مادر امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (جایگزینی متن - '{{خرد}} {{مهدویت}} <div style="padding: 0.0em 0em 0.0em;"> : <div style="background-color: rgb(252, 252, 233); text-align:center; font-size: 85%; font-weight: normal;">این مدخل مرتبط با مباحث پی...)
جز (جایگزینی متن - '<ref>مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص' به '<ref>تونه‌ای، مجتبی، [[موعودنامه (کتا...)
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۴: خط ۳۴:
*اما مشهورترین نام او "[[نرجس]]" و معروف‌ترین کنیه‌اش "[[ام محمد]]" است. هرکدام از نام‌های آن بانوی بزرگوار، بُعدی از شخصیت والای او را بیان می‌کند. [[نرجس]] نام گلی عطرآگین است. "خمط‍‌" نوعی درخت میوه است که [[قرآن]] نیز آن را به کار برده است<ref>سوره سبا، ۱۶.</ref>. "[[سوسن]]" نوعی گل خوشبو و معطر و پرفایده است که در کتاب‌های طب نیز آمده است. "[[صیقل]]" به مفهوم پدیده نورانی و پرجلوه و نرم است. به‌هرحال هیچ مانعی ندارد که یک [[زن]] باشخصیت، دارای نام‌های متعددی باشد و هرکدام از آن‌ها در مورد او به تناسب به کار رود. در مورد نرجس‌خاتون، چه بسا که این نام‌های متعدد، براساس [[مصالح]] [[سیاسی]] و اجتماعی بوده که برای ما ناشناخته مانده است<ref>امام مهدی {{ع}} از ولادت تا ظهور، سید محمد کاظم قزوینی، ص ۱۷۲.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۶۰۷.</ref>.
*اما مشهورترین نام او "[[نرجس]]" و معروف‌ترین کنیه‌اش "[[ام محمد]]" است. هرکدام از نام‌های آن بانوی بزرگوار، بُعدی از شخصیت والای او را بیان می‌کند. [[نرجس]] نام گلی عطرآگین است. "خمط‍‌" نوعی درخت میوه است که [[قرآن]] نیز آن را به کار برده است<ref>سوره سبا، ۱۶.</ref>. "[[سوسن]]" نوعی گل خوشبو و معطر و پرفایده است که در کتاب‌های طب نیز آمده است. "[[صیقل]]" به مفهوم پدیده نورانی و پرجلوه و نرم است. به‌هرحال هیچ مانعی ندارد که یک [[زن]] باشخصیت، دارای نام‌های متعددی باشد و هرکدام از آن‌ها در مورد او به تناسب به کار رود. در مورد نرجس‌خاتون، چه بسا که این نام‌های متعدد، براساس [[مصالح]] [[سیاسی]] و اجتماعی بوده که برای ما ناشناخته مانده است<ref>امام مهدی {{ع}} از ولادت تا ظهور، سید محمد کاظم قزوینی، ص ۱۷۲.</ref><ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۶۰۷.</ref>.
==ملیکه در موعودنامه==
==ملیکه در موعودنامه==
*به‌معنای ملکه و شهربانو، و [[نامه]] و [[صحیفه]] آمده<ref>معارف و معاریف، ج ۹، ص ۶۰۵.</ref>، و نام رومی مادر [[امام زمان]] {{ع}} است. او کنیزی رومی بود که توسط‍‌ [[بشر بن سلیمان]] از طرف [[امام هادی]] {{ع}} خریداری شد<ref>[[مجتبی تونه‌ای|مجتبی تونه‌ای]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۶۹۶.</ref>.
*به‌معنای ملکه و شهربانو، و [[نامه]] و [[صحیفه]] آمده<ref>معارف و معاریف، ج ۹، ص ۶۰۵.</ref>، و نام رومی مادر [[امام زمان]] {{ع}} است. او کنیزی رومی بود که توسط‍‌ [[بشر بن سلیمان]] از طرف [[امام هادی]] {{ع}} خریداری شد<ref>[[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص:۶۹۶.</ref>.
==نرجس در موعودنامه==
==نرجس در موعودنامه==
*[[نرجس خاتون]]، همسر [[امام حسن عسکری]] {{ع}} و مادر بزرگوار [[امام زمان]] {{ع}}، [[ملیکه]] [[رومیه]] بود که "[[سوسن]]" و "[[صیقل]]" و "[[ریحانه]]" نیز نامیده می‌شد. از طرف پدر، دختر "یشوعا" پسر [[قیصر روم]] شرقی و از طرف مادر، نسل [[شمعون]] از [[یاران]] [[حضرت عیسی]] [[مسیح]] {{ع}} و وصی‌ او به شمار می‌رفت. او با این‌که در کاخ زندگی می‌کرد، آن‌چنان [[پاک]] و باعفت بود که گویی شباهت به [[خانواده]] خود ندارد و از حیث [[رفتار]] و [[اخلاق]] به [[خانواده]] مادری کشیده، و زندگی‌اش همچون زندگی [[شمعون]] و [[عیسی]] و [[مریم]] {{س}}، سرشار از [[صفا]] و [[معنویت]] و [[پاکی]] بود<ref>سیمای آفتاب، حبیب الله طاهری، ص ۶۱.</ref>. از این‌رو [[دوست]] داشت با یک [[خانواده]] [[پاک]] و [[خداپرست]] وصلت کند و [[خداوند]] او را در این امر کمک کرد و او به طور غیرعادی و تعجب‌آور، خود را به [[امام حسن عسکری]] {{ع}} رساند. هنگامی که [[نرجس خاتون]] وارد خانه [[امام هادی]] {{ع}} شد، [[امام]] او را به خواهرش [[حکیمه خاتون]] سپرد تا [[احکام]] و [[دستورات اسلام]] را به او بیاموزد. [[حکیمه خاتون]] با این‌که خود از بزرگان بانوان [[خاندان]] [[امامت]] و [[رسالت]] بود، او را سیده [[خانواده]] خود<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲.</ref> و خود را خدمتگزار او خطاب می‌کرد<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۲.</ref>.
*[[نرجس خاتون]]، همسر [[امام حسن عسکری]] {{ع}} و مادر بزرگوار [[امام زمان]] {{ع}}، [[ملیکه]] [[رومیه]] بود که "[[سوسن]]" و "[[صیقل]]" و "[[ریحانه]]" نیز نامیده می‌شد. از طرف پدر، دختر "یشوعا" پسر [[قیصر روم]] شرقی و از طرف مادر، نسل [[شمعون]] از [[یاران]] [[حضرت عیسی]] [[مسیح]] {{ع}} و وصی‌ او به شمار می‌رفت. او با این‌که در کاخ زندگی می‌کرد، آن‌چنان [[پاک]] و باعفت بود که گویی شباهت به [[خانواده]] خود ندارد و از حیث [[رفتار]] و [[اخلاق]] به [[خانواده]] مادری کشیده، و زندگی‌اش همچون زندگی [[شمعون]] و [[عیسی]] و [[مریم]] {{س}}، سرشار از [[صفا]] و [[معنویت]] و [[پاکی]] بود<ref>سیمای آفتاب، حبیب الله طاهری، ص ۶۱.</ref>. از این‌رو [[دوست]] داشت با یک [[خانواده]] [[پاک]] و [[خداپرست]] وصلت کند و [[خداوند]] او را در این امر کمک کرد و او به طور غیرعادی و تعجب‌آور، خود را به [[امام حسن عسکری]] {{ع}} رساند. هنگامی که [[نرجس خاتون]] وارد خانه [[امام هادی]] {{ع}} شد، [[امام]] او را به خواهرش [[حکیمه خاتون]] سپرد تا [[احکام]] و [[دستورات اسلام]] را به او بیاموزد. [[حکیمه خاتون]] با این‌که خود از بزرگان بانوان [[خاندان]] [[امامت]] و [[رسالت]] بود، او را سیده [[خانواده]] خود<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲.</ref> و خود را خدمتگزار او خطاب می‌کرد<ref>بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۲.</ref>.

نسخهٔ ‏۱۸ ژوئن ۲۰۱۹، ساعت ۱۶:۳۵

متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.


مقدمه

  • در کانون خانواده امام عسکری(ع)، آن بانوی گرامی را به نام‏‌های مختلفی از قبیل نرجس، سوسن، صقیل "یا صیقل"، حدیثه، حکیمه، ملیکه، ریحانه و خمط صدا می‏‌زدند.
  • از دیدگاه یکی از پژوهشگران، سبب تعدد نام‏‌های آن بانو، علاقه و محبت فراوان مالک او به وی بوده است که باعث شده بود با بهترین اسم‏ها و زیباترین نام‌‏ها، او را صدا بزند؛ از این‌‏رو تمام نام‌‏های آن بانو، از اسامی گل‏ها و شکوفه‌‏ها است؛ چون مردم، این نام‌‏های مختلف را شنیده بودند، می‌‏پنداشتند همه این‏ها نام‏‌های آن بانوی بزرگوار است.
  • دیگر آن‏که این بانوی گرامی، پس از اینکه وارد کانون خانواده امام(ع) شد، خط مشی و مسیر دیگری- بر خلاف سایر کنیزان- داشت؛ زیرا او مادر حضرت مهدی(ع)‏ بود. او، فشار و ظلم ستمگران و حکومت‌‏ها را می‌‏دید و می‌‏دانست مدتی باید در زندان به سر برد. او می‌‏دانست باید برای حفظ خود و فرزند گرامی‏اش، نقشه‌‏هایی بیندیشد، تا حاکمان وقت، ندانند صاحب کدام نام را باید زندانی کنند و حامل نور مهدی(ع) کدام است. بر این اساس، هرروز نامی تازه‏ برای خود می‏‌نهاد و در خانواده امام(ع) او را به این نام‏‌ها می‏‌خواندند، تا دشمنان خیال کنند این نام‌‏های مختلف، مربوط به چند نفر است و نفهمند همه مربوط به یک نفر است[۱].
  • از سرگذشت مادر حضرت مهدی(ع)‏ سخن صریح و روشنی در دست نیست؛ اما طبق قول مشهور که از برخی روایات به دست می‏‌آید، آن بانو، کنیزی بود که در جنگ اسیر شد و پس از آن، به خانواده گرامی امام عسکری(ع) پیوست.
  • در مجموع می‌‏توان روایات مربوط به مادر حضرت مهدی(ع)‏ را به چهار دسته تقسیم کرد:
  1. روایاتی که آن بانوی بزرگوار را شاهزاده‌‏ای رومی معرفی کرده است؛
  2. روایاتی که آن بانوی بزرگ را تربیت ‏شده خانه حکیمه خاتون دانسته است؛
  3. روایتی که علاوه‏ بر تربیت وی، ولادت آن بانوی بزرگ را نیز در خانه حکیمه ذکر کرده است[۲]؛
  4. روایاتی که مادر حضرت مهدی(ع)‏ را بانویی سیاه‌‏پوست دانسته است.
  1. آن بانوی شریف، کنیز بوده است؛
  2. او در خانه حکیمه خاتون، دختر امام جواد(ع) بوده است؛
  3. حکیمه خاتون در موضوع ازدواج امام عسکری(ع)، از این کنیز سخن به میان آورده است.

صیقل رد موعودنامه

  • یکی از نام‌هایی است که نرجس خاتون -مادر حضرت- به آن خوانده می‌شده[۲۰]. همچنین "صیقل" کنیزی بود که وقتی معتمد عباسی دستور داد به جست‌وجوی خانه امام حسن عسکری (ع) و خانه همسایگان پس از شهادت امام بپردازند، این کنیز به خاطر حفظ‍‌ جان امام زمان (ع) ادعای بارداری کرد. لذا او را دستگیر کردند و به مدت دو سال نگاه داشتند، تا آن‌که به باردار نبودن وی مطمئن شده و او را رها ساختند[۲۱]. برخی منابع "صقیل" ذکر کرده‌اند و صقیل، به مفهوم پدیده نورانی و پرجلوه و نرم است[۲۲][۲۳].

مادر امام مهدی در موعودنامه

  • نرجس‌خاتون، مادر بزرگوار امام زمان (ع) است. پیشوایان و ائمه (ع) از او به‌عنوان "شایسته‌ترین کنیزان"، "بهترین زنان" و یا "سرور زنان" یاد کرده‌اند. محدثین و مورخین، نام‌های متعددی برای آن بانو ذکر کرده‌اند. از آن جمله، سوسن، سبیکه، مریم، صیقل، صقیل، حدیثه، حکیمه، ملیکه، ریحانه و خمط‍‌ است[۲۴].
  • اما مشهورترین نام او "نرجس" و معروف‌ترین کنیه‌اش "ام محمد" است. هرکدام از نام‌های آن بانوی بزرگوار، بُعدی از شخصیت والای او را بیان می‌کند. نرجس نام گلی عطرآگین است. "خمط‍‌" نوعی درخت میوه است که قرآن نیز آن را به کار برده است[۲۵]. "سوسن" نوعی گل خوشبو و معطر و پرفایده است که در کتاب‌های طب نیز آمده است. "صیقل" به مفهوم پدیده نورانی و پرجلوه و نرم است. به‌هرحال هیچ مانعی ندارد که یک زن باشخصیت، دارای نام‌های متعددی باشد و هرکدام از آن‌ها در مورد او به تناسب به کار رود. در مورد نرجس‌خاتون، چه بسا که این نام‌های متعدد، براساس مصالح سیاسی و اجتماعی بوده که برای ما ناشناخته مانده است[۲۶][۲۷].

ملیکه در موعودنامه

نرجس در موعودنامه

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ سید محمد صدر، پژوهشی در زندگی امام مهدی عجّل اللّه تعالی فرجه الشریف و نگرشی به غیبت صغرا، ص ۲۰۴ و ۲۰۵
  2. ↑ مسعودی، اثبات الوصیة، ص ۲۷۲
  3. ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۱، ح ۱
  4. ↑ محمد بن جریر طبری، دلائل الامامة، ص ۲۶۲
  5. ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۰۸، ح ۱۷۸
  6. ↑ ابن شهرآشوب، المناقب، ج ۴، ص ۴۴۰
  7. ↑ عبد الکریم نیلی، منتخب الانوار المضیئة، ص ۱۰۵
  8. ↑ محمّد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۶
  9. ↑ جاسم حسین، تاریخ سیاسی امام دوازدهم، ص ۱۱۵
  10. ↑ ر. ک: محمد بن جریر طبری، تاریخ الامم و الملوک، ج ۹، ص ۲۰۱؛ ابن اثیر، الکامل فی التاریخ، ج ۷، ص ۸۰، ۸۱، ۸۵، ۹۳؛ ابن کثیر، البدایة و النهایة، ج ۱۰، ص ۳۲۳، ۳۴۳، ۳۴۵، ۳۴۷؛ همچنین در مقدمه کتاب مهدی موعود(ع)، ص ۱۵۲ مطلب مستندی در رد کسانی که جنگ در آن دوران را منتفی دانسته‌‏اند، آورده است
  11. ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، باب ۴۲، ح ۲
  12. ↑ مسعودی، اثبات الوصیة، ص ۲۷۲
  13. ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۴۴
  14. ↑ قابل‏ توجه این‏که این روایت در غیبت نعمانی از یزید کناسی و در کمال الدین و تمام النعمة از ضریس کناسی نقل شده است
  15. ↑ ر. ک: نعمانی، الغیبة، ص ۱۶۳؛ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۲۹، باب ۳۲، ح ۱۲
  16. ↑ گفتنی است روایات فراوانی از سوی مدعیان مهدویّت و طرفداران آن‏ها در طول تاریخ، جعل شده و به امامان معصوم علیهم السّلام نسبت داده شده است
  17. ↑ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲۱۹، باب ۱۳
  18. ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۳۱، ح ۷
  19. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص: ۳۷۱ - ۳۷۵.
  20. ↑ امام مهدی (ع) از ولادت تا ظهور، سید محمد کاظم قزوینی، ص ۱۷۲.
  21. ↑ کمال الدین، ج ۲، ص ۴۷۶؛ حیات فکری سیاسی امامان شیعه، ص ۲۱۵.
  22. ↑ امام مهدی (ع) از ولادت تا ظهور، سید محمد کاظم قزوینی، ص ۱۷۲.
  23. ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص:۴۶۵.
  24. ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۶؛ کشف الغمه، ج ۳، ص ۲۶۵؛ منتخب الاثر، ص ۳۲۰.
  25. ↑ سوره سبا، ۱۶.
  26. ↑ امام مهدی (ع) از ولادت تا ظهور، سید محمد کاظم قزوینی، ص ۱۷۲.
  27. ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص:۶۰۷.
  28. ↑ معارف و معاریف، ج ۹، ص ۶۰۵.
  29. ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص:۶۹۶.
  30. ↑ سیمای آفتاب، حبیب الله طاهری، ص ۶۱.
  31. ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۲.
  32. ↑ بحار الانوار، ج ۵۱، ص ۱۲.
  33. ↑ امام مهدی (ع) از ولادت تا ظهور، سید محمد کاظم قزوینی، ص ۲۵۳.
  34. ↑ ریاحین الشریعه، ج ۳، ص ۲۵.
  35. ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص:۷۳۰.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=مادر_امام_مهدی&oldid=188199»