پرچم‌های سیاه

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون امام مهدی(ع) است. "امام مهدی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

امام مهدی در قرآن | امام مهدی در حدیث | امام مهدی در نهج البلاغه | امام مهدی در معارف دعا و زیارات | امام مهدی در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام مهدی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

از نشانه‏‌های ظهور حضرت مهدی(ع)
در روایات مربوط به حضرت مهدی(ع) و ظهور ایشان سخن از "پرچم‏‌های سیاه از خراسان" به میان آمده است. مضمون این روایات، آن است که پیش از ظهور امام مهدی(ع) در منطقه خراسان ^[۱] انقلابی برپا می‌‏شود و مردم، در حالی که پرچم‏‌های سیاه را به اهتزاز در آورده‌‏اند، به حرکت درمی‏‌آیند^[۲].
پدیدار شدن این نشانه در آستانه ظهور و اندکی پیش از آن خواهد بود؛ به گونه‌‏ای که حضرت مهدی(ع) آنان را به سوی خویش فرا می‌‏خواند. امام باقر(ع) می‌‏فرماید: پرچم‏‌های سیاهی از خراسان بیرون می‌‏آید و به جانب کوفه به حرکت درمی‌‏آید. چون مهدی(ع) ظاهر شود، اینان کسی را برای بیعت نزد آن حضرت می‌‏فرستند^[۳]. سخنان دیگری نیز وجود دارد که نشان می‌‏دهد خروج پرچم‌‏های سیاه از خراسان، قیامی است که در آینده و در آستانه ظهور برپا می‌‏شود. در حقیقت، برخی یاران حضرت مهدی(ع) همراه آن پرچم‌‏های سیاه خواهند بود. رسول خدا(ص) فرموده است:" هنگامی که پرچم‏‌های سیاه را دیدید که از خراسان می‌‏آیند، به سوی آن بشتابید؛ اگرچه با سر خوردن بر روی برف‌‏ها باشد. به درستی که در آن، خلیفه مهدی است"^[۴].
برخی پنداشتند مقصود از خروج پرچم‏‌های سیاه از خراسان، قیام ابو مسلم خراسانی بر ضد حاکمیت هزار ماهه بنی امیه است‏^[۵] که به از هم گسستن حکومت بنی امیه و روی کار آمدن بنی عباس انجامید.
مستند اینان، روایت زکار از امام صادق(ع) و بعضی قراین و مؤیدات تاریخی است. در این روایت، با اشاره به نام و مشخصات ابو مسلم خراسانی، وی صاحب پرچم‌‏های سیاه، یاد شده است^[۶]. این پندار نادرست است؛ زیرا روایت زکار که مهم‏ترین مستند و دلیل به شمار می‌‏رود از نظر سند ضعیف و غیر قابل ‏اعتماد است. افزون بر این، تطبیق این نشانه بر شورش ابو مسلم خراسانی، در بیش از یک قرن پیش از تولد امام مهدی(ع) و نشانه ظهور دانستن آن، بسیار بعید است.
این نکته نیز در خور توجه است که حاکمان بنی عباس، تلاش می‌‏کردند قدرت را از دست بنی امیه بگیرند؛ از این‏ رو می‏‌خواستند شورش ابو مسلم خراسانی را در راستای قیام مهدی(ع) و نشانه ظهور وی قلمداد کنند بر این اساس، بعید نیست حاکمان بنی عباس، به دلخواه خویش، در این روایات دست برده و آن‏ها را بر خود تطبیق کرده باشند^[۷]^[۸].

جستارهای وابسته

منابع

سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت.

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ خراسان قدیم، شامل قسمت‏های زیادی از ایران، افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان.
↑ ر. ک: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۵۲
↑ " تَنْزِلُ‏ الرَّايَاتُ‏ السُّودُ حَتَّى‏ تَخْرُجَ‏ مِنْ‏ خُرَاسَانَ‏ إِلَى‏ الْكُوفَةِ فَإِذَا ظَهَرَ الْمَهْدِيُ‏ (ع) بَعَثَ إِلَيْهِ بِالْبَيْعَةِ ‏ ‏‏‏‏‏‏‏" شیخ طوسی، کتاب الغیبة،، ص ۴۵۳، ح ۴۵۷
↑ " إِذَا رَأَيْتُمْ‏ الرَّايَاتِ‏ السُّودَ قَدْ أَقْبَلَتْ‏ مِنْ‏ خُرَاسَانَ‏ فَأْتُوهَا وَ لَوْ حَبْواً عَلَى الثَّلْجِ فَإِنَّ فِيهَا خَلِيفَةَ اللَّهِ الْمَهْدِيَّ ‏‏‏‏‏‏‏"، اربلی، کشف الغمة، ج ۲، ص ۴۷۲. نیز، ر. ک: مسند احمد، ج ۵، ص ۲۷۷؛ متقی هندی، کنز العمال، ج ۱۱، ص ۱۶۰، ح ۳۱۰۳۳
↑ ر. ک: سید محمد صدر، تاریخ غیبت کبرا، ص ۴۵۸
↑ نعمانی، الغیبة، ص ۱۲۵
↑ جمعی از نویسندگان، چشم‏ به‏راه مهدی (ع)، ص ۲۹۶
↑ سلیمیان، خدامراد،فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۱۳۶ - ۱۳۷.

[1] خراسان قدیم، شامل قسمت‏های زیادی از ایران، افغانستان، ترکمنستان، تاجیکستان و ازبکستان.

[2] ر. ک: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۵۲

[3] " تَنْزِلُ‏ الرَّايَاتُ‏ السُّودُ حَتَّى‏ تَخْرُجَ‏ مِنْ‏ خُرَاسَانَ‏ إِلَى‏ الْكُوفَةِ فَإِذَا ظَهَرَ الْمَهْدِيُ‏ (ع) بَعَثَ إِلَيْهِ بِالْبَيْعَةِ ‏ ‏‏‏‏‏‏‏" شیخ طوسی، کتاب الغیبة،، ص ۴۵۳، ح ۴۵۷

[4] " إِذَا رَأَيْتُمْ‏ الرَّايَاتِ‏ السُّودَ قَدْ أَقْبَلَتْ‏ مِنْ‏ خُرَاسَانَ‏ فَأْتُوهَا وَ لَوْ حَبْواً عَلَى الثَّلْجِ فَإِنَّ فِيهَا خَلِيفَةَ اللَّهِ الْمَهْدِيَّ ‏‏‏‏‏‏‏"، اربلی، کشف الغمة، ج ۲، ص ۴۷۲. نیز، ر. ک: مسند احمد، ج ۵، ص ۲۷۷؛ متقی هندی، کنز العمال، ج ۱۱، ص ۱۶۰، ح ۳۱۰۳۳

[5] ر. ک: سید محمد صدر، تاریخ غیبت کبرا، ص ۴۵۸

[6] نعمانی، الغیبة، ص ۱۲۵

[7] جمعی از نویسندگان، چشم‏ به‏راه مهدی (ع)، ص ۲۹۶

[8] سلیمیان، خدامراد،فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۱۳۶ - ۱۳۷.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]