مسجد الحرام

متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.

مقدمه

از مهم‏ترین مسجدهای روی زمین، مسجد الحرام است. این مسجد که محیط بر کعبه و قبله‏‌گاه مسلمانان است، بین مسلمین از جایگاه ویژه‏‌ای برخوردار است. این مسجد در طول تاریخ بعثت پیامبران الهی نیز از قداست و عظمت ویژه‌‏ای برخوردار بوده است. و به نیکی از آن پاسداری می‌‏کرده‌‏اند.
از آنجا که آغاز رسالت پیامبر اکرم(ص) از آن‏جا بوده و نیز همه مسلمانان به طرف آن نماز می‌‏گزارند، همچنان در نگاه مسلمین دارای عظمت است؛ به ویژه آن‏که در برخی روایات، محل آغاز ظهور حضرت مهدی(ع)‏ یاد شده است^[۱]. امام صادق(ع) در این‏ باره فرمود: "همانا قائم، آن‏گاه که خروج کند، به مسجد الحرام داخل شده، در حالی که رو به کعبه کرده است به مقام تکیه می‏‌زند و .... "^[۲]^[۳].

مسجد الحرام در موعودنامه

مسجدی که در مکه واقع شده و کعبه در آن است. امام صادق (ع) فرمود: هنگام که قائم (ع) بپا خیزد، مسجد الحرام را به حدود اصلی آن باز می‌گرداند و مقام ابراهیم را به جایگاه نخستین آن انتقال می‌دهد^[۴]. می‌دانیم که مسجد الحرام پس از رحلت پیامبر (ص) تاکنون بارها گسترش داده شده و از هر سو بر آن افزوده شده است؛ اما با همه این‌ها باز هم به وضعیت اصلی خویش و نقطه‌ای که ابراهیم (ع) برای آن خطکشی کرد، نرسیده است. چرا که پایه‌ها و حدود اصلی آن از "حزوره"^[۵] یا نقطه‌ای می‌باشد که میان "صفا" و "مروه" است.
این مطلب را از امام صادق (ع) آورده‌اند که: در پاسخ فردی که از حدود مسجد الحرام می‌پرسید و می‌گفت: "آیا آن‌چه را به مسجد الحرام افزوده‌اند، جزو آن است یا نه‌؟" فرمود: "آری! همه جزو مسجد الحرام است و با همه این افزودن‌ها به مساحت آن، هنوز به آن نقشه خطی که ابراهیم و اسماعیل برای مسجد ترسیم کردند، نرسیده است"^[۶]. و فرمود: ابراهیم (ع) در مکه میان "حزوره" تا نقطه‌ای که محل‌ وسیعی است، خطکشی کرده و این خطکشی و نقشه، حدود مسجد است^[۷]. و نیز "حسین بن نعیم" از امام صادق (ع) در مورد نماز خواندن در قسمت‌های جدیدی از مسجد الحرام را میان صفا و مروه، تعیین کردند و مردم پیش از این تا صفا طواف می‌کردند...^[۸].
مرحوم فیض کاشانی در مورد جمله امام صادق (ع) که می‌فرماید: "فَكَانَ النَّاسُ يَحُجُّونَ مِنَ الْمَسْجِدِ إِلَى الصَّفَا". یا بنابر نسخه دیگری "يَحُجُّونَ مِنْ مَسْجِدِ الصَّفَا". دو احتمال می‌دهد: نخست این‌که: ممکن است منظور این باشد که مردم تا صفا طواف می‌کردند. دوم این‌که: از مسجد احرام می‌بستند^[۹].
به‌هرحال خلاصه این روایات، بیانگر این نکته است که مسجد الحرام در اصل، بسیار بزرگ‌تر از مسجد الحرامی است که اکنون می‌نگریم و هنگامی که امام مهدی (ع) ظهور نماید، دیوار احاطه کننده مسجد را عقب می‌کشد و دیواری بر جایگاه اصلی آن، همان نقطه‌ای که ابراهیم و اسماعیل آن را برای مسجد الحرام خط‌کشی کردند، بنیاد می‌کند و این کار، طواف بر گرد خانه دوست را برای عاشقان آسان می‌سازد؛ به‌ویژه که شمار زائران بیت الله نیز در عصر درخشان آن گرامی، به ده‌ها میلیون نفر می‌رسد^[۱۰].

پرسش‌های وابسته

آیا امام مهدی بعد از ظهور مسجد الحرام و مسجد النبی را تغییر خواهد داد؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۷۶، ح ۵۰۲
↑ " إِنَ‏ الْقَائِمَ‏ إِذَا خَرَجَ‏ دَخَلَ‏ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ‏ فَيَسْتَقْبِلُ‏ الْكَعْبَةَ وَ يَجْعَلُ‏ ظَهْرَهُ‏ إِلَى‏ الْمَقَامِ‏ ‏‏‏‏‏‏"، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۹
↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص: ۳۹۸ - ۳۹۹.
↑ ارشاد مفید، ص ۳۶۴؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۸.
↑ واژه "حزوره" بر وزن "قسوره" نام مکانی است، میان صفا و مروه.کافی، ج ۴، ص ۵۳۹.
↑ کافی، ج ۴، ص ۲۱۰.
↑ کافی، ج ۴، ص ۲۱۰.
↑ تهذیب، ج ۵، ص ۴۵۳.
↑ وافی، چاپ قدیم، ج ۲، ص ۲۸.
↑ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص:۶۴۳.

[1] شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۷۶، ح ۵۰۲

[2] " إِنَ‏ الْقَائِمَ‏ إِذَا خَرَجَ‏ دَخَلَ‏ الْمَسْجِدَ الْحَرَامَ‏ فَيَسْتَقْبِلُ‏ الْكَعْبَةَ وَ يَجْعَلُ‏ ظَهْرَهُ‏ إِلَى‏ الْمَقَامِ‏ ‏‏‏‏‏‏"، محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۵۹

[3] سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص: ۳۹۸ - ۳۹۹.

[4] ارشاد مفید، ص ۳۶۴؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۸.

[5] واژه "حزوره" بر وزن "قسوره" نام مکانی است، میان صفا و مروه.کافی، ج ۴، ص ۵۳۹.

[6] کافی، ج ۴، ص ۲۱۰.

[7] کافی، ج ۴، ص ۲۱۰.

[8] تهذیب، ج ۵، ص ۴۵۳.

[9] وافی، چاپ قدیم، ج ۲، ص ۲۸.

[10] مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص:۶۴۳.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]