انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ (پرسش): تفاوت میان نسخه‌ها

از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
جز (جایگزینی متن - 'انقلاب مهدی' به 'انقلاب مهدی')
جز (جایگزینی متن - 'مبارزه با ظلم' به 'مبارزه با ظلم')
خط ۱۳۹: خط ۱۳۹:
[[پرونده:Pic2391.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[مهدی یوسفیان|یوسفیان]]]]
[[پرونده:Pic2391.jpg|بندانگشتی|100px|right|[[مهدی یوسفیان|یوسفیان]]]]
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] دکتر '''[[مهدی یوسفیان]]'''، در کتاب ''«[[شرایط ظهور (کتاب)|شرایط ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::[[حجت الاسلام و المسلمین]] دکتر '''[[مهدی یوسفیان]]'''، در کتاب ''«[[شرایط ظهور (کتاب)|شرایط ظهور]]»'' در این‌باره گفته است:
::::::«یکی دیگر از شرایط بسیار مهم برای تحقّّق و [[پیروزی]] یک [[قیام]] و [[انقلاب]]، پذیرش مردمی‌ است. باید [[مردم]] آن را بخواهند و بپذیرند و در غیر این صورت، اگر [[بهترین]] برنامه را [[برگزیده]] و شخص منتخب [[خداوند]] با یارانی بی‌نظیر و از [[جان]] گذشته بخواهند در [[جامعه]] پیاده کنند، ولی [[مردم]] آن را پذیرا نباشند، قطعاً به انجام نخواهد رسید. فاجعه خونبار [[کربلا]]، شاهدی بر این مدعا است. [[رهبر]] [[قیام]]، [[سید]] و سالار [[جوانان]] [[بهشت]] [[امام حسین]]{{ع}} بود و برنامه او، مبتنی بر [[وحی]] و [[قرآن]] و [[سیره]] [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی‌ اسلام]] پایه ریزی شده بود. یارانی همچون [[ابوالفضل]] العباس و [[حبیب بن مظاهر]] بر گرد او جمع شده بودند؛ ولی چون [[مردم]] آن را نپذیرفتند به [[پیروزی]] ظاهری و تشکیل [[حکومت]] در [[جامعه]] منتهی نشد (هر چند [[وظیفه الهی]] [[امام حسین]]{{ع}} حرکت و [[قیام]] بود و به [[برکت]] آن [[فداکاری]]، [[حقیقت]] [[دین اسلام]] میان [[مردم]] باقی ماند و نابود نشد). [[جایگاه]] بلند این شرط و اهمیت آن، بدان جهت است که [[خداوند]] [[انسان‌ها]] را آزاد آفرید و به آنان [[حق]] [[انتخاب]] داد و ایشان را بر سرنوشتشان مسلّط و [[حاکم]] کرد، تا [[سرنوشت]] خویش را آن گونه که می‌خواهند، رقم زنند و هر حرکت و چرخشی را که بخواهند، در مسیر [[زندگی]] خود ایجاد کنند: {{متن قرآن|لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِّن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لاَ يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ وَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوءًا فَلاَ مَرَدَّ لَهُ وَمَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَالٍ}}<ref> او را  از پیش رو و پشت سر فرشتگانی پیگیرند که به فرمان خداوند، نگهبان وی‌اند. بی‌گمان خداوند آنچه را که گروهی دارند دگرگون نمی‌کند (و از آنان نمی‌ستاند) مگر آنها آنچه را که در خویش دارند دگرگون سازند و چون خداوند برای گروهی بلایی بخواهد بازگشتی ندارد و آنان را در برابر وی سروری نیست؛ سوره رعد، آیه: ۱۱.</ref>. این تغییر و دگرگونی، می‌تواند به [[تباهی]] و [[هلاکت]] منتهی شود؛ همانند [[قوم]] ثمود. وقتی عده ای تصمیم به پی کردن شتر [[حضرت صالح]]{{ع}} گرفتند و شتر را کشتند، [[قوم]] نیز این کار را پسندید و با این عمل جهت گیری خود را مشخص کرد. اینان با این چرخش [[اجتماعی]] خود، [[انتخاب]] شومی‌ انجام دادند و [[سرنوشت]] [[بدی]] را که [[عذاب الهی]] بود، برای خود رقم زدند. نیز این دگرگونی می‌تواند به [[سعادت]] و نیک بختی بیانجامد و [[عاقبت]] خوشی را به ارمغان آورد؛ همانند [[قوم]] [[حضرت یونس|یونس]]{{ع}}. هرچند آنان در ابتدا با آن [[حضرت]] [[مخالفت]] کردند و دست رد به سینه وی زده و پیامبریش را [[انکار]] کردند و بدین سبب، [[عذاب الهی]] را برای خود خریدند ولی چون خود را در محاصره [[عذاب الهی]] دیدند؛ دست به [[توبه]] برداشتند و واقعاً با همه وجود به [[خدا]] [[رجوع]] کردند و با این [[انتخاب]] صحیح [[عذاب]] را از خود دور نموده و [[رحمت الهی]] را شامل حال خود کردند. به بیان دیگر، در [[جهان هستی]]، قوانین پایدار و [[سنّت]] های [[الهی]] [[حاکم]] است. با [[رجوع]] به [[قرآن]] به روشنی دیده می‌شود این [[سنّت]] ها در [[جوامع انسانی]] با چگونگی [[اختیار]] و [[انتخاب]] [[انسان]]، عجین و همراه است. برای مثال، یکی از [[سنت‌های الهی]]، کمک و [[یاری]] به [[انسان‌ها]] است. [[خداوند]]، این امداد رسانی و [[نصرت]] را به [[تلاش]] افراد و ایجاد زمینه مشروط کرده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ }}<ref>  ای مؤمنان! اگر (دین) خداوند را یاری کنید او نیز شما را یاری می‌کند و گام‌هایتان را استوار می‌دارد؛ سوره محمد: آیه: ۷.</ref>. از دیگر [[سنت‌های الهی]]، [[پاداش]] برابر [[میزان]] کار و فعالیت آدمی‌ است. [[آیات]] متعددی به این [[سنت الهی]] اشاره دارند؛ از جمله: {{متن قرآن|وَأَن لَّيْسَ لِلإِنسَانِ إِلاَّ مَا سَعَى}}<ref>  و اینکه آدمی را چیزی جز آنچه (برای آن) کوشیده است نخواهد بود؛ سوره نجم: آیه: ۳۹.</ref>؛ {{متن قرآن| وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ وَلَكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ }}<ref> و اگر مردم آن شهرها ایمان می‌آوردند و پرهیزگاری می‌ورزیدند بر آنان از آسمان و زمین برکت‌هایی می‌گشودیم اما (پیام ما را) دروغ شمردند بنابراین برای آنچه می‌کردند آنان را فرو گرفتیم؛ سوره اعراف، آیه: ۹۶.</ref>. اگر [[حکومت]] اسلامی‌ [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی‌ ]]{{صل}} در [[مدینه]] ایجاد شد، از آن جهت بود که [[مردم]] یثرب آن را خواستند و روزها [[انتظار]] مقدم [[مبارک]] [[پیامبر]] را کشیدند، تا آن یگانه دوران و [[رحمت]] واسعه [[الهی]]، [[شهر]] [[مدینه]] را به [[نور]] خود روشن کرد و [[حاکمیت]] [[الهی]] را اعلام نمود. اگر عطر [[عدالت]] [[حکومت علوی]] در فضای [[جامعه اسلامی]]، جانهای [[آدمیان]] را سرمست بوی خوش خود کرد بدان سبب بود که [[مردم]]، [[امام علی]](ع) را بر دیگران ترجیح دادند و [[ولایت]] و [[حاکمیت]] او را به [[جان]] خریدند و پس از [[قتل عثمان]]، به گرد خانه او اجتماع کردند و [[رهبری]] او را خواستار شدند. و اگر ما نیز به دنبال تحقّق [[حکومت مهدوی]] هستیم، تا در [[پناه]] آن، به بالاترین درجات رشد و کمال دست یابیم، باید او را بر دیگران ترجیح دهیم و با تمام وجود برای استقرار حکومتش [[تلاش]] کنیم. آری؛ باید خود بخواهیم. این [[کلام]] گلایه مانند آن عزیزی است که غربت و تنهایی و مشکلات [[مردم]]، سینه او را تنگ کرده و هر لحظه، [[منتظر]] خواست و [[دعوت]] [[مردم]] است:{{عربی|" وَ لَوْ أَنَّ أَشْيَاعَنَا وَفَّقَهُمُ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ‏ عَلَى اجْتِمَاعِ الْقُلُوبِ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ‏ الْيُمْنُ‏ بِلِقَائِنَا ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref>اگر شیعیان ما، که خداوند توفیق طاعتشان دهد، در راه ایفای پیمانی که بر عهده دارند، همدل شوند، میمنت ملاقات ما به تأخیر نمی‌افتد و سعادت دیدار ما زودتر نصیب آنان می‌شد؛ احتجاج، ج۲، ص۶۰۰، ش۳۶۰.</ref>. آری، [[سنّت الهی]] بر این قرار گرفته است که تا [[مردم]] نخواهند و حرکت نکنند و آماده [[مبارزه]] با [[ظلم]] و پذیرش [[دولت حق]] نباشند، [[خدا]] نیز آن را نخواهد داد. [[خداوند]]، در [[قرآن]] در باره وقایع [[قوم]] [[بنی اسرائیل]] در سوره [[مائده]]، [[آیات]] ۲۱ تا ۲۶ نیز به این مطلب اشاره دارد. [[حضرت موسی]]{{ع}} به قومش گفت: "به این ارض [[مقدس]] داخل شوید؛ ولی آنان گفتند: ما حرکت نمی‌کنیم. تو و خدایت بروید و بجنگید و ما همین جا می‌مانیم و فقط نظاره گر خواهیم بود. [[حضرت]] شکایت آنها را نزد [[خدا]] برد. [[خداوند]] نیز پاسخ داد: پس به درستی که آن [[سرزمین مقدس]] [[ممنوع]] است بر آنان تا [[چهل]] سال، پیوسته در [[زمین]] سرگردان خواهند بود". پس بر همه دوستداران و ارادتمندان است تا با [[تلاش]] و کوشش و برنامه ریزی مناسب، [[آمادگی برای ظهور]] آن بزرگ [[منجی]] را ایجاد کنند.  
::::::«یکی دیگر از شرایط بسیار مهم برای تحقّّق و [[پیروزی]] یک [[قیام]] و [[انقلاب]]، پذیرش مردمی‌ است. باید [[مردم]] آن را بخواهند و بپذیرند و در غیر این صورت، اگر [[بهترین]] برنامه را [[برگزیده]] و شخص منتخب [[خداوند]] با یارانی بی‌نظیر و از [[جان]] گذشته بخواهند در [[جامعه]] پیاده کنند، ولی [[مردم]] آن را پذیرا نباشند، قطعاً به انجام نخواهد رسید. فاجعه خونبار [[کربلا]]، شاهدی بر این مدعا است. [[رهبر]] [[قیام]]، [[سید]] و سالار [[جوانان]] [[بهشت]] [[امام حسین]]{{ع}} بود و برنامه او، مبتنی بر [[وحی]] و [[قرآن]] و [[سیره]] [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی‌ اسلام]] پایه ریزی شده بود. یارانی همچون [[ابوالفضل]] العباس و [[حبیب بن مظاهر]] بر گرد او جمع شده بودند؛ ولی چون [[مردم]] آن را نپذیرفتند به [[پیروزی]] ظاهری و تشکیل [[حکومت]] در [[جامعه]] منتهی نشد (هر چند [[وظیفه الهی]] [[امام حسین]]{{ع}} حرکت و [[قیام]] بود و به [[برکت]] آن [[فداکاری]]، [[حقیقت]] [[دین اسلام]] میان [[مردم]] باقی ماند و نابود نشد). [[جایگاه]] بلند این شرط و اهمیت آن، بدان جهت است که [[خداوند]] [[انسان‌ها]] را آزاد آفرید و به آنان [[حق]] [[انتخاب]] داد و ایشان را بر سرنوشتشان مسلّط و [[حاکم]] کرد، تا [[سرنوشت]] خویش را آن گونه که می‌خواهند، رقم زنند و هر حرکت و چرخشی را که بخواهند، در مسیر [[زندگی]] خود ایجاد کنند: {{متن قرآن|لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِّن بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ إِنَّ اللَّهَ لاَ يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّى يُغَيِّرُواْ مَا بِأَنفُسِهِمْ وَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوءًا فَلاَ مَرَدَّ لَهُ وَمَا لَهُم مِّن دُونِهِ مِن وَالٍ}}<ref> او را  از پیش رو و پشت سر فرشتگانی پیگیرند که به فرمان خداوند، نگهبان وی‌اند. بی‌گمان خداوند آنچه را که گروهی دارند دگرگون نمی‌کند (و از آنان نمی‌ستاند) مگر آنها آنچه را که در خویش دارند دگرگون سازند و چون خداوند برای گروهی بلایی بخواهد بازگشتی ندارد و آنان را در برابر وی سروری نیست؛ سوره رعد، آیه: ۱۱.</ref>. این تغییر و دگرگونی، می‌تواند به [[تباهی]] و [[هلاکت]] منتهی شود؛ همانند [[قوم]] ثمود. وقتی عده ای تصمیم به پی کردن شتر [[حضرت صالح]]{{ع}} گرفتند و شتر را کشتند، [[قوم]] نیز این کار را پسندید و با این عمل جهت گیری خود را مشخص کرد. اینان با این چرخش [[اجتماعی]] خود، [[انتخاب]] شومی‌ انجام دادند و [[سرنوشت]] [[بدی]] را که [[عذاب الهی]] بود، برای خود رقم زدند. نیز این دگرگونی می‌تواند به [[سعادت]] و نیک بختی بیانجامد و [[عاقبت]] خوشی را به ارمغان آورد؛ همانند [[قوم]] [[حضرت یونس|یونس]]{{ع}}. هرچند آنان در ابتدا با آن [[حضرت]] [[مخالفت]] کردند و دست رد به سینه وی زده و پیامبریش را [[انکار]] کردند و بدین سبب، [[عذاب الهی]] را برای خود خریدند ولی چون خود را در محاصره [[عذاب الهی]] دیدند؛ دست به [[توبه]] برداشتند و واقعاً با همه وجود به [[خدا]] [[رجوع]] کردند و با این [[انتخاب]] صحیح [[عذاب]] را از خود دور نموده و [[رحمت الهی]] را شامل حال خود کردند. به بیان دیگر، در [[جهان هستی]]، قوانین پایدار و [[سنّت]] های [[الهی]] [[حاکم]] است. با [[رجوع]] به [[قرآن]] به روشنی دیده می‌شود این [[سنّت]] ها در [[جوامع انسانی]] با چگونگی [[اختیار]] و [[انتخاب]] [[انسان]]، عجین و همراه است. برای مثال، یکی از [[سنت‌های الهی]]، کمک و [[یاری]] به [[انسان‌ها]] است. [[خداوند]]، این امداد رسانی و [[نصرت]] را به [[تلاش]] افراد و ایجاد زمینه مشروط کرده است: {{متن قرآن|يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن تَنصُرُوا اللَّهَ يَنصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ }}<ref>  ای مؤمنان! اگر (دین) خداوند را یاری کنید او نیز شما را یاری می‌کند و گام‌هایتان را استوار می‌دارد؛ سوره محمد: آیه: ۷.</ref>. از دیگر [[سنت‌های الهی]]، [[پاداش]] برابر [[میزان]] کار و فعالیت آدمی‌ است. [[آیات]] متعددی به این [[سنت الهی]] اشاره دارند؛ از جمله: {{متن قرآن|وَأَن لَّيْسَ لِلإِنسَانِ إِلاَّ مَا سَعَى}}<ref>  و اینکه آدمی را چیزی جز آنچه (برای آن) کوشیده است نخواهد بود؛ سوره نجم: آیه: ۳۹.</ref>؛ {{متن قرآن| وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَوْا لَفَتَحْنَا عَلَيْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ وَلَكِن كَذَّبُواْ فَأَخَذْنَاهُم بِمَا كَانُواْ يَكْسِبُونَ }}<ref> و اگر مردم آن شهرها ایمان می‌آوردند و پرهیزگاری می‌ورزیدند بر آنان از آسمان و زمین برکت‌هایی می‌گشودیم اما (پیام ما را) دروغ شمردند بنابراین برای آنچه می‌کردند آنان را فرو گرفتیم؛ سوره اعراف، آیه: ۹۶.</ref>. اگر [[حکومت]] اسلامی‌ [[پیامبر خاتم|پیامبر گرامی‌ ]]{{صل}} در [[مدینه]] ایجاد شد، از آن جهت بود که [[مردم]] یثرب آن را خواستند و روزها [[انتظار]] مقدم [[مبارک]] [[پیامبر]] را کشیدند، تا آن یگانه دوران و [[رحمت]] واسعه [[الهی]]، [[شهر]] [[مدینه]] را به [[نور]] خود روشن کرد و [[حاکمیت]] [[الهی]] را اعلام نمود. اگر عطر [[عدالت]] [[حکومت علوی]] در فضای [[جامعه اسلامی]]، جانهای [[آدمیان]] را سرمست بوی خوش خود کرد بدان سبب بود که [[مردم]]، [[امام علی]](ع) را بر دیگران ترجیح دادند و [[ولایت]] و [[حاکمیت]] او را به [[جان]] خریدند و پس از [[قتل عثمان]]، به گرد خانه او اجتماع کردند و [[رهبری]] او را خواستار شدند. و اگر ما نیز به دنبال تحقّق [[حکومت مهدوی]] هستیم، تا در [[پناه]] آن، به بالاترین درجات رشد و کمال دست یابیم، باید او را بر دیگران ترجیح دهیم و با تمام وجود برای استقرار حکومتش [[تلاش]] کنیم. آری؛ باید خود بخواهیم. این [[کلام]] گلایه مانند آن عزیزی است که غربت و تنهایی و مشکلات [[مردم]]، سینه او را تنگ کرده و هر لحظه، [[منتظر]] خواست و [[دعوت]] [[مردم]] است:{{عربی|" وَ لَوْ أَنَّ أَشْيَاعَنَا وَفَّقَهُمُ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ‏ عَلَى اجْتِمَاعِ الْقُلُوبِ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ‏ الْيُمْنُ‏ بِلِقَائِنَا ‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"}}<ref>اگر شیعیان ما، که خداوند توفیق طاعتشان دهد، در راه ایفای پیمانی که بر عهده دارند، همدل شوند، میمنت ملاقات ما به تأخیر نمی‌افتد و سعادت دیدار ما زودتر نصیب آنان می‌شد؛ احتجاج، ج۲، ص۶۰۰، ش۳۶۰.</ref>. آری، [[سنّت الهی]] بر این قرار گرفته است که تا [[مردم]] نخواهند و حرکت نکنند و آماده [[مبارزه با ظلم]] و پذیرش [[دولت حق]] نباشند، [[خدا]] نیز آن را نخواهد داد. [[خداوند]]، در [[قرآن]] در باره وقایع [[قوم]] [[بنی اسرائیل]] در سوره [[مائده]]، [[آیات]] ۲۱ تا ۲۶ نیز به این مطلب اشاره دارد. [[حضرت موسی]]{{ع}} به قومش گفت: "به این ارض [[مقدس]] داخل شوید؛ ولی آنان گفتند: ما حرکت نمی‌کنیم. تو و خدایت بروید و بجنگید و ما همین جا می‌مانیم و فقط نظاره گر خواهیم بود. [[حضرت]] شکایت آنها را نزد [[خدا]] برد. [[خداوند]] نیز پاسخ داد: پس به درستی که آن [[سرزمین مقدس]] [[ممنوع]] است بر آنان تا [[چهل]] سال، پیوسته در [[زمین]] سرگردان خواهند بود". پس بر همه دوستداران و ارادتمندان است تا با [[تلاش]] و کوشش و برنامه ریزی مناسب، [[آمادگی برای ظهور]] آن بزرگ [[منجی]] را ایجاد کنند.  
:::::در پایان لازم است به این نکته اشاره شود که [[پذیرش مردمی]]، زمانی قابل [[اعتماد]] بوده و [[رهبر]]، می‌تواند به آن تکیه کند که اعلام [[آمادگی مردم]]، واقعی و بر اساس نیاز و [[معرفت]] باشد، نه از روی احساسات. به عبارت دیگر، [[مردم]] باید به اندازه ای از رشد و [[آگاهی]] برسند که [[درک]] کنند ایده‌ها و ایسم‌های بشری و ساخته [[اندیشه]] و [[فکر]] محدود [[انسان‌ها]]، و حکومت‌هایی که بر پایه این ایدئولوژی‌ها به وجود می‌آیند نمی‌توانند [[بشر]] را از این گرداب [[تباهی]] [[نجات]] دهند؛ بلکه تنها در سایه [[حکومت]] و [[حاکمیت]] مرد آسمانی و پیشوای [[عادل]] [[الهی]]، [[انسان‌ها]] می‌توانند طعم [[زندگی]] خوب انسانی را به دست آورند»<ref>[[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]؛ [[شرایط ظهور (کتاب)|شرایط ظهور]]، ص ۴۴ - ۵۱.</ref>.
:::::در پایان لازم است به این نکته اشاره شود که [[پذیرش مردمی]]، زمانی قابل [[اعتماد]] بوده و [[رهبر]]، می‌تواند به آن تکیه کند که اعلام [[آمادگی مردم]]، واقعی و بر اساس نیاز و [[معرفت]] باشد، نه از روی احساسات. به عبارت دیگر، [[مردم]] باید به اندازه ای از رشد و [[آگاهی]] برسند که [[درک]] کنند ایده‌ها و ایسم‌های بشری و ساخته [[اندیشه]] و [[فکر]] محدود [[انسان‌ها]]، و حکومت‌هایی که بر پایه این ایدئولوژی‌ها به وجود می‌آیند نمی‌توانند [[بشر]] را از این گرداب [[تباهی]] [[نجات]] دهند؛ بلکه تنها در سایه [[حکومت]] و [[حاکمیت]] مرد آسمانی و پیشوای [[عادل]] [[الهی]]، [[انسان‌ها]] می‌توانند طعم [[زندگی]] خوب انسانی را به دست آورند»<ref>[[مهدی یوسفیان|یوسفیان، مهدی]]؛ [[شرایط ظهور (کتاب)|شرایط ظهور]]، ص ۴۴ - ۵۱.</ref>.
{{پایان جمع شدن}}
{{پایان جمع شدن}}

نسخهٔ ‏۲ ژوئیهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۲۲:۴۳

الگو:پاسخ جامع مهدویت بالا

انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟
موضوع اصلیبانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت
مدخل بالاترمهدویت / غیبت امام مهدی / وظایف و تکالیف مسلمانان در عصر غیبت
مدخل اصلیانواع آمادگی برای ظهور

انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ یکی از سؤال‌های مصداقی پرسشی تحت عنوان «آیا آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟» است. برای بررسی جامع این سؤال و دیگر سؤال‌های مرتبط، یا هر مطلب وابسته دیگری، به مدخل اصلی مهدویت مراجعه شود.

عبارت‌های دیگری از این پرسش

چه نوع آمادگی برای رسیدن به حکومت عدل جهانی لازم است؟ (پرسش)

پاسخ جامع اجمالی

* پاسخ جامع به این پرسش، برگرفته از تمامی پاسخ‌ها ودیدگاه‌های متفرقه اندیشمندان و نویسندگانی است که تصویر و متن سخنان آنان در ذیل دیده می‌شود:
اصفهانی یوسفیان کارگر سلیمیان کوثری فاکر میبدی سوزنچی صمدی
گودرزی رضوانی گوهری بابایی طلاتپه اوسط خانجانی نصرآبادی پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم

ضرورت آمادگی

انواع آمادگی برای ظهور

  1. آمادگی فرهنگی: انسان‌ها، معمار سرنوشت جامعه و تاریخ‌ و محور دگرگونی اوضاع اجتماعی هستند و سنّت الهی[۵] بر این قرار گرفته است که هر گونه دگرگونی و تحولی برای جامعه‌های انسانی، به دست و ارادۀ خود آنان صورت گیرد[۶] و از شرایط بسیار مهم برای تحقّق و پیروزی یک قیام و انقلاب، خواست و ارادۀ مردم‌ است[۷]. امام زمان (ع) نیز هر لحظه، منتظر خواست و دعوت مردم است: «اگر شیعیان ما، که خداوند توفیق طاعتشان دهد، در راه ایفای پیمانی که بر عهده دارند، همدل شوند، میمنت ملاقات ما به تأخیر نمی‌افتد و سعادت دیدار ما زودتر نصیب آنان می‌شد»[۸]. بنابراین، در عرصۀ فرهنگ دینی باید به "پیروی خالص از خداوند و ولی او" توجه ‌شود؛ زیرا شناخت خداوند و امام زمان (ع) و باور به آنان، باید در رفتار دیده شود و تبلور حقیقی آن در فرمان‌برداری خالص و فراگیر از آن نورهای پاک آشکار گردد. رسول گرامی اسلام (ص)‌ در این باره فرمود: ‌«خوشا به حال کسی که، قائم اهل بیت مرا درک کند؛ حال آنکه پیش از قیام او نیز پیرو او باشد. با دوست او دوست و با دشمن او دشمن و با رهبران و پیشوایان هدایت‌گر پیش از او نیز دوست باشد. اینان همنشین و دوستان من و گرامی‌ترینِ امت من، در نزد من هستند»[۹].[۱۰]
  2. آمادگی روحی و روانی: حکومت جهانی حضرت مهدی (ع) در درجۀ اول نیازمند بالا بردن آگاهی و آمادگی روحی و فکری است. منتظر واقعی برای چنین برنامۀ مهمی، نمی‌تواند نقش نظاره‌گر داشته باشد[۱۱]، مؤید این سخن، تجدید عهد و پیمان به واسطۀ خواندن دعای عهد است[۱۲] و آمادگی برای ظهور مستلزم انتظاری خوب و شایسته است که اگر ما به وظایف خود در دوران انتظار عمل کنیم در واقع خود را برای زمان ظهور آماده کرده‌ایم[۱۳]. بی‌گمان برای حضرت مهدی (ع) یارانی هست که توان بالای روحی و روانی دارند تا بتوانند بر دشمنان چیره و پیروز شوند و کسانی که آمادگی روحی و روانی بالایی به دست نیاورند، هرگز نمی‌توانند یار و یاور خوبی برای آن حضرت باشند؛ چرا که با کمترین فشاری که بر آنان وارد می‌شود، عرصه را رها می‌کنند[۱۴].
  3. آمادگی فکری و اعتقادی: آنچه قیام و انقلاب جهانی آن حضرت را از دیگر انقلاب‌ها متمایز و ممتاز می‌سازد، دگرگونی‌های اعتقادی و باور انسان‌ها است[۱۵]، یعنی سطح افکار مردم جهان چنان بالا رود که بدانند مثلاً مسئله «نژاد» یا «مناطق مختلف جغرافیایی» مسئله قابل توجهی در زندگی بشر نیست و تفاوت رنگ‌ها و زبان‌ها و سرزمین‌ها نمی‌تواند بشر را از هم جدا سازد[۱۶]. سطح افکار مردم چنان بالا باشد[۱۷]که بتوانند حق را از باطل تشخیص دهند و تسلیم دشمنانی نشوند که می‌کوشند لباس باطل بر چهره حق بپوشانند تا مردم را از آن رویگردان کنند[۱۸]. مردم باید به اندازه ای از رشد و آگاهی برسند که درک کنند ایده‌ها و ایسم‌های بشری نمی‌توانند بشر را از این گرداب تباهی نجات دهند؛ بلکه تنها در سایه حکومت و حاکمیت مرد آسمانی و پیشوای عادل الهی، انسان‌ها می‌توانند طعم زندگی خوب انسانی را به دست آورند[۱۹]. اقتضای آمادگی معرفتی، تلاش و کوشش در اسلام‌شناسی است؛ یعنی هر شیعه منتظر باید بکوشد که از اسلام آگاهی‌های تخصصی کسب نماید تا در مقام دفاع، از پشتوانه علمی برخوردار باشد و خصم را مجاب نماید. به تعبیر امام الموحدین علی(ع):"این پرچم را جز افراد هوشمند، پایدار و آگاه از مواضع حق به دوش نمی‌کشد[۲۰]"[۲۱]. منتظر علاوه براسلام‌شناسی، باید به ویژگی‌ها، ابعاد وجودی، کلمات و اوامر حضرت معرفت داشته و با تأمل در حکمت نام‌ها و نشانه‌ها و علائم ظهور و شگفتی ولادت و حیات او، همچنین دانستن سبب و حکمت غیبت پر رمز و راز حضرت برای عملی کردن اهداف و آرمان‌های امام زمان(ع) آماده شود به همین خاطر از رسول اکرم (ص) روایت شده: "کسی که بمیرد و امام زمانش را نشناسد به مرگ جاهلیت مرده است[۲۲].[۲۳].
  4. آمادگی اخلاقی و رفتاری: حضرت مهدی (ع) زمانی ظهور می‌‌کند که یاران آماده ای داشته باشد زیرا او می‌‌خواهد جهانی را اصلاح کند[۲۴]. انسان منتظر با درک این نکته که "امام اگر چه ظاهر نیست اما حاضر است‌"، باید همواره از خویشتن مراقبت[۲۵] و نفس اماره را کنترل و شیطان را از خود دور ‌کند و خانۀ دل را با یاد خدا و با صفات حمیده و پسندیدۀ انسانی زینت ‌دهد و لوح دل را از آلودگی‌ها و گناهان بشوید[۲۶] و از رهگذر انس با دعای ندبه و عهد و ادعیۀ دیگر، توجه خود را به امام معطوف نماید و در قلمرو محبت امام قرار گیرد[۲۷]. قرآن کریم هم شایستگی و صلاحیت را شرط آن انقلاب دانسته است و می‌‌فرماید: ﴿وَلَقَدْ كَتَبْنَا فِي الزَّبُورِ مِن بَعْدِ الذِّكْرِ أَنَّ الأَرْضَ يَرِثُهَا عِبَادِيَ الصَّالِحُونَ[۲۸].[۲۹]
  5. آمادگی سیاسی: با توجه به جهانی‌بودن حکومت حضرت مهدی (ع)، نیازمند بازشناسی و بازنمایی ابعاد سیاسی حکومت جهانی آن حضرت به جهانیان هستیم و این مسئولیت اساسی بر دوش دانشمندان علوم دینی است و مشتاقان برپایی حکومت عدل جهانی می‌بایست در دو محور تلاش‌های علمی و عملی انجام دهند: آشنایی با روش سیاسی حضرت در عصر ظهور و آشناکردن دیگران با این اندیشه بلند سیاسی[۳۰]. در عصر ظهور نیز، مأموریت اصلی یاران حضرت، پاکسازی جامعه از فتنۀ ظلم و جور و اجرای سیاست‌های عدالت‌محور امام (ع) است. حضرت یارانش را به سراسر جهان اعزام می‌کند و با دستور به اجرای عدالت و نیکی، آنان را فرمانروایان کشورها قرار می‌دهد[۳۱].[۳۲]
  6. آمادگی اقتصادی: بی‌گمان حضرت مهدی(ع) به‌پا می‌خیزد تا زندگی مادی مردم را بر پایه عدالت سامان دهد، چون قسط و عدل اقتصادی در جای خود بسیار بایسته و نقش‌آفرین است[۳۳]. جامعه‌ منتظر جامعه‌ای پویا و فعال است که حاکمیت طاغوت و بی‌عدالتی را برنمی‌تابد[۳۴] و از ظلم و ستم و نظامات موجود خسته و تلخی زندگی مادی و یک بعدی را احساس کرده[۳۵] و به وضع موجود راضی نشده و هرروز خود را در عرصه‌های مختلف سیاسی، اقتصادی، فرهنگی آماده‌تر می‌‌نماید[۳۶]. مأموریت اصلی یاران حضرت، پاکسازی جامعه از فتنه ظلم و جور و اجرای سیاست‌های عدالت‌محور امام(ع) است. حضرت، "یارانش را به سراسر جهان اعزام می‌کند و با دستور به اجرای عدالت و نیکی، آنان را فرمانروایان کشورها قرار می‌دهد[۳۷].[۳۸]
  7. آمادگی نظامی: انسان منتظرِ یک قیام بزرگ که دامنۀ نفوذ آن همۀ جهان است و به طور قطع دنیای استکبار را به چالش در بُعد نظامی و جنگ می‌کشاند، چگونه می‌تواند هیچگونه آمادگی فیزیکی برای حضور در این درگیری بزرگ را نداشته باشد؟[۳۹] امام صادق (ع) در این زمینه فرموده است: «هریک از شما باید برای خروج حضرت قائم سلاحی مهیا کند ـ هرچند یک تیر باشد ـ خدای تعالی هرگاه بداند کسی چنین نیتی دارد، امید آن است که عمرش را طولانی کند تا آن حضرت را درک کند و از یاران و همراهانش قرار گیرد»[۴۰] این نگهداری سلاح، از لوازم کار و شدّت آمادگی را نشان داده و اهمیت اعتقاد به آمدن مهدی را مطرح می‌‌کند[۴۱]. پس برای ظهور حضرت مهدی (ع) و یاری آن حضرت، باید در هر لحظه‌‏ای آماده بود و خود را مهیا نگه داشت[۴۲]. امام باقر (ع) در ذیل آیۀ شریفۀ ﴿يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اصْبِرُواْ وَصَابِرُواْ وَرَابِطُواْ[۴۳] فرمود:‌ «بر انجام واجبات شکیبایی کنید و برابر دشمنان، یک دیگر را یاری نمایید و برای یاری پیشوای منتظَر، همواره آمادگی خود را حفظ کنید»[۴۴]. بر خلاف پندار برخی که "رابطوا" را ممکن است بر ایجاد ارتباط و ملاقات با حضرت معنا کنند، این واژه به معنای آمادگی برای مبارزه است[۴۵].

نتیجه‌گیری

پاسخ‌ها و دیدگاه‌های متفرقه

 با کلیک بر «ادامه مطلب» پاسخ باز و با کلیک بر «نهفتن» بسته می‌شود:  

پرسش‌های مصداقی

  1. وظیفه مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    1. تکالیف و وظایف شیعیان برای زمینه‌سازی ظهور در غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    2. تکالیف و وظایف شخصی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    3. تکالیف و وظایف فردی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    4. تکالیف و وظایف اجتماعی شیعیان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    5. تکالیف و وظایف شیعیان در حوزه امنیت اجتماعی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    6. تکالیف و وظایف علما در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    7. تکالیف و وظایف دانشجویان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    8. تکالیف و وظایف مستمعان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    9. تکالیف و وظایف کنهسالان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    10. تکالیف و وظایف جوانان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    11. تکالیف و وظایف زنان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    12. تکالیف و وظایف ثروتمندان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    13. تکالیف و وظایف اقشار آسیب‌پذیر در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    14. تکالیف و وظایف حاکمان و فرماندهان در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    15. تکالیف و وظایف نیروی انتظامی در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    16. تکالیف و وظایف توده مردم در زمان غیبت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
  2. وظایف عام مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    1. مسلمانان نسبت به شناخت امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    2. مسلمانان درباره تولی به امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
      1. وظیفه مسلمانان درباره ایمان به امامت و ولایت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
      2. وظیفه مسلمانان درباره محبت و مودت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
      3. وظیفه مسلمانان درباره اطاعت و نصرت امام مهدی چیست؟ (پرسش)
        1. برای یاری امام مهدی چه باید کرد؟ (پرسش)
    3. مسلمانان نسبت به تبری از دشمنان امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    4. مسلمانان نسبت به زیارت و یاد امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    5. مسلمانان درباره دعا برای امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    6. مسلمانان نسبت به اقتدا به سنت و سیره امام مهدی در امور استحبابی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
    7. مسلمانان نسبت به انجام اعمال عبادی به نیابت از امام مهدی چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
  3. وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی چیست؟ (پرسش)
    1. آیا انتظار فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
    2. آیا صبر بر سختی‌های دوران غیبت از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
    3. آیا آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
      1. انواع آمادگی برای ظهور کدامند؟ (پرسش)
        1. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه فکری و اعتقادی یا علمی و معرفتی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        2. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه روحی و روانی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        3. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اخلاقی و رفتاری چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        4. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه سیاسی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        5. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه اقتصادی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
        6. آمادگی و زمینه‌سازی برای ظهور امام مهدی در عرصه نظامی و انتظامی چیست؟ و چگونه محقق می‌شود؟ (پرسش)
    4. آیا پیروی از نواب عام از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
    5. آیا دعا برای تعجیل فرج از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
    6. آیا غمگین بودن در دوران غیبت و اشتیاق به ظهور از وظایف خاص مسلمانان نسبت به امام مهدی است؟ (پرسش)
  4. آثار نزدیک شمردن ظهور چیست؟ (پرسش)
  5. آفات دور دانستن ظهور چیست؟ (پرسش)
  6. آرزوها چگونه در شخصیت منتظران امام مهدی تأثیر می‌گذارد؟ (پرسش)
  7. برای ایجاد ارتباط قلبی با امام مهدی به جز تکالیف شرعی و دینی چه اعمالی لازم است تا بفهمیم ایشان از ما راضی هستند؟ (پرسش)
  8. وظیفه جامعه اسلامی در برابر اخباری که از سوی امام مهدی می‌رسد چیست؟ (پرسش)
  9. امام مهدی از نوجوانان جامعه امروز چه انتظاری دارند؟ (پرسش)
  10. دانش‌آموزان چگونه باید منتظر امام مهدی باشند؟ (پرسش)
  11. چگونه می‌توان برپایه خواست حقیقی امام مهدی عمل کرد؟ (پرسش)
  12. وظیفه مردم در عصر غیبت کبری برای برپایی عدالت چیست؟ (پرسش)
  13. آیا تکریم اماکن منسوب به امام مهدی از تکالیف عصر غیبت است؟ (پرسش)
  14. چرا رسیدگی به نیازهای مؤمنان مصداقی از برآوردن حوائج امام مهدی است؟ (پرسش)
  15. مرابطه با امام مهدی به چه معناست؟ (پرسش)
  16. آیا حفظ پیوند با مقام ولایت از وظایف خاص منتظران امام مهدی است؟ (پرسش)

منبع‌شناسی جامع مهدویت

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ر.ک. گوهری، عباس و دیمه کار گراب، محسن ، رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه، ص ۹۳-۹۵.
  2. ر.ک. نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص۱۰۵-۱۰۶.
  3. ر.ک. ح‍ی‍دری‌، عزیزالله، انتظار و انسان معاصر، ص ۵۵؛ بابایی طلاتپه، محمد باقر، مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار، ص ۹۶؛ گودرزی، مجتبی، خلافت الهی و ضرورت توان­مندی منتظران، ص ۲۰۹ ـ ۲۱۰.
  4. ر.ک. صمدی، قنبر علی، اندیشه انتظار و جهانی شدن،ص؟؟؟.
  5. سوره رعد، آیه ۱۱؛ سوره انفال، آیه ۵۳.
  6. ر.ک. یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۴ – ۵۱؛ سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  7. ر.ک. یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۴ - ۵۱.
  8. «"وَ لَوْ أَنَّ أَشْیَاعَنَا وَفَّقَهُمُ اللَّهُ لِطَاعَتِهِ‏ عَلَی اجْتِمَاعِ الْقُلُوبِ لَمَا تَأَخَّرَ عَنْهُمُ‏ الْیُمْنُ‏ بِلِقَائِنَا‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏"»؛ احتجاج، ج۲، ص۶۰۰، ش۳۶۰.
  9. «"طُوبَی لِمَنْ أَدْرَکَ قَائِمَ أَهْلِ بَیْتِی وَ هُوَ مُقْتَدٍ بِهِ قَبْلَ قِیَامِهِ یَتَوَلَّی وَلِیَّهُ وَ یَتَبَرَّأُ مِنْ عَدُوِّهِ وَ یَتَوَلَّی الْأَئِمَّةَ الْهَادِیَةَ مِنْ قَبْلِهِ أُولَئِکَ رُفَقَائِی وَ ذَوُو وُدِّی وَ مَوَدَّتِی وَ أَکْرَمُ أُمَّتِی عَلَیَّ"»؛ کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص ۲۸۶، ح ۲و ۳؛ کتاب الغیبه طوسی، ص ۴۵۶.
  10. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  11. ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص ۱۰۰؛ فاکر میبدی، محمد، زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۵-۱۷۶.
  12. «"اللَّهُمَّ إِنِّی أُجَدِّدُ فِی صَبِیحَةِ یَوْمِی هَذَا وَ مَا عِشْتُ فِیهِ مِنْ أَیَّامِ حَیَاتِی عَهْداً وَ عَقْداً وَ بَیْعَةً لَهُ فِی عُنُقِی لَا أَحُولُ عَنْهَا وَ لَا أَزُولُ أَبَداً"»؛ پروردگارا من در صبح‌گاه امروز عهد و پیمانی که بر گردنم است، تجدید می‌کنم که هرگز آن را از گردنم برندارم و از آن جدا نشوم؛ بحار الأنوار، ج ۵۳، ص ۹۶؛ کفعمی، المصباح، ص ۵۵۰.
  13. ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰-۱۱۷.
  14. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  15. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  16. ر.ک. فاکر میبدی، محمد، زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۵-۱۷۶؛ رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۷۹، ۸۰.
  17. ر.ک. پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  18. ر.ک. سوزنچی، حسین، مهدویت و انتظار در اندیشه شهید مطهری، ص ۷۳.
  19. ر.ک. یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۴ - ۵۱.
  20. «"وَ لَا یَحْمِلُ هَذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ [بِمَوَاقِعِ‏] بِمَوَاضِعِ الْحَقِّ"»؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۳.
  21. ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،ص؟؟؟.
  22. «مَنْ مَاتَ وَ هُوَ لَا یَعْرِفُ إِمَامَهُ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً»؛ محاسن برقی، ج۱، ص۲۵۱؛ بحارالانوار مرحوم مجلسی، ج۲۳، ص۷۶ و با تعبیر «مَنْ مَاتَ وَ لَمْ یَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ فَقَدْ مَاتَ مِیتَةً جَاهِلِیَّةً»؛ الصوارم المهرقة، ص۲۶۳.
  23. ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰-۱۱۷.
  24. ر.ک. فاکر میبدی، محمد، زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۵-۱۷۶؛ پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم.
  25. ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،ص؟؟؟.
  26. ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰-۱۱۷.
  27. ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،ص؟؟؟.
  28. «و در زبور پس از تورات نگاشته‌ایم که بی‌گمان زمین را بندگان شایسته من به ارث خواهند برد» سوره انبیاء، آیه ۱۰۵.
  29. امینی، ابراهیم، دادگستر جهان، ص۲۴۱، مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص۱۰۰
  30. ر.ک. مکارم شیرازی، ناصر، حکومت جهانی مهدی، ص۸۴ – ۷۹؛ سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  31. «"یُفَرَّقُ الْمَهْدِیُّ أَصْحَابَهِ فِی جَمِیعِ الْبُلْدَانِ وَ یَأْمُرُهُمْ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ یَجْعَلَهُمْ حُکَّاماً فِی الْأَقَالِیمَ"»؛ روزگار رهائی، ج۲، ص۶۳.
  32. ر.ک. صمدی، قنبر علی، اندیشه انتظار و جهانی شدن.
  33. ر.ک. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  34. ر.ک. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰-۱۱۷.
  35. ر.ک. پژوهشگران مرکز مطالعات حوزه علمیه قم،
  36. ر.ک. ح‍ی‍دری‌، عزیزالله، انتظار و انسان معاصر، ص ۵۵؛ بابایی طلاتپه، محمد باقر، مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار، ص۹۶
  37. «"یُفَرَّقُ الْمَهْدِیُّ أَصْحَابَهِ فِی جَمِیعِ الْبُلْدَانِ وَ یَأْمُرُهُمْ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ یَجْعَلَهُمْ حُکَّاماً فِی الْأَقَالِیمَ"»؛ روزگار رهائی، ج۲، ص۶۳.
  38. ر.ک. صمدی، قنبر علی، اندیشه انتظار و جهانی شدن.
  39. ر.ک. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر،ص؟؟؟.
  40. «"لَیُعِدَّنَّ أَحَدُکُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَی إِذَا عَلِمَ ذَلِکَ مِنْ نِیَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ یُنْسِئَ فِی عُمُرِهِ حَتَّی یُدْرِکَهُ فَیَکُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ"»؛ الغیبة النعمانی، ص ۳۲۱، ح ۱۰.
  41. ر.ک. کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص ۱۰.
  42. ر.ک. کارگر، رحیم، مهدویت پیش از ظهور، ص ۲۲۱، ۲۱۷.
  43. «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
  44. «"اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رابِطُوا إِمَامَکُمُ الْمُنْتَظَرَ"»؛ الغیبه نعمانی، ص۱۹۹.
  45. ر.ک. ابن منظور، لسان العرب، ج۷، ص۳۰۳؛ فخر الدین طریحی، مجمع البحرین، ج۴، ص۲۴۸؛ سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  46. محاسن برقی، ج۱، ص۲۵۱ و بحارالانوار مرحوم مجلسی، ج۲۳، ص۷۶ و با تعبیر «"مَنْ مَاتَ وَ لَمْ يَعْرِفْ إِمَامَ زَمَانِهِ فَقَدْ مَاتَ مِيتَةً جَاهِلِيَّةً"» الصوارم المهرقة، شهید نورالله التستری،ص۲۶۳ این روایت را از، صعمین نقل می‌کند.
  47. مترجم: سید مهدی، حائری قزوینی، ناشر مهر قائم اصفهان می‌باشد.
  48. «"أَسْأَلُكَ أَنْ تُدْخِلَنِي فِي جُمْلَةِ الْعَارِفِينَ بِهِمْ وَ بِحَقِّهِمْ"»؛ مفاتیح‌الجنان فرازی از زیارت جامعه کبیره.
  49. طوبی الشیعة...، بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۱۵۰.
  50. شیخ صدوق، کمال‌الدین، ص۴۸۴. جهت مطالعه بیشتر به کتاب سیمای آفتاب سیری در زندگانی حضرت مهدی (ع) به قلم حجت‌الاسلام دکتر طاهری درس یازدهم (غیبت کبری و نواب عام، حضرت مهدی (ع) ) مراجعه شود.
  51. امیرالمومنین (ع): "الْمُنْتَظِرُ لِأَمْرِنَا كَالْمُتَشَحِّطِ بِدَمِهِ فِي سَبِيلِ اللَّهِ"، کمال‌الدین، صدوق، ص ۶۴۵.
  52. "لَوْ أَدْرَكْتُهُ لَخَدَمْتُهُ أَيَّامَ حَيَاتِي"، بحار، ج ۵۱، ص ۱۴۸.
  53. رضایی اصفهانی، محمد علی، مهدویت، ص ۱۱۰-۱۱۷.
  54. او را از پیش رو و پشت سر فرشتگانی پیگیرند که به فرمان خداوند، نگهبان وی‌اند. بی‌گمان خداوند آنچه را که گروهی دارند دگرگون نمی‌کند (و از آنان نمی‌ستاند) مگر آنها آنچه را که در خویش دارند دگرگون سازند و چون خداوند برای گروهی بلایی بخواهد بازگشتی ندارد و آنان را در برابر وی سروری نیست؛ سوره رعد، آیه: ۱۱.
  55. ای مؤمنان! اگر (دین) خداوند را یاری کنید او نیز شما را یاری می‌کند و گام‌هایتان را استوار می‌دارد؛ سوره محمد: آیه: ۷.
  56. و اینکه آدمی را چیزی جز آنچه (برای آن) کوشیده است نخواهد بود؛ سوره نجم: آیه: ۳۹.
  57. و اگر مردم آن شهرها ایمان می‌آوردند و پرهیزگاری می‌ورزیدند بر آنان از آسمان و زمین برکت‌هایی می‌گشودیم اما (پیام ما را) دروغ شمردند بنابراین برای آنچه می‌کردند آنان را فرو گرفتیم؛ سوره اعراف، آیه: ۹۶.
  58. اگر شیعیان ما، که خداوند توفیق طاعتشان دهد، در راه ایفای پیمانی که بر عهده دارند، همدل شوند، میمنت ملاقات ما به تأخیر نمی‌افتد و سعادت دیدار ما زودتر نصیب آنان می‌شد؛ احتجاج، ج۲، ص۶۰۰، ش۳۶۰.
  59. یوسفیان، مهدی؛ شرایط ظهور، ص ۴۴ - ۵۱.
  60. الغیبة النعمانی، ص ۳۲۱، ح ۱۰.
  61. مهدویت پیش از ظهور، ص ۲۲۱، ۲۱۷.
  62. «خوشا به حال کسی که، قائم اهل بیت مرا درک کند؛ حال آنکه پیش از قیام او نیز پیرو او باشد. با دوست او دوست و با دشمن او دشمن و با رهبران و پیشوایان هدایت‌گر پیش از او نیز دوست باشد. اینان همنشین و دوستان من و گرامی‌ترینِ امت من، در نزد من هستند» محمدبن علی بن حسین بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص ۲۸۶، ح ۲و ۳؛ محمد بن حسن طوسی، کتاب الغیبه، ص ۴۵۶.
  63. نک: ناصر مکارم شیرازی، حکومت جهانی حضرت مهدی(ع)، ص۸۴ - ۷۹.
  64. محمد بن علی بن حسین بن بابویه، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۳۰، باب ۳۱، ح۱۵.
  65. رعد (۱۳)، آیه ۱۱.
  66. انفال (۸)، آیه ۵۳.
  67. «ای مؤمنان! شکیبایی ورزید و یکدیگر را به شکیب فرا خوانید و از مرزها نگهبانی کنید» سوره آل عمران، آیه ۲۰۰.
  68. محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۱۹۹.
  69. نک: ابن منظور، لسان العرب، ج۷، ص۳۰۳؛ فخر الدین طریحی (د/۱۰۸۵ق)، مجمع البحرین، ج۴، ص۲۴۸.
  70. «لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً فَإِنَّ اللَّهَ تَعَالَى إِذَا عَلِمَ ذَلِكَ مِنْ نِيَّتِهِ رَجَوْتُ لِأَنْ يُنْسِئَ فِي عُمُرِهِ حَتَّى يُدْرِكَهُ فَيَكُونَ مِنْ أَعْوَانِهِ وَ أَنْصَارِهِ»؛ محمد بن ابراهیم نعمانی، الغیبه، ص۳۲۰، ح۱۰.
  71. انفال (۸)، آیه ۶۰.
  72. سلیمیان، خدامراد، نقش مردم در انقلاب جهانی حضرت مهدی، ص۶۸.
  73. ابن ابی زینب محمد بن ابراهیم نعمانی، ترجمه غیبت نعمانی،۱۳۶۳‌ش، ص۲۹۰‌.
  74. کوثری، ابراهیم، انتظار و وظایف منتظران، ص 10.
  75. ناصر مکارم شیرازی، حکومت جهانی مهدی(ع)، ص ۱۰۰.
  76. پروردگارا من در صبح‌گاه امروز عهد و پیمانی که بر گردنم است، تجدید می‌کنم که هرگز آن را از گردنم برندارم و از آن جدا نشوم؛ علّامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۳، ص ۹۶؛ کفعمی، المصباح، ص ۵۵۰.
  77. فاکر میبدی، محمد، زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۵-۱۷۶.
  78. ناصر مکارم شیرازی، حکومت جهانی مهدی(ع)، ص ۸۰- ۸۳.
  79. ناصر مکارم شیرازی، حکومت جهانی مهدی(ع)، ص ۱۰۰.
  80. پروردگارا من در صبح‌گاه امروز عهد و پیمانی که بر گردنم است، تجدید می‌کنم که هرگز آن را از گردنم برندارم و از آن جدا نشوم؛ علّامه مجلسی، بحار الأنوار، ج ۵۳، ص ۹۶؛ کفعمی، المصباح، ص ۵۵۰.
  81. فاکر میبدی، محمد، زمینه‌سازی ظهور حضرت ولی عصر، ص ۱۷۵-۱۷۶.
  82. سوزنچی، حسین، مهدویت و انتظار در اندیشه شهید مطهری، ص ۷۳.
  83. « يُفَرَّقُ الْمَهْدِيُّ أَصْحَابَهِ فِي جَمِيعِ الْبُلْدَانِ وَ يَأْمُرُهُمْ بِالْعَدْلِ وَ الْإِحْسانِ وَ يَجْعَلَهُمْ حُكَّاماً فِي الْأَقَالِيمَ»؛ روزگار رهائی، ج۲، ص۶۳.
  84. صمدی، قنبر علی، اندیشه انتظار و جهانی شدن.
  85. و آنچه در توان دارید از نیرو و اسبان آماده در برابر آنان فراهم سازید که بدان دشمن خداوند و دشمن خود را به هراس می‌افکنید؛ و نیز جز آنها کسانی دیگر را که شما نمی‌شناسید (اما) خداوند آنان را می‌شناسد؛ و آنچه در راه خداوند ببخشید، به شما تمام باز خواهند داد و بر شما ستم نخواهد رفت؛ سوره انفال، آیه: ۶۰.
  86. ر.ک تفسیر نمونه، ج۷، ص» ۲۲۱؛ تفسیر فخر رازی، ج۸، ص۱۱۱.
  87. گودرزی، مجتبی، خلافت الهی و ضرورت توان­مندی منتظران، ص ۲۰۹-۲۱۰.
  88. رضوانی، علی اصغر، موعودشناسی و پاسخ به شبهات، ص۷۹، ۸۰.
  89. مکارم شیرازی، ناصر، تفسیر نمونه، ۷ / ۳۸۴.
  90. گوهری، عباس و دیمه کار گراب، محسن ، رسالت منتظران در زمینه‌سازی برای ظهور و تحقق دولت کریمه، ص 93-95.
  91. مجتبی تونه‌ای، موعودنامه، ص ۱۲۹.
  92. ﴿لَقَدْ أَرْسَلْنَا رُسُلَنَا بِالْبَيِّنَاتِ... «ما پیامبرانمان را با برهان‌ها (ی روشن) فرستادیم» سوره حدید، آیه ۲۵.
  93. عزیز الله حیدری، انتظار و انسان معاصر، ص ۵۵.
  94. بابایی طلاتپه، محمد باقر، مبانی صلح و امنیت در فرهنگ انتظار، ص۹۶
  95. «وَ لَا يَحْمِلُ هَذَا الْعَلَمَ إِلَّا أَهْلُ الْبَصَرِ وَ الصَّبْرِ وَ الْعِلْمِ [بِمَوَاقِعِ‏] بِمَوَاضِعِ الْحَقِّ»؛ نهج البلاغه، خطبه ۱۷۳.
  96. « لَيُعِدَّنَّ أَحَدُكُمْ لِخُرُوجِ الْقَائِمِ وَ لَوْ سَهْماً ».
  97. خانجانی، علی اوسط، رسالت فردی و شخصی انسان منتظر.
  98. بحار الأنوار، ج ۵۲، ص ۱۲۳.
  99. نصرآبادی، علی باقی، نقش فرهنگ انتظار در پویایی جامعه مطلوب، ص۱۰۵-۱۰۶.
  100. ذاریات، آیه۵۶
  101. فصلنامه تخصصی انتظار، سال دوم، شماره پنجم، پاییز۱۳۸۱، ص۲۲ در محضر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی
  102. ابراهیم امینی، دادگستر جهان، ص۲۴۱، حکومت جهانی مهدی(ع)، مکارم شیرازی، ص۱۰۰
  103. مجلسی، بحارالانوار، ج۵۲، ص۲۴۴.
  104. حکومت جهانی مهدی(ع)، مکارم شیرازی، ص۸۲
  105. نعمانی، الغیبه، ص۳۰۷؛ حر عاملی، اثبات الهداه، ج۳، ص۵۴۸
  106. اثبات الهداه، ج۳، ص۵۷۸؛ بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۰۷، ۳۶۷
  107. محمد رضاحکیمی، خورشید مغرب، ص۲۷۴.
  108. بحارالانوار، ج۵۲، ص۳۶۶.
  109. گفتنی است در روایت از امام صادق(ع) آمده است حضرت مهدی(ع) ظاهر نمی شود تا نطفه افراد با ایمانی که در صلب کافران و منافقان ودیعه نهاده شده است خارج شوند. (اثبات الهداه، ج۷،‌ ص۱۰۵.
  110. بحارالانوار، ج۵۲، ص۱۰۴ – ۱۱۷.
  111. پژوهشگران «مرکز مطالعات حوزه علمیه قم»