انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۱۶۵: | خط ۱۶۵: | ||
:::::#همچنین [[مرحوم مجلسی]] [[روایت]] دیگری را به [[سند]] خود از [[فیض بن مختار]] [[نقل]] میکند که در آن [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند: "هر کس از شما بمیرد در حالی که [[منتظر]] این امر باشد همانند کسی است که با [[حضرت قائم]]{{ع}} در خیمه‌اش بوده باشد. سپس [[حضرت]] چند لحظه‌ای درنگ کرده، آنگاه فرمود: نه، بلکه مانند کسی است که در [[خدمت]] آن [[حضرت]] [[شمشیر]] بزند، سپس فرمود: نه، بخدا همچون کسی است که در رکاب [[رسول خدا]]{{صل}}، [[شهید]] شده باشد"<ref>{{متن حدیث| مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ كَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَكَثَ هُنَيْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ كَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَيْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا كَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}}}؛ المجلسی، المولی محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء،۱۴۰۳ ق، ج ۵۲، ص ۱۲۶، ح ۱۸.</ref>. | :::::#همچنین [[مرحوم مجلسی]] [[روایت]] دیگری را به [[سند]] خود از [[فیض بن مختار]] [[نقل]] میکند که در آن [[امام صادق]]{{ع}} میفرمایند: "هر کس از شما بمیرد در حالی که [[منتظر]] این امر باشد همانند کسی است که با [[حضرت قائم]]{{ع}} در خیمه‌اش بوده باشد. سپس [[حضرت]] چند لحظه‌ای درنگ کرده، آنگاه فرمود: نه، بلکه مانند کسی است که در [[خدمت]] آن [[حضرت]] [[شمشیر]] بزند، سپس فرمود: نه، بخدا همچون کسی است که در رکاب [[رسول خدا]]{{صل}}، [[شهید]] شده باشد"<ref>{{متن حدیث| مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ كَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَكَثَ هُنَيْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ كَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَيْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا كَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ{{صل}}}}؛ المجلسی، المولی محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء،۱۴۰۳ ق، ج ۵۲، ص ۱۲۶، ح ۱۸.</ref>. | ||
::::::[[وظایف منتظران]] در اینکه [[شیعیان]] در [[دوران غیبت]] چه وظایفی بر عهده دارند سخن‌های بسیاری گفته شده است و حتی در بعضی از کتاب‌ها، تا هشتاد [[وظیفه]] برای [[منتظران]] قدوم [[خاتم اوصیاء]]، [[حضرت بقیة الله]]{{ع}}، بر شمرده شده است<ref>ر.ک: [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی، سید محمد تقی]]، [[مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم (کتاب)|مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم]]، ص ۱۰۴ به بعد.</ref>»<ref>[[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی (مقاله)|نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی]].</ref>. | ::::::[[وظایف منتظران]] در اینکه [[شیعیان]] در [[دوران غیبت]] چه وظایفی بر عهده دارند سخن‌های بسیاری گفته شده است و حتی در بعضی از کتاب‌ها، تا هشتاد [[وظیفه]] برای [[منتظران]] قدوم [[خاتم اوصیاء]]، [[حضرت بقیة الله]]{{ع}}، بر شمرده شده است<ref>ر.ک: [[سید محمد تقی موسوی اصفهانی|موسوی اصفهانی، سید محمد تقی]]، [[مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم (کتاب)|مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم]]، ص ۱۰۴ به بعد.</ref>»<ref>[[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی (مقاله)|نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی]].</ref>. | ||
:::::*«ممکن است برای بسیاری این پرسش پیش آید که چرا [[انتظار]] چنین [[فضیلت]] برجسته‌ای دارد؟ برای رسیدن به پاسخ مناسبی برای این پرسش باید به چند نکته اساسی توجه کرد: برای رسیدن به پاسخ مناسبی برای این پرسش باید به چند نکته اساسی توجه کرد: | |||
:::::*'''[[انتظار]]، حلقه پیوند [[شیعه]] با [[امام]] [[معصوم]]''': چنانکه می‌دانید، "[[ولایت]]" و "[[امامت]]"، رکن اساسی [[مکتب]] [[تشیع]] است. [[اعتقاد]] به [[ضرورت وجود حجت خدا]] و [[امام]] [[معصوم]] در هر عصر و زمان، از مهمترین نقاط تمایز این [[مکتب]] از دیگر مکتب‌هاست. از دیدگاه [[شیعه]]، [[پذیرش ولایت]] [[معصومین]] {{عم}} و به طور کلی، [[تسلیم در برابر امام]] و [[حجت]] عصر، سرآمد همه [[فضیلت‌ها]] و شرط اساسی پذیرش همه [[اعمال عبادی]] است. با توجه به این نکته‌ها در می‌یابیم که "[[انتظار]]" در [[زمان غیبت]] و حضور نداشتن ظاهری [[امام]] در [[جامعه]]، به نوعی اعلام [[پذیرش ولایت]] و [[امامت]] [[آخرین امام]] از سلسله [[امامان شیعه]] است. همین [[انتظار]] موجب میشود ارتباط [[شیعیان]] با امامشان، هر چند به صورت [[ارتباط قلبی]] و [[معنوی]]، حفظ شود و آنها در همه اعصار از [[فیض]] وجود امامشان برخوردار باشند. بر همین اساس است که برخی صاحب‌نظران فرموده‌اند: [[انسان]] در [[عصر غیبت]] یا [[منتظر]] است یا گرفتار [[جاهلیت]]. ما در [[عصر غیبت]]، قسم سوم نداریم. یا [[مردم]] [[منتظران راستین]] [[ظهور ولی عصر]] {{ع}} اند یا اگر [[منتظر]] نشدند، در [[جاهلیت]] به سر می‌برند<ref>عبدالله جوادی آملی، "امام زمان {{ع}} خلیفه خداست نه وکیل مردم"، موعود، سال دوازدهم، شماره ۸٤، بهمن ۱۳۸۶.</ref>. در روایتی که از [[امام سجاد]] {{ع}} [[نقل]] شده است، آن [[حضرت]] با [[پیش بینی]] [[دوران غیبت]] [[دوازدهمین امام]] از سلسله [[جانشینان پیامبر]] اکرم {{عم}}، کسانی را که در [[زمان غیبت]]، [[امامت]] این [[امام]] را پذیرا میشوند و در [[انتظار]] او به سر می‌برند، [[برترین]] [[مردم]] همه زمان‌ها معرفی میکند. [[امام سجاد]] {{ع}}، [[دلیل]] این [[برتری]] را این میداند که برای آنها [[غیبت]] و حضور هیچ تفاوتی ندارد و همسان وظایفی را که در زمان حضور باید انجام دهند، در [[زمان غیبت]] انجام می‌دهند: [[غیبت]] دوازدهمین ولی [[خداوند]] [[صاحب]] [[عزت و جلال]] از سلسله [[جانشینان]] [[رسول خدا]] - [[درود]] [[خدا]] بر او و خاندانش باد - و [[امامان]] پس از او به درازا میکشد. ای اباخالد! آن گروه از [[مردم]] که در [[زمان غیبت]] او امامتش را پذیرفته و [[منتظر ظهور]] اویند، [[برترین]] [[مردم]] همه زمان‌ها هستند؛ زیرا [[خداوند]] که گرامی و بلندمرتبه است، چنان خرَد، [[درک]] و شناختی به آنها ارزانی داشته که [[غیبت]] [و حضور نداشتن [[امام]]] برای آنها همانند مشاهده [و [[حضور امام]]] است. [[خداوند]]، [[مردم]] این زمان را مانند کسانی قرار داده است که با [[شمشیر]] در پیشگاه [[رسول خدا]] - [[درود]] [[خدا]] بر او و خاندانش باد - [[جهاد]] می‌کنند. آنها [[مخلصان]] واقعی، [[شیعیان راستین]] ما و دعوت‌کنندگان به سوی [[دین خدا]] در [[پنهان]] و [[آشکار]] هستند<ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۲۰؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲، ح ۴.</ref>. بنابراین، اگر "[[انتظار]]" را از [[مکتب]] [[شیعه]] بگیریم، تفاوت چندانی میان این [[مکتب]] و دیگر مکتب‌ها [[باقی]] نخواهد ماند. البته [[انتظار]] به همان مفهوم درست آن؛ یعنی [[امید]] داشتن به [[ظهور]] و [[قیام]] [[عدالت‌گستر]] [[دوازدهمین امام]] [[معصوم]] از [[خاندان پیامبر]] اکرم {{صل}}، همو که در حال حاضر، [[حجت خدا]]، [[واسطه فیض الهی]]، زنده و [[شاهد]] و ناظر [[اعمال شیعیان]] خود و [[فریادرس]] آنها در [[گرفتاری‌ها]] است. | |||
:::::*'''[[انتظار]]، معیار [[ارزش]] [[انسان‌ها]]''': [[آرزوها]] و [[آمال]] [[انسان‌ها]]، معیار خوبی برای سنجش [[میزان]] رشد، کمال و تعالی آنهاست تا آنجا که برخی می‌گویند: "بگو چه آرزویی داری، تا بگویم کیستی." آرزوهای بلند، متعالی و ارزشمند از [[کمال روح]] و [[رشد شخصیت]] [[انسان‌ها]] و بلندای [[همت]] آنها حکایت میکند. به عکس، آرزوهای [[خرد]]، حقیر و بی‌ارزش، نشان از بی‌همتی و رشدنیافتگی افراد دارد. [[آرزوها]]، [[انسان]] را به حرکت وا می‌دارد و به طور طبیعی، هر چه [[همت]]، بلندتر و [[آرزو]]، ارزشمندتر باشد، حرکت و تلاش [[انسان]] نیز از [[ارزش]] بیشتری برخوردار خواهد بود. [[امام علی]] {{ع}} در همین زمینه میفرماید: "[[ارزش]] مرد به اندازه [[همت]] اوست"<ref>نهج البلاغه، ترجمه: سید جعفر شهیدی، باب گزیده سخنان حکمت‌آمیز امیر مؤمنان علی {{ع}}، ش ۴۷، ص ۳۶۹.</ref>. و در جای دیگر میفرماید: "مرد را آن بهاست که در دیده‌اش زیباست"<ref>همان، ش ۸۱، ص ۳۷۳.</ref>. بدین ترتیب، می‌توان گفت چون [[انسان]] [[منتظر]]، [[برترین]] و ارزشمندترین آرزوهای ممکن را داراست، به طور طبیعی، از [[بهترین]] و والاترین [[ارزش‌ها]] نیز برخوردار است. آرزوی نهایی [[انسان]] [[منتظر]]، [[حاکمیت]] نهایی [[دین خدا]] و [[مذهب اهل بیت]] {{عم}} بر سراسر [[جهان]]، استقرار [[حکومت صالحان]] و [[مستضعفان]] در سراسر [[گیتی]]، کوتاه‌شدن دست ستم‌کاران و [[مستکبران]] از [[جهان]]، برقراری [[نظام]] [[قسط]] و [[عدالت]] بر پهنه [[زمین]] و گسترش [[امنیت]] و [[رفاه]] در همه جای کره خاکی است؛ آرزویی که از ابتدای [[تاریخ]] تاکنون و در زمان هیچ [[پیامبری]] محقق نشده است. به [[یقین]]، چنین آرزوی بلندی از [[ارزش]] و فضیلتی وصف‌ناپذیر برخوردار است. البته به شرط آنکه "[[منتظر]]" به تناسب آرزوی بلند خود، از تلاش و کوشش برای تحقق هر چه زودتر این [[آرزو]] کوتاهی نکند. | |||
:::::*'''[[انتظار]]، عامل [[پویایی]] و [[سازندگی]] فرد و اجتماع''': [[انتظار]] در [[سازندگی]]، [[پویایی]] و [[اصلاح]] فرد و [[جامعه]] در [[زمان غیبت]]، نقش مهمی دارد. اگر [[انسان]] [[منتظر]] به وظایفی که برای او شمرده شده است، عمل کند، به الگوی مطلوب [[انسان]] [[دین‌دار]] دست می‌یابد و از [[جایگاه]] و مرتبه والایی برخوردار میشود. به عبارت دیگر، [[انسان]] [[منتظر]] با رعایت همه شرایط [[انتظار]] به [[شأن]] و [[منزلت]] مورد [[انتظار]] [[دین اسلام]] می‌رسد و به بالاترین نقطه کمال دست می‌یابد. | |||
::::::با توجه به آنچه گفته شد، به رمز برشمردن [[فضایل]] بی‌شمار برای [[منتظران]] پی می‌بریم و درمی‌یابیم که چرا از نظر [[اسلام]]، [[انسان]] [[منتظر]] از چنین [[مقام]] و مرتبه بلندی برخوردار است»<ref>[[ابراهیم شفیعی سروستانی|شفیعی سروستانی، ابراهیم]]، [[چشم به راه (کتاب)|چشم به راه]]، ص۵۱-۵۵.</ref>. | |||
{{پایان جمع شدن}} | {{پایان جمع شدن}} | ||
نسخهٔ ۲ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۳۰
| انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ | |
|---|---|
 | |
| موضوع اصلی | بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت |
| مدخل بالاتر | مهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / فضیلت انتظار |
| مدخل اصلی | فضیلت انتظار |
انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.
عبارت‌های دیگری از این پرسش
- جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
پاسخ جامع اجمالی
* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده میشود:
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
| موسوی اصفهانی | فاضل همدانی | خاتمی | رجالی تهرانی | صمدی | سلیمیان | کوثری | آهنگران |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
 |
|
| فاکر میبدی | تونه‌ای | شفیعی | طالعی | قنبری | طهماسبی | مسجد جمکران | فرهنگ شیعه |
انتظار فرج در معنای عام و خاص
- انتظار، آدمی را متعهد میسازد که برای تحقق هدف‌های اسلامی و آرمان‌های انسانی، بدون هیچ‌گونه ضعف و یأس، تلاش کند و به سوی مقاصد متعالی اسلام گام بردارد و پیوسته مقاوم و استوار، به وظایف دینی و اسلامی خود عمل نماید. از همین جهت است که "انتظار" در روایات، از جهات گوناگونی با ارزش‌ترین اعمال به شمار آمده است[۱]. در جهان‌بینی اسلام، انتظار یک عقیده و عمل ارزشمند در جهت رسیدن به عدالت جهانی است[۲]. در فضیلت انتظار همین بس بوده که همۀ پیامبران الهی مسندنشین این مقام بوده‌اند. تمام اوصیا در طول تاریخ در صف منتظران بوده‌اند و نهایت آنکه خداوند ـ تبارک و تعالی ـ نیز خود ندای انتظار سر داده است که: ﴿فَانتَظِرُواْ إِنِّي مَعَكُم مِّنَ الْمُنتَظِرِينَ﴾[۳].[۴]
- با اندکی تأمل و توجه به فلسفۀ انتظار و وظایف منتظران واقعی سِرّ این همه فضیلت روشن خواهد شد. چه اینکه در نبوی شریف آمده است: «"أَفْضَلُ الْأَعْمَالِ أَحْمَزُهَا"»[۵] و شاید سِرّ این فضیلت بزرگ، سختی و مشقتی باشد که در انتظار واقعی نهفته است و الا صرف ادعای انتظار که مشکل و دشوار نیست[۶].
- از مجموع روایات به دست میآید انتظار دولت حق بدین معناست که انسان باید مشتاق باشد تا در رکاب حضرت، او را یاری نماید و به آنچه خواست خدا و امام زمان(ع) هست گردن نهد، نه اینکه بخواهد به خواست‌های درونی و پست خود برسد. انتظار دولت حق با تمام انتظارها متفاوت است؛ چون منتَظَر در این انتظار، مولایمان امام زمان(ع) میباشد که او حجت حق و واسطۀ فیض و هدایت کنندۀ جامعه است. بی‌تردید این انتظار از شدیدترین، حساس‌ترین و مهمترین انتظارهاست که فقط مخلصان به آن نائل میشوند و بدون پرهیزکاری و عمل به دستورهای دینی امکان‌پذیر نیست[۷].
فضائل انتظار
- بر اساس روایات به برخی از فضایلی اشاره میشود که برای منتظران بقیة الله الأعظم(ع) بیان شده است:
انتظار، در زمرۀ عبادات و برترین عبادت ها
- عبادت و بندگی[۸]: در روایات بسیاری انتظار فرج را عبادت میداند. بدین لحاظ بسیاری از علمای بزرگوار ما بحث از قصد قربت و یا عدم قصد قربت در انتظار را مطرح کرده‌اند[۹]. قرآن و اهل بیت(ع)، به ما می‌آموزند هدف از آفرینش، بندگی خداوند است[۱۰]. و رسول گرامی اسلام(ص) یکی از نمودهای این بندگی را انتظار گشایش دانسته است[۱۱]: «"انْتِظَارُ الْفَرَجِ عِبَادَةٌ"»[۱۲] و امام صادق(ع) میفرماید[۱۳]: «بدانید کسی که منتظر ظهور حضرت مهدی(ع) باشد، پاداش کسی را دارد که شب‌ها را برای انجام عبادت بیدار، و روزها روزه‌دار باشد».[۱۴]
برترین عبادت
- برخی عبادتها بر برخی دیگر برتری دارد؛ از این رو انجام آنها افزون بر آنکه مورد تأکید آموزه‌های دینی است، از پاداش افزون تری نیز برخوردار است. رسول گرامی اسلام(ص) میفرماید[۱۵]: «"أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ"»[۱۶]
انتظار، برترین اعمال
- امیر المؤمنین(ع) فرمود[۱۹]: «منتظر فرج باشید و از رحمت خدا ناامید نشوید، به درستی که بهترین عمل نزد خداوند عزّ و جلّ انتظار فرج است».[۲۰]
- رسول گرامی اسلام(ص) فرمودند[۲۱]: «"أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِی انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ"»[۲۲]
- امام جواد(ع) فرمودند: «برترین عمل شیعیان ما انتظار فرج است هر کس این امر را بداند و بشناسد خداوند با همین انتظار برای او فرج عطا میفرماید»[۲۳].[۲۴] و... [۲۵].
انتظار، برترین جهاد
- برترین جهاد[۲۶]: درباره اهمیت انتظار فرج ـ افزون بر آنچه مورد اشاره قرار گرفت ـ به روایتی بر می‌خوریم که بسی شگفتی آور است که انتظار را نه فقط عبادت که "برترین جهاد" دانسته است[۲۷]:
- رسول گرامی اسلام(ص) فرمودند[۲۸]: «"أَفْضَلُ جِهَادِ أُمَّتِی اِنْتِظَارُ اَلْفَرَجِ"»[۲۹]
- امام صادق(ع) فرمودند: «هرکس از شما بمیرد، در حالیکه منتظر این امر (ظهور مهدی(ع)) باشد، همانند کسی است که با حضرت قائم (ع) در خیمه‌اش بوده باشد. سپس چند لحظه‌ای درنگ کرده و آنگاه فرمود: نه، بلکه مانند کسی است که در خدمت آن حضرت شمشیر بزند. سپس فرمود: نه به خدا، همچون کسی است که در رکاب رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) شهید شده باشد»[۳۰].[۳۱]
- منتظران ظهور چنان ارجمند خوانده شده‌اند که مردن در حال انتظار همانند حضور در رکاب مقدس قائم(ع) شمرده است: «"مَنْ مَاتَ مِنْکُمْ عَلَی هَذَا الْأَمْرِ مُنْتَظِراً لَهُ کَانَ کَمَنْ کَانَ فِی فُسْطَاطِ الْقَائِمِ"»[۳۲].[۳۳] و... [۳۴].
سایر فضایل انتظار فرج از کلام معصومان(ع)
- در روایات بسیاری برای منتظران اجر و مقام والا ذکر نموده‌اند[۳۵] این روایات پاداش فراوانی برای منتظران برشمرده‌اند و یکی از وظایف مهم دینی در عصر غیبت را انتظار دانسته‌اند. پاداش‌ها برای منتظرانی است که صادقانه در انتظار اویند و هر قدر شرایط انتظار در منتظران بیشتر شود و آمادگی آنان فزونی یابد، بر پاداش نیز افزوده می‌گردد[۳۶]. از جمله در دعای عرفه امام سجّاد(ع) به منتظران درود فرستاده است[۳۷]. از روایات انتظار ظهور حضرت مهدی(ع) به دست میآید انتظار ظهور نه فقط راه رسیدن به جامعۀ موعود است که خود نیز موضوعیت دارد؛ بدان معنا که اگر کسی در انتظار راستین به سر برد، تفاوتی ندارد به مورد انتظار خویش دست یابد، یا نه[۳۸]. امام باقر(ع) ـ آنگاه که دین مورد خشنودی خداوند را تعریف میکند ـ پس از شمردن اموری میفرماید[۳۹]: «"... وَ اَلتَّسْلِیمُ لِأَمْرِنَا وَ اَلْوَرَعُ وَ اَلتَّوَاضُعُ وَ اِنْتِظَارُ قَائِمِنَا..."»[۴۰] چنانکه ابوبصیر میگوید: به امام صادق(ع) عرض کردم[۴۱]: فدایت شوم، فرج شما کی فرامی‌رسد؟ فرمود: «گویی که تو از فرج، جنبه دنیوی آن را می‌خواهی؛ خیر، هرکس که در خط ولایت باشد، همان انتظار فرج، برای او فرج است[۴۲]
پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه
با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته میشود:
| ۱. آیت‌‌الله فاضل همدانی؛ |
|---|
|
| ۲. آیت الله موسوی اصفهانی؛ |
|---|
|
| ۳. آیت‌‌الله خاتمی؛ |
|---|
|
| ۴. حجت الاسلام و المسلمین رجالی تهرانی؛ |
|---|
|
| ۵. حجت الاسلام و المسلمین صمدی؛ |
|---|
|
| ۶. حجت الاسلام و المسلمین سلیمیان؛ |
|---|
|
| ۷. حجت الاسلام و المسلمین کوثری؛ |
|---|
|
| ۸. حجت الاسلام و المسلمین آهنگران؛ |
|---|
|
| ۹. حجت الاسلام و المسلمین فاکر میبدی؛ |
|---|
|
| ۱۰. آقای تونه‌ای (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
|---|
|
| ۱۱. آقای دکتر شفیعی سروستانی (پژوهشگر معارف مهدویت)؛ |
|---|
|
| ۱۲. آقای قنبری؛ |
|---|
|
| ۱۳. آقای دکتر طهماسبی؛ |
|---|
|
| ۱۴. آقای دکتر طالعی؛ |
|---|
|
| ۱۵. آقای دکتر هراتیان؛ |
|---|
|
| ۱۶. پژوهشگران مسجد مقدس جمکران؛ |
|---|
|
| ۱۷. پژوهشگران مرکز تحقیقات اسلامی؛ |
|---|
|
- معنای انتظار چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای عام چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار به معنای خاص چیست؟ (پرسش)
- ارکان انتظار چیست؟ (پرسش)
- عناصر و اجزاء انتظار چیستند؟ (پرسش)
- هدف از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه ضرورتی دارد؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار قابل تحقق است؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در مکاتب فکری غیر دینی چیست؟ (پرسش)
- نقش انتظار در حرکت توحیدی چیست؟ (پرسش)
- انواع انتظار چیست؟ (پرسش)
- شدت انتظار شخص منتظر چگونه در آرزوها و دعاهای او تجلی پیدا میکند؟ (پرسش)
- لوازم انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه اهل سنت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین بودا درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا جنیان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- آیا فرشتگان در انتظار منجی موعود هستند؟ (پرسش)
- چرا گفته میشود امام مهدی منتظر ظهور است؟ (پرسش)
- دلایل انتظار فرج و امید به آینده چیست؟ (پرسش)
- آیا شیعیان در امر انتظار عجول و شتاب‌زده هستند؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب فراگیری ظلم و ستم میشود؟ (پرسش)
- آیا مسئله انتظار سبب تعطیلی احکام اسلامی میشود؟ (پرسش)
- آیا اندیشه انتظار موعود در امت‌های پیشین بوده است؟ (پرسش)
- آیا انتظار در میان ادیان و ملل گوناگون سابقه‌ای دارد؟ (پرسش)
- منشأ نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- آفات نگاه عامیانه به ظهور منجی چیست؟ (پرسش)
- گونه‌های احادیث درباره انتظار چیستند؟ (پرسش)
- نمادهای انتظار چیستند؟ (پرسش)
- آیا دعای ندبه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا دعای عهد از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا زیارت آل یاسین از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد جمکران از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد کوفه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد صعصعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا مسجد سهله از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا عید نیمه شعبان از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- آیا روز جمعه از نمادهای انتظار است؟ چرا؟ (پرسش)
- چرا کسانی که انتظار امام مهدی را می‌کشیده‌اند بعد از ظهور به مخالفت با ایشان برمی‌خیزند؟ (پرسش)
- ویژگی‌های اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- شیوه ابراز اعتراض به وضع موجود در راستای انتظار امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- منظور از عمومیت انتظار چیست؟ (پرسش)
- مبانی اشتیاق به فرج چیست؟ (پرسش)
- چگونه می‌توان انتظار را در جامعه ترویج داد؟ (پرسش)
- آیا مراد از انتظار تنها انتظار قلبی است؟ (پرسش)
- منظور از انتظار، انتظار فردی است یا انتظار امت؟ (پرسش)
- منظور از انتظار امام و امت چیست؟ (پرسش)
- شرایط انتظار واقعی چیست؟ (پرسش)
- انتظار عملی به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا انتظار مذهب اعتراض است؟ (پرسش)
- آیا انتظار به معنای گوشه‌گیری و احتراز است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج مورد اتفاق همه مسلمین است؟ (پرسش)
- مسئولیت اجتماعی مسلمین درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- کامل‌ترین شکل انتظار عملی برای مقدمه ظهور امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- انتظار فرج با سرنوشت بشریت چه پیوندی دارد؟ (پرسش)
- مقصود از انتظار مسیحا چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار ویرانگر چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار سازنده چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- منظور از انتظار غیر مسئولانه چیست؟ (پرسش)
- انواع برداشت از انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه شیعه درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین زرتشت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه آیین هندو درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه یهود درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- دیدگاه مسیحیت درباره انتظار چیست؟ (پرسش)
- برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- علت برداشت‌های انحرافی از انتظار چیست؟ (پرسش)
- آیا انتظار امام مهدی واجب است؟ (پرسش)
- عوامل ایجاد کننده انتظار چیستند؟ (پرسش)
- لوازم تعریف انتظار چیست؟ (پرسش)
- نقطه مقابل انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با شدت گرفتاری‌ها چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی منتظر چه چیزی است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج باید با قصد قربت باشد؟ (پرسش)
- مراتب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- رابطه محبت با انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- بالاترین درجه انتظار فرج امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- مشاهده وقوع ظلم در زمین چگونه انتظار فرج را در مؤمن تشدید میکند؟ (پرسش)
- چه رابطه‌ای میان انتظار فرج و ایمان وجود دارد؟ (پرسش)
- انتظار منجی در ادوار مختلف دعوت‌های الهی چه معنایی داشته است؟ (پرسش)
- اندیشه انتظار موعود در اسلام چگونه است؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج افضل الاعمال است؟ (پرسش)
- انتظار فرج چیست و چرا بهترین عمل خوانده شده است؟ (پرسش)
- برداشت‌های نادرست از انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- آیا مکاتب فلسفی نیز انتظار فرج را امری ارزشی میدانند؟ (پرسش)
- آیا در کتاب مقدس یهود سخن از انتظار فرج به میان آمده است؟ (پرسش)
- مقصود از روایات مطلق در باب انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- چه امتیازی در انتظار منجی موجود است؟ (پرسش)
- آیا تأخیر در فرج موجب قساوت قلب میشود؟ (پرسش)
- آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالتآور است؟ (پرسش)
- علت سختی انتظار چیست و چرا می‌گویند انتظار زیباست؟ زیبایی انتظار در چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی در قبال منتظران و شیعیان چه عنایاتی دارند؟ (پرسش)
- منتظران امام مهدی که در قرنهای گذشته بدون پاین انتظارشان فوت کرده‌اند؛ چه تضمینی وجود دارد که انتظار ما به ثمر برسد؟ (پرسش)
- آیا انتظار موجب انفعال جامعه نمی‌شود؟ (پرسش)
- فرج مردم جهان در چیست و چرا انتظار فرج فضیلت و ارزش بیشتری دارد؟ (پرسش)
- خاستگاه و منشأ اصلی انتظار ظهور «مصلح و نجاتدهنده بزرگ» چیست؟ (پرسش)
- دعا برای تعجیل فرج چه تأثیری در فرج شیعیان دارد؟ (پرسش)
- دعای اللهم کن لولیک الحجه بن الحسن به چه منظوری خوانده میشود؟ (پرسش)
- آیات مربوط به ظهور و انتظار کدامند؟ (پرسش)
- انتظار در دیگر روزهای سال چگونه معنا پیدا میکند؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با بهداشت روان چیست؟ (پرسش)
- رابطه انتظار با آینده جهان چیست؟ (پرسش)
- فلسفه انتظار چیست؟ (پرسش)
- باور به ظهور امام مهدی چگونه عامل پایداری و استقامت شیعه میشود؟ (پرسش)
- انتظار فرج چه فضیلتی دارد؟ (پرسش)
- جایگاه انتظار در فرهنگ شیعه چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار اهمیت و جایگاه ویژه و برجسته‌ای دارد؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج افضل اعمال است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های منتظران واقعی در دوران غیبت چیست؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- چه نوع انتظاری راجح است؟ (پرسش)
- دانش آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
- رضایت امام مهدی از چه راهی به دست میآید؟ (پرسش)
- آیا شیعیان و منتظران ظهور افزون‌بر وظایف فردی و دینی تکالیف سیاسی و اجتماعی نیز دارند؟ (پرسش)
- آیا برای منتظر واقعی بودن اقدام‌های سیاسی و اجتماعی خاصی باید انجام داد؟ (پرسش)
- وظایف ما در دوران غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- چه تناسبی میان انتظار موعود و مبارزه با فساد وجود دارد؟ آیا انتظار به معنای ساکت ماندن نیست؟ (پرسش)
- چه مقام و منزلتی در روایات برای منتظران بیان شده است؟ (پرسش)
- جامعه منتظر دارای چه ویژگی‌هایی است؟ (پرسش)
- انتظارات امام مهدی از منتظران چیست؟ (پرسش)
- صرفنظر از وظایف شخصی در قبال امام مهدی وظایف خود انسان منتظر به‌طور کلی چیست؟ (پرسش)
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- منتظران راستین امام مهدی دارای چه فضیلت و منزلتی هستند؟
- منتظران برجسته همچون علما باید چه عملکردی داشته باشند؟ (پرسش)
- در روایات چه پاداشی برای منتظران امام مهدی بیان شده است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های منتظران واقعی در این دوران چیست؟ (پرسش)
- آیا تنها انتظار فرج برای ظهور امام مهدی کافی است؟ (پرسش)
- ویژگی‌های انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد اعتقادی چیست؟ (پرسش)
- ویژگی‌های فرهنگ انتظار در ابعاد علمی و اخلاقی چیست؟ (پرسش)
- فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
- آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
- چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش میشود؟ (پرسش)
- عنصر انتظار چگونه در آمادگی نظامی منتظران تأثیر دارد؟ (پرسش)
- چگونه روحیه انتظار را در خود تقویت کنیم؟ (پرسش)
- آیا انتظار فرج منشأ فرج‌های مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
- انتظار چه ابعادی دارد؟ (پرسش)
- ابعاد اعتقادی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
- ابعاد عملی انتظار فرج چیست؟ (پرسش)
منبع‌شناسی جامع مهدویت
پانویس
با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳.
- ↑ ر.ک. کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص۷.
- ↑ «پس چشم به راه (عذاب خداوند) بدارید که من نیز باشم» سوره اعراف، آیه ۷۱.
- ↑ ر.ک. هراتیان، علی، انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده، ص؟؟؟.
- ↑ طریحی، فخرالدین، مجمع البحرین، ص ۲۹۷؛ العمیدی، العمیدی، سید ثامر هاشم حبیب، در انتظار ققنوس، ص ۲۷۸.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار چیست منتظر کیست؟، ص ۱۹-۲۲.
- ↑ ر.ک. فاضل همدانی، سید یحیی، نشانه‌های قائم آل محمد، ص ۶۴.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ ر.ک. فاضل همدانی، سید یحیی، نشانه‌های قائم آل محمد، ص ۶۴.
- ↑ سورۀ ذاریات، آیه ۵۶.
- ↑ «انتظار فرج عبادت است». اربلی،علی بن عیسی، کشف الغمة فی معرفة الأئمة، ج ۲، ص ۱۰۱؛ طوسی، محمد بن حسن، امالی، ص ۴۰۵.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳؛ هراتیان، علی، انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده، ص؟؟؟.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج ۲، ص ۲۲۲.
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳.
- ↑ «برترین عبادت انتظار فرج است». محمد بن علی بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷؛ ترمذی، ابو عیسی محمد، سنن، ج ۵، ص ۵۶۵.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰؛ پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار چیست منتظر کیست؟، ص ۱۹-۲۲؛ قنبری، معصوم علی، بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن، ص ۸۷ و ۸۸؛ هراتیان، علی، انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده، ص؟؟؟.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳: «"انْتَظَرُوا الْفَرَجَ وَ لَا تَیْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ"»
- ↑ ر.ک. رجالی تهرانی؛علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۲۴۳؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳؛ قنبری، معصوم علی، بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن، ص ۸۷ و ۸۸.
- ↑ «برترین کارهای امت من، انتظار فرج از جانب خداوند است». محمد بن علی بن بابویه، عیون اخبار الرضا(ع)، ج ۲، ص ۳۶ و کمال الدین وتمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۴.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ «"أَفْضَلُ أَعْمَالِ شِیعَتِنَا انْتِظَارُ الْفَرَجِ مَنْ عَرَفَ هَذَا الْأَمْرَ فَقَدْ فُرِّجَ عَنْهُ بِانْتِظَارِه"»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۷۱.
- ↑ ر.ک. شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰؛ هراتیان، علی، انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده، ص؟؟؟؛ خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه، ص ؟؟؟
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳؛ کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۷؛ طهماسبی بلداجی، اصغر و مرادی، فاطمه، قرآن و سبک زندگی مهدوی، ص؟؟؟.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ «برترین جهاد امت من انتظار گشایش است». حرانی، ابن شعبه، تحف العقول، ص ۳۷؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۱۴۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳.
- ↑ ثبات الهداة، حرّ عاملی، محمد بن حسن، ج ۷، ص ۴۰؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶: «"هُوَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ کَانَ مَعَ اَلْقَائِمِ فِی فُسْطَاطِهِ ثُمَّ سَکَتَ هُنَیْئَةً ثُمَّ قَالَ هُوَ کَمَنْ کَانَ مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ"»، برقی، احمد بن محمد بن خالد، محاسن، ج ۱، ص ۱۷۳. محمد بن علی بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۵.
- ↑ ر.ک. رجالی تهرانی؛علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص۲۴۳؛ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰؛ پژوهشگران مسجد مقدس جمکران، انتظار چیست منتظر کیست؟، ص ۱۹-۲۲؛ موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان، ص ۷۴-۷۵.
- ↑ برقی، احمد بن محمد بن خالد، المحاسن، ج۱، ص۱۷۳؛ محمد بن علی بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمه، ص۶۴۴؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج۷۴، ص۱۲۶.
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۲۲ ـ ۱۲۳؛ آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود، ص ۱۶۸؛ طالعی، عبدالحسین، ره‌توشه منتظران، ص ۲۴ ـ ۲۶.
- ↑ ر.ک. صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۲۲ ـ ۱۲۳؛ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰؛ آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود، ص ۱۶۸.
- ↑ ر.ک. فاضل همدانی، سید یحیی، نشانه‌های قائم آل محمد، ص ۶۴.
- ↑ ر.ک. پژوهشگران مرکز تحقیقات اسلامی، فرهنگ شیعه، ص ۱۳۶.
- ↑ ر.ک. فاضل همدانی، سید یحیی، نشانه‌های قائم آل محمد، ص ۶۴.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ «... و تسلیم به امر ما، و پرهیزکاری و فروتنی، و انتظار قائم ما...». کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۲، ص ۲۳، ح ۱۳.
- ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳؛ خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه، ص ؟؟؟
- ↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۴۷، ص ۶۰-ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۵.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمه، ۳۵۷، حدیث ۵۴.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲ و ۱۲۵.
- ↑ فاضل همدانی، سید یحیی، نشانه‌های قائم آل محمد، ص ۶۴.
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۶۴۴ باب ۵۵ ح ۱.
- ↑ «و شما چشم به راه باشید من نیز با شما چشم به راه خواهم بود» سوره هود، آیه ۹۳.
- ↑ «پس چشم به راه بدارید که من نیز با شما از چشم به راه داشتگانم» سوره اعراف، آیه ۷۱.
- ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۶۴۵ باب ۵۵ ح ۵.
- ↑ بصائر الدرجات، ۲۸۰ ح ۱۶.
- ↑ موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، تکالیف بندگان نسبت به امام زمان، ص ۷۴-۷۵.
- ↑ « أَفْضَلُ أَعْمَالِ شِيعَتِنَا انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ کمال الدین، ص ۲۷۷، بحارالانوار۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ «انْتِظَارُ قَائِمِنَا»؛ الکافی ۲، ص ۲۲، بحارالانوار، ج ۶۹، ص ۲.
- ↑ امالی شیخ طوسی، ص۴۰۵، بحار ۵۲، ص ۱۲۲.
- ↑ کمال الدین، ص ۳۷۷، بحارالانوار، ج۵۱، ص۱۵۶.
- ↑ من لا یحضره الفقیه، ۳۸۲/۴، بحارالانوار ۳۷۶/۷۷.
- ↑ خاتمی، سید احمد، انتظار مسئولانه.
- ↑ کمال الدّین و تمام النّعمة، شیخ صدوق، ص ۳۷۸
- ↑ اثبات الهداة، شیخ حرّ عاملی، ج ۷، ص ۴۰
- ↑ بحار الانوار، علّامه مجلسی، ج ۵۲، ص ۱۲۶.
- ↑ بحار الانوار، علّامه مجلسی، ج ۵۲، ص ۱۲۳
- ↑ رجالی تهرانی؛علی رضا، یکصد پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ص ۲۴۳.
- ↑ الخصال، ص ۶۲۶؛ کمال الدین و تمام النعمه، ص۶۴۵؛ شرح الاخبار، ج۳، ص۵۶۰؛ تحف العقول، ص۱۱۵؛ معجم احادیث الامام المهدی (ع)، ج۳، ص۷۵.
- ↑ المحاسن، ج۱، ص۱۷۳؛ کمال الدین و تمام النعمه، ص۶۴۴؛ بحار الانوار، ج۷۴، ص۱۲۶.
- ↑ الغیبة، نعمانی، ص۹۲؛ کمال الدین و تمام النعمه، ص ۳۳۵-۶۴۷؛ الصراط المستقیم، ج۲، ص۲۲۸.
- ↑ صمدی، قنبر علی، آخرین منجی، ص۱۲۲ - ۱۲۳.
- ↑ ذاریات، آیه ۵۶
- ↑ انتظار فرج عبادت است؛ اربلی، کشف الغمة في معرفة الأئمة، ج ۲، ص ۱۰۱ و شیخ طوسی، امالی، ص ۴۰۵
- ↑ برترین عبادت انتظار فرج است؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷ و ر.ک: ترمذی، سنن، ج ۵، ص ۵۶۵
- ↑ برترین کارهای امت من، انتظار فرج از جانب خداوند است؛ شیخ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ج ۲، ص ۳۶ و شیخ صدوق ، کمال الدین وتمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۴
- ↑ برترین جهاد امت من انتظار گشایش است حرانی، تحف العقول، ص ۳۷
- ↑ ر.ک: یوسف، آیه ۸۷
- ↑ ... و تسلیم به امر ما، و پرهیزکاری و فروتنی، و انتظار قائم ما...؛ شیخ کلینی، الکافی، ج ۲، ص ۲۳، ح ۱۳
- ↑ بر شما باد به تسلیم و رد امور به ما و انتظار امر ما و امر خودتان و فرج ما و فرج خودتان؛کشی، رجال کشی، ص ۱۳۸.
- ↑ «" هُوَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ كَانَ مَعَ اَلْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ ثُمَّ سَكَتَ هُنَيْئَةً ثُمَّ قَالَ هُوَ كَمَنْ كَانَ مَعَ رَسُولِ اَللَّهِ "»؛ برقی، محاسن، ج ۱، ص ۱۷۳ و بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵
- ↑ سلیمیان، خدامراد، انتظار و منتظران، ص ۱۸۹-۱۹۳.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲، ص۲۰۴-۲۰۷.
- ↑ امام صادق(ع): « هُوَ بِمَنْزِلَةِ مَنْ كَانَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ -ثُمَّ سَكَتَ هُنَيْئَةً- ثُمَّ قَالَ: هُوَ كَمَنْ كَانَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ»؛ احمد بن محمد بن خالد برقی، محاسن، ج ۱، ص ۱۷۳؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، مؤلفه‌های انتظار توانمند از نگاه روایات معصومین.
- ↑ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، بیروت، مؤسسه الوفا،۱۴۰۳ه/ ۱۹۸۳م، ج۵۲،ص ۱۲۵.
- ↑ همان، ص ۱۲۸.
- ↑ همان، ص ۱۲۸.
- ↑ کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص 7.
- ↑ همان: ۵۸۶.
- ↑ همان: ۵۸۰.
- ↑ همان: ۵۸۴.
- ↑ همان: ۵۸۷.
- ↑ همان: ۳۳۵.
- ↑ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول الکافی، باب الکتمان، از ابواب "الایمان و الکفر"، ح ۴.
- ↑ آهنگران، محمد رسول، بررسی مبانی ضرورت زمینه‌سازی برای ظهور موعود، ص ۱۶۸.
- ↑ « أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ علّامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲.
- ↑ علّامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲.
- ↑ «وَ الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ لِأَنَّ اللَّهَ تَعَالَى ذِكْرُهُ أَعْطَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ وَ الْأَفْهَامِ وَ الْمَعْرِفَةِ مَا صَارَتْ بِهِ الْغَيْبَةُ عِنْدَهُمْ بِمَنْزِلَةِ الْمُشَاهَدَةِ وَ جَعَلَهُمْ فِي ذَلِكَ الزَّمَانِ بِمَنْزِلَةِ الْمُجَاهِدِينَ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ بِالسَّيْفِ أُولَئِكَ الْمُخْلَصُونَ حَقّاً وَ شِيعَتُنَا صِدْقاً وَ الدُّعَاةُ إِلَى دِينِ اللَّهِ سِرّاً وَ جَهْراً»؛ علّامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳؛ کامل سلیمان، یوم الخلاص، ص ۲۰۳؛ شیخ طبرسی، الاحتجاج، ج ۲، ص ۳۱۷.
- ↑ فاکر میبدی، محمد، زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۰-۱۷۱.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۳؛ غیبة طوسی، ص ۱۷۶.
- ↑ بحار الانوار، ج ۴۷، ص ۶۰-ج ۵۱، ص ۱۵۶.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۵.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷.
- ↑ بحار الانوار، ج ۷۴، ص ۱۴۳.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۵.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶.
- ↑ کافی، ج ۲، ص ۲۲۲.
- ↑ کافی، ج ۱، ص ۳۷۲.
- ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۴۳.
- ↑ بحارالأنوار ، ج ۵۲، ص ۱۲۲، ح ۴.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۶۴۵، ح ۶.
- ↑ همان، ص ۳۵۷، ح ۵۴.
- ↑ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶، ح ۱۸.
- ↑ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۰.
- ↑ «الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ»الصدوق (ابن بابویه)، ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین، کمال الدین و تمام النعمة، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۹۵ ق، ج ۲، ص ۶۴۵، ح ۶.
- ↑ «طُوبَى لِشِيعَةِ قَائِمِنَا الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ فِي غَيْبَتِهِ وَ الْمُطِيعِينَ لَهُ فِي ظُهُورِهِ أُولَئِكَ أَوْلِيَاءُ اللَّهِ الَّذِينَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُونَ»؛ الصدوق (ابن بابویه)، ابوجعفر محمد بن علی بن الحسین، کمال الدین و تمام النعمة، تهران، دارالکتب الاسلامیة، ۱۳۹۵ ق، ج ۲، ص ۳۵۷، ح ۵۴.
- ↑ « انْتَظَرُوا الْفَرَجَ وَ لا تَيْأَسُوا مِنْ رَوْحِ اللَّهِ فَإِنَّ أَحَبَّ الْأَعْمَالِ إِلَى اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ المجلسی، المولی محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء،۱۴۰۳ ق، ج ۵۲،ص ۱۲۳،ح ۷.
- ↑ « مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ كَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَكَثَ هُنَيْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ كَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَيْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا كَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ(ص)»؛ المجلسی، المولی محمد باقر، بحارالانوار، بیروت، مؤسسه الوفاء،۱۴۰۳ ق، ج ۵۲، ص ۱۲۶، ح ۱۸.
- ↑ ر.ک: موسوی اصفهانی، سید محمد تقی، مکیال المکارم فی فوائد الدعاء للقائم، ص ۱۰۴ به بعد.
- ↑ شفیعی سروستانی، ابراهیم، نقش انتظار در پویایی جامعه اسلامی.
- ↑ عبدالله جوادی آملی، "امام زمان (ع) خلیفه خداست نه وکیل مردم"، موعود، سال دوازدهم، شماره ۸٤، بهمن ۱۳۸۶.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۲۰؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۲، ح ۴.
- ↑ نهج البلاغه، ترجمه: سید جعفر شهیدی، باب گزیده سخنان حکمت‌آمیز امیر مؤمنان علی (ع)، ش ۴۷، ص ۳۶۹.
- ↑ همان، ش ۸۱، ص ۳۷۳.
- ↑ شفیعی سروستانی، ابراهیم، چشم به راه، ص۵۱-۵۵.
- ↑ کمال الدین، ج ۱، ص ۲۸۷.
- ↑ خصال، ج ۲، ص ۶۱۶.
- ↑ قنبری، معصوم علی، بررسی مسأله انتظار ادله فوائد و نقش آن، ص 87-88.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۷.
- ↑ بحارالأنوار، ج ۷۴، ص ۱۴۳.
- ↑ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵ - ۱۲۲.
- ↑ طهماسبی بلداجی، اصغر و مرادی، فاطمه، قرآن و سبک زندگی مهدوی.
- ↑ غیبت نعمانی، باب ۱۱، حدیث ۱۵، ص۲۰۰. کمال الدین، ص۶۴۴: «مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ عَلَى هَذَا الْأَمْرِ مُنْتَظِراً كَانَ كَمَنْ هُوَ فِي الْفُسْطَاطِ الَّذِي لِلْقَائِمِ(ع)».
- ↑ "ابو بصیر، لیث بن بختری" از اصحاب سه امام بزرگوار: امام محمد باقر، امام جعفر صادق، امام موسی کاظم(ع) میباشد. علمای رجال، او را از اعلام دین و اصحاب اجماع به شمار آورده‌اند. امام صادق(ع) وی را حافظ دین و مورد وثوق حضرت باقر(ع) دانسته، به وی وعده بهشت دادند. و در روایت دیگر، "ابوبصیر" را در شمار کسانی محسوب نمودند که خداوند درباره ایشان فرموده است: ﴿السَّابِقُونَ السَّابِقُونَ * أُولَئِكَ الْمُقَرَّبُونَ﴾؛ سوره واقعه، آیه ۱۰-۱۱.
- ↑ غیبت نعمانی، باب ۱۱، حدیث ۱۶، ص۲۰۰. بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۴۰. « عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ(ع) أَنَّهُ قَالَ ذَاتَ يَوْمٍ أَ لَا أُخْبِرُكُمْ بِمَا لَا يَقْبَلُ اللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ مِنَ الْعِبَادِ عَمَلًا إِلَّا بِهِ فَقُلْتُ بَلَى فَقَالَ شَهَادَةُ أَنْ لَا إِلَهَ إِلَّا اللَّهُ وَ أَنَ مُحَمَّداً عَبْدُهُ وَ رَسُولُهُ وَ الْإِقْرَارُ بِمَا أَمَرَ اللَّهُ وَ الْوَلَايَةُ لَنَا وَ الْبَرَاءَةُ مِنْ أَعْدَائِنَا يَعْنِي الْأَئِمَّةَ خَاصَّةً وَ التَّسْلِيمَ لَهُمْ وَ الْوَرَعُ وَ الِاجْتِهَادُ وَ الطُّمَأْنِينَةُ وَ الِانْتِظَارُ لِلْقَائِمِ(ع) ثُمَّ قَالَ إِنَّ لَنَا دَوْلَةً يَجِيءُ اللَّهُ بِهَا إِذَا شَاءَ ثُمَّ قَالَ مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ».
- ↑ بحارالانوار، ج۵۲، باب ۲۲، حدیث ۱، ص۱۲۲. کمال الدین، ج۲، ص۳۳۷. «قَالَ الصَّادِقُ(ع) مِنْ دِينِ الْأَئِمَّةِ الْوَرَعُ وَ الْعِفَّةُ وَ الصَّلَاحُ إِلَى قَوْلِهِ وَ انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِالصَّبْرِ».
- ↑ کمال الدین، ج۲، باب ۵۵، حدیث ۳، ص۶۴۴. «أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ الْفَرَجِ مِنَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ».
- ↑ کمال الدین، ج۲، باب ۵۵، حدیث ۶، ص۶۴۵. «الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ».
- ↑ طالعی، عبدالحسین، ره‌توشه منتظران، ص ۲۴-۲۶.
- ↑ «چشم به راه دارید که من (نیز) با شما از چشم به راه دارندگانم» سوره یونس، آیه ۱۰۲.
- ↑ «أَفْضَلُ الْعِبَادَةِ انْتِظَارُ الْفَرَجِ»؛ بحارالأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۵؛ روزگار رهایی، ج ۱، ح ۳۵۰.
- ↑ «اِنْتِظَارُ الْفَرْجِ عِبَادَةٌ وَ أَفْضَلُ أَعْمَالِ أُمَّتِي انْتِظَارُ فَرَجِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَ»، بحارالأنوار، ج ۵۰، ص ۳۱۷؛ روزگار رهایی، ج ۱، ح ۳۵۲.
- ↑ «الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ»، الخصال، ج ۲، ص ۶۲۶، ضمن ح ۱۰، به نقل از قطره‌ای از دریای فضائل اهل بیت(ع)، ج ۱، ص ۷۹۶.
- ↑ «إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَيْبَتِهِ وَ الْقَائِلِينَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ مِنْ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ...»؛ روزگار رهایی، ج ۱، ح ۳۸۷.
- ↑ «طُوبَى لِشِيعَةِ قَائِمِنَا الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ فِي غَيْبَتِهِ وَ الْمُطِيعِينَ لَهُ فِي ظُهُورِهِ أُولَئِكَ أَوْلِيَاءُ اللَّهِ الَّذِينَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون»، کمال الدین، ج ۲، ص ۳۵۷؛ منتخب الاثر، ص ۵۱۴، ح ۶؛ تفسیر برهان، ج ۱، ص ۵۶۴، ح ۴، به نقل از قطره‌ای از دریای فضایل اهل بیت(ع)، ج ۱، ص ۷۸۸.
- ↑ «طُوبَى لِشِيعَتِنَا الْمُتَمَسِّكِينَ بِحَبْلِنَا فِي غَيْبَةِ قَائِمِنَا الثَّابِتِينَ عَلَى مُوَالاتِنَا وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِنَا أُولَئِكَ مِنَّا وَ نَحْنُ مِنْهُمْ قَدْ رَضُوا بِنَا أَئِمَّةً وَ رَضِينَا بِهِمْ شِيعَةً فَطُوبَى لَهُمْ ثُمَّ طُوبَى لَهُمْ وَ هُمْ وَ اللَّهِ مَعَنَا فِي دَرَجَاتِنَا يَوْمَ الْقِيَامَةِ»، روزگار رهایی، ج ۱، ح ۴۳۶ به نقل از کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۱۴؛ منتخب الاثر، ص ۳۱۹ و...
- ↑ «مَا أَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ انْتِظَارَ الْفَرَجِ»؛ روزگار رهایی، ج ۱، ح ۴۳۷.
- ↑ «أَفْضَلُ أَعْمَالِ شِيعَتِنَا انْتِظَارُ الْفَرَجِ مَنْ عَرَفَ هَذَا الْأَمْرَ فَقَدْ فُرِّجَ عَنْهُ بِانْتِظَارِه...»؛ روزگار رهایی، ج ۱، ح ۴۴۲، به نقل از غیبت نعمانی، ص ۱۸۰.
- ↑ هراتیان، علی، انتظار فریضه‌ای فراموش‌شده.
- ↑ «"... أَفْضَلُ أَعْمَالِ شِيعَتِنَا انْتِظَارُ الْفَرَجِ..."»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۷۱، ادامه حدیث ۱، باب ۳۶.
- ↑ مجمع البحرین، ص ۲۹۷؛ در انتظار ققنوس، ص ۲۷۸.
- ↑ «"اَفْضَلُ اْلعِبادَه اِنْتِظارُ اْلفَرَجِ..."»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۵۳۷، ح ۶، باب ۲۵.
- ↑ «"...يَا أَبَا خَالِدٍ إِنَّ أَهْلَ زَمَانِ غَيْبَتِهِ الْقَائِلِينَ بِإِمَامَتِهِ وَ الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ أَفْضَلُ مِنْ أَهْلِ كُلِّ زَمَان..."»؛ منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر(ع)، ص ۳۰۵.
- ↑ «"... الْمُنْتَظِرُ لِلثَّانِي عَشَرَ مِنْهُمْ كَالشَّاهِرِ سَيْفَهُ بَيْنَ يَدَيْ رَسُولِ اللَّهِ(ص) يَذُبُّ عَنْه..."»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۶، ح ۵، باب ۳۳.
- ↑ «"... يَا أَبَا بَصِيرٍ طُوبَى لِشِيعَةِ قَائِمِنَا(ع) الْمُنْتَظِرِينَ لِظُهُورِهِ فِي غَيْبَتِهِ وَ الْمُطِيعِينَ لَهُ فِي ظُهُورِهِ أُولَئِكَ أَوْلِيَاءُ اللَّهِ الَّذِينَ لا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَ لا هُمْ يَحْزَنُون"»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۹، ح ۵۴، باب ۳۳.
- ↑ «"مَنْ مَاتَ مِنْكُمْ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ لِهَذَا الْأَمْرِ كَمَنْ هُوَ مَعَ الْقَائِمِ فِي فُسْطَاطِهِ قَالَ ثُمَّ مَكَثَ هُنَيْئَةً ثُمَّ قَالَ لَا بَلْ كَمَنْ قَارَعَ مَعَهُ بِسَيْفِهِ ثُمَّ قَالَ لَا وَ اللَّهِ إِلَّا كَمَنِ اسْتُشْهِدَ مَعَ رَسُولِ اللَّهِ(ص)"»؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۲۶، ح ۱۸.
- ↑ انتظار چیست منتظر کیست؟، ص 19-22.
- ↑ کمال الدین، ۶۴۴/۲ باب ۵۵ ح ۱.
- ↑ کمال الدین، ۲۸۶/۱.
- ↑ کمال الدین، ۶۴۵/۲.
- ↑ آیین انتظار، ص 198-199.
- ↑ بحارالانوار، ۵۲/ ۱۲۵- ۱۲۲.
- ↑ ر.ک: مهدی انقلابی بزرگ، ۱۰۱.
- ↑ بحارالانوار، ۵۲/ ۱۲۵.
- ↑ پژوهشگران مرکز تحقیقات اسلامی، فرهنگ شیعه، ص 136.