جبرئیل: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۹: خط ۹:
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">
<div style="padding: 0.4em 0em 0.0em;">


*'''جبرئیل:''' برترین فرشته الهی و پیک [[وحی]]<ref>[[احمد جمالی|جمالی، احمد]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص: ۴۹۶ - ۵۱۶.</ref>.
*'''[[جبرئیل]]:''' [[برترین]] [[فرشته]] الهی و پیک [[وحی]]<ref>[[احمد جمالی|جمالی، احمد]]، [[دائرةالمعارف قرآن کریم ج۹ (کتاب)|دائرةالمعارف قرآن کریم]]، ج۹، ص: ۴۹۶ - ۵۱۶.</ref>.
*'''جبرئیل''' از [[فرشتگان]] بزرگ الهی است. جبرئیل، یکی از چهار فرشته مقرّب "علاوه بر [[میکائیل]]، [[اسرافیل]] و [[عزرائیل]]" است. او رابط میان [[خداوند]] سبحانه و تعالی و [[پیامبران]] است. و در کتاب‏‌های دینی [[یهودیت]]، [[مسیحیت]] و [[اسلام]] از نقش جبرئیل بسیار یاد شده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.</ref>.
*'''[[جبرئیل]]''' از [[فرشتگان]] بزرگ الهی است. [[جبرئیل]]، یکی از چهار [[فرشته]] [[مقرّب]] "علاوه بر [[میکائیل]]، [[اسرافیل]] و [[عزرائیل]]" است. او رابط میان [[خداوند]] سبحانه و تعالی و [[پیامبران]] است. و در کتاب‏‌های دینی [[یهودیت]]، [[مسیحیت]] و [[اسلام]] از نقش [[جبرئیل]] بسیار یاد شده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.</ref>.


==مقدمه==
==مقدمه==
*یکی از دیدگاه های مشهور بین دانشمندان مسلمان این است که جبرئیل همان [[روح القدس]] است. دلیل  این مطلب را آیه ۱۰۲ سوره نحل ذکر کرده اند: {{متن قرآن|قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِن رَّبِّكَ }}<ref> بگو آن (قرآن) را روح القدس از سوی پروردگارت نازل کرده است؛ سوره نحل، آیه: ۱۰۲.</ref> در آیه ۹۷ سوره بقره نیز آمده است: {{متن قرآن|قُلْ مَن كَانَ عَدُوًّا لِّجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ }}<ref> بگو هرکس دشمن جبرئیل شد بداند که جبرئیل آن (قرآن) را به دستور الهی بر دل تو نازل کرده است؛ سوره بقره، آیه: ۹۷.</ref>. همچنین در [[قرآن]] با نام‏‌های {{متن قرآن|الرُّوحَ}}<ref>سوره غافر، آیه: ۱۵.</ref>، {{متن قرآن|الرُّوحُ الأَمِينُ }}<ref>سوره شعراء، آیه:۱۹۳.</ref>، {{متن قرآن|شَدِيدُ الْقُوَى}}<ref>سوره نجم، آیه:۵.</ref> و {{متن قرآن|رَسُولٍ كَرِيمٍ }} <ref>سوره تکویر، آیه:۱۹.</ref> از او یاد شده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.</ref>.
*یکی از دیدگاه های مشهور بین [[دانشمندان]] [[مسلمان]] این است که [[جبرئیل]] همان [[روح القدس]] است. [[دلیل]] این مطلب را [[آیه]] ۱۰۲ سوره نحل ذکر کرده اند: {{متن قرآن|قُلْ نَزَّلَهُ رُوحُ الْقُدُسِ مِن رَّبِّكَ }}<ref> بگو آن (قرآن) را روح القدس از سوی پروردگارت نازل کرده است؛ سوره نحل، آیه: ۱۰۲.</ref> در [[آیه]] ۹۷ سوره بقره نیز آمده است: {{متن قرآن|قُلْ مَن كَانَ عَدُوًّا لِّجِبْرِيلَ فَإِنَّهُ نَزَّلَهُ عَلَى قَلْبِكَ بِإِذْنِ اللَّهِ }}<ref> بگو هرکس دشمن جبرئیل شد بداند که جبرئیل آن (قرآن) را به دستور الهی بر دل تو نازل کرده است؛ سوره بقره، آیه: ۹۷.</ref>. همچنین در [[قرآن]] با نام‏‌های {{متن قرآن|الرُّوحَ}}<ref>سوره غافر، آیه: ۱۵.</ref>، {{متن قرآن|الرُّوحُ الأَمِينُ }}<ref>سوره شعراء، آیه:۱۹۳.</ref>، {{متن قرآن|شَدِيدُ الْقُوَى}}<ref>سوره نجم، آیه:۵.</ref> و {{متن قرآن|رَسُولٍ كَرِيمٍ }} <ref>سوره تکویر، آیه:۱۹.</ref> از او یاد شده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.</ref>.
*روایاتی چند، از نقش آن فرشته بزرگ الهی در قیام عظیم و جهانی‏ [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏، به روشنی سخن گفته و از او به عنوان نخستین کسی که با [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} بیعت خواهد کرد، نام برده‌‏اند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.</ref>.
*روایاتی چند، از نقش آن [[فرشته]] بزرگ الهی در [[قیام]] عظیم و جهانی‏ [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏، به روشنی سخن گفته و از او به عنوان نخستین کسی که با [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} [[بیعت]] خواهد کرد، نام برده‌‏اند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.</ref>.
*در بعضی از روایات گفته شده: او به همراه گروه بزرگی از فرشتگان، هنگام ظهور در محضر واپسین حجّت الهی حاضر شده و به یاری آن حضرت خواهند شتافت. [[امام صادق]]{{ع}} در قسمتی از یک روایت طولانی فرمود: نخستین کس که با او بیعت می‌‏کند، حضرت جبرئیل است<ref> {{عربی|" أَوَّلُ‏ مَنْ‏ يُبَايِعُهُ‏ جَبْرَئِيل‏‏‏‏‏‏‏"}}، علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۰۴؛ ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۴، ص ۱۸۴، ح ۳</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.</ref>.  
*در بعضی از [[روایات]] گفته شده: او به همراه گروه بزرگی از [[فرشتگان]]، [[هنگام ظهور]] در محضر واپسین [[حجّت الهی]] حاضر شده و به [[یاری]] آن حضرت خواهند شتافت. [[امام صادق]]{{ع}} در قسمتی از یک [[روایت]] طولانی فرمود: نخستین کس که با او [[بیعت]] می‌‏کند، حضرت [[جبرئیل]] است<ref> {{عربی|" أَوَّلُ‏ مَنْ‏ يُبَايِعُهُ‏ جَبْرَئِيل‏‏‏‏‏‏‏"}}، علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۰۴؛ ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۴، ص ۱۸۴، ح ۳</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.</ref>.  
این، بدان معناست که یکی از امدادهای غیبی خداوند سبحانه و تعالی در آن قیام جهانی، یاری دادن جبرئیل به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ است. همان‏گونه که این فرشته بزرگ الهی، به یاری پیامبران دیگر نیز آمده بود<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.</ref>.
این، بدان معناست که یکی از [[امدادهای غیبی]] [[خداوند]] سبحانه و تعالی در آن [[قیام جهانی]]، [[یاری]] دادن [[جبرئیل]] به [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ است. همان‏گونه که این [[فرشته]] بزرگ الهی، به [[یاری]] [[پیامبران]] دیگر نیز آمده بود<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.</ref>.


==واژه‌شناسی لغوی==
==واژه‌شناسی لغوی==
خط ۴۷: خط ۴۷:
==دشمنی یهود با جبرئیل==
==دشمنی یهود با جبرئیل==
==جبرئیل در موعودنامه==
==جبرئیل در موعودنامه==
*کلمه‌ای عبری به‌معنای "بنده خدا" است. نام فرشته [[وحی]] و از بزرگان [[ملائکه]] است که بر همه [[انبیا]]ء یا اولوالعزم از آن‌ها، یا بر بعضی از غیر اولوالعزم نیز نازل می‌شده و وحی خداوند را به آن‌ها ابلاغ می‌نموده است. نقل است که وی پنجاه بار بر [[حضرت ابراهیم]] {{ع}}، چهار صد بار بر [[موسی]] {{ع}}، ده بار بر [[عیسی]] {{ع}} و بیست و چهار هزار بار بر [[حضرت محمد]] {{صل}} فرود آمده است<ref>معارف و معاریف، ج ۴، ص ۹۴.</ref>. این نام سه بار در قرآن مجید آمده است<ref>سوره بقره، ۹۷ و ۹۸؛ سوره تحریم، ۴؛ سوره شعراء، ۱۹۳.</ref>. از حضرت رسول {{صل}} آمده است که جبرئیل از همه فرشتگان برتر است<ref>بحار الانوار، ج ۵۹، ص ۲۵۸.</ref>. آیه ١٩ تا ٢٣ سوره مبارکه تکویر، صریح است در این‌که فرشته وحی، پیک محترمی است و در نزد خداوند، مکانت دارد و در میان ملائک مطاع و پیش خدا، امین است و نیز صریح است در این‌که [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]] {{صل}} او را بالعیان دیده است<ref>معارف و معاریف، ج ۴، ص ۹۵.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: هرگاه جبرئیل به نزد [[پیامبر]] {{صل}} می‌آمد، مانند بردگان در برابر آن حضرت می‌نشست و بدون اذن، بر حضرتش وارد نمی‌شد<ref>بحار الانوار، ج ۱۸، ص ۲۵۶.</ref>.
*کلمه‌ای عبری به‌معنای "[[بنده]] [[خدا]]" است. نام [[فرشته]] [[وحی]] و از بزرگان [[ملائکه]] است که بر همه [[انبیا]]ء یا [[اولوالعزم]] از آن‌ها، یا بر بعضی از غیر [[اولوالعزم]] نیز نازل می‌شده و [[وحی]] [[خداوند]] را به آن‌ها [[ابلاغ]] می‌نموده است. [[نقل]] است که وی پنجاه بار بر [[حضرت ابراهیم]] {{ع}}، چهار صد بار بر [[موسی]] {{ع}}، ده بار بر [[عیسی]] {{ع}} و بیست و چهار هزار بار بر [[حضرت محمد]] {{صل}} فرود آمده است<ref>معارف و معاریف، ج ۴، ص ۹۴.</ref>. این نام سه بار در [[قرآن مجید]] آمده است<ref>سوره بقره، ۹۷ و ۹۸؛ سوره تحریم، ۴؛ سوره شعراء، ۱۹۳.</ref>. از حضرت [[رسول]] {{صل}} آمده است که [[جبرئیل]] از همه [[فرشتگان]] [[برتر]] است<ref>بحار الانوار، ج ۵۹، ص ۲۵۸.</ref>. [[آیه]] ١٩ تا ٢٣ سوره مبارکه تکویر، صریح است در این‌که [[فرشته وحی]]، پیک محترمی است و در نزد [[خداوند]]، مکانت دارد و در میان ملائک [[مطاع]] و پیش [[خدا]]، [[امین]] است و نیز صریح است در این‌که [[پیامبر خاتم|حضرت رسول]] {{صل}} او را بالعیان دیده است<ref>معارف و معاریف، ج ۴، ص ۹۵.</ref>. [[امام صادق]] {{ع}} فرمود: هرگاه [[جبرئیل]] به نزد [[پیامبر]] {{صل}} می‌آمد، مانند بردگان در برابر آن حضرت می‌نشست و بدون [[اذن]]، بر حضرتش وارد نمی‌شد<ref>بحار الانوار، ج ۱۸، ص ۲۵۶.</ref>.
*[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "نخستین کسی که با [[قائم]] {{ع}} [[بیعت]] خواهد نمود، جبرئیل است. او در چهره پرنده سفیدی از آسمان فرود می‌آید و با آن حضرت دست بیعت می‌دهد. ان‌گاه یک پا بر بیت الله، و پای دیگر به [[بیت المقدس]] می‌گذارد و با ندای زیبا و رسایی که همگان آن را می‌شنوند، می‌گوید: {{متن قرآن|أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ}}<ref>سوره نحل، ۱.</ref>؛ فرمان خدا رسید، پس آن را به شتاب نخواهید<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۵.</ref>.
*[[امام صادق]] {{ع}} فرمود: "نخستین کسی که با [[قائم]] {{ع}} [[بیعت]] خواهد نمود، [[جبرئیل]] است. او در چهره پرنده سفیدی از [[آسمان]] فرود می‌آید و با آن حضرت دست [[بیعت]] می‌دهد. ان‌گاه یک پا بر بیت [[الله]]، و پای دیگر به [[بیت المقدس]] می‌گذارد و با ندای زیبا و رسایی که همگان آن را می‌شنوند، می‌گوید: {{متن قرآن|أَتَى أَمْرُ اللَّهِ فَلاَ تَسْتَعْجِلُوهُ}}<ref>سوره نحل، ۱.</ref>؛ [[فرمان خدا]] رسید، پس آن را به شتاب نخواهید<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۵.</ref>.
*[[مفضل بن عمر]] از [[امام صادق]] {{ع}} روایت کرده که فرموده‌اند: آن‌گاه که خداوند به [[حضرت قائم]] {{ع}} اجازه خروج دهد... خداوند جبرئیل را می‌فرستد که نزد او بیاید، جبرئیل در حجر اسماعیل نزد آن حضرت می‌آید و می‌گوید: به چه چیز مردم را می‌خوانی‌؟ حضرت دعوت خود را به او خبر می‌دهد. جبرئیل می‌گوید: من نخستین کسی هستم که با تو بیعت می‌کنم، دست خویش را برای بیعت باز کن، پس دست به دست آن حضرت می‌گذارد<ref>مهدی موعود، علی دوانی، ص ۱۱۵۴.</ref>.
*[[مفضل بن عمر]] از [[امام صادق]] {{ع}} [[روایت]] کرده که فرموده‌اند: آن‌گاه که [[خداوند]] به [[حضرت قائم]] {{ع}} اجازه [[خروج]] دهد... [[خداوند]] [[جبرئیل]] را می‌فرستد که نزد او بیاید، [[جبرئیل]] در حجر [[اسماعیل]] نزد آن حضرت می‌آید و می‌گوید: به چه چیز [[مردم]] را می‌خوانی‌؟ حضرت [[دعوت]] خود را به او خبر می‌دهد. [[جبرئیل]] می‌گوید: من نخستین کسی هستم که با تو [[بیعت]] می‌کنم، دست خویش را برای [[بیعت]] باز کن، پس دست به دست آن حضرت می‌گذارد<ref>مهدی موعود، علی دوانی، ص ۱۱۵۴.</ref>.
*همچنین از روایاتی استفاده می‌شود که صدای آسمانی که از نشانه‌های حتمی ظهور است و مردم را دعوت به پیروی از حق می‌کند، ندا و صدای حضرت جبرئیل است.
*همچنین از روایاتی استفاده می‌شود که [[صدای آسمانی]] که از [[نشانه‌های حتمی ظهور]] است و [[مردم]] را [[دعوت]] به [[پیروی]] از [[حق]] می‌کند، ندا و صدای حضرت [[جبرئیل]] است.
*[[محمد بن مسلم]] روایت می‌کند: گوینده‌ای از آسمان، قائم را به نام صدا می‌زند، به‌طوری که مردم شرق و غرب آن را می‌شنوند و از وحشت آن، هرکس ایستاده، روی زمین می‌نشیند و هر کس نشسته برمی‌خیزد، و آن صدای جبرئیل امین است<ref>غیبة طوسی، ۲۷۴.</ref>.
*[[محمد بن مسلم]] [[روایت]] می‌کند: گوینده‌ای از [[آسمان]]، [[قائم]] را به نام صدا می‌زند، به‌طوری که [[مردم]] شرق و غرب آن را می‌شنوند و از [[وحشت]] آن، هرکس [[ایستاده]]، روی [[زمین]] می‌نشیند و هر کس نشسته برمی‌خیزد، و آن صدای [[جبرئیل امین]] است<ref>غیبة طوسی، ۲۷۴.</ref>.
*[[امام باقر]] {{ع}} نیز فرمود: وقتی مهدی {{ع}} قیام کند، جبرئیل در سمت راست او حرکت می‌کند<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۳.</ref>.
*[[امام باقر]] {{ع}} نیز فرمود: وقتی [[مهدی]] {{ع}} [[قیام]] کند، [[جبرئیل]] در سمت راست او حرکت می‌کند<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۳.</ref>.
*پس از این‌که [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} متولد شد، [[امام عسکری]] {{ع}}، ان حضرت را به جبرئیل ([[روح القدس]]) که به صورت پرنده‌ای ظاهر شده بود، داد تا از او مواظبت کند و هر چهل روز یک بار، به نزد آن‌ها بیاورد<ref>منتهی الآمال، باب ۱۴، فصل ۱.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۲۴۱.</ref>.
*پس از این‌که [[امام مهدی|حضرت مهدی]] {{ع}} متولد شد، [[امام عسکری]] {{ع}}، ان حضرت را به [[جبرئیل]] ([[روح القدس]]) که به صورت پرنده‌ای ظاهر شده بود، داد تا از او مواظبت کند و هر [[چهل]] روز یک بار، به نزد آن‌ها بیاورد<ref>منتهی الآمال، باب ۱۴، فصل ۱.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۲۴۱.</ref>.
== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==
* [[اولین شخص بیعت کننده با امام مهدی چه کسی است؟ (پرسش)]]
* [[اولین شخص بیعت کننده با امام مهدی چه کسی است؟ (پرسش)]]
خط ۷۹: خط ۷۹:
[[رده:جبرئیل]]
[[رده:جبرئیل]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:اتمام لینک داخلی]]

نسخهٔ ‏۹ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۷:۲۴

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل مرتبط از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل جبرئیل (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

این، بدان معناست که یکی از امدادهای غیبی خداوند سبحانه و تعالی در آن قیام جهانی، یاری دادن جبرئیل به حضرت مهدی(ع)‏ است. همان‏گونه که این فرشته بزرگ الهی، به یاری پیامبران دیگر نیز آمده بود[۱۳].

واژه‌شناسی لغوی

جبرئیل در قرآن

عناوین و اوصاف جبرئیل

روح

رسول

شدید القُوی

ذومِرّة

کریم

مَکین

مُطاع

امین

مأموریت‌های اصلی و عمومی جبرئیل

نازل کردن وحی

آموزش

رساندن بشارت های خداوند به اولیای الهی

یاری رساندن به پیامبران و پیروانشان

مأموریت‌های فرعی و موردی جبرئیل

چگونگی دیده شدن جبرئیل

فضایل جبرئیل

دارا بودن مقام سدره المنتهی

حیات‌بخشی

ایمنی از مرگ عمومی

منسوب شدن به خدا

شفاعت

دشمنی یهود با جبرئیل

جبرئیل در موعودنامه

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منبع‌شناسی جامع وابسته به جبرئیل

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ جمالی، احمد، دائرةالمعارف قرآن کریم، ج۹، ص: ۴۹۶ - ۵۱۶.
  2. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.
  3. ↑ بگو آن (قرآن) را روح القدس از سوی پروردگارت نازل کرده است؛ سوره نحل، آیه: ۱۰۲.
  4. ↑ بگو هرکس دشمن جبرئیل شد بداند که جبرئیل آن (قرآن) را به دستور الهی بر دل تو نازل کرده است؛ سوره بقره، آیه: ۹۷.
  5. ↑ سوره غافر، آیه: ۱۵.
  6. ↑ سوره شعراء، آیه:۱۹۳.
  7. ↑ سوره نجم، آیه:۵.
  8. ↑ سوره تکویر، آیه:۱۹.
  9. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.
  10. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.
  11. ↑ " أَوَّلُ‏ مَنْ‏ يُبَايِعُهُ‏ جَبْرَئِيل‏‏‏‏‏‏‏"، علی بن ابراهیم قمی، تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۰۴؛ ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۴، ص ۱۸۴، ح ۳
  12. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.
  13. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۱۴۹ - ۱۵۰.
  14. ↑ معارف و معاریف، ج ۴، ص ۹۴.
  15. ↑ سوره بقره، ۹۷ و ۹۸؛ سوره تحریم، ۴؛ سوره شعراء، ۱۹۳.
  16. ↑ بحار الانوار، ج ۵۹، ص ۲۵۸.
  17. ↑ معارف و معاریف، ج ۴، ص ۹۵.
  18. ↑ بحار الانوار، ج ۱۸، ص ۲۵۶.
  19. ↑ سوره نحل، ۱.
  20. ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۸۵.
  21. ↑ مهدی موعود، علی دوانی، ص ۱۱۵۴.
  22. ↑ غیبة طوسی، ۲۷۴.
  23. ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۴۳.
  24. ↑ منتهی الآمال، باب ۱۴، فصل ۱.
  25. ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص:۲۴۱.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=جبرئیل&oldid=184977»