آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - ')| ' به ')|')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱۵: خط ۱۵:
==عبارت‌های دیگری از این پرسش==
==عبارت‌های دیگری از این پرسش==


== پاسخ جامع اجمالی==
==پاسخ جامع اجمالی==
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">* ''<sub>پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:</sub>''</div>
<div style="border-right-style: solid; border-right-color: #FFCC33; background-color: #FFF1B9; font-size: 100%;">* ''<sub>پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:</sub>''</div>
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
{|style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left"
{| style="text-align: center; background-color:##fff; width:40%; border-radius:0px; align:left !important; margin:left"
|-
|-
|[[پرونده:Pic557.jpg|75px|link=عبدالرحمن انصاری]]||[[پرونده:13681215.jpg|75px|link=علی زینتی]]||[[پرونده:898.jpg|75px|link=علی نقی فقیهی]]||[[پرونده:16667.jpg|75px|link=محمد رضا شرفی]]||[[پرونده:1368303.jpg|75px|link=پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]
 
|[[پرونده:Pic557.jpg|75px|link=عبدالرحمن انصاری]]||[[پرونده:13681215.jpg|75px|link=علی زینتی]]||[[پرونده:898.jpg|75px|link=علی نقی فقیهی]]||[[پرونده:152021.jpg|75px|link=فرج‌الله هدایت‌نیا]]||[[پرونده:Pic2929.jpg|75px|link=محمد رضا ضمیری]]||[[پرونده:16667.jpg|75px|link=محمد رضا شرفی]]||[[پرونده:Pic3001.jpg|75px|link=حسن عبدی‌پور]]||[[پرونده:1368303.jpg|70px|link=پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]
|-
|-
|<sub>[[عبدالرحمن انصاری|انصاری]]</sub>||<sub>[[علی زینتی|زینتی]]</sub>||<sub>[[علی نقی فقیهی|فقیهی]]</sub>||<sub>[[محمد رضا شرفی|شرفی]]</sub>||<sub>پژوهشگران مؤسسه آینده روشن</sub>
|<sub>[[عبدالرحمن انصاری|انصاری]]</sub>||<sub>[[علی زینتی|زینتی]]</sub>||<sub>[[علی نقی فقیهی|فقیهی]]</sub>||<sub>[[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا]]</sub>||<sub>[[محمد رضا ضمیری|ضمیری]]</sub>||<sub>[[محمد رضا شرفی|شرفی]]</sub>||<sub>[[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور]]</sub>||<sub>[[پژوهشگران مؤسسه آینده روشن]]</sub>
 
|-
|-
|}
|}
===[[اهمیت انتظار]]===
*[[اعتقاد]] به [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} باعث می‌‌شود [[انسان]] در [[زندگی فردی]] و [[اجتماعی]] خود از [[نعمت]] [[انتظار]] بهره‌مند شود که اگر از آن تهی شود و به [[آینده]] [[امید]] نداشته باشد، [[زندگی]] برایش مفهومی نخواهد داشت و شاید از این جهت است که {{متن حدیث|افضل اعمال امتی انتظار الفرج}}<ref>کمال الدین، ج ۲، ص ۶۴۴.</ref> بیان شده است<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>.
===[[آثار فردی انتظار]]===
*در اینجا به اختصار به آثار و پیامدهای فردی [[انتظار]] می‌پردازیم:
====[[امید به آینده]]====
*[[انسان]] به [[امید]] زنده است. بدون [[امید]] نمی‌توان آینده‌نگر بود و به تحولات [[آینده]] نظر انداخت<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>. [[امید]] به [[ظهور حضرت مهدی]] {{ع}} و [[نصرت]] و [[پیروزی]] [[حق]] و [[عدالت]] با [[اعتقاد]] به [[آمادگی]] مادی و [[معنوی]] برای [[ظهور]] آن [[حضرت]]، زایندۀ [[امید]] است<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰؛ [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[شعله امیری|امیری، شعله]] و [[فاطمه شریفی|شریفی، فاطمه]]، [[تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان (مقاله)|تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان]]، ص ۱۰۵-۱۰۷.</ref> و حیات فردی [[منتظران]] را متحول و  پویا می‌سازد<ref>ر.ک. [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[شعله امیری|امیری، شعله]] و [[فاطمه شریفی|شریفی، فاطمه]]، [[تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان (مقاله)|تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان]]، ص ۱۰۵-۱۰۷.</ref>. در فرمانی از [[امام علی]] {{ع}}، خطاب به [[منتظران]] چنین آمده است: «[[چشم به راه]] رسیدن [[فرج]] باشید و از کارگشایی و آسایش‌ رسانی نومید نشوید»<ref>{{متن حدیث|انْتَظِرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأُمُورِ إِلَی اللَّهِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ}}؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۳.</ref>.<ref>ر.ک. [[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات (مقاله)|ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات]]، ص۱۱۸-۱۱۹.</ref>
====[[خودسازی]] [[اخلاقی]]====
*[[انتظار فرج]] و [[ظهور]] در [[حقیقت]] به معنای آماده باش کامل [[فکری]]، عملی، مادی و [[معنوی]] است<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref> و [[منتظر واقعی]] کسی است که آلودگی‌های درون را پالایش کند و خانۀ [[دل]] را از زنگار [[گناه]] و ناپاکی‌ها [[پاک]] کند<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref> و خود را به [[صفات ]][[پسندیده]] آراسته و از [[گناه]] و [[دنیاطلبی]] و تجمّل اجتناب ورزد و با جدیّت و تلاش پیگیر و [[مبارزه]] با [[هواهای نفسانی]] و خودخواهی‌ها، ملکۀ [[تقوا]] را در خود ایجاد کند. چنین فردی می‌تواند خود را جزء [[منتظران]] آن [[حضرت]] به حساب آورد. [[امام صادق]] {{ع}} در این زمینه فرمود: «کسی که علاقه دارد از [[یاران]] و [[اصحاب حضرت قائم]] {{ع}} باشد، باید [[تقوا]] در خود ایجاد کند و خود را به صفات [[نیک]] و [[محاسن اخلاق]] مزین سازد و سپس در [[انتظار]] آن [[حضرت]] باشد. هر کس این [[آمادگی]] را به دست آورد و [[پیش از ظهور]] از [[دنیا]] برود، به اجر و [[پاداش]] [[یاران]] آن [[حضرت]] نایل خواهد شد. کوشش کنید و [[منتظر فرج]] و موفقیت باشید، ‌ای جماعتی که مورد توجه [[خدا]] هستید، [[پیروزی]] گوارایتان [[باد]]!»<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰: {{متن حدیث|مَنْ سُرَّ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ}}</ref>.<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰؛ [[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات (مقاله)|ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات]]، ص۱۲۰؛ [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۴۶-۵۱.</ref>
*این اثر [[انتظار]] بر تمام تحولات فردی دیگر مقدم است چون بدون تحقق این تحول، دیگر تحولات ممکن نمی‌شود<ref>ر.ک. [[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص: ۳۰۱-۳۰۳.</ref>. به عبارت دیگر، [[انتظار]] در [[بسترسازی]]، تقویت و عملیاتی ساختن [[هویت]] [[اخلاقی]] مؤثر است و [[روح]] تازه‌ای در آن دمیده می‌شود<ref>ر.ک. [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[شعله امیری|امیری، شعله]] و [[فاطمه شریفی|شریفی، فاطمه]]، [[تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان (مقاله)|تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان]]، ص ۱۰۵-۱۰۷.</ref>.       
====[[بصیرت]] در [[معارف مهدوی]]====       
*[[انتظار فرج]] باعث می‌شود فرد [[مسلمان]] آنچه در [[توان]] دارد، به کار گیرد تا سطح [[اندیشه]] و [[آگاهی]] خود را بالا ببرد<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰؛ [[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص: ۳۰۱-۳۰۳.</ref> چون: اولاً: [[معرفت]] اساس [[اعتقاد صحیح]] است و [[اعتقاد صحیح]]، بدون [[شناخت]] [[حضرت حجت]] {{ع}} امکان ندارد<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>، ثانیاً: محبتی [[ارزش]] دارد که با [[معرفت]] همراه باشد، تا با [[شبهات]] [[دشمنان]] آفت نزند و پراستحکام بماند<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>. [[معرفت]] به [[خدای سبحان]]، [[معرفت]] به [[پیامبر]] و [[حجت خدا]] بر جای می‌‌گذارد و از [[گمراهی]] و [[ضلالت]] جلوگیری می‌‌نماید<ref>ر.ک. [[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات (مقاله)|ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات]]، ص۱۱۶-۱۱۷.</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} در این باره فرمود: «کسی که بمیرد و [[امام زمان]] خود را بشناسد، همانند کسی است که در [[خیمه]] [[حضرت قائم]] {{ع}} نزد آن [[حضرت]] باشد»<ref>بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۲: {{متن حدیث|مَنْ مَاتَ وَ هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ کَانَ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ}}</ref>.<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref> مراد از [[شناخت امام]] تنها دانستن نام و خصوصیات و صفات آن [[حضرت]] نیست، بلکه باید علاوه بر آنها [[هدف امام]] را بشناسد و [[رفتار]] و گفتارش مورد پسند ایشان باشد و چنین شناختی زمینۀ [[عشق]] و [[محبت]] را در فرد ایجاد می‌کند<ref>ر.ک. [[علی نقی فقیهی|فقیهی، علی نقی]]، [[شعله امیری|امیری، شعله]] و [[فاطمه شریفی|شریفی، فاطمه]]، [[تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان (مقاله)|تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان]]، ص ۱۰۵-۱۰۷.</ref> و او را از [[بدی‌ها]]، تنگ نظری‌ها، اختلاف‌ها و حسادت‌ها باز می‌دارد و وی را به [[خوبی‌ها]] و [[کمالات انسانی]] سوق می‌دهد و تحول و انقلابی ژرف در [[فکر]] و عمل او ایجاد می‌کند<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref>.
*در کنار این [[آمادگی فکری]] شخصی، توجیه‌گری نظری و تئوری‌پردازی دقیق در [[تبیین]] اندیشۀ [[مهدویت]] در سطح جهانی و [[دفاع]] [[فکری]] و نظری از [[اندیشه مهدویت]] و [[پاسخ به شبهات]] مطرح شده و جلوگیری از کوته‌فکری و [[کج‌اندیشی]] و رفتارهای نابخردانه گوشه‌ای دیگر از تأثیرات [[اعتقاد]] به [[انتظار]] است<ref>ر.ک. [[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص: ۳۰۱-۳۰۳.</ref>.
====[[پرهیزگاری]] و [[پارسایی]]====
*نظارت [[خدا]] و [[پیامبر]] و [[امامان]] بر [[اعمال]] ما از حقایق [[قرآنی]] است: {{متن قرآن|اعْمَلُواْ فَسَيَرَى اللَّهُ عَمَلَكُمْ وَرَسُولُهُ وَالْمُؤْمِنُونَ}}<ref>«و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.</ref> لفظ "المُؤْمِنُونَ" به [[امام]] [[معصوم]] و [[اوصیاء]] [[رسول خدا]]{{صل}} [[تفسیر]] شده است. در روایتی از [[امام رضا]] {{ع}} به عرضه [[اعمال شیعیان]] هر صبح و [[شام]] به [[امام]] زمانشان اشاره شده است<ref>موسی بن سیار که که راوی این حدیث است می‌‌گوید: با آقا امام ‌رضا{{ع}} در حال حرکت بودیم که صدای مردمی که جنازه‌ای را حمل می‌کردند به گوشمان رسید.امام رضا{{ع}} پیاده شد و به طرف آنان راه افتاد. پس از دفن میت، امام او را به عاقبت نیکو و بهشت برین بشارت داد. پرسیدم: مگر او را می‌‌شناسی؟ در پاسخ فرمود: "آیا نمی‌دانی که ما گروه امامان، اعمال شیعیان ما به ما عرضه می‌‌شود؟" بحارالانوار، ج۴۹، ص۹۹.</ref>. بنابراین، [[منتظر]] خود را در منظر [[خدا]] و [[امام]] زمانش می‌‌بیند<ref>ر.ک. [[فرج‌الله هدایت‌نیا|هدایت‌نیا، فرج‌الله]]، [[ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات (مقاله)|ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات]]، ص۱۱۵-۱۱۶.</ref> و بی‌مبالاتی نمی‌کند و با [[پرهیزگاری]] به مرزهای [[گناه]] و [[حرام]]، نزدیک نمی‌شود<ref>ر.ک. [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۴۶-۵۱.</ref>.
====[[زهد]] ورزی====
*انسان‌هایی که [[زندگی]] پر زرق و برقی، فراهم آورده‌اند و در عین حال از [[زهد]] و عرفان دم می‌‌زنند، به تناقض گرفتار آمده‌اند و ادعای پوچ می‌کنند. [[امام مهدی]] {{ع}} مصداق بارز زهدورزی و دوری از [[تجملات]] است، چنان که [[امام رضا]]{{ع}} در توصیف ایشان می‌‌فرماید: «[[لباس]] [[قائم]] ما چیزی نیست جز پوشاکی [[خشن]] و غذای او چیزی نیست جز طعامی خشک»<ref>{{متن حدیث|مَا لِبَاسُ الْقَائِمِ إِلَّا الْغَلِیظُ وَ مَا طَعَامُهُ إِلَّا الْجَشِبُ}}؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۵۸.</ref>. کسانی که ادعای [[پیروی]] از این [[امام]] بزرگ را می‌‌کنند نباید حریصانه به دنبال [[دنیا]] باشند و [[همت]] خود را در [[نیکو]] پوشیدن و خوردن و [[لذت]] بردن، خلاصه کنند<ref>ر.ک. [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۴۶-۵۱.</ref>.
====تمرکز [[افکار]] و نیروها====
*[[انتظار]] از لحاظ فردی، موجب تمرکز [[افکار]] و نیروهای [[آدمی]] می‌شود؛ زیرا همۀ آنها، ناظر به یک [[هدف]]، یعنی [[انتظار ظهور]] می‌‌شوند و این امر موجب [[وحدت]] شخصیت او می‌گردد و این [[وحدت]] شخصیت، از هرز رفتن توانایی‌ها و قابلیت‌ها، جلوگیری می‌کند و زمینۀ رشد و [[ظهور]] قدرتی شگرف و فوق العاده را فراهم می‌کند<ref>ر.ک. [[محمد رضا شرفی|شرفی، محمد رضا]]، [[مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار (مقاله)|مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار]]، [[گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم (کتاب)|گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم]]، ص ۱۳۴.</ref>. همچنین انتقال [[پیام]] [[انتظار]] و ارتباط با [[منتظران]] و ایجاد هماهنگی لازم جهت [[زمینه‌سازی ظهور]] بر پایه [[نظام]] طبیعی موجود و لوازم و امکانات متداول انجام می‌گیرد نه با نیروی [[معجزه]] و عوامل [[خارق العاده]]، بر همین اساس [[منتظر]] باید  توان‌مندی‌های جسمی خود را افزایش دهد<ref>ر.ک. [[علی زینتی|زینتی، علی]]، [[انتظار و امنیت روانی (مقاله)|انتظار و امنیت روانی]]، ص: ۳۰۱-۳۰۳.</ref>.
====منحل نشدن در [[فساد محیط]]====
*[[اعتقاد]] به اینکه سرانجام، کرۀ [[زمین]] از [[شر]] [[مستکبران]] و [[ظالمان]] [[نجات]] یافته و [[اصلاح]] خواهد شد و به تمام [[تبعیض‌ها]] و نابسامانی‌ها خاتمه داده می‌شود، [[انسان]] را وادار می‌کند خود [[ظلم]] نکند و دنبال [[فساد]] و بی بند و باری نرود<ref>ر.ک. [[عبدالرحمن انصاری|ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌]]، [[در انتظار خورشید ولایت (کتاب)|در انتظار خورشید ولایت]]، ص ۱۲۰.</ref> و در [[فساد محیط]] منحل نشود<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>، در برابر انواع آلودگی رایج [[جامعه]] و لغزش‌های محیطی [[مقاومت]] ‌‌کند و به یک [[مصونیت]] [[اخلاقی]] و [[اجتماعی]] در ‌‌برابر هر کجروی و [[ناهنجاری]] ‌‌دست یابد<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵؛ ، [[محمد رضا ضمیری|ضمیری، محمد رضا]]، [[کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی (مقاله)|کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی]]، ص ۲۹۴-۲۹۶.</ref>.
====[[پایداری]] در برابر [[حاکمان]] [[فاسد]]====
*بزرگ‌ترین پیامد [[انتظار]]، [[صبر]] و [[مقاومت]] است. اگر بخواهیم جامعه‌ای مقاوم و پایدار داشته باشیم، ابتدا لازم است افراد آن به چنین [[صبر]] و مقاومتی دست یابند<ref>ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، [[مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها (کتاب)|مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها]]، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.</ref>. [[امام باقر]] {{ع}} در [[تفسیر]] [[آیه]] شریفۀ {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ}}<ref>«ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید  و از مرزها نگهبانی کنید  و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.</ref> فرمودند: «بر انجام [[واجبات]] [[صبر]] کنید و با دشمنان‌تان [[پایداری]] کنید و پیوند خود را با [[امام]] منتظرتان مستحکم کنید»<ref>{{متن حدیث|اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ}}؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۳۴.</ref>. فرد [[منتظر]] می‌‌بایست [[پایداری]] خود در [[ستیز]] با [[دشمنان]] را تقویت سازد<ref>ر.ک. [[محمد رضا ضمیری|ضمیری، محمد رضا]]، [[کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی (مقاله)|کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی]]، ص ۲۹۴-۲۹۶.</ref>.
====[[مهرورزی]]====
*بنا به فرمایش [[امام صادق]]{{ع}} [[دین]] چیزی جز [[محبت]] نیست: {{متن حدیث|هَلِ الدِّینُ إِلَّا الْحُبُّ}}<ref>تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۶۷ و بحارالانوار، ج۲۷، ص۹۵.</ref> [[انتظار]]، این حالت [[مهرورزی]] به هم نوع را در فرد [[منتظر]] تقویت می‌کند، زیرا باید [[منتظران ظهور]] را [[دوست]] داشت و از احوال‌شان جویا شد و به آنان مهر ورزید. [[رسول خدا]]{{صل}} فرمود: «خوشا به حال کسی‌که "[[قائم اهل بیت]]" مرا [[درک]] کند در حالی که در زمان غیبتش و قبل از [[قیام]] به او [[اقتدا]] نموده و [[دوست]] بدارد دوستانش را و با دشمنانش [[دشمنی]] کند»<ref>{{متن حدیث|طُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَ قَائِمَ أَهْلِ بَیْتِی وَ هُوَ یَأْتَمُّ بِهِ فِی غَیْبَتِهِ قَبْلَ قِیَامِهِ وَ یَتَوَلَّی أَوْلِیَاءَهُ وَ یُعَادِی أَعْدَاءَهُ}}؛ بحار الانوار، ج۵۱، ص۷۲.</ref>.<ref>ر.ک. [[حسن عبدی‌پور|عبدی‌پور، حسن]]، [[نقش اجتماعی انتظار (کتاب)|نقش اجتماعی انتظار]]، ص ۴۶-۵۱.</ref>


==پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه==
==پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه==

نسخهٔ ‏۱ ژانویهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۴۴

الگو:پرسش غیرنهایی

آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / کارکردها، ویژگی‌ها و آثار انتظار
مدخل اصلیآثار فردی انتظار

آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ جامع اجمالی

* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
انصاری زینتی فقیهی هدایت‌نیا ضمیری شرفی عبدی‌پور پژوهشگران مؤسسه آینده روشن

اهمیت انتظار

آثار فردی انتظار

  • در اینجا به اختصار به آثار و پیامدهای فردی انتظار می‌پردازیم:

امید به آینده

خودسازی اخلاقی

بصیرت در معارف مهدوی

پرهیزگاری و پارسایی

زهد ورزی

  • انسان‌هایی که زندگی پر زرق و برقی، فراهم آورده‌اند و در عین حال از زهد و عرفان دم می‌‌زنند، به تناقض گرفتار آمده‌اند و ادعای پوچ می‌کنند. امام مهدی (ع) مصداق بارز زهدورزی و دوری از تجملات است، چنان که امام رضا(ع) در توصیف ایشان می‌‌فرماید: «لباس قائم ما چیزی نیست جز پوشاکی خشن و غذای او چیزی نیست جز طعامی خشک»[۲۷]. کسانی که ادعای پیروی از این امام بزرگ را می‌‌کنند نباید حریصانه به دنبال دنیا باشند و همت خود را در نیکو پوشیدن و خوردن و لذت بردن، خلاصه کنند[۲۸].

تمرکز افکار و نیروها

منحل نشدن در فساد محیط

پایداری در برابر حاکمان فاسد

  • بزرگ‌ترین پیامد انتظار، صبر و مقاومت است. اگر بخواهیم جامعه‌ای مقاوم و پایدار داشته باشیم، ابتدا لازم است افراد آن به چنین صبر و مقاومتی دست یابند[۳۴]. امام باقر (ع) در تفسیر آیه شریفۀ ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ وَاتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ[۳۵] فرمودند: «بر انجام واجبات صبر کنید و با دشمنان‌تان پایداری کنید و پیوند خود را با امام منتظرتان مستحکم کنید»[۳۶]. فرد منتظر می‌‌بایست پایداری خود در ستیز با دشمنان را تقویت سازد[۳۷].

مهرورزی

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

  1. معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
  2. منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
  3. منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
  4. ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
  5. عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
  6. هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  7. انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
    1. ضرورت عقلی انتظار چیست؟ (پرسش)
    2. ضرورت نقلی انتظار چیست؟ (پرسش)
  8. آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
  9. جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
  10. نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
  11. انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
  12. شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا می‌کند؟ (پرسش)
  13. لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
    1. آیا زندگی با یاد امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    2. آیا آرزوی یاری کردن امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    3. آیا ایجاد آمادگی برا پیوستن به امام مهدی از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
    4. آیا تربیت منتظران راستین از لوازم انتظار فرج است؟ (پرسش)
  14. دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  15. دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  16. آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
  17. آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
  18. چرا گفته می‌شود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
  19. دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
  20. آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتاب‌زده هستند؟ (پرسش)
  21. آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم می‌شود؟ (پرسش)
  22. آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی می‌شود؟ (پرسش)
  23. آیا اندیشه انتظار موعود در امت‌های پیشین بوده است؟ (پرسش)
  24. آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقه‌ای دارد؟ (پرسش)
  25. منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
  26. آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
  27. گونه‌های احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
  28. نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
    1. آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    2. آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    3. آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    4. آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    5. آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    6. آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    7. آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    8. آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
    9. آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
  29. چرا کسانی که انتظار امام مهدی را می‌کشیده‌اند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند؟ (پرسش)
  30. ویژگی‌های اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  31. شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
  32. منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
  33. مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
  34. چگونه می‌توان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
  35. آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
  36. منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
  37. منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
  38. شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
  39. انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
  40. آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
  41. آیا انتظار به معنای گوشه‌گیری و احتراز است؟ (پرسش)
  42. آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
  43. مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  44. کامل‌ترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  45. انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
  46. مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
  47. منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
  48. منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
  49. منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
  50. منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
  51. انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
  52. دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  53. دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  54. دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  55. دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  56. دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
  57. برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  58. علت برداشت‌های انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش)
  59. آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
  60. عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
  61. لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
  62. نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  63. رابطه انتظار با شدت گرفتاری‌ها چیست؟ (پرسش)
  64. امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
  65. آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
  66. مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  67. رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  68. بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  69. مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید می‌کند؟ (پرسش)
  70. چه رابطه‌ای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
  71. انتظار منجی در ادوار مختلف دعوت‌های الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
  72. اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
  73. آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
  74. انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
  75. برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  76. آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی می‌‏دانند؟ (پرسش)
  77. آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
  78. مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  79. چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
  80. آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب می‌‏شود؟ (پرسش)
  81. آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالت‌‏آور است؟ (پرسش)
  82. علت سختی انتظار چیست و چرا می‏‌گویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
  83. امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
  84. منتظران امام مهدی که در قرن‏های گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کرده‌اند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
  85. آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ (پرسش)
  86. فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
  87. خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجات‏‌دهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
  88. دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
  89. دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده می‌شود؟ (پرسش)
  90. آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
  91. انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا می‏‌کند؟ (پرسش)
  92. رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
  93. رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
  94. فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
  95. باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه می‌شود؟ (پرسش)
  96. انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
  97. جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
  98. چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
  99. چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
  100. ویژگی‌‏های منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
  101. انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
  102. چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
  103. دانش ‏آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
  104. رضایت امام مهدی از چه راهی به دست می‌آید؟ (پرسش)
  105. آیا شیعیان و منتظران ظهور افزون‌بر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
  106. آیا برای منتظر واقعی بودن اقدام‌های سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
  107. وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  108. چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
  109. چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
  110. جامعه منتظر دارای چه ویژگی‌هایی است؟ (پرسش)
  111. انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
  112. صرف‏‌نظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر به‌طور کلی چیست؟ (پرسش)
  113. منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
  114. منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
  115. منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
  116. در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
  117. ویژگی‏های منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
  118. آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
  119. ویژگی‌های انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  120. ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
  121. ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
  122. فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
  123. آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  124. آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  125. آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
  126. چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش می‌شود؟ (پرسش)
  127. عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
  128. چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
  129. آیا انتظار فرج منشأ فرج‌های مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
  130. انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
  131. ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
  132. ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. کمال الدین، ج ۲، ص ۶۴۴.
  2. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  3. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  4. ر.ک. ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰؛ فقیهی، علی نقی، امیری، شعله و شریفی، فاطمه، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان، ص ۱۰۵-۱۰۷.
  5. ر.ک. فقیهی، علی نقی، امیری، شعله و شریفی، فاطمه، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان، ص ۱۰۵-۱۰۷.
  6. «انْتَظِرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأُمُورِ إِلَی اللَّهِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۳.
  7. ر.ک. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۱۸-۱۱۹.
  8. ر.ک. ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  9. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  10. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰: «مَنْ سُرَّ أَنْ یَکُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ کَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَکَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِیئاً لَکُمْ أَیَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ»
  11. ر.ک. ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰؛ هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۲۰؛ عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۴۶-۵۱.
  12. ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۱-۳۰۳.
  13. ر.ک. فقیهی، علی نقی، امیری، شعله و شریفی، فاطمه، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان، ص ۱۰۵-۱۰۷.
  14. ر.ک. ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰؛ زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۱-۳۰۳.
  15. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  16. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  17. ر.ک. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۱۶-۱۱۷.
  18. بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۲: «مَنْ مَاتَ وَ هُوَ عَارِفٌ لِإِمَامِهِ کَانَ کَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ»
  19. ر.ک. ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  20. ر.ک. فقیهی، علی نقی، امیری، شعله و شریفی، فاطمه، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان، ص ۱۰۵-۱۰۷.
  21. ر.ک. ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  22. ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۱-۳۰۳.
  23. «و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.
  24. موسی بن سیار که که راوی این حدیث است می‌‌گوید: با آقا امام ‌رضا(ع) در حال حرکت بودیم که صدای مردمی که جنازه‌ای را حمل می‌کردند به گوشمان رسید.امام رضا(ع) پیاده شد و به طرف آنان راه افتاد. پس از دفن میت، امام او را به عاقبت نیکو و بهشت برین بشارت داد. پرسیدم: مگر او را می‌‌شناسی؟ در پاسخ فرمود: "آیا نمی‌دانی که ما گروه امامان، اعمال شیعیان ما به ما عرضه می‌‌شود؟" بحارالانوار، ج۴۹، ص۹۹.
  25. ر.ک. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۱۵-۱۱۶.
  26. ر.ک. عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۴۶-۵۱.
  27. «مَا لِبَاسُ الْقَائِمِ إِلَّا الْغَلِیظُ وَ مَا طَعَامُهُ إِلَّا الْجَشِبُ»؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۵۸.
  28. ر.ک. عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۴۶-۵۱.
  29. ر.ک. شرفی، محمد رضا، مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
  30. ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۱-۳۰۳.
  31. ر.ک. ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  32. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  33. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵؛ ، ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی، ص ۲۹۴-۲۹۶.
  34. ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  35. «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
  36. «اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ»؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۳۴.
  37. ر.ک. ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی، ص ۲۹۴-۲۹۶.
  38. تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۶۷ و بحارالانوار، ج۲۷، ص۹۵.
  39. «طُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَ قَائِمَ أَهْلِ بَیْتِی وَ هُوَ یَأْتَمُّ بِهِ فِی غَیْبَتِهِ قَبْلَ قِیَامِهِ وَ یَتَوَلَّی أَوْلِیَاءَهُ وَ یُعَادِی أَعْدَاءَهُ»؛ بحار الانوار، ج۵۱، ص۷۲.
  40. ر.ک. عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۴۶-۵۱.
  41. «کسی که بمیرد و امام زمان خود را بشناسد، همانند کسی است که در خیمه حضرت قائم (ع) نزد آن حضرت باشد» بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۲، بیروت.
  42. «کسی که علاقه دارد از یاران و اصحاب حضرت قائم (ع) باشد، باید تقوا در خود ایجاد کند و خود را به صفات نیک و محاسن اخلاق مزین سازد و سپس در انتظار آن حضرت باشد. هر کس این آمادگی را به دست آورد و پیش از ظهور از دنیا برود، به اجر و پاداش یاران آن حضرت نایل خواهد شد. کوشش کنید و منتظر فرج و موفقیت باشید، ‌ای جماعتی که مورد توجه خدا هستید، پیروزی گوارایتان باد!» بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۴۰، بیروت.
  43. ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۰.
  44. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص: ۳۰۱-۳۰۳.
  45. فقیهی، علی نقی، امیری، شعله و شریفی، فاطمه، تبیین هویت اخلاقی فرد منتظر و راهکارهای پرورش آن در نوجوانان، ص ۱۰۵-۱۰۷.
  46. «و بگو (آنچه در سر دارید) انجام دهید، به زودی خداوند و پیامبرش و مؤمنان کار شما را خواهند دید» سوره توبه، آیه ۱۰۵.
  47. ر.ک: طباطبایی، سید محمد حسین، المیزان، ج۹، ص۲۸۰ – ۳۷۸.
  48. بحارالانوار، ج۴۹، ص۹۹.
  49. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۱۵-۱۱۶.
  50. «وَ اعْلَمْ أَنَّ أَعْظَمَ النَّاسِ يَقِيناً- قَوْمٌ يَكُونُونَ فِي آخِرِ الزَّمَانِ لَمْ يَلْحَقُوا النَّبِيَّ وَ حُجِبَ عَنْهُمُ الْحُجَّةُ فَآمَنُوا بِسَوَادٍ فِي بَيَاضٍ». بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۵۲.
  51. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۱۶-۱۱۷.
  52. «انْتَظِرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأُمُورِ إِلَى اللَّهِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۳.
  53. ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا وَاتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید».
  54. «فِي مَعْنَى قَوْلِهِ تَعَالَى: ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَصَابِرُوا وَرَابِطُوا، قَالَ اصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّكُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَكُمُ الْمُنْتَظَرَ»؛ النعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۲۶.
  55. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۱۸-۱۱۹.
  56. بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۳۱.
  57. «طُوبَى لِشِيعَتِنَا الْمُتَمَسِّكِينَ بِحُبِّنَا فِي غَيْبَةِ قَائِمِنَا الثَّابِتِينَ عَلَى مُوَالاتِنَا وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِنَا أُولَئِكَ مِنَّا وَ نَحْنُ مِنْهُمْ قَدْ رَضُوا بِنَا أَئِمَّةً وَ رَضِينَا بِهِمْ شِيعَةً وَ طُوبَى لَهُمْ هُمْ وَ اللَّهِ مَعَنَا فِي دَرَجَتِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ»؛ بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۵۱.
  58. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۱۹.
  59. «مَنْ سُرَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۷.
  60. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۲۰.
  61. «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
  62. «اصْبِرُوا عَلَى أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّكُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَكُمُ الْمُنْتَظَرَ»؛ بحرانی، البرهان فی تفسیر القرآن، ج۱، ص۳۳۴.
  63. ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی، ص ۲۹۴-۲۹۶.
  64. لیل(۹۲) آیه ۴.
  65. روان‌شناسی کمال، ص ۱۹ و ۲۰.
  66. شرفی، محمد رضا، مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم، ص ۱۳۴.
  67. «ای فرزندان آدم! آیا به شما سفارش نکردم که شیطان را نپرستید که او دشمن آشکار شماست؟ * و اینکه مرا بپرستید که این راهی است راست؟» سوره یس، آیه ۶۰-۶۱.
  68. «وَ لَوْ أَنَّ أَشْيَاعَنَا وَفَّقَهُمْ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ عَلَى اجْتِمَاعٍ مِنَ الْقُلُوبِ فِي الْوَفَاءِ بِالْعَهْدِ عَلَيْهِمْ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الْيُمْنُ بِلِقَائِنَا»؛ بحار الانوار، ج۵۳، ص۱۷۷.
  69. «بی‌گمان گرامی‌ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست» سوره حجرات، آیه ۱۳.
  70. شیخ صدوق، خصال، ج۲، ص۷۹.
  71. «مَنْ سُرَّ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۴۰.
  72. بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۴۰.
  73. تفسیر عیاشی، ج۱، ص۱۶۷ و بحارالانوار، ج۲۷، ص۹۵.
  74. «طُوبَى لِمَنْ أَدْرَكَ قَائِمَ أَهْلِ بَيْتِي وَ هُوَ يَأْتَمُّ بِهِ فِي غَيْبَتِهِ قَبْلَ قِيَامِهِ وَ يَتَوَلَّى أَوْلِيَاءَهُ وَ يُعَادِي أَعْدَاءَهُ»؛ بحار الانوار، ج۵۱، ص۷۲.
  75. بحار الانوار، ج۵۳، ص۱۷۵
  76. نهج البلاغه، کلمات القصار ۴۳۹، «الزهد کله بین کلمتین من القرآن..».
  77. «تا بر آنچه از دست شما رفت دریغ نخورید و بر آنچه به شما دهد شادی نکنید» سوره حدید، آیه ۲۳.
  78. «مَا لِبَاسُ الْقَائِمِ إِلَّا الْغَلِيظُ وَ مَا طَعَامُهُ إِلَّا الْجَشِبُ»؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۳۵۸.
  79. عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۴۶-۵۱.
  80. مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.