فراگیر شدن ظلم و فساد

متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.

برخی از روایات^[۱] در مورد ظهور امام زمان(ع) حکایت از آن دارد، قبل از ظهور آن حضرت جهان از فساد و تباهی پر خواهد شد و به برکت ظهور آن حضرت، سرتاسر جهان از عدالت پر می‌شود.^[۲] پندار برخی بر این است که در روایات چنین آمده است: "هرگاه دنیا پر از ظلم شد، مهدی خواهد آمد"، در حالی که این تصور غلط است و هرگز روایات چنین چیزی نفرموده، آنچه در روایات آمده این است: "خداوند به ظهور حضرت مهدی(ع)، زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد، پس از آنکه پر از ظلم و جور شده است"^[۳]^[۴]

مقدمه

فساد به معنای تباهی و ضد آن صلاح است و به معنای خارج شدن از حد اعتدال نیز معنا کرده اند.^[۵] فساد و تباهی هم در شخص امکان بروز دارد و هم در جامعه، فساد شخصی موجب خروج شخص از حد ‌اعتدال می‌شود و فساد اجتماعی خارج شدن جامعه از حد اعتدال را در پی دارد و هرچه از زمان غیبت امام زمان(ع) دور می‌شویم این فساد ظهور بیشتری پیدا می‌کند.^[۶]
معنای فراگیر شدن فساد و ظلم و ستم این است که بدی‌‌ها بر خوبی‌ها و ضد ارزش‌ها بر ارزش‌ها غلبه یابد و شعله آتش فتنه، دامن همه را بگیرد و جامعه‌ انسانی در باتلاق فساد فرو رود که یکی از مهم‌ ترین مظاهر این فساد گسترش حاکمیت استکبار و محرومیت و ضعیف شدن اهل دین است^[۷].^[۸] فراگیر شدن ظلم و فساد آن است که هر یک از سعید، شقی، گروه حق و باطل، به اوج کار خود می‌رسند، ستم کاران به نهایت ستم کاری و صالحان در نهایت مظلومیت و استضعاف^[۹].^[۱۰]
منشأ این ظلم و فساد اعمال و رفتار ناشایست و انتخاب غیر صحیح خود مردم است. خداوند در قرآن کریم می‌فرماید: ﴿ظَهَرَ الْفَسَادُ فِي الْبَرِّ وَالْبَحْرِ بِمَا كَسَبَتْ أَيْدِي النَّاسِ﴾.^[۱۱]»^[۱۲] فراگیر شدن فساد، و ظلم و ستم از نشانه‌های قبل از ظهور است چنانچه فراگیر شدن عدالت از نشانه‌های اصلی حکومت حضرت مهدی است. این فراگیر شدن ظلم و فساد^[۱۳] در حقیقت تشبیه است نه شرطیّت و علیّت، یعنی علت تامّه برای ظهور نیست^[۱۴] بلکه نشانۀ قبل از ظهور است که به دنبال آن ظهور صورت می‌گیرد.^[۱۵]

دو دیدگاه دربارۀ فراگیر شدن ظلم

مراد از گسترش و فراگیر شدن ظلم در آخر الزمان و پیش از ظهور چیست؟

(پرسمان مهدویت)

دربارۀ مفهوم و چیستی فراگیر شدن ظلم و ستم در آخرالزمان دو معنا و دیدگاه اصلی و مهم وجود دارد:

فراگیر شدن ظلم و ستم به معنای غالبیت: طبق این دیدگاه، در آستانۀ ظهور، ظلم و ستم در جهان غالب شده و چهرۀ جهان، چهرۀ ظلم و ستم خواهد بود.^[۱۶] در روایات به فراگیر شدن ظلم و ستم نیز در میان مردم اشاره شده است، البته فراگیر شدن ظلم و ستم نه ظالم و ستمگر.^[۱۷] طبق این دیدگاه، فراگیر شدن ظلم و فساد آن است که هر یک از سعید، شقی، گروه حق و باطل، به اوج کار خود می‌رسند، ستمکاران به نهایت ستمکاری و صالحان در نهایت مظلومیت و استضعاف.^[۱۸]
فراگیر شدن ظلم و ستم به معنای کامل و تمام: گروهی قائلند فراگیر شدن ظلم و ستم در جهان به طور کامل و تمام صورت می‌پذیرد و جهان به صورت یک پارچه پر از ظلم و ستم خواهد شد و از صلاح و رستگاری هیچ خبری نیست.^[۱۹]

البته دیدگاه صحیح همان دیدگاه اول است.^[۲۰]

روایات دربارۀ فراگیر شدن ظلم و فساد و نکات آن

در برخی از روایات اشاره به گسترش ظلم و فساد شده است:^[۲۱] "کَمَا مُلِئَتْ‏ ظُلْماً وَ جَوْراً" در پاره‌ای از روایات یادآوری شده پیش از ظهور امام عصر(ع) حتی در جوامع اسلامی، فسق و فجور. انواع گناهان و زشتی‌ها رواج کامل خواهد یافت. مانند روایتی طولانی از امام صادق(ع) که فرمودند:^[۲۲] «هنگامی که ببینی ظلم و ستم، همه جا را فراگیرد، قرآن فرسوده و بدعت‌ها از روی هوا و هوس در مفاهیم آن آمده است...، افراد (به ظاهر) با ایمان سکوت اختیار کنند... وقتی ببینی همه این امور واقع شود، در چنین زمانی مراقب خویش باش و از خدا تقاضای نجات و رهایی از وضع ناهنجار کن که فرج نزدیک است».^[۲۳] و....^[۲۴]
از مجموع روایات، نوعی همسانی میان واژگان عدل و داد و ظلم و جور دیده می‌شود؛ یعنی همان طور که در جامعه بعد از ظهور، عدل و داد فراگیر و همه جانبه می‌شود، در جامعه پیش از ظهور نیز ظلم و جور فراگیر و همه جانبه خواهد شد؛ نه این که همه ظالم باشند.^[۲۵]

فراگیر شدن فساد شرط ظهور نیست

چرا با وجود فساد در جهان امام مهدی ظهور نمی‌کنند؟

(پرسمان مهدویت)

باید توجه داشت شیوع ظلم و فساد پیش زمینۀ ظهور نیست، به دلیل آنکه اولاً فراگیر شدن ظلم و ستم شرط ظهور نیست، ثانیاً از علائم حتمی ظهور نیست و ثالثاً طبق روایات، یاران امام زمان(ع) پیش از ظهور حضرت در آن جامعه رشد کرده و تربیت یافته اند، پس بی‌شک، جامعه‌ای که توان پرورش و تربیت یاران آن چنانی را داشته باشد، باید در آن، زمینه‌ها و بستر مناسب نیز وجود داشته باشد.^[۲۶]
به عبارتی دیگر بنابر احادیث فراگیر شدن ظلم و فساد، هرگاه امام مهدی بیاید، زمین را پر از عدل و داد می‌کند، نه اینکه هرگاه پر از ظلم و جور شد، امام زمان خواهد آمد.^[۲۷] بهترین دلیل بر اینکه ظهور امام زمان در گرو فراوانی ظلم و فساد نیست، این است که اکنون ظلم و فساد و بی‌عدالتی همه جا را فرا گرفته است. اگر ظهور امام زمان در گرو فراگیر شدن ظلم و فساد در جهان باشد، سال‌ها پیش باید ظهور می‌کرد. پس فساد هدف نیست، بلکه آمادگی هدف است. برخلاف آنچه بعضی تصور می‌کنند.^[۲۸]

نتیجه گیری

بنابراین آنچه برای تسریع ظهور مصلح جهانی لازم است، وجود ظلم و فساد در سراسر زمین نیست، بلکه یک آمادگی و تشنگی لازم است. البته نمی‌توان انکار کرد که افزایش ظلم و فساد یکی از علل آمادگی و تشنگی خواهد بود، چه اینکه وقتی مردم جهان ثمرۀ تلخ و شوم تبعیض‌ها و بی‌عدالتی‌ها را بچشند، ناراحت می‌شوند و در جستجوی یک طریق اصلاح و یافتن یک مصلح جهانی گام برمی‌دارند. و اینکه هستۀ اصلی زمینه برای ظهور، آمادگی و آگاهی از عواقب وضع نابسامان امروز دنیاست، نه اینکه وجود ظلم و فساد هدف اصلی باشد.^[۲۹]

پرسش مستقیم

مراد از گسترش و فراگیر شدن ظلم در آخر الزمان و پیش از ظهور چیست؟ (پرسش)

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ ر.ک. ملاحم سید بن طاووس، ص۱۴۴، ۱۴۹
↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱
↑ طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ص۴۲۴: يَمْلَأُ اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً
↑ ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص۷۱-۷۲
↑ راغب اصفهانی، مفردات، ماده فسد
↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۸۱ ـ ۹۱
↑ ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۴
↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱
↑ ر.ک. مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص۶۶
↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱
↑ سوره روم، آیه۴۱؛ «به خاطر دستاورد مردم، در خشکى و دریا فساد و تباهی آشکار شد».
↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱
↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱
↑ ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۳۷۵، ۴۱۹؛ رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱.
↑ ر.ک.رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱
↑ ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج ۲، ص ۲۵۹؛ رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۸۱ ـ ۹۱
↑ ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج ۲، ص ۲۵۹
↑ ر.ک. مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص۶۶، رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۸۱ ـ ۹۱؛ تونه‌ایی، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۳۴
↑ ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج ۲، ص ۲۵۹
↑ ر.ک. نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج ۱، ص ۱۶۴ ـ ۱۶۷
↑ کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۳۴۱
↑ مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۵۶ تا ص ۲۶۰
↑ ر.ک. طاهری، حبیب الله، سیمای آفتاب، ص ۲۷۱ ـ ۲۷۵
↑ ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۸۱ ـ ۹۱؛ تونه‌ایی، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۳۴؛ نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج ۱، ص ۱۶۴ ـ ۱۶۷
↑ ر.ک. نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج ۱، ص ۱۶۴ ـ ۱۶۷
↑ ر.ک. نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج ۱، ص ۱۶۴ ـ ۱۶۷
↑ ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص۷۱-۷۲
↑ ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص۷۱-۷۲
↑ ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص۷۱-۷۲

[1] ر.ک. ملاحم سید بن طاووس، ص۱۴۴، ۱۴۹

[2] ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱

[3] طبرسی، فضل بن حسن، اعلام الوری، ص۴۲۴: يَمْلَأُ اللَّهُ بِهِ الْأَرْضَ عَدْلًا وَ قِسْطاً كَمَا مُلِئَتْ ظُلْماً وَ جَوْراً

[4] ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص۷۱-۷۲

[5] راغب اصفهانی، مفردات، ماده فسد

[6] ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۸۱ ـ ۹۱

[7] ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۵۳۴

[8] ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱

[9] ر.ک. مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص۶۶

[10] ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱

[11] سوره روم، آیه۴۱؛ «به خاطر دستاورد مردم، در خشکى و دریا فساد و تباهی آشکار شد».

[12] ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱

[13] ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱

[14] ر.ک. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۳۷۵، ۴۱۹؛ رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱.

[15] ر.ک.رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص۸۱-۹۱

[16] ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج ۲، ص ۲۵۹؛ رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۸۱ ـ ۹۱

[17] ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج ۲، ص ۲۵۹

[18] ر.ک. مطهری، مرتضی، قیام و انقلاب مهدی از دیدگاه فلسفه تاریخ، ص۶۶، رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۸۱ ـ ۹۱؛ تونه‌ایی، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۳۴

[19] ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵، ج ۲، ص ۲۵۹

[20] ر.ک. نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج ۱، ص ۱۶۴ ـ ۱۶۷

[21] کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج ۱، ص ۳۴۱

[22] مجلسی، محمد باقر، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۲۵۶ تا ص ۲۶۰

[23] ر.ک. طاهری، حبیب الله، سیمای آفتاب، ص ۲۷۱ ـ ۲۷۵

[24] ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۸۱ ـ ۹۱؛ تونه‌ایی، مجتبی، موعودنامه، ص ۵۳۴؛ نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج ۱، ص ۱۶۴ ـ ۱۶۷

[25] ر.ک. نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج ۱، ص ۱۶۴ ـ ۱۶۷

[26] ر.ک. نویسندگان کتاب آفتاب مهر، ج ۱، ص ۱۶۴ ـ ۱۶۷

[27] ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص۷۱-۷۲

[28] ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص۷۱-۷۲

[29] ر.ک. مروجی طبسی، محمد جواد، بامداد بشریت، ص۷۱-۷۲

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]

[۲۰]

[۲۱]

[۲۲]

[۲۳]

[۲۴]

[۲۵]

[۲۶]

[۲۷]

[۲۸]

[۲۹]