شرایط ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - '===نتیجه گیری===' به '===نتیجه‌گیری===')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
| مدخل وابسته    =  
| مدخل وابسته    =  
| پاسخ‌دهنده        =
| پاسخ‌دهنده        =
| پاسخ‌دهندگان      = ۱۳ پاسخ
| پاسخ‌دهندگان      = ۱۴ پاسخ
}}
}}
[[شرایط ظهور]] یعنی آنچه که [[تحقق ظهور]] وابسته به آنهاست که بارزترین این شرایط عبارتند از: (۱): وجود طرح و برنامه برای ایجاد [[انقلاب]] و [[مدیریت دنیا]]؛ (۲): وجود [[رهبر شایسته]]؛ (۳): [[یاران باوفا]]؛ (۴): [[آمادگی عمومی]] و [[آمادگی جهانی|جهانی]]. با [[بعثت رسول الله]]{{صل}} و [[ولادت امام زمان]]{{ع}} دو شرط اول محقق شده و برای تحقق شرط سوم و چهارم باید در جهت [[تربیت نفس]] خود و دیگران تلاش کرد.
[[شرایط ظهور]] یعنی آنچه که [[تحقق ظهور]] وابسته به آنهاست که بارزترین این شرایط عبارتند از: (۱): وجود طرح و برنامه برای ایجاد [[انقلاب]] و [[مدیریت دنیا]]؛ (۲): وجود [[رهبر شایسته]]؛ (۳): [[یاران باوفا]]؛ (۴): [[آمادگی عمومی]] و [[آمادگی جهانی|جهانی]]. با [[بعثت رسول الله]]{{صل}} و [[ولادت امام زمان]]{{ع}} دو شرط اول محقق شده و برای تحقق شرط سوم و چهارم باید در جهت [[تربیت نفس]] خود و دیگران تلاش کرد.
خط ۱۷۹: خط ۱۷۹:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۸. آقای السادة (پژوهشگر [[معارف]] [[مهدویت]])؛}}
{{جمع شدن|۸. حجت الاسلام و المسلمین کارگر؛}}
[[پرونده:1368119.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[رحیم کارگر]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[رحیم کارگر]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت دوران ظهور (کتاب)|مهدویت دوران ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«شرایط به اموری گفته می‏‌شود که تحقق [[ظهور]] وابسته به وجود آنهاست و تا آنها محقق نشوند، ظهوری در کار نخواهد بود. اما علایم و نشانه‏‌ها، آن دسته رویدادها و حوادثی است که بر اساس گفته [[پیشوایان معصوم]]، قبل و یا [[در آستانه ظهور]] واقع خواهد شد و تحقق هر کدام نوید نزدیک بودن [[قیام]] [[حضرت]] را می‏‌دهد. بر این ‏‌اساس [[انقلاب جهانی]] [[امام]] علاوه ‏‌بر این‏‌که دارای علایم و نشانه‏‌هایی است که پیش از وقوع آن روی می‏‌دهد، دارای یک سری شرایط و بایسته‏‌هایی است که با تحقق آنها، [[قیام]] اتفاق خواهد افتاد. در رابطه با این [[انقلاب]] و یا هر [[انقلاب]] واقعی دیگر، چند شرط متصور است.
:::::*'''۱. شرط اول [[قانون]] و برنامه کامل و جامع‏‌:''' می‏‌دانیم که زندگی بشری به خصوص در عصر حاضر با کاستی‏‌ها و دشواری‏‌های فراوانی روبه‏‌رو بوده و مهم‏‌ترین خواسته‏‌ها و نیازهایش از جمله [[عدالت]]، [[معنویت]] و [[رفاه]] واقعی است هیچ [[مکتب]] و [[دولت]] و انقلابی نیز نتوانسته‏‌ به طور اساسی مشکلات [[بشر]] را برطرف کند و اگر موفقیتی داشته در بعضی از ابعاد و محدود بوده است. در واقع برای رفع همه کاستی‏‌ها و تحقق اهداف عالی [[جامعه بشری]] نیاز به یک برنامه کامل و جامع است که تاکنون هیچ‏‌یک از مکاتب و نحله‏‌های بشری نتوانسته‏‌اند آن را ارائه دهند و این تنها در [[کتاب آسمانی]] "[[قرآن]]" وجود دارد که [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} مبین آن و تحقق‏‌بخش تمامی آموزه‏‌های آن با یک [[انقلاب جهانی]] خواهد بود.
:::::*یک [[انقلاب]] برای درهم شکستن وضع موجود و برقراری وضع مطلوب به دو برنامه نیاز دارد:
::::#برنامه‏‌ای جامع برای [[مبارزه]] با مشکلات و تغییر وضع موجود.
::::#[[قانون]] متناسب برای حرکت [[جامعه]] به طرف وضعیت مطلوب و براساس نیازهای واقعی [[جامعه]].
:::::*[[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} نیز این شرط لازم را دارد. برنامه [[انقلاب جهانی]] آن [[حضرت]] [[مبارزه]] پیگر و جدی با [[حکام]] [[جور]] و سردمداران [[فکری]] و نظامی [[جامعه بشری]] و نابودی کامل [[فساد]] و [[ظلم]] و [[کفر]] است. آن [[حضرت]] هم دارای این برنامه و [[هدف]] است و هم براساس پیش‏‌بینی‏‌های قرآنی و روایی موفق و پیروز خواهد بود.
:::::*برنامه [[حضرت]] در قسمت دوم، بر اساس عمل به [[کتاب خدا]] و [[سنت]] [[پیامبر]] است که کامل‏‌ترین و [[بهترین]] برنامه زندگی انسانی است. این [[قانون]] جامع، متناسب با همه نیازهای [[جامعه]] و ضامن تمام [[حقوق]] فردی و [[اجتماعی]] در یک [[نظام]] عادلانه حکومتی است.
:::::*[[پیامبر]]{{صل}} می‏‌فرماید: "[[سیره]] و [[سنت]] او، [[سنت]] من است [[مردم]] را بر [[دین]] و [[آیین]] من به پا خواهد داشت و آنان را به کتاب پروردگارم [[دعوت]] می‏‌کند"<ref>‏‌ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، ب ۳۹، ح ۶.</ref>‏‌.
:::::*'''۲. [[رهبری]] مقتدر و توانمند:''' شرط دیگر برای پیدایش یک [[انقلاب]] وجود [[رهبر]] و [[پیشوایی]] [[آگاه]]، توانمند و دلسوز است تا با آشنایی کامل از اهداف، برنامه‏‌ها، زمینه‏‌ها و موانع، با مدیریتی صحیح و [[قاطع]]، حرکت انقلابی را راهبری کند و تا آخرین [[نفس]] ادامه دهد. هم‏‌چنین بتواند [[فرمان]] روایی [[جهان]] را در دست گرفته و [[عدالت]] را در آن گسترش دهد. [[انقلاب]] عظیم [[مهدوی]]، به [[یقین]] دارای این شرط است. [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} با توجه به [[مقام]] امامت‏شان، مسلما [[شایستگی]] چنین منصبی را دارد و می‏‌تواند چنین مسئولیتی را برعهده بگیرد.
:::::*'''۳. [[یاران]] ایثارگر و مجریان توانمند:''' شرط دیگر یک [[انقلاب]] وجود یارانی [[فداکار]] است که با آشنایی نسبت به برنامه‏‌ها و اهداف و [[اعتقاد]] به آنها تا آخرین لحظه، از [[رهبر]] و [[انقلاب]] دست برندارند و آماده هرگونه [[فداکاری]] باشند. [[قیام جهانی]] [[امام مهدی]]{{ع}} نیز نیاز به یارانی دارد که ضمن آشنایی و [[اعتقاد]] به [[امام]] و [[دین]] تا آخرین لحظه [[فداکاری]] کنند. این جمعیت [[خالص]] و [[مخلص]] که [[اصحاب]] [[حضرت]] را تشکیل می‏‌دهند، نقش جدی و قابل توجهی در [[رهبری]] [[سپاه]] و [[فتح]] کشورها و [[اداره]] مناطق و سرزمین‏‌ها ایفا خواهند کرد. [[امام جواد]]{{ع}} در این زمینه می‏‌فرماید: "[[اصحاب]] [[مهدی]] به سوی او اجتماع می‏‌کنند که [[سیصد و سیزده]] نفراند؛ به تعداد اهل [[بدر]] از نقاط مختلف [[زمین]] ... وقتی این عده جمع شدند، [[خدا]] امر او را ظاهر می‏‌کند و چون عده کامل شد که ده هزار نفراند، به [[اذن]] [[خدا]] [[خروج]] می‏‌کند"<ref>‏‌ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج ۲، باب ۳۷، ح ۲.</ref>‏‌. چه‏‌بسا این شرط هنوز تحقق نیافته و تعداد [[یاران]] آن [[حضرت]] - به خصوص [[اصحاب]] خاص- کامل نشده است تا [[قیام]] نیز صورت گیرد.
:::::*'''۴. [[آمادگی عمومی]] و بالا رفتن سطح رشد و [[فهم]] مردم‏‌:''' یکی دیگر از شرایط یک [[انقلاب]] و تحقق آن، [[پذیرش مردمی]] و قابلیت آنان است، اگر [[مردم]] آن را نخواهند، و شرایط [[فکری]] و روانی فراهم نباشد، آن [[قیام]] به سرانجام نمی‏‌رسد؛ چنان‏‌که [[نهضت]] الهی [[امام حسین]]{{ع}} به جهت عدم [[همراهی]] [[مردم]] در ظاهر [[شکست]] خورد و آن [[حضرت]] به [[شهادت]] رسید. [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} نیز این شرط را لازم دارد. [[مردم]] باید به حدی از رشد و [[آگاهی]] رسیده باشند که پذیرای حرکت اصلاحی و [[قیام]] بزرگ [[منجی]] عالم [[بشریت]] باشند. وجود این [[آمادگی]] از شرایط بسیار مهم برای [[ظهور]] [[مصلح]] [[موعود]] است؛ چرا که با وجود آن، حرکت اصلاحی [[حضرت]] به نتیجه خواهد رسید.
:::::*از میان چهار شرط یاد شده، دو شرط فراهم است و آن طرح و برنامه کامل برای [[اداره]] [[جهان]] و وجود [[رهبر شایسته]] و کارآمد است. اما شرط سوم و چهارم نیز لازم است فراهم شود و [[مردم]] [[آمادگی]] پذیرش [[انقلاب]] او را داشته باشند.
:::::*بر این ‏‌اساس می‏‌توان تفاوت‏‌های میان شرایط و [[علایم ظهور]] را چنین شمارش کرد:
::::#رابطه [[ظهور]] با شرایطش واقعی است. یعنی تا آنها نباشند [[ظهور]] هم اتفاقی نمی‏‌افتد حال آن‏‌که علایم، دلالت بر [[ظهور]] می‏‌کنند و از امکان و نزدیکی وقوع چنین حادثه عظیمی خبر می‏‌دهند.
::::#[[شرایط ظهور]] با هم ارتباط متقابل و واقعی دارند، حال آن‏‌که ارتباط خاصی میان [[نشانه‏‌های ظهور]] مشاهده نمی‏‌شود.
::::#[[شرایط ظهور]] همگی با هم باید در یک زمان محقق باشند حال آنکه [[علایم ظهور]]، به طور طبیعی طی ماه‏‌ها و سال‏‌ها و قرن‏‌ها رخ می‏‌دهند.
::::#[[شرایط ظهور]] باید مداومت داشته باشند و شرط بقای ظهورند، حال آنکه [[نشانه‏‌های ظهور]] در زمانی خاص رخ می‏‌دهند و نه [[لزوم]] و نه امکان دارد که آن شرایط در مدت زمانی طولانی واقع شوند و وقوع آنها ادامه یابد.
::::#[[شرایط ظهور]] تنها در [[زمان ظهور]] است که به حد اعلای خود می‏‌رسند؛ حال آن‏‌که تمامی نشانه‏‌ها به مرور [[پیش از ظهور]] رخ می‏‌دهند.
::::#همه [[شرایط ظهور]] باید متحقق باشند؛ با آنکه [[نشانه‏‌های ظهور]] لازم نیست که همه‏‌شان رخ بدهند و تنها حدوث [[علایم حتمی]] کافی است و بقیه به [[نزدیکی ظهور]] دلالت می‏‌کنند و اگر [[پیش از ظهور]] رخ ندهند، مشکلی در امر [[ظهور]] پیش نمی‏‌آید <ref>‏‌ تاریخ غیبت کبری، ص ۳۹۹- ۳۹۶؛ شش ماه پایانی، ص ۲۲۳- ۲۲۲.</ref>‏‌.
::::::برخی بر این باورند که بسیاری از [[علایم ظهور]] اتفاق افتاده و تنها [[علایم حتمی]] [[ظهور]] باقی مانده است؛ پاسخ این است که واقعا نمی‏‌توان سخنی قطعی و کامل در این مورد گفت؛ زیرا منابع اصلی و قدیمی [[شیعه]]، معمولا از نشانه‏‌های خاص و محدود نام برده‏‌اند و بعضی از این نشانه‏‌هایی که به عنوان علایم اتفاق افتاده مطرح می‏‌شود، در این منابع وجود ندارد و یا بسیار کم‏‌رنگ مطرح شده است پس ارائه نظر قطعی در مورد این نشانه‏‌ها، نیاز به پژوهش‏‌های علمی و گسترده در همه این منابع دارد. از طرفی، سخن از واقع شدن بعضی از نشانه‏‌ها و تطبیق آنها با حوادث خارجی، دشوار است. به عنوان نمونه، در مواردی که سخن از یک علامت و [[ظهور فرج]] بعد از آن مطرح شده، منظور [[گشایش]] و راحتی برای [[مؤمنان]] است "نه [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}. از [[امام باقر]]{{ع}}[[نقل]] شده است: "[[منتظر]] صدایی باشید که از طرف [[دمشق]]، ناگهان به شما می‏‌رسد که آن، گشایشی بزرگ برای شما خواهد بود"<ref>‏‌ الغیبة نعمانی، ب ۱۴، ح ۶۶.</ref>‏‌.
:::::*در بعضی از [[روایات]]، سخن [[امام]] به گونه‏‌ای است که خبر از یک اتفاق و واقعه می‏‌دهد، نه اینکه بخواهد آن واقعه را یکی از [[علایم ظهور]] معرفی کند؛ مانند وقوع گرمای شدید در زمین‏‌ <ref>‏‌الغیبة نعمانی، ب ۱۴، ح ۴۴.</ref>‏‌. بعضی از نشانه‏‌ها نیز طوری است که می‏‌تواند معنای دیگری- غیر از معنای ظاهری- داشته باشد؛ مانند [[طلوع خورشید از مغرب]] که شاید کنایه به [[ظهور]] از [[مکه]] باشد. چنان‏‌که [[امام علی]]{{ع}}فرمود: {{متن حدیث|"وَ هُوَ الشَّمْسُ‏ الطَّالِعَةُ مِنْ‏ مَغْرِبِهَا‏‏‏‏"}}<ref>‏‌ بحار الانوار، ح ۵۲، ح ۲۶</ref>‏‌. با این حال بعضی از علایم و نشانه‏‌های [[ظهور]] محقق شده است‏‌ <ref>‏‌ ر. ک: محمد صدر، تاریخ غیبت کبری.</ref>‏‌. و این می‏‌تواند نویدی از [[نزدیک شدن ظهور]] باشد. البته باید دانست [[قیام]] [[امام]] وابسته به تحقق علایم نیست، بلکه وقوع آنها خبر از نزدیک [[ظهور]] می‏‌دهد. پس به استثنای برخی از علایم "نشانه‏‌های حتمی"، هیچ‏‌یک دلالت ندارند که [[میزان]] نزدیکی آن حوادث با [[ظهور]] چه‏‌قدر است؟ برای مثال ممکن است پدیده‏‌ای قرن‏‌ها قبل از [[قیام]] رخ دهد و پدیده‏‌ای در بیست یا سی سال [[قبل از ظهور]] رخ نماید.
:::::*بنابراین [[انتظار ظهور]] با دیدن این حوادث نباید به نحو عجولانه باشد، یعنی [[فکر]] کنیم با پیدایش فلان حادثه حتما تا چند روز یا هفته دیگر [[قیام]] شروع خواهد شد، بلکه این مسائل، [[بیداری]] را در ما به وجود می‏‌آورد که یک گام به آن وعده بزرگ الهی نزدیک شده‏‌ایم و باید خود را بیش از پیش در مسیر این [[نهضت]] جهانی، آماده کنیم. [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، منوط به‏‌ [[اذن]] الهی است و [[اذن]] الهی زمانی است که شرایط و زمینه‏‌های [[ظهور]] فراهم باشد.
:::::*در این رابطه توجه به چند نکته بایسته است:
::::#عده‏‌ای با توجه به اوضاع و شرایط فعلی [[حاکم]] بر [[جهان]] به این باور رسیده‏‌اند که دوره‏‌ای که ما در آن زندگی می‏‌کنیم همان دوره [[آخر الزمان]] است که در [[روایات]] به آن اشاره شده است؛ زیرا برای [[آخر الزمان]] نشانه‏‌هایی گفته شده "مانند [[گسترش فساد]] و [[تفسیر]] [[دین]] بر اساس [[هوا و هوس]] و ..." که این نشانه‏‌ها در دوره زمانی ما به وقوع پیوسته است پس زمان کنونی [[آخر الزمان]] است و [[ظهور]] نیز در این دوران محقق می‏‌شود. به علاوه با وجود [[انقلاب اسلامی ایران]] و زنده شدن نام و یاد [[امام مهدی|امام زمان]]{{ع}}، [[آمادگی]] و [[اقبال]] [[مردم]] برای پذیرش ایشان بیشتر شده و [[امید]] به [[ظهور]] زیادتر گشته است.
::::#برخی از [[علما]] معتقدند: همان‏‌گونه که [[غیبت]] دو مرحله‏‌ای بود و [[غیبت صغری]] برای ایجاد [[آمادگی]] [[مردم]] برای ورود به [[غیبت کبری]] لازم بود، [[ظهور]] نیز ممکن است دو مرحله‏‌ای باشد و با [[ظهور]] صغری که در [[انقلاب اسلامی ایران]] تجلی یافته است، [[مردم]] با [[حقیقت]] [[قیام]] [[امام مهدی|امام زمان]] آشنایی بیشتری پیدا کرده‏‌اند و برای [[ظهور]] اصلی و [[قیام جهانی]] [[حضرت]] آماده می‏‌شوند.
::::#حرکت عمومی کشورها و [[جوامع]] به سمت [[وحدت]] و همگرایی و به عبارت دیگر توجه به تشکیلات بین‏‌المللی و اتحادیه‏‌های منطقه‏‌ای و فاصله گرفتن از جزءگرایی، ملت‏‌ها را به این نتیجه رسانده که برای آینده‏‌ای بهتر، باید مرزها را به حداقل رساند و [[جهان]] را دهکده‏‌ای کوچک دانست. این رویداد، [[آمادگی]] [[مردم]] برای پذیرش یک [[حاکمیت]] فراگیر، بیشتر کرده است. البته [[استکبار جهانی]] تئوری دهکده جهانی را در جهت حفظ [[منافع]] خود و تک‏‌قطبی شدن [[جهان]] پی‏‌گیری می‏‌کند اما چه‏‌بسا [[اراده الهی]] به دست [[دشمنان]] [[خدا]] نیز انجام گیرد.
::::#اجحاف و [[تجاوز]] بیش از حد و روزافزون دولت‏‌های استکباری به کشورهای [[فقیر]] به شکل‏‌های گوناگون از یک سو و لجام گسیختگی [[فرهنگی]] و [[فکری]] و علمی؛ مانند بحران هویت، بحران [[مشروعیت]]، بحران مدنیت از سوی دیگر، باعث هرج‏‌ومرج در زندگی [[بشر]] شده است. این‏‌گونه مسائل و مباحث این واقعیت را اثبات می‏‌کند که آینده روشن فقط در سایه [[حاکمیت]] فردی آسمانی است که احتمالا ظهورش نزدیک است.
::::#گاهی خبرهایی مبتنی بر [[نزدیکی ظهور]] به برخی از شخصیت‏‌های نسبت داده می‏‌شود که نیاز به تامل و بررسی دارد. باید دانست که امر مشخص نمودن [[زمان ظهور]] را فقط در [[اختیار]] [[خداوند]] است و هیچ‏‌کس نمی‏‌تواند برای آن زمانی معین کند، ولی متأسفانه گاهی شایعاتی مطرح می‏‌شود که به هیچ عنوان اساس درستی ندارد»<ref>[[رحیم کارگر|کارگر، رحیم]]؛ [[مهدویت دوران ظهور (کتاب)|مهدویت دوران ظهور]]، ص‌ص۲۳-۲۶، ۳۳ - ۳۷.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
 
{{جمع شدن|۹. آقای السادة (پژوهشگر [[معارف]] [[مهدویت]])؛}}
[[پرونده:32465.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید مجتبی السادة]]]]
[[پرونده:32465.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[سید مجتبی السادة]]]]
::::::آقای '''[[سید مجتبی السادة]]'''، در کتاب ''«[[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::آقای '''[[سید مجتبی السادة]]'''، در کتاب ''«[[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]»'' در این‌باره گفته است:
خط ۱۸۸: خط ۲۲۱:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۹. آقای دکتر قائمی؛}}
{{جمع شدن|۱۰. آقای دکتر قائمی؛}}
[[پرونده:1130809.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[علی قائمی]]]]
[[پرونده:1130809.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[علی قائمی]]]]
::::::آقای دکتر '''[[علی قائمی]]'''، در کتاب ''«[[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::آقای دکتر '''[[علی قائمی]]'''، در کتاب ''«[[نگاهی به مسأله انتظار (کتاب)|نگاهی به مسأله انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:
خط ۱۹۶: خط ۲۲۹:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۱۰. پژوهشگران پژوهشکده تحقیقات اسلامی؛}}
{{جمع شدن|۱۱. پژوهشگران پژوهشکده تحقیقات اسلامی؛}}
[[پرونده:1414.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[پژوهشگران پژوهشکده تحقیقات اسلامی]]]]
[[پرونده:1414.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[پژوهشگران پژوهشکده تحقیقات اسلامی]]]]
::::::[[پژوهشگران پژوهشکده تحقیقات اسلامی]]، در کتاب ''«[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
::::::[[پژوهشگران پژوهشکده تحقیقات اسلامی]]، در کتاب ''«[[فرهنگ شیعه (کتاب)|فرهنگ شیعه]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
خط ۲۰۵: خط ۲۳۸:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۱۱. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛}}
{{جمع شدن|۱۲. نویسندگان کتاب «آفتاب مهر»؛}}
[[پرونده:1402.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
[[پرونده:1402.jpg|100px|right|بندانگشتی|]]
::::::نویسندگان کتاب ''«[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
::::::نویسندگان کتاب ''«[[آفتاب مهر ج۱ (کتاب)|آفتاب مهر]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
خط ۲۲۵: خط ۲۵۸:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۱۲. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛}}
{{جمع شدن|۱۳. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛}}
[[پرونده:1368303.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]]]
[[پرونده:1368303.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]]]
::::::'''[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
::::::'''[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
خط ۲۴۲: خط ۲۷۵:
::::::از شرایط و زمینه‌های حکومت که نیاز به تحقق دارد، وجود یاوران لایق و پذیرش جهانیان نسبت به حاکمیت [[عدل]] الهی است. به عبارت دیگر، برای تحقق حکومت [[عدل]] جهانی، یاوران حضرت، از نظر کمی تعداد و کیفی اوصاف و ویژگی‌ها، باید به گونه‌ای باشند که بتوانند حاکمیت دنیای بزرگ [[حضرت مهدی]] {{ع}} را عهده‌دار شوند. چنانکه در بعضی از [[روایات]] آمده، یاوران حضرت ۳۱۳ تن هستند که مقصود هسته مرکزی یاوران است. در [[روایات]] دیگر به حلقه‌های بیشتری از یاوران حضرت اشاره شده که گرد هم خواهند آمد.
::::::از شرایط و زمینه‌های حکومت که نیاز به تحقق دارد، وجود یاوران لایق و پذیرش جهانیان نسبت به حاکمیت [[عدل]] الهی است. به عبارت دیگر، برای تحقق حکومت [[عدل]] جهانی، یاوران حضرت، از نظر کمی تعداد و کیفی اوصاف و ویژگی‌ها، باید به گونه‌ای باشند که بتوانند حاکمیت دنیای بزرگ [[حضرت مهدی]] {{ع}} را عهده‌دار شوند. چنانکه در بعضی از [[روایات]] آمده، یاوران حضرت ۳۱۳ تن هستند که مقصود هسته مرکزی یاوران است. در [[روایات]] دیگر به حلقه‌های بیشتری از یاوران حضرت اشاره شده که گرد هم خواهند آمد.
::::::جهانیان برای تحقق شرایط [[حکومت جهانی]]، باید برای پذیرش حاکمیت [[معصوم]] {{ع}} آماده گردند و از آن استقبال کنند. در آن زمان، مردم جهان همه مکاتب بشری و حکومت‌ها را تجربه کرده و ناکامی آنها را در تحقق بخشیدن به آرزوهای بزرگ بشر، در عمل دیده‌اند و همه امیدشان به سوی حاکمیت [[منجی]] آسمانی است. همه وظیفه داریم که در جهت تقویت جبهه یاوران [[امام مهدی]] {{ع}} بکوشیم و با فرهنگ‌سازی، جامعه خود و جامعه جهانی را برای پذیرش حکومت الهی و [[عدالت]] [[قرآن]]ی آماده کنیم»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۶۸.</ref>.
::::::جهانیان برای تحقق شرایط [[حکومت جهانی]]، باید برای پذیرش حاکمیت [[معصوم]] {{ع}} آماده گردند و از آن استقبال کنند. در آن زمان، مردم جهان همه مکاتب بشری و حکومت‌ها را تجربه کرده و ناکامی آنها را در تحقق بخشیدن به آرزوهای بزرگ بشر، در عمل دیده‌اند و همه امیدشان به سوی حاکمیت [[منجی]] آسمانی است. همه وظیفه داریم که در جهت تقویت جبهه یاوران [[امام مهدی]] {{ع}} بکوشیم و با فرهنگ‌سازی، جامعه خود و جامعه جهانی را برای پذیرش حکومت الهی و [[عدالت]] [[قرآن]]ی آماده کنیم»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۶۸.</ref>.
:::::*«در اینکه ما در دوره [[آخرالزمان]] به سر می‌بریم [[تردید]] نداریم؛ اما در چه مقطعی از [[آخرالزمان]]، معلوم نیست و تحقق نشانه‌های عمومی [[ظهور]]، [[دلیل]] بر تحقق شرایط [[ظهور]] نیست، زیرا در نشانه‌های عمومی، چون [[علائم غیرحتمی]] و دارای مراتب‌اند، احتمال‌های دیگری هم وجود دارد. امیدواریم کهان شاء اللّه [[ظهور]] [[حضرت]] نزدیک باشد»<ref>[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۶۰.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۱۳. نویسندگان کتاب «نگین [[آفرینش]]»؛}}
{{جمع شدن|۱۴. نویسندگان کتاب «نگین [[آفرینش]]»؛}}
[[پرونده:991395.jpg|بندانگشتی|100px|right|]]
[[پرونده:991395.jpg|بندانگشتی|100px|right|]]
::::::نویسندگان کتاب ''«[[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]»'' در این باره گفته‌اند:
::::::نویسندگان کتاب ''«[[نگین آفرینش ج۱ (کتاب)|نگین آفرینش]]»'' در این باره گفته‌اند:
خط ۲۷۶: خط ۳۱۰:
[[رده:پرسش‌]]
[[رده:پرسش‌]]
[[رده:پرسش‌های مهدویت]]
[[رده:پرسش‌های مهدویت]]
[[رده:(اش): پرسش‌هایی با ۱۳ پاسخ]]
[[رده:(اص): پرسش‌هایی با ۱۴ پاسخ]]
[[رده:(اش): پرسش‌های مهدویت با ۱۳ پاسخ]]
[[رده:(اص): پرسش‌های مهدویت با ۱۴ پاسخ]]
[[رده:اتمام لینک داخلی]]
[[رده:اتمام لینک داخلی]]

نسخهٔ ‏۱ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۴۰

الگو:پاسخ جامع مهدویت بالا

شرایط ظهور امام مهدی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / مقدمات ظهور امام مهدی
مدخل اصلیشرایط ظهور امام مهدی

شرایط ظهور یعنی آنچه که تحقق ظهور وابسته به آنهاست که بارزترین این شرایط عبارتند از: (۱): وجود طرح و برنامه برای ایجاد انقلاب و مدیریت دنیا؛ (۲): وجود رهبر شایسته؛ (۳): یاران باوفا؛ (۴): آمادگی عمومی و جهانی. با بعثت رسول الله(ص) و ولادت امام زمان(ع) دو شرط اول محقق شده و برای تحقق شرط سوم و چهارم باید در جهت تربیت نفس خود و دیگران تلاش کرد.

در ذیل، پاسخ جامع اجمالی به اين پرسش و دیدگاه‌های متفرقه برخی از نویسندگان و دانشمندان، در این باره، به طور مفصل‌تری قابل بررسی است.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ جامع اجمالی

* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
صدر یوسفیان سلیمیان رجالی تهرانی موسوی‌نسب زهادت
علی‌پور قائمی السادة فرهنگ شیعه آفتاب مهر آینده روشن نگین آفرینش

چیستی شرایط ظهور

  • هر پدیده‌ای در جهان با فراهم آمدن شرائط و زمینه‌های آن به وجود می‌آید و بدون تحقق زمینه‌ها، امکان وجود برای هیچ موجودی نخواهد بود، قیام و انقلاب جهانی امام مهدی (ع) که بزرگ‌ترین حرکت جهانی است نیز پیرو همین اصل بوده و بدون تحقق زمینه‌ها و شرایط آن به وقوع نخواهد پیوست.[۱] شرایط ظهور، آن دسته از اموری هستند که تحقّق ظهور، وابسته به وجود آن‌هاست و تا آن‌ها محقّق نشوند، ظهور نیز واقع نخواهد شد،[۲] و گسترش عدالت جهانی به آنها وابستگی دارد.[۳]

شرایط ظهور

  • بارزترین این شرایط عبارتند از:
  1. وجود طرح و برنامۀ عادلانۀ کامل: انقلاب امام زمان (ع) مانند هر انقلاب دیگری نیاز به یک برنامه مشخص دارد[۴] که بتوان آنرا در هر زمان و مکانی پیاده کرده و برای انسانیت سعادت و خوشی ببار آورد، و تضمین کنندۀ سعادت دنیوی و اخروی انسان باشد.[۵] این طرح در دو زمینه باید ارائه شود:[۶]
    1. چگونگی مبارزه با ضدارزش های الهی و ریشه‌‌‌کنی همۀ‌‌‌ مظاهر شرک و کفر و غفلت به طور کامل.[۷]
    2. برنامه‌ای جامع و مطلوب برای تثبیت هنجارهای مطلوب. و چنین برنامه‌ای در مورد قیام حضرت وجود دارد، خداوند متعال چنین برنامه‌ای را تنظیم نموده و تحت عنوان دین اسلام و کتاب قرآن نازل کرده و اکنون در اختیار امام زمان (ع) است.[۸]
  • از این شرط سه مطلب به دست می‌‌آید:
    1. هدف نهایی از ظهور و حکومت جهانی حضرت مهدی(ع) تحقق نقشۀ کامل اسلام است که در آن هیچ ظلم و ستمی وجود ندارد[۹].
    2. این نقشه فقط به هنگام ظهور حضرت مهدی(ع) عملی می‌شود و اگر بخواهد در آن روز هم قابل اجرا نباشد، دیگر در هیچ زمانی محقق نخواهد شد و گسترش عدالت در روز موعود، محال و ممتنع می‌شود[۱۰].
    3. پیش از آنکه بخواهند این نقشه را عملی کنند، اصول و کلیات آن باید برای مردم روشن باشد و از آن آگاهی داشته باشند[۱۱].
  1. وجود رهبر و پیشوائی شایسته: از شرایط لازم انقلاب، وجود رهبری آگاه و توانمند و دلسوز است تا با آشنایی کامل از برنامه‌ها و اهداف و زمینه‌ها و موانع، با مدیریت صحیح و قاطع، حرکت اصلاحی را به سرانجام مطلوب برساند. این شرط نیز در قیام حضرت مهدی (ع) موجود است زیرا رهبری قیام با خود حضرت است که او امام و معصوم و متصل به سرچشمۀ وحی است و مؤید به تأییدات خاصه الهی.[۱۲] این شرط در اصل به دو شرط زیر تقسیم می‌‌شود:
    1. وجود رهبر برای این نهضت جهانی که بدون او چنین نهضتی راه نمی‌افتد[۱۳].
    2. این رهبر باید شایستگی رهبری در سطح یک حکومت جهانی را داشته باشد[۱۴].
  2. یاران باوفا: از شرایط مهم خیزش اسلامی، وجود یاران فداکاری است که با برنامه‌ها و اهداف قیام آشنا و به آن اعتقاد داشته باشند و برای تحقق آن آماده هرگونۀ تلاش بوده باشند و رهبر خود را تنها نگذاشته و فرمان او را بر جان خود مقدّم بدارند.[۱۵] در مورد تعداد یاران امام زمان (ع) روایات متعددی وجود دارد، امام جواد(ع) در ضمن حدیثی فرمودند:[۱۶] «و از اصحابش سيصد و سيزده تن به تعداد اصحاب بدر از دورترين نقاط زمين به گرد او فراهم آيند و اين همان‏ قول خداى تعالى است كه فرمود: ﴿أَيْنَ ما تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعاً إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ و چون اين تعداد از اهل اخلاص به گرد او فراهم آيند خداى تعالى امرش را ظاهر سازد و چون عقد كه عبارت از ده هزار مرد باشد كامل شد به اذن خداى تعالى قيام كند.»[۱۷] ممکن است گفته شود، رهبر واحد چگونه به تنهایی با دنیا بجنگد و به مقابله برخیزد؟! اما بطلان این نظریه واضح است زیرا هیچ کس حتی اگر توانائی جسمی و روحی داشته باشد، نمی تواند به تنهائی با تمامی دشمنان بجنگد و همه را از بین ببرد. استفاده از معجزه هم مورد مناقشه است چرا که اولاً اگر دعوت الهی بر پایۀ معجزه بود از همان ابتدای خلقت عملی می شد و بر روی زمین انحرافی پدیدار نمی گشت؛ ثانیاً دعوت الهی همواره بر پایۀ تربیت اختیاری فرد و امت قرار داشته است و خداوند به انسان عقل و اختیار عطا فرموده و راه حق و باطل را به او نشان داده و مسئولیت اعمالش را بر دوش خود وی گذارده است، در چنین شرایطی امتحان الهی معنی پیدا می کند. با فرض به کار برده شدن معجزات آنچه می‏‌تواند به دست آید، ایمان قهری است که ارزش چندانی ندارد.[۱۸]
  3. آمادگی عمومی و جهانی: از جمله شرایط دیگر، پذیرش و قبول مردم است، وجود توده‌های مردمی که در سطح کافی از فرهنگ و شعور اجتماعی و روحیه فداکاری هستند تا در نخستین مرحله پیروان حضرت را تشکیل دهند، زیرا چنین افرادی توانایی انقلاب جهانی را دارا هستند.[۱۹] در غیر این صورت حتی اگر بهترین برنامه وجود داشته باشد و منتخب خداوند با یارانی بی‌نظیر و از جان گذشته بخواهند در جامعه پیاده کنند، ولی مردم آنرا پذیرا نباشند قطعاً به انجام نخواهد رسید.[۲۰]
    1. آمادگی فکری و فرهنگی: یعنی سطح افکار مردم جهان آن چنان بالا رود که بدانند مثلا مسئلۀ نژاد یا مناطق مختلف جغرافیایی مسئلۀ قابل توجهی در زندگی بشر نیست. تعصب‌های قبیله‌ای و گروهی باید برای همیشه بمیرد.[۲۱]
    2. آمادگی اجتماعی: مردم جهان باید از ظلم و ستم و نظامات موجود خسته شوند، و تلخی این زندگی مادّی و یک بعدی را احساس کنند.[۲۲]
    3. آمادگی تکنولوژی و ارتباطی: برخلاف آنچه بعضی می‌پندارند که رسیدن به مرحله تکامل اجتماعی و رسیدن به جهانی آکنده از صلح و عدالت، حتما همراه با نابودی تکنولوژی جدید امکان‌پذیر است، وجود این صنایع پیشرفته نه تنها مزاحم یک حکومت عادلانه جهانی نخواهد بود، بلکه شاید بدون آن وصول به چنین هدفی محال است[۲۳].[۲۴]

نتیجه‌گیری

  • از میان شروط، شرط اول با بعثت پیامبر (ص) محقق شده و شرط دوم با تولد امام زمان(ع) و این شرط سوم و چهارم است که باید محقق شود؛ برای تحقق این دو شرط باید در جهت تربیت نفوس خویش و دیگران کوشید.[۲۵]

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  


  1. شرایط ظهور به چه معناست؟ (پرسش)
  2. چه تفاوت‌هایی بین علائم ظهور و شرایط ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)  
  3. شرایط ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)  
    1. آیا آمادگی و پذیرش مردم از شرایط ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
    2. آیا وجود برنامه و طرح جامع و متعالی از شرایط ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
    3. آیا وجود رهبری شایسته و معصوم از شرایط ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
    4. آیا وجود گروهی از انسان‌های فداکار و پاکدل از شرایط ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
    5. آیا احساس نیاز جامعه به ظهور امام مهدی از شرایط ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
    6. آیا گسترش فساد در جامعه از شرایط ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
    7. آیا بیداری اسلامی از شرایط ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)
  4. ویژگی‌های شرایط ظهور چیست؟ (پرسش)
  5. فایده دانستن شرایط ظهور چیست؟ (پرسش)
  6. مؤلفه‌های شناخت شرایط ظهور چیست؟ (پرسش)
  7. آیا باید تمامی شرایط ظهور تحقق پیدا کند تا امام مهدی ظهور کند؟ (پرسش)  
  8. چه عواملی باعث تعجیل در فرج امام مهدی می‌شود؟ (پرسش)
  9. آیا شرایط ظهور امام مهدی در اختیار مردم است یا خیر؟ (پرسش)
  10. آیا با توجه به شرایط کنونی جهان زمینه‌ها و شرایط برای ظهور امام مهدی آماده است؟ (پرسش)
  11. چرا امام مهدی تاکنون ظهور نکرده است؟ (پرسش)
  12. در چه مدتی مقدمات ظهور امام مهدی فراهم می‏‌گردد؟ (پرسش)
  13. آیا اگر فساد تمام جهان را فرا گیرد امام مهدی ظهور خواهند کرد؟ (پرسش)  
  14. آیا اگر جنگ جهانی سوم رخ دهد امام مهدی ظهور خواهند کرد؟ (پرسش)
  15. امام مهدی آمدنی است یا آوردنی؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ر.ک. یوسفیان، مهدی؛ بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص ۱۵۶-۱۶۵
  2. ر.ک. یوسفیان، مهدی، شرایط ظهور، شرایط ظهور، ص ۱۲؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۳-۲۲۶
  3. ر.ک. رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۶۸
  4. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۲۰۹-۲۱۰؛ یوسفیان، مهدی؛ بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص ۱۵۶-۱۶۵
  5. ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۴۹۵-۵۰۲؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۳-۲۲۶
  6. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲
  7. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲؛ یوسفیان، مهدی؛ بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص ۱۵۶-۱۶۵
  8. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲؛ نویسندگان آفتاب مهر، ج ۱، ص ۱۸۷-۱۹۱؛ یوسفیان، مهدی؛ بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص ۱۵۶-۱۶۵؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ج ۳، ص ۳۸ ـ ۴۸.
  9. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ج ۳، ص ۳۸ ـ ۴۸.
  10. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ج ۳، ص ۳۸ ـ ۴۸.
  11. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ج ۳، ص ۳۸ ـ ۴۸.
  12. ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۴۹۵-۵۰۲؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ج ۲، ۲۵۳-۲۵۵؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۳-۲۲۶؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۲۰۹-۲۱۰؛ نویسندگان آفتاب مهر، ج ۱، ص ۱۸۷-۱۹۱؛ یوسفیان، مهدی؛ بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص ۱۵۶-۱۶۵
  13. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ج ۳، ص ۳۸ ـ ۴۸.
  14. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ج ۳، ص ۳۸ ـ ۴۸.
  15. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ج ۲، ۲۵۳-۲۵۵؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۳-۲۲۶ و درسنامه مهدویت، ج ۳، ص ۳۸ ـ ۴۸؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۲۰۹-۲۱۰؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۶۹؛ یوسفیان، مهدی؛ بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص ۱۵۶-۱۶۵؛ پژوهشگران پژوهشکده تحقیقات اسلامی، فرهنگ شیعه، ص ۲۹۹.
  16. ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۷۸، ح ۲: «"يَجْتَمِعُ إِلَيْهِ مِنْ أَصْحَابِهِ عِدَّةُ أَهْلِ بَدْرٍ ثَلَاثُمِائَةٍ وَ ثَلَاثَةَ عَشَرَ رَجُلًا مِنْ أَقَاصِي الْأَرْضِ وَ ذَلِكَ قَوْلُ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ أَيْنَ ما تَكُونُوا يَأْتِ بِكُمُ اللَّهُ جَمِيعاً إِنَّ اللَّهَ عَلى‏ كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ فَإِذَا اجْتَمَعَتْ لَهُ هَذِهِ الْعِدَّةُ مِنْ أَهْلِ الْإِخْلَاصِ أَظْهَرَ اللَّهُ أَمْرَهُ فَإِذَا كَمَلَ لَهُ الْعَقْدُ وَ هُوَ عَشَرَةُ آلَافِ رَجُلٍ خَرَجَ بِإِذْنِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَل"»
  17. ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ج ۲، ۲۵۳-۲۵۵؛ نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج ۱، ص ۱۸۷-۱۹۱
  18. ر.ک. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص ۴۹۵-۵۰۲
  19. ر.ک. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۲، ص ۳۱ و ۳۲؛ رجالی تهرانی، علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۶۸؛ سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۳-۲۲۶؛ السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۲۰۹-۲۱۰؛ نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج ۱، ص ۱۸۷-۱۹۱؛ پژوهشگران پژوهشکده تحقیقات اسلامی، فرهنگ شیعه، ص ۲۹۹.
  20. ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید، ج ۲، ۲۵۳-۲۵۵؛ پژوهشگران مؤسسۀ آیندۀ روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۶۹؛ یوسفیان، مهدی؛ بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی، نگین آفرینش، ج ۱، ص ۱۵۶-۱۶۵؛ قائمی، علی، نگاهی به مسألۀ انتظار، ص ۹۹ـ ۱۰۰.
  21. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۳ ـ ۲۲۶
  22. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۳ ـ ۲۲۶
  23. ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، مهدی انقلابی بزرگ، ص ۸۲
  24. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۳ ـ ۲۲۶
  25. ر.ک. علی‌پور، مهدی، ظهور، ص ۲۳۸-۲۴۰
  26. صدر، سید محمد، تاریخ غیبت کبری، ص۴۹۵-۵۰۲.
  27. یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۱۲.
  28. بقره، آیه ۲۴۶.
  29. موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج۲، ص۳۱، ۳۲.
  30. بحار الانوار، ج ۴۷، ص ۱۲۳.
  31. بقره، ۱۴۸.
  32. کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۷۸، ح ۲؛ اجتماع می‌کنند به سوی او اصحابش به تعداد اهل بدر ۳۱۳ نفر از اطراف زمین و این معنی قول خداست که "هرکجا باشید خدا شما را می‌آورد همگی را به درستی که خدا بر هر کاری قدرت دارد" پس هنگامی که جمع شد برای او اولین عده از اهل اخلاص خدا امر او را ظاهر می‌کند، پس زمانی که کامل شد برای او عقد و آن گروه ده هزار نفری است خروج می‌کند به اذن خدا.
  33. احتجاج، ج ۲، ص ۶۰۰، ش ۳۶۰؛ اگر شیعیان ما که خداوند توفیق طاعتشان دهد در راه ایفای پیمانی که بر عهده دارند همدل شوند میمنت ملاقات ما به تأخیر نمیافتد.
  34. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۵۳-۲۵۵.
  35. شعبان علی لامعی، قدّیس، ص ۸۸،( با تصرّف).
  36. مکارم شیرازی، ناصر، مهدی انقلابی بزرگ، ص ۸۲.
  37. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۲۲۳- ۲۲۶.
  38. طوسی، تهذیب الأحکام، ج۶، ص۱۵۴.
  39. سید محمد صدر، تاریخ غیبت کبرا، ص۴۹۶.
  40. امیر مؤمنان علی(ع)، درباره اهمیت وجود رهبر در هر جامعه فرمود: «"…وَ إِنهُ لَا بُد لِلناسِ مِنْ أَمِیرٍ بَر أَوْ فَاجِر…"»؛ "… و همانا مردم ناگزیرند از داشتن زمامدار؛ چه نیکوکار و چه بدکار…": سید رضی، نهج البلاغه، خطبه۴۰.
  41. نک: آل عمران، آیه ۵۲ و ۸۱؛ صف، آیه ۱۴؛ محمد، آیه ۷.
  42. ابن شهرآشوب، المناقب، ج ۴، ص۲۳۷؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۴۷، ص ۱۲۳.
  43. در بحث امدادهای غیبی اشاره خواهد شد.
  44. به دلیل اهمیت این بحث در آینده به طور مفصل به آن می‌پردازیم.
  45. محمد بن مسعود عیاشی، تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۳۴، شماره ۴۴۴.
  46. محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۳۰۷، ح۲.
  47. این روایت نگرانی کسانی که می‌گویند با توجه به شمار اندک ۳۱۳ بعید می‌نماید ما در شمار یاران خاص آن حضرت باشیم را بر طرف می‌کند چرا که آن حضرت پس از ۳۱۳ نفر شمار فراوانی یاور خواهد داشت.
  48. بقره، آیه ۱۴۸.
  49. صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۷۷.
  50. سید رضی، نهج البلاغه، خطبه سوم (شقشقیه)، ص۴۹.
  51. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۳، ص۳۸-۴۸.
  52. برای آگاهی بیشتر به کتاب تاریخ غیبت کبری تألیف سید محمد صدر، ص ۴۸۹ به بعد مراجعه شود.
  53. یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۱۶۸.
  54. صدر، سید محمد، تاریخ الغیبة الکبری، ص ۴۰۰ به بعد.
  55. علی‌پور، مهدی، ظهور، ص ۲۳۸-۲۴۰.
  56. ‏‌ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ب ۳۹، ح ۶.
  57. ‏‌ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۳۷، ح ۲.
  58. ‏‌ تاریخ غیبت کبری، ص ۳۹۹- ۳۹۶؛ شش ماه پایانی، ص ۲۲۳- ۲۲۲.
  59. ‏‌ الغیبة نعمانی، ب ۱۴، ح ۶۶.
  60. ‏‌الغیبة نعمانی، ب ۱۴، ح ۴۴.
  61. ‏‌ بحار الانوار، ح ۵۲، ح ۲۶
  62. ‏‌ ر. ک: محمد صدر، تاریخ غیبت کبری.
  63. کارگر، رحیم؛ مهدویت دوران ظهور، ص‌ص۲۳-۲۶، ۳۳ - ۳۷.
  64. الساده، مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۲۰۹ - ۲۱۰.
  65. قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص99-100.
  66. بحارالانوار، ۵۲/ ۹۱.
  67. کمال الدین‌، ۲- ۱/ ۲۸۷، ۲۸۹ و ۳۱۸.
  68. خورشید مغرب‌، ۳۰۱.
  69. مجموعه آثار شهید مطهری‌، ۱۸/ ۱۸۷؛ خورشید مغرب‌، ۳۳۱.
  70. بحارالانوار، ج ۵۲/ ۲۴۳ و ج ۵۱/ ۸۴؛ الملاحم و الفتن‌، ابن طاووس/ ۶۶.
  71. فرهنگ نامه مهدویت‌، ۲۰۷.
  72. فرهنگ شیعه، ص۲۹۹.
  73. و با آنان نبرد کنید تا آشوبی برجا نماند و تنها دین خداوند بر جای ماند، پس اگر دست از (جنگ) بازداشتند (شما نیز دست باز دارید که) جز با ستمگران دشمنی نباید کرد؛ سوره بقره، آیه: ۱۹۳.
  74. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ب۳۹، ح۶.
  75. «" مِنَّا وَ الَّذِي نَفْسِي بِيَدِهِ مَهْدِيُّ هَذِهِ‏ الْأُمَّةِ الَّذِي‏ يَمْلَأُ الْأَرْضَ‏ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ‏ جَوْراً وَ ظُلْماً "»؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، باب۲۴، ح۱۰.
  76. شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ب۳۷، ح۲.
  77. تاریخ، نمونه‌های متعددی را از آمادگی و عدم آمادگی مردم در سینه خود انباشته است؛ برای نمونه اعلام آمادگی مردم مدینه در هجرت پیامبر(ص) به آن شهر و استقرار حکومت اسلامی‌ نقش اساسی داشت. نیز خواست عمومی‌ مردم مدینه و شهرهای دیگر که در مدینه اجتماع کرده بودند، حکومت عدل گستر امام علی(ع) را در پی‌داشت. همچنین عدم همراهی عموم مردم با امام حسن و امام حسین(ع) و شهادت آن دو امام بزرگوار، توسط دشمنان اسلام.
  78. آفتاب مهر، ج۱، ص ۱۸۷-۱۹۱.
  79. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۶۸.
  80. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۶۹.
  81. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۶۸.
  82. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۶۰.
  83. کافی، ج ۱، باب معرفه الامام و الرد الیه، ح ۷، ص ۱۸۲.
  84. غیبت نعمانی، باب ۱۵، ح ۲، ص ۳۹۹.
  85. امام باقر(ع) در توصیف امام مهدی(ع) فرمود: «يعمل بكتاب الله، لايرى منكرا الا أنكره؛ او بر اساس کتاب خدا عمل خواهد کرد و هیچ بدی را نمی‌بیند، مگر اینکه آن را انکار می‌کند»؛ (کافی، ج ۸، ش ۵۹۷، ص ۳۹۶).
  86. وی معتقد است تا به حال دو انقلاب کشاورزی و صنعتی تحول عظیمی در جهان ایجاد کرده و موج سوم که انقلاب الکترونیکی و فراصنعتی است، در راه است.
  87. به سوی تمدن جدید، ص ۹۶ و ۹۷.
  88. به سوی تمدن جدید، ص ۹۶ و ۹۷.
  89. بحار الانوار، ج ۴۷، ح ۱۷۲، ص ۱۲۳.
  90. ر.ک: سوره بقره: آیه:۲۴۶ – ۲۵۱.
  91. معجم احادیث الامام المهدی، ج ۱، ح ۱۳۲، ص ۴۲۰.
  92. بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی؛ یوسفیان، مهدی؛ بالادستان، محمد امین؛ حائری‌‎پور، محمد مهدی، نگین آفرینش، ج۱، ص ۱۵۶ - ۱۶۵.