محمد بن علی بن بلال

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث مدعیان دروغین است

مقدمه

ابو طاهر محمد بن علی بن بلال در ابتدا نزد امام حسن عسکری(ع) فردی مورد اعتماد بود و روایاتی چند از آن حضرت نقل کرده است؛ ولی رفته ‏رفته به سبب پیروی از هوای نفس، راه انحراف در پیش گرفت و مورد سرزنش خاندان وحی واقع شد.
وی، ادعا کرد وکیل حضرت مهدی(ع)‏ است. او نیابت نایب دوم حضرت مهدی(ع)‏ را منکر شد و درباره اموالی که نزد وی جمع شده بود تا به حضرت مهدی(ع)‏ برساند، خیانت کرد^[۱].
نایب دوم، زمینه دیدار وی را با حضرت مهدی(ع)‏ فراهم کرد. امام به وی فرمان داد اموال را به نایبشان برگرداند؛ اما او در دشمنی و کژی خود باقی ماند. پایان کارش آن شد که توقیعی از ناحیه مقدسه، بر بیزاری از وی- در ضمن افرادی دیگر از جمله حلاج و شلمغانی- صادر شد^[۲]^[۳].

محمد بن علی بن بلال در موعودنامه

از مدعیان دروغین نیابت در عصر نیابت محمد بن عثمان بوده است. ابو طاهر محمد بن علی بن بلال، معروف به بلالی، یکی دیگر از مخالفین نیابت محمد بن عثمان بود که اموال امام (ع) را تصرف نموده و از دادن آن به نایب دوم امتناع می‌کرد و ادعای وکالت از طرف امام زمان (ع) را داشت^[۴]. وی قبل از انحرافش، با امام دهم و یازدهم (ع) رابطه نزدیکی داشت و یکی از وکلای مهم به شمار می‌رفت و لذا علمای رجال، تمجیدهای بسیاری از وی نموده‌اند که همه‌اش مربوط‍‌ به قبل از انحراف او می‌باشد.
امام حسن عسکری (ع) دو بار فرزند خویش، امام زمان (ع) را به او خبر داده است. این حدیث توسط‍‌ خود ایشان، در اصول کافی چنین آمده است که: محمد بن علی بن بلال می‌گوید: "از جانب امام حسن عسکری (ع) دو سال پیش از وفاتش، پیامی به من رسید که از جانشین پس از خود به من خبر داد. بار دیگر سه روز پیش از وفاتش پیامی به من رسید و از جانشین بعد از خود به من خبر داد"^[۵]. شیخ طوسی می‌گوید: "ماجرای او با محمد بن عثمان، که با ادعای نیابت حضرت، اموالی را ضبط‍‌، و از تسلیم آن به وی خودداری نمود و ادعا کرد که از طرف امام زمان (ع) در اخذ آن‌ها وکالت دارد، و دوری شیعیان از وی و لعن او -که از ناحیه مقدسه توقیع مبنی بر لعنت وی بیرون آمد- معروف است"^[۶].
طبق روایت شیخ طوسی، محمد بن عثمان ملاقاتی سرّی میان امام دوازدهم و بلالی ترتیب داده بود تا به وی ثابت شود که او از جانب امام عمل می‌کند. ابو جعفر (محمد بن عثمان) او را به منزلی در جای نامعلوم برد و در آن‌جا گفته می‌شود، امام را ملاقات کردند. امام به بلالی دستور داد وجوهات را تسلیم ابو جعفر کند^[۷]. ابو جعفر پس از ترتیب ملاقات بلافاصله به منزل بلالی رفت و در آن‌جا هواداران بلالی جمع شده بودند. ابو جعفر از بلالی پرسید: ای ابو طاهر! از تو می‌پرسم، تو را به خدا، آیا صاحب الزمان (ع) به تو دستور نداد وجوهات را که نزد توست به من رد کنی‌؟ بلالی پاسخ داد: آری. سپس ابو جعفر منزل را ترک کرد^[۸]^[۹].

پرسش مستقیم

مدعیان دروغین سفارت چه کسانی بوده‌اند؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

↑ ر. ک: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۰۰
↑ طبرسی، الاحتجاج، ح ۲، ص ۴۷۴
↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۸۳.
↑ غیبة طوسی، ص ۴۰۰.
↑ اصول کافی، ج ۱، ص ۳۲۸؛ کمال الدین، ص ۴۹۹.
↑ غیبة طوسی، ص ۴۰۰؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۶۹.
↑ غیبة طوسی، ص ۲۴۶.
↑ غیبة طوسی، ص ۲۴۶.
↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۲۱.

[1] ر. ک: شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۰۰

[2] طبرسی، الاحتجاج، ح ۲، ص ۴۷۴

[3] سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۳۸۳.

[4] غیبة طوسی، ص ۴۰۰.

[5] اصول کافی، ج ۱، ص ۳۲۸؛ کمال الدین، ص ۴۹۹.

[6] غیبة طوسی، ص ۴۰۰؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۶۹.

[7] غیبة طوسی، ص ۲۴۶.

[8] غیبة طوسی، ص ۲۴۶.

[9] تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۶۲۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]