دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
| خط ۵۸: | خط ۵۸: | ||
{{جمع شدن|۲. حجت الاسلام و المسلمین فروهی؛}} | {{جمع شدن|۲. حجت الاسلام و المسلمین فروهی؛}} | ||
[[پرونده:Pic3063.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[ناصر فروهی]]]] | [[پرونده:Pic3063.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[ناصر فروهی]]]] | ||
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[ناصر فروهی]]'''، در مقاله ''«[[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]]»'' در این‌باره گفته است: | ::::::حجت الاسلام و المسلمین دکتر '''[[ناصر فروهی]]'''، در مقاله ''«[[انتظار فرج ۶ (مقاله)|انتظار فرج]]»'' در این‌باره گفته است: | ||
::::::«از دیدگاه [[اهل سنت]]، اصل این مسئله که زمانی خواهد آمد که شخصی از تبار [[قریش]] و از سلاله [[نبی گرامی]] [[اسلام]]{{صل}} [[ظهور]] خواهد کرد و [[حضرت مسیح]] پشت سر او [[نماز]] خواهد خواند و [[خلافت]] و [[حکومت]] را بدست خواهد گرفت، امری است مسلّم<ref>الإمام المهدی عند أهل السنة، ص ۳۹۷ و موسوعة الإمام المهدی، ص ۱۲.</ref>. | ::::::«از دیدگاه [[اهل سنت]]، اصل این مسئله که زمانی خواهد آمد که شخصی از تبار [[قریش]] و از سلاله [[نبی گرامی]] [[اسلام]]{{صل}} [[ظهور]] خواهد کرد و [[حضرت مسیح]] پشت سر او [[نماز]] خواهد خواند و [[خلافت]] و [[حکومت]] را بدست خواهد گرفت، امری است مسلّم<ref>الإمام المهدی عند أهل السنة، ص ۳۹۷ و موسوعة الإمام المهدی، ص ۱۲.</ref>. | ||
::::::[[ابن خلدون]] با وجود این که در اصل [[احادیث]] [[مهدی]]{{ع}} تشکیک نموده است، در عین حال در مقدمه [[تاریخ]] خود می‌نویسد: "مشهور در بین اهل [[اسلام]] در تمامی عصرها این است که لابد در [[آخرالزمان]] مردی از [[اهل بیت]] [[ظهور]] خواهد کرد که مؤکد [[دین]] و اظهار کننده [[عدالت]] خواهد بود و [[مسلمین]] از او [[تبعیت]] خواهند کرد و او بر تمامی ممالک [[استیلا]] پیدا خواهد کرد و او به نام [[مهدی]] نامیده میشود و از نشانه‌های او [[خروج دجال]] است که [[حضرت]] عیسی{{ع}} از [[آسمان]] نازل میشود و [[دجال]] را به [[قتل]] می‌رساند و پشت سر [[مهدی]] [[نماز]] خواهد خواند<ref>تاریخ ابن خلدون، ج۱، ص ۵۵۵.</ref>. همچنین [[ابن عربی]] در کتاب خود [[فتوحات]] مکیه در این باره می‌نویسد: "[[خداوند]] را خلیفه‌ای است که روزی ظاهر میشود و ظهورش زمانی اتفاق می‌افتد که [[دنیا]] پر از [[جور]] و [[ستم]] باشد و او [[دنیا]] را پر از [[عدل و قسط]] میکند و اگر از [[عمر]] [[دنیا]] یک روز بیشتر نماند، [[خداوند]] آن روز را طولانی می‌گرداند تا این [[خلیفه]] که از [[عترت]] [[رسول الله]]{{صل}} و از [[اولاد فاطمه]] زهرا{{س}} است، و نامش با نام [[رسول خدا]] یکی می‌باشد، [[حکومت]] روی [[زمین]] را به دست گیرد"<ref>الفتوحات المکیه، ج۳، ص ۳۲۷.</ref>. | ::::::[[ابن خلدون]] با وجود این که در اصل [[احادیث]] [[مهدی]]{{ع}} تشکیک نموده است، در عین حال در مقدمه [[تاریخ]] خود می‌نویسد: "مشهور در بین اهل [[اسلام]] در تمامی عصرها این است که لابد در [[آخرالزمان]] مردی از [[اهل بیت]] [[ظهور]] خواهد کرد که مؤکد [[دین]] و اظهار کننده [[عدالت]] خواهد بود و [[مسلمین]] از او [[تبعیت]] خواهند کرد و او بر تمامی ممالک [[استیلا]] پیدا خواهد کرد و او به نام [[مهدی]] نامیده میشود و از نشانه‌های او [[خروج دجال]] است که [[حضرت]] عیسی{{ع}} از [[آسمان]] نازل میشود و [[دجال]] را به [[قتل]] می‌رساند و پشت سر [[مهدی]] [[نماز]] خواهد خواند<ref>تاریخ ابن خلدون، ج۱، ص ۵۵۵.</ref>. همچنین [[ابن عربی]] در کتاب خود [[فتوحات]] مکیه در این باره می‌نویسد: "[[خداوند]] را خلیفه‌ای است که روزی ظاهر میشود و ظهورش زمانی اتفاق می‌افتد که [[دنیا]] پر از [[جور]] و [[ستم]] باشد و او [[دنیا]] را پر از [[عدل و قسط]] میکند و اگر از [[عمر]] [[دنیا]] یک روز بیشتر نماند، [[خداوند]] آن روز را طولانی می‌گرداند تا این [[خلیفه]] که از [[عترت]] [[رسول الله]]{{صل}} و از [[اولاد فاطمه]] زهرا{{س}} است، و نامش با نام [[رسول خدا]] یکی می‌باشد، [[حکومت]] روی [[زمین]] را به دست گیرد"<ref>الفتوحات المکیه، ج۳، ص ۳۲۷.</ref>. | ||
نسخهٔ ۳۰ اکتبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۱۱
| دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / انتظار فرج |
| مدخل اصلی | دیدگاه اهل سنت درباره انتظار |
دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
پاسخ نخست
- حجت الاسلام و المسلمین میرزا عباس مهدوی‌فرد، در کتاب «فلسفه انتظار» در این‌باره گفته است:
- «اهل سنت نیز منتظر ظهور حضرت مهدی(ع) در آخرالزمان هستند و به این نکته ایمان دارند که پس از پرشدن زمین از ظلم و جور، آن حضرت خواهد آمد و زمین را از عدل و داد آکنده می‌سازد. اندیشه انتظار و اعتقاد به ظهور دولت حق در میان اهل سنت آن‌گونه که در جهان‌بینی شیعه مطرح است (یعنی اینکه مانند شیعه علاوه بر کوشش در راه تحقق عدل، مبارزه با ظلم و ظالم، و دست رد زدن به سینه حکومت‌های ستمگر، توجهات و توسلاتی نیز با ساحت اقدس و اعلای حضرت حجة(ع) داشته باشند) مطرح نیست. لکن مستندات و فعالیت‌های علمی‌ای در میان آثار مکتب اهل سنت به چشم می‌خورد که از وجود فکر انتظار و آرزوی ایجاد آرمان شهر عدالت در میان اهل سنت یا حداقل در میان اقشاری از آنان حکایت می‌نماید. که در ذیل به این شواهد اشاره میشود:
- روایات انتظار در منابع اهل سنت: در راستای حفظ روحیه انتظار، بعضی از علمای اهل سنت روایاتی که فضیلت انتظار را بیان داشته در کتب خود ثبت و نقل نموده‌اند به عنوان نمونه علامه قندوزی این کلام نورانی را از وجود مقدس پیامبر(ص) نقل میکند که فرموده است: «"أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ"» بعد در توضیح آن اضافه میکند: «"أَي انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِظُهُورِ الْمَهْدِيِّ(ع)"»[۱].
- تأکید علمای اهل سنت بر مسأله انتظار: عدّه‌ای از علمای اهل سنت تصریح به وجود انتظار در میان مسلمانان نموده و یا دیگران را به صبر و انتظار توصیه کرده و حتی فتوی بر وجود عقیده به انتظار داده‌اند، در اینجا به مواردی از سخنان این بزرگان اشاره می‌کنیم:
- مالک بن انس (امام مالکی‌ها) در جواب شخصی به نام محمد بن جعفر که شرح گرفتاری‌های خود را برای وی نقل کرد گفت: صبر کنید تا تأویل آیه: ﴿وَنُرِيدُ أَنْ نَمُنَّ عَلَى الَّذِينَ اسْتُضْعِفُوا فِي الْأَرْضِ وَنَجْعَلَهُمْ أَئِمَّةً وَنَجْعَلَهُمُ الْوَارِثِينَ﴾[۲] آشکار گردد[۳]. در این گفتار؛ مالک بن انس شخص یاد شده را به صبر و انتظار ظهور دولت حق توصیه می‌نماید.
- ابن القیم در کتاب "اغاثة اللهفان من مصائد الشیطان" می‌نویسد: "یهودیان منتظر قائمی از اولاد داوود هستند که وقتی ظهور کند دعایی می‌خواند که همه مردم جهان می‌میرند ولی این قائم موعود ظاهراً همان دجال موعود است که یهودیان در انتظار ظهور آن هستند وگرنه مسیح بن مریم مسیح هدایت است که مسلمانان در انتظار نزول وی در کنار مهدی منتظر هستند که از اهل بیت نبوت است و پس از قیام زمین را پر از عدل و داد می‌سازد پس از آن که پر از ظلم و بیداد شده باشد"[۴]. چنانکه ملاحظه میشود در کلام ابن قیّم، دو نکته به چشم می‌خورد که بر وجود مسأله "انتظار" در میان اهل سنت دلالت میکند، نخست آنکه انتظار مسیح(ع) در کنار حضرت مهدی(ع) را به همه مسلمانان نسبت می‌دهد و دیگر آنکه حضرت مهدی(ع) را با لقب "منتظر" یاد میکند و لازمه "منتظر" وجود "منتظِر" است.
- شیخ محمد سفارینی در کتاب "لوامع الانوار البهیة" می‌نویسد: "با بررسی مجموع احادیث منقول علم قطعی درباره ظهور مهدی(ع) به دست می‌آید و روی همین اصل اعتقاد به ظهور مهدی(ع) همانطور که در کتاب‌های اعتقادی اهل سنت و جماعت آمده یکی از واجبات است"[۵]. سفارینی در این جملات حکم به وجوب اعتقاد به ظهور حضرت مهدی(ع) نموده و این وجوب اعتقاد به ظهور را رأی و نظر دیگر علمای اهل سنت در کتب اعتقادی آنان اعلام نموده است، و اعتقاد به ظهور اگر نگوئیم همان "انتظار" است لااقل اثر و نتیجه آن، انتظار خواهد بود.
- دکتر طه حسین می‌گوید: "مردم منتظر مسیح‌اند"[۶]. او این انتظار را به عامه مردم نسبت می‌دهد. اما در مورد انتظار حضرت عیسی(ع)، ذکر دو نکته ضروری است:
- انتظار در ادعیه اهل سنت: بعضی از علمای اهل سنت اندیشه انتظار را در قالب دعا بیان داشته‌اند چنانکه محمد بدرالدین چنین اظهار می‌دارد: "خداوند این همه پریشانی و گرفتاری را از این امت به برکت ظهور و حضور او (حضرت ولی عصر) برطرف فرما «"إِنَّهُمْ يَرَوْنَهُ بَعِيداً وَ نَراهُ قَرِيباً"» کسانی ظهور او را بعید و ناشدنی می‌پندارند، اما ما آن را شدنی و نزدیک می‌دانیم"[۷].
- انتظار در اشعار اهل سنت: بعضی از بزرگان اهل تسنن در ضمن اشعار و ابیاتی انتظار خود نسبت به ظهور حضرت حجت(ع) را بیان داشته‌اند، سید جمال‌الدین حسینی محدث و مؤلف اهل سنت در کتاب روضة‌الاحباب که از کتب متداوله معروفه در نزد اهل سنت است چنین می‌سراید:
- برون آی از منزل اختفاء *** نمایان کن آثار مهر و وفاء[۸]
- و نیز شیخ عامر بن بصری در قصیده‌ای بنام ذات‌الانوار خطاب به حضرت ولی عصر(ع) چنین بیان می‌دارد: "به علّت طولانی شدن انتظار خسته و دلتنگ شدیم، پس ای قطب وجود! تو را به پروردگارت قسم، با ظهورت ما را خوشبخت نما[۹]. پس به گونه‌ای باش (ظهور کن) تا ما تو را ببینیم که لذت و خوشی محب در این است که بعد از دوری و غیبت محبوبش را ملاقات کند.
- و نیز شیخ فریدالدین عطار نیشابوری بعد از ذکر نام ائمه(ع) می‌گوید:
- حاصل آنکه موضوع مهدی(ع) و انتظار در نزد عالمان دینی و محدثان اهل سنت نیز مطرح است. البته جا داشت که آنان این مسأله اعتقادی و اسلامی و سیاسی اجتماعی را در میان توده‌های اهل سنت رواج بیشتری می‌دادند و تلاش می‌کردند تا دست رد گذاشتن به سینه حکومت‌های جابر و طاغوتی و اندیشیدن به حکومت عدل و قسط الهی و آمادگی برای ظهور "مصلح فاطمی" در توده‌های وسیع جهان تسنّن نیز حضور فعال داشته باشد تا این اعتقاد چونان خونی زنده و هیجانی برای مقابله با ستم و ستمگری در همه سرزمین‌های اسلامی جاری باشد و همچنین توسل و توجه به حقیقت اعلای "ولایت الاهیه مهدویة" همواره مددکار روح و جان و روشن کننده عقل و روان و پشتیبان دل و ایمان آنان گردد.
- البته از این نکته نباید غافل شد که ایده انتظار در فرهنگ شیعی، به صورت عینی و زنده، تعریف شده و با هویتی تاریخمند و بسیار دقیق ثبت گردیده است، به همین علت توان‌بخشی و شورآفرینی و سازندگی اکسیری این امید مقدس و انتظار آرمانی، به مراتب جلوه‌گر‌تر و محسوس‌تر از پیامدهای آن در میان اهل سنت است، به گونه‌ای که توجه ناظران خارجی را به خود معطوف داشته است.
- ماربین محقق آلمانی در این خصوص می‌گوید: از جمله مسائل اجتماعی بسیار مهمی که همیشه می‌تواند موجب امیدواری و رستگاری شیعه باشد، اعتقاد به وجود حجت عصر و انتظار ظهور اوست. زیرا عقیده شیعه این است هنگامی که انسان در بستر رود، به این امید باید بخوابد که چون صبح از خواب برخیزد، حجت عصر ظهور کرده، و برای تأییدش آماده باشد[۱۱].
- همانطور که ملاحظه فرمودید، اندیشه انتظار، و اعتقاد به روشن بودن پایان تاریخ زندگی بشریت اعتقادی همگانی است. تحقق چنین اتفاق نظری میان پیروان ادیان گذشته و اکثر ملت‌ها و اقوام و نیز نوابغ و فلاسفه غرب ـ با وجود تعدد ادیان و فاصله بسیار میان باورها و اختلاف افکار آنان ـ بر اصل ایده منجی‌باوری و انتظار منجی هیچگاه ممکن نیست بدون مدرک و پشتوانه‌ای استوار و اصیل باشد. زیرا نظایر چنین وحدت نظر جهان شمولی عادة بدون وجود سند و دلیل عقل‌پسند و معتبر صورت نمی‌پذیرد»[۱۲].
پاسخ‌های دیگر
| ۱. حجت الاسلام و المسلمین الهی‌نژاد؛ |
|---|
|
| ۲. حجت الاسلام و المسلمین فروهی؛ |
|---|
|
| ۳. آقای ابراهیمی؛ |
|---|
|
- معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
- ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
- عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
- هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
- نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
- انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
- شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا میکند؟ (پرسش)
- لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- چرا گفته میشود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
- دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
- آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتاب‌زده هستند؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم میشود؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی میشود؟ (پرسش)
- آیا اندیشه انتظار موعود در امت‌های پیشین بوده است؟ (پرسش)
- آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقه‌ای دارد؟ (پرسش)
- منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- گونه‌های احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
- نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
- آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- چرا کسانی که انتظار امام مهدی را می‌کشیده‌اند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند؟ (پرسش)
- ویژگی‌های اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
- مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
- چگونه می‌توان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
- آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
- منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
- منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
- شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
- انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
- آیا انتظار به معنای گوشه‌گیری و احتراز است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
- مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- کامل‌ترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
- مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- علت برداشت‌های انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
- عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
- لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
- نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با شدت گرفتاری‌ها چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
- مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید میکند؟ (پرسش)
- چه رابطه‌ای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
- انتظار منجی در ادوار مختلف دعوت‌های الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
- اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
- انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
- برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی می‌دانند؟ (پرسش)
- آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
- مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
- آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب میشود؟ (پرسش)
- آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالتآور است؟ (پرسش)
- علت سختی انتظار چیست و چرا میگویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
- منتظران امام مهدی که در قرنهای گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کرده‌اند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
- آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ (پرسش)
- فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
- خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجاتدهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
- دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
- دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده میشود؟ (پرسش)
- آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
- انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا میکند؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
- فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
- باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه میشود؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
- دانش آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
- رضایت امام مهدی از چه راهی به دست می‌آید؟ (پرسش)
- آیا شیعیان و منتظران ظهور افزون‌بر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
- آیا برای منتظر واقعی بودن اقدام‌های سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
- وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
- چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
- جامعه منتظر دارای چه ویژگی‌هایی است؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- صرفنظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر به‌طور کلی چیست؟ (پرسش)
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
- آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
- فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
- آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش میشود؟ (پرسش)
- عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
- چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج منشأ فرج‌های مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
- انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
- ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ قندوزی حنفی، سلیمان‌بن‌ابراهیم، ینابیع المودة، ج ۳، باب ۹۴، ص ۳۷۹، در این زمینه می‌توانید به فرائد السمطین ابن جوزی، ج ۲، ص ۳۳۵ رجوع کنید.
- ↑ «و برآنیم که بر آنان که در زمین ناتوان شمرده شده‌اند منّت گذاریم و آنان را پیشوا گردانیم و آنان را وارثان (روی زمین) کنیم» سوره قصص، آیه ۵.
- ↑ امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، ص ۴۳، به نقل از مقاتل الطالبین، ص ۳۵۹.
- ↑ خسروشاهی، سید هادی، مصلح جهانی، ص ۱۳.
- ↑ خسروشاهی، سید هادی، مصلح جهانی، ص ۱۴۶ - ۱۴۷.
- ↑ خورشید مغرب، ص ۸۶، به نقل از کتاب الایام نوشته طه حسین.
- ↑ خورشید مغرب، ص ۷۰، به نقل از کتاب الامام الثانی عشر، ص ۷۷.
- ↑ بهشتی، محمد، ادیان و مهدویت، پیشین، ص ۱۰۷.
- ↑ مللنا و طال الانتظار مجد لنا *** بربک یا قطب الوجود بلقیة /// فجعل لنا حتی نراک فلذة *** المحب لقا محبوبه بعد غیبة (بهشتی، محمد، ص ۱۱۳، به نقل از ینابیع المودة، ص ۴۷۳).
- ↑ بهشتی، محمد، ص ۱۱۴
- ↑ در انتظار ققنوس، صص ۲۹۹ ـ ۳۰۰، ر.ک: سیاست اسلامی، ماربین، صص ۴۹ ـ ۵۰.
- ↑ مهدوی‌فرد، میرزا عباس، فلسفه انتظار، ص39-46.
- ↑ وَ يَنْتَظِرُونَ خُرُوجَ الْمَهْدِيِّ مِنْ أَهْلِ بَيتِ النُّبُوَّةِ يَملَأُ الْأَرْضَ عَدْلاً كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً (ابن قیم الجوزی؛ اغاثة اللهفان من مصائد الشیطان؛ ج ۲، ص ۳۳۸).
- ↑ «و اینکه آدمی را چیزی جز آنچه (برای آن) کوشیده است نخواهد بود * و اینکه (بهره) کوشش وی زودا که دیده شود» سوره نجم، آیه ۳۹-۴۰.
- ↑ «اگر (به راستی) می‌خواستند رهسپار گردند ساز و برگی برای آن فراهم می‌آوردند» سوره توبه، آیه ۴۶.
- ↑ نَظَراً إلی أَنَّ الإِعْدادَ أَهَمُّ بِدَرَجاتٍ مِنَ الْمُوَاجَهَةِ ذَاتِهَا لِأَنَّ سَاعَةَ الْمُوَاجَهَةِ هِيَ سَاعَةُ الصِّرَاعِ وَ أَيُّ عَاقِلٍ وَ رَشِيدٍ لاَ يَدْخُلُ الصِّرَاعَ دُونَ أَنْ يُهَيِّءَ نَفْسَهُ لِتِلْكَ السَّاعَة
- ↑ وَ الْفَتْرَةُ الَّتِي تَسْتَغْرِقُهَا عَمَلِيَّةُ الإِعْدَادِ وَ الْإِيتَاءِ بِمُقَدِّمَةِ الْوَاجِبِ، هَذِهِ الْفَتْرَةُ بِالذَّاتِ مَا تَدَّعِي بِالِانْتِظَارِ، إِذِ الِانْتِظَارُ لَا يعْنِي جُلُوسَ المَرءِ في بَيتِهِ مُتَوَقِّعاً أَنْ يُحَقِّقَ اللَّهُ لَهُ تَطلِعَاتِهِ وَ آمَالَهُ وَ أَهْدَافَهُ، إِنَّمَا الاِنْتِظَارُ يعْني سَعْيُ الإِنْسَانِ وَ تَحَرُّكُهُ بِاتِّجَاهِ إِعْدَادِ مَا يَنْتَظِرُهُ وَ مَا يُرِيدُ تَحْقِيقَهُ وَ إِنطِلاقاً مِن هَذِهِ القَنَاعَةِ، نَقُولُ إِنَّ قَوْلَ اللَّهِ تَعالیمِنَ الْمُؤْمِنِينَ رِجَالٌ صَدَقُوا مَا عَاهَدُوا اللَّهَ عَلَيْهِ فَمِنْهُم مَّن قَضَى نَحْبَهُ وَمِنْهُم مَّن يَنتَظِرُ وَمَا بَدَّلُوا تَبْدِيلا يُشيرُ وَ يُؤَكَّدُ أَنَّ المُنتَظِرَ هُوَ السَّاعَتي وَ الْمُتَحَرِّكُ وَ الْمُعِدُّ نَفْسَهُ وَ مُهَيّؤُها لِيَوْمِ المُواجَهَةِ وَ لَحْظَةِ الاِنْطِلاَقِ".
- ↑ علی بن نایف الشحود؛ موسوعة فقه الابتلاء، ج ۴، ص ۳۰۸.
- ↑ الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص ۵۹-۶۱.
- ↑ محمد شمس‌الحق العظیم آبادی؛ عون المعبود شرح سنن أبی‌داود، ج ۱۱، ص ۴۵۷. عبدالله‌بن‌سلیمان الغفیلی؛ أشراط الساعة: ص ۲۰۸.
- ↑ اَلْأُمَمُ الثَّلاَثُ تَنتظِرُ مُنْتَظِراً يَخْرُجُ في آخِرِ الزَّمَانِ فَإِنَّهُمْ وُعِدُوا بِهِ فِي كُلِّ مِلَّةٍ وَ الْمُسْلِمُونَ يَنْتَظِرُونَ نُزُولَ الْمَسِيحِ عيسَی بْنِ مَرْيَمَ مِنَ السَّمَاءِ لِكَسْرِ الصَّلِيبِ وَ قَتْلِ الْخِنْزِيرِ وَ قَتْلِ اَعْدَائِهِ مِنَ الْيَهُودِ وَ عِبَادِهِ مِن النَّصاری وَ يَنْتَظِرُونَ خُرُوجَ الْمَهْدِيِّ مِنْ أَهلِ بَيتِ النُّبُوَّةِ يَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلاً كَما مُلِئَتْ جَوْراً (ابن‌قیم الجوزی؛ اغاثة اللهفان من مصائد الشیطان، ج ۲، ص ۳۳۸).
- ↑ النَّصَاری وَ كَذَا اليَهُودُ يَنْتَظِرُونَ نُزُولَ الْمَسِيحِ قَبْلَ يَوْمِ الْقِيَامَةِ وَ نَحْنُ المُسلِمونُ مُنتَظِرُ ذَلِكَ أَيْضاً و الْفَرْقُ بَيْنَنَا وبَيْنَهُمْ أنَّنَا نَنْتَظِرُ الْمَسِيحَ بْنَ مرْيَمَ عَبْدُ اللَّهِ وَ رَسُولُهُ أَمَّا النَّصَاری فَإِنَّهُمْ يَنْتَظِرُونَ الْمَسِيحَ الَّذِي يَدَّعِي الْأُلُوهِيَّةَ وَ يَدَعُونَهَا هُمْ لَهُ (محمد عاصم المقدسی؛ التحفة المقدسیة، ج ۱، ص ۱۲۴).
- ↑ هُنا بِذَلِكَ الْوَاقِعِ فَالْيَهُودُ يَنْتَظِرُونَ مَسِيحَهُمْ وَ هُوَ المَسيحُ الدَّجَّالُ لَعَلَّكَ لاَ يُخْفی عَلَيْكَ حِرْصُهُم علَی بِناءِ الهَيكَلِ المَزعُومِ لِيُظْهَرَ لَهُم مَسِيحُهُمُ الْكَذَّابُ الَّذِي يَطْمَعُوا أَنْ يحكَمُوا الْأَرْضَ تَحْتَ قِيَادَتِهِ الَّذِي وَ هُوَ الذِّي حَذَرَ مِنْهُ الرَّسُولُ(ص) وَ النَّصاری وَ الْمُسْلِمُونَ يَنْتَظِرُونَ الْمَسِيحَ الْحَقِّ وَ هُوَ عيسَی بْنِ مَرْيَمِ(ع) وَ نُزُولُ عِيسی(ع) مُرْتَبِطٌ بِخُرُوجِ الدَّجَّالِ (علی‌بن‌نایف الشحود المفصل فی الرد علی شبهات اعداء الاسلام؛ ج ۲، ص ۱۲۷).
- ↑ إِنَّ الْيَهُودَ يَنْتَظِرُونَ الْمَسِيحَ الدَّجَّالَ وَ يَزعُمُونَ أنَّهُ مِن سُلالَةِ دَاوُدِ(ع) وَ قَدْ وَرَدَ فِي الحَدِيثِ الصَّحِيحِ أَنَّ الدَّجَّالَ يَتْبَعُهُ سَبْعُونَ أَلْفاً مِنْ يَهُودِ إصْبَهَانَ أَمَّا النَّصَاری فَإِنَّهُمْ يَنْتَظِرون مَسِيحَ الضَّلالَةِ وَ يَزْعُمُونَ أَنَّهُ الْمَسِيحُ الَّذِي قَتَلَهُ وَ صَلَبَهُ الْيَهُودُ وَ أَنَّهُ اِبْنُ اللَّهِ وَ سَيَأْتِي يَوْمَ الْقِيَامَةِ لِمُحَاسَبَةِ الْخَلاَئِقِ وَ أَمَّا الْمُسْلِمُونَ فَإِنَّهُمْ يَنْتَظِرُونَ تَصْدِيقاً لِلصَّادِقِ الْأَمِينِ(ص) مَسِيحَ الْهُدی عِيسَی بْنِ مَرْيَمَ عَبْدُ اللَّهِ وَ رَسُولُهُ فَيَكْسِرُ الصَّلِيبَ و يَقْتُلُ الْمَسِيحَ الدَّجَّالَ وَ الْخِنْزِيرَ وَ يَحْكُمُ بِشَرِيعَةِ مُحَمَّدٍ(ص) (ابن‌قیم الجوزی؛ هدایة الحیاری؛ ج ۱، ص ۴۸۷).
- ↑ محمدبن عبدالله التویجری؛ موسوعة فقه القلوب، ج ۴، ص ۳۲۲۸.
- ↑ پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌فرماید: «"كَيفَ تَهلِكُ اُمَةٌ أنَا أَوَّلُها وَ عيسَی بنُ مَريمَ فِي آخرِها، وَ المَهدِيُّ مِن أهلِ بَيتِي فِي وَسَطِها"» (جلال الدین السیوطی؛ جامع الاحادیث، ج ۱۵، ص ۴۳۹).
- ↑ پیامبر گرامی اسلام(ص) می‌فرماید: «"كَيْفَ بِكُمْ إِذَا نَزَلَ فِيكُمْ عِيسی بْنَ مَرْيَمَ وَ إِمَامُكُمْ مِنْكُمْ» (ابن‌حنبل، مسند احمد، ص ۱۵۲).
- ↑ «"فَإِذَا نَظَرَ إِلَيْهِ الدَّجَّالُ ذَابَ كَمَا يَذُوبُ الْمِلْحُ فِي الْمَاءِ وَ يَنْطَلِقُ هَارِباً وَ يَقُولُ عِيسی(ع) إِنَّ لِي فِيكَ ضَرْبَةً لَنْ تَسْبِقَنِي بِها. فَيُدْرِكُهُ عِندَ بابِ اللُّدِّ الشَّرقيِّ فَيَقتُلُهُ"» (ابن‌ماجه، سنن ابن‌ماجه، ج ۲، ص ۱۳۵۹).
- ↑ «"قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (ص) يُوشِكُ الْمَسِيحُ عِيسَي بْنَ مَرْيَمَ أَنْ يَنْزِلَ حُكماً قِسْطاً وَ إِمَاماً عَدْلاً فَيَقْتُلُ الخِنزيرَ وَ يَكسِرُ الصَّلِيبَ وَ تَكُونُ الدَّعْوَةُ وَاحِدَةً فَأقْرِئُوهُ أو أَقْرِئْهُ السَّلاَمَ مِنْ رَسُولِ اللِّهِ (ص) وَ أُحَدِّثُهُ فَيُصَدِّقُنِي فَلَمَّا حَضَرَتْهُ الْوَفَاةُ قَالَ أَقْرِئُوهُ مِنِّي السَّلامَ"» (ابن‌حنبل، مسند احمد، ص ۳۰۰).
- ↑ الهی‌نژاد، حسین، بررسی و تحلیل انتظار در اهل‌سنت، ص 68-71.
- ↑ الإمام المهدی عند أهل السنة، ص ۳۹۷ و موسوعة الإمام المهدی، ص ۱۲.
- ↑ تاریخ ابن خلدون، ج۱، ص ۵۵۵.
- ↑ الفتوحات المکیه، ج۳، ص ۳۲۷.
- ↑ برای مطالعه بیشتر رجوع شود به کتاب امامان ما از دیدگاه اهل سنت، ص ۴۷۹.
- ↑ لوائح الأنوار البهیئة، ج۲، ص ۸۰ به نقل از المهدی المنتظر، ج۱، ص ۴۴.
- ↑ المهدی المنتظر، ج۱، ص ۴۰.
- ↑ ر.ک: المهدی المنتظر، ج۱، ص ۴۰ الی ۴۶.
- ↑ فروهی، ناصر، انتظار فرج.
- ↑ «"لَوْ لَمْ يَبْقَ مِنَ الدُّنْيَا إِلَّا يَوْمٌ لَبَعَثَ اللَّهُ رَجُلًا مِنْ أَهْلِ بَيْتِي يَمْلَأُ الْأَرْضَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ جَوْراً"».
- ↑ سیره پیشوایان، ص ۷۰۰.
- ↑ ج ۱۰، ص ۹۶.
- ↑ ابراهیمی، ابراهیم، انتظار و امید، ص 43-44.