آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۶۴: خط ۶۴:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۴. آقای دکتر شرفی؛}}
{{جمع شدن|۴. حجت الاسلام و المسلمین هدایت‌نیا؛}}
[[پرونده:152021.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[فرج‌الله هدایت‌نیا]]]]
::::::حجت الاسلام و المسلمین '''[[فرج‌الله هدایت‌نیا]]'''، در مقاله ''«[[ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات (مقاله)| ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات]]»'' در این‌باره گفته است:
:::::#«'''بُعد فردی [[انتظار]]:''' [[دینداری]] و [[پارسایی]] از مهم‌ترین خصوصیات [[منتظران]] [[دینداری]]، [[پارسایی]] و [[پرهیزگاری]] است. شخص [[منتظر]] خود را در منظر [[خدا]] و اولیای او می‌‌بیند. نظارت [[خدا]] و [[پیامبر]] و [[امامان]] بر [[اعمال]] ما از حقایق [[قرآنی]] است. [[قرآن کریم]] می‌‌فرماید: {{متن قرآن|اعْمَلُوا فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.</ref>. لفظ {{متن قرآن|المُؤْمِنُونَ}} به [[امام]] [[معصوم]] و [[اوصیاء]] [[رسول خدا]] [[تفسیر]] شده است<ref>ر.ک: طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج۹، ص۲۸۰ – ۳۷۸.</ref>. بنابراین مقصود از مؤمنون در این [[آیه]] [[ائمه معصومین]] هستند. در روایتی از [[امام رضا]]{{ع}} به عرضه [[اعمال شیعیان]] به [[امام]] زمانشان اشاره شده است: [[موسی]] بن سیار که که [[راوی]] این [[حدیث]] است می‌‌گوید: با آقا [[امام]] ‌رضا{{ع}} در حال حرکت بودیم که صدای مردمی که جنازه‌ای را حمل می‌کردند به گوشمان رسید.[[امام رضا]]{{ع}} پیاده شد و به طرف آنان راه افتاد. پس از [[دفن]] میت، [[امام]] او را به [[عاقبت]] [[نیکو]] و [[بهشت]] برین [[بشارت]] داد. پرسیدم: مگر او را می‌‌شناسی؟ در پاسخ فرمود: "آیا نمی‌دانی که ما گروه [[امامان]]، [[اعمال شیعیان]] ما هر صبح و [[شام]] به ما عرضه می‌‌شود؟"<ref>بحارالانوار، ج۴۹، ص۹۹.</ref>. بنابراین، [[اعمال]] [[شیعه]] در هر دوره‌ای به محضر [[امام]] زمانش عرضه می‌‌شود. [[امام زمان]] ما نیز [[حضرت مهدی]]{{ع}} است و اوست که از حال ما خبر دارد و برای او [[غیبت]] و حضور فرقی ندارد<ref>[[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات (مقاله)| ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات]]، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref>.
:::::#'''[[آگاهی]] و هوشیاری:''' [[آگاهی]]، [[دانایی]] و هوشیاری از دیگر اوصاف [[منتظران]] است. [[منتظر]] با [[نادانی]] میانه‌ای ندارد. او اهل [[معرفت]] است؛ [[معرفت]] به [[خدای سبحان]] {{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي نَفْسَكَ}}، [[معرفت]] به [[پیامبر]] {{متن حدیث| اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي رَسُولَكَ}} و [[معرفت]] نسبت به [[حجت خدا]] بر خود {{متن حدیث|اللَّهُمَّ عَرِّفْنِي حُجَّتَكَ}}. او نسبت به [[موقعیت]] خود و شرایط زمانی که در آن به سر می‌‌برد، [[شناخت کامل]] دارد. به [[دلیل]] همین [[شناخت]] و [[آگاهی]]، آنان بر [[مردم]] [[عصر حضور]] [[برتری]] دارند. در روایتی از [[رسول گرامی اسلام]]، آنان به {{متن حدیث|أَعْظَمَ النَّاسِ يَقِيناً}} توصیف شده‌اند. سبب را اینگونه معرفی می‌‌کند که به [[پیامبر]] و [[جانشینان]] وی [[اعتقاد]] دارند، در حالی که آنان را ندیده‌اند. به همین [[دلیل]]، از کسانی که [[رسول خدا]] را دیده و به او [[ایمان]] آورده‌اند، بهتر هستند<ref>{{متن حدیث|وَ اعْلَمْ أَنَّ أَعْظَمَ النَّاسِ يَقِيناً- قَوْمٌ يَكُونُونَ فِي آخِرِ الزَّمَانِ لَمْ يَلْحَقُوا النَّبِيَّ وَ حُجِبَ عَنْهُمُ الْحُجَّةُ فَآمَنُوا بِسَوَادٍ فِي بَيَاضٍ}}. بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۵۲.</ref><ref>[[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات (مقاله)| ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات]]، ص۱۱۶-۱۱۷.</ref>.
:::::#'''[[امیدواری]]:''' [[غیبت امام زمان]]{{ع}} هرچند طولانی شود، شخص [[منتظر]] را مأیوس نمی‌سازد و موجب نمی‌شود که او [[امام]] خود را فراموش کند. در فرمانی از [[امیر]] بیان، [[علی]]{{ع}}، خطاب به [[منتظران]] چنین آمده است:"[[چشم به راه]] رسیدن [[فرج]] باشید و از کارگشایی و آسایش‌ رسانی نومید نشوید، زیرا که [[بهترین]] [[اعمال]]، [[انتظار فرج]] است" <ref>{{متن حدیث|انْتَظِرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأُمُورِ إِلَى اللَّهِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۳.</ref>. فرد [[منتظر]] [[امیدوار]] است و همواره [[چشم به راه]] [[ظهور امام]] خود خواهد بود. او در [[دوران غیبت]] با [[امام]] در ارتباط است. [[امام باقر]]{{ع}} جمله "رابطوا" را در در [[آیه]] ۲۰۰ سوره [[مبارکه]] [[آل عمران]]<ref>{{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}} «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید  و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید».</ref> به ارتباط با [[امام]] [[منتظر]] معنا کرده و فرموده است: {{متن حدیث|وَ رَابِطُوا إِمَامَكُمْ الْمُنْتَظَرَ}}<ref>{{متن حدیث|فِي مَعْنَى قَوْلِهِ تَعَالَى: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا}}، قَالَ اصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّكُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَكُمُ الْمُنْتَظَرَ}}؛ النعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۲۶.</ref>. [[شیعه]] [[منتظر]] به طور مداوم برای [[ظهور امام]] [[دعا]] می‌‌کند و از [[خدای سبحان]] می‌‌خواهد که [[توفیق]] حضور در رکابش را به او [[عنایت]] کند. این آرزوی همه [[شیعیان]] و دعای همیشگی آنان است:{{متن حدیث|اللَّهُمَّ إِنْ حَالَ بَيْنِي وَ بَيْنَهُ الْمَوْتُ الَّذِي جَعَلْتَهُ عَلَى عِبَادِكَ حَتْماً مَقْضِيّاً فَأَخْرِجْنِي مِنْ قَبْرِي مُؤْتَزِراً كَفَنِي شَاهِراً سَيْفِي مُجَرِّداً قَنَاتِي مُلَبِّياً دَعْوَةَ الدَّاعِي فِي الْحَاضِرِ وَ الْبَادِي}}.<ref>[[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات (مقاله)| ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات]]، ص۱۱۸-۱۱۹.</ref>.
:::::#'''[[بردباری]] و [[استواری]]:''' از دیگر اوصاف [[منتظران]] [[استواری]] و [[بردباری]] است. [[استوار]] در [[ولایت امام]] [[منتظر]] و بردبار در سختی‌های دوران [[انتظار]]. این [[استواری]] و [[بردباری]] نتیجه همان [[آگاهی]] و هوشیاری است که در سطور گذشته بیان شده است. [[منتظران]] با [[آگاهی]] از درستی باورهای خود و [[حقانیت]] اعتقادشان در [[امامت حضرت مهدی]]{{ع}}، بر سر [[عقیده]] خویش [[ایستادگی]] و در برابر دشواری‌های دوران [[انتظار]] [[صبر]] می‌کنند. [[رسول گرامی اسلام]] در توصیف [[بردباری]] آنان فرموده است: "پس از شما مردمی خواهند آمد که به یک تن از آنان [[پاداش]] پنجاه تن از شما داده خواهد شد. [[اصحاب]] گفتند: ای [[رسول خدا]]! ما در جنگ‌های [[بدر]] و [[احد]] و [[حنین]] با تو بوده‌ایم و درباره ما آیاتی از [[قرآن]] نازل شده است. حال چگونه است که [[پاداش]] آنان از اجر ما بیشتر است؟ [[رسول خدا]] در پاسخ فرمود: اگر شما در شرایطی که آنان قرار خواهند گرفت قرار بگیرید، [[تحمل]] و [[شکیبایی]] آنان را نخواهید داشت"<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۳۱.</ref>.[[امام]] [[موسی بن جعفر]]{{ع}} نیز فرموده است: "خوشا به حال [[شیعیان]] ما که در [[دوران غیبت]] [[قائم]] ما به [[محبت]] ما چنگ می‌‌زنند و به [[ولایت]] ما و [[برائت]] از [[دشمنان]] ما ثابت هستند. آنان از ما و ما نیز از آنان هستیم: آنان به [[امامت]] ما [[راضی]] و ما به [[تشیع]] آنان [[راضی]] هستیم"<ref>{{متن حدیث|طُوبَى لِشِيعَتِنَا الْمُتَمَسِّكِينَ بِحُبِّنَا فِي غَيْبَةِ قَائِمِنَا الثَّابِتِينَ عَلَى مُوَالاتِنَا وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِنَا أُولَئِكَ مِنَّا وَ نَحْنُ مِنْهُمْ قَدْ رَضُوا بِنَا أَئِمَّةً وَ رَضِينَا بِهِمْ شِيعَةً وَ طُوبَى لَهُمْ هُمْ وَ اللَّهِ مَعَنَا فِي دَرَجَتِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ}}؛ بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۵۱.</ref><ref>[[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات (مقاله)| ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات]]، ص۱۱۹.</ref>.
:::::#'''[[اخلاق]] [[اسلامی]]:''' در [[روایات معصومین]]{{ع}} بر این ویژگی تأکید شده است؛ که فرد [[منتظر]] [[صاحب]] خلق [[نیکو]] و [[مظهر]] [[اخلاق]] [[اسلامی]] است. [[امام صادق]]{{ع}} درباره این ویژگی [[منتظر]] فرموده است: "هر کس خوش دارد در شمار [[اصحاب حضرت مهدی]] باشد، پس باید [[منتظر]] باشد و ترک [[معصیت]] کند و به [[اخلاق]] حسنه آراسته شود"<ref>{{متن حدیث|مَنْ سُرَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ}}؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۷.</ref>. بنابراین فرد [[منتظر]] با دیگران خوش‌رفتار است. او در [[خانواده]]، با [[همسایگان]] و در [[جامعه]] خوش‌رو و خوش‌گو است و معاشرتش با دیگران به گونه‌ای است که زینت [[امام]] است.<ref>[[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات (مقاله)| ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات]]، ص۱۲۰.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
 
{{جمع شدن|۵. حجت الاسلام و المسلمین ضمیری؛}}
[[پرونده:Pic2929.jpg|بندانگشتی|right|100px|[[محمد رضا ضمیری]]]]
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] '''[[محمد رضا ضمیری]]'''، در مقاله ''«[[کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی (مقاله)|کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«[[انتظار]] شخصیت فرد [[منتظر]] را تقویت می‌‌کند و او را برای ایفای نقش‌های [[جدید]] [[اجتماعی]] [[کمک]] می‌‌رساند. [[انتظار]]، صفتی است که موجب می‌‌شود شخصیت فرد دگرگون شود. [[انتظار]] به عادت‌ها، نگرش فرد [[منتظر]] به خود موجب و [[جامعه]] و مجموعه‌ تصورات او از [[نفس]] و [[جامعه]] اثر می‌‌گذارد و موجب بروز نقش‌های جدیدی برای فرد [[منتظر]] می‌شود و پایگاه [[اجتماعی]] او در [[جامعه]] در اثر [[پویایی]] و تحرک و تحول در [[جامعه]] تغییر می‌‌یابد.
::::::[[شخصیت انسان]] [[منتظر]] در اثر [[انتظار]] [[موعود]] [[عدالت‌گستر]] و [[امید]] [[اصلاح جامعه]] و [[زمینه‌سازی]] برای [[حکومت]] [[انتظار]] جهانی به قول یونک به یک شخصیت که دارای دو خصوصیت است تبدیل می‌‌گردد. از بُعد درونی به یک نوع خود هشیاری می‌‌رسد که [[آینده]] را به گونه‌ای روشن می‌‌بیند که باید زمینه را برای آمدن [[موعود منتظر]] فراهم کند و از بعد بیرونی که این شخصیت دارای نقش و بالطبع پایگاه [[جدید]] [[اجتماعی]] می‌گردد. چرا که در تمام لحظات شب و روز از هر تلاشی برای تحقق آرمان‌های [[مهدوی]] فروگذار نمی‌کند.
::::::این شخصیت در برابر انواع آلودگی رایج [[جامعه]] [[مقاومت]] می‌‌کند. زیرا خود را برای دریافت واقعیت روشن و جدیدی آماده ساخته است. [[جامعه]] موعودی که سرتاسر [[عدالت]] و [[پاکی]] و [[قداست]] است، این [[آمادگی]] او را از درون چنان مقاوم می‌‌سازد باشد که در برابر هر [[ناهنجاری]] که در تضاد با آرمان‌های [[مهدی منتظر]] باشد، [[ایستادگی]] می‌کند. [[شخصیت انسان]] [[منتظر]] به یک [[مصونیت]] [[اخلاقی]] و [[اجتماعی]] ‌‌دست یابد که [[صلابت]] و [[نیرومندی]] آن می‌‌تواند [[انسان]] [[منتظر]] را در ‌‌برابر هر کجروی و [[ناهنجاری]] حفظ کند.
::::::از بُعد بیرونی [[شخصیت انسان]] [[منتظر]] نقش [[اجتماعی]] تازه‌ای برای او تعریف می‌‌کند. این نقش همانا عدالت‌جویی و [[مبارزه]] با هر گونه [[فساد]] و [[تبعیض]] است. بنابراین یکی از مهم‌ترین کارکردهای [[اجتماعی]] [[انتظار]] در بعد [[اصلاح]] ناهنجاریها است.، تقویت [[نظام]] [[شخصیت انسان]] [[منتظر]] در بعد درونی و بیرونی است.
::::::در روایتی از [[امام باقر]] {{ع}} [[نقل]] شده است که آن [[حضرت]] در [[تفسیر]] [[آیه شریفه]] {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید  و از مرزها نگهبانی کنید  و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> فرمودند: "بر انجام [[واجبات]] [[صبر]] کنید و با دشمنان‌تان [[پایداری]] کنید و پیوند خود را با [[امام]] منتظرتان مستحکم کنید"<ref>{{متن حدیث|اصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّكُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَكُمُ الْمُنْتَظَرَ}}؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۳۴.</ref>.
::::::جمله اول، که سفارش [[صبر]] بر انجام [[تکالیف]] است، اشاره به بعد درونی شخصیت دارد که [[انسان]] [[منتظر]] می‌‌بایست از درون شخصیت خویش را برای انجام [[تکالیف]] متناسب با [[انتظار]] مستحکم و از تزلزل‌ها حفظ کند و جمله دوم که [[پایداری]] با [[دشمنان]] را بیان می‌‌دارد، به بعد بیرونی شخصیت [[منتظر]] اشارت دارد که فرد [[منتظر]] می‌‌بایست نقش [[اجتماعی]] مهم خویش را که همانا [[پایداری]] در [[ستیز]] با [[دشمنان]] است در [[عصر غیبت]] تقویت سازد»<ref>[[محمد رضا ضمیری|ضمیری، محمد رضا]]، [[کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی (مقاله)|کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی]]، ص ۲۹۴-۲۹۶.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
 
{{جمع شدن|۶. آقای دکتر شرفی؛}}
[[پرونده:16667.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[محمد رضا شرفی]]]]
[[پرونده:16667.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[محمد رضا شرفی]]]]
::::::آقای دکتر '''[[محمد رضا شرفی]]'''، در مقاله ''«[[مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار (مقاله)|مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::آقای دکتر '''[[محمد رضا شرفی]]'''، در مقاله ''«[[مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار (مقاله)|مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:
خط ۷۱: خط ۹۲:
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}


{{جمع شدن|۵. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛}}
{{جمع شدن|۷. آقای دکتر عبدی‌پور؛}}
[[پرونده:Pic3001.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[حسن عبدی‌پور]]]]
::::::آقای دکتر '''[[حسن عبدی‌پور]]'''، در کتاب ''«[[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]»'' در این‌باره گفته است:
:::::#«'''[[خداپرستی]]:''' گام نخست برای فرد [[منتظر]] در مسیر [[خودسازی]]، "[[خداپرستی]]" و اجتناب از شیطان‌پرستی است. [[توحید]] و [[یکتاپرستی]] و [[مبارزه با شیطان]] است که [[انتظار]] را معنا می‌‌بخشد و همه حرکت‌های [[انسان]] را به سمت و سوی واحدی سوق می‌‌دهد. [[پرستش]] [[خدا]]، در واقع عهدی است که از روز ازل و هنگام [[آفرینش]]، [[خدا]] با [[بشر]] بسته است، در [[قرآن]] می‌‌خوانیم: {{متن قرآن|أَلَمْ أَعْهَدْ إِلَيْكُمْ يَا بَنِي آدَمَ أَنْ لَا تَعْبُدُوا الشَّيْطَانَ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ * وَأَنِ اعْبُدُونِي هَذَا صِرَاطٌ مُسْتَقِيمٌ}}<ref>«ای فرزندان آدم! آیا به شما سفارش  نکردم که شیطان را نپرستید که او دشمن آشکار شماست؟ * و اینکه مرا بپرستید که این راهی است راست؟» سوره یس، آیه ۶۰-۶۱.</ref>. دغدغه مهم [[حضرت]] هم آن است که [[بشر]] به این [[عهد الهی]]، پای‌بند باشد؛ چنان که ایشان فرموده است: "اگر [[شیعیان]] ما - که [[خداوند]] آنان را به [[اطاعت]] خویش موفق گرداند. در [[وفای به عهد الهی]]، هم‌دل و هم‌پیمان می‌‌شدند، [[سعادت]] [[دیدار]] ما از آنان به تأخیر نمی‌افتاد"<ref>{{متن حدیث|وَ لَوْ أَنَّ أَشْيَاعَنَا وَفَّقَهُمْ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ عَلَى اجْتِمَاعٍ مِنَ الْقُلُوبِ فِي الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ عَلَيْهِمْ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْيُمْنُ بِلِقَائِنَا}}؛ بحار الانوار، ج۵۳، ص۱۷۷.</ref>. شایان ذکر است، [[عهد الهی]]، چیزی جز [[پرستش]] [[خداوند متعال]] نیست و این کارکرد مهم [[انتظار]] است که [[آدمی]] را به [[پیمان]] نخستینی که با [[حضرت]] [[حق]]، برای [[پرستش]] او بسته است، رهنمون می‌‌کند.
:::::#'''[[پرهیزگاری]]:''' [[پرهیزگاری]]، ملاک و معیاری است که همه رفتارهای [[آدمی]] را با آن می‌سنجند و قوه‌ای است که [[آدمی]] با ایجاد آن، تمام [[اعمال]] خویش را جهت‌دار و پرمعنا می‌‌سازد. [[جایگاه]] [[تقوا]] و [[پرهیزگاری]] در [[آموزه‌های دینی]]، چنان رفیع و پر [[عظمت]] است که [[تقرب]] و ارجمندی [[آدمیان]] در نزد [[خدا]]، با آن سنجیده می‌‌شود: {{متن قرآن|إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ}}<ref>«بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست» سوره حجرات، آیه ۱۳.</ref>. بی‌شک این مهم از مقوله "تقوای [[گریز]]" نیست، بلکه تقوایی است که هم فرد و هم اجتماع را به [[سازندگی]] سوق می‌‌دهد و [[منتظر]] کسی است که "تقوای مثبت" را در خود، پرورش دهد و کارکرد مهم [[انتظار]]، بروز چنین حالتی در وجود شخص است. با این مبنا فرد [[منتظر]]، بی‌مبالات نیست و با [[پرهیزگاری]] به مرزهای [[گناه]] و [[حرام]]، نزدیک نمی‌شود. در [[احادیث اسلامی]] به [[دلیل]] پراهمیت بودن "[[انتظار]]" آن را هم ردیف [[پرهیزگاری]] قلمداد کرده‌اند چنان که [[امام صادق]] می‌‌فرماید: {{متن حدیث|اجْتِنَابَ الْمَحَارِمِ وَ انْتِظَارَ الْفَرَجِ}}<ref>شیخ صدوق، خصال، ج۲، ص۷۹. </ref>. و در جای دیگر، [[انتظار]] و [[پرهیزگاری]] را شرط [[یاری]] [[امام زمان]] قرار داده است: "هر کس شادمان می‌‌شود به این که از [[یاران حضرت قائم]] باشد، پس [[انتظار]] بورزد و بر پایه [[تقوا]] و خوش خلقی، [[رفتار]] نماید، در حالی‌که [[منتظر]] است"<ref>{{متن حدیث|مَنْ سُرَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ}}؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۴۰. </ref>.
:::::#'''[[اخلاق نیکو]]:''' کار کرد مهمی که می‌‌توان از "[[انتظار]]" توقع داشت، آراستن فرد [[منتظر]] به [[اخلاق پسندیده]] و [[حسن معاشرت]] با [[مردم]] است. بی‌شک [[منتظران واقعی]] [[حضرت]]، وی را همچون [[پیامبر گرامی اسلام]]، تلاش‌گری بزرگ در جهت تکمیل [[مکارم اخلاق]] می‌‌دانند و اساساً [[ظهور]] او را برای همین منظور، لازم می‌‌دانند؛ یعنی برای [[اصلاح]] زشتی‌های [[اخلاقی]] و پلیدی‌های [[اجتماعی]]. از این رو، خود باید به [[بهترین]] [[اخلاق]] آراسته باشند. [[یاوران]] آن [[حضرت]]، خوش اخلاق‌ترین افراد [[جامعه]] اسلامی‌اند. در [[حدیثی]] از [[امام صادق]] آمده است که: {{عربی|وَ انْتِظَارَ الْفَرَجِ بِالصَّبْرِ وَ حُسْنَ الصُّحْبَةِ وَ حُسْنَ الْجِوَارِ}}<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۴۰.</ref>. مطابق این [[حدیث]]، [[انتظار]] به حرف و سخن نیست، بلکه در [[کردار]] نیکوی شخص، نمودار می‌‌گردد. باصبر، بانیکو سخن گفتن با رفتارهای [[پسندیده]] در [[همسایگی]] و [[هم‌نشینی]].
:::::#'''[[مهرورزی]]:''' [[انسان]] منتظری که خود و هستی را شناخته و با این [[شناخت]]، "[[خدا]]" را دریافته است به او [[عشق]] می‌‌ورزد و با همین ویژگی، [[عاشق]] همه موجودات او نیز می‌‌شود: "عاشقم بر همه عالم که همه عالم از اوست". در این میان، بیشترین علاقه او، به "[[انسان]]" است که هم‌نوع خویش می‌‌باشد و نیازها و خواسته‌های همانند او دارد. لذا در سراسر [[آموزه‌های دینی]]، مهر و [[محبت]] به [[بندگان خدا]]، نشانه بارز [[ایمان]] شناخته شده است. اساسا بنا به فرمایش [[امام صادق]] [[دین]] چیزی جز [[محبت]] نیست: {{متن حدیث|هَلِ الدِّينُ إِلَّا الْحُبُّ}}<ref>تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۶۷ و بحارالانوار، ج۲۷، ص۹۵.</ref>. کارکرد [[انتظار]] آن است که این حالت [[مهرورزی]] را در فرد [[منتظر]]، تقویت می‌کند، زیرا باید [[منتظران ظهور]] او را [[دوست]] داشت و از احوال‌شان جویا شد و به آنان مهر ورزید. [[رسول خدا]] فرمود: "خوشا به حال کسی‌که "[[قائم اهل بیت]]" مرا [[درک]] کند در حالی‌که در زمان غیبتش و قبل از [[قیام]] به او [[اقتدا]] نموده و [[دوست]] بدارد دوستانش را و با دشمنانش [[دشمنی]] کند"<ref>{{متن حدیث|طُوبَى لِمَنْ أَدْرَكَ قَائِمَ أَهْلِ بَيْتِي وَ هُوَ يَأْتَمُّ بِهِ فِي غَيْبَتِهِ قَبْلَ قِيَامِهِ وَ يَتَوَلَّى أَوْلِيَاءَهُ وَ يُعَادِي أَعْدَاءَهُ}}؛
بحار الانوار، ج۵۱، ص۷۲.</ref>. این [[محبت]] و [[مهرورزی]] باید به [[بندگان]] ویژه [[خدا]] بیشتر باشد و هر مؤمنی به [[دلیل]] ویژگی‌های [[فطری]] خود باید بکوشد با [[عمل به واجبات]] و ترک [[محرمات]] و نیز دیگر وسیله‌ها، زمینه‌های [[محبت]]، به [[اهل‌بیت]] را فراهم آورد، [[امام زمان]] می‌‌فرماید: {{متن حدیث|فَلْيَعْمَلْ كُلُّ امْرِئٍ مِنْكُمْ بِمَا يَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا}}<ref> بحار الانوار، ج۵۳، ص۱۷۵</ref>.
:::::#'''[[زهد]] ورزی:''' سالک با [[زهد]] ورزی، [[مقامات]] [[سلوک]] را چالاکانه می‌‌پیماید و به قله‌های رفیع [[معنویت]]، دست می‌‌یازد. همه سالکانی که در این مسیر گام نهاده‌اند، ملاک و معیار مهم را "[[زهد]]" دانسته‌اند. تعریف درست [[زهد]] به قول [[امام علی]]<ref>نهج البلاغه، کلمات القصار ۴۳۹، «الزهد کله بین کلمتین من القرآن..».</ref> در این آیت [[قرآنی]] است که: {{متن قرآن|لِكَيْلَا تَأْسَوْا عَلَى مَا فَاتَكُمْ وَلَا تَفْرَحُوا بِمَا آتَاكُمْ}}<ref>«تا بر آنچه از دست شما رفت دریغ نخورید و بر آنچه به شما دهد شادی نکنید» سوره حدید، آیه ۲۳.</ref>. اما تردیدی نیست که یکی از جنبه‌های مهم [[زهد]]، [[ساده‌زیستی]] است. اساسا [[گرایش]] به "تجمل" با [[سلوک]]، سازگار نیست. انسان‌هایی که برای خود، [[زندگی]] پر زرق و برقی، فراهم آورده‌اند و در عین حال از [[زهد]] و عرفان، دم می‌‌زنند، به تناقض گرفتار آمده‌اند و ادعای پوچ می‌کنند. [[امام]] و [[اسوه]] ما در روزگار کنونی یعنی [[حضرت حجت]]، مصداق بارز زهدورزی و دوری از [[تجملات]] است، چنان که [[امام رضا]] در توصیف ایشان می‌‌فرماید: "[[لباس]] [[قائم]] ما چیزی نیست جز پوشاکی [[خشن]] و غذای او چیزی نیست جز طعامی خشک"<ref>{{متن حدیث|مَا لِبَاسُ الْقَائِمِ إِلَّا الْغَلِيظُ وَ مَا طَعَامُهُ إِلَّا الْجَشِبُ}}؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۵۸.</ref>. کسانی که ادعای [[پیروی]] از این [[امام]] بزرگ را می‌‌کنند نباید حریصانه به دنبال [[دنیا]] باشند و [[همت]] خود را در [[نیکو]] پوشیدن و خوردن و [[لذت]] بردن، خلاصه کنند»<ref>[[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۴۶-۵۱.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
 
{{جمع شدن|۸. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن؛}}
[[پرونده:1368303.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]]]
[[پرونده:1368303.jpg|100px|right|بندانگشتی|[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]]]
::::::'''[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]»'' در این‌باره گفته‌اند:
::::::'''[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]'''، در کتاب ''«[[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]»'' در این‌باره گفته‌اند:

نسخهٔ ‏۲۳ دسامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۲:۰۴

الگو:پرسش غیرنهایی

آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / کارکردها، ویژگی‌ها و آثار انتظار
مدخل اصلیآثار فردی انتظار

آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ جامع اجمالی

* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
انصاری زینتی فقیهی شرفی پژوهشگران مؤسسه آینده روشن
  1. امید به آینده: انسان به امید زنده است. بدون امید نمی‌توان آینده‌نگر بود و به تحولات آینده نظر انداخت[۳]. امید به ظهور حضرت مهدی (ع) و اعتقاد به آمادگی مادی و معنوی برای ظهور آن حضرت، زایندۀ امید است[۴].
  2. خودسازی: انتظار فرج و ظهور در حقیقت به معنای آماده باش کامل فکری، عملی، مادی و معنوی است[۵] و منتظر واقعی کسی است که آلودگی‌های درون را پالایش کند و خانۀ دل را از زنگار گناه و ناپاکی‌ها پاک کند[۶] و خود را به صفات پسندیده آراسته و از گناه و دنیاطلبی و تجمّل اجتناب ورزد و با جدیّت و تلاش پیگیر و مبارزه با هواهای نفسانی و خودخواهی‌ها، ملکه تقوا را در خود ایجاد کند. چنین فردی می‌تواند خود را جزء منتظران آن حضرت به حساب آورد. امام صادق (ع) در این زمینه فرمود[۷]: «کسی که علاقه دارد از یاران و اصحاب حضرت قائم (ع) باشد، باید تقوا در خود ایجاد کند و خود را به صفات نیک و محاسن اخلاق مزین سازد و سپس در انتظار آن حضرت باشد. هر کس این آمادگی را به دست آورد و پیش از ظهور از دنیا برود، به اجر و پاداش یاران آن حضرت نایل خواهد شد. کوشش کنید و منتظر فرج و موفقیت باشید، ‌ای جماعتی که مورد توجه خدا هستید، پیروزی گوارایتان باد[۸]
  3. بصیرت در معارف مهدوی: انتظار فرج باعث می‌شود فرد مسلمان آنچه در توان دارد، به کار گیرد تا سطح اندیشه و آگاهی خود را بالا ببرد[۹] چون: اولاً: معرفت اساس اعتقاد صحیح است و اعتقاد صحیح، بدون شناخت حضرت حجت (ع) امکان ندارد.[۱۰]. ثانیاً: محبتی ارزش دارد که با معرفت همراه باشد، تا با شبهات دشمنان آفت نزند و پراستحکام بماند[۱۱]. امام باقر (ع) در این باره فرمود[۱۲]: «کسی که بمیرد و امام زمان خود را بشناسد، همانند کسی است که در خیمه حضرت قائم (ع) نزد آن حضرت باشد».[۱۳] مراد از شناخت امام تنها دانستن نام و خصوصیات و صفات آن حضرت نیست، بلکه باید علاوه بر آنها هدف امام را بشناسد و رفتار و گفتارش مورد پسند ایشان باشد و چنین شناختی او را از بدی‌ها، تنگ نظری‌ها، اختلاف‌ها و حسادت‌ها باز می‌دارد و وی را به خوبی‌ها و کمالات انسانی سوق می‌دهد و تحول و انقلابی ژرف در فکر و عمل او ایجاد می‌کند[۱۴].
  4. تمرکز افکار و نیروها: انتظار از لحاظ فردی، موجب تمرکز افکار و نیروهای آدمی می‌شود؛ زیرا همۀ آنها، ناظر به یک هدف، یعنی انتظار ظهور می‌‌شوند و این امر موجب وحدت شخصیت او می‌گردد و این وحدت شخصیت، از هرز رفتن توانایی‌ها و قابلیت‌ها، جلوگیری می‌کند و زمینۀ رشد و ظهور قدرتی شگرف و فوق العاده را فراهم می‌کند[۱۵].
  5. منحل نشدن در فساد محیط: اعتقاد به اینکه سرانجام، کرۀ زمین از شر مستکبران و ظالمان نجات یافته و اصلاح خواهد شد انسان را وادار می‌کند که خود ظلم نکند و دنبال فساد و بی بند و باری نرود[۱۶]و در برابر لغزش‌های محیطی محفوظ بماند[۱۷].
  6. پایداری در برابر حاکمان فاسد: بزرگ‌ترین پی‌آمد انتظار، صبر و مقاومت است. اگر بخواهیم جامعه‌ای مقاوم و پایدار داشته باشیم، ابتدا لازم است افراد آن به چنین صبر و مقاومتی دست یابند[۱۸].
  7. فرهنگ‌سازی: لازمۀ انتظار فرج این است که ابتدا خود را بسازیم سپس به سازندگی جامعه و تربیت دیگران، بخصوص خانواده و نزدیکان‌مان بپردازیم[۱۹]، تا دیگران هم مانند ما منتظر امام زمان (ع) باشند[۲۰].

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

  1. معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
  2. منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
  3. منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
  4. ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
  5. عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
  6. هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  7. انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
    1. ضرورت عقلی انتظار چیست؟ (پرسش)
    2. ضرورت نقلی انتظار چیست؟ (پرسش)
  8. آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
  9. جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
  10. نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
  11. انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
  12. شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا می‌کند؟ (پرسش)
  13. لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
    1. آیا زندگی با یاد امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    2. آیا آرزوی یاری کردن امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    3. آیا ایجاد آمادگی برا پیوستن به امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    4. آیا تربیت منتظران راستین از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
  14. دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  15. دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  16. آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
  17. آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
  18. چرا گفته می‌شود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
  19. دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
  20. آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتاب‌زده هستند؟ (پرسش)
  21. آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم می‌شود؟ (پرسش)
  22. آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی می‌شود؟ (پرسش)
  23. آیا اندیشه انتظار موعود در امت‌های پیشین بوده است؟ (پرسش)
  24. آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقه‌ای دارد؟ (پرسش)
  25. منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
  26. آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
  27. گونه‌های احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
  28. نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
    1. آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    2. آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    3. آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    4. آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    5. آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    6. آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    7. آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    8. آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    9. آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
  29. چرا کسانی که انتظار امام مهدی را می‌کشیده‌اند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند؟ (پرسش)
  30. ویژگی‌های اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  31. شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  32. منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
  33. مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
  34. چگونه می‌توان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
  35. آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
  36. منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
  37. منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
  38. شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
  39. انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
  40. آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
  41. آیا انتظار به معنای گوشه‌گیری و احتراز است؟ (پرسش)
  42. آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
  43. مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  44. کامل‌ترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  45. انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
  46. مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
  47. منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
  48. منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
  49. منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
  50. منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
  51. انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
  52. دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  53. دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  54. دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  55. دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  56. دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  57. برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  58. علت برداشت‌های انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش)
  59. آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
  60. عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
  61. لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
  62. نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  63. رابطه انتظار با شدت گرفتاری‌ها چیست؟ (پرسش)
  64. امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
  65. آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
  66. مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  67. رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  68. بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  69. مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید می‌کند؟ (پرسش)
  70. چه رابطه‌ای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
  71. انتظار منجی در ادوار مختلف دعوت‌های الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
  72. اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
  73. آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
  74. انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
  75. برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  76. آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی می‌‏دانند؟ (پرسش)
  77. آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
  78. مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  79. چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
  80. آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب می‌‏شود؟ (پرسش)
  81. آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالت‌‏آور است؟ (پرسش)
  82. علت سختی انتظار چیست و چرا می‏‌گویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
  83. امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
  84. منتظران امام مهدی که در قرن‏های گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کرده‌اند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
  85. آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ (پرسش)
  86. فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
  87. خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجات‏‌دهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
  88. دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
  89. دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده می‌شود؟ (پرسش)
  90. آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
  91. انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا می‏‌کند؟ (پرسش)
  92. رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
  93. رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
  94. فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
  95. باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه می‌شود؟ (پرسش)
  96. انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
  97. جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
  98. چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
  99. چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
  100. ویژگی‌‏های منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
  101. انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
  102. چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
  103. دانش ‏آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
  104. رضایت امام مهدی از چه راهی به دست می‌آید؟ (پرسش)
  105. آیا شیعیان و منتظران ظهور افزون‌بر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
  106. آیا برای منتظر واقعی بودن اقدام‌های سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
  107. وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  108. چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
  109. چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
  110. جامعه منتظر دارای چه ویژگی‌هایی است؟ (پرسش)
  111. انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
  112. صرف‏‌نظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر به‌طور کلی چیست؟ (پرسش)
  113. منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
  114. منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
  115. منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
  116. در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
  117. ویژگی‏های منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
  118. آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
  119. ویژگی‌های انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  120. ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
  121. ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
  122. فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
  123. آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  124. آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  125. آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
  126. چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش می‌شود؟ (پرسش)
  127. عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
  128. چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
  129. آیا انتظار فرج منشأ فرج‌های مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
  130. انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
  131. ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  132. ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. کمال الدین، ج ۲، ص ۶۴۴.
  2. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روش، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  3. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روش، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  4. ر.ک. ان‍ص‍اری‌، ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  5. ر.ک. ان‍ص‍اری‌، ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  6. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روش، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  7. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰: «"مَنْ سُرَّ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ"»
  8. ر.ک. ان‍ص‍اری‌، ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  9. ر.ک. ان‍ص‍اری‌، ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  10. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روش، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  11. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روش، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  12. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۲: «"مَنْ مَاتَ وَ هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ کَانَ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ"»
  13. ر.ک. ان‍ص‍اری‌، ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  14. ر.ک. ان‍ص‍اری‌، ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  15. ر.ک. شرفی، محمد رضا، مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
  16. ر.ک. ان‍ص‍اری‌، ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  17. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روش، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  18. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روش، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  19. ر.ک. ان‍ص‍اری‌، ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  20. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روش، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  21. «کسی که بمیرد و امام زمان خود را بشناسد، همانند کسی است که در خیمه حضرت قائم (ع) نزد آن حضرت باشد» بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۲، بیروت.
  22. «کسی که علاقه دارد از یاران و اصحاب حضرت قائم (ع) باشد، باید تقوا در خود ایجاد کند و خود را به صفات نیک و محاسن اخلاق مزین سازد و سپس در انتظار آن حضرت باشد. هر کس این آمادگی را به دست آورد و پیش از ظهور از دنیا برود، به اجر و پاداش یاران آن حضرت نایل خواهد شد. کوشش کنید و منتظر فرج و موفقیت باشید، ‌ای جماعتی که مورد توجه خدا هستید، پیروزی گوارایتان باد!» بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰، بیروت.
  23. ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  24. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۱-۳۰۳.
  25. فقیهی، علی نقی، امیری، شعله و شریفی، فاطمه، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان، ص ۱۰۵-۱۰۷.
  26. «و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.
  27. ر.ک: طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج۹، ص۲۸۰ – ۳۷۸.
  28. بحارالانوار، ج۴۹، ص۹۹.
  29. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۱۵-۱۱۶.
  30. «وَ اعْلَمْ أَنَّ أَعْظَمَ النَّاسِ يَقِيناً- قَوْمٌ يَكُونُونَ فِي آخِرِ الزَّمَانِ لَمْ يَلْحَقُوا النَّبِيَّ وَ حُجِبَ عَنْهُمُ الْحُجَّةُ فَآمَنُوا بِسَوَادٍ فِي بَيَاضٍ». بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۵۲.
  31. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۱۶-۱۱۷.
  32. «انْتَظِرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأُمُورِ إِلَى اللَّهِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۳.
  33. ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید».
  34. «فِي مَعْنَى قَوْلِهِ تَعَالَى: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا، قَالَ اصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّكُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَكُمُ الْمُنْتَظَرَ»؛ النعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۲۶.
  35. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۱۸-۱۱۹.
  36. بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۳۱.
  37. «طُوبَى لِشِيعَتِنَا الْمُتَمَسِّكِينَ بِحُبِّنَا فِي غَيْبَةِ قَائِمِنَا الثَّابِتِينَ عَلَى مُوَالاتِنَا وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِنَا أُولَئِكَ مِنَّا وَ نَحْنُ مِنْهُمْ قَدْ رَضُوا بِنَا أَئِمَّةً وَ رَضِينَا بِهِمْ شِيعَةً وَ طُوبَى لَهُمْ هُمْ وَ اللَّهِ مَعَنَا فِي دَرَجَتِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ»؛ بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۵۱.
  38. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۱۹.
  39. «مَنْ سُرَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۷.
  40. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۲۰.
  41. «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
  42. «اصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّكُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَكُمُ الْمُنْتَظَرَ»؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۳۴.
  43. ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی، ص ۲۹۴-۲۹۶.
  44. لیل(۹۲) آیه ۴.
  45. روان‌شناسی کمال، ص ۱۹ و ۲۰.
  46. شرفی، محمد رضا، مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
  47. «ای فرزندان آدم! آیا به شما سفارش نکردم که شیطان را نپرستید که او دشمن آشکار شماست؟ * و اینکه مرا بپرستید که این راهی است راست؟» سوره یس، آیه ۶۰-۶۱.
  48. «وَ لَوْ أَنَّ أَشْيَاعَنَا وَفَّقَهُمْ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ عَلَى اجْتِمَاعٍ مِنَ الْقُلُوبِ فِي الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ عَلَيْهِمْ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْيُمْنُ بِلِقَائِنَا»؛ بحار الانوار، ج۵۳، ص۱۷۷.
  49. «بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست» سوره حجرات، آیه ۱۳.
  50. شیخ صدوق، خصال، ج۲، ص۷۹.
  51. «مَنْ سُرَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۴۰.
  52. بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۴۰.
  53. تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۶۷ و بحارالانوار، ج۲۷، ص۹۵.
  54. «طُوبَى لِمَنْ أَدْرَكَ قَائِمَ أَهْلِ بَيْتِي وَ هُوَ يَأْتَمُّ بِهِ فِي غَيْبَتِهِ قَبْلَ قِيَامِهِ وَ يَتَوَلَّى أَوْلِيَاءَهُ وَ يُعَادِي أَعْدَاءَهُ»؛ بحار الانوار، ج۵۱، ص۷۲.
  55. بحار الانوار، ج۵۳، ص۱۷۵
  56. نهج البلاغه، کلمات القصار ۴۳۹، «الزهد کله بین کلمتین من القرآن..».
  57. «تا بر آنچه از دست شما رفت دریغ نخورید و بر آنچه به شما دهد شادی نکنید» سوره حدید، آیه ۲۳.
  58. «مَا لِبَاسُ الْقَائِمِ إِلَّا الْغَلِيظُ وَ مَا طَعَامُهُ إِلَّا الْجَشِبُ»؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۵۸.
  59. عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۴۶-۵۱.
  60. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.