حجر الاسود

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

اين مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:

حجر الاسود در قرآن | حجر الاسود در حدیث | حجر الاسود در نهج البلاغه | حجر الاسود در معارف دعا و زیارات | حجر الاسود در معارف مهدویت

در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل حجر الاسود (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

اهمیت حجرالاسود

حجرا‌لاسود از بخش‌‏های مهم مسجد الحرام و بر رکن جنوب شرقی کعبه منصوب است و سنگی آسمانی و بیضی شکل و سیاه‌‌رنگ است که بوسیدن و لمس آن مستحب بوده و واجب است طواف از محا‌زی آن آغاز و به همان‌‌جا ختم شود. این سنگ به همراه حضرت آدم(ع) از بهشت به زمین آمد و در طوفان نوح به زیر خاک رفت و حضرت ابراهیم(ع) آن را بیرون آورد و همواره در طول تاریخ به ویژه در تاریخ صدر اسلام از ارزش و اعتبار ویژه‌‏ای برخوردار بوده است^[۱]. در روایتی از رسول خدا(ص) آمده است: «حجر الاسود دست خدا بر روی زمین است و کسی که به آن دست می‌‌کشد، با خدا پیمان می‌‌بندد». در روایات آمده است هنگام ظهور حضرت مهدی (ع)، آن جناب در مسجد الحرام ظاهر می‌‌شود و نزدیک حجر الاسود رفته و حجر الاسود به شکل پرنده‌هایی سفید رنگ درمی‌‌آید و با آن حضرت بیعت می‌‌کنند. سپس سایر یاران حضرت با ایشان بیعت نموده و حجر الاسود شاهد بیعت آنان خواهد بود^[۲].
یکی از خصوصیات این سنگ آن است که هرگاه از جای خود برداشته شود کسی جز پیامبران الهی یا اوصیای ایشان قادر به نصب آن سنگ در جای خود نخواهد بود و اگر شخص دیگری آن را نصب کند در جای خود قرار نمی‌گیرد و به زمین می‌‌افتد. این واقعه در زمان غیبت نیز اتفاق افتاده که مربوط به حملۀ قرامطه به مکه و به سرقت بردن سنگ حجر الاسود و نصب آن در مسجد کوفه می‌‌شود، بنا به گفتۀ راوی هرکسی آن را برمی‌داشت و می‌‌خواست در محل خود بگذارد کمی به خود می‌لرزید و دوباره می‌افتاد، همه متحیر مانده و نمی‌دانستند چه باید بکنند؟ تا اینکه جوانی گندم‌‌گون که چهرۀ زیبایی داشته جلو آمده و سنگ را در محل خود قرار می‌‌دهد و سنگ بدون هیچ لرزشی بر جای خود می‌‌ایستد گویی هیچ‌گاه نیفتاده بود^[۳].^[۴]

حجرالاسود در زمان ظهور

برخی از روایات دلالت بر اهمیت و جایگاه حجرالاسود در عصر ظهور حضرت مهدی(ع)‏ دارند که عبارت‌اند از:

امام باقر(ع) فرمودند: «به خدا سوگند! گویا می‌‏بینم قائم پشت خود را به حجر الاسود تکیه داده از خداوند سبحانه و تعالی می‌‏خواهد به حق خود برسد آن‌‏گاه قائم می‌‏فرماید: ای مردم! هر کس در‌بارۀ حضرت آدم با من احتجاج کند بداند من از او به آدم برترم و آن کس که در رابطه با شخصیت نوح با من احتجاج کند من بر او به نوح مقدم هستم و هر کس بخواهد دربارۀ ابراهیم با من مجادله کند من از او به ابراهیم برتری دارم و اگر کسی بخواهد با شخصیت محمد (ص) با من محاجه کند به طور مسلم من به حضرت محمد از او اولی هستم و هرکس بخواهد در قرآن با من مجادله نماید من از همه اولی به قرآن خداوند هستم»^[۵].^[۶]
از امام صادق(ع) روایت شده مابین رکن یمانی و حجر الاسود، هفتاد پیغمبر مدفون‌‌اند که همه از گرسنگی و سختی از دنیا رفته‌اند^[۷].
امام باقر(ع) فرمودند: «سه سنگ از بهشت آمده: حجر الاسود، سنگ مقام ابراهیم و سنگ بنی اسرائیل»^[۸].
عبدالله بن صالح می‌گوید: حضرت بقیة الله(ع) را در مقابل حجر الاسود دیدم که مردم به طرف حجر الاسود هجوم می‌بردند و ایشان می‌فرمودند: «به این مأمور نیستند»^[۹].
امام صادق(ع) فرمودند: «نخستین چیزی که از عدالت قائم(ع) ظاهر می‌شود این است که منادی اعلام می‌کند آنان که طواف مستحبّی می‌کنند مطاف و حجرالاسود را برای کسانی که طواف واجب می‌کنند خالی کنند»^[۱۰].^[۱۱]

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:

↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۷۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص۲۱۷؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۶۵.
↑ ر.ک: حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص۲۱۷.
↑ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۵۸ ـ ۵۹.
↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۷۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص۲۱۷.
↑ «وَ اللَّهِ لَکَأَنِّی أَنْظُرُ إِلَی الْقَائِمِ(ع) وَ قَدْ أَسْنَدَ ظَهْرَهُ‏ إِلَی‏ الْحَجَرِ ثُمَ‏ یَنْشُدُ اللَّهَ‏ حَقَّهُ‏ ثُمَّ یَقُولُ: یَا أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی اللَّهِ فَأَنَا أَوْلَی بِاللَّهِ، أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی آدَمَ فَأَنَا أَوْلَی بِآدَمَ، أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی نُوحٍ فَأَنَا أَوْلَی بِنُوحٍ، أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی إِبْرَاهِیمَ فَأَنَا أَوْلَی بِإِبْرَاهِیمَ، أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی مُوسَی»؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۱۸۱؛ تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۵۶؛ تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۰۴.
↑ ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۶۵.
↑ «دُفِنَ مَا بَیْنَ الرُّکْنِ الْیَمَانِیِّ وَ الْحَجَرِ الْأَسْوَدِ سَبْعُونَ نَبِیّاً أَمَاتَهُمُ اللَّهُ جُوعاً وَ ضُرّا»؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۱۴، ص ۴۶۴.
↑ ر.ک: معارف و معاریف، ج ۴، ص ۴۰۵.
↑ «أَنَّهُ رَآهُ عِنْدَ الْحَجَرِ الْأَسْوَدِ وَ النَّاسُ یَتَجَاذَبُونَ عَلَیْهِ وَ هُوَ یَقُولُ مَا بِهَذَا أُمِرُوا»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج ۱، ص ۳۳۱؛ غیبة طوسی، ص ۱۶۲.
↑ «أَوَّلُ مَا یُظْهِرُ الْقَائِمُ مِنَ الْعَدْلِ أَنْ یُنَادِیَ مُنَادِیهِ أَنْ یُسَلِّمَ صَاحِبُ النَّافِلَةِ لِصَاحِبِ الْفَرِیضَةِ الْحَجَرَ الْأَسْوَدَ وَ الطَّوَاف»؛‏ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۴؛ الزام الناصب، ص ۲۲۳.
↑ ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۷۱.

[1] ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۷۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص۲۱۷؛ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۶۵.

[2] ر.ک: حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص۲۱۷.

[3] مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۵۸ ـ ۵۹.

[4] ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۷۱؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامۀ آخرالزمان، ص۲۱۷.

[5] «وَ اللَّهِ لَکَأَنِّی أَنْظُرُ إِلَی الْقَائِمِ(ع) وَ قَدْ أَسْنَدَ ظَهْرَهُ‏ إِلَی‏ الْحَجَرِ ثُمَ‏ یَنْشُدُ اللَّهَ‏ حَقَّهُ‏ ثُمَّ یَقُولُ: یَا أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی اللَّهِ فَأَنَا أَوْلَی بِاللَّهِ، أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی آدَمَ فَأَنَا أَوْلَی بِآدَمَ، أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی نُوحٍ فَأَنَا أَوْلَی بِنُوحٍ، أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی إِبْرَاهِیمَ فَأَنَا أَوْلَی بِإِبْرَاهِیمَ، أَیُّهَا النَّاسُ مَنْ یُحَاجَّنِی فِی مُوسَی»؛ نعمانی، محمد بن ابراهیم، الغیبة، ص ۱۸۱؛ تفسیر عیاشی، ج ۲، ص ۵۶؛ تفسیر قمی، ج ۲، ص ۲۰۴.

[6] ر.ک: سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامۀ مهدویت، ص۱۶۵.

[7] «دُفِنَ مَا بَیْنَ الرُّکْنِ الْیَمَانِیِّ وَ الْحَجَرِ الْأَسْوَدِ سَبْعُونَ نَبِیّاً أَمَاتَهُمُ اللَّهُ جُوعاً وَ ضُرّا»؛ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۱۴، ص ۴۶۴.

[8] ر.ک: معارف و معاریف، ج ۴، ص ۴۰۵.

[9] «أَنَّهُ رَآهُ عِنْدَ الْحَجَرِ الْأَسْوَدِ وَ النَّاسُ یَتَجَاذَبُونَ عَلَیْهِ وَ هُوَ یَقُولُ مَا بِهَذَا أُمِرُوا»؛ کلینی، محمد بن یعقوب، اصول کافی، ج ۱، ص ۳۳۱؛ غیبة طوسی، ص ۱۶۲.

[10] «أَوَّلُ مَا یُظْهِرُ الْقَائِمُ مِنَ الْعَدْلِ أَنْ یُنَادِیَ مُنَادِیهِ أَنْ یُسَلِّمَ صَاحِبُ النَّافِلَةِ لِصَاحِبِ الْفَرِیضَةِ الْحَجَرَ الْأَسْوَدَ وَ الطَّوَاف»؛‏ مجلسی، محمد باقر، بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۴؛ الزام الناصب، ص ۲۲۳.

[11] ر.ک: تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص ۲۷۱.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]