طلوع خورشید از مغرب: تفاوت میان نسخه‌ها
جز (جایگزینی متن - 'ref> شیخ طوسی' به 'ref>شیخ طوسی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
*از نشانه‌های نزدیک شدن رستاخیز | *از نشانه‌های نزدیک شدن [[رستاخیز بزرگ]]، "[[طلوع خورشید از مغرب]]" است. [[امیر مؤمنان، علی]]{{ع}} به [[نقل]] از [[پیامبر]]{{صل}} فرمود: " به ناگزیر، ده چیز پیش از [[قیامت]] رخ خواهد داد: [[سفیانی]]، [[دجال]]، [[دود]]، [[جنبنده]]، [[خروج قائم]]{{ع}}، [[طلوع خورشید از مغرب]]، [[نزول عیسی]]، [[خسف]] به [[مشرق]]، [[خسف]] به جزیره [[عرب]] و آتشی که از [[چاه]] عدن بیرون میآید و مردمان را به [[محشر]] سوق می‌دهد"<ref>[[شیخ طوسی]]، کتاب الغیبة، ص ۴۳۶، ح ۴۲۶</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.</ref>.. | ||
*[[شیخ مفید]]، درباره چگونگی این اتفاق نوشته است: " | *[[شیخ مفید]]، درباره چگونگی این اتفاق نوشته است: "[[خورشید]]، هنگام ظهر در [[آسمان]]، راکد می‌شود و ساعتی چند تا هنگام عصر پیدا نباشد؛ آنگاه از [[مغرب]] [[آشکار]] شود"<ref> شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۶۸</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.</ref>.. | ||
*عده‌ای این امر را بعید پنداشته و گفتهاند: مستلزم در هم ریختن و از هم پاشیدن نظم جهان و تغییر در حرکت منظومه خورشیدی خواهد بود و نتیجه گرفتهاند که با اصول حاکم بر نظام طبیعت، ناسازگار است؛ ولی به نظر می‌رسد این امر، همانند بسیاری دیگر از امور، از آیات الهی خواهد بود. افزون بر آن، نظیر این اتفاقات پیش‌تر نیز در آسمان رخ داده است که از جمله آنها ردّ الشّمس "بازگشن خورشید" برای [[یوشع بن نون]] بوده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.</ref>.. | *عده‌ای این امر را بعید پنداشته و گفتهاند: مستلزم در هم ریختن و از هم پاشیدن [[نظم]] [[جهان]] و تغییر در حرکت منظومه خورشیدی خواهد بود و نتیجه گرفتهاند که با اصول [[حاکم]] بر [[نظام]] طبیعت، ناسازگار است؛ ولی به نظر می‌رسد این امر، همانند بسیاری دیگر از امور، از [[آیات الهی]] خواهد بود. افزون بر آن، نظیر این اتفاقات پیش‌تر نیز در [[آسمان]] رخ داده است که از جمله آنها ردّ الشّمس "بازگشن [[خورشید]]" برای [[یوشع بن نون]] بوده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.</ref>.. | ||
*در برخی دیگر از گفتهها آمده است: مقصود از طلوع خورشید از | *در برخی دیگر از گفتهها آمده است: مقصود از [[طلوع خورشید از مغرب]]، [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} است. بدین معنا که [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}، همان [[خورشید]] است که در پایان [[عمر طولانی]] خویش، طلوع خواهد کرد<ref> شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۷، ح ۱</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.</ref>.. | ||
*اشکال این دیدگاه، آن است که چنین چیزی در کلام معصوم{{ع}} نیامده است. علاوه بر آن، در | *اشکال این دیدگاه، آن است که چنین چیزی در [[کلام]] [[معصوم]]{{ع}} نیامده است. علاوه بر آن، در [[روایات]]، سخن از [[طلوع خورشید از مغرب]] در ردیف [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} ذکر شده است و اگر مقصود، [[ظهور]] و [[خروج]] آن حضرت بود، نیازی به تکرار نداشت؛ بنابراین، [[طلوع خورشید از مغرب]]، حادثه‌ای است خارق العاده که [[پس از ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} و در [[آستانه قیامت]] اتفاق خواهد افتاد<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.</ref>.. | ||
*در کتابهای [[اهل سنت]] نیز از طلوع خورشید از مغرب یاد شده است. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمود: "هرگز قیامت برپا نخواهد شد تا اینکه خورشید از مغرب خود طلوع کند ...." <ref> {{عربی|" لَا تَرَوْنَ السَّاعَةَ حَتَّى تَرَوْا قَبْلَهَا عَشْرَ آيَاتٍ طُلُوعَ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا "}}، السنن الکبری، ج ۶، ص ۳۴۴؛ المعجم الکبیر، ج ۳، ص ۱۷۱؛ کنز العمال، ج ۱۴، ص ۲۰۶، ح ۳۸۴۱۱، ۳۸۶۳۹، ۳۸۶۴۶؛ همچنین ر. ک: تفسیر قرطبی، ج ۱۶، ص ۱۳۰؛ تفسیر ابن کثیر، ج ۱، ص ۵۹۶</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.</ref>. | *در کتابهای [[اهل سنت]] نیز از [[طلوع خورشید از مغرب]] یاد شده است. [[پیامبر اکرم]]{{صل}} فرمود: "هرگز [[قیامت]] برپا نخواهد شد تا اینکه [[خورشید]] از [[مغرب]] خود طلوع کند ...." <ref> {{عربی|" لَا تَرَوْنَ السَّاعَةَ حَتَّى تَرَوْا قَبْلَهَا عَشْرَ آيَاتٍ طُلُوعَ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا "}}، السنن الکبری، ج ۶، ص ۳۴۴؛ المعجم الکبیر، ج ۳، ص ۱۷۱؛ کنز العمال، ج ۱۴، ص ۲۰۶، ح ۳۸۴۱۱، ۳۸۶۳۹، ۳۸۶۴۶؛ همچنین ر. ک: تفسیر قرطبی، ج ۱۶، ص ۱۳۰؛ تفسیر ابن کثیر، ج ۱، ص ۵۹۶</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.</ref>. | ||
==طلوع خورشید از مغرب در روایات == | ==طلوع خورشید از مغرب در روایات == | ||
در بیشتر احادیثی که دربارۀ طلوع خورشید از مغرب آمده است، آن را به عنوان علامت پایان جهان معرفی کرده است. برخی از متون نیز تنها به حتمی بودن طلوع خورشید از مغرب اشاره کرده و این علامت را در کنار دیگر علائم | در بیشتر احادیثی که دربارۀ [[طلوع خورشید از مغرب]] آمده است، آن را به عنوان علامت [[پایان جهان]] معرفی کرده است. برخی از متون نیز تنها به حتمی بودن [[طلوع خورشید از مغرب]] اشاره کرده و این علامت را در کنار دیگر [[علائم حتمی]]، از جمله [[علائم حتمی ظهور]] [[امام مهدی]]{{ع}} ذکر کرده است. کنار هم قرار گرفتن این علامت با [[علائم ظهور]]، سبب شده است که برخی از افراد گمان کنند این علامت نیز جزو [[نشانه‌های ظهور|علامت ظهور]] است. در حالی که در بیشتر متون تصریح شده است که این علامت، آغاز [[قیامت]] است<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۴۹.]</ref>. | ||
کسانی که این علامت را به عنوان [[نشانه‌های ظهور|علامت ظهور]] معرفی کرده‌اند، برای تبیین آن ناچار شده‌اند که آن را تأویل کنند و بر معنای غیر ظاهری خود حمل نمایند. قاضی نعمان | کسانی که این علامت را به عنوان [[نشانه‌های ظهور|علامت ظهور]] معرفی کرده‌اند، برای [[تبیین]] آن ناچار شده‌اند که آن را [[تأویل]] کنند و بر معنای غیر ظاهری خود حمل نمایند. [[قاضی]] نعمان [[مغربی]]، مورخ اسماعیلی [[مذهب]] (م ۳۶۳ ق) این [[حدیث]] را [[پیشگویی]] [[پیامبر خاتم|پیامبر خدا]]{{صل}} دربارۀ [[مهدی]] فاطمی دانسته و می‌گوید: "این حدیثِ مشهوری است و تا کنون [[خورشید]] از [[مغرب]] طلوع نکرده و پس از این هم نخواهد کرد. پس مقصود [[رسول خدا]]، [[قیام مهدی]] از [[مغرب]] است و [[مهدی]] همان خورشیدی است که فرموده سیصد سال پس از [[هجرت]] من طلوع خواهد کرد و چنین هم شد و [[مهدی]]{{ع}} در سال ۲۹۷ ق [[آشکار]] گشت" <ref>شرح الأخبار: ج۳ ص۴۱۸ و ۴۱۹.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۴۹.]</ref>. | ||
منظور قاضی نعمان، عبید الله مهدی اسماعیلی است که به مغرب رفت و پس از جنگ و گریزی، در سال ۲۹۷ ق دولت فاطمیان را بنا نهاد. از این منظر می‌تون گفت که فرقۀ اسماعیلیه با اختلاط میان [[نشانه‌های ظهور|علامت ظهور]] و [[اشراط الساعه|اشتراط الساعة]] در صدد بهره‌برداری سیاسی از این علامت به نفع گروه خود بوده و این اختلاط را عمداً پدید آورده است<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۵۰.]</ref>. | منظور [[قاضی]] نعمان، عبید [[الله]] [[مهدی]] اسماعیلی است که به [[مغرب]] رفت و پس از [[جنگ]] و گریزی، در سال ۲۹۷ ق [[دولت]] فاطمیان را بنا نهاد. از این منظر می‌تون گفت که فرقۀ [[اسماعیلیه]] با اختلاط میان [[نشانه‌های ظهور|علامت ظهور]] و [[اشراط الساعه|اشتراط الساعة]] در صدد بهره‌برداری [[سیاسی]] از این علامت به نفع گروه خود بوده و این اختلاط را عمداً پدید آورده است<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%A7%D9%86%D8%B4%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87%D9%94_%D8%A7%D9%85%D8%A7%D9%85_%D9%85%D9%87%D8%AF%DB%8C_%D8%AC%DB%B7_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۵۰.]</ref>. | ||
اگر چه درباره چگونگی این پدیده سخن روشنی در روایات به چشم نمی‌خورد؛ اما برخی از بزرگان دربارۀ چگونگی این اتفاق نوشته‌اند: | اگر چه درباره چگونگی این پدیده سخن روشنی در [[روایات]] به چشم نمی‌خورد؛ اما برخی از بزرگان دربارۀ چگونگی این اتفاق نوشته‌اند: «[[خورشید]]، هنگام ظهر در [[آسمان]]، راکد می‌شود و ساعتی چند تا هنگام عصر پیدا نباشد؛ آن گاه از [[مغرب]] [[آشکار]] شود»<ref>الارشاد، ج ۲، ص ۳۶۸.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۴۷.]</ref>. | ||
عده‌ای نیز این امر را بعید پنداشته آن را مستلزم در هم ریختن و از هم پاشیدن نظم جهان و تغییر در حرکت منظومۀ خورشیدی دانسته‌اند که با اصول حاکم بر نظام طبیعت، ناسازگار است!! ولی به نظر می‌رسد این امر، همانند بسیاری دیگر از امور، از آیات الهی خواهد بود. افزون بر آن، نظیر این اتفاقات پیش‌تر نیز در آسمان رخ داده است که از جمله آنها «ردّالشَّمس» (بازگشت خورشید) برای یوشع بن نون بوده است<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۴۷.]</ref>. | عده‌ای نیز این امر را بعید پنداشته آن را مستلزم در هم ریختن و از هم پاشیدن [[نظم]] [[جهان]] و تغییر در حرکت منظومۀ خورشیدی دانسته‌اند که با اصول [[حاکم]] بر [[نظام]] طبیعت، ناسازگار است!! ولی به نظر می‌رسد این امر، همانند بسیاری دیگر از امور، از [[آیات الهی]] خواهد بود. افزون بر آن، نظیر این اتفاقات پیش‌تر نیز در [[آسمان]] رخ داده است که از جمله آنها «ردّالشَّمس» (بازگشت [[خورشید]]) برای یوشع بن نون بوده است<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۴۷.]</ref>. | ||
در برخی دیگر از نوشته‌ها نیز آمده است: «مقصود از طلوع خورشید از | در برخی دیگر از نوشته‌ها نیز آمده است: «مقصود از [[طلوع خورشید از مغرب]]، [[ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} است. بدین معنا که او، همان [[خورشید]] است که در پایان [[عمر طولانی]] خویش، طلوع خواهد کرد» <ref>کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۷، ح ۱.</ref><ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۴۸.]</ref>. | ||
از آنجایی که چنین مطلبی در کلام [[معصوم]]{{ع}} نیامده و علاوه بر آن، در | از آنجایی که چنین مطلبی در [[کلام]] [[معصوم]]{{ع}} نیامده و علاوه بر آن، در [[روایات]]، سخن از [[طلوع خورشید از مغرب]] در ردیف [[قیام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} ذکر شده است؛ بنابراین، [[طلوع خورشید از مغرب]]، حادثه‌ای است که [[پس از ظهور]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} و در آستانۀ [[قیامت]] روی خواهد داد<ref>[http://fa.imamatpedia.com/wiki/%D8%AF%D8%B1%D8%B3%D9%86%D8%A7%D9%85%D9%87_%D9%85%D9%87%D8%AF%D9%88%DB%8C%D8%AA_%D8%AC%DB%B3_(%DA%A9%D8%AA%D8%A7%D8%A8) درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۴۸.]</ref>. | ||
==طلوع خورشید از مغرب در موعودنامه== | ==طلوع [[خورشید]] از [[مغرب]] در موعودنامه== | ||
*از جمله نشانه‌های ظهور است که در [[روایات]] به آن اشاره شده. وقوع چنین پدیده‌ای، اگر معنای ظاهری آن مراد باشد، مستلزم درهم ریختن و از هم پاشیدن نظم جهان و تغییر در حرکت منظومه شمسی خواهد بود و این با اصول حاکم بر نظام طبیعت، سازگاری ندارد. به‌طور قطع، [[حضرت مهدی]] {{ع}} بر روی همین | *از جمله [[نشانه‌های ظهور]] است که در [[روایات]] به آن اشاره شده. وقوع چنین پدیده‌ای، اگر معنای ظاهری آن مراد باشد، مستلزم درهم ریختن و از هم پاشیدن [[نظم]] [[جهان]] و تغییر در حرکت منظومه شمسی خواهد بود و این با اصول [[حاکم]] بر [[نظام]] طبیعت، سازگاری ندارد. به‌طور قطع، [[حضرت مهدی]] {{ع}} بر روی همین [[زمین]]، [[حکومت جهانی]] خویش را تشکیل می‌دهد<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۴؛ ارشاد مفید، ج ۲، ص ۳۷۱.</ref>. بر این اساس، تحقق این نشانه به‌گونه [[معجزه]] -چنان‌که برخی پنداشته‌اند- میسّر نیست؛ زیرا [[معجزه]] در محدوده [[نظام]] [[حاکم]] بر طبیعت و [[جهان]] صورت می‌گیرد<ref>دادگستر جهان، ابراهیم امینی، ص ۲۲۰.</ref>. به نظر می‌رسد، منظور از [[طلوع خورشید از مغرب]]، [[حضرت مهدی]] {{ع}} باشد. [[فیض کاشانی]] می‌نویسد: گویا [[طلوع خورشید از مغرب]]، کنایه از [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} است؛ همان‌گونه که از برخی [[اخبار]] هم استفاده می‌شود<ref>وافی، ج ۲، ص ۴۴۶.</ref>. در ذیل [[روایت]] صعصعه، که این حادثه را به‌عنوان نشانه [[ظهور]] معرفی می‌کند، جمله‌ای است که نشانگر این معناست. صعصعه در پاسخ فردی گفت: "کسی که [[حضرت عیسی]] {{ع}} پشت سر وی [[نماز]] می‌گزارد، دوازدهمین نفر از [[خاندان]] [[پیامبر]] {{صل}} و نهمین نفر از [[فرزندان]] [[حسین بن علی]] {{عم}} است و هم اوست خورشیدی که از غروبگاهش طلوع می‌کند"<ref>بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۵.</ref>. بر این اساس، [[طلوع خورشید از مغرب]]، معنای کنایی دارد و در [[حقیقت]]، [[ظهور]] [[حضرت مهدی]] {{ع}} [[تشبیه]] شده است به طلوع [[خورشید]] از غروبگاهش<ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۴۶۹.</ref>. | ||
== پرسش‌های وابسته == | == پرسش‌های وابسته == | ||
* [[آیا طلوع خورشید از مغرب از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)]] | * [[آیا طلوع خورشید از مغرب از نشانه‌های ظهور است؟ (پرسش)]] | ||
| خط ۵۲: | خط ۵۲: | ||
[[رده:امام مهدی]] | [[رده:امام مهدی]] | ||
[[رده:مدخل موعودنامه]] | [[رده:مدخل موعودنامه]] | ||
[[رده:اتمام لینک داخلی]] | |||
نسخهٔ ۱۰ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۰۸:۲۵
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |
طلوع خورشید از مغرب، عنوان دیگری است که برخی آن را نشانۀ ظهور قلمداد می‌کنند؛ اما به نظر می‌رسد بیش از آن که آن را نشانۀ ظهور بدانیم، نشانۀ قیامت باشد. این مطلب در بحث آمیختگی علائم با اشراط الساعة اشاره شد. روشن است که حرکت خورشید در نظام کهکشانی خود به گونه‌ای دقیق و حساب شده است که تغییر جهت بدین‌گونه را نمی‌پذیرد و از این رو علامت بودن طلوع خورشید از مغرب، نشانۀ پایان دورۀ زمین و نظام کیهانی است و بدین سبب نیز جزو اشراط الساعة معرفی شده است[۱].
مقدمه
- از نشانه‌های نزدیک شدن رستاخیز بزرگ، "طلوع خورشید از مغرب" است. امیر مؤمنان، علی(ع) به نقل از پیامبر(ص) فرمود: " به ناگزیر، ده چیز پیش از قیامت رخ خواهد داد: سفیانی، دجال، دود، جنبنده، خروج قائم(ع)، طلوع خورشید از مغرب، نزول عیسی، خسف به مشرق، خسف به جزیره عرب و آتشی که از چاه عدن بیرون میآید و مردمان را به محشر سوق می‌دهد"[۲][۳]..
- شیخ مفید، درباره چگونگی این اتفاق نوشته است: "خورشید، هنگام ظهر در آسمان، راکد می‌شود و ساعتی چند تا هنگام عصر پیدا نباشد؛ آنگاه از مغرب آشکار شود"[۴][۵]..
- عده‌ای این امر را بعید پنداشته و گفتهاند: مستلزم در هم ریختن و از هم پاشیدن نظم جهان و تغییر در حرکت منظومه خورشیدی خواهد بود و نتیجه گرفتهاند که با اصول حاکم بر نظام طبیعت، ناسازگار است؛ ولی به نظر می‌رسد این امر، همانند بسیاری دیگر از امور، از آیات الهی خواهد بود. افزون بر آن، نظیر این اتفاقات پیش‌تر نیز در آسمان رخ داده است که از جمله آنها ردّ الشّمس "بازگشن خورشید" برای یوشع بن نون بوده است[۶]..
- در برخی دیگر از گفتهها آمده است: مقصود از طلوع خورشید از مغرب، ظهور حضرت مهدی(ع) است. بدین معنا که حضرت مهدی(ع)، همان خورشید است که در پایان عمر طولانی خویش، طلوع خواهد کرد[۷][۸]..
- اشکال این دیدگاه، آن است که چنین چیزی در کلام معصوم(ع) نیامده است. علاوه بر آن، در روایات، سخن از طلوع خورشید از مغرب در ردیف قیام حضرت مهدی(ع) ذکر شده است و اگر مقصود، ظهور و خروج آن حضرت بود، نیازی به تکرار نداشت؛ بنابراین، طلوع خورشید از مغرب، حادثه‌ای است خارق العاده که پس از ظهور حضرت مهدی(ع) و در آستانه قیامت اتفاق خواهد افتاد[۹]..
- در کتابهای اهل سنت نیز از طلوع خورشید از مغرب یاد شده است. پیامبر اکرم(ص) فرمود: "هرگز قیامت برپا نخواهد شد تا اینکه خورشید از مغرب خود طلوع کند ...." [۱۰][۱۱].
طلوع خورشید از مغرب در روایات
در بیشتر احادیثی که دربارۀ طلوع خورشید از مغرب آمده است، آن را به عنوان علامت پایان جهان معرفی کرده است. برخی از متون نیز تنها به حتمی بودن طلوع خورشید از مغرب اشاره کرده و این علامت را در کنار دیگر علائم حتمی، از جمله علائم حتمی ظهور امام مهدی(ع) ذکر کرده است. کنار هم قرار گرفتن این علامت با علائم ظهور، سبب شده است که برخی از افراد گمان کنند این علامت نیز جزو علامت ظهور است. در حالی که در بیشتر متون تصریح شده است که این علامت، آغاز قیامت است[۱۲].
کسانی که این علامت را به عنوان علامت ظهور معرفی کرده‌اند، برای تبیین آن ناچار شده‌اند که آن را تأویل کنند و بر معنای غیر ظاهری خود حمل نمایند. قاضی نعمان مغربی، مورخ اسماعیلی مذهب (م ۳۶۳ ق) این حدیث را پیشگویی پیامبر خدا(ص) دربارۀ مهدی فاطمی دانسته و می‌گوید: "این حدیثِ مشهوری است و تا کنون خورشید از مغرب طلوع نکرده و پس از این هم نخواهد کرد. پس مقصود رسول خدا، قیام مهدی از مغرب است و مهدی همان خورشیدی است که فرموده سیصد سال پس از هجرت من طلوع خواهد کرد و چنین هم شد و مهدی(ع) در سال ۲۹۷ ق آشکار گشت" [۱۳][۱۴].
منظور قاضی نعمان، عبید الله مهدی اسماعیلی است که به مغرب رفت و پس از جنگ و گریزی، در سال ۲۹۷ ق دولت فاطمیان را بنا نهاد. از این منظر می‌تون گفت که فرقۀ اسماعیلیه با اختلاط میان علامت ظهور و اشتراط الساعة در صدد بهره‌برداری سیاسی از این علامت به نفع گروه خود بوده و این اختلاط را عمداً پدید آورده است[۱۵].
اگر چه درباره چگونگی این پدیده سخن روشنی در روایات به چشم نمی‌خورد؛ اما برخی از بزرگان دربارۀ چگونگی این اتفاق نوشته‌اند: «خورشید، هنگام ظهر در آسمان، راکد می‌شود و ساعتی چند تا هنگام عصر پیدا نباشد؛ آن گاه از مغرب آشکار شود»[۱۶][۱۷].
عده‌ای نیز این امر را بعید پنداشته آن را مستلزم در هم ریختن و از هم پاشیدن نظم جهان و تغییر در حرکت منظومۀ خورشیدی دانسته‌اند که با اصول حاکم بر نظام طبیعت، ناسازگار است!! ولی به نظر می‌رسد این امر، همانند بسیاری دیگر از امور، از آیات الهی خواهد بود. افزون بر آن، نظیر این اتفاقات پیش‌تر نیز در آسمان رخ داده است که از جمله آنها «ردّالشَّمس» (بازگشت خورشید) برای یوشع بن نون بوده است[۱۸].
در برخی دیگر از نوشته‌ها نیز آمده است: «مقصود از طلوع خورشید از مغرب، ظهور حضرت مهدی(ع) است. بدین معنا که او، همان خورشید است که در پایان عمر طولانی خویش، طلوع خواهد کرد» [۱۹][۲۰].
از آنجایی که چنین مطلبی در کلام معصوم(ع) نیامده و علاوه بر آن، در روایات، سخن از طلوع خورشید از مغرب در ردیف قیام حضرت مهدی(ع) ذکر شده است؛ بنابراین، طلوع خورشید از مغرب، حادثه‌ای است که پس از ظهور حضرت مهدی(ع) و در آستانۀ قیامت روی خواهد داد[۲۱].
طلوع خورشید از مغرب در موعودنامه
- از جمله نشانه‌های ظهور است که در روایات به آن اشاره شده. وقوع چنین پدیده‌ای، اگر معنای ظاهری آن مراد باشد، مستلزم درهم ریختن و از هم پاشیدن نظم جهان و تغییر در حرکت منظومه شمسی خواهد بود و این با اصول حاکم بر نظام طبیعت، سازگاری ندارد. به‌طور قطع، حضرت مهدی (ع) بر روی همین زمین، حکومت جهانی خویش را تشکیل می‌دهد[۲۲]. بر این اساس، تحقق این نشانه به‌گونه معجزه -چنان‌که برخی پنداشته‌اند- میسّر نیست؛ زیرا معجزه در محدوده نظام حاکم بر طبیعت و جهان صورت می‌گیرد[۲۳]. به نظر می‌رسد، منظور از طلوع خورشید از مغرب، حضرت مهدی (ع) باشد. فیض کاشانی می‌نویسد: گویا طلوع خورشید از مغرب، کنایه از ظهور حضرت مهدی (ع) است؛ همان‌گونه که از برخی اخبار هم استفاده می‌شود[۲۴]. در ذیل روایت صعصعه، که این حادثه را به‌عنوان نشانه ظهور معرفی می‌کند، جمله‌ای است که نشانگر این معناست. صعصعه در پاسخ فردی گفت: "کسی که حضرت عیسی (ع) پشت سر وی نماز می‌گزارد، دوازدهمین نفر از خاندان پیامبر (ص) و نهمین نفر از فرزندان حسین بن علی (ع) است و هم اوست خورشیدی که از غروبگاهش طلوع می‌کند"[۲۵]. بر این اساس، طلوع خورشید از مغرب، معنای کنایی دارد و در حقیقت، ظهور حضرت مهدی (ع) تشبیه شده است به طلوع خورشید از غروبگاهش[۲۶].
پرسش‌های وابسته
جستارهای وابسته
- آخر الزمان
- آدینه (جمعه)
- آستانه عسکریین
- آستانه قیامت
- آفتاب پشت ابر (خورشید پشت ابر)
- آینده پژوهی
- آیین جدید دین در عصر ظهور
- اَبدال
- ابوالادیان
- ابوصالح
- ابوالقاسم (امام مهدی)
- اثناعشریه
- احمد (امام مهدی)
- احمد بن اسحاق قمی
- احمد بن هلال کرخی
- احمدیه (قادیانیه)
- اخیار
- ادله رجعت
- اسماعیلیه
- أشراط الساعه
- اصحاب قائم (یاران امام مهدی)(ع)
- اصحاب کهف
- اقامت‌گاه امام مهدی در عصر ظهور (مسجد سهله)
- القاب امام مهدی (ع)
- امامت امام مهدی (ع)
- امامت و مهدویت
- امام حسن عسکری
- امام زمان (صاحب الزمان)
- امام شناسی (مرگ جاهلی)
- امام مهدی از ولادت تا ظهور
- امامیه
- امدادهای غیبی
- امکان رجعت (رجعت)
- امنیت (حکومت جهانی)
- انتظار فرج
- انتقام
- انجمن حجتیه
- انطاکیه
- اوتاد
- اهل سنت و امام مهدی موعود
- اهل سنّت و ولادت امام مهدی (ع)
- اهل کتاب در عصر ظهور
- ایام الله
- ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم
- باب (علی محمد شیرازی)
- بابیه (باب)
- باران های پیاپی
- باقریه
- البرهان فی علامات امام مهدی آخر الزمان
- بعثت امام مهدی
- بلالی (محمد بن علی بن بلال)
- بلالیه
- بهائیت
- البیان فی اخبار صاحب الزمان
- بیت الحمد
- بیت المقدس
- بیدا (خسف به بیدا)
- بیعت امام مهدی
- بیعت نامه امام مهدی
- البیعه لله
- پایان تاریخ (آخرالزمان)
- پدر امام مهدی (امام حسن عسکری)
- پدر امام مهدی و اهل سنّت
- پرچم امام مهدی
- پرچم های سیاه
- پیراهن امام مهدی
- تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم
- تاریخ عصر غیبت
- تاریخ غیبت کبرا
- تشرف (ملاقات با امام مهدی
- تکذیب وقت گزاران وقت ظهور
- تَناثُرُ النُّجُوم
- توقیع
- جبرئیل
- جده
- جزیره خضرا
- جزیره خضرا در ترازوی نقد
- جعفر کذاب
- جمعه
- جنگ افزارهای امام مهدی (سلاح امام مهدی)
- حجت
- حجر الاسود
- حدیث غدیر
- حدیث لوح حضرت زهرا (لوح حضرت زهرا)
- حدیث معراج
- حِرْز امام مهدی
- حرمت نام بردن امام مهدی
- حسن شریعی
- حسین بن روح نوبختی
- حسین بن منصور حلاج
- حکومت جهانی
- حکومت صالحان
- حکومت مستضعفان
- حکیمه خاتون
- حیرت
- خاتم الاوصیاء
- خراسانی (خروج خراسانی)
- خردسال ترین پیشوای معصوم (امامت امام مهدی)
- خروج خراسانی
- خروج دابة الاَرض
- خروج دجال
- خروج سفیانی
- خروج سید حسنی
- خروج شعیب بن صالح
- خروج شیصبانی
- خروج عوف سلمی
- خروج امام مهدی (قیام امام مهدی)
- خروج یأجوج (یأجوج و مأجوج)
- خروج یمانی
- خسف به بیداء
- خسوف و کسوف غیرعادی
- خضر
- خلافت موعود
- خورشید پشت ابر
- خطبه قیام
- خورشید مغرب
- خیمه
- دابه الارض (خروج دابه الارض)
- دادگستر جهان
- دانشمندان عامه و امام مهدی موعود
- دجال (خروج دجال)
- در انتظار ققنوس
- در فجر ساحل
- دست بر سر گذاشتن
- دعای افتتاح
- دعای عهد
- دعای ندبه
- دعای سمات
- دوازده امامی (اثناعشریه)
- دولت کریمه (حکومت جهانی)
- دین در آخرالزمان (آخرالزمان)
- دین عصر ظهور
- ذی طوی
- رایات سود (پرچم های سیاه)
- رحلت امام مهدی (فرجام امام مهدی)
- رجعت
- رجعت کنندگان
- رکن و مقام
- رؤیت امام مهدی (ملاقات امام مهدی)
- زبور داود
- زمینه سازان ظهور
- زنان آخرالزمان (آخرالزمان)
- زنان و قیام امام مهدی (یاران امام مهدی)
- زندگی آخرالزمان (آخرالزمان)
- زیارت آل یس
- زیارت ناحیه مقدسه
- زیارت رجبیه
- زیدیه
- سازمان وکالت
- سامرا
- سرداب سامرا
- سلاح امام مهدی
- سفیانی (خروج سفیانی)
- سید حسنی (خروج سید حسنی)
- سیره حکومتی امام مهدی
- سیصد و سیزده
- شاهدان ولادت امام مهدی
- شرایط ظهور
- شرید
- شریعیه
- شعبان
- شعیب بن صالح (خروج شعیب)
- شلمغانیه
- شمائل امام مهدی
- شمشیر امام مهدی (سلاح امام مهدی)
- شهادت امام مهدی (فرجام امام مهدی)
- شیخیه
- شیطان (کشته شدن شیطان)
- شیصبانی (خروج شیصبانی)
- شیعه
- صاحب الامر
- صاحب الدار
- صاحب الزمان
- صاحب السیف
- صاحب الغیبه
- صاید بن صید (خروج دجال)
- صقیل (مادر امام مهدی)
- صیحه آسمانی (ندای آسمانی)
- طالقان
- طرید
- طلوع خورشید از مغرب
- طویل العمر
- طی الارض
- طیبه
- ظهور
- عاشورا
- عبرتایی (احمد بن هلال)
- عثمان بن سعید عمری
- عدد یاران امام مهدی (سیصد و سیزده)
- عدل و قسط (حکومت جهانی)
- العرف الوردی فی اخبار الامام مهدی
- عسکریه
- عصائب
- عصر زندگی
- عقد الدرر فی اخبار المنتظر
- علایم ظهور (نشانه های ظهور)
- علائم قیامت (اشراط الساعه)
- علی بن محمد سمری
- غار انطاکیه (انطاکیه)
- غایب (امام غایب)
- غریم
- غلام
- غیبت (پنهان شدن)
- الغیبه
- غیبت صغرا
- غیبت کبرا
- فترت
- فرید
- فرجام امام مهدی
- فرجام شناسی (آینده پژوهی)
- فضیلت انتظار فرج (انتظار فرج)
- فضیلت منتظران (منتظر)
- فلسفه رجعت (رجعت)
- فلسفه غیبت صغرا (غیبت صغرا)
- فلسفه غیبت (غیبت امام مهدی)
- فواید امام غایب
- فوتوریسم
- قائم
- قادیانیه
- قتل نفس زَکیّه
- قم
- قیامت صغرا (رجعت)
- قیام های پیش از ظهور
- کتاب الغیبه للحجه
- کشته شدن شیطان
- کمال الدین و تمام النعمه
- کوفه
- کنیه امام مهدی (ابوالقاسم)
- کوه رَضْوی
- کیسانیه
- لباس امام مهدی (پیراهن امام مهدی)
- لوح حضرت زهرا
- مادر امام مهدی
- متمهدی (مدعیان مهدویت)
- مثلث برمودا (جزیره خضرا)
- محدَّث
- محل بیعت امام مهدی (رکن و مقام)
- محل ظهور امام مهدی (مسجد الحرام)
- محل قتل نفس زکیه (رکن و مقام)
- محمد
- محمد بن عثمان بن سعید عمری
- محمد بن علی بن هلال
- محمد بن علی شلمغانی
- محمد بن نصیر نمیری
- محمدیه
- مدعیان بابیت
- مدعیان مهدویت
- مرجع تقلید
- مردان آخرالزمان (آخرالزمان)
- مرکز حکومت امام مهدی (مسجد کوفه)
- مرگ جاهلی
- مرگ سرخ
- مرگ سفید
- مستضعف
- مسجد جمکران
- مسجد الحرام
- مسجد سهله
- مسجد صاحب الزمان (مسجد جمکران)
- مسجد کوفه
- مصلای جمعه و جماعات در عصر ظهور (مسجد کوفه)
- مضطر
- معجم احادیث الامام المهدی
- معمرین
- مغیریه
- مقتدای مسیح
- مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم
- ملاحم و فتن
- ملاقات با امام مهدی
- ملیکه (مادر امام مهدی)
- منتخب الاثر
- منتظِر
- منتَظَر
- منتقم
- منصور
- موتور
- موسویه
- موعود مسیحیت
- موعود یهود
- مهدی
- مهدی سودانی
- مهدی موعود
- مهدویت
- ممهدون (زمینه سازان ظهور)
- مهدویت پژوهی (آینده پژوهی)
- امام مهدی شخصی و امام مهدی نوعی
- مهدیه
- میراث دار پیامبران
- ناحیه مقدسه
- نام های حضرت محمد (احمد)
- ناووسیه
- نجبا
- ندای آسمانی
- نرگس (مادر امام مهدی)
- نزول عیسی
- نشانه های آخرالزمان (آخرالزمان
- نشانه های ظهور
- نفس زکیه
- نماز امام زمان
- نواب خاص
- نیابت خاص
- نیابت عام
- نیمه شعبان
- وقاتون (وقت ظهور)
- وقت ظهور
- وقت معلوم
- وکلای امام مهدی
- ولادت امام مهدی
- ولایت فقیه
- ولی فقیه
- همسر و فرزند امام مهدی
- هیبت امام مهدی
- یأجوج و مأجوج
- یاران امام مهدی
- یالثارات الحسین
منابع
- دانشنامهٔ امام مهدی ج۷
- درسنامه مهدویت ج۳
سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت.
مجتبی تونه‌ای، موعودنامه.
پانویس
- ↑ دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۴۹.
- ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۳۶، ح ۴۲۶
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.
- ↑ شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۶۸
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.
- ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۷، ح ۱
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.
- ↑ " لَا تَرَوْنَ السَّاعَةَ حَتَّى تَرَوْا قَبْلَهَا عَشْرَ آيَاتٍ طُلُوعَ الشَّمْسِ مِنْ مَغْرِبِهَا "، السنن الکبری، ج ۶، ص ۳۴۴؛ المعجم الکبیر، ج ۳، ص ۱۷۱؛ کنز العمال، ج ۱۴، ص ۲۰۶، ح ۳۸۴۱۱، ۳۸۶۳۹، ۳۸۶۴۶؛ همچنین ر. ک: تفسیر قرطبی، ج ۱۶، ص ۱۳۰؛ تفسیر ابن کثیر، ج ۱، ص ۵۹۶
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص:۲۹۱ - ۲۹۲.
- ↑ دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۴۹.
- ↑ شرح الأخبار: ج۳ ص۴۱۸ و ۴۱۹.
- ↑ دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۴۹.
- ↑ دانشنامهٔ امام مهدی: ج۷، ص:۴۵۰.
- ↑ الارشاد، ج ۲، ص ۳۶۸.
- ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۴۷.
- ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۴۷.
- ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۷، ح ۱.
- ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۴۸.
- ↑ درسنامه مهدویت: ج۳ ، ص ۱۴۸.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۴؛ ارشاد مفید، ج ۲، ص ۳۷۱.
- ↑ دادگستر جهان، ابراهیم امینی، ص ۲۲۰.
- ↑ وافی، ج ۲، ص ۴۴۶.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۹۵.
- ↑ مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص:۴۶۹.
پیوند به بیرون
 | این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید. |