کنیه‌های امام علی: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۲ مهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۰:۰۶

این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون امام علی(ع) است. "امام علی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

امام علی در قرآن - امام علی در حدیث - امام علی در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام علی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

امیر مؤمنان، کنیه‌های متعددی داشته که مشهورترین آنها "ابو الحسن" است. برای امام(ع) کنیه‌های دیگری مانند: ابو الحسین، ابو السبطین، ابو الریحانتین و ابو تراب هم ذکره شده است؛ هر چند برخی از آنها شامل تعریف اصطلاحی کنیه نمی‌شوند^[۱]. از روایات، چنین بر می‌آید که کنیه "ابو تراب"، محبوب‌ترین کنیه نزد امام(ع) بوده است و هرگاه ایشان را با آن می‌خوانده‌اند، شادمان می‌شده است. امام علی(ع): حسن، در زمان حیات پیامبر خدا مرا "ابو الحسین" می‌خوانْد و حسین، مرا "ابو الحسن"، و هر دو، پیامبر خدا را "پدر" صدا می‌زدند. پس چون پیامبر(ص) وفات یافت، مرا پدر خواندند^[۲]. صحیح البخاری‌- به نقل از ابو حازم-: مردی نزد سهل بن سعد آمد و گفت: این مرد (حاکم مدینه) علی(ع) را بر فراز منبر [به بدی‌] می‌خوانَد. گفت: چه می‌گوید؟ گفت: او را ابو تراب می‌خواند. سهل خندید و گفت: به خدا سوگند، جز پیامبر(ص) او را [به این نام‌] ننامید و به خدا سوگند، نزد او نامی از آن محبوب‌تر نبود. پس ماجرا [ی نام‌گذاری‌] را از سهل، جویا شدم و گفتم: ای ابو عباس! آن ماجرا چه بود؟ گفت: علی(ع) به نزد فاطمه(س) رفت. سپس بیرون آمد و در مسجد خوابید. پیامبر(ص) به فاطمه فرمود: "پسر عمویت کجاست؟". گفت: در مسجد است. پس به سوی او رفت و دید که ردایش از پشتش افتاده و خاک بر پشتش نشسته است. پس شروع به زدودن خاک از پشت او کرد و می‌فرمود: "ای ابو تراب، بنشین! ای ابو تراب، بنشین!"^[۳]^[۴].

پرسش‌های وابسته

کنیه‌های امام علی چیستند؟ (پرسش)

منابع

محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین.

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ کنیه در میان عرب‌ها از ترکیب «اب» یا «ام» با نام نخستین فرزند، شکل می‌گیرد. در حالت‌های خاصی به جای نام فرزند، از صفات مشخص استفاده می‌شود.
↑ الإمام علی(ع): «کانَ الحَسَنُ فی حَیاةِ رَسولِ اللهِ(ص) یدعونی أبَا الحُسَینِ، وکانَ الحُسَینُ یدعونی أبَا الحَسَنِ، ویدعُوانِ رَسولَ اللهِ(ص) أباهُما. فَلَما تُوُفی رَسولُ اللهِ(ص) دَعَوانی بِأَبیهِما» (مقاتل الطالبیین، ص ۳۹).
↑ صحیح البخاری، ج ۳، ص ۱۳۵۸، ح ۳۵۰۰. در برخی از منابع آمده است که میان امام علی(ع) و فاطمه(س) اختلافی پدید آمد و علی(ع) خانه را با ناراحتی ترک کرد و به حالت قهر در مسجد خوابید و چون غبارآلود شد، ابوتراب نام گرفت؛ اما مسلم است که این بخش از متن موجود، مجعول است و به وسیله دشمنان و معاندان امام علی و فاطمه(ع) ساخته و پرداخته شده است؛ زیرا آن دو بزرگوار، هر دو معصوم و از این گونه امور، مبرا هستند و افزون بر این، امام علی(ع) خود، پس از شهادت فاطمه(س) فرمود: «او هرگز مرا خشمناک نکرد».
↑ محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۲۸.

[1] کنیه در میان عرب‌ها از ترکیب «اب» یا «ام» با نام نخستین فرزند، شکل می‌گیرد. در حالت‌های خاصی به جای نام فرزند، از صفات مشخص استفاده می‌شود.

[2] الإمام علی(ع): «کانَ الحَسَنُ فی حَیاةِ رَسولِ اللهِ(ص) یدعونی أبَا الحُسَینِ، وکانَ الحُسَینُ یدعونی أبَا الحَسَنِ، ویدعُوانِ رَسولَ اللهِ(ص) أباهُما. فَلَما تُوُفی رَسولُ اللهِ(ص) دَعَوانی بِأَبیهِما» (مقاتل الطالبیین، ص ۳۹).

[3] صحیح البخاری، ج ۳، ص ۱۳۵۸، ح ۳۵۰۰. در برخی از منابع آمده است که میان امام علی(ع) و فاطمه(س) اختلافی پدید آمد و علی(ع) خانه را با ناراحتی ترک کرد و به حالت قهر در مسجد خوابید و چون غبارآلود شد، ابوتراب نام گرفت؛ اما مسلم است که این بخش از متن موجود، مجعول است و به وسیله دشمنان و معاندان امام علی و فاطمه(ع) ساخته و پرداخته شده است؛ زیرا آن دو بزرگوار، هر دو معصوم و از این گونه امور، مبرا هستند و افزون بر این، امام علی(ع) خود، پس از شهادت فاطمه(س) فرمود: «او هرگز مرا خشمناک نکرد».

[4] محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۲۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

@@ خط ۴: / خط ۴: @@
 : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون [[امام علی]]{{ع}} است. "'''[[امام علی]]'''" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:</div>
 <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
-: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام علی در قرآن]] | [[امام علی در حدیث]] | [[امام علی در کلام اسلامی]]</div>
+: <div style="background-color: rgb(255, 245, 227); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">[[امام علی در قرآن]] - [[امام علی در حدیث]] - [[امام علی در کلام اسلامی]]</div>
 <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;">
 : <div style="background-color: rgb(206,242, 299); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل '''[[امام علی (پرسش)]]''' قابل دسترسی خواهند بود.</div>