طالقان
متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.
مقدمه
- در روایات، آنجا که سخن از یاران حضرت مهدی(ع) هنگام ظهور است، نام منطقه جغرافیایی "طالقان" به چشم میخورد. منظور از طالقان، چه منطقهای بین مرو و بلخ باشد و یا شهری میان قزوین و ابهر[۱]، خاستگاه برخی یاران حضرت مهدی(ع) یاد شده است. در منابع اهل سنت از حضرت علی(ع) نقل شده است که فرمود: "خوش به حال طالقان! خداوند سبحانه و تعالی دارای گنجهایی در آن جا است که نه از طلا است و نه از نقره؛ امّا در آن خطه، مردانی هستند که خدا را آن گونه شناختهاند که شایسته معرفت است، و آنان، یاران مهدی(ع) در آخر الزمان میباشند"[۲].
- همین روایت به گونهای دیگر در منابع شیعه نیز آمده است. امام صادق(ع) فرمود: "گنجی در طالقان هست که از طلا و نقره نیست، و پرچمی است که از روزی که آن را پیچیدهاند برافراشته نشده است و مردانی هستند که دلهای آنها مانند پارههای آهن است شکی در ایمان به خدا در آن راه نیافته و در طریق ایمان از سنگ محکمتر است. اگر آنها را وادارند که کوهها را از جای بکنند، از جای کنده و از میان بر میدارند. لشکر آنها قصد هیچ شهری نمیکنند جز اینکه آن را خراب مینمایند. اسبهای آنها زینهای زرین دارند، و خود آنها برای تبرک بدن خود را بزین اسب امام میسایند، آنها در جنگها امام را در میان گرفته و با جان خود از وی دفاع میکنند، و هرکاری داشته باشد برایش انجام میدهند. مردانی در میان آنها است که شبها نمیخوابند زمزمه آنها در حال عبادت همچون زمزمه زنبور عسل است. تمام شب را به عبادت مشغولاند، و روزها سواره به دشمن حمله میکنند. آنها در وقت شب راهب و هنگام روز شیرند. آنها در فرمانبرداری امام بیش از کنیز نسبت به آقایش پافشاری دارند آنها مانند چراغهای درخشندهاند، و دلهاشان همچون قندیلهاست، و از خوف خدا خشنود میباشند. آنها ادعای شهادت دارند و تمنا میکنند که در راه خداوند کشته گردند. شعار آنان اینست: "ای خونخواهان حسین" از هرجا میگذرند، رعب آنها پیشاپیش آنان به اندازه یک ماه راه در دلهای جای میگیرد، و بدین گونه رو به پیش میروند، خداوند هم پیشرو به سوی حق و حقیقت را پیروز میگرداند"[۳].
- برخی، طالقان را منطقه ویژهای دانستهاند؛ ولی گروهی نیز آن را به منطقه بسیار وسیعی همانند ایران معنا کردهاند[۴]. از روایت ذکر شده در منابع اهل سنت استفاده میشود که آنان اصحاب و یاران ویژه آن حضرت هستند؛ زیرا در روایت، نوع آنان مشخص شده است؛ امّا در روایت بحار الانوار علاوه بر بیان چگونگی و کیفیت، سخن از کمّیت و لشکر و درفشهای فاتح و پیروز به میان آمده است[۵].
طالقان در موعودنامه
- در تعدادی از روایات از اهل طالقان بهعنوان یاران حضرت مهدی (ع) یاد شده است. امیر مؤمنان (ع) میفرمایند: "خوشا به حال طالقان، زیرا خداوند در آنجا گنجهایی دارد که نه از طلا و نه از نقرهاند، بلکه مردان باایمانی هستند که خدا را به حق شناختهاند و آنان یاوران مهدی آل محمد (ع) در آخر الزمان خواهند بود."[۶].
- امام صادق (ع) نیز در اوصاف اهل طالقان آورده است: "آنان به عقابانی میمانند که بر زمین جای گرفته باشند، زین اسب امام خود (حضرت مهدی (ع)) را مسح میکنند و به آن تبرک میجویند. اطرافش را میگیرند و در جنگها از او حراست میکنند و هرآنچه در توانشان باشد در راه امامشان نثار میکنند. مردانی هستند که شبها نمیخوابند و تا صبح به عبادت پروردگارشان قیام میکنند. شب خود را با زمزمهای بهسان زمزمه زنبورعسل به سر میبرند و چون صبح شود، آماده نبرد میگردند. آنان چراغهایی نورافشان و قندیلهایی درخشان بوده و همواره در آرزوی شهادتاند و شعارشان "یا لثارات الحسین" است[۷][۸].
طالقان در فرهنگنامه آخرالزمان
- طالقان ناحیهای کوهستانی در منطقه ساوجبلاغ میباشد که در دامنه جنوبی کوهستان البرز و مشرف بر دشت قزوین قرار گرفته است. از این ناحیه در روایات آخرالزمان به خوبی یاد شده است و بیست و چهار نفر از یاران خاص حضرت مهدی(ع) نیز از این ناحیه خواهند بود. سید حسنی از قیامکنندگان پیش از ظهور میباشد و به لشکر حضرت قائم(ع) ملحق میشود، او از دیلم[۹] قیام خواهد کرد و گروهی از مردم طالقان به وی میپیوندند و به سوی حضرت حرکت خواهند نمود.
- امام صادق(ع) به مفضل فرمود جوانی خوشچهره (یعنی سید حسنی) از دیلم قیام میکند و دعوت به سوی حضرت مهدی(ع) مینماید. گنجهایی از طالقان به دعوت او پاسخ مثبت میدهند. این گنجها از طلا یا نقره نیستند، بلکه مردانی هستند که در قدرت و جرأت چون پارههای آهن هستند و بر اسبهایی ابلق سوار میشوند. آنان با تجهیزات جنگی به سوی کوفه به حرکت درمیآیند و ستمکاران را میکشند آنان بیشتر جاهایی را که به تصرف در میآورند ویران خواهند کرد. لشکر حسنی به کوفه میرسد و در آنجا پناه خواهد گرفت. با منتشر شدن خبر ظهور حضرت مهدی(ع)، حسنی با لشکرش به سوی حضرت خواهند آمد و همه با حضرت بیعت میکنند و تنها عدهای زیدی مذهب بیعت ننموده و به دست حضرت و یارانش به قتل میرسند[۱۰].
- امیرالمؤمنین(ع) فرمود: خوشا به حال طالقان! در آنجا خداوند گنجهایی نهفته که نه از طلا هستند و نه از نقره، بلکه مردانی هستند که خداوند را به حقیقت شناختهاند، آنان یاوران حضرت مهدی(ع) در آخرالزمان خواهند بود[۱۱].
- امام صادق(ع) در حدیثی درباره امل طالقان فرمود: آنان مانند عقابهایی بر روی زمین هستند (که به یاری امام(ع) شتافته و در لشکر حضرت حضور دارند) دست بر زین اسب امام مهدی(ع) میکشند و از آن تبرک میجویند. آنان در اطراف امام خود خواهند بود و از او محافظت خواهد کرد و با تمام نیرویشان در خدمت حضرت به جانبازی میپردازند. مردانی که در شب مانند عابدان به پرستش پروردگار مشغولند و نوای عبادتشان مانند زمزمه زنبورهای عسل شنیده میشود، اما وقتی که صبح بدمد کمر به رزم میبندند. آنان چراغهایی فروزان و روشنگرند که پیوسته آرزوی شهادت در سر میپرورانند و شعار آنان «يَا لَثَارَاتِ الْحُسَيْنِ» است. (یعنی آنان خونخواهی حضرت امام حسین(ع) سرلوحه برنامههایشان اسست و برای انتقام خون سیدالشهدا(ع) به نبرد برخاستهاند و آرزوی شهادت در این راه را دارند)[۱۲][۱۳]
پرسش مستقیم
- برای یاری امام مهدی چه باید کرد؟ (پرسش)
- در زمان غیبت امام مهدی چه کارهایی باید به جا آوریم که ظهور ایشان نزدیک گردد و جزء یاران و سربازان حضرت باشیم؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی هنگامی که سیصد و سیزده یار داشته باشد ظهور میکند؟ (پرسش)
- آیا جنیان نیز مانند شیعیان به یاری امام مهدی میآیند؟ (پرسش)
- وزیران دولت امام مهدی غالباً از چه قشری هستند؟ (پرسش)
- آیا یاران امام مهدی جوان هستند و امام مهدی در حکومت خود از جوانان استفاده میکند؟ (پرسش)
- آیا همه یاران امام مهدی جوان بوده افراد کهن سال میان آنان نیست؟ چرا بیشتر آنها جوان هستند؟ (پرسش)
- آیا یاران امام مهدی همه از اقوام گذشته هستند یا ما هم میتوانیم از یاران حضرت باشیم و به او کمک کنیم؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی مانند دیگر امامان اصحابی دارند؟ (پرسش)
- مردم چه شهرهای از یاوران امام مهدی هستند؟ (پرسش)
- مأموریتهای یاران امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا میتوان پیروان راستین حضرت مسیح را که مسلمان نیستند جزو یاران امام مهدی برشمرد؟ (پرسش)
- آیا هرکس میتواند با انجام دادن عمل نیک یکی از یاران امام مهدی گردد؟ (پرسش)
- اگر اسامی اصحاب امام مهدی از ابتدا مشخص شده چگونه ما میتوانیم خود را از اصحاب او قرار دهیم؟ (پرسش)
- امام مهدی با اصحاب خود بر سر چه اصولی پیمان میبندد؟ (پرسش)
- انصار امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
- نشانههای یاوران امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- آیا یاران اصلی امام مهدی جوانان هستند؟ (پرسش)
- سلاح یاران امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- چگونه میتوان فهمید که ما جزء یاران امام مهدی هستیم؟ (پرسش)
- آیا از امام مهدی درباره شیعیان فرمایشی رسیده است؟ (پرسش)
- چه کسانی با امام مهدی بیعت خواهند کرد؟ (پرسش)
- بیعت یاران با امام مهدی در کجاست؟ (پرسش)
- آیا در قرآن به یاران امام مهدی اشاره شده است؟ (پرسش)
- آیا با امام مهدی از روی اکراه بیعت میشود؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی در جابلقا یارانی دارد؟ (پرسش)
- آیا با خواندن چهل بار دعای عهد یار حضرت مهدی میشویم؟ (پرسش)
- آیا به نام یاران امام مهدی و محل سکونت آنها در روایات اشارهای شده است؟ (پرسش)
- آیا در روایات به محل سکونت یاران امام مهدی اشارهای شده است؟ (پرسش)
- آیا در میان اصحاب امام مهدی عرب وجود ندارد؟ (پرسش)
- آیا در میان این همه مسلمان و شیعه سیصد و سیزده نفر یار برای امام مهدی وجود ندارد؟ (پرسش)
- آیا یاران امام مهدی حتما باید نماز اول وقت بخوانند و کار نیک انجام دهند و حجاب خود را حفظ نمایند یا اگر تنها عاشق امام باشند کافی است؟ (پرسش)
- با توجه به جهانی بودن حکومت امام مهدی و محدود بودن یاران آن حضرت، آیا ایشان از نیروهای غیبی نیز بهره خواهند برد؟ (پرسش)
- شعار یاوران امام مهدی در خونخواهی امام حسین چیست؟ (پرسش)
- بیشتر یاران امام مهدی از شرق هستند چگونه با عقب ماندگی شرق میتوان بر غرب پیروز شد؟ (پرسش)
- چگونه میتوان با سیصد و سیزده نفر دنیا را تسخیر کرد؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی یارانی غیرعرب دارد؟ (پرسش)
- چگونه میتوانیم از یاران واقعی امام مهدی باشیم؟ (پرسش)
- چه کسانی از پیامبران الهی با امام مهدی همراه میشوند؟ (پرسش)
- یاران کنونی امام مهدی چگونه به حضرت پیوستهاند؟ (پرسش)
- سرانجام یاران امام مهدی چه میشود؟ (پرسش)
- آیا یاران امام مهدی حتما باید نماز اول وقت بخوانند و کار نیک انجام دهند و حجاب خود را حفظ نمایند یا اگر تنها عاشق امام باشند کافی است؟ (پرسش)
- ریزش و رویش درباره یاران امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
- آیا با اینکه گناهکارم آرزوی اینکه روزی از یاران امام مهدی باشم گناه دارد؟ (پرسش)
- سپاهیان امام مهدی چگونه خود را به نزد امام مهدی میرسانند؟ (پرسش)
- امام مهدی برای پذیرش سپاهیان چه شرایطی را بیان کردهاند؟ (پرسش)
- فرماندهان سپاه امام مهدی چه کسانی هستند؟ (پرسش)
- اهداف یاوران مهدی چیست؟ (پرسش)
- امام مهدی هنگام ظهور بر اساس چه اصولی با یاران خود پیمان میبندد؟ (پرسش)
- آیا روایاتی مبنی براینکه در زمان غیبت امام مهدی یارانی دارند وجود دارد؟ (پرسش)
- گروههای مختلف یاران امام مهدی کدامند؟ (پرسش)
- جایگاه یاران امام مهدی در انقلاب جهانی چیست؟ (پرسش)
- آیا تعدادی از گروه سیصد و سیزده نفری یاران پیش از ظهور امام مهدی وجود دارند؟ (پرسش)
- یاران امام مهدی چگونه آزموده میشوند؟ (پرسش)
- آزمون امت اسلامی در دولت امام مهدی چگونه است؟ (پرسش)
- شعار یاران امام مهدی چیست؟ (پرسش)
- از پیشینیان چه کسانی به یاری امام مهدی برمیخیزند؟ (پرسش)
- آیا جنیان نیز امام مهدی را یاری میکنند؟ (پرسش)
- آیا ملائکه نیز امام مهدی را یاری میکنند؟ (پرسش)
- آیا امام مهدی یاران خود را هماکنون برگزیده یا به هنگام ظهور برخواهد گزید؟ (پرسش)
- فرق بین اصحاب و انصار امام مهدی چیست؟ (پرسش)
جستارهای وابسته
- آخر الزمان
- آدینه (جمعه)
- آستانه عسکریین
- آستانه قیامت
- آفتاب پشت ابر (خورشید پشت ابر)
- آینده پژوهی
- آیین جدید دین در عصر ظهور
- اَبدال
- ابوالادیان
- ابوصالح
- ابوالقاسم (امام مهدی)
- اثناعشریه
- احمد (امام مهدی)
- احمد بن اسحاق قمی
- احمد بن هلال کرخی
- احمدیه (قادیانیه)
- اخیار
- ادله رجعت
- اسماعیلیه
- أشراط الساعه
- اصحاب قائم (یاران امام مهدی)(ع)
- اصحاب کهف
- اقامتگاه امام مهدی در عصر ظهور (مسجد سهله)
- القاب امام مهدی (ع)
- امامت امام مهدی (ع)
- امامت و مهدویت
- امام حسن عسکری
- امام زمان (صاحب الزمان)
- امام شناسی (مرگ جاهلی)
- امام مهدی از ولادت تا ظهور
- امامیه
- امدادهای غیبی
- امکان رجعت (رجعت)
- امنیت (حکومت جهانی)
- انتظار فرج
- انتقام
- انجمن حجتیه
- انطاکیه
- اوتاد
- اهل سنت و امام مهدی موعود
- اهل سنّت و ولادت امام مهدی (ع)
- اهل کتاب در عصر ظهور
- ایام الله
- ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم
- باب (علی محمد شیرازی)
- بابیه (باب)
- باران های پیاپی
- باقریه
- البرهان فی علامات امام مهدی آخر الزمان
- بعثت امام مهدی
- بلالی (محمد بن علی بن بلال)
- بلالیه
- بهائیت
- البیان فی اخبار صاحب الزمان
- بیت الحمد
- بیت المقدس
- بیدا (خسف به بیدا)
- بیعت امام مهدی
- بیعت نامه امام مهدی
- البیعه لله
- پایان تاریخ (آخرالزمان)
- پدر امام مهدی (امام حسن عسکری)
- پدر امام مهدی و اهل سنّت
- پرچم امام مهدی
- پرچم های سیاه
- پیراهن امام مهدی
- تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم
- تاریخ عصر غیبت
- تاریخ غیبت کبرا
- تشرف (ملاقات با امام مهدی
- تکذیب وقت گزاران وقت ظهور
- تَناثُرُ النُّجُوم
- توقیع
- جبرئیل
- جده
- جزیره خضرا
- جزیره خضرا در ترازوی نقد
- جعفر کذاب
- جمعه
- جنگ افزارهای امام مهدی (سلاح امام مهدی)
- حجت
- حجر الاسود
- حدیث غدیر
- حدیث لوح حضرت زهرا (لوح حضرت زهرا)
- حدیث معراج
- حِرْز امام مهدی
- حرمت نام بردن امام مهدی
- حسن شریعی
- حسین بن روح نوبختی
- حسین بن منصور حلاج
- حکومت جهانی
- حکومت صالحان
- حکومت مستضعفان
- حکیمه خاتون
- حیرت
- خاتم الاوصیاء
- خراسانی (خروج خراسانی)
- خردسال ترین پیشوای معصوم (امامت امام مهدی)
- خروج خراسانی
- خروج دابة الاَرض
- خروج دجال
- خروج سفیانی
- خروج سید حسنی
- خروج شعیب بن صالح
- خروج شیصبانی
- خروج عوف سلمی
- خروج امام مهدی (قیام امام مهدی)
- خروج یأجوج (یأجوج و مأجوج)
- خروج یمانی
- خسف به بیداء
- خسوف و کسوف غیرعادی
- خضر
- خلافت موعود
- خورشید پشت ابر
- خطبه قیام
- خورشید مغرب
- خیمه
- دابه الارض (خروج دابه الارض)
- دادگستر جهان
- دانشمندان عامه و امام مهدی موعود
- دجال (خروج دجال)
- در انتظار ققنوس
- در فجر ساحل
- دست بر سر گذاشتن
- دعای افتتاح
- دعای عهد
- دعای ندبه
- دعای سمات
- دوازده امامی (اثناعشریه)
- دولت کریمه (حکومت جهانی)
- دین در آخرالزمان (آخرالزمان)
- دین عصر ظهور
- ذی طوی
- رایات سود (پرچم های سیاه)
- رحلت امام مهدی (فرجام امام مهدی)
- رجعت
- رجعت کنندگان
- رکن و مقام
- رؤیت امام مهدی (ملاقات امام مهدی)
- زبور داود
- زمینه سازان ظهور
- زنان آخرالزمان (آخرالزمان)
- زنان و قیام امام مهدی (یاران امام مهدی)
- زندگی آخرالزمان (آخرالزمان)
- زیارت آل یس
- زیارت ناحیه مقدسه
- زیارت رجبیه
- زیدیه
- سازمان وکالت
- سامرا
- سرداب سامرا
- سلاح امام مهدی
- سفیانی (خروج سفیانی)
- سید حسنی (خروج سید حسنی)
- سیره حکومتی امام مهدی
- سیصد و سیزده
- شاهدان ولادت امام مهدی
- شرایط ظهور
- شرید
- شریعیه
- شعبان
- شعیب بن صالح (خروج شعیب)
- شلمغانیه
- شمائل امام مهدی
- شمشیر امام مهدی (سلاح امام مهدی)
- شهادت امام مهدی (فرجام امام مهدی)
- شیخیه
- شیطان (کشته شدن شیطان)
- شیصبانی (خروج شیصبانی)
- شیعه
- صاحب الامر
- صاحب الدار
- صاحب الزمان
- صاحب السیف
- صاحب الغیبه
- صاید بن صید (خروج دجال)
- صقیل (مادر امام مهدی)
- صیحه آسمانی (ندای آسمانی)
- طالقان
- طرید
- طلوع خورشید از مغرب
- طویل العمر
- طی الارض
- طیبه
- ظهور
- عاشورا
- عبرتایی (احمد بن هلال)
- عثمان بن سعید عمری
- عدد یاران امام مهدی (سیصد و سیزده)
- عدل و قسط (حکومت جهانی)
- العرف الوردی فی اخبار الامام مهدی
- عسکریه
- عصائب
- عصر زندگی
- عقد الدرر فی اخبار المنتظر
- علایم ظهور (نشانه های ظهور)
- علائم قیامت (اشراط الساعه)
- علی بن محمد سمری
- غار انطاکیه (انطاکیه)
- غایب (امام غایب)
- غریم
- غلام
- غیبت (پنهان شدن)
- الغیبه
- غیبت صغرا
- غیبت کبرا
- فترت
- فرید
- فرجام امام مهدی
- فرجام شناسی (آینده پژوهی)
- فضیلت انتظار فرج (انتظار فرج)
- فضیلت منتظران (منتظر)
- فلسفه رجعت (رجعت)
- فلسفه غیبت صغرا (غیبت صغرا)
- فلسفه غیبت (غیبت امام مهدی)
- فواید امام غایب
- فوتوریسم
- قائم
- قادیانیه
- قتل نفس زَکیّه
- قم
- قیامت صغرا (رجعت)
- قیام های پیش از ظهور
- کتاب الغیبه للحجه
- کشته شدن شیطان
- کمال الدین و تمام النعمه
- کوفه
- کنیه امام مهدی (ابوالقاسم)
- کوه رَضْوی
- کیسانیه
- لباس امام مهدی (پیراهن امام مهدی)
- لوح حضرت زهرا
- مادر امام مهدی
- متمهدی (مدعیان مهدویت)
- مثلث برمودا (جزیره خضرا)
- محدَّث
- محل بیعت امام مهدی (رکن و مقام)
- محل ظهور امام مهدی (مسجد الحرام)
- محل قتل نفس زکیه (رکن و مقام)
- محمد
- محمد بن عثمان بن سعید عمری
- محمد بن علی بن هلال
- محمد بن علی شلمغانی
- محمد بن نصیر نمیری
- محمدیه
- مدعیان بابیت
- مدعیان مهدویت
- مرجع تقلید
- مردان آخرالزمان (آخرالزمان)
- مرکز حکومت امام مهدی (مسجد کوفه)
- مرگ جاهلی
- مرگ سرخ
- مرگ سفید
- مستضعف
- مسجد جمکران
- مسجد الحرام
- مسجد سهله
- مسجد صاحب الزمان (مسجد جمکران)
- مسجد کوفه
- مصلای جمعه و جماعات در عصر ظهور (مسجد کوفه)
- مضطر
- معجم احادیث الامام المهدی
- معمرین
- مغیریه
- مقتدای مسیح
- مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم
- ملاحم و فتن
- ملاقات با امام مهدی
- ملیکه (مادر امام مهدی)
- منتخب الاثر
- منتظِر
- منتَظَر
- منتقم
- منصور
- موتور
- موسویه
- موعود مسیحیت
- موعود یهود
- مهدی
- مهدی سودانی
- مهدی موعود
- مهدویت
- ممهدون (زمینه سازان ظهور)
- مهدویت پژوهی (آینده پژوهی)
- امام مهدی شخصی و امام مهدی نوعی
- مهدیه
- میراث دار پیامبران
- ناحیه مقدسه
- نام های حضرت محمد (احمد)
- ناووسیه
- نجبا
- ندای آسمانی
- نرگس (مادر امام مهدی)
- نزول عیسی
- نشانه های آخرالزمان (آخرالزمان
- نشانه های ظهور
- نفس زکیه
- نماز امام زمان
- نواب خاص
- نیابت خاص
- نیابت عام
- نیمه شعبان
- وقاتون (وقت ظهور)
- وقت ظهور
- وقت معلوم
- وکلای امام مهدی
- ولادت امام مهدی
- ولایت فقیه
- ولی فقیه
- همسر و فرزند امام مهدی
- هیبت امام مهدی
- یأجوج و مأجوج
- یاران امام مهدی
- یالثارات الحسین
منابع
پانویس
- ↑ معجم البلدان، ج ۴، ص ۶
- ↑ سیوطی، الحاوی للفتاوی، ج ۲، ص ۸۲؛ کنز العمال، ج ۷، ص ۲۶۲
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷
- ↑ ر. ک: علی کورانی، عصر ظهور، ص ۲۶۰
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص۲۸۹ - ۲۹۰.
- ↑ ینابیع الموده، ص ۹۱؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۲۶۸.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷.
- ↑ تونهای، مجتبی، موعودنامه، ص۴۶۸.
- ↑ دیلم به منطقهای از استان گیلان و بخشی از استان قزوین گفته میشود. در قدیم استان مازندران و گیلان و قزوین را دیلم مینامیدند.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۵ و ر.ک: حسنی.
- ↑ یأتی، ص ۴۳۲ و بحار الانوار، ج ۶۰، ص ۲۲۹.
- ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۰۷.
- ↑ ر. ک. حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان صفحه ۴۰۵.