مضطر

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون امام مهدی(ع) است. "امام مهدی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

امام مهدی در قرآن | امام مهدی در حدیث | امام مهدی در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام مهدی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

مضطر در لغت به معنای کسی است که بیماری، فقر یا سختی‌‏های روزگار، او را ناگزیر به تضرّع در درگاه خداوند سبحانه و تعالی کرده است^[۱]. در برخی روایات، این واژه، به عنوان یکی از القاب حضرت مهدی(ع)‏ شمرده شده و در قرآن مجید نیز مورد اشاره قرار گرفته است: ﴿﴿ أَمَّن يُجِيبُ الْمُضْطَرَّ إِذَا دَعَاهُ وَيَكْشِفُ السُّوءَ ﴾﴾^[۲]
در برخی روایات، این آیه به حضرت مهدی(ع)‏ و قیام آن حضرت تطبیق شده است. امام صادق(ع) فرمود: "این آیه درباره مهدی از آل محمد(ع) نازل شده است. به خدا سوگند! مضطر او است. هنگامی که در مقام ابراهیم دو رکعت نماز به جا می‏‌آورد و دست به درگاه خداوند متعال برمی‏دارد، خداوند سبحانه و تعالی دعای او را اجابت می‌‏کند، ناراحتی‏‌ها را برطرف می‏‌سازد و او را خلیفه روی زمین قرار می‏‌دهد^[۳].
بدون شک منظور از این تفسیر، منحصر ساختن مفهوم آیه، به وجود مبارک حضرت مهدی(ع)‏ نیست؛ بلکه آیه معنای گسترده‌‏ای دارد که یکی از مصداق‏های روشن آن، وجود حضرت مهدی(ع)‏ است. زمانی که همه جا را فساد می‌‏گیرد، درها بسته می‌‏شود، بشریت در بن‏بست سختی قرار می‌‏گیرد و حالت اضطرار در کل عالم نمایان می‌‏شود، این هنگام، حضرت مهدی(ع)‏ در مقدس‏ترین نقطه روی زمین، دست به دعا برمی‌‏دارد و تقاضای برطرف شدن سختی می‏‌کند. خداوند سبحانه و تعالی نیز این دعا را سرآغاز انقلاب مقدس جهانی او قرار می‌‏دهد و به مصداق‏ ﴿﴿وَيَجْعَلُكُمْ خُلَفَاء الأَرْضِ ﴾﴾^[۴]^[۵]^[۶].

جستارهای وابسته

منابع

سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت.

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ طریحی، مجمع البحرین، ج ۳، ص ۳۷۳
↑ یا آن کسی که به درمانده، چون وی را بخواند، پاسخ می‌دهد و بلا را (از او) می‌گرداند؟ و شما را جانشینان زمین می‌گرداند؛ آیا با خداوند، خدایی (دیگر) هست؟ اندک پند می‌پذیرید؛ سوره نمل، آیه: ۶۲.
↑ " نَزَلَتْ فِي الْقَائِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ (ع)، هُوَ وَ اللَّهِ‏ الْمُضْطَرُّ إِذَا صَلَّى‏ فِي‏ الْمَقَامِ‏ رَكْعَتَيْنِ‏- وَ دَعَا اللَّهَ فَأَجَابَهُ‏ وَ يَكْشِفُ السُّوءَ وَ يَجْعَلُهُ خَلِيفَةً فِي الْأَرْض‏‏ ‏‏‏‏‏‏"، علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج ۲، ص ۱۲۹؛ نیز ر. ک: نعمانی، الغیبة، ص ۳۱۴
↑ شما را جانشینان زمین می‌گرداند؛ سوره نمل، آیه: ۶۲.
↑ ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص ۵۲۱ و ۵۲۲
↑ سلیمیان، خدامراد،فرهنگ‌نامه مهدویت، ص: ۴۰۲ - ۴۰۳.

[1] طریحی، مجمع البحرین، ج ۳، ص ۳۷۳

[2] یا آن کسی که به درمانده، چون وی را بخواند، پاسخ می‌دهد و بلا را (از او) می‌گرداند؟ و شما را جانشینان زمین می‌گرداند؛ آیا با خداوند، خدایی (دیگر) هست؟ اندک پند می‌پذیرید؛ سوره نمل، آیه: ۶۲.

[3] " نَزَلَتْ فِي الْقَائِمِ مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ (ع)، هُوَ وَ اللَّهِ‏ الْمُضْطَرُّ إِذَا صَلَّى‏ فِي‏ الْمَقَامِ‏ رَكْعَتَيْنِ‏- وَ دَعَا اللَّهَ فَأَجَابَهُ‏ وَ يَكْشِفُ السُّوءَ وَ يَجْعَلُهُ خَلِيفَةً فِي الْأَرْض‏‏ ‏‏‏‏‏‏"، علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج ۲، ص ۱۲۹؛ نیز ر. ک: نعمانی، الغیبة، ص ۳۱۴

[4] شما را جانشینان زمین می‌گرداند؛ سوره نمل، آیه: ۶۲.

[5] ناصر مکارم شیرازی و دیگران، تفسیر نمونه، ج ۱۵، ص ۵۲۱ و ۵۲۲

[6] سلیمیان، خدامراد،فرهنگ‌نامه مهدویت، ص: ۴۰۲ - ۴۰۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]