امداد غیبی

متن این جستار آزمایشی و غیرنهایی است. برای اطلاع از اهداف و چشم انداز این دانشنامه به صفحه آشنایی با دانشنامه مجازی امامت و ولایت مراجعه کنید.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امداد غیبی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

امداد غیبی به معنای خصوص کمک غیر عادی خداوند و یا عموم مددی است که از جهان غیب سرچشمه می‌گیرد. بنابر این، مراد از امداد غیبی می‌تواند ویژه دخالت‌های غیبی الهی در زندگی بشر باشد و همچنین در برخی کاربری‌ها، شامل: جهان و نظم، حیات و نشاط، اموال و فرزندان و همه نعمت‌های الهی‌ای که از عالم غیب و با تفضل الهی به انسان داده شده است باشد^[۱].
کمک‏‌های غیر عادی خداوند، اثرگذار در پیروزی حضرت مهدی(ع) در قیام جهانی‏^[۲].

واژه شناسی لغوی

امداد غیبی تعبیری مرکب از دو واژه "امداد" و "غیب" است^[۳].
ریشه "امداد" کلمه «م ـ د ـ د» است که معنای انبساط و امتداد دارد^[۴]. «مدّت» نیز که برای زمان مستمر به‌کار می‌رود از همین باب است ^[۵]. این واژه بر زیاد شدن هم دلالت دارد، چنان‌که زمان مدّ آب رودخانه، بر آب آن افزوده می‌شود ^[۶]. «امداد» یاری کردن دیگری است، و بیشتر در موارد دوست‌داشتنی به‌کار می‌رود، بر خلاف «مدّ» که در موارد ناپسند استعمال می‌شود^[۷]. امداد منحصر به چیزهای مادی نیست و در معنویات هم به‌کار می‌رود ^[۸]^[۹].
"غیب" چیزی است که از انسان پوشیده و مخفی است، گرچه به معنای شک نیز به‌کار رفته است ^[۱۰]، زیرا شک معمولا در امر مخفی حاصل می‌شود. برخی واژه‌پژوهان آن را به معنای پوشیده از چشم گرفته‌اند ^[۱۱]^[۱۲].
"غیب" چیزی است که از انسان پوشیده و مخفی است؛ گرچه به معنای شک نیز به کار رفته است، زیرا شک، به طور معمول در امر مخفی پدید می‏‌آید. برخی واژه‏‌پژوهان، آن را به معنای پوشیده از چشم گرفته‌‏اند.
با توجه به معنای امداد و غیب معلوم می‌شود که امدادهای غیبی به معنای مددهایی است که از غیب سرچشمه می‌گیرد، هر چند با عنایت به معنای لغوی واژه مزبور می‌توان جهان و نظم، حیات و نشاط و همه نعمتهای موجود در آن را مدد گرفته از عالم غیب و از مصادیق امدادهای غیبی دانست ^[۱۳]، چنان‌که قرآن، اموال و فرزندان را از امدادهای الهی دانسته است ^[۱۴]؛ ولی این ترکیب اصطلاحاً به معنای مددهای غیبی ویژه در زندگی بشر است^[۱۵]^[۱۶].
با توجه به اینکه کمکهای ویژه الهی به‌رغم غیر عادی بودن، به اسباب طبیعی مستند است و از سوی دیگر معجزات و کرامات نیز مستند به سببهای طبیعی غیر عادی است ^[۱۷] مناسب است تفاوت آنها روشن شود. به نظر می‌رسد مهم‌ترین ویژگیِ جداکننده معجزات پیغمبران و کرامات اولیا از امدادهای غیبی این است که گرچه هردو به اذن خدا و وساطت نیروهای غیبی و اسباب طبیعی غیر عادی انجام می‌گیرد؛ ولی در معجزه و کرامت خود شخص نقش اصلی دارد؛ اما در امداد غیبی شخص چنین نقشی ندارد و در حالی که امیدش از همه‌جا قطع شده مدد الهی از او دستگیری می‌کند^[۱۸].
امدادهای غیبی، به معنای مددهایی است که از غیب سرچشمه می‏‌گیرد؛ هرچند با عنایت به معنای لغوی واژه مزبور می‏توان جهان و نظم، حیات و نشاط و همه نعمت‏‌های موجود در آن را مدد گرفته از عالم غیب و از مصادیق امدادهای غیبی دانست؛ چنان‏که قرآن، اموال و فرزندان را از امدادهای خداوند دانسته است؛ ولی این ترکیب در اصطلاح به معنای مددهای غیبی ویژه در زندگی بشر است^[۱۹].
با توجه به این‏که کمک‏های ویژه پروردگار با وجود غیر عادی بودن، به اسباب طبیعی مستند است و از سوی دیگر معجزات و کرامات نیز مستند به سبب‏های طبیعی غیر عادی است، به نظر می‏رسد مهم‏ترین ویژگی جداکننده معجزات پیغمبران و کرامات اولیا، از امدادهای غیبی این است که با وجود آن‏که هردو به اذن خدا و وساطت نیروهای غیبی و اسباب طبیعی غیر عادی انجام می‌‏گیرد؛ ولی در معجزه و کرامت، خود شخص نقش اصلی دارد؛ اما در امداد غیبی شخص چنین نقشی ندارد و در حالی که امیدش از همه جا قطع شده است، مدد الهی از او دستگیری می‌‏کند^[۲۰]^[۲۱].