رکن و مقام

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت

نسخه‌ای که می‌بینید نسخه‌ای قدیمی از صفحه‌است که توسط Wasity (بحث | مشارکت‌ها) در تاریخ ‏۹ دسامبر ۲۰۱۸، ساعت ۰۹:۱۸ ویرایش شده است. این نسخه ممکن است تفاوت‌های عمده‌ای با نسخهٔ فعلی بدارد.

این مدخل مرتبط با مباحث پیرامون امام مهدی(ع) است. "امام مهدی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام مهدی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

  • "رکن" در لغت به معنای جانب و ناحیه قوی یک چیز است و "مقام" به جایگاهی که قدم در آن قرار می‌‏گیرد یا جایگاهی که شخص در آنجا می‏‌ایستد، گفته می‌‏شود[۱]. هر یک از چهار زاویه کعبه را یک "رکن" می‌‏نامند[۲].
  • هرگاه واژه رکن بدون پسوند به کار رود، مقصود آن رکنی است که حجر الاسود در آن هست و مقصود از مقام نیز در این‏جا مقام ابراهیم(ع) است.
  • یکی از نقاط مقدس مسجد الحرام مقام ابراهیم(ع) است. این مقام، یکی از شعائر الهی است. و آن‏جا را بدین دلیل مقام ابراهیم(ع) گویند که آن حضرت، وقتی دیوارهای کعبه را بالا می‏‌برد، سنگی اختیار کرده بر روی آن می‌‏ایستاد، تا به راحتی دیوار را بالا ببرد. همچنین در روایات آمده است: حضرت ابراهیم(ع)، روی این سنگ ایستاده و مردم را به حج فرا می‏‌خواند. گفته شده است: در این هنگام، جای پای حضرت در سنگ فرو رفت که هم‏‌اکنون این اثر به چشم می‌‏خورد.
  • اما آنچه در بحث مهدویت مورد نظر بوده و از آن به بزرگی یاد شده، بین رکن و مقام است. شکی نیست که این مکان، دارای ارزشی بسیار والا نزد خداوند سبحانه و تعالی است. ابو حمزه ثمالی می‌‏گوید: امام سجاد(ع) به ما فرمود: "آیا می‌‏دانید کدامین قسمت از زمین برترین مکان است؛ عرض کردیم: خداوند سبحانه و تعالی و پیامبر(ص) و فرزند پیامبر(ص) بهتر می‌‏داند. سپس فرمود: بهترین مکان‏‌ها بین رکن و مقام است"[۳].
  • در روایات مهدویت، وقتی سخن از بین رکن و مقام به میان می‌‏آید، مربوط به یکی از موارد ذیل است:
  1. محل بیعت با حضرت مهدی(ع)‏ پیامبر اکرم(ص) فرمود: "مهدی امتم میان ایشان [[امامان]‏] محمدی است که زمین را از عدل و داد آکنده سازد؛ همچنان که از ظلم و جور پر شده باشد. به خدا سوگند! من کسانی را که میان رکن و مقام با او بیعت می‏‌کنند، می‌‏شناسم و اسامی پدران و قبایلشان را نیز می‌‏دانم"[۴]. در برخی آثار اهل سنت نیز بین‏ رکن و مقام جایگاه بیعت حضرت مهدی(ع)‏ با یارانش گفته شده است[۵].
  2. محل کشته شدن نفس زکیه و رخداد یکی از نشانه‏‌های حتمی ظهور. امام باقر(ع) پس از بیان پاره‌‏ای از نشانه‌‏های ظهور، در ادامه فرمود: " و جوانی از آل محمد که نامش محمد بن حسن- یا نفس زکیه- است، بین رکن و مقام کشته شود"[۶][۷].

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ابن منظور، لسان العرب، ج ۱۳، ص ۱۸۵؛ مجمع البحرین، ج ۶، ص ۲۵۷
  2. خلیل بن احمد، کتاب العین، ج ۵، ص ۲۳۲
  3. " أَمَّا أَفْضَلُ‏ الْبِقَاعِ‏ مَا بَيْنَ‏ الرُّكْنِ‏ وَ الْمَقَام‏ ‏‏"، شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، ج ۲، ص ۲۴۵، ح ۲۳۱۳
  4. " هِلَالٍ مَهْدِيُّ أُمَّةِ مُحَمَّدٍ الَّذِي يَمْلَأُ الْأَرْضَ قِسْطاً وَ عَدْلًا كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً وَ اللَّهِ إِنِّي‏ لَأَعْرِفُ‏ مَنْ‏ يُبَايِعُهُ‏ بَيْنَ‏ الرُّكْنِ‏ وَ الْمَقَامِ‏ وَ أَعْرِفُ‏ أَسْمَاءَ آبَائِهِمْ‏ وَ قَبَائِلِهِمْ‏‏ ‏‏"، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، باب ۲۴، ص ۲۸۴، ح ۳۷
  5. ر. ک: الصنعانی، المصنف، ج ۱۱، ص ۲۷۱؛ ابن ابی شیبه، المصنف، ج ۸، ص ۶۰۹؛ طبرانی، معجم الکبیر، ح ۲۳، ص ۲۹۶؛ کنز العمال، ج ۱۱، ص ۱۲۵، ح ۳۰۹۳۲، ج ۱۴، ص ۲۶۵، ح ۳۸۶۶۸؛ سیوطی، در المنثور، ج ۵، ص ۲۴۱
  6. " وَ قُتِلَ‏ غُلَامٌ‏ مِنْ‏ آلِ‏ مُحَمَّدٍ بَيْنَ‏ الرُّكْنِ‏ وَ الْمَقَامِ‏ اسْمُهُ مُحَمَّدُ بْنُ الْحَسَنِ النَّفْسُ الزَّكِيَّةُ ‏‏ ‏‏"، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، باب ۳۲، ح ۱۶
  7. سلیمیان، خدامراد،فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۲۴۶ - ۲۴۸.