نسخهای که میبینید نسخهای قدیمی از صفحهاست که توسط Wasity(بحث | مشارکتها) در تاریخ ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۵۶ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوتهای عمدهای با نسخهٔ فعلی بدارد.
نسخهٔ ویرایششده در تاریخ ۲۳ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۳:۵۶ توسط Wasity(بحث | مشارکتها)
شرایط انتظار واقعی چیست؟ یکی از پرسشهای مرتبط به بحث مهدویت است که میتوان با عبارتهای متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤالهای مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
بینشتوحیدی، و اینکه تمام هستی از خدا و همهچیز در کفقدرت او است. خدا بر هرکاری توانا و همه چیز در آسمان و زمین، تحت فرمان او است و از خود هیچ اختیاری ندارد.
آگاهی به وعده الهی در شرایط سخت سیاسی و مرحله ضعف و ناکامی و در شرایط سقوط. یکی از دشوارترین کارها در چنین عصری، آن است که انسان به درک این سخنان خدای متعال نایل آید: ﴿وَلَا تَهِنُوا وَلَا تَحْزَنُوا وَأَنْتُمُ الْأَعْلَوْنَ إِنْ كُنْتُمْ مُؤْمِنِينَ﴾[۱]. ﴿وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ * وَنُمَكِّنَ لَهُمْ فِي الْأَرْضِ﴾[۲]. ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِنْ بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الْأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ﴾[۳]. ﴿كَتَبَ اللَّهُ لَأَغْلِبَنَّ أَنَا وَرُسُلِي﴾[۴]. ﴿وَلَيَنْصُرَنَّ اللَّهُ مَنْ يَنْصُرُهُ﴾[۵].
آگاهی به نقش انسانمسلمان در روی زمین، که عبارت است از سرپرستی، گواهی دادن و رهبریبشریت [به سوی خیر و فلاح]. خدای تعالی میفرماید: ﴿وَكَذَلِكَ جَعَلْنَاكُمْ أُمَّةً وَسَطًا لِتَكُونُوا شُهَدَاءَ عَلَى النَّاسِ وَيَكُونَ الرَّسُولُ عَلَيْكُمْ شَهِيدًا﴾[۶].
آگاهی به سنتهای [رایج] الهی در تاریخ و اجتماع و ضرورتآمادگی، زمینهسازی، حرکت و فعالیت در ضمن این سنن و محال بودن گذر از آنها. بر این اساس خداوندفرمان داده است تا مسلمانان در خود، آمادگیهای لازم برای ورود در این مبارزهقاطع و سرنوشتساز ایجاد کنند: ﴿وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ﴾[۸].
امیدواری: درصورتیکه انسان به برآورده شدن وعدههای خداوند و قدرت و اقتدار او امیدوار باشد؛ بیگمان این امید پایانناپذیر بوده و صاحبش ناکام نخواهد شد. به همین دلیلمسلمان، نیرو و توان خود را به نیرو و قدرت الهی پیوند میزند (اعتصام بحبل الله) و هرکه چنین کند، نیرو و اقتدارش پایان ناپذیر خواهد بود.
مقاومت: مقاومت، نتیجه امیدواری است. غریقی که گروه نجات را از دور مینگرد که به سوی او در حرکت است، بر امواج آبغلبه خواهد کرد و برای این کار در خود نیرویی شگرف خواهد یافت.
دعا برای ظهور امام: تردیدی نیست که دعا به همراه حرکت و فعالیت و در کنار امر به معروف و نهی از منکر، از عوامل نزدیک ساختن ظهور امام زمان (ع) است. دعاهای زیادی در باب ظهور امام و ثواب انتظار رسیده است. یکی از دعاهایی که مؤمنان، آن را میخوانند و تکرار میکنند، دعای زیر است: «اللَّهُمَّ كُنْ لِوَلِيِّكَ الحُجَّةِ بْنِ الْحَسَنِ صَلَوَاتُكَ عَلَيْهِ وَ عَلَى آبَائِهِ فِي هَذِهِ السَّاعَةِ وَ فِي كُلِّ سَاعَةٍ وَلِيّاً وَ حَافِظاً وَ قَائِداً وَ نَاصِراً وَ دَلِيلًا وَ عَيْناً حَتَّى تُسْكِنَهُ أَرْضَكَ طَوْعاً وَ تُمَتِّعَهُ فِيهَا طَوِيلًا»»[۹].
پاسخهای دیگر
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته میشود:
«بر اساس تعالیم روایی، منتظر واقعی شرایط خاصی دارد و هر کسی را به صرف ادعا نمیتوان منتظر واقعی فرض کرد. زیرا وقتی انسان حقیقتا منتظر کسی باشد بیشک در سه حوزه بینش، گرایش و کنش، نشان از منتظر بودن دارد. طبق این رویکرد شروط انتظار واقعی در سه حوزه زیر قابل تعریف است که عبارتند از:
شرائط بینشی: اولین شرط انتظار واقعی، "ایجاد معرفت نسبت به امام عصر (ع)" است و بدیهی است که هر مقدار، معرفت انسان نسبت به امام زمان (ع) بیشتر باشد، انسان ارزش او را بیشتر درک خواهد کرد و به عظمت او بیشتر پی خواهد برد و بیشتر تشنه وجود آن حضرت خواهد شد. در حالی که افراد جاهل و ناآگاه به ارزش آن حضرت هرگز احساس تشنگی و عطش نخواهند داشت و بدین جهت از زمره منتظران واقعی او بیرون هستند. بر این اساس، کسانی که امام زمان (ع) را نمیشناسند اگر چه به ظاهرمسلمان باشند، چنانچه در این حال بمیرند در حال جاهلیت از دنیا رفتهاند. همچنانکه پیامبر اکرم (ص) فرمودهاند: «"مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیةً"»[۱۰]
شرائط گرایشی: دومین شرط انتظار واقعی، به حوزه گرایش انسانی و امیال عاطفی باز میگردد، که برخی از آنها عبارتند از:
ایجاد سنخیت با امام زمان (ع): منتظران واقعی کسانی هستند که وضعیت روحی و عاطفی خود را به گونهای سامان میدهند که با حضرت بقیة الله الاعظم (ع) بیشترین سنخیت را داشته باشند. زیرا بدیهی است انتظار، ملازم با سنخیت داشتن با منتظر است. البته پر واضح است که ایجاد سنخیت با امام زمان (ع) از طریق تقویت ایمان، تثبیت تقوا، تحکیم فضایل اخلاقی و توسعه درجات معنوی حاصل میشود. زیرا فقط در صورتی که امیال انسان، مطابق میل امام زمان (ع) باشد، آتشمحبت آن امام فرزانه در دلمنتظر زبانه خواهد کشید و دوریاش را بر او سخت و ناگوار خواهد ساخت. بنابراین بدیهی است، به همان میزان که سنخیت منتظِر با منتظَر بیشتر باشد، محبتمنتظَر در دلمنتظِر بیشتر خواهد شد و به همین میزانمحبتمنتظَر نیز به منتظِر افزونتر خواهد گشت.
دعا برای سلامتی و ظهور حضرت مهدی (ع): منتظر واقعی کسی است که هر لحظه، برای سلامتی محبوبش دعا میکند و از خداوند درخواست میکند که هر چه زودتر او را برساند. بنابراین دعای فراوان برای فرجحضرت مهدی (ع)، از نشانههای روشن انتظار واقعی است و البته چنین وظیفهای مورد توصیه آن حضرت نیز میباشد چه اینکه آن وجود نازنین خود در کلامی گهر بار فرمودهاند: «"أَکثِرُوا الدُعَاءَ بِتَعْجِیلِ الْفَرَجِ فَإِنَ ذَلِک فَرَجُکم"»[۱۲] آری، منتظر واقعی کسی است که در انتظار رسیدن زمان ظهور حضرت مهدی (ع) باشد که "خیر اهل الارض"[۱۳] است و برای آن حضرت (ع) دعا میکند؛ چه اینکه امام باقر (ع) در درباره اعمال شب نیمه شعبان فرمودند: «"فَاجْتَهِدُوا فِی الدعَاءِ وَ الثنَاءِ عَلَی اللهِ (عز و جل)"»[۱۴].
شرائط کنشی: سومین شرط انتظار واقعی، به حوزه کنش انسانی و رفتارهای فردی و افعال جمعی باز میگردد، که برخی از آنها عبارتند از:
ارتباط با امام زمان (ع): منتظر واقعی، در زمان غیبت کبری که موفق به زیارتحضرت مهدی (ع) نمیشود، باید ارتباط خویش را با آن حضرت حفظ کند؛ او میتواند از طریق خواندن ادعیه و زیارات وارده همچون "دعای ندبه"، "دعای عهد" و "زیارت آل یاسین" و حضور در اماکن مشرفه، ارتباط خویش را با حضرت بقیة الله الاعظم (ع) حفظ کرده و تحکیم نماید.
انجام واجبات و ترک محرمات: بدیهی است که منتظر واقعی باید به اصول تعریف شده در دینمعتقد باشد و خود را مقید به انجام اوامر الهی بداند و از نواهی الهی دوری جوید و این عملکرد، همان تقوی و ورع است؛ زیرا شخصی که منتظر اصلاحگری بزرگ است، باید زندگی خود را بر اساس عقاید و فرامین مصلح برنامهریزی کند. بر این اساس، مسلماً منتظر واقعی باید جزو شریفترین افراد امت در انجام اعمالصالح و بهترین اشخاص جامعه در رفتار نیکو باشد. در این زمینه امام صادق (ع) میفرمایند: «"مَنْ سَرهُ أَنْ یکونَ مِنْ أَصْحابِ الْقائِمِ فَلْینْتَظِرْ وَلْیعْمَلُ بِالْوَرَعِ وَمَحاسِنِ الْأَخْلاقِ وَهُوَ مَنْتَظِرٌ فَاِنْ ماتَ وَقامَ الْقائِمُ بَعْدَهُ کانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکهُ"»[۱۵] پس بنا به تعبیر امام صادق (ع) منتظر واقعی کسی است که از گناهان دوری کرده و تقوا و اخلاق نیکو را در خود نهادینه میکند؛ آری منتظر واقعی میداند که بدون خودسازی و تقوا، در زمره منتظران حقیقی وارد نمیشود.
عمل به دستورات قرآن و عترت: منتظر واقعی کسی است که به دستوراتقرآن به خوبی عمل میکند؛ البته اگر او بخواهد به قرآنعمل کند، باید با چهارده نورمعصوم (ع) مخصوصاً با وجود مبارک ولی عصر (ع) ارتباط برقرا کند و بیشک ارتباط با این ذوات مقدسه فقط از طریق قرآن کریم میسر است. زیرا این دو وجود نورانی هرگز از یکدیگر جدا نخواهند شد؛ چنانچه پیامبر اکرم (ص) در حدیثمتواتر بین عامه و خاصه فرمودهاند: «"إِنی تَارِک فِیکمُ الثقَلَینِ کتَابَ اللهِ عَز وَ جَل وَ عِتْرَتِی کتَابُ اللهِ حَبْلٌ مَمْدُودٌ بَینَ السمَاءِ وَ الْأَرْضِ وَ عِتْرَتِی أَهْلُ بَیتِی وَ إِن اللطِیفَ الْخَبِیرَ أَخْبَرَنِی أَنهُمَا لَنْ یفْتَرِقَا حَتی یرِدَا عَلَی الْحَوْضَ فَانْظُرُوا بِمَا ذَا تَخْلُفُونی فِیهِمَا"»[۱۶]»[۱۷].
«انتظار امام مهدی(ع) به معنای آماده باش بودن برای تحقق حکومت عدل جهانی توسط آن حضرت است. کسی که منتظر تحقق چنین آرمان بلندی است به صورت طبیعی بایستی از چنین ویژگیهایی برخوردار باشد:
جهاد: جهاد به معنای به کار گرفتن تمام توان همراه با تحمل مشقتها در مسیر دستیابی به هدف است و اولین اثر انتظار تشکیل حکومت عدل جهانی، شکلگیری روحیه جهادی در درون آدمی و رو آوردن او به عمل مجاهدانه و با نهایت تلاش است؛ چراکه آدمی به تناسب اهدافش به تلاش رو میآورد وقتی هدف کوچک و سهل الوصول بود و نیل به آن بهراحتی امکانپذیر بود، رسیدن به آن به تلاش چندانی نیاز ندارد؛ اما اگر آدمی برای خود هدفی بزرگ و سترگ انتخاب کرد برای نیل به آن راهی جز استوار کردن عزم و بستن کمر همت و برداشتن گامهای بلند و بهکار گرفتن نهایت تلاش وجود نخواهد داشت؛ از این رو کسی که چشمانداز خود را تشکیل جامعه آرمانی در عصر ظهور قرار داد باید برای تحقق آرمانی چنین سترگ و رفیع تلاشی به تناسب ان داشته باشد. ابو بصير از امام صادق(ع) روايت كرده كه روزى آن حضرت فرمود: «أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِمَا لَا يَقْبَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ الْعِبَادِ عَمَلًا إِلَّا بِهِ فَقُلْتُ بَلَى فَقَالَ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَّ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ الْإِقْرَارُ بِمَا أَمَرَ اللَّهُ وَ الْوَلَايَةُ لَنَا وَ الْبَرَاءَةُ مِنْ أَعْدَائِنَا يَعْنِي الْأَئِمَّةَ خَاصَّةً وَ التَّسْلِيمَ لَهُمْ وَ الْوَرَعُ وَ الِاجْتِهَادُ وَ الطُّمَأْنِينَةُ وَ الِانْتِظَارُ لِلْقَائِمِ(ع)ثُمَّ قَالَ إِنَّ لَنَا دَوْلَةً يَجِيءُ اللَّهُ بِهَا إِذَا شَاءَ ثُمَّ قَالَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ»[۱۸]. «آيا شما را از چيزى آگاه نكنم كه خداوند بدون آن هيچ عملى را از بندگان نمىپذيرد؟ عرض كردم: بفرمایيد، فرمود: گواهى دادن بر اينكه هيچ معبودى جز خدا نيست و اينكه محمّد(ع) بنده [و فرستاده] او است، و اقرار به هر آنچه خداوند امر فرموده و ولايت براى ما و بيزارى از دشمنان ما- يعنى ما امامان بهخصوص- و تسليم شدن به آنان و پرهيزگارى و كوشش و خويشتندارى و چشم به راهقائم(ع) بودن، سپس فرمود: همانا ما را دولتى است كه هر گاه خداوند بخواهد آن را بر سر كار مىآورد، سپس فرمود: هر كس كه بودن در شمار ياران قائم شادمانش سازد بايد به انتظار باشد و با حال انتظار به پرهيزگارى و خلق نيكو رفتار كند، پس اگر اجلش برسد و امامقائم(ع) پس از درگذشت او قيام كند، بهره او از پاداش كسى است كه آن حضرت را دريافته باشد، پس بكوشيد و منتظر باشيد، گوارا باد شما را اى جماعتى كه مشمول رحمت خدا هستيد». تاکید امام صادق(ع) بر عنصر جدیت و تلاش در نهایت روایت یاد شده نشانگر اهمیت و جایگاه ویژهای است که این عنصر در مسیر دستیابی به چشمانداز امت اسلام دارد.
ظرفیت و تحمل: دومین اثر انتظار تشکیل حکومت عدل جهانی، تغییر ظرفیت و تحملانسان است؛ چراکه میزانتحملانسان به اندازه عشق و تعلق خاطری است که به محبوبش دارد و این عشق است که آستانه تحملآدمی را بالاتر میبرد و او را برای رسیدن به محبوب به هر ریاضتی میکشاند و در مواجهه با سختیهای راه مجاب میکند بنابراین وقتی که مؤمنمنتظر، چشمانتظار تشکیل جامعه آرمانی است و آن را به عنوان هدف و مطلوب خود برگزید به میزان تعلق خاطری که به این آرمان دارد سختیهای مسیر آن را تحمل میکند و از موانعی که در راه آن قرار دارند نمیهراسد و بلکه با عشق تمام به استقبال مشقتهای مسیر میرود؛ چراکه شوق وصال به محبوب همه مرارتها و تلخیهای راه را در کام عاشق بلاکش به شیرینتر از عسل مبدل میکند.از همین رو در روایات متعددی پیشوایان معصوممنتظران ظهور را به صبر و بردباری توصیه فرمودهاند.
نیروسازی: وقتی که مقصد -نه تکامل یک نفر- بلکه تکاملجامعه و بالاتر از آن جامعه جهانی است و قرار است جامعه جهانی موحد تشکیل شود که به تعبیر قرآن﴿يَعْبُدُونَنِي لَا يُشْرِكُونَ بِي شَيْئً﴾[۱۹] است. این مقصد طولانی را نمیتوان به تنهایی پیمود و در این راه طولانی جز با همراهانی نمیتوان قدم گذارد؛ به تعبیر دیگر منتظران چشمبهراه ظهور امام مهدی و تشکیل حکومت عادلانه جهانی هستند که شرق و غربدنیا را فرا میگیرد و افزونبر اینکه آحاد جامعه جهانی زیستی موحدانه خواهند داشت عبودیت در روابط افراد جامعه با یکدیگر و رابطه حاکمان و کارگزاران حکومتی با مردم نیز جریان دارد و به عبارت دیگر آنچه در حوزه فرد و اجتماع و حکومتمیزان عمل است فرامین الهی است؛ از این رو دستیابی به این هدف سترگ نیازمندتربیت و پرورش انسانهایی در این طراز است و با تربیت افراد و شکل دادن جمعیتهایی از تربیتیافتگان و رشد و ارتقا دادن آنان و نیز توسعه این جمعیتهاست که میتوان امید به نیل به آن چشمانداز بزرگ داشت و نیز در این مسیر طولانی و سخت، گردنههای بسیاری هست که ممکن است همت همراهان را سست کند و از انگیزههایشان بکاهد مشکلات و سختی راه، فتنهها و مظاهر فریبندهدنیا، شکستها و ناکامیها، کوتاه دیدن مسیر، شتابزدگی در حصول نتیجه برخی از این گردنههاست که عبور از آن نیازمندتدبیر است؛ بنابراین، در کنار تربیت و پس از آن از مراقبت و عهدهداری نیروها نباید غفلت کرد و برای ایمنسازی آنان بایستی تدبیر اندیشید تا جریان نیروسازی همچنان مستمر بماند و مجموعهای از یارانتوانمند فراهم آیند تا آنان خود با یارگیری و نیروسازی آرامآرام زمینههای آن تحول اجتماعی وسیع را فراهم نمایند. پس یکی دیگر از آثار انتظارنیروسازی است.
استقامت در برابر دشمنان: نزاعجبهه حق و باطل، عمری به درازی عمربشر دارد و در همیشه تاریخ جریان باطل تا حد امکان در ستیز با جریان حق و از میدان به در کردن آن کوشیده است و این خاصیت باطل است و به جز این از آن نمیتوان انتظار داشت. بنابراین، طبیعی است که هر جا چراغی هدایتی افروخته شود و جریانی در مسیر حق و برای حمایت از حق و به انگیزه گسترش حقیقت شکل بگیرد جبههباطل با تمام قوا در برابرش صفآرایی کند؛ خصوصاً اگر آن حق چیزی باشد که تمام انبیا و اولیا در طول تاریخ آرزوی تحققش را داشته و در مسیر شکلگیریاش کوشش کردهاند؛ ازاینرو کسی که چنین چشمانداز سترگی را برای خود انتخاب میکند باید خود را برای مقاومت در برابر دشمنیها و ستیزهجوییهای دشمنان مهیا کند دشمنیهایی عمیق که جز با کوتاه آمدن از هدف، رو به افول نمیرود و به جز دست کشیدن از آرمان به رضایت تبدیل نمیشود و کسانی که چنین چشماندازی برای خود برگزیدهاند تنها در صورت مجهز شدن به سلاحاستواری است که میتوانند این مسیر طولانی را با این حجم انبوه از دشمنیها به سلامت طی نمایند»[۲۰].
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل میشوید:
↑«و سستی نورزید و اندوهگین مباشید که اگر مؤمن باشید شما برترید» سوره آل عمران، آیه ۱۳۹.
↑«و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شدهاند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم * و به آنان در این (سر) زمین توانایی بخشیم» سوره قصص، آیه ۵-۶.
↑«و در زبور پس از تورات نگاشتهایم که بیگمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.
↑«خداوند مقرّر فرموده است که من و فرستادگانم پیروز خواهیم شد» سوره مجادله، آیه ۲۱.
↑«و بیگمان خداوند به کسی که وی را یاری کند یاری خواهد رساند» سوره حج، آیه ۴۰.
↑«و بدین گونه شما را امّتی میانه کردهایم تا گواه بر مردم باشید و پیامبر بر شما گواه باشد» سوره بقره، آیه ۱۴۳.
↑«و با آنان نبرد کنید تا آشوبی برجا نماند و تنها دین خداوند بر جای ماند» سوره بقره، آیه ۱۹۳.
↑«و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید» سوره انفال، آیه ۶۰.
↑«هر کس بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مردن جاهلیت از دنیا رفته است.» بحارالانوار، علامه مجلسی، ج۳۲، ص۳۳۱.
↑«بگو ای پیامبر که من از شما بر این رسالتم، هیچ مزدی جز مودت با نزدیکانم نمیطلبم.» سوره شوری، آیه ۲۳.
↑«در تعجیل فرج زیاد دعا کنید که تعجیل فرج، گشایش کار خود شما است.» بحارالأنوار، علامه مجلسی، ج۵۳، ص۱۸۰، باب۳۱.
↑کافی، شیخ کلینی، ج۱، ص۴۶۷؛ من لایحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج۴، ص۱۷۷.
↑«پس در این شب در دعا و ثنای الهی بکوشید.» امالی، شیخ طوسی، ص۲۹۷.
↑«کسی که دوست میدارد از اصحابامامقائم بشمار آید، پس در انتظار به سر ببرد و ورع و پارسایی را پیشه خود سازد و به محاسن اخلاق بپردازد، این چنین کسی را منتظر گویند و اگر بمیرد در حالیکه امام خود را زیارت نکرده باشد، پاداش وی به سان کسانی است که در رکاب امامحضور دارند.» مستدرک سفینة البحار، نمازی شاهرودی، ج ۶، ص۱۸۴.
↑«من در میان شما دو چیز گرانبها گذاشتم کتاب خدا که ریسمانی است که از آسمان به زمین کشیده شده است و عترتم اهل بیتم که خداوند لطیف خبیر به من خبر داده که این دو از هم جدا نمیشوند، تا در حوض کوثر بر من وارد شوند، پس بنگرید که چگونه جانشین من در باره آن دو خواهید بود.» کمال الدین و تمام النعمة، شیخ صدوق، ج۱، ص۲۳۵.
↑«خداوند به کسانی از شما که ایمان آوردهاند و کارهای شایسته کردهاند وعده داده است که آنان را به یقین در زمین جانشین میگرداند- چنان که کسانی پیش از آنها را جانشین گردانید- و بیگمان دینی را که برای آنان پسندیده است برای آنها استوار میدارد و (حال) آنان ر» سوره نور، آیه 55.