منصور

مقدمه

در احادیث فراوانی رسیده است که "مهدی"، "منصور بالرّعب و مؤید بالنّصر" است؛ یعنی هنگام ظهور، رعب او در دل قدرتمندان می‌‏افتد و نیروهای غیبی و نادیدنی به کمک او و یاران او می‌‏شتابند. البته آنچه درباره یاری آن حضرت به وسیله نیروهای غیبی گفته شده است، منافاتی با لزوم حضور مردم در صحنه ندارد و بایسته است که مردم آن حضرت را تا رسیدن به اهداف متعالیش یاری کنند. امام صادق(ع) فرمود: "انقلاب مهدی را سه سپاه یاری می‌‏کنند و در پیروزی آن حضرت شرکت دارند: سپاهی از فرشتگان، سپاهی از مؤمنان و سپاهی از رعب و وحشت"^[۱]^[۲].

اسم آن حضرت است، در کتاب "دید" براهمه. در تفسیر آیه شریفه ﴿...وَمَن قُتِلَ مَظْلُومًا فَقَدْ جَعَلْنَا لِوَلِيِّهِ سُلْطَانًا فَلاَ يُسْرِف فِّي الْقَتْلِ إِنَّهُ كَانَ مَنْصُورًا﴾^[۳] امام باقر (ع) فرمود: خداوند مهدی را منصور نامیده است، چنان‌چه نامیده شده است احمد، به محمد و محمود و نامیده شده است عیسی، به مسیح"^[۴].
در یکی از بخش‌های زیارت عاشورا آمده است: "أَنْ يَرْزُقَنِي طَلَبَ ثَارِكَ مَعَ إِمَامٍ مَنْصُورٍ مِنْ أَهْلِ بَيْتِ مُحَمَّدٍ..." مقصود از منصور، امام زمان (ع) است و علت این‌که او را منصور نامیده‌اند، این است که ایشان در طلب خون جدشان یاری می‌شوند. محمد بن مسلم می‌گوید: شنیدم ابا جعفر فرمود: "قائم ما منصور به رعب و مؤید به نصر است"^[۵]. در دعای ندبه هم می‌خوانیم: "أَيْنَ الْمَنْصُورُ عَلَى مَنِ اعْتَدَى عَلَيْهِ"^[۶]^[۷].

در احادیث فراوانی رسیده است که حضرت مهدی(ع)، "منصور بالرعب" و "مؤید بالنصر" است؛ یعنی، به هنگام ظهور، رعب او در دل‌های قدرت‌مندان می‌افتد و نیروهای‌ غیبی و نامرئی، به کمک او و یاران او می‌شتابند. البته آنچه درباره یاری آن حضرت به وسیله نیروهای غیبی گفته شده، منافاتی با لزوم حضور مردم در صحنه ندارد و بایسته است که مردم، آن حضرت را تا رسیدن به اهداف متعالی‌اش یاری رسانند. امام صادق(ع) فرمود: "انقلاب مهدی را سه سپاه یاری می‌کنند و در پیروزی او شرکت دارند: سپاهی از فرشتگان، سپاهی از مؤمنان و سپاهی از رعب و وحشت"^[۸]. محمد بن مسلم ثقفی از امام باقر(ع) نقل می‌کند که فرمود: «"اَلْقَائِمُ مِنَّا مَنْصُورٌ بِالرُّعْبِ"»^[۹]؛ "قائم ما به [افتادن‌] ترس در دل دشمنان، یاری شده است"^[۱۰].

منصور به معنی یاری شده است. در کتاب مقدس برهمائیان «دید براهمه» نام حضرت مهدی(ع) منصور یاد شده است. در زیارت عاشورا نیز حضرت را به این لقب یاد می‌کنیم: «فَأَسْالُ اللَّهَ الَّذِي أَكْرَمَ مَقَامَكَ وَ أَكْرَمَنِي أَنْ يَرْزُقَنِي طَلَبَ ثَارِكَ مَعَ إِمَامٍ مَنْصُورٍ مِنْ أَهْلِ بَيْتِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَ آلِهِ»؛ (من از خدایی که مقام رفیع تو را ارج نهاده و مرا نیز مورد اکرام قرار داده است می‌خواهم، که خونخواهی تو را نصیبم گرداند تا با امام منصور از خاندان محمد(ص) به خونخواهی برخیزم^[۱۱].

↑ نعمانی، الغیبة، ص ۱۹۸، ح ۹، ص ۲۴۳، ح ۴۳؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۳۹
↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۲۴.
↑ سوره اسراء، ۳۳.
↑ نجم الثاقب، باب دوم؛ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۸.
↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۱.
↑ مفاتیح الجنان، باب سوم.
↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۰۳.
↑ الغیبة، ص ۱۹۸، ح ۹، ص ۲۴۳، ح ۴۳؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۳۹.
↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۳۰، ح ۱۶.
↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ص۲۳۴، ۲۳۵.
↑ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص ۹۶.