محمد بن عثمان بن سعید عمری: تفاوت میان نسخه‌ها

نسخهٔ ‏۱۴ دسامبر ۲۰۱۸، ساعت ۲۰:۴۲

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون امام مهدی(ع) است. "امام مهدی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

امام مهدی در قرآن | امام مهدی در حدیث | امام مهدی در کلام اسلامی

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام مهدی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

دومین نایب از نواب چهارگانه امام زمان (ع)، محمد بن عثمان، فرزند نایب نخست است. وی پیش از آن، در زمان زندگی پدرش، از سوی امام عسکری(ع) به نیابت امام غایب معرفی شده بود. بدین صورت که آن حضرت، هنگامی که گروهی از شیعیان یمن در شهر سامرا به حضورش شرفیاب شدند، عثمان بن سعید را نزد خود فرا خواند و بر وکالت و وثاقت او تصریح کرد. سپس فرمود: گواه باشید عثمان بن سعید عمری، وکیل من است و فرزندش محمد بن عثمان وکیل فرزند من، مهدی شما است^[۱].
عثمان بن سعید هنگام مرگ خود، به دستور حضرت مهدی(ع)‏ نیابت را به فرزند خود، محمد سپرد. افزون بر آن، حضرت ولی عصر(ع) نیز در توقیعاتی، به نیابت او تصریح فرمود^[۲]. در بخشی از یکی از آن توقیع‌‏ها چنین می‏‌خوانیم: "... و اما محمد بن عثمان عمری،- خداوند سبحانه و تعالی از او و پدرش خشنود و راضی باشد!- همانا او مورد وثوق من و نوشته او، نوشته من است"^[۳].
محمد بن عثمان، با وجود مخالفت‌‏هایی که از سوی مدعیان دروغین نیابت با وی صورت می‏‌گرفت و با وجود فشارهایی که از حاکمان و خلفای آن دوران بر وی وارد می‌‏شد، توانست جایگاه نیابت ولی عصر(ع) را به گونه‏‌ای شایسته نگه داشته، امور واگذار شده را به شایستگی انجام دهد. او نگذاشت غالیان با ترفندهای دروغین، شیعیان را متوجه خود سازند و نیابت او را متزلزل کنند؛ از این‌‏رو دوستداران امامان(ع) هیچ‏گاه درباره نیابت و وثاقت وی شک و تردید نکردند.
مدت نیابت نایب دوم حدود چهل سال به طول انجامید؛ از این‌‏رو توانست مسایل فقهی، کلامی، اجتماعی و ... بیشتری از حضرت مهدی(ع)‏ پرسیده، پاسخ‏‌ها را در اختیار مردم قرار دهد.

برخی ویژگی‏‌های وی‏

او فرزند نخستین نایب بود؛ از این رو از موقعیت نیابت به طور کامل آگاهی داشت؛
همانند پدرش، از سوی دو امام به نیابت امام زمام(ع) نصب شده بود؛
در مقایسه با دیگر نایبان، زمان بیشتری نایب حضرت مهدی(ع)‏ بود؛
وی مرجع و پناهگاه شیعیان در مسایل کلامی، فقهی، اجتماعی و ... بود؛
افزون بر رسیدگی به امور شیعیان، از حساس‌‏ترین وظایف او در دوران نیابت، مبارزه با مدعیان دروغین نیابت بود.

ابو جعفر محمد بن عثمان، طبق دیدگاه مشهور، در سال ۳۰۵ ق در آخر ماه جمادی الاولی درگذشت.
آرامگاه وی کنار قبر مادرش، بر سر راه کوفه در محلی که خانه‌‏اش آن‏جا بود، واقع است. این محل در سمت غربی بغداد است^[۴]^[۵].

جستارهای وابسته

منابع

سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت.

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ ر.ک: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۵۶،ح ۳۱۷
↑ ر.ک: شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۵۱۰، ح ۴۱؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۶۱
↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۶۲، ح ۳۲۶
↑ علی غفارزاده، پژوهشی پیرامون زندگانی نواب خاص امام زمان (ع)، ص ۲۳۰، به نقل از: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۶۶
↑ سلیمیان، خدامراد،فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۳۸۱ - ۳۸۳.

[1] ر.ک: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۵۶،ح ۳۱۷

[2] ر.ک: شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۵۱۰، ح ۴۱؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۶۱

[3] شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۶۲، ح ۳۲۶

[4] علی غفارزاده، پژوهشی پیرامون زندگانی نواب خاص امام زمان (ع)، ص ۲۳۰، به نقل از: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۶۶

[5] سلیمیان، خدامراد،فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۳۸۱ - ۳۸۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

@@ خط ۱۵: / خط ۱۵: @@
 *مدت نیابت نایب دوم حدود چهل سال به طول انجامید؛ از این‌‏رو توانست مسایل فقهی، کلامی، اجتماعی و ... بیشتری از [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ پرسیده، پاسخ‏‌ها را در اختیار مردم قرار دهد.
 ==برخی ویژگی‏‌های وی‏==
-#وی فرزند نخستین نایب بود؛ از این رو از موقعیت نیابت به طور کامل آگاهی داشت؛
+#او فرزند [[نخستین نایب]] بود؛ از این رو از موقعیت نیابت به طور کامل آگاهی داشت؛
-#همانند پدرش، از سوی دو امام به نیابت [[امام مهدی|امام زمام]]{{ع}} نصب شده بود؛
+#همانند پدرش، از سوی دو [[امام]] به نیابت [[امام مهدی|امام زمام]]{{ع}} نصب شده بود؛
 #در مقایسه با دیگر نایبان، زمان بیشتری نایب [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ بود؛
-#وی مرجع و پناهگاه شیعیان در مسایل کلامی، فقهی، اجتماعی و ... بود؛
+#وی [[مرجع]] و [[پناهگاه]] [[شیعیان]] در مسایل کلامی، فقهی، اجتماعی و ... بود؛
-#افزون بر رسیدگی به امور شیعیان، از حساس‌‏ترین وظایف او در دوران نیابت، مبارزه با مدعیان دروغین نیابت بود.
+#افزون بر رسیدگی به امور شیعیان، از حساس‌‏ترین وظایف او در [[دوران نیابت]]، مبارزه با [[مدعیان دروغین نیابت]] بود.
 *ابو جعفر محمد بن عثمان، طبق دیدگاه مشهور، در سال ۳۰۵ ق در آخر ماه جمادی الاولی درگذشت.
 *آرامگاه وی کنار قبر مادرش، بر سر راه کوفه در محلی که خانه‌‏اش آن‏جا بود، واقع است. این محل در سمت غربی بغداد است<ref>  علی غفارزاده، پژوهشی پیرامون زندگانی نواب خاص امام زمان {{ع}}، ص ۲۳۰، به نقل از: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۳۶۶</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]،[[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۳۸۱ - ۳۸۳.</ref>.