خسوف و کسوف غیرعادی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
خط ۲۳: خط ۲۳:
==نتیجه‌گیری==
==نتیجه‌گیری==
*به نظر می‌رسد، وقوع این دو پدیده به صورت غیرعادی، به خاطر آن است که اهمیت مسألۀ [[ظهور]] نمایانده شود و [[مردم]] از [[خواب]] [[غفلت]] بیدار شوند و خود را مهیای مشارکت در آن [[نهضت]] عظیم سازند. لذا این دو نشانه، از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] نیست و در [[روایات]] به ناگزیر بودن آن اشاره نشده است.<ref>ر.ک. برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۴۱؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۹؛ جمعی از نویسندگان، [[چشم‏ به ‏راه مهدی (کتاب)|چشم‏ به ‏راه مهدی]]، ص ۳۰۰؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref> از این ‌‏رو نمی‌توان [[خسوف و کسوف]] غیر عادی را از نشانه‏‌های قطعی و مسلم [[ظهور]] به شمار آورد.<ref>جمعی از نویسندگان، [[چشم‏ به ‏راه مهدی (کتاب)|چشم‏ به ‏راه مهدی]]، ص ۳۰۰؛ ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref>
*به نظر می‌رسد، وقوع این دو پدیده به صورت غیرعادی، به خاطر آن است که اهمیت مسألۀ [[ظهور]] نمایانده شود و [[مردم]] از [[خواب]] [[غفلت]] بیدار شوند و خود را مهیای مشارکت در آن [[نهضت]] عظیم سازند. لذا این دو نشانه، از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] نیست و در [[روایات]] به ناگزیر بودن آن اشاره نشده است.<ref>ر.ک. برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۴۱؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۹؛ جمعی از نویسندگان، [[چشم‏ به ‏راه مهدی (کتاب)|چشم‏ به ‏راه مهدی]]، ص ۳۰۰؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref> از این ‌‏رو نمی‌توان [[خسوف و کسوف]] غیر عادی را از نشانه‏‌های قطعی و مسلم [[ظهور]] به شمار آورد.<ref>جمعی از نویسندگان، [[چشم‏ به ‏راه مهدی (کتاب)|چشم‏ به ‏راه مهدی]]، ص ۳۰۰؛ ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref>
==[[خسوف و کسوف]] از نشانه‌های قبل از [[ظهور قائم]]{{ع}}==
{{جعبه نقل قول| عنوان =| نقل‌قول ={{وسط‌چین}}'''[[آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟ (پرسش)|آیا خسوف و کسوف در یک ماه رمضان از نشانه‌های ظهور امام مهدی است؟]]'''{{پایان}}
|تاریخ بایگانی| منبع = <small>[[مهدویت (پرسش)|(پرسمان نشانه‌های ظهور)]]</small>| تراز = راست| عرض = ۱۰۰px| اندازه خط = ۱۳px|رنگ پس‌زمینه=#F8FBF9| گیومه نقل‌قول =| تراز منبع = وسط}}
*یکی از مظاهر [[قدرت الهی]] که در قالب [[سنن]] [[معجزات]] جلوه کرده و اشاره مخصوصی را برای توجه آن دسته از [[مؤمنان]] که مخلصانه [[منتظر]] [[ظهور]] بوده‌اند، به ارمغان می‌آورد، [[کسوف]] [[خورشید]] در روز سیزدهم یا چهاردهم [[ماه رمضان]] و [[خسوف]] ماه در بیست و پنجم<ref>بیست و پنجم یا بیست و ششم یا بیست و هفتم. ر.ک. [[محمد جواد خراسانی|خراسانی، محمد جواد]]، [[مهدی منتظر (کتاب)|مهدی منتظر]]، ص ۲۹۱</ref> همان ماه است.<ref>ر.ک. [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۰۸ـ۱۱۳</ref> و این [[کسوف در نیمه ماه رمضان]] و [[خسوف]] در آخر و یا اول همان ماه، از [[نشانه‌های ظهور]]، است.<ref>ر.ک. [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref>
*[[کسوف]] در روزهای نخست و آخر ماه و [[خسوف]] در روزهای میانی ماه، از نظر علمی، طبیعی و عادی است و در طول [[تاریخ]]، بارها رخ داده است، ولی [[خورشید]] گرفتگی (کسوف) در وسط‍‌ ماه یا ماه گرفتگی (خسوف) در اول یا آخر ماه، امری غیرعادی است و رؤیت آن امکان ندارد.<ref>ر.ک. [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۹؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref> البته در خود [[روایات]] هم به غیر عادی بودن تحقق این نشانه تصریح شده است<ref>برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۴۱</ref>.<ref>ر.ک. [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۹</ref>
===[[خسوف و کسوف]] در روایات===
*روایاتی که [[خسوف و کسوف]] را از نشانه‌های پیش از [[ظهور قائم]]{{ع}} می‌دانند، عبارتند از:
#[[ثعلبه ازدی]] می‌گوید: [[امام باقر]] {{ع}} فرمود:<ref>[[شیخ مفید]]، الارشاد، ج ۲، ص ۳۷۴؛ ص ۴۹۷؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۱۸۱؛ ص ۳۹۰، ح ۴۵؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۸، ص ۲۲، ح ۲۵۸: «آيَتَانِ‏ تَكُونَانِ‏ قَبْلَ‏ قِيَامِ‏ الْقَائِمِ‏ كُسُوفُ‏ الشَّمْسِ‏ فِي‏ النِّصْفِ‏ مِنْ‏ رَمَضَانَ‏ وَ خُسُوفُ الْقَمَرِ فِي آخِرِهِ قَالَ فَقُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ تَنْكَسِفُ الشَّمْسُ فِي النِّصْفِ مِنَ الشَّهْرِ وَ الْقَمَرُ فِي آخِرِ الشَّهْرِ فَقَالَ نَعَمْ أَنَا أَعْلَمُ بِمَا قُلْتُ إِنَّهُمَا آيَتَانِ لَمْ تَكُونَا مُنْذُ هَبَطَ آدَمُ</ref> «[[پیش از ظهور]] [[حضرت قائم]] {{ع}} دو نشانه خواهد بود که از زمان هبوط [[حضرت آدم]] {{ع}} تا آن روز سابقه نداشته است، یکی [[گرفتن خورشید]] در نیمه [[ماه مبارک رمضان]]، و دیگری گرفتن ماه در آخر آن است.<ref>ر.ک. [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۹</ref> ثعلبه، می‌گوید: عرض کردم یابن [[رسول الله]]! [[خورشید]] در آخر ماه می‌گیرد و ماه، در نیمه آن. فرمود: من به آن چه می‌گویم داناترم، این دو نشانه از نشانه‌هایی است که از زمان هبوط [[حضرت آدم]] {{ع}} تا آن روز چنان اتفاقی نیفتاده است‌.»<ref>ر.ک. [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۰۸ ـ ۱۱۳؛ [[محمد جواد خراسانی|خراسانی، محمد جواد]]، [[مهدی منتظر (کتاب)|مهدی منتظر]]، ص ۲۳۴؛ [[سید اسدالله هاشمی شهیدی|هاشمی شهیدی، سید اسدالله]]، [[زمینه‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی (کتاب)|زمینه ‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی]]، ص ۸۶ ـ ۸۷؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref>
#هم چنین [[حضرت]] {{ع}} فرمودند:<ref>نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۷۱: «إِنَ‏ بَيْنَ‏ يَدَيْ‏ هَذَا الْأَمْرِ انْكِسَافَ‏ الْقَمَرِ لِخَمْسٍ‏ تَبْقَى‏ وَ الشَّمْسِ لِخَمْسَ عَشْرَةَ وَ ذَلِكَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ عِنْدَهُ يَسْقُطُ حِسَابُ الْمُنَجِّمِين»</ref> «پیش از این امر ([[ظهور]]) ماه‌ گرفتگی خواهد بود؛ که پنج روز مانده به انتهای ماه‌ و [[خورشید]] گرفتگی در روز پانزدهم که هر دو در [[ماه رمضان]] خواهد بود و به این ترتیب حساب [[منجمان]] به هم می‌ریزد.»<ref>ر.ک. [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۰۸ ـ ۱۱۳</ref> و ... .<ref>ر.ک. [[سید مجتبی السادة|السادة، سید مجتبی]]، [[شش ماه پایانی (کتاب)|شش ماه پایانی]]، ص ۱۰۸ـ۱۱۳؛ [[محمد جواد خراسانی|خراسانی، محمد جواد]]، [[مهدی منتظر (کتاب)|مهدی منتظر]]، ص ۲۳۴</ref>
===نتیجه‌گیری===
*به نظر می‌رسد، وقوع این دو پدیده به صورت غیرعادی، به خاطر آن است که اهمیت مسألۀ [[ظهور]] نمایانده شود و [[مردم]] از [[خواب]] [[غفلت]] بیدار شوند و خود را مهیای مشارکت در آن [[نهضت]] عظیم سازند. لذا این دو نشانه، از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] نیست و در [[روایات]] به ناگزیر بودن آن اشاره نشده است.<ref>ر.ک. برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۴۱؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص ۲۹۹؛ جمعی از نویسندگان، [[چشم‏ به ‏راه مهدی (کتاب)|چشم‏ به ‏راه مهدی]]، ص ۳۰۰؛ [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref> از این ‌‏رو نمی‌توان [[خسوف و کسوف]] غیر عادی را از نشانه‏‌های قطعی و مسلم [[ظهور]] به شمار آورد.<ref>جمعی از نویسندگان، [[چشم‏ به ‏راه مهدی (کتاب)|چشم‏ به ‏راه مهدی]]، ص ۳۰۰؛ ر.ک. [[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳</ref>


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==

نسخهٔ ‏۱۹ مهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۴۵

متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.

یکی از نشانه‌ها و علائم غیرحتمی ظهور که در برخی روایات بیان شده، کسوف خورشید یعنی گرفتگی آن در نیمه ماه رمضان و خسوف ماه یعنی گرفتگی آن در اول یا آخر ماه رمضان می‌باشد که برخلاف عادت طبیعت است. یعنی تا آن زمان چنین چیزی اتفاق نیفتاده است و این فقط برای ظهور اتفاق می‌افتد.

مقدمه

احتمالات در کیفیت حدوث غیر عادی کسوف و خسوف

  • در کیفیّت حدوث این دو واقعه غیر عادی چند احتمال است:[۹]
  1. حدوث این دو به توسط جِرمی باشد که در فضا به طور ناگهانی پیدا می‌شود.[۱۰]
  2. تحقق خسوف و کسوف توسط جرمی باشد که از زمین جدا می‌شود.[۱۱]
  3. تحقق این دو به نحو اعجاز و خرق قانون طبیعت باشد.[۱۲]
  • برخی بر این باورند، خسوف و کسوف به گونۀ یاد شده در چهارچوب حوادث طبیعی و عادی نیز قابل بررسی و تبیین است و برای آن احتمال‌ها و توجیه‌هایی را یاد کرده‌اند، ولی نیازی به این توجیه‌ها نیست، زیرا اشکالی ندارد که پدیدار شدن آنها به صورت معجزه باشد، چرا که در جهت اقامۀ حجت و تقویت حق و هدایت مردم است و با قانون معجزه ناسازگاری ندارد.[۱۳]

روایات دال بر علائم ظهور بودن کسوف و خسوف

  1. امام باقر(ع) می‌فرماید:[۱۵] «دو نشانه پیش از قیام مهدی پدید خواهد آمد که، از زمان هبوط‍‌ حضرت آدم در زمین بی‌سابقه است: گرفتن خورشید در نیمه ماه رمضان و گرفتن ماه در آخر آن»[۱۶]
  2. همچنین فرمودند: [۱۷] «همانا برای مهدی ما دو نشانه است که از زمان خلقت آسمان‌ها و زمین این گونه نبوده است، یکی خسوف ماه در اوّل شب رمضان و دیگری کسوف خورشید در نیمه ماه رمضان[۱۸] و ... .[۱۹]
  3. ثعلبه ازدی می‌گوید: امام باقر (ع) فرمود:[۲۰] «پیش از ظهور حضرت قائم (ع) دو نشانه خواهد بود که از زمان هبوط حضرت آدم (ع) تا آن روز سابقه نداشته است، یکی گرفتن خورشید در نیمه ماه مبارک رمضان، و دیگری گرفتن ماه در آخر آن است.[۲۱] ثعلبه، می‌گوید: عرض کردم یابن رسول الله! خورشید در آخر ماه می‌گیرد و ماه، در نیمه آن. فرمود: من به آن چه می‌گویم داناترم، این دو نشانه از نشانه‌هایی است که از زمان هبوط حضرت آدم (ع) تا آن روز چنان اتفاقی نیفتاده است‌.»[۲۲]
  4. و نیز فرمودند:[۲۳] «پیش از این امر (ظهور) ماه‌ گرفتگی خواهد بود؛ که پنج روز مانده به انتهای ماه‌ و خورشید گرفتگی در روز پانزدهم که هر دو در ماه رمضان خواهد بود و به این ترتیب حساب منجمان به هم می‌ریزد.»[۲۴] و ... .[۲۵]

نتیجه‌گیری

  • به نظر می‌رسد، وقوع این دو پدیده به صورت غیرعادی، به خاطر آن است که اهمیت مسألۀ ظهور نمایانده شود و مردم از خواب غفلت بیدار شوند و خود را مهیای مشارکت در آن نهضت عظیم سازند. لذا این دو نشانه، از نشانه‌های حتمی ظهور نیست و در روایات به ناگزیر بودن آن اشاره نشده است.[۲۶] از این ‌‏رو نمی‌توان خسوف و کسوف غیر عادی را از نشانه‏‌های قطعی و مسلم ظهور به شمار آورد.[۲۷]

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. محمد بن محمد بن نُعمان، ارشاد مفید، ص ۳۶۸؛ طبرس، فضل بن حسن، اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۸۵
  2. ر.ک. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۵۲۸؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۹۸ـ۳۰۰
  3. ر.ک. اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۹۸ـ۳۰۰؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۲۱۲ و ۲۱۳
  4. ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲ ۵ ج۲، ص۲۶۹؛ قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۲۹۸ـ ۳۰۰
  5. صافی گلپایگانی، لطف‌الله، منتخب الأثر، ۴۴۱
  6. برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۴۱
  7. ر.ک. اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۹۸ـ۳۰۰
  8. ر.ک. اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۹۸ـ۳۰۰
  9. ر.ک. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۵۲۸
  10. ر.ک. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۵۲۸
  11. ر.ک. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۵۲۸
  12. ر.ک. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۵۲۸
  13. ر.ک. اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۹۸ـ۳۰۰؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص 212 و 213
  14. ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲ ۵ ج۲، ص۲۶۹؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۹۸ـ۳۰۰
  15. مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۱۴: «آيَتَانِ تَكُونَانِ قَبْلَ‏ الْقَائِمِ لَمْ يكونا [تَكُونَا] مُنْذُ هَبَطَ آدَمُ(ع) إِلَى الْأَرْضِ تَنْكَسِفُ الشَّمْسُ فِي النِّصْفِ مِنْ شَهْرِ رَمَضَانَ وَ الْقَمَرُ فِي آخِرِه‏»
  16. ر.ک. قزوینی، سید محمد کاظم، امام مهدی از تولد تا بعد از ظهور، ص ۲۹۸ـ ۳۰۰
  17. سنن دارقطنی، ج ۲، ص ۵۱؛ صافی گلپایگانی، لطف‌الله، منتخب الأثر، ص۴۴۴؛ تاریخ ما بعد الظهور، ص۱۶۰؛ «إِنَّ لمهدينا آيَتَيْنِ لَمْ يَكُونَا مُنْذُ خَلَقَ اللَّهُ السَّمَوَاتِ وَ الْأَرْضِ، يَنْكَسِفُ الْقَمَرِ أَوَّلَ لَيْلَةٍ مِنْ رَمَضَانَ وَ تَنْكَسِفُ الشَّمْسُ فِي النِّصْفِ مِنْهُ، وَ لَمْ يَكُونَا مُنْذُ خَلَقَ اللَّهُ السَّمَوَاتِ وَ الْأَرْضِ»
  18. ر.ک. رضوانی، علی ‎اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۵۲۸
  19. ر.ک. زهادت، عبدالمجید، معارف و عقاید ۵ ج۲ ۵ ج۲، ص۲۶۹؛ اسماعیلی، اسماعیل، بررسی نشانه‌های ظهور، چشم به راه مهدی، ص ۲۹۸ـ۳۰۰
  20. شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۷۴؛ ص ۴۹۷؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۱۸۱؛ ص ۳۹۰، ح ۴۵؛ کلینی، محمد بن یعقوب، الکافی، ج ۸، ص ۲۲، ح ۲۵۸: «آيَتَانِ‏ تَكُونَانِ‏ قَبْلَ‏ قِيَامِ‏ الْقَائِمِ‏ كُسُوفُ‏ الشَّمْسِ‏ فِي‏ النِّصْفِ‏ مِنْ‏ رَمَضَانَ‏ وَ خُسُوفُ الْقَمَرِ فِي آخِرِهِ قَالَ فَقُلْتُ يَا ابْنَ رَسُولِ اللَّهِ تَنْكَسِفُ الشَّمْسُ فِي النِّصْفِ مِنَ الشَّهْرِ وَ الْقَمَرُ فِي آخِرِ الشَّهْرِ فَقَالَ نَعَمْ أَنَا أَعْلَمُ بِمَا قُلْتُ إِنَّهُمَا آيَتَانِ لَمْ تَكُونَا مُنْذُ هَبَطَ آدَمُ
  21. ر.ک. تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۹
  22. ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۰۸ ـ ۱۱۳؛ خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۳۴؛ هاشمی شهیدی، سید اسدالله، زمینه ‌سازان انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص ۸۶ ـ ۸۷؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳
  23. نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۲۷۱: «إِنَ‏ بَيْنَ‏ يَدَيْ‏ هَذَا الْأَمْرِ انْكِسَافَ‏ الْقَمَرِ لِخَمْسٍ‏ تَبْقَى‏ وَ الشَّمْسِ لِخَمْسَ عَشْرَةَ وَ ذَلِكَ فِي شَهْرِ رَمَضَانَ وَ عِنْدَهُ يَسْقُطُ حِسَابُ الْمُنَجِّمِين»
  24. ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۰۸ ـ ۱۱۳
  25. ر.ک. السادة، سید مجتبی، شش ماه پایانی، ص ۱۰۸ـ۱۱۳؛ خراسانی، محمد جواد، مهدی منتظر، ص ۲۳۴
  26. ر.ک. برترین‌های فرهنگ مهدویت در مطبوعات، ص ۲۴۱؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۹۹؛ جمعی از نویسندگان، چشم‏ به ‏راه مهدی، ص ۳۰۰؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳
  27. جمعی از نویسندگان، چشم‏ به ‏راه مهدی، ص ۳۰۰؛ ر.ک. سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۱۲ ـ ۲۱۳