مهدی شخصی و مهدی نوعی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (ربات: جایگزینی خودکار متن (-{{مهدویت/بالا}} +))
بدون خلاصۀ ویرایش
 
(۲۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد)
خط ۱: خط ۱:
{{مدخل مرتبط
| موضوع مرتبط = امام مهدی
| عنوان مدخل  =
| مداخل مرتبط =
| پرسش مرتبط  = امام مهدی (پرسش)
}}


{{مهدویت}}
[[پرونده:13681427.jpeg|300px|بندانگشتی|شناخت امام مهدی]]
لفظ [[مهدی]] مفهوم عامی دارد و به کار بردن آن به هر فردی که [[خدا]] او را [[هدایت]] کرده باشد، جایز است. با این مفهوم، همه [[پیامبران]] و [[اوصیا]]{{عم}} [[مهدی]] هستند. حتی به کار بردن این واژه درباره افراد دیگری که در [[مکتب]] آن بزرگواران [[تربیت]] و [[هدایت]] یافته‏‌اند، جایز است. با این حال، روشن است مقصود از [[مهدی]] که بر زبان مبارک [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]]{{صل}} جاری شده، یک عنوان خاص و [[لقب]] شخصی معین و عزیز است. [[پیامبر]]{{صل}} به [[ظهور]] او [[بشارت]] داده و [[مسلمانان]] را فراخوانده است که در ردیف [[منتظران]] [[ظهور]] او باشند<ref>اگرچه اصطلاح "مهدی شخصی و مهدی نوعی" در بعضی از کتاب‌های متأخرین به کار رفته؛ ولی در هیچ‌یک از آنها به روشنی تعریف نشده است؛ به‌گونه‌ای که به نظر می‌رسد هریک، آن را در معنایی به کار برده‌اند.</ref>.
==مقدمه==
*بر اساس [[اخبار]] معتبر، [[مهدی]] [[لقب]] [[موعود]] [[آخر الزمان]] است که حتی تبار و اوصاف او در [[احادیث]] معتبر مورد اشاره قرار گرفته است. این ویژگی‌‏ها بر هیچ کس، جز [[امام مهدی|امام دوازدهم]] [[فرزند]] [[امام حسن عسکری]]{{ع}} قابل تطبیق نیست.
*[[لقب مهدی]] به این معنا "مورد [[هدایت]] [[خدا]] و [[احیاگر]] [[اسلام]] و پرکننده [[جهان]] از عدل‏ وداد و ..." نخستین بار در باره آن حضرت به کار رفت و این، در عصر [[پیامبر اکرم]]{{صل}} انجام گرفت و [[مهدی]] به عنوان رهایی‌‏بخش، معرفی شد.
*[[مهدی]] به مفهوم نوعی، فردی نامعین است که در زمانی مناسب، زاده خواهد شد و [[جهان]] را پر از [[عدل]] ‏وداد خواهد کرد. این، از هیچ‏یک از [[روایات]] [[نقل]] شده از [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} قابل استفاده نیست.
*از نظر منطق و [[برهان]]، "[[نوعی بودن مهدی]]" [[باطل]] و نادرست است؛ چرا که نقض غرض می‌‏شود. مقصود از [[قیام]] او، پرکردن [[جهان]] از عدل‏ وداد است؛ ولی [[نوعی بودن مهدی]]، [[جهان]] را از [[ظلم و ستم]] پر خواهد کرد. در این صورت، هر قدرتمند [[دروغگویی]]، می‏‌تواند ادعا کند [[مهدی]] است و به نام [[عدالت]] ‏گستری، به چپاول [[جهان]] بپردازد. در این صورت وعده‏‌های [[قرآن]] و [[پیامبران]]، [[باطل]] و [[دروغ]] بوده یا [[وجود مهدی]] [[پس از ظهور]]، قابل [[انکار]] و [[تردید]] خواهد بود؛ چون دلیلی برای آن‏که او [[مهدی موعود]] است، وجود ندارد. در [[تاریخ اسلام]]، دیده شده است [[مدعیان مهدویت]]، بسیار آمدند و رفتند؛ اما چه خون‏ها که نریختند؛ چه ظلم‏ها و ستم‏ها که نکردند؛ پس بایستی، [[مهدی]]، شخص معینی باشد که شناختش برای [[مردم]] آسان باشد و اشتباهی در تشخیص او رخ ندهد.
*نیز [[مهدی نوعی]]، با آموزه‌‏های [[اسلام]] منافات دارد؛ چون [[روایات]] متواتری وارد شده که آن [[منجی موعود]]، شخصی معین و زنده است. از طرفی این امر، مستلزم آن است که سال‏ها [[زمین]]، خالی از [[حجّت]] باشد و این هم بر خلاف اصول و مبانی [[اسلام]] است. با این حال، [[مدعیان مهدویت]]، همگی از میان [[مسلمانان]] برخاسته‌‏اند؛ کسانی که از اصول و مبانی [[اسلام]] خبر نداشته‏‌اند یا [[حقیقت]] را به [[مسلمانان]] نگفته بودند<ref>ر.ک: سید رضا صدر، راه مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۶۳ و ۶۴( با تصرف)</ref>.  
*یکی از [[دانشمندان]] [[شیعه]] در این باره نوشته است: "موضوع [[مهدی]]، نه [[اندیشه]] چشم به راه نشستن کسی است که باید زاده شود و نه یک [[پیشگویی]] است که باید در [[انتظار]] مصداقش ماند؛ بلکه واقعیتی استوار و فردی مشخص است که خود نیز، در [[انتظار]] رسیدن هنگام فعالیتش به سر می‏‌برد. در میان ما- با گوشت و [[خون]] خویش- زندگی می‏‌کند؛ ما را می‏بیند و ما نیز او را می‌‏بینیم "اما نمی‌‏شناسیم‏". در فضای دردها، رنج‏ها و آرزوهای ما است و در [[اندوه]] و شادی ما شریک است ... در [[احادیث]] نیز، پیوسته به [[انتظار فرج]] و درخواست [[ظهور مهدی]]، سفارش شده است، تا [[مؤمنان]] همواره چشم به راه او باشند.
*این [[تشویق]]، تحقّق همان همبستگی روحی و وابستگی وجدانی [[منتظران]] [[ظهور]] و رهبرشان است. این همبستگی و پیوند پدید نمی‏‌آید، مگر این‏که [[مهدی]] را هم‏اکنون انسانی تجسم یافته بشماریم. تجسّم یافتن [[امام مهدی|مهدی]]{{ع}} تحرک تازه‏‌ای به "[[فکر]] [[انتظار]] [[منجی]]" می‌‏بخشد و آن را از [[توانایی]] و آفرینندگی بیشتری برخوردار می‏‌کند.
*گذشته از آن، در انسانی که به طرد ستم‏ها پرداخته و [[رهبر]] [[منتظر]] خود را نیز هم درد، هم [[رنج]]، همسان و وابسته به خویش احساس می‏‌کند و نوعی [[مقاومت]] و [[شکیبایی]] برابر دردهایی که در اثر محرومیت به او رسیده است، ایجاد می‌‏شود<ref>  سید محمد باقر صدر، جست‏وجو و گفت‏وگو پیرامون حضرت مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۶- ۸.</ref>.
* صوفیه [[اعتقاد]] به [[ولایت عامه]] و [[مهدویت نوعیه]] دارند و [[اولیا]] را منحصر به [[دوازده]] [[امام]] نمی‌‏دانند. امروز هم بیشتر [[عقیده]] دارند که پیر آن‏ها در زمان خود، ولی است و هر قطبی، [[منصب ولایت]] دارد. کسانی امثال با [[یزید بسطامی]]، [[منصور حلاج]]، [[محی الدین عربی]]، [[احمد غزالی]] و [[جنید بغدادی]] را "ولی" می‌‏دانند. عجب است که صوفیان [[شیعه]] با این [[عقیده]] که مخالف اساس معتقدات [[شیعه]] است، باز دم از [[تشیع]] و لاف [[محبت]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} می‏زنند و سایر [[شیعیان]] و [[علمای ربانی]] را اهل ظاهر و قشری و خود را با [[انکار]] ضمنی ولی اللّه المطلق و [[مهدی موعود]] [[جهان]] که بعد از [[امام عسکری]]{{ع}} جز او ولی و [[قطب]] و امامی نیست، اهل معنی و اهل لب و "[[اهل حق]]" می‌‏دانند.
*بنابراین [[شیعه]] با ردّ این انگاره، فقط به [[مهدی]] شخصی [[معتقد]] است<ref>  محمد باقر مجلسی، مهدی موعود ( ترجمه جلد سیزدهم بحار الانوار)، ترجمه علی دوانی، ص ۳۴۰، پاورقی</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۴۳۴ - ۴۳۷.</ref>.
==مهدی شخصی و مهدی نوعی در درسنامه==
*بحث درباره [[مهدی شخصی]] و [[مهدی نوعی|نوعی]]، ارتباط مستقیمی با موضوع [[شناخت]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} دارد. لفظ "[[مهدی]]" مفهوم عامی دارد و به کار بردن آن به هر فردی که [[خدا]] او را [[هدایت]] کرده باشد، جایز است. با این مفهوم همه [[پیامبران]] و [[اوصیا]] {{عم}}، [[مهدی]] هستند و به کار بردن آن در [[حق]] شخص [[پیامبر]] {{صل}} و [[امیر مؤمنان]] و سایر [[امامان]] {{عم}} جایز است؛ زیرا همه [[مهدی]] و [[هدایت]] شده‌اند. حتی به کار بردن این واژه درباره افراد دیگری که در [[مکتب]] آن بزرگواران [[تربیت]] و [[هدایت]] یافته‌اند، جایز است. با این حال روشن است که مقصود از مهدی- که بر زبان [[مبارک]] [[حضرت رسول]] {{صل}} جاری شده- یک عنوان خاص و [[لقب]] شخصی معین عزیز است. [[پیامبر]] {{صل}} به [[ظهور]] او [[بشارت]] داده و [[مسلمانان]] را فراخوانده است که در ردیف [[منتظران]] [[ظهور]] او باشند. برحسب [[اخبار]] معتبر، "[[مهدی]]" [[لقب]] [[موعود]] [[آخر الزمان]] است که حتی تبار و اوصاف او در [[احادیث معتبر]] مورد اشاره قرار گرفته است. این ویژگی‌ها بر هیچ‌کس، جز [[امام دوازدهم]] [[فرزند]] [[امام حسن عسکری]] {{ع}} قابل تطبیق نیست. [[لقب]] "[[مهدی]]" به این معنا (مورد [[هدایت]] [[خدا]] و [[احیا]] کننده [[اسلام]] و پرکننده [[جهان]] از [[عدل و داد]] و...) نخستین بار در مورد آن [[حضرت]] به کار رفت و این در عصر خود [[پیامبر]] {{صل}} انجام گرفت و [[مهدی]] به عنوان [[منجی]] و رهایی‌بخش معرفی شد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۲۵.</ref>.
*[[مهدویت]]- به مفهوم نوعی- از هیچ‌یک از [[روایات]] [[نقل]] شده از [[پیامبر]] {{صل}} و [[امامان]] {{عم}} قابل استفاده نیست. براساس این برداشت، او فردی نامعین است که در زمانی مناسب، زاده خواهد شد و [[جهان]] را پر از [[عدل و داد]] خواهد کرد. از نظر [[منطق]] و [[برهان]]، "[[نوعی بودن مهدی]]" [[باطل]] و نادرست است؛ چرا که نقض غرض می‌شود! مقصود از [[قیام]] او، پرکردن [[جهان]] از [[عدل و داد]] است؛ ولی [[نوعی بودن مهدی]]، [[جهان]] را از [[ظلم و ستم]] پر خواهد کرد. در این صورت هر قدرتمند دروغ‌گویی، می‌تواند ادعا کند که [[مهدی]] است و به نام [[عدالت‌گستری]]، به جهان‌گیری بپردازد!! پس [[مدعیان مهدویت]] بسیار خواهند شد و در هر زمان و مکانی، ممکن است چند تن، [[ادعای مهدی بودن]] کنند و عده‌ای ساده‌دل و [[نادان]]، گرد ایشان جمع شوند و به [[ظلم و ستم]] بپردازند!! [[جنگ]]، سراسر [[زمین]] را فراگیرد و از [[خونریزی]] و [[فتنه]] و [[آشوب]]، آکنده گردد و... بنابراین، [[وجود مهدی]] نوعی، از نظر [[اجتماعی]] محال است. در این صورت [[وعده‌های قرآن]] و [[پیامبران]] [[باطل]] و [[دروغ]] بوده و یا [[وجود مهدی]] [[پس از ظهور]]، قابل [[انکار]] و [[تردید]] خواهد بود؛ چون دلیلی برای آنکه او [[مهدی موعود]] است، وجود ندارد! در [[تاریخ اسلام]]، دیده شده که [[مدعیان مهدویت]]، بسیار آمدند و رفتند؛ اما چه [[خون‌ها]] که نریختند چه [[ظلم‌ها]] و [[ستم‌ها]] که نکردند! پس بایستی، [[مهدی]]، شخص معینی باشد که شناختش، برای خلق آسان باشد و اشتباهی در تشخیص او رخ ندهد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص ۱۲۳، ۱۲۴.</ref>. آموزه "[[مهدی نوعی]]"، با [[اسلام]] منافات دارد؛ چون [[روایات]] متواتری وارد شده که آن [[منجی موعود]]، شخصی معین و زنده است. از طرفی این امر مستلزم آن است که سال‌ها [[زمین]]، خالی از [[حجت]] باشد و این هم برخلاف اصول و مبانی [[اسلام]] است. با این حال، [[مدعیان مهدویت]]، همگی از میان [[مسلمانان]] برخاسته‌اند؛ کسانی که از اصول و مبانی [[اسلام]] خبر نداشته‌اند و یا [[حقیقت]] را به [[مسلمانان]] نگفته بودند!<ref>ر.ک: سید رضا صدر، راه مهدی {{ع}}، ص۱۲۵، ۱۲۶.</ref>.
*یکی از [[دانشمندان شیعه]] در این‌باره نوشته است: موضوع [[مهدی]] نه [[اندیشه]] چشم به راه نشستن کسی است که باید زاده شود و نه یک [[پیشگویی]] است که باید در [[انتظار]] مصداقش ماند؛ بلکه واقعیتی [[استوار]] و فردی مشخص است که خود نیز، در [[انتظار]] رسیدن هنگام فعالیتش به سر می‌برد. در میان ما- با گوشت و [[خون]] خویش- [[زندگی]] می‌کند؛ ما را می‌بیند و ما نیز او را می‌بینیم. در فضای دردها، [[رنج‌ها]] و آرزوهای ما است و در [[اندوه]] و [[شادی]] ما شریک است. شکنجه‌های آزردگان و تیره‌روزی ناکامان [[زمین]] و [[بیداد]] [[ستمگران]] را- از دور یا نزدیک- می‌بیند و به [[انتظار]] لحظه‌ای است که فرا رسد و دست پرتوان خویش را به سوی همه رنج‌کشیدگان، محرومان و سیه‌روزان دراز کند و تومار [[ستمگران]] را بریده و درهم پیچید. البته [[سرنوشت]] این [[رهبر موعود]]، این است که خود را [[آشکار]] نسازد و همراه با دیگران، لحظه [[موعود]] را [[انتظار]] کشد.... در [[احادیث]] نیز، پیوسته، به "[[انتظار فرج]]" و درخواست [[ظهور مهدی]]، سفارش شده است تا [[مؤمنان]] همواره چشم به راه او باشند. این [[تشویق]]، تحقق همان همبستگی روحی و [[وابستگی]] وجدانی [[منتظران]] [[ظهور]] و رهبرشان است. این همبستگی و پیوند پدید نمی‌آید؛ مگر اینکه [[مهدی]] را هم‌اکنون انسانی تجسم‌یافته بشماریم. تجسم یافتن [[مهدی]] {{ع}} تحرک تازه‌ای به "[[فکر]] [[انتظار]] [[منجی]]" می‌بخشد و آن را از [[توانایی]] و آفرینندگی بیشتری برخوردار می‌کند. گذشته از آن، در انسانی که به طرد [[ستم‌ها]] پرداخته و [[رهبر]] [[منتظر]] خود را نیز هم‌درد، هم‌رنج، همسان و وابسته به خویش احساس می‌کند و نوعی [[مقاومت]] و شکیبایی- در برابر دردهایی که در اثر [[محرومیت]] به او رسیده- ایجاد می‌شود<ref>سید محمد باقر صدر، جستجو و گفتگو پیرامون حضرت مهدی {{ع}}، ص ۶- ۸.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۲۶، ۱۲۷.</ref>.
*"[[صوفیه]] [[اعتقاد]] به [[ولایت]] [[عامه]] و [[مهدویت نوعیه]] دارند و [[اولیا]] را منحصر به [[دوازده امام]] نمی دانند. امروز هم اغلب [[عقیده]] دارند که پیر آنها در زمان خود ولی است و هر قطبی [[منصب ولایت]] دارد. کسانی امثال بایزید بسطامی، [[منصور حلاج]]، [[محی الدین عربی]]، [[احمد غزالی]] و [[جنید بغدادی]] را "ولی" می‌دانند". آن‌گاه با اظهار شگفتی از این نگرش، می‌نویسد: "عجب است که صوفیان [[شیعه]] با این عقیده- که مخالف اساس معتقدات [[شیعه]] است- باز دم از [[تشیع]] و لاف [[محبت امام زمان]] {{ع}} می‌زنند و سایر [[شیعیان]] و [[علمای ربانی]] را اهل ظاهر و قشری و خود را با [[انکار]] ضمنی [[ولی الله]] المطلق و [[مهدی موعود]] جهان- که بعد از [[امام عسکری]] {{ع}} جز او ولی و [[قطب]] و امامی نیست- اهل معنی و اهل لب و "[[اهل حق]]" می‌دانند!! <ref>علامه مجلسی، مهدی موعود {{ع}}(ترجمه جلد سیزدهم بحار الانوار)، ترجمه علی دوانی، ص ۳۴۰، پاورقی.</ref>. بنابراین [[شیعه]] با رد این انگاره، تنها به [[مهدی شخصی]] [[معتقد]] است. چنان‌که [[آیت الله حسن‌زاده آملی]] می‌نویسد: "[[امام زمان]] در عصر محمدی {{صل}}، [[انسان]] کاملی است که جز در [[نبوت]] تشریعی و دیگر [[مناصب]] مستأثره ختمی، حائز [[میراث]] خاتم به نحو اتم است و مشتمل بر [[علوم]] و احوال و [[مقامات]] او به‌طور اکمل است. او با [[بدن]] عنصری در عالم طبیعی و سلسله زمان موجود است؛ چنان‌که [[لقب]] [[شریف]] [[صاحب الزمان]] بدان مشعر است، هرچند [[احکام]] [[نفس]] کلیه الهیه وی بر [[احکام]] [[بدن]] طبیعی او، قاهر و نشأه عنصری او مقهور [[روح]] مجرد کلی ولوی‌ او است. و از وی به [[قائم]]، [[حجة الله]]، [[خلیفة الله]]، [[قطب عالم امکان]]، [[واسطه فیض]] و به عناوین بسیار دیگر نیز تعبیر می‌شود. چنین کسی در این زمان سر [[آل محمد]] {{صل}} [[امام مهدی]] [[هادی]] فاطمی [[هاشمی]] ابو القاسم- م ح م د- نعم الخلف الصالح و در یک دانه [[امام حسن عسکری]] {{ع}} است. ان هذا لهو الحق الیقین. الحمد لله الذی هدانا لهذا و ما کنا لنهتدی لو لا ان هدانا [[الله]]"<ref>حسن حسن‌زاده آملی، نهج الولایة، ص ۷.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۲۷، ۱۲۸.</ref>.


==پرسش مستقیم==
[[مهدی]] مفهوم عامی است و در مورد هر کسی که [[خداوند]] او را [[هدایت]] کرده باشد استعمال می‌شود؛ لذا همه [[پیامبران]] و [[اوصیا]] {{عم}} مهدی هستند. منتها مقصود از مهدی در لسان [[روایات]] لقب امام زمان {{ع}} است و جز بر [[امام مهدی|امام دوازدهم]] فرزند [[امام حسن عسکری]] {{ع}} قابل تطبیق نیست. اما مهدی به مفهوم نوعی، فردی نامعین است که در زمانی مناسب، زاده خواهد شد و [[جهان]] را پر از [[عدل]] ‏وداد خواهد کرد. این موضوع از هیچ‌‏یک از روایات نقل شده از [[پیامبر]] {{صل}} و [[امامان]] {{عم}} قابل استفاده نیست.
 
== مقدمه ==
لفظ [[مهدی]] مفهوم عامی دارد و به کار بردن آن به هر فردی که [[خدا]] او را [[هدایت]] کرده باشد، جایز است. با این مفهوم، همه [[پیامبران]] و [[اوصیا]] {{عم}} [[مهدی]] هستند. حتی به کار بردن این واژه درباره افراد دیگری که در [[مکتب]] آن بزرگواران [[تربیت]] و [[هدایت]] یافته‏‌اند، جایز است. با این حال، روشن است مقصود از [[مهدی]] که بر زبان مبارک [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]] {{صل}} جاری شده، یک عنوان خاص و [[لقب]] شخصی معین و عزیز است. [[پیامبر]] {{صل}} به [[ظهور]] او [[بشارت]] داده و [[مسلمانان]] را فراخوانده است که در ردیف [[منتظران]] [[ظهور]] او باشند<ref>اگرچه اصطلاح "مهدی شخصی و مهدی نوعی" در بعضی از کتاب‌های متأخرین به کار رفته؛ ولی در هیچ‌یک از آنها به روشنی تعریف نشده است؛ به‌گونه‌ای که به نظر می‌رسد هریک، آن را در معنایی به کار برده‌اند.</ref>.
 
== مهدی نوعی و مهدی شخصی ==
بر اساس [[اخبار]] معتبر، [[مهدی]] [[لقب]] [[موعود]] [[آخر الزمان]] است که حتی تبار و اوصاف او در [[احادیث]] معتبر مورد اشاره قرار گرفته است. این ویژگی‌‏ها بر هیچ کس، جز [[امام مهدی|امام دوازدهم]] [[فرزند]] [[امام حسن عسکری]] {{ع}} قابل تطبیق نیست.
 
[[لقب مهدی]] به این معنا "مورد [[هدایت]] [[خدا]] و [[احیاگر]] [[اسلام]] و پرکننده [[جهان]] از عدل‏ وداد و ..." نخستین بار درباره آن حضرت به کار رفت و این در عصر [[پیامبر اکرم]] {{صل}} انجام گرفت و [[مهدی]] به عنوان رهایی‌‏بخش، معرفی شد.
 
[[مهدی]] به مفهوم نوعی، فردی نامعین است که در زمانی مناسب، زاده خواهد شد و [[جهان]] را پر از [[عدل]] ‏وداد خواهد کرد. این، از هیچ‏یک از [[روایات]] [[نقل]] شده از [[پیامبر]] {{صل}} و [[امامان]] {{عم}} قابل استفاده نیست.
 
از نظر منطق و [[برهان]]، "[[نوعی بودن مهدی]]" [[باطل]] و نادرست است؛ چرا که نقض غرض می‌‏شود. مقصود از [[قیام]] او، پرکردن [[جهان]] از عدل‏ و داد است؛ ولی [[نوعی بودن مهدی]]، [[جهان]] را از [[ظلم و ستم]] پر خواهد کرد. در این صورت، هر قدرتمند [[دروغگویی]]، می‏‌تواند ادعا کند [[مهدی]] است و به نام [[عدالت]] ‏گستری، به چپاول [[جهان]] بپردازد. در این صورت وعده‏‌های [[قرآن]] و [[پیامبران]]، [[باطل]] و [[دروغ]] بوده یا [[وجود مهدی]] [[پس از ظهور]]، قابل [[انکار]] و [[تردید]] خواهد بود؛ چون دلیلی برای آن‏که او [[مهدی موعود]] است، وجود ندارد. در [[تاریخ اسلام]]، دیده شده است [[مدعیان مهدویت]]، بسیار آمدند و رفتند؛ اما چه خون‏ها که نریختند؛ چه ظلم‏ها و ستم‏ها که نکردند؛ پس بایستی، [[مهدی]]، شخص معینی باشد که شناختش برای [[مردم]] آسان باشد و اشتباهی در تشخیص او رخ ندهد.
 
نیز [[مهدی نوعی]]، با آموزه‌‏های [[اسلام]] منافات دارد؛ چون [[روایات]] متواتری وارد شده که آن [[منجی موعود]]، شخصی معین و زنده است. از طرفی این امر، مستلزم آن است که سال‏ها [[زمین]]، خالی از [[حجّت]] باشد و این هم برخلاف اصول و مبانی [[اسلام]] است. با این حال، [[مدعیان مهدویت]]، همگی از میان [[مسلمانان]] برخاسته‌‏اند؛ کسانی که از اصول و مبانی [[اسلام]] خبر نداشته‏‌اند یا [[حقیقت]] را به [[مسلمانان]] نگفته بودند<ref>ر. ک: سید رضا صدر، راه مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۶۳ و ۶۴(با تصرف)</ref>.
 
یکی از [[دانشمندان]] [[شیعه]] در این باره نوشته است: "موضوع [[مهدی]]، نه [[اندیشه]] چشم به راه نشستن کسی است که باید زاده شود و نه یک [[پیشگویی]] است که باید در [[انتظار]] مصداقش ماند؛ بلکه واقعیتی استوار و فردی مشخص است که خود نیز، در [[انتظار]] رسیدن هنگام فعالیتش به سر می‏‌برد. در میان ما ـ با گوشت و [[خون]] خویش ـ زندگی می‏‌کند؛ ما را می‏بیند و ما نیز او را می‌‏بینیم "اما نمی‌‏شناسیم‏". در فضای دردها، رنج‏ها و آرزوهای ما است و در [[اندوه]] و شادی ما شریک است ... در [[احادیث]] نیز، پیوسته به [[انتظار فرج]] و درخواست [[ظهور مهدی]]، سفارش شده است، تا [[مؤمنان]] همواره چشم به راه او باشند.
 
این [[تشویق]]، تحقّق همان همبستگی روحی و وابستگی وجدانی [[منتظران]] [[ظهور]] و رهبرشان است. این همبستگی و پیوند پدید نمی‏‌آید، مگر این‏که [[مهدی]] را هم‏اکنون انسانی تجسم یافته بشماریم. تجسّم یافتن [[امام مهدی|مهدی]] {{ع}} تحرک تازه‏‌ای به "[[فکر]] [[انتظار]] [[منجی]]" می‌‏بخشد و آن را از [[توانایی]] و آفرینندگی بیشتری برخوردار می‏‌کند.
 
گذشته از آن، در انسانی که به طرد ستم‏ها پرداخته و [[رهبر]] [[منتظر]] خود را نیز هم درد، هم [[رنج]]، همسان و وابسته به خویش احساس می‏‌کند و نوعی [[مقاومت]] و [[شکیبایی]] برابر دردهایی که در اثر محرومیت به او رسیده است، ایجاد می‌‏شود<ref> سید محمد باقر صدر، جست‏وجو و گفت‏وگو پیرامون حضرت مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۶- ۸.</ref>.
 
صوفیه [[اعتقاد]] به [[ولایت عامه]] و [[مهدویت نوعیه]] دارند و [[اولیا]] را منحصر به [[دوازده]] [[امام]] نمی‌‏دانند. امروز هم بیشتر [[عقیده]] دارند که پیر آن‏ها در زمان خود، ولی است و هر قطبی، [[منصب ولایت]] دارد. کسانی امثال با [[یزید بسطامی]]، [[منصور حلاج]]، [[محی الدین عربی]]، [[احمد غزالی]] و [[جنید بغدادی]] را "ولی" می‌‏دانند. عجب است که صوفیان [[شیعه]] با این [[عقیده]] که مخالف اساس معتقدات [[شیعه]] است، باز دم از [[تشیع]] و لاف [[محبت]] [[امام مهدی|امام زمان]] {{ع}} می‏زنند و سایر [[شیعیان]] و [[علمای ربانی]] را اهل ظاهر و قشری و خود را با [[انکار]] ضمنی ولی اللّه المطلق و [[مهدی موعود]] [[جهان]] که بعد از [[امام عسکری]] {{ع}} جز او ولی و [[قطب]] و امامی نیست، اهل معنی و اهل لب و "[[اهل حق]]" می‌‏دانند.
 
بنابراین [[شیعه]] با ردّ این انگاره، فقط به [[مهدی]] شخصی [[معتقد]] است<ref>محمد باقر مجلسی، مهدی موعود (ترجمه جلد سیزدهم بحار الانوار)، ترجمه علی دوانی، ص ۳۴۰، پاورقی</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص ۴۳۴ – ۴۳۷؛ [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۲۳ ـ ۱۲۸.</ref>
 
== پرسش مستقیم ==
{{پرسش وابسته}}
* [[منظور از مهدویت نوعی و شخصی چیست؟ (پرسش)]]
* [[منظور از مهدویت نوعی و شخصی چیست؟ (پرسش)]]
{{پایان پرسش وابسته}}


== پرسش‌های وابسته ==
{{پرسمان کلیاتی از مهدویت}}
{{پرسمان کلیاتی از مهدویت}}
== جستارهای وابسته ==
== جستارهای وابسته ==
{{پرسش‌های وابسته}}
{{مدخل وابسته}}
{{ستون-شروع|7}}
* [[آخر الزمان]]
*[[آخر الزمان]]
* [[آدینه]] ([[جمعه]])
*[[آدینه]] ([[جمعه]])
* [[آستانه عسکریین]]
*[[آستانه عسکریین]]
* [[آستانه قیامت]]
*[[آستانه قیامت]]
* [[آفتاب پشت ابر]] ([[خورشید پشت ابر]])
*[[آفتاب پشت ابر]] ([[خورشید پشت ابر]])
* [[آینده پژوهی]]
*[[آینده پژوهی]]
* [[آیین جدید دین در عصر ظهور]]
*[[آیین جدید دین در عصر ظهور]]
* [[اَبدال]]
*[[اَبدال]]
* [[ابوالادیان]]
*[[ابوالادیان]]
* [[ابوصالح]]
*[[ابوصالح]]
* [[ابوالقاسم (امام مهدی)]]
*[[ابوالقاسم (امام مهدی)]]
* [[اثناعشریه]]
*[[اثناعشریه]]
* [[احمد (امام مهدی)]]
*[[احمد (امام مهدی)]]
* [[احمد بن اسحاق قمی]]
*[[احمد بن اسحاق قمی]]
* [[احمد بن هلال کرخی]]
*[[احمد بن هلال کرخی]]
* [[احمدیه]] ([[قادیانیه]])
*[[احمدیه]] ([[قادیانیه]])
* [[اخیار]]
*[[اخیار]]
* [[ادله رجعت]]
*[[ادله رجعت]]
* [[اسماعیلیه]]
*[[اسماعیلیه]]
* [[أشراط الساعه]]
*[[أشراط الساعه]]
* [[اصحاب قائم]] ([[یاران امام مهدی]]){{ع}}
*[[اصحاب قائم]] ([[یاران امام مهدی]]){{ع}}
* [[اصحاب کهف]]
*[[اصحاب کهف]]
* [[اقامت‌گاه امام مهدی در عصر ظهور]] ([[مسجد سهله]])
*[[اقامت‌گاه امام مهدی در عصر ظهور]] ([[مسجد سهله]])
* [[القاب امام مهدی]] {{ع}}
*[[القاب امام مهدی]]{{ع}}
* [[امامت امام مهدی]] {{ع}}
*[[امامت امام مهدی]]{{ع}}
* [[امامت و مهدویت]]
*[[امامت و مهدویت]]
* [[امام حسن عسکری]]
*[[امام حسن عسکری]]
* [[امام زمان]] ([[صاحب الزمان]])
*[[امام زمان]] ([[صاحب الزمان]])
* [[امام شناسی]] ([[مرگ جاهلی]])
*[[امام شناسی]] ([[مرگ جاهلی]])
* [[امام مهدی از ولادت تا ظهور]]
*[[امام مهدی از ولادت تا ظهور]]
* [[امامیه]]
*[[امامیه]]
* [[امدادهای غیبی]]
*[[امدادهای غیبی]]
* [[امکان رجعت رجعت]]
*[[امکان رجعت رجعت]]
* [[امنیت حکومت جهانی]]
*[[امنیت حکومت جهانی]]
* [[انتظار فرج]]
*[[انتظار فرج]]
* [[انتقام]]
*[[انتقام]]
* [[انجمن حجتیه]]
*[[انجمن حجتیه]]
* [[انطاکیه]]
*[[انطاکیه]]
* [[اوتاد]]
*[[اوتاد]]
* [[اهل سنت و امام مهدی موعود]]
*[[اهل سنت و امام مهدی موعود]]
* [[اهل سنّت و ولادت امام مهدی {{ع}}]]
*[[اهل سنّت و ولادت امام مهدی{{ع}}]]
* [[اهل کتاب در عصر ظهور]]
*[[اهل کتاب در عصر ظهور]]
* [[ایام الله]]
*[[ایام الله]]
* [[ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم]]
*[[ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم]]
* [[باب]] ([[علی محمد شیرازی]])
*[[باب]] ([[علی محمد شیرازی]])
* [[بابیه باب]]
*[[بابیه باب]]
* [[باران های پیاپی]]
*[[باران های پیاپی]]
* [[باقریه]]
*[[باقریه]]
* [[البرهان فی علامات امام مهدی آخر الزمان]]
*[[البرهان فی علامات امام مهدی آخر الزمان]]
* [[بعثت امام مهدی]]
*[[بعثت امام مهدی]]
* [[بلالی محمد بن علی بن بلال]]
*[[بلالی محمد بن علی بن بلال]]
* [[بلالیه]]
*[[بلالیه]]
* [[بهائیت]]
*[[بهائیت]]
* [[البیان فی اخبار صاحب الزمان]]
*[[البیان فی اخبار صاحب الزمان]]
* [[بیت الحمد]]
*[[بیت الحمد]]
* [[بیت المقدس]]
*[[بیت المقدس]]
* [[بیدا خسف به بیدا]]
*[[بیدا خسف به بیدا]]
* [[بیعت امام مهدی]]
*[[بیعت امام مهدی]]
* [[بیعت نامه امام مهدی]]
*[[بیعت نامه امام مهدی]]
* [[البیعه لله]]
*[[البیعه لله]]
* [[پایان تاریخ آخرالزمان]]
*[[پایان تاریخ آخرالزمان]]
* [[پدر امام مهدی امام حسن عسکری]]
*[[پدر امام مهدی امام حسن عسکری]]
* [[پدر امام مهدی و اهل سنّت]]
*[[پدر امام مهدی و اهل سنّت]]
* [[پرچم امام مهدی]]
*[[پرچم امام مهدی ]]
* [[پرچم های سیاه]]
*[[پرچم های سیاه]]
* [[پیراهن امام مهدی]]
*[[پیراهن امام مهدی]]
* [[تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم]]
*[[تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم]]
* [[تاریخ عصر غیبت]]
*[[تاریخ عصر غیبت]]
* [[تاریخ غیبت کبرا]]
*[[تاریخ غیبت کبرا]]
* [[تشرف ملاقات با امام مهدی]]
*[[تشرف ملاقات با امام مهدی]]
* [[تکذیب وقت گزاران وقت ظهور]]
*[[تکذیب وقت گزاران وقت ظهور]]
* [[تَناثُرُ النُّجُوم]]
*[[تَناثُرُ النُّجُوم]]
* [[توقیع]]
*[[توقیع]]
* [[جبرئیل]]
*[[جبرئیل]]
* [[جده]]
*[[جده]]
* [[جزیره خضرا]]
*[[جزیره خضرا]]
* [[جزیره خضرا در ترازوی نقد]]
*[[جزیره خضرا در ترازوی نقد]]
* [[جعفر کذاب]]
*[[جعفر کذاب]]
* [[جمعه]]
*[[جمعه]]
* [[جنگ افزارهای امام مهدی سلاح امام مهدی]]
*[[جنگ افزارهای امام مهدی سلاح امام مهدی]]
* [[حجت]]
*[[حجت]]
* [[حجر الاسود]]
*[[حجر الاسود]]
* [[حدیث غدیر]]
*[[حدیث غدیر]]
* [[حدیث لوح حضرت زهرا لوح حضرت زهرا]]
*[[حدیث لوح حضرت زهرا لوح حضرت زهرا]]
* [[حدیث معراج]]
*[[حدیث معراج]]
* [[حِرْز امام مهدی]]
*[[حِرْز امام مهدی ]]
* [[حرمت نام بردن امام مهدی]]
*[[حرمت نام بردن امام مهدی]]
* [[حسن شریعی]]
*[[حسن شریعی]]
* [[حسین بن روح نوبختی]]
*[[حسین بن روح نوبختی]]
* [[حسین بن منصور حلاج]]
*[[حسین بن منصور حلاج]]
* [[حکومت جهانی]]
*[[حکومت جهانی]]
* [[حکومت صالحان]]
*[[حکومت صالحان]]
* [[حکومت مستضعفان]]
*[[حکومت مستضعفان]]
* [[حکیمه خاتون]]
*[[حکیمه خاتون]]
* [[حیرت]]
*[[حیرت]]
* [[خاتم الاوصیاء]]
*[[خاتم الاوصیاء]]
* [[خراسانی]] ([[خروج خراسانی]])
*[[خراسانی]] ([[خروج خراسانی]])
* [[خردسال ترین پیشوای معصوم]] ([[امامت امام مهدی]])
*[[خردسال ترین پیشوای معصوم]] ([[امامت امام مهدی]])
* [[خروج خراسانی]]
*[[خروج خراسانی]]
* [[خروج دابة الاَرض]]
*[[خروج دابة الاَرض]]
* [[خروج دجال]]
*[[خروج دجال]]
* [[خروج سفیانی]]
*[[خروج سفیانی]]
* [[خروج سید حسنی]]
*[[خروج سید حسنی]]
* [[خروج شعیب بن صالح]]
*[[خروج شعیب بن صالح]]
* [[خروج شیصبانی]]
*[[خروج شیصبانی]]
* [[خروج عوف سلمی]]
*[[خروج عوف سلمی]]
* [[خروج امام مهدی]] ([[قیام امام مهدی]])
*[[خروج امام مهدی]] ([[قیام امام مهدی]])
* [[خروج یأجوج]] ([[یأجوج و مأجوج]])
*[[خروج یأجوج]] ([[یأجوج و مأجوج]])
* [[خروج یمانی]]
*[[خروج یمانی]]
* [[خسف به بیداء]]
*[[خسف به بیداء]]
* [[خسوف و کسوف غیرعادی]]
*[[خسوف و کسوف غیرعادی]]
* [[خضر]]
*[[خضر]]
* [[خلافت موعود]]
*[[خلافت موعود]]
* [[خورشید پشت ابر]]
*[[خورشید پشت ابر]]
* [[خطبه قیام]]
*[[خطبه قیام]]
* [[خورشید مغرب]]
*[[خورشید مغرب]]
* [[خیمه]]
*[[خیمه]]
* [[دابه الارض]] ([[خروج دابه الارض]])
*[[دابه الارض]] ([[خروج دابه الارض]])
* [[دادگستر جهان]]
*[[دادگستر جهان]]
* [[دانشمندان عامه و امام مهدی موعود]]
*[[دانشمندان عامه و امام مهدی موعود]]
* [[دجال خروج دجال]]
*[[دجال خروج دجال]]
* [[در انتظار ققنوس]]
*[[در انتظار ققنوس]]
* [[در فجر ساحل]]
*[[در فجر ساحل]]
* [[دست بر سر گذاشتن]]
*[[دست بر سر گذاشتن]]
* [[دعای افتتاح]]
*[[دعای افتتاح]]
* [[دعای عهد]]
*[[دعای عهد]]
* [[دعای ندبه]]
*[[دعای ندبه]]
* [[دعای سمات]]
*[[دعای سمات]]
* [[دوازده امامی]] ([[اثناعشریه]])
*[[دوازده امامی]] ([[اثناعشریه]])
* [[دولت کریمه]] ([[حکومت جهانی]])
*[[دولت کریمه]] ([[حکومت جهانی]])
* [[دین در آخرالزمان آخرالزمان]]
*[[دین در آخرالزمان آخرالزمان]]
* [[دین عصر ظهور]]
*[[دین عصر ظهور]]
* [[ذی طوی]]
*[[ذی طوی]]
* [[رایات سود]] ([[پرچم های سیاه]])
*[[رایات سود]] ([[پرچم های سیاه]])
* [[رحلت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
*[[رحلت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
* [[رجعت]]
*[[رجعت]]
* [[رجعت کنندگان]]
*[[رجعت کنندگان]]
* [[رکن و مقام]]
*[[رکن و مقام]]
* [[رؤیت امام مهدی]] ([[ملاقات امام مهدی]])
*[[رؤیت امام مهدی]] ([[ملاقات امام مهدی]])
* [[زبور داود]]
*[[زبور داود]]
* [[زمینه سازان ظهور]]
*[[زمینه سازان ظهور]]
* [[زنان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[زنان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
* [[زنان و قیام امام مهدی]] ([[یاران امام مهدی]])
*[[زنان و قیام امام مهدی]] ([[یاران امام مهدی]])
* [[زندگی آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[زندگی آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
* [[زیارت آل یس]]
*[[زیارت آل یس]]
* [[زیارت ناحیه مقدسه]]
*[[زیارت ناحیه مقدسه]]
* [[زیارت رجبیه]]
*[[زیارت رجبیه]]
* [[زیدیه]]
*[[زیدیه]]
* [[سازمان وکالت]]
*[[سازمان وکالت]]
* [[سامرا]]
*[[سامرا]]
* [[سرداب سامرا]]
*[[سرداب سامرا]]
* [[سلاح امام مهدی]]
*[[سلاح امام مهدی]]
* [[سفیانی]] ([[خروج سفیانی]])
*[[سفیانی]] ([[خروج سفیانی]])
* [[سید حسنی]] ([[خروج سید حسنی]])
*[[سید حسنی]] ([[خروج سید حسنی]])
* [[سیره حکومتی امام مهدی]]
*[[سیره حکومتی امام مهدی]]
* [[سیصد و سیزده]]
*[[سیصد و سیزده]]
* [[شاهدان ولادت امام مهدی]]
*[[شاهدان ولادت امام مهدی]]
* [[شرایط ظهور]]
*[[شرایط ظهور]]
* [[شرید]]
*[[شرید]]
* [[شریعیه]]
*[[شریعیه]]
* [[شعبان]]
*[[شعبان]]
* [[شعیب بن صالح]] ([[خروج شعیب]])
*[[شعیب بن صالح]] ([[خروج شعیب ]])
* [[شلمغانیه]]
*[[شلمغانیه]]
* [[شمائل امام مهدی]]
*[[شمائل امام مهدی]]
* [[شمشیر سلاح امام مهدی]]
*[[شمشیر سلاح امام مهدی]]
* [[شهادت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
*[[شهادت امام مهدی]] ([[فرجام امام مهدی]])
* [[شیخیه]]
*[[شیخیه]]
* [[شیطان]] ([[کشته شدن شیطان]])
*[[شیطان]] ([[کشته شدن شیطان]])
* [[شیصبانی]] ([[خروج شیصبانی]])
*[[شیصبانی]] ([[خروج شیصبانی]])
* [[شیعه]]
*[[شیعه]]
* [[صاحب الامر]]
*[[صاحب الامر]]
* [[صاحب الدار]]
*[[صاحب الدار]]
* [[صاحب الزمان]]
*[[صاحب الزمان]]
* [[صاحب السیف]]
*[[صاحب السیف]]
* [[صاحب الغیبه]]
*[[صاحب الغیبه]]
* [[صاید بن صید]] ([[خروج دجال]])
*[[صاید بن صید]] ([[خروج دجال]])
* [[صقیل]] ([[مادر امام مهدی]])
*[[صقیل]] ([[مادر امام مهدی]])
* [[صیحه آسمانی]] ([[ندای آسمانی]])
*[[صیحه آسمانی]] ([[ندای آسمانی]])
* [[طالقان]]
*[[طالقان]]
* [[طرید]]
*[[طرید]]
* [[طلوع خورشید از مغرب]]
*[[طلوع خورشید از مغرب]]
* [[طویل العمر]]
*[[طویل العمر]]
* [[طی الارض]]
*[[طی الارض]]
* [[طیبه]]
*[[طیبه]]
* [[ظهور]]
*[[ظهور]]
* [[عاشورا]]
*[[عاشورا]]
* [[عبرتایی]] ([[احمد بن هلال]])
*[[عبرتایی]] ([[احمد بن هلال]])
* [[عثمان بن سعید عمری]]
*[[عثمان بن سعید عمری]]
* [[عدد یاران امام مهدی]] ([[سیصد و سیزده]])
*[[عدد یاران امام مهدی]] ([[سیصد و سیزده]])
* [[عدل و قسط حکومت جهانی]]
*[[عدل و قسط حکومت جهانی]]
* [[العرف الوردی فی اخبار الامام مهدی]]
*[[العرف الوردی فی اخبار الامام مهدی]]
* [[عسکریه]]
*[[عسکریه]]
* [[عصائب]]
*[[عصائب]]
* [[عصر زندگی]]
*[[عصر زندگی]]
* [[عقد الدرر فی اخبار المنتظر]]
*[[عقد الدرر فی اخبار المنتظر]]
* [[علایم ظهور]] ([[نشانه های ظهور]])
*[[علایم ظهور]] ([[نشانه های ظهور]])
* [[علائم قیامت اشراط الساعه]]
*[[علائم قیامت اشراط الساعه]]
* [[علی بن محمد سمری]]
*[[علی بن محمد سمری]]
* [[غار انطاکیه]] ([[انطاکیه]])
*[[غار انطاکیه]] ([[انطاکیه]])
* [[غایب]] ([[امام غایب]])
*[[غایب]] ([[امام غایب]])
* [[غریم]]
*[[غریم]]
* [[غلام]]
*[[غلام]]
* [[غیبت]] ([[پنهان شدن]])
*[[غیبت]] ([[پنهان شدن]])
* [[الغیبه]]
*[[الغیبه]]
* [[غیبت صغرا]]
*[[غیبت صغرا]]
* [[غیبت کبرا]]
*[[غیبت کبرا]]
* [[فترت]]
*[[فترت]]
* [[فرید]]
*[[فرید]]
* [[فرجام امام مهدی]]
*[[فرجام امام مهدی]]
* [[فرجام شناسی]] ([[آینده پژوهی]])
*[[فرجام شناسی]] ([[آینده پژوهی]])
* [[فضیلت انتظار فرج]] ([[انتظار فرج]])
*[[فضیلت انتظار فرج]] ([[انتظار فرج ]])
* [[فضیلت منتظران]] ([[منتظر]])
*[[فضیلت منتظران]] ([[منتظر]])
* [[فلسفه رجعت]] ([[رجعت]])
*[[فلسفه رجعت]] ([[رجعت]])
* [[فلسفه غیبت صغرا]] ([[غیبت صغرا]])
*[[فلسفه غیبت صغرا]] ([[غیبت صغرا]])
* [[فلسفه غیبت]] ([[غیبت امام مهدی]])
*[[فلسفه غیبت]] ([[غیبت امام مهدی]])
* [[فواید امام غایب]]
*[[فواید امام غایب]]
* [[فوتوریسم]]
*[[فوتوریسم]]
* [[قائم]]
*[[قائم]]
* [[قادیانیه]]
*[[قادیانیه]]
* [[قتل نفس زَکیّه]]
*[[قتل نفس زَکیّه]]
* [[قم]]
*[[قم]]
* [[قیامت صغرا]] ([[رجعت]])
*[[قیامت صغرا]] ([[رجعت]])
* [[قیام های پیش از ظهور]]
*[[قیام های پیش از ظهور]]
* [[کتاب الغیبه للحجه]]
*[[کتاب الغیبه للحجه]]
* [[کشته شدن شیطان]]
*[[کشته شدن شیطان]]
* [[کمال الدین و تمام النعمه]]
*[[کمال الدین و تمام النعمه]]
* [[کوفه]]
*[[کوفه]]
* [[کنیه امام مهدی]] ([[ابوالقاسم]])
*[[کنیه امام مهدی]] ([[ابوالقاسم]])
* [[کوه رَضْوی]]
*[[کوه رَضْوی]]
* [[کیسانیه]]
*[[کیسانیه]]
* [[لباس امام مهدی]] ([[پیراهن امام مهدی]])
*[[لباس امام مهدی]] ([[پیراهن امام مهدی]])
* [[لوح حضرت زهرا]]
*[[لوح حضرت زهرا]]
* [[مادر امام مهدی]]
*[[مادر امام مهدی]]
* [[متامام مهدی]] ([[مدعیان مهدویت]])
*[[متامام مهدی]] ([[مدعیان مهدویت]])
* [[مثلث برمودا]] ([[جزیره خضرا]])
*[[مثلث برمودا]] ([[جزیره خضرا]])
* [[محدَّث]]
*[[محدَّث]]
* [[محل بیعت امام مهدی]] ([[رکن و مقام]])
*[[محل بیعت امام مهدی]] ([[رکن و مقام]])
* [[محل ظهور امام مهدی]] ([[مسجد الحرام]])
*[[محل ظهور امام مهدی]] ([[مسجد الحرام]])
* [[محل قتل نفس زکیه رکن و مقام]]
*[[محل قتل نفس زکیه رکن و مقام]]
* [[محمد]]
*[[محمد]]
* [[محمد بن عثمان بن سعید عمری]]
*[[محمد بن عثمان بن سعید عمری]]
* [[محمد بن علی بن هلال]]
*[[محمد بن علی بن هلال]]
* [[محمد بن علی شلمغانی]]
*[[محمد بن علی شلمغانی]]
* [[محمد بن نصیر نمیری]]
*[[محمد بن نصیر نمیری]]
* [[محمدیه]]
*[[محمدیه]]
* [[مدعیان بابیت]]
*[[مدعیان بابیت]]
* [[مدعیان مهدویت]]
*[[مدعیان مهدویت]]
* [[مرجع تقلید]]
*[[مرجع تقلید]]
* [[مردان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
*[[مردان آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]])
* [[مرکز حکومت امام مهدی]] ([[مسجد کوفه]])
*[[مرکز حکومت امام مهدی]] ([[مسجد کوفه]])
* [[مرگ جاهلی]]
*[[مرگ جاهلی]]
* [[مرگ سرخ]]
*[[مرگ سرخ]]
* [[مرگ سفید]]
*[[مرگ سفید]]
* [[مستضعف]]
*[[مستضعف]]
* [[مسجد جمکران]]
*[[مسجد جمکران]]
* [[مسجد الحرام]]
*[[مسجد الحرام]]
* [[مسجد سهله]]
*[[مسجد سهله]]
* [[مسجد صاحب الزمان]] ([[مسجد جمکران]])
*[[مسجد صاحب الزمان]] ([[مسجد جمکران]])
* [[مسجد کوفه]]
*[[مسجد کوفه]]
* [[مصلای جمعه و جماعات در عصر ظهور]] ([[مسجد کوفه]])
*[[مصلای جمعه و جماعات در عصر ظهور]] ([[مسجد کوفه]])
* [[مضطر]]
* [[مضطر]]
*[[معجم احادیث الامام الامام مهدی ]]
* [[معجم احادیث الامام الامام مهدی]]
*[[معمرین]]
* [[معمرین]]
*[[مغیریه]]
* [[مغیریه]]
*[[مقتدای مسیح]]
* [[مقتدای مسیح]]
*[[مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم]]
* [[مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم]]
*[[ملاحم و فتن]]
* [[ملاحم و فتن]]
*[[ملاقات با امام مهدی]]
* [[ملاقات با امام مهدی]]
*[[ملیکه مادر امام مهدی]]
* [[ملیکه مادر امام مهدی]]
*[[منتخب الاثر]]
* [[منتخب الاثر]]
*[[منتظِر]]
* [[منتظِر]]
*[[منتَظَر]]
* [[منتَظَر]]
*[[منتقم]]
* [[منتقم]]
*[[منصور]]
* [[منصور]]
*[[موتور]]
* [[موتور]]
*[[موسویه]]
* [[موسویه]]
*[[موعود مسیحیت]]
* [[موعود مسیحیت]]
*[[موعود یهود]]
* [[موعود یهود]]
*[[امام مهدی]]
* [[امام مهدی]]
*[[امام مهدی سودانی]]
* [[امام مهدی سودانی]]
*[[امام مهدی موعود]]
* [[امام مهدی موعود]]
*[[مهدویت]]
* [[مهدویت]]
*[[ممهدون]] ([[زمینه سازان ظهور]])
* [[ممهدون]] ([[زمینه سازان ظهور]])
*[[مهدویت پژوهی]] ([[آینده پژوهی]])
* [[مهدویت پژوهی]] ([[آینده پژوهی]])
*[[امام مهدی شخصی و امام مهدی نوعی]]
* [[امام مهدی شخصی و امام مهدی نوعی]]
*[[امام مهدیه]]
* [[امام مهدیه]]
*[[میراث دار پیامبران]]
* [[میراث دار پیامبران]]
*[[ناحیه مقدسه]]
* [[ناحیه مقدسه]]
*[[نام های حضرت محمد]] ([[احمد]])
* [[نام های حضرت محمد]] ([[احمد]])
*[[ناووسیه]]
* [[ناووسیه]]
*[[نجبا]]
* [[نجبا]]
*[[ندای آسمانی]]
* [[ندای آسمانی]]
*[[نرگس]] ([[مادر امام مهدی]])
* [[نرگس]] ([[مادر امام مهدی]])
*[[نزول عیسی]]
* [[نزول عیسی]]
*[[نشانه های آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]]
* [[نشانه های آخرالزمان]] ([[آخرالزمان]]
*[[نشانه های ظهور]]
* [[نشانه های ظهور]]
*[[نفس زکیه]]
* [[نفس زکیه]]
*[[نماز امام زمان]]
* [[نماز امام زمان]]
*[[نواب خاص]]
* [[نواب خاص]]
*[[نیابت خاص]]
* [[نیابت خاص]]
*[[نیابت عام]]
* [[نیابت عام]]
*[[نیمه شعبان]]
* [[نیمه شعبان]]
*[[وقاتون]] ([[وقت ظهور]])
* [[وقاتون]] ([[وقت ظهور]])
*[[وقت ظهور]]
* [[وقت ظهور]]
*[[وقت معلوم]]
* [[وقت معلوم]]
*[[وکلای امام مهدی]]
* [[وکلای امام مهدی]]
*[[ولادت امام مهدی]]
* [[ولادت امام مهدی]]
*[[ولایت فقیه]]
* [[ولایت فقیه]]
*[[ولی فقیه]]
* [[ولی فقیه]]
*[[همسر و فرزند امام مهدی]]
* [[همسر و فرزند امام مهدی]]
*[[هیبت امام مهدی]]
* [[هیبت امام مهدی]]
*[[یأجوج و مأجوج]]
* [[یأجوج و مأجوج]]
*[[یاران امام مهدی]]
* [[یاران امام مهدی]]
*[[یالثارات الحسین]]
* [[یالثارات الحسین]]
{{پایان}}
{{پایان مدخل‌ وابسته}}
{{پایان}}


==منابع==
== منابع ==
* [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']].
{{منابع}}
* [[پرونده:136861.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۱''']].
# [[پرونده:134491.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|'''فرهنگ‌نامه مهدویت''']]
# [[پرونده:136861.jpg|22px]] [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت ج۱ (کتاب)|'''درسنامه مهدویت ج۱''']]
{{پایان منابع}}


==پانویس==
== پانویس ==
{{یادآوری پانویس}}
{{پانویس}}
{{پانویس2}}
 
{{امام مهدی}}


[[رده:امام مهدی]]
[[رده:امام مهدی]]
[[رده:مهدی شخصی و مهدی نوعی]]
[[رده:مدخل]]

نسخهٔ کنونی تا ‏۲۸ فوریهٔ ۲۰۲۴، ساعت ۱۴:۲۳

این مدخل زیرشاخهٔ بحث امام مهدی است. مدخل مرتبط ندارد پرسش‌های مرتبط با این مدخل را ببینید
شناخت امام مهدی

مهدی مفهوم عامی است و در مورد هر کسی که خداوند او را هدایت کرده باشد استعمال می‌شود؛ لذا همه پیامبران و اوصیا (ع) مهدی هستند. منتها مقصود از مهدی در لسان روایات لقب امام زمان (ع) است و جز بر امام دوازدهم فرزند امام حسن عسکری (ع) قابل تطبیق نیست. اما مهدی به مفهوم نوعی، فردی نامعین است که در زمانی مناسب، زاده خواهد شد و جهان را پر از عدل ‏وداد خواهد کرد. این موضوع از هیچ‌‏یک از روایات نقل شده از پیامبر (ص) و امامان (ع) قابل استفاده نیست.

مقدمه

لفظ مهدی مفهوم عامی دارد و به کار بردن آن به هر فردی که خدا او را هدایت کرده باشد، جایز است. با این مفهوم، همه پیامبران و اوصیا (ع) مهدی هستند. حتی به کار بردن این واژه درباره افراد دیگری که در مکتب آن بزرگواران تربیت و هدایت یافته‏‌اند، جایز است. با این حال، روشن است مقصود از مهدی که بر زبان مبارک حضرت رسول (ص) جاری شده، یک عنوان خاص و لقب شخصی معین و عزیز است. پیامبر (ص) به ظهور او بشارت داده و مسلمانان را فراخوانده است که در ردیف منتظران ظهور او باشند[۱].

مهدی نوعی و مهدی شخصی

بر اساس اخبار معتبر، مهدی لقب موعود آخر الزمان است که حتی تبار و اوصاف او در احادیث معتبر مورد اشاره قرار گرفته است. این ویژگی‌‏ها بر هیچ کس، جز امام دوازدهم فرزند امام حسن عسکری (ع) قابل تطبیق نیست.

لقب مهدی به این معنا "مورد هدایت خدا و احیاگر اسلام و پرکننده جهان از عدل‏ وداد و ..." نخستین بار درباره آن حضرت به کار رفت و این در عصر پیامبر اکرم (ص) انجام گرفت و مهدی به عنوان رهایی‌‏بخش، معرفی شد.

مهدی به مفهوم نوعی، فردی نامعین است که در زمانی مناسب، زاده خواهد شد و جهان را پر از عدل ‏وداد خواهد کرد. این، از هیچ‏یک از روایات نقل شده از پیامبر (ص) و امامان (ع) قابل استفاده نیست.

از نظر منطق و برهان، "نوعی بودن مهدی" باطل و نادرست است؛ چرا که نقض غرض می‌‏شود. مقصود از قیام او، پرکردن جهان از عدل‏ و داد است؛ ولی نوعی بودن مهدی، جهان را از ظلم و ستم پر خواهد کرد. در این صورت، هر قدرتمند دروغگویی، می‏‌تواند ادعا کند مهدی است و به نام عدالت ‏گستری، به چپاول جهان بپردازد. در این صورت وعده‏‌های قرآن و پیامبران، باطل و دروغ بوده یا وجود مهدی پس از ظهور، قابل انکار و تردید خواهد بود؛ چون دلیلی برای آن‏که او مهدی موعود است، وجود ندارد. در تاریخ اسلام، دیده شده است مدعیان مهدویت، بسیار آمدند و رفتند؛ اما چه خون‏ها که نریختند؛ چه ظلم‏ها و ستم‏ها که نکردند؛ پس بایستی، مهدی، شخص معینی باشد که شناختش برای مردم آسان باشد و اشتباهی در تشخیص او رخ ندهد.

نیز مهدی نوعی، با آموزه‌‏های اسلام منافات دارد؛ چون روایات متواتری وارد شده که آن منجی موعود، شخصی معین و زنده است. از طرفی این امر، مستلزم آن است که سال‏ها زمین، خالی از حجّت باشد و این هم برخلاف اصول و مبانی اسلام است. با این حال، مدعیان مهدویت، همگی از میان مسلمانان برخاسته‌‏اند؛ کسانی که از اصول و مبانی اسلام خبر نداشته‏‌اند یا حقیقت را به مسلمانان نگفته بودند[۲].

یکی از دانشمندان شیعه در این باره نوشته است: "موضوع مهدی، نه اندیشه چشم به راه نشستن کسی است که باید زاده شود و نه یک پیشگویی است که باید در انتظار مصداقش ماند؛ بلکه واقعیتی استوار و فردی مشخص است که خود نیز، در انتظار رسیدن هنگام فعالیتش به سر می‏‌برد. در میان ما ـ با گوشت و خون خویش ـ زندگی می‏‌کند؛ ما را می‏بیند و ما نیز او را می‌‏بینیم "اما نمی‌‏شناسیم‏". در فضای دردها، رنج‏ها و آرزوهای ما است و در اندوه و شادی ما شریک است ... در احادیث نیز، پیوسته به انتظار فرج و درخواست ظهور مهدی، سفارش شده است، تا مؤمنان همواره چشم به راه او باشند.

این تشویق، تحقّق همان همبستگی روحی و وابستگی وجدانی منتظران ظهور و رهبرشان است. این همبستگی و پیوند پدید نمی‏‌آید، مگر این‏که مهدی را هم‏اکنون انسانی تجسم یافته بشماریم. تجسّم یافتن مهدی (ع) تحرک تازه‏‌ای به "فکر انتظار منجی" می‌‏بخشد و آن را از توانایی و آفرینندگی بیشتری برخوردار می‏‌کند.

گذشته از آن، در انسانی که به طرد ستم‏ها پرداخته و رهبر منتظر خود را نیز هم درد، هم رنج، همسان و وابسته به خویش احساس می‏‌کند و نوعی مقاومت و شکیبایی برابر دردهایی که در اثر محرومیت به او رسیده است، ایجاد می‌‏شود[۳].

صوفیه اعتقاد به ولایت عامه و مهدویت نوعیه دارند و اولیا را منحصر به دوازده امام نمی‌‏دانند. امروز هم بیشتر عقیده دارند که پیر آن‏ها در زمان خود، ولی است و هر قطبی، منصب ولایت دارد. کسانی امثال با یزید بسطامی، منصور حلاج، محی الدین عربی، احمد غزالی و جنید بغدادی را "ولی" می‌‏دانند. عجب است که صوفیان شیعه با این عقیده که مخالف اساس معتقدات شیعه است، باز دم از تشیع و لاف محبت امام زمان (ع) می‏زنند و سایر شیعیان و علمای ربانی را اهل ظاهر و قشری و خود را با انکار ضمنی ولی اللّه المطلق و مهدی موعود جهان که بعد از امام عسکری (ع) جز او ولی و قطب و امامی نیست، اهل معنی و اهل لب و "اهل حق" می‌‏دانند.

بنابراین شیعه با ردّ این انگاره، فقط به مهدی شخصی معتقد است[۴].[۵]

پرسش مستقیم

پرسش‌های وابسته

  1. مهدویت در لغت و اصطلاح به چه معناست؟ (پرسش)
  2. مهدویت یعنی چه و شامل چه موضوعاتی است؟ (پرسش)
  3. منظور از مهدویت نوعی و شخصی چیست؟ (پرسش)
  4. علت افزایش بحث درباره مهدویت و انتظار چیست؟ (پرسش)
  5. اگر موضوع مهدویت امام مهدی‏ واضح بوده چرا عده‏‌ای به مهدویت غیر او معتقد شدند؟ (پرسش)
  6. مهدویت چه بازتابی در فرقه‌های شیعی داشته است؟ آیا در بین فرقه‌های شیعی منکر مهدویت هم وجود دارد؟ (پرسش)
  7. تلاش دشمن چه نقشی در بررسی مباحث مهدویت دارد؟ (پرسش)
  8. در حوزه مباحث مهدویت چه برداشت‌های غلطی وجود دارد؟ (پرسش)
  9. آثار اجتماعی موعودباوری چیست؟ (پرسش)
  10. چه آثار و فوایدی بر بحث از مهدویت در این زمان مترتب است؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

منابع

  1. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت
  2. سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۱

پانویس

  1. ↑ اگرچه اصطلاح "مهدی شخصی و مهدی نوعی" در بعضی از کتاب‌های متأخرین به کار رفته؛ ولی در هیچ‌یک از آنها به روشنی تعریف نشده است؛ به‌گونه‌ای که به نظر می‌رسد هریک، آن را در معنایی به کار برده‌اند.
  2. ↑ ر. ک: سید رضا صدر، راه مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۶۳ و ۶۴(با تصرف)
  3. ↑ سید محمد باقر صدر، جست‏وجو و گفت‏وگو پیرامون حضرت مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف، ص ۶- ۸.
  4. ↑ محمد باقر مجلسی، مهدی موعود (ترجمه جلد سیزدهم بحار الانوار)، ترجمه علی دوانی، ص ۳۴۰، پاورقی
  5. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۳۴ – ۴۳۷؛ درسنامه مهدویت، ج۱، ص۱۲۳ ـ ۱۲۸.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=مهدی_شخصی_و_مهدی_نوعی&oldid=1289809»