سرداب سامرا

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون امام مهدی(ع) است. "امام مهدی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

امام مهدی در قرآن | امام مهدی در حدیث | امام مهدی در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام مهدی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

یکی از تشکل‏‌های مهمی که در دوران امامان پیش از حضرت مهدی(ع)‏ شکل گرفت، تشکیلات وکالت بود. امامان بزرگوار، این سازمان را برای آماده کردن هرچه بیشتر مردم، برای تحمل دوران غیبت حضرت مهدی(ع)‏ به وجود آوردند؛ از این‌‏رو هرچه بیشتر می‌‏کوشیدند تا از مواجهه مستقیم، کم کرده، امور را به عهده افراد شایسته بگذارند. این تشکیلات، به طور رسمی در زمان امام کاظم(ع) پدید آمد؛ امّا در زمان حضرت مهدی(ع)‏ به اوج خود رسید.
بنابراین، سیاست تعیین وکیل برای اداره امور نواحی گوناگون و برقراری ارتباط میان شیعیان و امامان، از دوران‌‏های امامان پیشین وجود داشت. در عصر غیبت، این تماس با امام زمان(ع)، قطع شد و محور ارتباط وکیلان با امام، نایبی بود که امام زمان(ع) تعیین می‌‏کرد. مناطق شیعه‏نشین تقریباً مشخص بود و بنا به ضرورت در هر منطقه، وکیلی‏ تعیین می‌‏شد. گاهی چند وکیل در مناطق کوچک‌‏تر، تحت سرپرستی وکیلی بودند که امام یا نایب خاص برای آن‏ها تعیین می‌‏کرد. این وکلا، اموالی را که بابت وجوهات می‌‏گرفتند، به شیوه‏‌های گوناگونی به بغداد، نزد نوّاب می‏‌فرستادند و آنان نیز طبق دستور امام، در موارد بایسته به کار می‏‌گرفتند.
در مواردی ممکن بود برخی از وکیلان برای یک بار امام زمان (ع) را ملاقات کنند؛ چنان‏که "محمد بن احمد قطّان" "از وکیلان ابو جعفر، نایب دوم" به ملاقات امام نایل شد^[۱]؛ اما به طور معمول، آنان تحت نظر نایب خاص امام، انجام وظیفه می‏‌کردند. بنابر نقل احمد بن متیل قمی، ابو جعفر، ده وکیل در بغداد داشت که نزدیک‏ترین آنان به وی، حسین بن روح بود^[۲] که پس از او نایب سوم شد؛ از دیگر نزدیکان وی، جعفر بن احمد بن متیل بود که از دید بسیاری، وی جانشین ابو جعفر خواهد بود. از روایتی دیگر، دانسته می‌‏شود در قبال اموال داده شده به وکیلان، قبض‌‏هایی از آنان دریافت می‌‏شد؛ امّا از نایب خاص، چنین قبض‌‏هایی دریافت نمی‏‌کردند. زمانی که ابو القاسم، حسین بن روح را به جانشینی برگزید، دستور داد از وی قبض‌‏هایی نخواهند^[۳].

^[۴].

جستارهای وابسته

منابع

سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت.

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۴۴۲
↑ نعمانی، الغیبة، ص ۲۲۵
↑ علی غفارزاده، پژوهشی پیرامون زندگانی نواب خاص امام زمان علیه السّلام، ص ۸۵
↑ سلیمیان، خدامراد،فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۲۵۷ - ۲۵۸.

[1] شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۴۴۲

[2] نعمانی، الغیبة، ص ۲۲۵

[3] علی غفارزاده، پژوهشی پیرامون زندگانی نواب خاص امام زمان علیه السّلام، ص ۸۵

[4] سلیمیان، خدامراد،فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۲۵۷ - ۲۵۸.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]