ناحیه مقدسه

متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.

مقدمه

ناحیه در لغت، به معنای جانب و جمع آن، نواحی است. در غیبت صغرا از حضرت مهدی(ع) به این واژه تعبیر شده است^[۱]. گاهی نیز از آن حضرت و نایب خاص او با تعبیر ناحیه یاد شده است. این اصطلاح، همانند برخی لقب‌‏های حضرت مهدی(ع)‏، کنایه از آن حضرت به کار رفته و در بیشتر موارد برای تقیه استفاده شده است. این کلمه، بیشتر در کلام کسانی که به آن حضرت توقیع نوشته و پاسخ دریافت کرده‌‏اند، ذکر شده است؛ اگرچه در برخی بیانات نورانی حضرت مهدی(ع) نیز این کلمه به کار رفته است^[۲]. علامه اربلی آن را رمزی بین شیعیان و آن حضرت و اطرافیان نزدیک او دانسته، می‏‌نویسد: "و آن حضرت، ملقب است به‏ حجت و قائم و مهدی و خلف صالح و صاحب الزمان و صاحب. و شیعه از آن حضرت در دوران غیبت صغرا به "ناحیه مقدسه" تعبیر می‏‌کرده و این، رمزی بود که شیعیان آن حضرت را با آن می‌‏شناختند^[۳] ^[۴].

ناحیه در لغت به معنی جهت، جانب، کرانه و گوشه زمین است، و "ناحیه مقدسه" از القاب حضرت مهدی (ع) است^[۵]. این تعبیر احترام‌آمیز، کنایه از جایگاه مخفی حضرت ولی عصر (ع) و یا کنایه از شخص آن حضرت بوده که این اسم رمز، بین شیعیان در زمان غیبت صغری رواج داشته است^[۶]. شیخ طوسی فرموده است: شیعیان در زمان غیبت نخستین، از آن حضرت و از غیبت او به‌عنوان ناحیه مقدسه تعبیر می‌کردند و این رمزی بود که شیعیان آن را می‌شناختند و امام را به یکدیگر معرفی می‌نمودند^[۷]. محدث نوری هم به نقل از جنات الخلود آورده است: در ایام تقیه، گاهی آن حضرت را به این لقب می‌خواندند^[۸]^[۹].

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ طریحی، مجمع البحرین، ج ۱، ص ۴۱۰
↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۵۲۰، ح ۴۹؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۹۳، ص ۱۸۴، ج ۱۰۰، ص ۱۸۲
↑ " وَ يُلَقَّبُ‏ بِالْحُجَّةِ وَ الْقَائِمِ‏ وَ الْمَهْدِيِ‏ وَ الْخَلَفِ‏ الصَّالِحِ‏ وَ صَاحِبِ‏ الزَّمَانِ‏ وَ الصَّاحِبِ وَ كَانَتِ الشِّيعَةُ فِي غَيْبَتِهِ الْأُولَى تُعَبِّرُ عَنْهُ وَ عَنْ غَيْبَتِهِ بِالنَّاحِيَةِ الْمُقَدَّسَةِ وَ كَانَ ذَلِكَ رَمْزاً بَيْنَ الشِّيعَةِ يُعْرَفُونَ بِه‏‏‏"، علی بن عیسی اربلی، کشف الغمة، ج ۲، ص ۵۱۹
↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص: ۴۳۸ - ۴۴۰.
↑ نجم الثاقب، باب دوم.
↑ مجمع البحرین، ج ۱، ص ۴۱۰.
↑ کشف الغمه، ج ۳، ص ۳۰۹.
↑ نجم الثاقب، باب دوم.
↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص:۷۲۶.