دانشنامه نهج البلاغه ج۲ (کتاب): تفاوت میان نسخه‌ها
جزبدون خلاصۀ ویرایش |
HeydariBot (بحث | مشارکتها) |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| عنوان پیشین = | |||
| عنوان = دانشنامه نهج البلاغه، ج ۲ | | عنوان = دانشنامه نهج البلاغه، ج ۲ | ||
| عنوان پسین = | |||
| شماره جلد = | |||
| عنوان اصلی = | | عنوان اصلی = | ||
| تصویر = 13681049.jpg | | تصویر = 13681049.jpg | ||
| خط ۱۸: | خط ۲۱: | ||
| موضوع = [[امامت]] | | موضوع = [[امامت]] | ||
| مذهب = شیعه | | مذهب = شیعه | ||
| ناشر = | | ناشر = مدرسه | ||
| به همت = | | به همت = | ||
| وابسته به = | | وابسته به = | ||
| خط ۲۷: | خط ۳۰: | ||
| شماره ملی = 3791091 | | شماره ملی = 3791091 | ||
}} | }} | ||
این کتاب، جلد دوم از مجموعهٔ دو جلدی '''[[دانشنامه نهج البلاغه (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]''' است و با زبان فارسی به بررسی مفاهیم و مضامین خطبه‌ها، نامه‌ها و [[کلمات قصار]] [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} می‌پردازد. این مجموعه اثر جمعی از نویسندگان [[بنیاد نهج البلاغه]] است و [[مدرسه (ناشر)|انتشارات مدرسه]] انتشار آن را به عهده داشته است. | این کتاب، جلد دوم از مجموعهٔ دو جلدی '''[[دانشنامه نهج البلاغه (کتاب)|دانشنامه نهج البلاغه]]''' است و با زبان فارسی به بررسی مفاهیم و مضامین خطبه‌ها، نامه‌ها و [[کلمات قصار]] [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} می‌پردازد. این مجموعه اثر جمعی از نویسندگان [[بنیاد نهج البلاغه]] است و [[مدرسه (ناشر)|انتشارات مدرسه]] انتشار آن را به عهده داشته است. | ||
== دربارهٔ کتاب == | == دربارهٔ کتاب == | ||
در معرفی این کتاب آمده است: «[[دانشنامه]] حاضر درباره مفاهیم و مضامین [[خطبه‌ها]]، [[نامه‌ها]] و [[کلمات قصار]] [[امام علی|حضرت علی]]{{ع}} است که [[سید رضی]] آنها را در کتاب [[نهج‌البلاغه]] گردآورده است و در زمره [[دانشنامه‌های تخصصی]] به شمار می‌رود. [[هدف]] اصلی این [[دانشنامه]]، ارائه اطلاعات در قلمرو موضوعات و [[مفاهیم نهج‌البلاغه]] است. این [[دانشنامه]] از چند جهت دارای اهمیت است که از آن جمله می‌توان به ارتباط معنایی گسترده با [[مفاهیم قرآنی]]، صدور [[خطبه‌ها]] و [[نامه‌ها]] و [[پندها]] از یک [[انسان کامل]] و [[معصوم]] و تنها [[حاکم اسلامی]] در [[تاریخ]] [[اسلام]] که به [[خلافت]] ظاهری رسید، گستره وسیع موضوعی و اوج [[فصاحت]] و [[بلاغت]] [[کلام عرب]] پس از [[قرآن کریم]] | در معرفی این کتاب آمده است: «[[دانشنامه]] حاضر درباره مفاهیم و مضامین [[خطبه‌ها]]، [[نامه‌ها]] و [[کلمات قصار]] [[امام علی|حضرت علی]] {{ع}} است که [[سید رضی]] آنها را در کتاب [[نهج‌البلاغه]] گردآورده است و در زمره [[دانشنامه‌های تخصصی]] به شمار می‌رود. [[هدف]] اصلی این [[دانشنامه]]، ارائه اطلاعات در قلمرو موضوعات و [[مفاهیم نهج‌البلاغه]] است. این [[دانشنامه]] از چند جهت دارای اهمیت است که از آن جمله می‌توان به ارتباط معنایی گسترده با [[مفاهیم قرآنی]]، صدور [[خطبه‌ها]] و [[نامه‌ها]] و [[پندها]] از یک [[انسان کامل]] و [[معصوم]] و تنها [[حاکم اسلامی]] در [[تاریخ]] [[اسلام]] که به [[خلافت]] ظاهری رسید، گستره وسیع موضوعی و اوج [[فصاحت]] و [[بلاغت]] [[کلام عرب]] پس از [[قرآن کریم]] و... اشاره کرد. کتاب حاضر جلد دوم از این مجموعه دو جلدی است». | ||
== فهرست کتاب == | == فهرست کتاب == | ||
| خط ۳۶: | خط ۳۹: | ||
** [[شکر]] و رابطۀ آن با [[زندگی]] افراد | ** [[شکر]] و رابطۀ آن با [[زندگی]] افراد | ||
* [[شناخت]] | * [[شناخت]] | ||
**نقش [[عقل]] و [[تفکر]] در [[شناخت]] | ** نقش [[عقل]] و [[تفکر]] در [[شناخت]] | ||
** [[شناخت سودمند]] | ** [[شناخت سودمند]] | ||
** [[محدودیت انسان]] در [[شناخت]] | ** [[محدودیت انسان]] در [[شناخت]] | ||
* [[شناخت دین]] | * [[شناخت دین]] | ||
**روش [[شناخت دین]] | ** روش [[شناخت دین]] | ||
** [[عقل]] | ** [[عقل]] | ||
** [[کارشناسان دین]] | ** [[کارشناسان دین]] | ||
** [[شناخت راویان احادیث]] | ** [[شناخت راویان احادیث]] | ||
**خصوصیات [[کارشناسان دین]] | ** خصوصیات [[کارشناسان دین]] | ||
* [[شورای شش نفره]] | * [[شورای شش نفره]] | ||
* [[محمد تقی شوشتری|شوشتری، محمد تقی]] (شارح [[نهج البلاغه]]) | * [[محمد تقی شوشتری|شوشتری، محمد تقی]] (شارح [[نهج البلاغه]]) | ||
* [[شهروندی]] | * [[شهروندی]] | ||
**نمونه‌هایی از [[قوانین اجتماعی در نهج البلاغه]] | ** نمونه‌هایی از [[قوانین اجتماعی در نهج البلاغه]] | ||
* [[سید جعفر شهیدی|شهیدی، سید جعفر]] (۱۲۹۷ – ۱۳۸۶ / [[مترجم نهج البلاغه]]) | * [[سید جعفر شهیدی|شهیدی، سید جعفر]] (۱۲۹۷ – ۱۳۸۶ / [[مترجم نهج البلاغه]]) | ||
* [[علی شیروانی|شیروانی، علی]] (۱۳۴۳ - / [[مترجم نهج البلاغه]]) | * [[علی شیروانی|شیروانی، علی]] (۱۳۴۳ - / [[مترجم نهج البلاغه]]) | ||
* [[صبر]] | * [[صبر]] | ||
**رابطۀ [[صبر]] و [[ایمان]] | ** رابطۀ [[صبر]] و [[ایمان]] | ||
**اقسام [[صبر]] | ** اقسام [[صبر]] | ||
* [[صحابه]] | * [[صحابه]] | ||
* [[صداقت]] | * [[صداقت]] | ||
* [[صعصعة بن صوحان]] (از [[خواص یاران امام علی]]{{ع}}) | * [[صعصعة بن صوحان]] (از [[خواص یاران امام علی]] {{ع}}) | ||
* [[ضرار بن ضمره ضبابی]] (از [[خواص یاران امام علی]]{{ع}}) | * [[ضرار بن ضمره ضبابی]] (از [[خواص یاران امام علی]] {{ع}}) | ||
* [[طلحة بن عبدالله]] (از سران [[ناکثین]]) | * [[طلحة بن عبدالله]] (از سران [[ناکثین]]) | ||
* [[ظلم]] | * [[ظلم]] | ||
**اقسام [[ظلم]] | ** اقسام [[ظلم]] | ||
**پیش‌گیری و درمان پدیدۀ [[ظلم]] | ** پیش‌گیری و درمان پدیدۀ [[ظلم]] | ||
**عوامل [[عملکرد ظالمانه]] | ** عوامل [[عملکرد ظالمانه]] | ||
**سرانجام [[ظلم]] | ** سرانجام [[ظلم]] | ||
* [[عالمان]] ([[دانشمندان]]) | * [[عالمان]] ([[دانشمندان]]) | ||
**توصیف [[عالمان راستین]] | ** توصیف [[عالمان راستین]] | ||
** [[علمای راستین]]، [[عاملان به علم]] خود | ** [[علمای راستین]]، [[عاملان به علم]] خود | ||
** [[مبارزۀ خستگی‌ناپذیر]] با [[زورمندان]] و [[طاغوتیان]] | ** [[مبارزۀ خستگی‌ناپذیر]] با [[زورمندان]] و [[طاغوتیان]] | ||
** [[شجاعت]] و [[اقدام]] در [[انجام وظیفه]] | ** [[شجاعت]] و [[اقدام]] در [[انجام وظیفه]] | ||
**پرهیز از [[اختلاف]] و [[حفظ وحدت جامعه]] | ** پرهیز از [[اختلاف]] و [[حفظ وحدت جامعه]] | ||
** [[تلاش]] در راه [[نشر علم]] | ** [[تلاش]] در راه [[نشر علم]] | ||
**زنده نگاه داشتن [[روحیۀ امید]] در [[مردم]] و پرهیز دادن آنها از [[ناامیدی]] | ** زنده نگاه داشتن [[روحیۀ امید]] در [[مردم]] و پرهیز دادن آنها از [[ناامیدی]] | ||
* [[عایشه]] (از [[همسران پیامبر اکرم]]{{صل}} و از [[کینه‌توزان نسبت به امام]]{{ع}} و [[فاطمه زهرا]]{{س}}) | * [[عایشه]] (از [[همسران پیامبر اکرم]] {{صل}} و از [[کینه‌توزان نسبت به امام]] {{ع}} و [[فاطمه زهرا]] {{س}}) | ||
* [[عباس بن عبدالمطلب]] ([[عموی گرامی پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امام علی]]{{ع}} | * [[عباس بن عبدالمطلب]] ([[عموی گرامی پیامبر اکرم]] {{صل}} و [[امام علی]] {{ع}} | ||
* [[عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب]] (م: ۶۸ ق / [[مفسر]] و [[صحابی]] مشهور) | * [[عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب]] (م: ۶۸ ق / [[مفسر]] و [[صحابی]] مشهور) | ||
* [[عبدالمطلب]] ([[نیای پیامبر اکرم]] و [[امام علی]]{{ع}}) | * [[عبدالمطلب]] ([[نیای پیامبر اکرم]] و [[امام علی]] {{ع}}) | ||
* [[محمد عبده|عبده، محمد]]، (۱۲۶۶ – ۱۳۲۳ ق / [[مصلح]]، [[اندیشمند]] و نخستین و [[مصحح نهج البلاغه]]) | * [[محمد عبده|عبده، محمد]]، (۱۲۶۶ – ۱۳۲۳ ق / [[مصلح]]، [[اندیشمند]] و نخستین و [[مصحح نهج البلاغه]]) | ||
* [[عبرت]] | * [[عبرت]] | ||
**راه‌های [[عبرت‌پذیری]] | ** راه‌های [[عبرت‌پذیری]] | ||
* [[عبودیت]] | * [[عبودیت]] | ||
** [[نماز]]، [[برترین]] چهرۀ [[عبادت]] | ** [[نماز]]، [[برترین]] چهرۀ [[عبادت]] | ||
* [[عبیدالله بن عباس]] ([[کارگزار یمن]]) | * [[عبیدالله بن عباس]] ([[کارگزار یمن]]) | ||
* [[عثمان بن حُنَیف انصاری]] ([[صحابی پیامبر]]{{صل}} و از [[یاران خاص امام علی]]{{ع}}) | * [[عثمان بن حُنَیف انصاری]] ([[صحابی پیامبر]] {{صل}} و از [[یاران خاص امام علی]] {{ع}}) | ||
* [[عثمان بن عفان]] (سومین فرد از [[خلفای راشدین]]) | * [[عثمان بن عفان]] (سومین فرد از [[خلفای راشدین]]) | ||
* [[عدالت]] | * [[عدالت]] | ||
**مفهوم [[عدالت در نهج البلاغه]] | ** مفهوم [[عدالت در نهج البلاغه]] | ||
**آفاق گستردۀ [[عدالت]] | ** آفاق گستردۀ [[عدالت]] | ||
** [[استواری امام علی]]{{ع}} بر [[عدالت]] | ** [[استواری امام علی]] {{ع}} بر [[عدالت]] | ||
** [[ملازمات عدالت]] | ** [[ملازمات عدالت]] | ||
* [[عدل الهی]] (از [[اصول مذهب تشیع]]) | * [[عدل الهی]] (از [[اصول مذهب تشیع]]) | ||
**رابطۀ [[عدل]] با اصول دیگر | ** رابطۀ [[عدل]] با اصول دیگر | ||
** [[عدل]] و [[نبوت]] | ** [[عدل]] و [[نبوت]] | ||
** [[عدل الهی]] و [[قضا و قدر]] | ** [[عدل الهی]] و [[قضا و قدر]] | ||
| خط ۱۰۰: | خط ۱۰۳: | ||
** [[هم‌بستگی]] [[رسول باطنی]] و [[رسول]] ظاهری | ** [[هم‌بستگی]] [[رسول باطنی]] و [[رسول]] ظاهری | ||
** [[تعقل]] ([[به‌کارگیری عقل]]) | ** [[تعقل]] ([[به‌کارگیری عقل]]) | ||
**فواید [[خردورزی]] ([[تعقل]]) | ** فواید [[خردورزی]] ([[تعقل]]) | ||
* [[عقیل بن ابی طالب]] | * [[عقیل بن ابی طالب]] | ||
* [[علی بن ابی‌طالب]] ([[۲۳ سال قبل از هجرت]] – ۴۰ ق / [[امام اول]] [[شیعیان]]) | * [[علی بن ابی‌طالب]] ([[۲۳ سال قبل از هجرت]] – ۴۰ ق / [[امام اول]] [[شیعیان]]) | ||
| خط ۱۰۷: | خط ۱۱۰: | ||
** [[لیلة المبیت]] | ** [[لیلة المبیت]] | ||
** [[پیمان برادری]] | ** [[پیمان برادری]] | ||
** [[ازدواج علی]]{{ع}} و [[فاطمه]]{{س}} | ** [[ازدواج علی]] {{ع}} و [[فاطمه]] {{س}} | ||
** [[جنگ‌های امام علی]]{{ع}} در [[دوران پیامبر]]{{صل}} | ** [[جنگ‌های امام علی]] {{ع}} در [[دوران پیامبر]] {{صل}} | ||
** [[مباهله]] | ** [[مباهله]] | ||
** [[غدیر خم]] | ** [[غدیر خم]] | ||
**نکاتی دربارۀ [[واقعۀ غدیر]] | ** نکاتی دربارۀ [[واقعۀ غدیر]] | ||
** [[وفات پیامبر]] | ** [[وفات پیامبر]] | ||
** [[امام علی]]{{ع}} در [[روزگار خلفا]] | ** [[امام علی]] {{ع}} در [[روزگار خلفا]] | ||
** [[خلافت امام]] | ** [[خلافت امام]] | ||
** [[شهادت امام]]{{ع}} | ** [[شهادت امام]] {{ع}} | ||
* [[عمار یاسر]] (م: ۳۷ ق / [[صحابی]] بزرگ [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و از [[یاران خاص امام علی]]{{ع}}) | * [[عمار یاسر]] (م: ۳۷ ق / [[صحابی]] بزرگ [[پیامبر اکرم]] {{صل}} و از [[یاران خاص امام علی]] {{ع}}) | ||
* [[عمر بن ابی سَلَمه]] ([[فرماندار بحرین]]) | * [[عمر بن ابی سَلَمه]] ([[فرماندار بحرین]]) | ||
* [[عمر بن خطاب]] ([[خلیفۀ دوم]] از [[خلفای راشدین]]) | * [[عمر بن خطاب]] ([[خلیفۀ دوم]] از [[خلفای راشدین]]) | ||
* [[عمرو بن عاص]] | * [[عمرو بن عاص]] | ||
*عمل و [[عمل‌گرایی]] | * عمل و [[عمل‌گرایی]] | ||
**آثار و موانع [[عمل‌گرایی]] | ** آثار و موانع [[عمل‌گرایی]] | ||
** [[ضرورت]] [[عمل‌گرایی]] | ** [[ضرورت]] [[عمل‌گرایی]] | ||
** [[علم]] و [[یقین]] منشأ عمل | ** [[علم]] و [[یقین]] منشأ عمل | ||
**منشور [[عمل مؤمن]] | ** منشور [[عمل مؤمن]] | ||
* [[عیسی بن مریم]]{{ع}} (از [[پیامبران بزرگ الهی]]) | * [[عیسی بن مریم]] {{ع}} (از [[پیامبران بزرگ الهی]]) | ||
* [[الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب]] (۱۱ مجلد / [[عبدالحسین امینی]]) | * [[الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب]] (۱۱ مجلد / [[عبدالحسین امینی]]) | ||
**محتوای [[الغدیر]] | ** محتوای [[الغدیر]] | ||
* [[غیبت]] | * [[غیبت]] | ||
* [[فاضل]]، جواد (۱۲۹۵ – ۱۳۴۰ / مترجم نه البلاغه) | * [[فاضل]]، جواد (۱۲۹۵ – ۱۳۴۰ / مترجم نه البلاغه) | ||
* [[فاطمه بنت اسد]] | * [[فاطمه بنت اسد]] | ||
**افتخاری بزرگ | ** افتخاری بزرگ | ||
* [[فاطمه زهرا]]{{س}} | * [[فاطمه زهرا]] {{س}} | ||
** [[اندوه امام علی]]{{ع}} در [[شهادت]] [[فاطمه]]{{س}} | ** [[اندوه امام علی]] {{ع}} در [[شهادت]] [[فاطمه]] {{س}} | ||
** [[فاطمه]]{{س}}، [[بهترین زن جهان]] | ** [[فاطمه]] {{س}}، [[بهترین زن جهان]] | ||
* [[فتنه]] ([[آزمایش]] و [[انحراف]]) | * [[فتنه]] ([[آزمایش]] و [[انحراف]]) | ||
* [[فرشتگان]] ([[ملائکه]]) | * [[فرشتگان]] ([[ملائکه]]) | ||
| خط ۱۴۲: | خط ۱۴۵: | ||
* [[فرهنگ واژگان نهج البلاغه]] (نوشتۀ [[منصور پهلوان]]) | * [[فرهنگ واژگان نهج البلاغه]] (نوشتۀ [[منصور پهلوان]]) | ||
* [[فصاحت]] و [[بلاغت]] (شاخه‌ای مهم در [[ادبیات عرب]]) | * [[فصاحت]] و [[بلاغت]] (شاخه‌ای مهم در [[ادبیات عرب]]) | ||
**معنا و مفهوم [[فصاحت]] | ** معنا و مفهوم [[فصاحت]] | ||
**معنا و مفهوم [[بلاغت]] | ** معنا و مفهوم [[بلاغت]] | ||
**بهره‌گیری [[امام علی]]{{ع}} از [[فنون]] [[فصاحت]] و [[بلاغت]] | ** بهره‌گیری [[امام علی]] {{ع}} از [[فنون]] [[فصاحت]] و [[بلاغت]] | ||
* [[فصلنامه علمی پژوهشی نهج البلاغه]] (النهج) | * [[فصلنامه علمی پژوهشی نهج البلاغه]] (النهج) | ||
* [[فطرت]] | * [[فطرت]] | ||
| خط ۱۵۱: | خط ۱۵۴: | ||
** [[حقیقت‌جویی]] | ** [[حقیقت‌جویی]] | ||
** [[گرایش به خیر اخلاقی]] | ** [[گرایش به خیر اخلاقی]] | ||
**گرایش به [[زیبایی]] | ** گرایش به [[زیبایی]] | ||
* [[فقر]] | * [[فقر]] | ||
**انواع [[فقر در نهج البلاغه]] | ** انواع [[فقر در نهج البلاغه]] | ||
** [[حقیقت]] [[فقر]] | ** [[حقیقت]] [[فقر]] | ||
**علل [[فقر اقتصادی]] از دیدگاه [[امام علی]]{{ع}} | ** علل [[فقر اقتصادی]] از دیدگاه [[امام علی]] {{ع}} | ||
**آثار [[فقر]] | ** آثار [[فقر]] | ||
**راهکارهای [[مبارزه با فقر]] | ** راهکارهای [[مبارزه با فقر]] | ||
* [[علی اصغر فقیهی|فقیهی، علی اصغر]] ([[مترجم نهج البلاغه]]) | * [[علی اصغر فقیهی|فقیهی، علی اصغر]] ([[مترجم نهج البلاغه]]) | ||
* [[محمد مهدی فولادوند|فولادوند، محمد مهدی]] ([[مترجم نهج البلاغه]]) | * [[محمد مهدی فولادوند|فولادوند، محمد مهدی]] ([[مترجم نهج البلاغه]]) | ||
* [[سید علی نقی فیض الاسلام|فیض | * [[سید علی نقی فیض الاسلام|فیض الاسلام، سید علی نقی]] (شارح و [[مترجم نهج البلاغه]]) | ||
* [[فی ظلال نهج البلاغة (کتاب)|فی ظلال نهج البلاغة]] ([[محمد جواد مغنیه]]) | * [[فی ظلال نهج البلاغة (کتاب)|فی ظلال نهج البلاغة]] ([[محمد جواد مغنیه]]) | ||
* [[قاسطین]] ([[معاویه]] و یارانش) | * [[قاسطین]] ([[معاویه]] و یارانش) | ||
* [[قثم بن عباس]] ([[کارگزار مکه]]) | * [[قثم بن عباس]] ([[کارگزار مکه]]) | ||
* [[قرآن]] ([[قرآن مجید]] / [[قرآن کریم]] / وحی‌نامۀ [[اعجاز]] آمیز الهی و [[آخرین کتاب آسمانی]]) | * [[قرآن]] ([[قرآن مجید]] / [[قرآن کریم]] / وحی‌نامۀ [[اعجاز]] آمیز الهی و [[آخرین کتاب آسمانی]]) | ||
** [[مصحف امام علی]]{{ع}} | ** [[مصحف امام علی]] {{ع}} | ||
** [[امام علی]]{{ع}} و [[قرآن]] | ** [[امام علی]] {{ع}} و [[قرآن]] | ||
** [[فضایل قرآن]] | ** [[فضایل قرآن]] | ||
** [[فضیلت]] و [[آداب تلاوت قرآن]] | ** [[فضیلت]] و [[آداب تلاوت قرآن]] | ||
**هشدار و [[بیداری]] بزرگ | ** هشدار و [[بیداری]] بزرگ | ||
* [[قضا و قدر]] | * [[قضا و قدر]] | ||
* [[قلب]] | * [[قلب]] | ||
* [[قناعت]] | * [[قناعت]] | ||
* [[قیس بن سعد بن عباده]] (از [[یاران خاص امام علی]]{{ع}}) | * [[قیس بن سعد بن عباده]] (از [[یاران خاص امام علی]] {{ع}}) | ||
* [[کار]] (فعالیت) | * [[کار]] (فعالیت) | ||
** [[نظم در امور]] | ** [[نظم در امور]] | ||
* [[فتح‌الله کاشانی|کاشانی، فتح‌الله]] (از علمای قرن دهم هجری) | * [[فتح‌الله کاشانی|کاشانی، فتح‌الله]] (از علمای قرن دهم هجری) | ||
* [[کتابخانه بنیاد نهج البلاغه]] (تأسیس: ۱۳۵۹ ش) | * [[کتابخانه بنیاد نهج البلاغه]] (تأسیس: ۱۳۵۹ ش) | ||
* [[کمیل بن زیاد نخعی]] (از [[خواص یاران امام علی]]{{ع}} | * [[کمیل بن زیاد نخعی]] (از [[خواص یاران امام علی]] {{ع}} | ||
** [[کمیل بن زیاد]]، [[فرماندار هیت]] | ** [[کمیل بن زیاد]]، [[فرماندار هیت]] | ||
** [[شهادت]] [[کمیل]] | ** [[شهادت]] [[کمیل]] | ||
* [[کوفه]] | * [[کوفه]] | ||
** [[کوفه]]، مقرّ [[خلافت امام علی]]{{ع}} | ** [[کوفه]]، مقرّ [[خلافت امام علی]] {{ع}} | ||
* [[گناه]] ([[معصیت]] / [[ذنب]]) | * [[گناه]] ([[معصیت]] / [[ذنب]]) | ||
**اقسام [[گناه]] | ** اقسام [[گناه]] | ||
** [[علت]] [[گناه]] | ** [[علت]] [[گناه]] | ||
** [[بازگشت به‌سوی خدا]] ([[توبه]]) | ** [[بازگشت به‌سوی خدا]] ([[توبه]]) | ||
* [[اسدالله مبشری|مبشری، اسدالله]] ([[مترجم نهج البلاغه]]) | * [[اسدالله مبشری|مبشری، اسدالله]] ([[مترجم نهج البلاغه]]) | ||
* [[محبّت]] | * [[محبّت]] | ||
* [[محمد بن ابی‌بکر]] (از [[خواص یاران امام]]{{ع}}) | * [[محمد بن ابی‌بکر]] (از [[خواص یاران امام]] {{ع}}) | ||
* [[امام مهدی|محمد بن حسن العسکری]]{{ع}} ([[امام دوازدهم]] [[شیعیان]]، [[حجة بن الحسن العسکری]]{{ع}} [[امام مهدی]] {{ع}} | * [[امام مهدی|محمد بن حسن العسکری]] {{ع}} ([[امام دوازدهم]] [[شیعیان]]، [[حجة بن الحسن العسکری]] {{ع}} [[امام مهدی]] {{ع}} | ||
** [[امام مهدی]] {{ع}}، [[راهنمای مردم]] در مسیر [[هدایت]] | ** [[امام مهدی]] {{ع}}، [[راهنمای مردم]] در مسیر [[هدایت]] | ||
** [[امام مهدی]] {{ع}}، در هم کوبندۀ [[حاکمان ستمگر]] و [[مجری عدالت]] | ** [[امام مهدی]] {{ع}}، در هم کوبندۀ [[حاکمان ستمگر]] و [[مجری عدالت]] | ||
** [[امام مهدی]] {{ع}}، [[منجی راستین بشریت]] | ** [[امام مهدی]] {{ع}}، [[منجی راستین بشریت]] | ||
** [[امام مهدی]] {{ع}}، [[اصلاح]] کنندۀ کژی‌ها و نادرستی‌ها با [[سلاح دانش]] و [[حکمت]] | ** [[امام مهدی]] {{ع}}، [[اصلاح]] کنندۀ کژی‌ها و نادرستی‌ها با [[سلاح دانش]] و [[حکمت]] | ||
* [[محمد حنفیه|محمد بن حَنَفیه]] ([[فرزند امام علی]]{{ع}}) | * [[محمد حنفیه|محمد بن حَنَفیه]] ([[فرزند امام علی]] {{ع}}) | ||
* [[محمد بن عبدالله]] ([[پیامبر اسلام]] / ۵۳ [[قبل از هجرت]] – ۱۱ ق) | * [[محمد بن عبدالله]] ([[پیامبر اسلام]] / ۵۳ [[قبل از هجرت]] – ۱۱ ق) | ||
** [[تبیین]] شرایط [[دوران جاهلیت]] ([[پیش از بعثت]]) | ** [[تبیین]] شرایط [[دوران جاهلیت]] ([[پیش از بعثت]]) | ||
** [[شخصیت پیامبر]]{{صل}} | ** [[شخصیت پیامبر]] {{صل}} | ||
** [[پیامبر]]، [[میزان حق]] | ** [[پیامبر]]، [[میزان حق]] | ||
** [[رسالت پیامبر]] | ** [[رسالت پیامبر]] | ||
| خط ۲۱۲: | خط ۲۱۵: | ||
* [[مردم]] | * [[مردم]] | ||
** [[مردم‌شناسی]] | ** [[مردم‌شناسی]] | ||
** [[مردم‌شناسی امام علی]]{{ع}} | ** [[مردم‌شناسی امام علی]] {{ع}} | ||
** [[حقوق]] و [[رهبر]] بر [[مردم]] | ** [[حقوق]] و [[رهبر]] بر [[مردم]] | ||
**روش [[برخورد با مردم]] | ** روش [[برخورد با مردم]] | ||
**تحلیل سبک [[رهبری اسلامی]] در [[برخورد با مردم]] | ** تحلیل سبک [[رهبری اسلامی]] در [[برخورد با مردم]] | ||
* [[مرگ]] ([[پایان زندگی دنیوی]] و [[آغاز حیات جاوید انسان‌ها]]) | * [[مرگ]] ([[پایان زندگی دنیوی]] و [[آغاز حیات جاوید انسان‌ها]]) | ||
* [[مروان بن حکم]] (از [[دشمنان امام علی]]{{ع}}) | * [[مروان بن حکم]] (از [[دشمنان امام علی]] {{ع}}) | ||
* [[مستدرک نهج البلاغه]] | * [[مستدرک نهج البلاغه]] | ||
* [[مسند امام علی]]{{ع}} ([[عزیزالله عطاردی قوچانی]] / ۲۷ مجلد) | * [[مسند امام علی]] {{ع}} ([[عزیزالله عطاردی قوچانی]] / ۲۷ مجلد) | ||
* [[مسئولیت]] | * [[مسئولیت]] | ||
**معیار [[مسئولیت]] | ** معیار [[مسئولیت]] | ||
**گسترۀ [[مسئولیت‌های انسانی]] | ** گسترۀ [[مسئولیت‌های انسانی]] | ||
** [[مسئولیت‌های انسان]] دربارۀ خویشتن | ** [[مسئولیت‌های انسان]] دربارۀ خویشتن | ||
* [[مشاغل]] | * [[مشاغل]] | ||
| خط ۲۳۷: | خط ۲۴۰: | ||
** [[قضات]] | ** [[قضات]] | ||
* [[مشورت]] ([[صلاح‌اندیشی]] و [[رایزنی]]) | * [[مشورت]] ([[صلاح‌اندیشی]] و [[رایزنی]]) | ||
**آثار و فواید [[مشورت]] | ** آثار و فواید [[مشورت]] | ||
**صفات و ویژگی‌های [[مشاوران]] | ** صفات و ویژگی‌های [[مشاوران]] | ||
**تصمیم‌گیری مشورتی، راهکاری [[اسلامی]] و [[علوی]] | ** تصمیم‌گیری مشورتی، راهکاری [[اسلامی]] و [[علوی]] | ||
* [[مصادر نهج البلاغة و أسانیده]] (در چهار مجلد و به زبان [[عربی]] / [[سید عبدالزهراء حسینی خطیب]]) | * [[مصادر نهج البلاغة و أسانیده]] (در چهار مجلد و به زبان [[عربی]] / [[سید عبدالزهراء حسینی خطیب]]) | ||
* [[مصر]] | * [[مصر]] | ||
**نگاهی به سابقۀ [[تمدن]] [[مصر]] | ** نگاهی به سابقۀ [[تمدن]] [[مصر]] | ||
* [[سید جواد مصطفوی| سید جواد مصطفوی]] (۱۳۰۱ – ۱۳۶۸) | * [[سید جواد مصطفوی| سید جواد مصطفوی]] (۱۳۰۱ – ۱۳۶۸) | ||
**آثار استاد مصطفوی | ** آثار استاد مصطفوی | ||
** [[تصحیح متن نهج البلاغه]] | ** [[تصحیح متن نهج البلاغه]] | ||
** [[الکاشف عن ألفاظ نهج البلاغة فی شروحه]] | ** [[الکاشف عن ألفاظ نهج البلاغة فی شروحه]] | ||
** [[رابطۀ قرآن و نهج البلاغه]] | ** [[رابطۀ قرآن و نهج البلاغه]] | ||
** [[پرتوی از نهج البلاغه]] | ** [[پرتوی از نهج البلاغه]] | ||
**مقالات | ** مقالات | ||
* [[مَصْقَلَة بن هُبَیره شیبانی]] (فرماندار اردشیر خُرّه) | * [[مَصْقَلَة بن هُبَیره شیبانی]] (فرماندار اردشیر خُرّه) | ||
* [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]] (۱۲۹۸ – ۱۳۵۸ / [[فیلسوف]]، [[متکلم]] و [[اسلام‌شناس]]) | * [[مرتضی مطهری|مطهری، مرتضی]] (۱۲۹۸ – ۱۳۵۸ / [[فیلسوف]]، [[متکلم]] و [[اسلام‌شناس]]) | ||
** [[مطهری]] و [[نهج البلاغه]] | ** [[مطهری]] و [[نهج البلاغه]] | ||
** [[مهاجرت]] [[مطهری]] به [[تهران]] | ** [[مهاجرت]] [[مطهری]] به [[تهران]] | ||
**آثار علمی [[استاد مطهری]] | ** آثار علمی [[استاد مطهری]] | ||
**روش [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[استاد مطهری]] | ** روش [[سیاسی]] و [[اجتماعی]] [[استاد مطهری]] | ||
* [[معاد]] ([[آخرت]] و [[قیامت]]) | * [[معاد]] ([[آخرت]] و [[قیامت]]) | ||
** [[آفرینش دنیا]] و [[آخرت]] ([[جهان هستی]] و [[معاد]]) | ** [[آفرینش دنیا]] و [[آخرت]] ([[جهان هستی]] و [[معاد]]) | ||
**ارزیابی [[دنیا]] و [[آخرت]] | ** ارزیابی [[دنیا]] و [[آخرت]] | ||
** [[سفر آخرت]] و [[قیامت]] و ره‌توشۀ آن | ** [[سفر آخرت]] و [[قیامت]] و ره‌توشۀ آن | ||
**توصیف [[معاد]] (و [[آخرت]] و [[قیامت]]) | ** توصیف [[معاد]] (و [[آخرت]] و [[قیامت]]) | ||
** [[مرگ‌آگاهی]] | ** [[مرگ‌آگاهی]] | ||
**راه‌های [[آخرت‌گرایی]] | ** راه‌های [[آخرت‌گرایی]] | ||
** [[معاد]] و [[حسابرسی]] | ** [[معاد]] و [[حسابرسی]] | ||
** [[احوال انسان‌ها در قیامت]] | ** [[احوال انسان‌ها در قیامت]] | ||
* [[عبدالمجید معادیخواه|معادیخواه، عبدالمجید]] ([[مترجم نهج البلاغه]]) | * [[عبدالمجید معادیخواه|معادیخواه، عبدالمجید]] ([[مترجم نهج البلاغه]]) | ||
* [[معاویة بن ابی سفیان]] | * [[معاویة بن ابی سفیان]] | ||
** [[معاویه]] در بیان [[پیامبر]]{{صل}} | ** [[معاویه]] در بیان [[پیامبر]] {{صل}} | ||
** [[معاویه]] در [[دوران خلفا]] | ** [[معاویه]] در [[دوران خلفا]] | ||
** [[معاویه]] در [[دوران امام علی]]{{ع}} | ** [[معاویه]] در [[دوران امام علی]] {{ع}} | ||
* [[معجم اعراب ألفاظ نهج البلاغة]] ([[ام‌البنین]] خالقیان) | * [[معجم اعراب ألفاظ نهج البلاغة]] ([[ام‌البنین]] خالقیان) | ||
* [[معجم‌های نهج البلاغه]] | * [[معجم‌های نهج البلاغه]] | ||
** [[الکاشف عن ألفاظ نهج البلاغة فی شروحه]]، [[سید جواد مصطفوی]] | ** [[الکاشف عن ألفاظ نهج البلاغة فی شروحه]]، [[سید جواد مصطفوی]] | ||
** [[المعجم المفهرس لألفاظ نهج البلاغة]]، [[محمد دشتی]] | ** [[المعجم المفهرس لألفاظ نهج البلاغة]]، [[محمد دشتی]] | ||
* [[معقل بن قیس ریاحی|مَعقِل بن قَیس]] (از [[یاران]] و [[فرماندهان امام علی]]{{ع}} | * [[معقل بن قیس ریاحی|مَعقِل بن قَیس]] (از [[یاران]] و [[فرماندهان امام علی]] {{ع}} | ||
* [[محمد جواد مغنیه|مغنیه، محمد جواد]] | * [[محمد جواد مغنیه|مغنیه، محمد جواد]] | ||
**سفرهای علمی مغنیه | ** سفرهای علمی مغنیه | ||
**آثار مغنیه | ** آثار مغنیه | ||
* [[مُغَیرَة بن اَخْنس ثَقَفِی]] (از [[دانشمندان]] [[امام علی]]{{ع}}) | * [[مُغَیرَة بن اَخْنس ثَقَفِی]] (از [[دانشمندان]] [[امام علی]] {{ع}}) | ||
* [[مُغَیرَة بن شُعبَة]] (از [[دشمنان]] [[امام علی]]{{ع}}) | * [[مُغَیرَة بن شُعبَة]] (از [[دشمنان]] [[امام علی]] {{ع}}) | ||
* [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]] (از مراجع تقلید، مترجم و شارح نهج البلاغه) | * [[ناصر مکارم شیرازی|مکارم شیرازی، ناصر]] (از مراجع تقلید، مترجم و شارح نهج البلاغه) | ||
* [[منبع‌شناسی نهج البلاغه]] ([[مصادر و اسناد نهج البلاغه]]) | * [[منبع‌شناسی نهج البلاغه]] ([[مصادر و اسناد نهج البلاغه]]) | ||
** [[دانش]] [[شریف رضی]] | ** [[دانش]] [[شریف رضی]] | ||
** [[وثاقت]] [[شریف رضی]] | ** [[وثاقت]] [[شریف رضی]] | ||
**عصر [[شریف رضی]] | ** عصر [[شریف رضی]] | ||
**مدارک مربوط به [[شریف رضی]] | ** مدارک مربوط به [[شریف رضی]] | ||
**انواع [[مصادر نهج البلاغه]] | ** انواع [[مصادر نهج البلاغه]] | ||
**معرفی آثار | ** معرفی آثار | ||
* [[منذر بن جارود عبدی]] ([[فرماندار استخر]]) | * [[منذر بن جارود عبدی]] ([[فرماندار استخر]]) | ||
* [[منشور جاودانه]] ([[سید حسین دین‌پرور]]) | * [[منشور جاودانه]] ([[سید حسین دین‌پرور]]) | ||
| خط ۳۶۲: | خط ۳۶۵: | ||
* [[نبوت]] ([[اصل دوم از اصول اعتقادی دین اسلام]]) | * [[نبوت]] ([[اصل دوم از اصول اعتقادی دین اسلام]]) | ||
** [[جایگاه]] آموزه‌های [[علوی]] در [[شناخت]] ابعاد بحث [[نبوت]] | ** [[جایگاه]] آموزه‌های [[علوی]] در [[شناخت]] ابعاد بحث [[نبوت]] | ||
**دلالیل [[نیاز انسان‌ها به رسولان الهی]] | ** دلالیل [[نیاز انسان‌ها به رسولان الهی]] | ||
** [[ویژگی‌های پیامبران]] | ** [[ویژگی‌های پیامبران]] | ||
**ثمرات [[بعثت انبیا]] | ** ثمرات [[بعثت انبیا]] | ||
* [[نسخه‌های نهج البلاغه]] | * [[نسخه‌های نهج البلاغه]] | ||
**نسخه‌های کهن و خطی [[نهج البلاغه]] | ** نسخه‌های کهن و خطی [[نهج البلاغه]] | ||
**نسخه‌های چاپی [[نهج البلاغه]] | ** نسخه‌های چاپی [[نهج البلاغه]] | ||
* [[نصیحت]] ([[موعظه]]) | * [[نصیحت]] ([[موعظه]]) | ||
**شرایط [[موعظه]] | ** شرایط [[موعظه]] | ||
* [[نُعمان بن عَجلان زُرَقی]] ([[فرماندار بحرین]]) | * [[نُعمان بن عَجلان زُرَقی]] ([[فرماندار بحرین]]) | ||
* [[نفاق]] و [[منافق]] | * [[نفاق]] و [[منافق]] | ||
**اوصاف [[منافقان]] | ** اوصاف [[منافقان]] | ||
** [[رفتارهای منافقانه]] | ** [[رفتارهای منافقانه]] | ||
* [[نکوهش‌ها در نهج البلاغه]] | * [[نکوهش‌ها در نهج البلاغه]] | ||
* [[نهج البلاغه]] | * [[نهج البلاغه]] | ||
**نگاهی به [[محتوای نهج البلاغه]] | ** نگاهی به [[محتوای نهج البلاغه]] | ||
** [[ویژگی‌های ممتاز نهج البلاغه]] | ** [[ویژگی‌های ممتاز نهج البلاغه]] | ||
**تقسیم‌بندی موضوعی [[نهج البلاغه]] | ** تقسیم‌بندی موضوعی [[نهج البلاغه]] | ||
**سیری در [[کتاب‌شناسی نهج البلاغه]] | ** سیری در [[کتاب‌شناسی نهج البلاغه]] | ||
**نظرات برخی ادبای مشهور دربارۀ [[کلام امام علی]]{{ع}} | ** نظرات برخی ادبای مشهور دربارۀ [[کلام امام علی]] {{ع}} | ||
* [[نهج البلاغه به صورت موضوعی (کتاب)|نهج البلاغه به صورت موضوعی]]، ترجمۀ [[ابراهیم منهاج]] | * [[نهج البلاغه به صورت موضوعی (کتاب)|نهج البلاغه به صورت موضوعی]]، ترجمۀ [[ابراهیم منهاج]] | ||
* [[نهج البلاغه مولا علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|نهج البلاغه مولا علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ترجمه [[اسدالله مبشری]] (۱۲۸۸ – ۱۳۶۹) | * [[نهج البلاغه مولا علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین (کتاب)|نهج البلاغه مولا علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین]]، ترجمه [[اسدالله مبشری]] (۱۲۸۸ – ۱۳۶۹) | ||
| خط ۴۰۳: | خط ۴۰۶: | ||
* [[ترجمه نهج البلاغه ۱۴ (کتاب)|ترجمه نهج البلاغه]]، ترجمۀ [[مصطفی زمانی]] (۱۳۱۳ – ۱۳۶۹) | * [[ترجمه نهج البلاغه ۱۴ (کتاب)|ترجمه نهج البلاغه]]، ترجمۀ [[مصطفی زمانی]] (۱۳۱۳ – ۱۳۶۹) | ||
* [[ترجمه نهج البلاغه ۱۵ (کتاب)|ترجمه نهج البلاغه]]، ترجمه و شرح: [[سید علی نقی فیض الاسلام]] | * [[ترجمه نهج البلاغه ۱۵ (کتاب)|ترجمه نهج البلاغه]]، ترجمه و شرح: [[سید علی نقی فیض الاسلام]] | ||
* [[ترجمه نهج البلاغه ۱۶ (کتاب)|ترجمه نهج البلاغه]]، | * [[ترجمه نهج البلاغه ۱۶ (کتاب)|ترجمه نهج البلاغه]]، ترجمه: ناشناس؛ مصحح: [[عزیز الله جوینی]] | ||
* [[ترجمه نهج البلاغه ۱۷ (کتاب)|ترجمه نهج البلاغه]]، ترجمه [[سید جعفر شهیدی]] | * [[ترجمه نهج البلاغه ۱۷ (کتاب)|ترجمه نهج البلاغه]]، ترجمه [[سید جعفر شهیدی]] | ||
* [[نیت]] | * [[نیت]] | ||
| خط ۴۰۹: | خط ۴۱۲: | ||
* [[وفای به عهد]] | * [[وفای به عهد]] | ||
* [[ویژگی‌ها در نهج البلاغه]] | * [[ویژگی‌ها در نهج البلاغه]] | ||
* [[هاشم بن عتبه]] (از [[خواص یاران امام علی]]{{ع}} | * [[هاشم بن عتبه]] (از [[خواص یاران امام علی]] {{ع}} | ||
* [[همت]] | * [[همت]] | ||
* [[همسایه]] | * [[همسایه]] | ||
** [[حقوق]] [[همسایگی]] | ** [[حقوق]] [[همسایگی]] | ||
**محدودۀ [[همسایگی]] | ** محدودۀ [[همسایگی]] | ||
*کتابنامه | * کتابنامه | ||
{{پایان فهرست اثر}} | {{پایان فهرست اثر}} | ||
نسخهٔ ۲۳ اکتبر ۲۰۲۲، ساعت ۲۲:۲۲
| دانشنامه نهج البلاغه، ج ۲ | |
|---|---|
 | |
| از مجموعه | دانشنامه نهج البلاغه |
| زبان | فارسی |
| نویسنده | جمعی از نویسندگان بنیاد نهج البلاغه |
| زیر نظر | سید حسین دین‌پرور |
| ویراستاران | |
| موضوع | امامت |
| مذهب | شیعه |
| ناشر | انتشارات مدرسه |
| محل نشر | تهران، ایران |
| سال نشر | ۱۳۹۴ ش |
| تعداد صفحه | ۹۱۶ |
| شابک | ۹۷۸-۹۶۴-۰۸-۰۸۷۶-۴ |
| شماره ملی | ۳۷۹۱۰۹۱ |
این کتاب، جلد دوم از مجموعهٔ دو جلدی دانشنامه نهج البلاغه است و با زبان فارسی به بررسی مفاهیم و مضامین خطبه‌ها، نامه‌ها و کلمات قصار حضرت علی (ع) می‌پردازد. این مجموعه اثر جمعی از نویسندگان بنیاد نهج البلاغه است و انتشارات مدرسه انتشار آن را به عهده داشته است.
دربارهٔ کتاب
در معرفی این کتاب آمده است: «دانشنامه حاضر درباره مفاهیم و مضامین خطبه‌ها، نامه‌ها و کلمات قصار حضرت علی (ع) است که سید رضی آنها را در کتاب نهج‌البلاغه گردآورده است و در زمره دانشنامه‌های تخصصی به شمار می‌رود. هدف اصلی این دانشنامه، ارائه اطلاعات در قلمرو موضوعات و مفاهیم نهج‌البلاغه است. این دانشنامه از چند جهت دارای اهمیت است که از آن جمله می‌توان به ارتباط معنایی گسترده با مفاهیم قرآنی، صدور خطبه‌ها و نامه‌ها و پندها از یک انسان کامل و معصوم و تنها حاکم اسلامی در تاریخ اسلام که به خلافت ظاهری رسید، گستره وسیع موضوعی و اوج فصاحت و بلاغت کلام عرب پس از قرآن کریم و... اشاره کرد. کتاب حاضر جلد دوم از این مجموعه دو جلدی است».
فهرست کتاب
- شکر و شکرگزاری
- شناخت
- نقش عقل و تفکر در شناخت
- شناخت سودمند
- محدودیت انسان در شناخت
- شناخت دین
- روش شناخت دین
- عقل
- کارشناسان دین
- شناخت راویان احادیث
- خصوصیات کارشناسان دین
- شورای شش نفره
- شوشتری، محمد تقی (شارح نهج البلاغه)
- شهروندی
- نمونه‌هایی از قوانین اجتماعی در نهج البلاغه
- شهیدی، سید جعفر (۱۲۹۷ – ۱۳۸۶ / مترجم نهج البلاغه)
- شیروانی، علی (۱۳۴۳ - / مترجم نهج البلاغه)
- صبر
- صحابه
- صداقت
- صعصعة بن صوحان (از خواص یاران امام علی (ع))
- ضرار بن ضمره ضبابی (از خواص یاران امام علی (ع))
- طلحة بن عبدالله (از سران ناکثین)
- ظلم
- اقسام ظلم
- پیش‌گیری و درمان پدیدۀ ظلم
- عوامل عملکرد ظالمانه
- سرانجام ظلم
- عالمان (دانشمندان)
- توصیف عالمان راستین
- علمای راستین، عاملان به علم خود
- مبارزۀ خستگی‌ناپذیر با زورمندان و طاغوتیان
- شجاعت و اقدام در انجام وظیفه
- پرهیز از اختلاف و حفظ وحدت جامعه
- تلاش در راه نشر علم
- زنده نگاه داشتن روحیۀ امید در مردم و پرهیز دادن آنها از ناامیدی
- عایشه (از همسران پیامبر اکرم (ص) و از کینه‌توزان نسبت به امام (ع) و فاطمه زهرا (س))
- عباس بن عبدالمطلب (عموی گرامی پیامبر اکرم (ص) و امام علی (ع)
- عبدالله بن عباس بن عبدالمطلب (م: ۶۸ ق / مفسر و صحابی مشهور)
- عبدالمطلب (نیای پیامبر اکرم و امام علی (ع))
- عبده، محمد، (۱۲۶۶ – ۱۳۲۳ ق / مصلح، اندیشمند و نخستین و مصحح نهج البلاغه)
- عبرت
- راه‌های عبرت‌پذیری
- عبودیت
- عبیدالله بن عباس (کارگزار یمن)
- عثمان بن حُنَیف انصاری (صحابی پیامبر (ص) و از یاران خاص امام علی (ع))
- عثمان بن عفان (سومین فرد از خلفای راشدین)
- عدالت
- مفهوم عدالت در نهج البلاغه
- آفاق گستردۀ عدالت
- استواری امام علی (ع) بر عدالت
- ملازمات عدالت
- عدل الهی (از اصول مذهب تشیع)
- عراق
- عطاردی قوچانی، عزیزالله (پژوهشگر و مصصح)
- عقل و تعقل (خرد و خردوزی)
- عقل، رسول باطنی
- هم‌بستگی رسول باطنی و رسول ظاهری
- تعقل (به‌کارگیری عقل)
- فواید خردورزی (تعقل)
- عقیل بن ابی طالب
- علی بن ابی‌طالب (۲۳ سال قبل از هجرت – ۴۰ ق / امام اول شیعیان)
- یوم الانذار
- تحریم در شعب ابی‌طالب
- لیلة المبیت
- پیمان برادری
- ازدواج علی (ع) و فاطمه (س)
- جنگ‌های امام علی (ع) در دوران پیامبر (ص)
- مباهله
- غدیر خم
- نکاتی دربارۀ واقعۀ غدیر
- وفات پیامبر
- امام علی (ع) در روزگار خلفا
- خلافت امام
- شهادت امام (ع)
- عمار یاسر (م: ۳۷ ق / صحابی بزرگ پیامبر اکرم (ص) و از یاران خاص امام علی (ع))
- عمر بن ابی سَلَمه (فرماندار بحرین)
- عمر بن خطاب (خلیفۀ دوم از خلفای راشدین)
- عمرو بن عاص
- عمل و عمل‌گرایی
- عیسی بن مریم (ع) (از پیامبران بزرگ الهی)
- الغدیر فی الکتاب و السنة و الأدب (۱۱ مجلد / عبدالحسین امینی)
- محتوای الغدیر
- غیبت
- فاضل، جواد (۱۲۹۵ – ۱۳۴۰ / مترجم نه البلاغه)
- فاطمه بنت اسد
- افتخاری بزرگ
- فاطمه زهرا (س)
- اندوه امام علی (ع) در شهادت فاطمه (س)
- فاطمه (س)، بهترین زن جهان
- فتنه (آزمایش و انحراف)
- فرشتگان (ملائکه)
- فرهنگ آفتاب (فرهنگ تفصیلی مفاهیم نهج البلاغه / عبدالمجید معادیخواه)
- فرهنگ برابرهای فارسی نهج البلاغه (نوشتۀ احمد خاتمی)
- فرهنگ‌نامه موضوعی نهج البلاغه (نوشتۀ احمد خاتمی)
- فرهنگ واژگان نهج البلاغه (نوشتۀ منصور پهلوان)
- فصاحت و بلاغت (شاخه‌ای مهم در ادبیات عرب)
- فصلنامه علمی پژوهشی نهج البلاغه (النهج)
- فطرت
- پرستش
- ستایش
- حقیقت‌جویی
- گرایش به خیر اخلاقی
- گرایش به زیبایی
- فقر
- انواع فقر در نهج البلاغه
- حقیقت فقر
- علل فقر اقتصادی از دیدگاه امام علی (ع)
- آثار فقر
- راهکارهای مبارزه با فقر
- فقیهی، علی اصغر (مترجم نهج البلاغه)
- فولادوند، محمد مهدی (مترجم نهج البلاغه)
- فیض الاسلام، سید علی نقی (شارح و مترجم نهج البلاغه)
- فی ظلال نهج البلاغة (محمد جواد مغنیه)
- قاسطین (معاویه و یارانش)
- قثم بن عباس (کارگزار مکه)
- قرآن (قرآن مجید / قرآن کریم / وحی‌نامۀ اعجاز آمیز الهی و آخرین کتاب آسمانی)
- مصحف امام علی (ع)
- امام علی (ع) و قرآن
- فضایل قرآن
- فضیلت و آداب تلاوت قرآن
- هشدار و بیداری بزرگ
- قضا و قدر
- قلب
- قناعت
- قیس بن سعد بن عباده (از یاران خاص امام علی (ع))
- کار (فعالیت)
- کاشانی، فتح‌الله (از علمای قرن دهم هجری)
- کتابخانه بنیاد نهج البلاغه (تأسیس: ۱۳۵۹ ش)
- کمیل بن زیاد نخعی (از خواص یاران امام علی (ع)
- کوفه
- کوفه، مقرّ خلافت امام علی (ع)
- گناه (معصیت / ذنب)
- اقسام گناه
- علت گناه
- بازگشت به‌سوی خدا (توبه)
- مبشری، اسدالله (مترجم نهج البلاغه)
- محبّت
- محمد بن ابی‌بکر (از خواص یاران امام (ع))
- محمد بن حسن العسکری (ع) (امام دوازدهم شیعیان، حجة بن الحسن العسکری (ع) امام مهدی (ع)
- امام مهدی (ع)، راهنمای مردم در مسیر هدایت
- امام مهدی (ع)، در هم کوبندۀ حاکمان ستمگر و مجری عدالت
- امام مهدی (ع)، منجی راستین بشریت
- امام مهدی (ع)، اصلاح کنندۀ کژی‌ها و نادرستی‌ها با سلاح دانش و حکمت
- محمد بن حَنَفیه (فرزند امام علی (ع))
- محمد بن عبدالله (پیامبر اسلام / ۵۳ قبل از هجرت – ۱۱ ق)
- مدیریت
- مسئولیت در برابر پروردگار
- مسئولیت کارگزاران در برابر امام و رهبر
- مسئولیت کارگزاران در برابر خویش
- مسئولیت کارگزاران در برابر سازمان و انجام وظایف
- مسئولیت کارگزاران در برابر کارکنان
- مسئولیت کارگزاران در برابر دشمنان و خیانت‌کاران و فرصت‌طلبان
- مسئولیت کارگزاران در برابر عامۀ مردم
- مردم
- مردم‌شناسی
- مردم‌شناسی امام علی (ع)
- حقوق و رهبر بر مردم
- روش برخورد با مردم
- تحلیل سبک رهبری اسلامی در برخورد با مردم
- مرگ (پایان زندگی دنیوی و آغاز حیات جاوید انسان‌ها)
- مروان بن حکم (از دشمنان امام علی (ع))
- مستدرک نهج البلاغه
- مسند امام علی (ع) (عزیزالله عطاردی قوچانی / ۲۷ مجلد)
- مسئولیت
- معیار مسئولیت
- گسترۀ مسئولیت‌های انسانی
- مسئولیت‌های انسان دربارۀ خویشتن
- مشاغل
- مشاغل دولتی
- نظامیان
- دبیری
- کارگزاران دولتی، شامل استانداران و فرمانداران
- کارگزاران اقتصادی، شامل گردآورندگان زکات، خراج، بیت المال و ناظران بازار
- قضات
- مشورت (صلاح‌اندیشی و رایزنی)
- مصادر نهج البلاغة و أسانیده (در چهار مجلد و به زبان عربی / سید عبدالزهراء حسینی خطیب)
- مصر
- سید جواد مصطفوی (۱۳۰۱ – ۱۳۶۸)
- آثار استاد مصطفوی
- تصحیح متن نهج البلاغه
- الکاشف عن ألفاظ نهج البلاغة فی شروحه
- رابطۀ قرآن و نهج البلاغه
- پرتوی از نهج البلاغه
- مقالات
- مَصْقَلَة بن هُبَیره شیبانی (فرماندار اردشیر خُرّه)
- مطهری، مرتضی (۱۲۹۸ – ۱۳۵۸ / فیلسوف، متکلم و اسلام‌شناس)
- مطهری و نهج البلاغه
- مهاجرت مطهری به تهران
- آثار علمی استاد مطهری
- روش سیاسی و اجتماعی استاد مطهری
- معاد (آخرت و قیامت)
- معادیخواه، عبدالمجید (مترجم نهج البلاغه)
- معاویة بن ابی سفیان
- معاویه در بیان پیامبر (ص)
- معاویه در دوران خلفا
- معاویه در دوران امام علی (ع)
- معجم اعراب ألفاظ نهج البلاغة (ام‌البنین خالقیان)
- معجم‌های نهج البلاغه
- مَعقِل بن قَیس (از یاران و فرماندهان امام علی (ع)
- مغنیه، محمد جواد
- سفرهای علمی مغنیه
- آثار مغنیه
- مُغَیرَة بن اَخْنس ثَقَفِی (از دانشمندان امام علی (ع))
- مُغَیرَة بن شُعبَة (از دشمنان امام علی (ع))
- مکارم شیرازی، ناصر (از مراجع تقلید، مترجم و شارح نهج البلاغه)
- منبع‌شناسی نهج البلاغه (مصادر و اسناد نهج البلاغه)
- منذر بن جارود عبدی (فرماندار استخر)
- منشور جاودانه (سید حسین دین‌پرور)
- منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (شرح نهج البلاغه، شارح: قطب الدین راوندی)
- منهاج البراعة فی شرح نهج البلاغة (شرح نهج البلاغه، شارح: میرزا حبیب الله خویی)
- منهاج، ابراهیم| (مترجم نهج البلاغه)
- موسوعة الأحادیث العلویة (در ۳۰ مجلد / بنیاد نهج البلاغه)
- موسی بن عمران (از پیامبران بزرگ الهی)
- مهاجرین
- میانه‌روی
- نادان و نادانی
- ناکثین
- نامۀ ۱ نهج البلاغه (به مردم کوفه)
- نامۀ ۲ نهج البلاغه (به مردم کوفه)
- نامۀ ۳ نهج البلاغه (به شریح بن حارث، قاضی کوفه)
- نامۀ ۴ نهج البلاغه (به امیران لشکر)
- نامۀ ۵ نهج البلاغه (به اشعث بن قیس)
- نامۀ ۸ نهج البلاغه (به جریر بن عبدالله بجلی)
- نامۀ ۱۱ نهج البلاغه (به لشکریان)
- نامۀ ۱۲ نهج البلاغه (به معقل بن قیس ریاحی)
- نامۀ ۱۳ نهج البلاغه (به دو تن از سرداران سپاه)
- نامۀ ۱۴ نهج البلاغه (به سپاهیان پیش از برخورد با دشمن)
- نامۀ ۱۵ نهج البلاغه (نیایش قبل از جنگ)
- نامۀ ۱۶ نهج البلاغه (به یارانش هنگام نبرد)
- نامۀ ۱۸ نهج البلاغه (به عبدالله بن عباس، حاکم بصره)
- نامۀ ۱۹ نهج البلاغه (به عمر بن سلمه ارحبی)
- نامۀ ۲۰ نهج البلاغه (به زیاد بن ابیه)
- نامۀ ۲۱ نهج البلاغه (زیاد بن ابیه)
- نامۀ ۲۲ نهج البلاغه (به عبدالله بن عباس)
- نامۀ ۲۳ نهج البلاغه (خطاب به فرزندانش)
- نامۀ ۲۴ نهج البلاغه (به فرزندان)
- نامۀ ۲۵ نهج البلاغه (به کارگزاران زکات)
- نامۀ ۲۶ نهج البلاغه (به کارگزاران زکات)
- نامۀ ۲۷ نهج البلاغه (به محمد بن ابی‌بکر)
- نامۀ ۲۹ نهج البلاغه (به مردم بصره)
- نامۀ ۳۱ نهج البلاغه (به امام حسن مجتبی)
- نامۀ ۳۳ نهج البلاغه (به قثم بن عباس)
- نامۀ ۳۴ نهج البلاغه (به محمد بن ابی‌بکر، کارگزار مصر)
- نامۀ ۳۵ نهج البلاغه (به عبدالله بن عباس)
- نامۀ ۳۶ نهج البلاغه (به عقیل بن ابی طالب)
- نامۀ ۳۸ نهج البلاغه (به مردم مصر)
- نامۀ ۳۹ نهج البلاغه (به عمرو بن عاص)
- نامۀ ۴۰ نهج البلاغه (به یکی از کارگزاران)
- نامۀ ۴۱ نهج البلاغه (به یکی از کارگزاران)
- نامۀ ۴۲ نهج البلاغه (به عمر بن ابی سَلَمه مَخزومی، کارگزار بحرین)
- نامۀ ۴۳ نهج البلاغه (به مصقَلة بن هُبیره شیبانی، کارگزار اردشیر خرّه)
- نامۀ ۴۴ نهج البلاغه (به زیاد بن ابیه)
- نامۀ ۴۵ نهج البلاغه (به عثمان بن حُنَیف انصاری)
- نامۀ ۴۶ نهج البلاغه (به یکی از کارگزاران)
- نامۀ ۴۷ نهج البلاغه (فرماندهان لشکر)
- نامۀ ۵۰ نهج البلاغه (به فرماندهان لشکر)
- نامۀ ۵۱ نهج البلاغه (به کارگزاران اقتصاد و دارایی)
- نامۀ ۵۲ نهج البلاغه (به امیران شهرها دربارۀ نماز)
- نامۀ ۵۳ نهج البلاغه (به مالک اشتر)
- نامۀ ۵۴ نهج البلاغه (به طلحه و زبیر)
- نامۀ ۵۶ نهج البلاغه (به شریح بن هانی)
- نامۀ ۵۷ نهج البلاغه (به اهل کوفه)
- نامۀ ۵۸ نهج البلاغه (به مردم شهرها)
- نامۀ ۵۹ نهج البلاغه (به اَسود بن قُطبه، فرمانده لشکر حُلوان)
- نامۀ ۶۰ نهج البلاغه (به کارگزار شهرهای واقع در مسیر حرکت لشکریان)
- نامۀ ۶۱ نهج البلاغه (به کمیل بن زیاد نخعی، کارگزار هیت)
- نامۀ ۶۲ نهج البلاغه (به مصریان)
- نامۀ ۶۳ نهج البلاغه (به ابوموسی اشعری، کارگزار کوفه)
- نامۀ ۶۷ نهج البلاغه (به قثم بن عباس، کارگزار مکه)
- نامۀ ۶۸ نهج البلاغه (به سلمان فارسی)
- نامۀ ۶۹ نهج البلاغه (به حارث بن اعور هَمْدانی)
- نامۀ ۷۰ نهج البلاغه (به سهل بن حُنَیف انصاری)
- نامۀ ۷۱ نهج البلاغه (به مُنذر بن جارود عبدی، کارگزار استخر از نواحی فارس)
- نامۀ ۷۲ نهج البلاغه (به عبدالله بن عباس)
- نامۀ ۷۶ نهج البلاغه (به عبدالله بن عباس، حاکم بصره)
- نامۀ ۷۷ نهج البلاغه (به عبدالله بن عباس)
- نامۀ ۷۹ نهج البلاغه (به فرماندهان سپاه)
- نامه‌های امام به معاویه
- نبوت (اصل دوم از اصول اعتقادی دین اسلام)
- جایگاه آموزه‌های علوی در شناخت ابعاد بحث نبوت
- دلالیل نیاز انسان‌ها به رسولان الهی
- ویژگی‌های پیامبران
- ثمرات بعثت انبیا
- نسخه‌های نهج البلاغه
- نسخه‌های کهن و خطی نهج البلاغه
- نسخه‌های چاپی نهج البلاغه
- نصیحت (موعظه)
- شرایط موعظه
- نُعمان بن عَجلان زُرَقی (فرماندار بحرین)
- نفاق و منافق
- اوصاف منافقان
- رفتارهای منافقانه
- نکوهش‌ها در نهج البلاغه
- نهج البلاغه
- نگاهی به محتوای نهج البلاغه
- ویژگی‌های ممتاز نهج البلاغه
- تقسیم‌بندی موضوعی نهج البلاغه
- سیری در کتاب‌شناسی نهج البلاغه
- نظرات برخی ادبای مشهور دربارۀ کلام امام علی (ع)
- نهج البلاغه به صورت موضوعی، ترجمۀ ابراهیم منهاج
- نهج البلاغه مولا علی بن ابی طالب امیرالمؤمنین، ترجمه اسدالله مبشری (۱۲۸۸ – ۱۳۶۹)
- سخنان علی از نهج البلاغه، ترجمۀ جواد فاضل
- نهج البلاغه پارسی، سید جمال الدین دین‌پرور
- خورشید بی‌غروب نهج البلاغه، ترجمۀ عبدالمجید معادیخواه
- تنبیه الغافلین و تذکرة العارفین، ترجمۀ مولی فتح الله کاشانی، مصحّح: منصور پهلوان
- نهج البلاغه در سخنان علی، ترجمۀ محسن فارسی
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمۀ حسین استادولی (۱۳۳۱ -)
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمۀ حسین انصاریان
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمه: زیر نظر ناصر مکارم شیرازی
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمۀ سید کاظم ارفع (۱۳۲۳)
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمۀ عبدالمحمد آیتی
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمۀ علی اصغر فقیهی
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمۀ علی شیروانی (۱۳۴۳ -)
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمۀ محمدتقی جعفری
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمۀ محمدجواد شریعت (۱۳۱۵ – ۱۳۹۱)
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمۀ محمد دشتی (۱۳۳۰ – ۱۳۸۰)
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمۀ محمدمهدی جعفری (۱۳۱۷ -)
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمۀ محمد مهدی فولادوند
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمۀ محمود رضا افتخارزاده
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمۀ مصطفی زمانی (۱۳۱۳ – ۱۳۶۹)
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمه و شرح: سید علی نقی فیض الاسلام
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمه: ناشناس؛ مصحح: عزیز الله جوینی
- ترجمه نهج البلاغه، ترجمه سید جعفر شهیدی
- نیت
- نیکوکاری
- وفای به عهد
- ویژگی‌ها در نهج البلاغه
- هاشم بن عتبه (از خواص یاران امام علی (ع)
- همت
- همسایه
- کتابنامه
ناظر علمی
سید حسین دین‌پرور، مشهور به سید جمال‌الدین دین‌پرور در خانواده‌ای روحانی در تهران به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی را در مدارس تهران و قم گذراند و سپس برای تحصیل علوم دینی رهسپار حوزه‌های علمیه شد. او سال‌ها از محضر اساتید برجسته حوزه علمیه قم بهره‌مند شد؛ اساتیدی چون سید حسین بروجردی، امام خمینی، سید محمد رضا گلپایگانی، محمد علی اراکی و علامه طباطبائی، امام خمینی، آیت الله علی مشکینی. استاد دین‌پرور اجازات خود را از اساتیدی چون آیت الله العظمی سید شهاب الدین مرعشی نجفی، آیت الله العظمی سید محمد هادی میلانی و آیت الله حاج شیخ محمد تقی شوشتری دریافت کرده است.
استاد دین‌پرور در سال ۱۳۵۰ به زادگاه خود، یعنی تهران مراجعت کرد. ایشان در ایام جوانی ضمن ملاقات با علّامه عبدالحسین امینی، صاحب کتاب الغدیر و تحت‌تأثیر ایشان تصمیم به تأسیس بنیاد نهج البلاغه به‌عنوان مرکزی با هدف آموزش، پژوهش و نشر مکتوبات دینی در موضوع نهج البلاغه، گرفت. هم‌چنین با اشراف ایشان پژوهشکده نهج البلاغه تأسیس شد و هم‌اکنون در مقطع دکتری در سه رشته نهج البلاغه، علوم قرآن و حدیث، تفسیر تطبیقی دانشجو می‌پذیرد. نیز مرکز آموزش تخصصی نهج البلاغه در قم برای تحصیل در مقاطع سطح سه و چهار حوزه علمیه قم تأسیس شد. رشته نهج البلاغه به همت استاد به‌عنوان رشته تخصصی در مقطع کارشناسی ارشد در مؤسسات آموزش عالی و نیز در حوزه علمیه در سطح ۳ به تصویب رسید و راه‌اندازی شد.
ایشان همواره تلاش خود را در حوزه موضوعی نهج البلاغه به‌کار بست و به تحقیق و پژوهش پرداخت و آثار بسیاری در این زمینه به رشته تحریر درآورد. مجموعه کتاب‌ها و مقالات ایشان در این حوزه موضوعی به بیش از صد عنوان می‌رسد.
از جمله آثاری که ایشان به زیور طبع آراست، می‌توان به ترجمه نهج البلاغه، زیر عنوان نهج البلاغه پارسی اشاره کرد. او در مقدمه ترجمه خویش می‌نویسد: اعتراف می‌کنم که در کنار این قلزم، نه شناگری دانم و نه شناگر و غوّاصی را شناسم که بتوانم به اعماق آن سفر کند تا از گوهرهای ناب آن خبر آورَد، امّا این را می‌دانم که ژرفای آن ناپیدا و دست‌نایافتنی و جواهرات آن فراتر از وهم و اندیشه بشری است. به تماشای این اقیانوس نشسته‌ام و چشم به راه امواجی هستم که بزرگوارانه به رویم پاشد. گه‌گاهی دورخیزی کرده‌ام تا کام خود را به شبنم موج‌ها تر سازم و روح عطشناک و ملتهبم را بدان زنده کنم و از حلاوت آن جانی تازه گیرم و دوباره به انتظار موج‌کوب ساحل و تراوشی دیگر نشینم. انگشتانه‌ای را مانم، چگونه آب دریا را کشم. هرگز به خود اجازه نمی‌دادم به این دریا نزدیک شوم و در آن پا نهم و یک‌تنه و دست خالی به غوّاصی پردازم، امّا فیض روح القدسی آمد و شامل حالم شد.
از جمله طرح‌های پژوهشی که تحت اشراف استاد دین‌پرور صورت گرفته، می‌توان به نسخه تصحیح شده نهج البلاغه، تصحیح و تحقیق متن اولین شرح موضوعی نهج البلاغه زیر عنوان بهج الصباغة فی شرح نهج البلاغة اثر محمد تقی شوشتری و موسوعة الاحادیث العلویة اشاره کرد[۱].کتاب‌های وابسته
پانویس
- ↑ دین‌پرور، سید حسین، دانشنامه نهج البلاغه، ج۱، ص 407- 408.