سیره حکومتی امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:


==مقدمه==
==مقدمه==
*بی‌‏گمان [[سیره]] حکومتی [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ به طور دقیق همان [[سیره]] حکومتی [[پیامبر اکرم]]{{صل}}، [[امام علی]]{{ع}} و دیگر [[امامان]]{{عم}} است. البته نباید از نگاه دور داشت که [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} به [[دلیل]] محدودیت‌‏ها و موانع تحمیل ‏شده فراوانی، نتوانستند آنچه را در نظر داشتند، پیاده کنند.
[[سیره]] حکومتی [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ به طور دقیق همان [[سیره]] حکومتی [[پیامبر اکرم]]{{صل}}، [[امام علی]]{{ع}} و دیگر [[امامان]]{{عم}} است. البته نباید از نگاه دور داشت که [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} به [[دلیل]] محدودیت‌‏ها و موانع تحمیل ‏شده فراوانی، نتوانستند آنچه را در نظر داشتند، پیاده کنند.
*از سخنان نورانی [[معصومان]]{{عم}} استفاده می‌‏شود تمام محدودیت‌‏ها و موانع، از سر راه [[امام مهدی]]{{ع}} برداشته می‌‏شود و آن حضرت، [[سیره]] [[معصومان]]{{عم}} را تحقق خواهد بخشید.
 
*در این‏ باره دو دسته [[روایت]] وجود دارد:
از سخنان نورانی [[معصومان]]{{عم}} استفاده می‌‏شود تمام محدودیت‌‏ها و موانع، از سر راه [[امام مهدی]]{{ع}} برداشته می‌‏شود و آن حضرت، [[سیره]] [[معصومان]]{{عم}} را تحقق خواهد بخشید.
*دسته‌‏ای که می‌‏فرماید [[سیره]] آن حضرت، همان [[سیره]] و روش [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} است.
 
*این [[روایات]]، ناظر بر روش ایشان در امور اجرایی است. [[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "آنچه از [[بدعت]] و پیرایه‏ پیش از او بوده است، از اساس ویران خواهد کرد؛ چنان‏که [[رسول خدا]]{{صل}} عمل کرد، و او [[اسلام]] را از نو آغاز خواهد فرمو<ref> {{عربی|" يَهْدِمُ‏ مَا قَبْلَهُ‏ كَمَا صَنَعَ‏ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} وَ يَسْتَأْنِفُ الْإِسْلَامَ جَدِيداً ‏‏‏"}}، نعمانی، الغیبة، ص ۳۳۵، ح ۱۷؛ ر. ک: شیخ طوسی، تهذیب، ج ۶، ص ۱۵۴؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص ۲۶۵</ref>.  
در این‏ باره دو دسته [[روایت]] وجود دارد:
*[[امام صادق]]{{ع}} نیز فرمود: "همانا [[امام مهدی|قائم]] ما [[اهل بیت]]، آن‏گاه که [[قیام]] فرماید [[لباس]] [[علی]] را بر تن خواهد کرد و بر [[سیره]] او عمل خواهد نمود<ref>{{عربی|" أَنَ‏ قَائِمَنَا أَهْلَ‏ الْبَيْتِ‏ إِذَا قَامَ‏ لَبِسَ ثِيَابَ عَلِيٍّ {{ع}} وَ سَارَ بِسِيرَةِ عَلِيٍّ {{ع}}‏‏‏"}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۴۱۱، ح ۴؛ ج ۶، ص ۴۴۴، ح ۱۵</ref>.  
#دسته‌‏ای که می‌‏فرماید سیره آن حضرت، همان سیره و روش [[پیامبر]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} است. این [[روایات]]، ناظر بر روش ایشان در امور اجرایی است.  
*دسته دوم، [[روایات]] فراوانی است که حاکی از تفاوت [[سیره]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ با [[سیره]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} است.
##[[امام باقر]]{{ع}} فرمود: "آنچه از [[بدعت]] و پیرایه‏ پیش از او بوده است، از اساس ویران خواهد کرد؛ چنان‏که [[رسول خدا]]{{صل}} عمل کرد و او [[اسلام]] را از نو آغاز خواهد فرمود"<ref>{{متن حدیث|يَهْدِمُ‏ مَا قَبْلَهُ‏ كَمَا صَنَعَ‏ رَسُولُ اللَّهِ {{صل}} وَ يَسْتَأْنِفُ الْإِسْلَامَ جَدِيداً}}، نعمانی، الغیبة، ص ۳۳۵، ح ۱۷؛ ر. ک: شیخ طوسی، تهذیب، ج ۶، ص ۱۵۴؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص ۲۶۵.</ref>.  
*[[زراره]] از [[امام باقر]]{{ع}} پرسید: آیا او همچون [[پیامبر خاتم|محمد]]{{صل}} [[رفتار]] می‌‏کند؟ حضرت فرمود: هرگز! هرگز! ای [[زراره]]! [[رفتار]] او را پیش نمی‏‌گیرد. عرض کردم: فدایت شوم! برای چه؟ فرمود: همانا [[رسول خدا]]{{صل}} در [[امت]] خود، چنان [[رفتار]] می‏‌کرد که توأم با [[بخشش]] بود و دل‏های [[مردم]] را به خود جذب می‌‏کرد؛ ولی [[رفتار]] [[قائم]] به سبب [[ستم]] فراوانی که [[جهان]] را فراگرفته‏ با [[خشونت]] و [[کشتار]] است؛ زیرا در کتابی که همراه دارد، [[مأمور]] شده است که با [[کشتار]] [[رفتار]] کند و از کسی [[توبه]] نپذیرد. وای بر کسی که با او [[دشمنی]] کند و به ستیز برخیزد! <ref> نعمانی، الغیبة، ص ۳۳۴، ح ۱۴</ref>
##[[امام صادق]]{{ع}} نیز فرمود: "همانا [[امام مهدی|قائم]] ما [[اهل بیت]]، آن‏گاه که [[قیام]] فرماید [[لباس]] [[علی]] را بر تن خواهد کرد و بر [[سیره]] او عمل خواهد نمود"<ref>{{متن حدیث|أَنَ‏ قَائِمَنَا أَهْلَ‏ الْبَيْتِ‏ إِذَا قَامَ‏ لَبِسَ ثِيَابَ عَلِيٍّ {{ع}} وَ سَارَ بِسِيرَةِ عَلِيٍّ {{ع}}‏‏‏}}، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۴۱۱، ح ۴؛ ج ۶، ص ۴۴۴، ح ۱۵.</ref>.  
*از [[امام صادق]]{{ع}} پرسیدند: "آیا [[سیره]] [[امام مهدی|قائم]]، بر خلاف [[سیره]] و روش [[امام علی]] است؟ حضرت فرمود: بلی؛ به سبب آن‏که [[حضرت علی]] سیره‌‏اش از روی منّت و گذشت بود؛ چون می‌‏دانست شیعیانش زود مغلوب خواهند شد؛ اما [[امام مهدی|قائم]] چون [[قیام]] کند، با [[شمشیر]] و اسیر گرفتن است؛ چون می‌‏داند شیعیانش هرگز مغلوب نخواهند شد"<ref> محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۵، ص ۳۳، ح ۴؛ شیخ طوسی، تهذیب، ج ۶، ص ۱۵۴؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۴۹؛ برقی، المحاسن، ج ۲، ص ۳۹، ح ۱۱۲۶</ref>.
#دسته دوم، [[روایات]] فراوانی است که حاکی از تفاوت [[سیره]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}}‏ با [[سیره]] [[پیامبر اکرم]]{{صل}} و [[امامان]]{{عم}} است.
*اگرچه برخی در [[سند]] و یا [[دلالت روایات]] از این دست خدشه‌‏هایی وارد کرده‌‏اند، اما آنچه مسلم است این است که آن حضرت، هرگز با [[دشمنان]] [[خداوند]] سر [[سازش]] نخواهد داشت و با آنان به شدت برخورد خواهد کرد.
##[[زراره]] از [[امام باقر]]{{ع}} پرسید: آیا او همچون [[پیامبر خاتم|محمد]]{{صل}} [[رفتار]] می‌‏کند؟ حضرت فرمود: هرگز! هرگز! ای [[زراره]]! [[رفتار]] او را پیش نمی‏‌گیرد. عرض کردم: فدایت شوم! برای چه؟ فرمود: همانا [[رسول خدا]]{{صل}} در [[امت]] خود، چنان [[رفتار]] می‏‌کرد که توأم با [[بخشش]] بود و دل‏های [[مردم]] را به خود جذب می‌‏کرد؛ ولی [[رفتار]] [[قائم]] به سبب [[ستم]] فراوانی که [[جهان]] را فراگرفته‏ با [[خشونت]] و [[کشتار]] است؛ زیرا در کتابی که همراه دارد، [[مأمور]] شده است با [[کشتار]] [[رفتار]] کند و از کسی [[توبه]] نپذیرد. وای بر کسی که با او [[دشمنی]] کند و به ستیز برخیزد!<ref>نعمانی، الغیبة، ص ۳۳۴، ح ۱۴.</ref>.
*با توجه به این‏که تا [[زمان ظهور]]، بسیاری از حقایق تابناک [[اسلام]] دچار پیرایه و [[خرافات]] شده است، وقتی آن حضرت [[حقیقت اسلام]] را اظهار می‏‌کند، عده فراوانی گمان می‌‏کنند آن حضرت [[دین]] جدیدی آورده است.
##از [[امام صادق]]{{ع}} پرسیدند: "آیا [[سیره]] [[امام مهدی|قائم]]، بر خلاف [[سیره]] و روش [[امام علی]] {{ع}} است؟ حضرت فرمود: بلی؛ به سبب آنکه [[حضرت علی]] سیره‌‏اش از روی منّت و گذشت بود؛ چون می‌‏دانست شیعیانش زود مغلوب خواهند شد؛ اما [[امام مهدی|قائم]] چون [[قیام]] کند، با [[شمشیر]] و اسیر گرفتن است؛ چون می‌‏داند شیعیانش هرگز مغلوب نخواهند شد"<ref>{{متن حدیث|سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ لَسِيرَةُ عَلِيٍّ ع فِي أَهْلِ الْبَصْرَةِ كَانَتْ خَيْراً لِشِيعَتِهِ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَيْهِ الشَّمْسُ إِنَّهُ عَلِمَ أَنَّ لِلْقَوْمِ دَوْلَةً فَلَوْ سَبَاهُمْ لَسُبِيَتْ شِيعَتُهُ قُلْتُ فَأَخْبِرْنِي عَنِ الْقَائِمِ ع يَسِيرُ بِسِيرَتِهِ قَالَ لَا إِنَّ عَلِيّاً ص سَارَ فِيهِمْ بِالْمَنِّ لِلْعِلْمِ مِنْ دَوْلَتِهِمْ وَ إِنَّ الْقَائِمَ عَجَّلَ اللَّهُ فَرَجَهُ يَسِيرُ فِيهِمْ بِخِلَافِ تِلْكَ السِّيرَةِ لِأَنَّهُ لَا دَوْلَةَ لَهُمْ}}؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۵، ص ۳۳، ح ۴؛ شیخ طوسی، تهذیب، ج ۶، ص ۱۵۴؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۴۹؛ برقی، المحاسن، ج ۲، ص ۳۹، ح ۱۱۲۶.</ref>.
*این در حالی است که آن حضرت، فقط [[دین]] [[راستین]] را اقامه می‌‏کند<ref>ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۵۳۶، ح ۲</ref>.
 
*بنابراین اگر روش آن حضرت با [[امیر مؤمنان]]{{ع}} تفاوت کند، تنها به سبب شرایطی است که در آن [[حکومت جهانی]] فراهم می‌‏آید و این شرائط، به دلایلی برای دیگران فراهم نشده بود<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۶۳ - ۲۶۵.</ref>.
اگرچه برخی در [[سند]] و یا [[دلالت روایات]] این دست خدشه‌‏هایی وارد کرده‌‏اند، اما آنچه مسلم است این است که آن حضرت، هرگز با [[دشمنان]] [[خداوند]] سر [[سازش]] نخواهد داشت و با آنان به شدت برخورد خواهد کرد.
 
با توجه به اینکه تا [[زمان ظهور]]، بسیاری از حقایق تابناک [[اسلام]] دچار پیرایه و [[خرافات]] شده است، وقتی آن حضرت [[حقیقت اسلام]] را اظهار می‏‌کند، عده فراوانی گمان می‌‏کنند آن حضرت [[دین]] جدیدی آورده است. این در حالی است که آن حضرت، فقط [[دین]] [[راستین]] را اقامه می‌‏کند<ref>ر.ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۵۳۶، ح ۲</ref>.
 
بنابراین اگر روش آن حضرت با [[امیر مؤمنان]]{{ع}} تفاوت کند، تنها به سبب شرایطی است که در آن [[حکومت جهانی]] فراهم می‌‏آید و این شرائط، به دلایلی برای دیگران فراهم نشده بود<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۲۶۳ - ۲۶۵.</ref>.


== پرسش‌های وابسته ==
== پرسش‌های وابسته ==

نسخهٔ ‏۲۹ ژانویهٔ ۲۰۲۲، ساعت ۱۶:۰۵

اين مدخل از زیرشاخه‌های بحث سیره و مرتبط با حکومت است. "سیره حکومتی امام مهدی" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

مقدمه

سیره حکومتی حضرت مهدی(ع)‏ به طور دقیق همان سیره حکومتی پیامبر اکرم(ص)، امام علی(ع) و دیگر امامان(ع) است. البته نباید از نگاه دور داشت که پیامبر(ص) و امامان(ع) به دلیل محدودیت‌‏ها و موانع تحمیل ‏شده فراوانی، نتوانستند آنچه را در نظر داشتند، پیاده کنند.

از سخنان نورانی معصومان(ع) استفاده می‌‏شود تمام محدودیت‌‏ها و موانع، از سر راه امام مهدی(ع) برداشته می‌‏شود و آن حضرت، سیره معصومان(ع) را تحقق خواهد بخشید.

در این‏ باره دو دسته روایت وجود دارد:

  1. دسته‌‏ای که می‌‏فرماید سیره آن حضرت، همان سیره و روش پیامبر(ص) و امامان(ع) است. این روایات، ناظر بر روش ایشان در امور اجرایی است.
    1. امام باقر(ع) فرمود: "آنچه از بدعت و پیرایه‏ پیش از او بوده است، از اساس ویران خواهد کرد؛ چنان‏که رسول خدا(ص) عمل کرد و او اسلام را از نو آغاز خواهد فرمود"[۱].
    2. امام صادق(ع) نیز فرمود: "همانا قائم ما اهل بیت، آن‏گاه که قیام فرماید لباس علی را بر تن خواهد کرد و بر سیره او عمل خواهد نمود"[۲].
  2. دسته دوم، روایات فراوانی است که حاکی از تفاوت سیره حضرت مهدی(ع)‏ با سیره پیامبر اکرم(ص) و امامان(ع) است.
    1. زراره از امام باقر(ع) پرسید: آیا او همچون محمد(ص) رفتار می‌‏کند؟ حضرت فرمود: هرگز! هرگز! ای زراره! رفتار او را پیش نمی‏‌گیرد. عرض کردم: فدایت شوم! برای چه؟ فرمود: همانا رسول خدا(ص) در امت خود، چنان رفتار می‏‌کرد که توأم با بخشش بود و دل‏های مردم را به خود جذب می‌‏کرد؛ ولی رفتار قائم به سبب ستم فراوانی که جهان را فراگرفته‏ با خشونت و کشتار است؛ زیرا در کتابی که همراه دارد، مأمور شده است با کشتار رفتار کند و از کسی توبه نپذیرد. وای بر کسی که با او دشمنی کند و به ستیز برخیزد![۳].
    2. از امام صادق(ع) پرسیدند: "آیا سیره قائم، بر خلاف سیره و روش امام علی (ع) است؟ حضرت فرمود: بلی؛ به سبب آنکه حضرت علی سیره‌‏اش از روی منّت و گذشت بود؛ چون می‌‏دانست شیعیانش زود مغلوب خواهند شد؛ اما قائم چون قیام کند، با شمشیر و اسیر گرفتن است؛ چون می‌‏داند شیعیانش هرگز مغلوب نخواهند شد"[۴].

اگرچه برخی در سند و یا دلالت روایات این دست خدشه‌‏هایی وارد کرده‌‏اند، اما آنچه مسلم است این است که آن حضرت، هرگز با دشمنان خداوند سر سازش نخواهد داشت و با آنان به شدت برخورد خواهد کرد.

با توجه به اینکه تا زمان ظهور، بسیاری از حقایق تابناک اسلام دچار پیرایه و خرافات شده است، وقتی آن حضرت حقیقت اسلام را اظهار می‏‌کند، عده فراوانی گمان می‌‏کنند آن حضرت دین جدیدی آورده است. این در حالی است که آن حضرت، فقط دین راستین را اقامه می‌‏کند[۵].

بنابراین اگر روش آن حضرت با امیر مؤمنان(ع) تفاوت کند، تنها به سبب شرایطی است که در آن حکومت جهانی فراهم می‌‏آید و این شرائط، به دلایلی برای دیگران فراهم نشده بود[۶].

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

  1. «يَهْدِمُ‏ مَا قَبْلَهُ‏ كَمَا صَنَعَ‏ رَسُولُ اللَّهِ (ص) وَ يَسْتَأْنِفُ الْإِسْلَامَ جَدِيداً»، نعمانی، الغیبة، ص ۳۳۵، ح ۱۷؛ ر. ک: شیخ طوسی، تهذیب، ج ۶، ص ۱۵۴؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص ۲۶۵.
  2. «أَنَ‏ قَائِمَنَا أَهْلَ‏ الْبَيْتِ‏ إِذَا قَامَ‏ لَبِسَ ثِيَابَ عَلِيٍّ (ع) وَ سَارَ بِسِيرَةِ عَلِيٍّ (ع)‏‏‏»، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۴۱۱، ح ۴؛ ج ۶، ص ۴۴۴، ح ۱۵.
  3. نعمانی، الغیبة، ص ۳۳۴، ح ۱۴.
  4. «سَمِعْتُ أَبَا عَبْدِ اللَّهِ ع يَقُولُ لَسِيرَةُ عَلِيٍّ ع فِي أَهْلِ الْبَصْرَةِ كَانَتْ خَيْراً لِشِيعَتِهِ مِمَّا طَلَعَتْ عَلَيْهِ الشَّمْسُ إِنَّهُ عَلِمَ أَنَّ لِلْقَوْمِ دَوْلَةً فَلَوْ سَبَاهُمْ لَسُبِيَتْ شِيعَتُهُ قُلْتُ فَأَخْبِرْنِي عَنِ الْقَائِمِ ع يَسِيرُ بِسِيرَتِهِ قَالَ لَا إِنَّ عَلِيّاً ص سَارَ فِيهِمْ بِالْمَنِّ لِلْعِلْمِ مِنْ دَوْلَتِهِمْ وَ إِنَّ الْقَائِمَ عَجَّلَ اللَّهُ فَرَجَهُ يَسِيرُ فِيهِمْ بِخِلَافِ تِلْكَ السِّيرَةِ لِأَنَّهُ لَا دَوْلَةَ لَهُمْ»؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۵، ص ۳۳، ح ۴؛ شیخ طوسی، تهذیب، ج ۶، ص ۱۵۴؛ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، ص ۱۴۹؛ برقی، المحاسن، ج ۲، ص ۳۹، ح ۱۱۲۶.
  5. ر.ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۵۳۶، ح ۲
  6. سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۲۶۳ - ۲۶۵.