ابوطالب: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۱۰: خط ۱۰:


==مقدمه==
==مقدمه==
*[[پدر امام علی]]{{ع}}، [[ابوطالب]]، عموی بزرگوار و بزرگترین حامی و مدافع [[رسول خدا]]{{صل}} است. نام وی [[عبدمناف بن قصی بنکلاب]] و [[کنیه]] ایشان [[ابوطالب]] و وی، [[برادر]] [[عبدالله]]، [[پدر]] [[رسول خدا]]{{صل}} است. او سی و پنج سال قبل از ولادت [[پیامبر]]{{صل}} در [[مکه]] به [[دنیا]] آمد و بعد از [[رحلت]] پدرش، [[عبدالمطلب]]، [[ریاست]] [[قبیله قریش]] به او واگذار شد و [[سرپرستی]] [[رسول خدا]]{{صل}} را بر عهده گرفت و با علاقه شدیدی که به ایشان داشت همه [[همت]] خود را برای [[مراقبت]] از آن [[حضرت]] به کار گرفت به طوری که جز در کنار او نمی‌خوابید و هرگاه [[پیامبر]]{{صل}} از منزل خارج می‌شد همراه ایشان بود<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۱، ص۱۱۹.</ref>. بعد از [[بعثت پیامبر]]{{صل}} او همواره از ایشان [[حمایت]] کرد و تا زنده بود [[قریش]] نتوانست صدمه‌ای بر ایشان وارد کند<ref>تاریخ الطبری، طبری، ج۲، ص۸۰؛ الکامل، ابن اثیر، ج۲، ص۹۱؛ البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۳، ص۱۵۱؛ فتح الباری، ابن حجر، ج۸، ص۱۴۸؛ الاعلام، زرکلی، ج۴، ص۱۶۶.</ref>.
*[[پدر امام علی]]{{ع}}، ابوطالب، عموی بزرگوار و بزرگترین حامی و مدافع [[رسول خدا]]{{صل}} است. نام وی [[عبدمناف بن قصی بنکلاب]] و [[کنیه]] ایشان ابوطالب و وی، [[برادر]] [[عبدالله]]، [[پدر]] [[رسول خدا]]{{صل}} است. او سی و پنج سال قبل از ولادت [[پیامبر]]{{صل}} در [[مکه]] به [[دنیا]] آمد و بعد از [[رحلت]] پدرش، [[عبدالمطلب]]، [[ریاست]] [[قبیله قریش]] به او واگذار شد و [[سرپرستی]] [[رسول خدا]]{{صل}} را بر عهده گرفت و با علاقه شدیدی که به ایشان داشت همه [[همت]] خود را برای [[مراقبت]] از آن [[حضرت]] به کار گرفت به طوری که جز در کنار او نمی‌خوابید و هرگاه [[پیامبر]]{{صل}} از منزل خارج می‌شد همراه ایشان بود<ref>الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۱، ص۱۱۹.</ref>. بعد از [[بعثت پیامبر]]{{صل}} او همواره از ایشان [[حمایت]] کرد و تا زنده بود [[قریش]] نتوانست صدمه‌ای بر ایشان وارد کند<ref>تاریخ الطبری، طبری، ج۲، ص۸۰؛ الکامل، ابن اثیر، ج۲، ص۹۱؛ البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۳، ص۱۵۱؛ فتح الباری، ابن حجر، ج۸، ص۱۴۸؛ الاعلام، زرکلی، ج۴، ص۱۶۶.</ref>.
*[[ابوطالب]] سه سال [[قبل از هجرت]]، در [[سال دهم بعثت]] و بعد از [[خروج]] [[رسول خدا]]{{صل}} و [[بنی هاشم]] از [[شعب]] [[ابوطالب]]، در حالی که بیش از هشتاد سال [[عمر]] داشت از [[دنیا]] رفت و [[پیامبر]]{{صل}} از شدت [[محبت]] به [[ابوطالب]]، [[سال]] [[وفات]] وی را "[[عام الحزن]]" نامید<ref>قصص الانبیاء، راوندی، ص۳۱۷؛ اعلام الوری باعلام الهدی، طبرسی، ج۱، ص۵۳؛ السیرة الحلبیه، حلبی، ج۳، ص۴۹۸.</ref>.<ref>[[ حبیب عباسی| عباسی، حبیب]]، [[علی بن ابی‌طالب (مقاله)| مقاله «علی بن ابی‌طالب»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۱۲۱-۱۲۲.</ref>
*ابوطالب سه سال [[قبل از هجرت]]، در [[سال دهم بعثت]] و بعد از [[خروج]] [[رسول خدا]]{{صل}} و [[بنی هاشم]] از [[شعب]] ابوطالب، در حالی که بیش از هشتاد سال [[عمر]] داشت از [[دنیا]] رفت و [[پیامبر]]{{صل}} از شدت [[محبت]] به ابوطالب، [[سال]] [[وفات]] وی را "[[عام الحزن]]" نامید<ref>قصص الانبیاء، راوندی، ص۳۱۷؛ اعلام الوری باعلام الهدی، طبرسی، ج۱، ص۵۳؛ السیرة الحلبیه، حلبی، ج۳، ص۴۹۸.</ref>.<ref>[[ حبیب عباسی| عباسی، حبیب]]، [[علی بن ابی‌طالب (مقاله)| مقاله «علی بن ابی‌طالب»]]، [[دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم ج۱ (کتاب)|دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم]]، ج۱، ص:۱۲۱-۱۲۲.</ref>


==[[نسب]]==
==[[نسب]]==

نسخهٔ ‏۲۳ اوت ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۵۲

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.
این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل ابوطالب (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

نسب

زندگی‌نامه ابوطالب

ابوطالب، اسلام و پیامبر اسلام(ص)

  1. همراه خود بردن پیامبر(ص) در سفرهای تجاری: ابوطالب با همۀ وجود به پیامبر(ص) محبت می‎‌ورزید و او را از خود جدا نمی‎‌کرد و در سفرهای تجاری او را همراه خود می‎‌برد و از وی مواظبت کامل می‌‎کرد؛ زیرا هم مقام والای برادرزاده را می‎‌دانست و هم از دشمنی دشمنان نسبت به آن حضرت باخبر بود. در یکی از این سفرهای تجاری به شام، بحیرای راهب سیمای پیامبر را شناخت و او را به پیامبری بشارت داد[۲۳].
  2. همراه پیامبر(ص) در محاصرۀ شعب ابوطالب: جایگاه بلند اجتماعی ابو‎طالب در میان قریش و مردم مکه و حمایت بی‎‌دریغ او از پیامبر خدا(ص)، مانع اصلی آزار رساندن قریش به آن بزرگوار بود و در محاصرۀ شعب ابوطالب آن بزرگوار، همراه پیامبر(ص) و مؤمنان بود و دشواری‌‎های محاصرۀ اقتصادی را در کهن‎‌سالی به جان خرید و از حمایت پیامبر خدا تن نزد. ابوطالب، حقی بس بزرگ بر اسلام و مسلمانان در آن روزگار غربت دین دارد. آن‌ بزرگوار پس از خروج از شِعب ابو‎طالب، زندگی را به درود گفت. با مرگ او و خدیجه (سلام الله علیه)، پیامبر خدا(ص)، دو تن از حامیان استوار، صدیق و فداکارش را از دست داد و پس از آن، شکنجه و آزار مؤمنان به دست قریش، فزونی یافت[۲۴].
  3. حمایت از مسلمانان در سفر آنها به حبشه: ابوطالب در سفر مسلمانان به حبشه به حمایت از آنان پرداخت و شعری در مدح نجاشی، پادشاه آن سرزمین سرود[۲۵].
  4. مفقود شدن پیامبر(ص) و تصمیم ابوطالب به انتقام از سران قریش: ابوطالب به گمان آنکه قریشیان، پیامبر(ص) را از میان برده‌‎اند، تصمیم به قتل همۀ سران قریش گرفت[۲۶].
  5. جریان یوم الانذار: از میان موارد متعدد حوادث مربوط به پیامبر(ص) و ابوطالب، می‎‌توان به جریان یوم الانذار اشاره کرد. در جلسه‎‌ای که پیامبر(ص)، اقوام و خویشان خود را مهمان کرد تا آنان را به دین اسلام دعوت کند، وقتی با مخالفت ابولهب، عموی خود روبه‌رو شد، ابوطالب به پا خواست و به بهترین شکل از رسول خدا(ص) دفاع کرد[۲۷].
  6. آرام کردن سران مشرک مکه: رسول اکرم(ص) در طول سه سال دعوت مخفیانه، همواره از طرف ابوطالب پشتیبانی می‎‌شد و پس از آنکه رسالت خود را آشکار کرد نیز این چنین بود. زمانی که رسول الله(ص) مخالفت خود را با شیوه و آیین ### 313###، اظهار و بت‌ها و افکار جاهلی آنان را انکار کرد، گروهی از سران مشرک مکه نزد ابوطالب رفتند و خواستار مقابلۀ جدی با ایشان شدند. در این گروه که ابوسفیان، ابوجهل، ولید بن مغیره، عاص بن وائل و... حاضر بودند، ابوطالب با خوشرویی و ملایمت، آنان را آرام کرد[۲۸].[۲۹]

دفاع از ابوطالب

ارتحال ابوطالب

  1. آخرین خطبه امام علی
  2. شهادت آرزوی امام علی
  3. پدر امام علی
  4. از ذو قار تا بصره‌
  5. ازدواج امام علی
  6. امارت امام علی در حدیث
  7. امامت امام علی در حدیث
  8. انواع دانش‌های امام علی
  9. انگیزه‌های دشمنی با امام علی
  10. ایثار امام علی در شب هجرت
  11. بازگشت خورشید برای امام علی
  12. اقدامات امام علی در جنگ بدر
  13. بیعت با امام علی
  14. اقدامات امام علی در جنگ تبوک
  15. ترور امام علی
  16. توطئه برای ترور امام علی
  17. جایگاه علمی امام علی
  18. اقدامات امام علی در جنگ احد
  19. اقدامات امام علی در جنگ بنی قریظه
  20. اقدامات امام علی در جنگ بنی نضیر
  21. اقدامات امام علی در جنگ حنین
  22. خبر دادن پیامبر از شهادت علی
  23. خلافت امام علی در حدیث
  24. اقدامات امام علی در جنگ خندق
  25. اقدامات امام علی در جنگ خیبر
  26. داوری‌های امام علی
  27. دشمنان امام علی
  28. دعاهای پیامبر خاتم برای امام علی
  29. دلایل تنهایی امام علی
  30. حب امام علی
  31. رویارویی امام علی با ناکثین
  32. زیان‌های دشمنی با امام علی
  33. سیاست‌های اجتماعی امام علی
  34. سیاست‌های اداری امام علی
  35. سیاست‌های اقتصادی امام علی
  36. سیاست‌های امنیتی امام علی
  37. سیاست‌های جنگی امام علی
  38. سیاست‌های حکومتی امام علی
  39. سیاست‌های فرهنگی امام علی
  40. سیاست‌های قضایی امام علی
  41. سیمای امام علی
  42. شکست بت‌ها توسط امام علی
  43. شکایت امام علی از نافرمانی یارانش
  44. عصمت امام علی در حدیث
  45. علم امام علی در حدیث
  46. امام علی از زبان اهل بیت
  47. امام علی از زبان دشمنانش
  48. امام علی از زبان قرآن
  49. امام علی از زبان همسران پیامبر
  50. امام علی از زبان پیامبر
  51. امام علی از زبان یارانش
  52. امام علی از زبان یاران پیامبر
  53. امام علی از زبان خودش
  54. غلو در دوست داشتن امام علی
  55. اقدامات امام علی در ماجرای فتح مکه
  56. فرزندان امام علی
  57. لقب‌های امام علی
  58. مأموریت امام علی
  59. محبوبیت امام علی
  60. محدودیت‌های امام علی در انتخاب کارگزاران
  61. هشدار امام علی به یارانش درباره نافرمانی
  62. نافرمانی سپاه امام علی
  63. نام‌های امام علی
  64. نسب امام علی
  65. نیرنگ‌های دشمنان امام علی
  66. هدایت امام علی در حدیث
  67. وراثت امام علی در حدیث
  68. وصایت امام علی در حدیث
  69. ولادت امام علی
  70. ولایت امام علی در حدیث
  71. ویژگی‌های اخلاقی امام علی
  72. ویژگی‌های اعتقادی امام علی
  73. ویژگی‌های امام علی
  74. ویژگی‌های جنگی امام علی
  75. ویژگی‌های دشمنان امام علی
  76. ویژگی‌های دوستداران امام علی
  77. ویژگی‌های سیاسی امام علی
  78. ویژگی‌های عملی امام علی
  79. پذیرفته شدن دعاهای امام علی
  80. پرورش امام علی
  81. پس از شهادت امام علی
  82. پیشگویی امام علی
  83. کارگزاران امام علی
  84. کنیه‌های امام علی
  85. کین‌ورزی به امام علی
  86. یاران امام علی
  87. یاری خواستن امام علی از کوفیان‌
  88. یوم‌الدار

پرسش‌های وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. الطبقات الکبری، ابن سعد، ج۱، ص۱۱۹.
  2. تاریخ الطبری، طبری، ج۲، ص۸۰؛ الکامل، ابن اثیر، ج۲، ص۹۱؛ البدایة و النهایه، ابن کثیر، ج۳، ص۱۵۱؛ فتح الباری، ابن حجر، ج۸، ص۱۴۸؛ الاعلام، زرکلی، ج۴، ص۱۶۶.
  3. قصص الانبیاء، راوندی، ص۳۱۷؛ اعلام الوری باعلام الهدی، طبرسی، ج۱، ص۵۳؛ السیرة الحلبیه، حلبی، ج۳، ص۴۹۸.
  4. عباسی، حبیب، مقاله «علی بن ابی‌طالب»، دایرة المعارف صحابه پیامبر اعظم، ج۱، ص:۱۲۱-۱۲۲.
  5. شیخ صدوق، معانی الاخبار، ص۱۲۱.
  6. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۱۷۹؛ ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۱۵.
  7. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۲۲.
  8. ابن حزم، جمهرة انساب العرب، ص۱۴؛ مسعودی، علی بن الحسین، مروج الذهب و معادن الجوهر، ج۲، ص۳۵۰؛ ابن صوفی، المجدی فی انساب الطالبیین، ص۱۸۷ـ۱۹۱.
  9. صالحی، محمد بن یوسف، سبل الهدی و الرشاد فی سیرة خیر العباد، ج۲، ص۱۴۷.
  10. ر.ک: میرزایی، عباس، ابوطالب، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ص۸۵ ـ۸۶.
  11. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۲، ص۲۴۷؛ بلاذری، احمد بن یحیی، انساب الاشراف، ج۱، ص۵۷.
  12. ابن کثیر، البدایه و النهایه، ج۲، ص۲۴۷؛ یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۱۳.
  13. میرزایی، عباس، ابوطالب، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ج۱، ص۸۶.
  14. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۸۵.
  15. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۸۶.
  16. ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۸.
  17. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۸۵.
  18. ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۸؛ دانشنامۀ نهج البلاغه، ج۱، ص ۸۵ـ ۸۶.
  19. الغدیر، ج ۷ ص ۳۳۰.
  20. الغدیر، ج ۷ ص ۳۸۴.
  21. ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۸.
  22. ر.ک: محمدی ری‎‎شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۲۲.
  23. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۸۵.
  24. ر.ک: محمدی ری‌شهری، محمد، گزیده دانشنامه امیرالمؤمنین، ص ۲۲.
  25. ابن هشام، السیرة النبویه، ج۱، ص۳۳۳.
  26. ابن سعد، الطبقات الکبری، ج۱، ص۱۵۸ـ ۱۵۹؛ یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۶.
  27. یعقوبی، احمد بن ابی یعقوب، تاریخ الیعقوبی، ج۲، ص۲۷ـ ۲۸.
  28. ابن ابی الحدید، شرح نهج البلاغه، ج۱۴، ص۶۴.
  29. ر.ک: میرزایی، عباس، ابوطالب، فرهنگ‌نامه تاریخ زندگانی پیامبر اعظم، ص ۸۸.
  30. از مجموعۀ آثار شیخ مفید، چاپ کنگرۀ هزارۀ شیخ مفید.
  31. ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۸.
  32. «سَمِعتُ أمیرَ المُؤمِنینَ ـ صَلَواتُ اللهِ عَلَیهِ ـ یقولُ: وَاللهِ ما عَبَدَ أبی ولا جَدی عَبدُ المُطلِبِ ولا هاشِمٌ ولا عَبدُ مَنافٍ صَنَماً قَط! قیلَ لَهُ: فَما کانوا یعبُدونَ؟ قالَ: کانوا یصَلونَ إلَی البَیتِ عَلی‌ دینِ إبراهیمَ(ع)، مُتَمَسکینَ بِهِ»؛ ابن بابویه، محمد بن علی، کمال الدین، ص ۱۷۴، ح ۳۲.
  33. عن إسحاق بن جعفر عن الإمام الصادق(ع): «قیلَ لَهُ: إِنهُم یزعُمونَ أن أبا طالِبٍ کانَ کافِراً؟ فَقالَ: کذَبوا، کیفَ یکونُ کافِراً وهُوَ یقولُ: أ لَم تَعلَموا أنا وَجَدنا مُحَمداً نَبِیاً کموسی‌ خُط فی أولِ الکتبِ"؛ وفی حَدیثٍ آخَرَ:" کیفَ یکونُ أبو طالِبٍ کافِراً وهُوَ یقولُ: لَقَد عَلِموا أن ابنَنا لا مُکذبٌ‌ لَدَینا ولا یعبَأُ بِقِیلِ الأَباطِلِ‌ / وأبیضُ یستَسقَی الغَمامُ بِوَجهِهِ‌ ثِمالُ الیتامی‌ عِصمَةٌ لِلأَرامِل»»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۱، ص ۴۴۸، ح ۲۹.
  34. ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ‌نامه دینی، ص۱۸.
  35. ر.ک: محدثی، جواد، فرهنگ غدیر، ص۴۸.
  36. دانشنامه نهج البلاغه، ص ۸۶.