آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (جایگزینی متن - 'اراده تشریعی' به 'اراده تشریعی')
جز (جایگزینی متن - 'باقی' به 'باقی')
خط ۱۸۸: خط ۱۸۸:
:::::#«'''دستگیری و [[تعاون]]:''' در [[دوران غیبت حضرت مهدی]] که [[فتنه‌ها]] به فزونی می‌‌رسد و [[نابسامانی‌های اجتماعی]] افزایش می‌‌یابد، بسیارند کسانی که زیر [[ستم]] قرار می‌‌گیرند و از [[حقوق]] [[مسلم]] خویش [[محروم]] می‌‌مانند. [[شیعه]] [[منتظر]] اگر چه نتواند تغییری بنیادین در [[جامعه]] ایجاد کند، حداقل تا آن‌جا که [[توان]] دارد [[ضعیفان]] و [[بیچارگان]] را دست‌گیری می‌‌نماید، به [[فقیران]] و [[مستمندان]]، عطوفت می‌‌ورزد و در [[خیرخواهی]] دیگران کوتاهی نمی‌کند. حفظ [[اسرار]] دیگران می‌‌کند، [[تحمل]] [[مسئولیت]] می‌‌نماید، در رفع مشکلات دیگران می‌‌کوشد و هرگز کمبودهای [[مردم]] را به گردن [[رهبران]] [[معصوم]] خویش نمی‌اندازد. [[امام باقر]] می‌‌فرماید: "باید نیرومندان شما به [[ناتوانان]] [[کمک]] کنند و [[توانگران]] به [[مستمندان]] برسند، هر یک از شما باید چنان که نیکخواه خود است، در مقابل [[برادر دینی]] خود هم چنین باشد. شما باید [[اسرار]] آل محمدی را فاش نسازید و [[مردم]] را بر سر ما نشورانید... اگر این چنین بودید و بدین‌گونه که سفارش می‌کنیم [[رفتار]] کردید... هر یک از شما اگر از [[جهان]] درگذرد و [[قائم]] ما را [[درک]] نکرده باشد، [[شهید]] به شمار خواهد آمد"<ref>[[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص۵۱۲.</ref>. به راستی‌که یکی از زیباترین جلوه‌های کارکرد [[اجتماعی]] [[انتظار]]، همین یاری‌رسانی‌هاست. کسی‌که خود را آماده می‌‌کند تا در [[دوران ظهور]] در رکاب [[امام]] [[قائم]] خویش برای براندازی [[ستم]] و [[برقراری عدالت]] در سراسر [[گیتی]] [[جهاد]] و [[مبارزه]] کند، اکنون در [[دوران غیبت]] چگونه می‌‌تواند در برابر [[رنج]] [[ستم‌دیدگان]] و محرومان و [[بیچارگان]] ساکت و بی‌تفاوت باشد.
:::::#«'''دستگیری و [[تعاون]]:''' در [[دوران غیبت حضرت مهدی]] که [[فتنه‌ها]] به فزونی می‌‌رسد و [[نابسامانی‌های اجتماعی]] افزایش می‌‌یابد، بسیارند کسانی که زیر [[ستم]] قرار می‌‌گیرند و از [[حقوق]] [[مسلم]] خویش [[محروم]] می‌‌مانند. [[شیعه]] [[منتظر]] اگر چه نتواند تغییری بنیادین در [[جامعه]] ایجاد کند، حداقل تا آن‌جا که [[توان]] دارد [[ضعیفان]] و [[بیچارگان]] را دست‌گیری می‌‌نماید، به [[فقیران]] و [[مستمندان]]، عطوفت می‌‌ورزد و در [[خیرخواهی]] دیگران کوتاهی نمی‌کند. حفظ [[اسرار]] دیگران می‌‌کند، [[تحمل]] [[مسئولیت]] می‌‌نماید، در رفع مشکلات دیگران می‌‌کوشد و هرگز کمبودهای [[مردم]] را به گردن [[رهبران]] [[معصوم]] خویش نمی‌اندازد. [[امام باقر]] می‌‌فرماید: "باید نیرومندان شما به [[ناتوانان]] [[کمک]] کنند و [[توانگران]] به [[مستمندان]] برسند، هر یک از شما باید چنان که نیکخواه خود است، در مقابل [[برادر دینی]] خود هم چنین باشد. شما باید [[اسرار]] آل محمدی را فاش نسازید و [[مردم]] را بر سر ما نشورانید... اگر این چنین بودید و بدین‌گونه که سفارش می‌کنیم [[رفتار]] کردید... هر یک از شما اگر از [[جهان]] درگذرد و [[قائم]] ما را [[درک]] نکرده باشد، [[شهید]] به شمار خواهد آمد"<ref>[[منتخب الاثر (کتاب)|منتخب الاثر]]، ص۵۱۲.</ref>. به راستی‌که یکی از زیباترین جلوه‌های کارکرد [[اجتماعی]] [[انتظار]]، همین یاری‌رسانی‌هاست. کسی‌که خود را آماده می‌‌کند تا در [[دوران ظهور]] در رکاب [[امام]] [[قائم]] خویش برای براندازی [[ستم]] و [[برقراری عدالت]] در سراسر [[گیتی]] [[جهاد]] و [[مبارزه]] کند، اکنون در [[دوران غیبت]] چگونه می‌‌تواند در برابر [[رنج]] [[ستم‌دیدگان]] و محرومان و [[بیچارگان]] ساکت و بی‌تفاوت باشد.
:::::#'''[[استقامت]] و شکیب ورزی:''' مشکلات گوناگونی که از جوانب مختلف برای [[انسان]] پیش می‌‌آید و [[فتنه‌ها]] و [[مصائب]] [[طاقت]] فرسایی که بر سر راه، باورمندانی چشم [[انتظار]] وارد می‌‌آید، احساس تنهایی، آنان را چنان می‌‌شکند که برای [[ناامید]] نشدن، استقامتی کوه‌سان می‌‌طلبد. از این روست که [[رسول خدا]] می‌‌فرماید: "خوشا به حال صبرکنندگان در [[دوران غیبت مهدی]]، خوشا به حال پا برجایان در [[مقام]] [[محبت]] او"<ref>{{متن حدیث|طُوبَى لِلصَّابِرِينَ فِي غَيْبَتِهِ طُوبَى لِلْمُقِيمِينَ عَلَى مَحَبَّتِهِ}}؛ بحارالانوار، ج۳۶، ص۳۰۶. </ref>؛ در جای دیگر دست به [[دعا]] برداشت و عرض کرد: پروردگارا، برادرانم را به من بنمایان. یکی از [[یاران پیامبر]] که درجمع حاضر بود گفت: آیا ما [[برادران]] شما نیستیم ای [[رسول خدا]]؟! آن [[حضرت]] فرمود: نه، شما [[اصحاب]] من هستید و [[برادران]] من قومی در [[آخر زمان]] هستند فرمود: [[سختی]] [[استقامت]] هریک از آنان بر [[دین]] خود، بیشتر از [[سختی]] کسی است که در شبی ظلمانی بخواهد بوته خاری را با دست خود از خار بپیراید، یا کسی‌که بخواهد ذغال گداخته سوزانی را در مشت بگیرد. آنان چراغ‌های فروزان شب‌های ظلمانی‌اند<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۳ و الزام الناصب، ص۱۳۷.</ref>.[[امتحانات الهی]] یکی پس از دیگری برای [[مؤمنین]] پیش می‌‌آید و [[میزان]] [[صبر]] و [[استقامت]] آنان را به بوته [[امتحان]] می‌‌گذارد. [[امام صادق]] می‌‌فرماید: امر [[فرج]] برای شما نمی‌رسد مگر پس از نابودی، نه به [[خدا]] [[سوگند]]، نمی‌رسد مگر پس از آن‌که خوب و بد از هم جدا شوند، نه به [[خدا]] نمی‌رسد مگر پس از آن‌که در اثر آزمایش‌های گوناگون [[خالص]] و [[پاک]] شوید<ref>کمال الدین، ج۲، ص۳۴۶ و بحار الأنوار، ج۵۲، ص۱۱۱</ref>. اساساً [[انتظار]] با آن همه [[فضایل]] و برکتی که دارد جز با [[صبر]] و [[شکیبایی]] حاصل نمی‌شود، [[پیامبر اکرم]] فرمود: "با [[صبر]] و [[استقامت]]، [[منتظر فرج]] بودن [[عبادت]] است"<ref>{{متن حدیث|انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِالصَّبْرِ عِبَادَةٌ}}؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۴۵.</ref>؛ [[امام رضا]] هم می‌‌فرماید: "چه نیکوست [[شکیبایی]] به همراه [[انتظار فرج]]. بر شما [[باد]]، [[استقامت]] و شکیب‌ورزی"<ref>{{متن حدیث|مَا أَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ انْتِظَارَ الْفَرَجِ... فَعَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ}}؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۲۹.</ref>.
:::::#'''[[استقامت]] و شکیب ورزی:''' مشکلات گوناگونی که از جوانب مختلف برای [[انسان]] پیش می‌‌آید و [[فتنه‌ها]] و [[مصائب]] [[طاقت]] فرسایی که بر سر راه، باورمندانی چشم [[انتظار]] وارد می‌‌آید، احساس تنهایی، آنان را چنان می‌‌شکند که برای [[ناامید]] نشدن، استقامتی کوه‌سان می‌‌طلبد. از این روست که [[رسول خدا]] می‌‌فرماید: "خوشا به حال صبرکنندگان در [[دوران غیبت مهدی]]، خوشا به حال پا برجایان در [[مقام]] [[محبت]] او"<ref>{{متن حدیث|طُوبَى لِلصَّابِرِينَ فِي غَيْبَتِهِ طُوبَى لِلْمُقِيمِينَ عَلَى مَحَبَّتِهِ}}؛ بحارالانوار، ج۳۶، ص۳۰۶. </ref>؛ در جای دیگر دست به [[دعا]] برداشت و عرض کرد: پروردگارا، برادرانم را به من بنمایان. یکی از [[یاران پیامبر]] که درجمع حاضر بود گفت: آیا ما [[برادران]] شما نیستیم ای [[رسول خدا]]؟! آن [[حضرت]] فرمود: نه، شما [[اصحاب]] من هستید و [[برادران]] من قومی در [[آخر زمان]] هستند فرمود: [[سختی]] [[استقامت]] هریک از آنان بر [[دین]] خود، بیشتر از [[سختی]] کسی است که در شبی ظلمانی بخواهد بوته خاری را با دست خود از خار بپیراید، یا کسی‌که بخواهد ذغال گداخته سوزانی را در مشت بگیرد. آنان چراغ‌های فروزان شب‌های ظلمانی‌اند<ref>بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۳ و الزام الناصب، ص۱۳۷.</ref>.[[امتحانات الهی]] یکی پس از دیگری برای [[مؤمنین]] پیش می‌‌آید و [[میزان]] [[صبر]] و [[استقامت]] آنان را به بوته [[امتحان]] می‌‌گذارد. [[امام صادق]] می‌‌فرماید: امر [[فرج]] برای شما نمی‌رسد مگر پس از نابودی، نه به [[خدا]] [[سوگند]]، نمی‌رسد مگر پس از آن‌که خوب و بد از هم جدا شوند، نه به [[خدا]] نمی‌رسد مگر پس از آن‌که در اثر آزمایش‌های گوناگون [[خالص]] و [[پاک]] شوید<ref>کمال الدین، ج۲، ص۳۴۶ و بحار الأنوار، ج۵۲، ص۱۱۱</ref>. اساساً [[انتظار]] با آن همه [[فضایل]] و برکتی که دارد جز با [[صبر]] و [[شکیبایی]] حاصل نمی‌شود، [[پیامبر اکرم]] فرمود: "با [[صبر]] و [[استقامت]]، [[منتظر فرج]] بودن [[عبادت]] است"<ref>{{متن حدیث|انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِالصَّبْرِ عِبَادَةٌ}}؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۴۵.</ref>؛ [[امام رضا]] هم می‌‌فرماید: "چه نیکوست [[شکیبایی]] به همراه [[انتظار فرج]]. بر شما [[باد]]، [[استقامت]] و شکیب‌ورزی"<ref>{{متن حدیث|مَا أَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ انْتِظَارَ الْفَرَجِ... فَعَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ}}؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۲۹.</ref>.
:::::#'''تقویت انگیزه [[ظلم‌ستیزی]]:''' [[مسلمان]] [[معتقد]] به اصل [[انتظار]] در برابر [[بی‌عدالتی‌ها]] [[ایستادگی]] می‌‌کند و هرگز [[تسلیم]] زورگویی‌های [[مستکبران]] نمی‌شود و همواره تلاش می‌‌نماید تا از طریق برطرف ساختن تمام نارسایی‌ها زمینه برای تشکیل [[حکومت عدل جهانی]] فراهم شود و در این راستا اگر در برهه‌ای از زمان به جهت تسلط بیش از [[حد ]] [[زورمداران]] و [[طاغوت‌ها]] دچار انواع شکنجه‌ها و فشارها شد نه تنها [[روحیه]] خود را نمی‌بازد بلکه ضمن یادآوری [[وعده]] [[صدق]] [[پیامبر اکرم]] که فرمودند: اگر از [[عمر]] [[دنیا]] فقط یک روز [[باقی]] می‌‌باشد [[خداوند متعال]] آن یک روز را به اندازه‌ای طولانی خواهند ساخت تا مردی از [[فرزندان]] من که نامش نام من و کنیه‌اش [[کنیه]] من است [[ظهور]] نماید و [[زمین]] را پس از پر شدن از [[ظلم و ستم]] با [[عدل و داد]] پر سازد<ref>بحارالانوار، ج۵، ص۷۴.</ref>. هرلحظه بیش از بیش به [[مقاومت]] و [[پایداری]] خود خواهند افزود تا سهم بیشتری را در [[زمینه‌سازی]] [[پیروزی حق بر باطل]] به خود اختصاص دهند.  
:::::#'''تقویت انگیزه [[ظلم‌ستیزی]]:''' [[مسلمان]] [[معتقد]] به اصل [[انتظار]] در برابر [[بی‌عدالتی‌ها]] [[ایستادگی]] می‌‌کند و هرگز [[تسلیم]] زورگویی‌های [[مستکبران]] نمی‌شود و همواره تلاش می‌‌نماید تا از طریق برطرف ساختن تمام نارسایی‌ها زمینه برای تشکیل [[حکومت عدل جهانی]] فراهم شود و در این راستا اگر در برهه‌ای از زمان به جهت تسلط بیش از [[حد ]] [[زورمداران]] و [[طاغوت‌ها]] دچار انواع شکنجه‌ها و فشارها شد نه تنها [[روحیه]] خود را نمی‌بازد بلکه ضمن یادآوری [[وعده]] [[صدق]] [[پیامبر اکرم]] که فرمودند: اگر از [[عمر]] [[دنیا]] فقط یک روز باقی می‌‌باشد [[خداوند متعال]] آن یک روز را به اندازه‌ای طولانی خواهند ساخت تا مردی از [[فرزندان]] من که نامش نام من و کنیه‌اش [[کنیه]] من است [[ظهور]] نماید و [[زمین]] را پس از پر شدن از [[ظلم و ستم]] با [[عدل و داد]] پر سازد<ref>بحارالانوار، ج۵، ص۷۴.</ref>. هرلحظه بیش از بیش به [[مقاومت]] و [[پایداری]] خود خواهند افزود تا سهم بیشتری را در [[زمینه‌سازی]] [[پیروزی حق بر باطل]] به خود اختصاص دهند.  
:::::#'''دور ماندن از [[فساد محیط]] :''' یکی از آثار مهم اصل [[انتظار]] آن که فرد را از [[تسلیم]] در برابر آلودگی‌ها و حل شدن در [[فساد محیط]] و خودباختگی در مقابل انواع عوامل [[منحرف]] کننده داخلی و خارجی باز می‌‌داد. طبق [[روایات]] زیادی در دوره [[غیبت امام زمان]] بر عوامل [[انحراف]] و موانع پای‌بندی به [[ارزش‌های الهی]] آن چنان افزایش پیدا می‌کند که بیشتر [[مردم]] به سبب [[ضعف]] [[ایمان]] و زرق و برق بیشتر [[امور مادی]] و [[وسوسه]] [[شیطان]] و [[هواهای نفسانی]] به [[فساد]] و [[تباهی]] کشیده می‌‌شوند در چنین شرایطی یکی از عوامل مهمی که می‌‌تواند [[انسان]] را به [[خویشتن‌داری]] [[دعوت]] کند [[امید]] به [[اصلاح]] نهایی است که اصل [[انتظار]] به آن دلالت دارد. بنابراین [[انتظار ظهور امام زمان]] از نظر روانی، [[انسان]] را در مقابل امواج سهمگین [[فساد]] و آلودگی مقاوم می‌‌سازد و از حل شدن وی در آلودگی محیط جلوگیری می‌‌کند. در صورتی‌که وجود یک برنامه منسجم در زمینه [[احیا]] و گسترش [[فرهنگ انتظار]] می‌‌توان با [[شبیخون]] [[فرهنگی]] [[دشمنان]] که مخصوصا [[روح]] و [[اندیشه]] قشر [[جوان]] را [[هدف]] قرار داده است مقابله کرد.  
:::::#'''دور ماندن از [[فساد محیط]] :''' یکی از آثار مهم اصل [[انتظار]] آن که فرد را از [[تسلیم]] در برابر آلودگی‌ها و حل شدن در [[فساد محیط]] و خودباختگی در مقابل انواع عوامل [[منحرف]] کننده داخلی و خارجی باز می‌‌داد. طبق [[روایات]] زیادی در دوره [[غیبت امام زمان]] بر عوامل [[انحراف]] و موانع پای‌بندی به [[ارزش‌های الهی]] آن چنان افزایش پیدا می‌کند که بیشتر [[مردم]] به سبب [[ضعف]] [[ایمان]] و زرق و برق بیشتر [[امور مادی]] و [[وسوسه]] [[شیطان]] و [[هواهای نفسانی]] به [[فساد]] و [[تباهی]] کشیده می‌‌شوند در چنین شرایطی یکی از عوامل مهمی که می‌‌تواند [[انسان]] را به [[خویشتن‌داری]] [[دعوت]] کند [[امید]] به [[اصلاح]] نهایی است که اصل [[انتظار]] به آن دلالت دارد. بنابراین [[انتظار ظهور امام زمان]] از نظر روانی، [[انسان]] را در مقابل امواج سهمگین [[فساد]] و آلودگی مقاوم می‌‌سازد و از حل شدن وی در آلودگی محیط جلوگیری می‌‌کند. در صورتی‌که وجود یک برنامه منسجم در زمینه [[احیا]] و گسترش [[فرهنگ انتظار]] می‌‌توان با [[شبیخون]] [[فرهنگی]] [[دشمنان]] که مخصوصا [[روح]] و [[اندیشه]] قشر [[جوان]] را [[هدف]] قرار داده است مقابله کرد.  
:::::#'''[[جهاد مستمر]] :''' سخن زیبای {{عربی| کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا}} یک اصل محوری در [[منطق]] [[دین]] است که به نظر می‌‌آید در [[عصر غیبت]] [[ظهور]] و تحقق بیشتر دارد، شاید همین [[بینش]] بوده که عده‌ای از [[مؤمنان]] را همواره در هم‌سویی به [[حضرت]] آماده نگه می‌‌داشت، توصیه به تیزکردن شمشیرها، اسب زین کردن در [[روز جمعه]] و به راه انداختن آن، [[دعای ندبه]] سردادن، همه در راستای [[آمادگی]] جهادی است. [[یاقوت حموی]]، (مورخ معروف قرن هفتم) می‌‌نویسد: در سال‌های نخست حمله مغول، در [[شهر]] [[کاشان ]]- از کانون‌های عمده [[تشیع]] در [[ایران]] - [[مردم]] [[شهر]] هر روز هنگام سپیده دم از دروازه خارج می‌‌شدند و اسب زین کرده‌ای را یدک می‌‌بردند تا [[حضرت مهدی]] و در صورت [[ظهور]] بر آن اسب سوار شود. در زمان فرمان‌روایی [[سربداران]] هم نظیر همین عمل در [[شهر]] سبزوار، که یکی از مراکز [[تشیع]] شمرده می‌‌شد، معمول بوده است.
:::::#'''[[جهاد مستمر]] :''' سخن زیبای {{عربی| کل یوم عاشورا و کل ارض کربلا}} یک اصل محوری در [[منطق]] [[دین]] است که به نظر می‌‌آید در [[عصر غیبت]] [[ظهور]] و تحقق بیشتر دارد، شاید همین [[بینش]] بوده که عده‌ای از [[مؤمنان]] را همواره در هم‌سویی به [[حضرت]] آماده نگه می‌‌داشت، توصیه به تیزکردن شمشیرها، اسب زین کردن در [[روز جمعه]] و به راه انداختن آن، [[دعای ندبه]] سردادن، همه در راستای [[آمادگی]] جهادی است. [[یاقوت حموی]]، (مورخ معروف قرن هفتم) می‌‌نویسد: در سال‌های نخست حمله مغول، در [[شهر]] [[کاشان ]]- از کانون‌های عمده [[تشیع]] در [[ایران]] - [[مردم]] [[شهر]] هر روز هنگام سپیده دم از دروازه خارج می‌‌شدند و اسب زین کرده‌ای را یدک می‌‌بردند تا [[حضرت مهدی]] و در صورت [[ظهور]] بر آن اسب سوار شود. در زمان فرمان‌روایی [[سربداران]] هم نظیر همین عمل در [[شهر]] سبزوار، که یکی از مراکز [[تشیع]] شمرده می‌‌شد، معمول بوده است.

نسخهٔ ‏۲۳ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۲۲:۵۱

الگو:پاسخ جامع مهدویت بالا

آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت / کارکردها، ویژگی‌ها و آثار انتظار
مدخل اصلیآثار اجتماعی انتظار

آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ یکی از پرسش‌های مرتبط به بحث مهدویت است که می‌توان با عبارت‌های متفاوتی مطرح کرد. در ذیل، پاسخ به این پرسش را بیابید. تلاش بر این است که پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه این پرسش، در یک پاسخ جامع اجمالی تدوین گردد. پرسش‌های وابسته به این سؤال در انتهای صفحه قرار دارند.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

پاسخ جامع اجمالی

* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
انصاری زهادت سوزنچی زینتی هدایت‌نیا ضمیری ملکی راد
هاشمی شهیدی سبحانی‌نیا رضوانی ربانی‌ خوراسگانی شرفی قائمی عبدی‌پور پژوهشگران مؤسسه آینده روشن

تأثیرگذاری اجتماعی انتظار

آثار اجتماعی انتظار

آثار فکری و اعتقادی یا علمی و معرفتی

آثار روحی و روانی

  1. امیدواری و خوش‌بینی معقول نسبت به آینده است[۱۳]، ایجاد و تقویت خوش‌بینی به آینده و امید به تحقق آرزوهای دینی و انسانی[۱۴]. بر این اساس جوامعی که به وعدۀ الهی امیدوار باشند به موفقیت دست خواهند یافت[۱۵].
  2. اثر بعدی حرکت است؛ ره‌آورد طبیعی انتظار حرکت است که با امید به آینده، به سمت مطلوب شکل می‌گیرد. ثمرۀ این حرکت، دعوت به امر به معروف و نهی از منکر، دعوت به سوی خدا، آماده‌سازی زمینۀ ظهور و برپایی دولت جهانی و ایجاد آمادگی‌های بینشی، ایمانی و تشکیلاتی و ایجاد توانایی برای یاری امام و زمینه‌سازی ظهور است[۱۶]. انسان منتظر پیوندی ناگسستنی با هدف‌ها و آرمان‌های امام منتظر دارد و در آن راستا گام برمی‌دارد و همۀ جهت گیری‌ها و گرایش‌ها و گزینش‌هایش در آن چارچوب قرار می‌گیرد[۱۷].
  3. مقاومت: ظلم‌ستیزی و بیداری سیاسی و اجتماعی در برابر حکومت‌های جور و ستم و مدعیان غاصب منصب ولایت[۱۸]. نتیجۀ امیدها و حرکت‌ها، مقاومت در برابر جریان باطلی است که در مقابل انتظار، صف‌آرایی کرده است[۱۹]. مقاومت و برخورد فکری و رفتاری با حرکت‌های اجتماعی منحط و تخریب‌گر و یا نهضت‌های مخالف و حفظ امت اسلام از مبتلا شدن به انحراف‌های فکری ورفتاری درسطح اجتماع ضروری است[۲۰]. امیرالمؤمنین (ع) در توصیف یاران امام مهدی (ع) می‌فرماید: «اصحاب مهدی (ع) مانند شیرهایی‌اند که از جنگل بیرون آمده‌اند. قلب‌های آنان تکه‌های آهن است. اگر بخواهند کوهی را از جا درآورند از جا در خواهند آورد. روش و لباس یکسانی دارند، مثل اینکه همه از یک پدرند»[۲۱].[۲۲] از آنجا که شرط ظهور دولت حق، آمادگی جمعی ‌است، هرکس به اندازه توان خود برای اصلاح جامعه می‌کوشد و در برابر ناهنجاری‌های اجتماعی، ساکت و بی‌تفاوت نمی‌ماند[۲۳].
  4. احساس مسؤولیت در برابر مظلومین و محرومین: حاکمیت روح ایثار و از خودگذشتگی و فداکاری و هدایت‌گری‌ و هدایت‌طلبی[۲۴]. بیشترین اثرگذاری انتظار در بُعد تعهدها و مسئولیت‌های اجتماعی و احساس دیگر خواهی و احسان دوستی عینیت می‌یابد. همچنان که امام موعود یاور مظلومان و حامی مستضعفان است منتظران او نیز به یاری مظلومان و برطرف ساختن مشکلات مردم می‌شتابند[۲۵].
  5. تقویت فرهنگی و معنوی جبهه حق: بلوغ خردورزی و تکامل فکری بشر و آزادی عقل و اندیشه از بند اسارت‌های طبیعت و تعصب و غرایز و مقررات خودساخته و خرافه[۲۶]. مقدمه ظهور حضرت افزایش کمی یاران حضرت نیست بلکه آنچه اولویت بیشتری دارد، برترین انسان‌هایی که تشنه حقیقت و عدالت هستند و هر یک می‌توانند انقلابی در جان‌ها ایجاد کنند[۲۷].
  6. استقامت: صبر و استقامت در برابر فتنه‌ها و مصائب طاقت‌فرسائی که بر سر راه منتظران است[۲۸].
  7. وحدت: در میان جامعه‌ای که بزرگ‌ترین آرمانش، ظهور امام عصر(ع) است، نوعی هم‌دلی، هم‌نوایی و هم‌اندیشی پدید می‌آید[۲۹]. روابط بر اساس تفاهم، همکاری و همیاری و خیرخواهی است[۳۰].
  8. ایجاد حساسیت در برابر وضعیت اجتماعی: از دیگر آثار و کارکردهای انتظار، اعتراض است. انسان منتظر، معترض به وضع موجود است و می‌‌خواهد وضعیت موجود را به وضعیت ایده‌آل و آرمانی تبدیل نماید. انسان منتظر به وضع موجود نه می‌‌گوید و از وضع فردی و اجتماعی خود خشنود نیست؛ حتی اگر این وضع موجود پذیرفتنی و بر حق باشد باز می‌‌خواهد این وضع را به شرایط مطلوب‌تر متحول نماید[۳۱].
  9. ایجاد مسئولیت و تعهد اجتماعی: یکی از آثار مهم اجتماعی انتظار، ایجاد تعهد و مسئولیت در افراد است. منتظرانِ راستین وظیفه دارند علاوه بر اصلاح خویش، در اصلاح دیگران بکوشند؛ زیرا برنامه عظیم و سنگینی که انتظارش را می‌کشند، برنامه‌ای فردی نیست، بلکه برنامه‌ای است که تمام عناصر تحول باید در آن شرکت جوید. باید کار به صورت دسته‌جمعی و همگانی باشد. کوشش‌ها و تلاش‌ها باید هماهنگ گردد و عمق و وسعت این هماهنگی باید به عظمت همان برنامه انقلاب جهانی باشد که انتظار آن را دارند[۳۲].

آثار اخلاقی و رفتاری

آثار سیاسی

آثار اقتصادی

آثار نظامی و انتظامی

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

  1. فواید و آثار انتظار چیست؟ (پرسش)
    1. آثار فردی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    2. آثار اجتماعی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    3. آثار تربیتی انتظار چیست؟ (پرسش)
    4. آثار فکری و اعتقادی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    5. آثار روان‌شناختی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    6. آثار سیاسی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    7. آثار اقتصادی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    8. آثار نظامی و انتظامی انتظار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  2. چرا انتظار فرج امام مهدی موجب گشایش می‌شود؟ (پرسش)
  3. آیا انتظار فرج منشأ فرج‌های مادی برای منتظر خواهد بود؟ (پرسش)
  4. آیا انتظار طولانی فرج خسته کننده و ملالت‌‏آور است؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ ر.ک. ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۳؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲.
  2. ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  3. ↑ ر.ک. هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۲۲.
  4. ↑ ر.ک. صمیمی، سیمین، عرصه‌های تأثیرگذاری اعتقاد به مهدویت در اصلاح فرد از دیدگاه قرآن و حدیث.
  5. ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  6. ↑ ر.ک: هاشمی شهیدی، سید اسدالله، ظهور حضرت مهدی از دیدگاه اسلام و مذاهب و ملل جهان، ص۲۲۴.
  7. ↑ ر.ک. الهی‌نژاد، حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۰-۲۶۱.
  8. ↑ ر.ک. ملکی راد، محمود، خانواده و زمینه‌سازی ظهور، ص ۵۵.
  9. ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹- ۲۱۲.
  10. ↑ ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر، ص؟؟؟.
  11. ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص۵۴ ـ ۶۱؛ پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
  12. ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳، ص۵۴ ـ ۶۱؛ پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
  13. ↑ ر.ک. سوزنچی، حسین، مهدویت و انتظار در اندیشه شهید مطهری ۱، ص ۷۶ـ ۷۸.
  14. ↑ ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۰۳-۳۰۴.
  15. ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  16. ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  17. ↑ ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۸۷، ۸۸.
  18. ↑ ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۰۳-۳۰۴؛ عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۵۳-۶۱.
  19. ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  20. ↑ ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۰۳-۳۰۴.
  21. ↑ معجم احادیث الامام المهدی، ج۲، ص۹۴
  22. ↑ ر.ک. ملکی راد، محمود، خانواده و زمینه‌سازی ظهور، ص ۵۵.
  23. ↑ ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲؛ ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی ص ۲۹۲-۲۹۳.
  24. ↑ ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۰۳-۳۰۴.
  25. ↑ ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۸۷، ۸۸؛ عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۵۳-۶۱.
  26. ↑ ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۰۳-۳۰۴.
  27. ↑ ر.ک. سوزنچی، حسین، مهدویت و انتظار در اندیشه شهید مطهری ۱، ص ۷۶ـ ۷۸.
  28. ↑ ر.ک. عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۵۳-۶۱.
  29. ↑ ر.ک. شرفی، محمد رضا، مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم، ص ۱۳۷-۱۴۱.
  30. ↑ ر.ک. قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۸۱-۸۶.
  31. ↑ ر.ک. عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۵۳-۶۱.
  32. ↑ ر.ک. ملکی راد، محمود، خانواده و زمینه‌سازی ظهور، ص ۵۵.
  33. ↑ ر.ک. ملکی راد، محمود، خانواده و زمینه‌سازی ظهور، ص ۵۵.
  34. ↑ ر.ک. سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان، ص ۶۶ ـ ۶۷.
  35. ↑ ر.ک. شفائی، محبوب، موعود حق، ص ۸۴ـ۸۸.
  36. ↑ «مَنْ‏ سَرَّهُ‏ أَنْ‏ یَکُونَ‏ مِنْ‏ أَصْحَابِ‏ الْقَائِمِ‏ فَلْیَنْتَظِرْ وَ لْیَعْمَلْ‏ بِالْوَرَعِ‏ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ»؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، غیبت نعمانی، ص۲۰۷.
  37. ↑ ر.ک. نویسندگان، آفتاب مهر، ج۲، ص ۱۳۴ـ۱۳۷؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲؛ باقی نصرآبادی، علی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص ۱۳۱ـ۱۳۲؛ الهی‌نژاد، حسین، ویژگی‌های منتظران و جامعه منتظر، ص ۲۶۵؛ گرجیان، محمد مهدی، تحلیل کارآمدی انتظار در حیات طیبه، ص ۲۲؛ موسوی‌نسب، سید جعفر، دویست پرسش و پاسخ پیرامون امام زمان، ج ۱، ص ۳۲۴.
  38. ↑ «إِذَا قَامَ قَائِمُنَا وَضَعَ یَدَهُ عَلَی رُءُوسِ الْعِبَادِ فَجَمَعَ بِهَا عُقُولَهُمْ وَ أَکْمَلَ بِهَا أَخْلَاقَهُمْ»؛ الخرائج و الجرائج‌، ج۲، ص۸۴۱، ح۷۱.
  39. ↑ ر.ک. دیرباز، عسکر، روش‌های اثرگذاری انتظار در جامعه منتظر، ص ۱۱۸.
  40. ↑ ر.ک. زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۰۳-۳۰۴.
  41. ↑ ر.ک. قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۸۱-۸۶.
  42. ↑ ر.ک. ربانی‌ خوراسگانی، محمد صادق، بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر، ص ۱۴۵؛ ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی ص ۲۹۲-۲۹۳.
  43. ↑ «فَیَعْمَلُ کُلُّ اِمْرِئٍ مِنْکُمْ مَا یَقْرُبُ بِهِ مِنْ مَحَبَّتِنَا وَ لِیَتَجَنَّبَ مَا یُدْنِیهِ مِنْ کَرَاهِیَتِنَا وَ سَخَطِنَا فَإِنَّ اِمْرَأً یَبْغَتُهُ فَجْأَةٌ حِینَ لاَ تَنْفَعُهُ تَوْبَةٌ وَ لاَ یُنَجِّیهِ مِنْ عِقَابِنَا نَدَمٌ عَلَی حَوْبَةٍ»؛ مجلسی، محمدباقر، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶.
  44. ↑ ر.ک. شرفی، محمد رضا، مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم، ص ۱۳۷ ـ ۱۴۱.
  45. ↑ ر.ک. عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۵۳-۶۱.
  46. ↑ ر.ک. قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص۸۱-۸۶.
  47. ↑ ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی حضرت مهدی(ع)، ص۸۴ - ۷۹.
  48. ↑ ر.ک. ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۳؛ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲؛ هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۲۳-۱۲۴.
  49. ↑ ر.ک. پژوهشگران مؤسسه آینده روشن، مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
  50. ↑ ر.ک. فلاحی، صفر، امام مهدی ذخیره امامت، ص ۱۷ ـ ۱۹.
  51. ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
  52. ↑ ر.ک. ملکی راد، محمود، خانواده و زمینه‌سازی ظهور، ص ۵۵.
  53. ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
  54. ↑ «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید و از خداوند پروا بدارید باشد که رستگار شوید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
  55. ↑ «اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ»؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبه، ص۱۹۹.
  56. ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، پرسمان مهدویت، ص ۱۹۹ـ ۲۱۲.
  57. ↑ ر.ک. موسوی، سید مهدی، تربیت سیاسی در پرتو انتظار، ص ۴۱.
  58. ↑ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  59. ↑ ان‍ص‍اری‌؛ع‍ب‍دال‍رح‍م‍ن‌، در انتظار خورشید ولایت، ص ۱۲۳.
  60. ↑ زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲، ص۲۴۲.
  61. ↑ مطهری، ۱۳۷۱: ص ۵۹ و ۶۰، و نیز ۱۳۷۲ الف: ص ۵۸.
  62. ↑ انبیا (۲۱): ۱۰۵.
  63. ↑ سوزنچی، حسین، مهدویت و انتظار در اندیشه شهید مطهری، ص ۷۶،۷۷،۷۸.
  64. ↑ زینتی، علی، انتظار و امنیت روانی، ص۳۰۳-۳۰۴.
  65. ↑ ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا مَا لَكُمْ إِذَا قِيلَ لَكُمُ انْفِرُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ اثَّاقَلْتُمْ إِلَى الْأَرْضِ أَرَضِيتُمْ بِالْحَيَاةِ الدُّنْيَا مِنَ الْآخِرَةِ فَمَا مَتَاعُ الْحَيَاةِ الدُّنْيَا فِي الْآخِرَةِ إِلَّا قَلِيلٌ﴾ «ای مؤمنان! چگونه‌اید که چون به شما گفته شود در راه خداوند رهسپار (جنگ) گردید، گرانخیزی می‌ورزید ؟ آیا به جای جهان واپسین به زندگانی این جهان خرسند شده‌اید؟ در حالی که کالای زندگی این جهان در برابر جهان واپسین جز اندکی نیست» سوره توبه، آیه ۳۸.
  66. ↑ محمد بن ابراهیم النعمانی، الغیبه، ص۳۲۹.
  67. ↑ سید محمود طالقانی، مجله حکمت، شماره ۱ و ۲، سال سوم (به نقل از: محمدرضا حکیمی، خورشید مغرب، ص۲۶۴.
  68. ↑ هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۲۱.
  69. ↑ «إِذَا كَانَ ذَلِكَ فَتَمَسَّكُوا بِالْأَمْرِ الْأَوَّلِ حَتَّى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْآخِرُ»؛بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۳۲. در همین مأخذ روایات دیگری به همین مضمون نقل شده است.
  70. ↑ هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۲۲.
  71. ↑ ﴿كُنْتُمْ خَيْرَ أُمَّةٍ أُخْرِجَتْ لِلنَّاسِ تَأْمُرُونَ بِالْمَعْرُوفِ وَتَنْهَوْنَ عَنِ الْمُنْكَرِ وَتُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَلَوْ آمَنَ أَهْلُ الْكِتَابِ لَكَانَ خَيْرًا لَهُمْ مِنْهُمُ الْمُؤْمِنُونَ وَأَكْثَرُهُمُ الْفَاسِقُونَ﴾ «شما بهترین گروهی بوده‌اید که (به عنوان سرمشق) برای مردم پدیدار شده‌اید؛ به کار پسندیده فرمان می‌دهید و از (کار) ناپسند باز می‌دارید و به خداوند ایمان دارید و اهل کتاب اگر ایمان می‌آوردند برای آنان بهتر بود؛ برخی از آنها مؤمن امّا بسیاری از آنان نافرمانند» سوره آل عمران، آیه ۱۱۰.
  72. ↑ «طُوبَى لِمَنْ أَدْرَكَ قَائِمَ أَهْلِ بَيْتِي وَ هُوَ مُقْتَدٍ بِهِ قَبْلَ قِيَامِهِ يَتَوَلَّى وَلِيَّهُ وَ يَتَبَرَّأُ مِنْ عَدُوِّهِ»؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۳۰.
  73. ↑ هدایت‌نیا، فرج‌الله، ابعاد انتظار در قرآن کریم و روایات، ص۱۲۳-۱۲۴.
  74. ↑ «مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَكُونَ مِنْ أَصْحَابِ الْقَائِمِ فَلْيَنْتَظِرْ وَ لْيَعْمَلْ بِالْوَرَعِ وَ مَحَاسِنِ الْأَخْلَاقِ وَ هُوَ مُنْتَظِرٌ فَإِنْ مَاتَ وَ قَامَ الْقَائِمُ بَعْدَهُ كَانَ لَهُ مِنَ الْأَجْرِ مِثْلُ أَجْرِ مَنْ أَدْرَكَهُ فَجِدُّوا وَ انْتَظِرُوا هَنِيئاً لَكُمْ أَيَّتُهَا الْعِصَابَةُ الْمَرْحُومَةُ»؛ الغیبه نعمائی، ص۲۰۰.
  75. ↑ ضمیری، محمد رضا، کارکردهای انتظار سازنده در اصلاح ناهنجاری‌­های اجتماعی، ص ۲۹۲-۲۹۳.
  76. ↑ ﴿وَأَعِدُّوا لَهُمْ مَا اسْتَطَعْتُمْ مِنْ قُوَّةٍ وَمِنْ رِبَاطِ الْخَيْلِ تُرْهِبُونَ بِهِ عَدُوَّ اللَّهِ وَعَدُوَّكُمْ...﴾ «و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید...» سوره انفال، آیه ۶۰.
  77. ↑ «كَالْمَصَابِيحِ كَأَنَّ قُلُوبَهُمُ الْقَنَادِيلُ...». (مجلسی، محمدباقر، بحارالأنوار، ج۵۲، ص۳۰۸، باب ۲۶).
  78. ↑ کورانی، علی، معجم احادیث الامام المهدی، ج۲، ص۹۴.
  79. ↑ مجلسی، محمدباقر، بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۸.
  80. ↑ ملکی راد، محمود، خانواده و زمینه‌سازی ظهور، ص ۵۵
  81. ↑ شیخ عباس قمی، مفاتیح‌الجنان، بخشی از زیارت امام زمان(ع) در روز جمعه.
  82. ↑ «فَإِنَّا يُحِيطُ عِلْمُنَا بِأَنْبَائِكُمْ وَ لَا يَعْزُبُ عَنَّا شَيْ‏ءٌ مِنْ أَخْبَارِكُمْ».
  83. ↑ بحارالانوار، ج۵۳، ص۱۷۵.
  84. ↑ سبحانی‌نیا، محمد، مهدویت و آرامش روان، ص۶۶-۶۷.
  85. ↑ هاشمی شهیدی، سید اسدالله، ظهور حضرت مهدی از دیدگاه اسلام و مذاهب و ملل جهان، ص۲۰۷.
  86. ↑ هاشمی شهیدی، سید اسدالله، ظهور حضرت مهدی از دیدگاه اسلام و مذاهب و ملل جهان، ص۲۲۴.
  87. ↑ بحارالأنوار، ج۵۲، ص۱۳۱، ح۲۹.
  88. ↑ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۸۷، ۸۸.
  89. ↑ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، تحقیق علی اکبر غفاری، ص ۲۰۰، ح ۱۶.
  90. ↑ محمدباقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۷۶.
  91. ↑ ربانی‌ خوراسگانی، محمد صادق، بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر، ص ۱۴۵.
  92. ↑ ربانی‌ خوراسگانی، محمد صادق، بررسی کارکردهای اجتماعی انتظار حضرت مهدی در ایران معاصر، ص ۱۱۰-۱۱۲.
  93. ↑ مفاتیح الجنان،(نشر فیض)، ص ۱۲۸.
  94. ↑ سید محمد بنی‌هاشمی، معرفت امام عصر(ع)، ص ۳۱۰.
  95. ↑ وسائل الشیعه، ج ۱۵، ص ۲۴۷، ح ۲۰۴۱۰.
  96. ↑ همان، ص ۲۴۸، ح ۲۰۴۱۱.
  97. ↑ شرفی، محمد رضا، مقدمه‌ای بر آثار تربیتی و روان‌شناختی انتظار، گفتمان مهدویت سخنرانی‌های گفتمان سوم، ص ۱۳۷-۱۴۱.
  98. ↑ قائمی، علی، نگاهی به مسأله انتظار، ص81-86.
  99. ↑ منتخب الاثر، ص۵۱۲.
  100. ↑ «طُوبَى لِلصَّابِرِينَ فِي غَيْبَتِهِ طُوبَى لِلْمُقِيمِينَ عَلَى مَحَبَّتِهِ»؛ بحارالانوار، ج۳۶، ص۳۰۶.
  101. ↑ بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۲۳ و الزام الناصب، ص۱۳۷.
  102. ↑ کمال الدین، ج۲، ص۳۴۶ و بحار الأنوار، ج۵۲، ص۱۱۱
  103. ↑ «انْتِظَارُ الْفَرَجِ بِالصَّبْرِ عِبَادَةٌ»؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۴۵.
  104. ↑ «مَا أَحْسَنَ الصَّبْرَ وَ انْتِظَارَ الْفَرَجِ... فَعَلَيْكُمْ بِالصَّبْرِ»؛ بحار الانوار، ج۵۲، ص۱۲۹.
  105. ↑ بحارالانوار، ج۵، ص۷۴.
  106. ↑ عبدی‌پور، حسن، نقش اجتماعی انتظار، ص ۵۳-۶۱.
  107. ↑ مهدویت پرسش‌ها و پاسخ‌ها، ص ۱۱۲ الی ۱۱۵.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=آثار_اجتماعی_انتظار_امام_مهدی_چیست؟_(پرسش)&oldid=315365»