اْلعِبادَه اِنْتِظارُ اْلفَرَجِ..."»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۵۳۷، ح ۶، باب ۲۵.
- ↑ «"...يَا أَبَا خَالِدٍ إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَيْبَتِهِ الْقَائِلِينَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ مِنْ أَهْلِ كُلِّ زَمَان..."»؛ منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر(ع)، ص ۳۰۵.
- ↑ «"... الْمُنْتَظِرُ لِلثَّانِي عَشَرَ مِنْهُمْ كَالشَّاهِرِ سَيْفَهُ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ(ص) يَذُبُّ عَنْه..."»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۶، ح ۵، باب ۳۳.
- ↑ «"... يَا أَبَا بَصِيرٍ طُوبَى لِشِيعَةِ قَائِمِنَا(ع) الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ فِي غَيْبَتِهِ وَ الْمُطِيعِينَ لَهُ فِي ظُهُورِهِ أُولَئِكَ أَوْلِيَاءُ اللَّهِ الَّذِينَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون"»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۹، ح ۵۴، باب ۳۳.
- ↑ «"مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ كَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَكَثَ هُنَيْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ كَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَيْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا كَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ(ص)"»؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶، ح ۱۸.
- ↑ انتظار چیست منتظر کیست؟، ص 19-22.
- ↑ کمال الدین، ۶۴۴/۲ باب ۵۵ ح ۱.
- ↑ کمال الدین، ۲۸۶/۱.
- ↑ کمال الدین، ۶۴۵/۲.
- ↑ آیین انتظار، ص 198-199.