نیابت عام امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
(←مقدمه) |
||
| خط ۹: | خط ۹: | ||
==مقدمه== | ==مقدمه== | ||
پس از پایان دوران [[غیبت صغری]] و [[نیابت خاص]] و با آغاز [[غیبت کبری]] [[هدایت]] [[شیعیان]] با عنوان [[نیابت عام]] از سوی [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} شکل گرفت؛ به این صورت که [[امام]]، ضابطهای کلّی و صفات و مشخصاتی عام به دست داد که در هر زمان، فرد شاخصی که آن ضابطه ـ از هرجهت و در همه ابعاد ـ بر او [[صدق]] کند، [[نایب]] [[امام]] شناخته شود و به [[نیابت]] از او در امر [[دین]] و [[دنیا]]، [[سرپرست]] [[جامعه]] باشد؛ سخنش سخن [[امام]] و اطاعتش [[واجب]] و مخالفتش [[حرام]] خواهد بود. به عبارت دیگر، نیابت عامه مقامی است که به وسیله [[ائمه]] {{عم}} به‌ویژه [[امام زمان]] {{ع}} به [[فقیه]] واجد شرایط [[تفویض]] شده است. | پس از پایان دوران [[غیبت صغری]] و [[نیابت خاص]] و با آغاز [[غیبت کبری]] [[هدایت]] [[شیعیان]] با عنوان [[نیابت عام]] از سوی [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} شکل گرفت؛ به این صورت که [[امام]]، ضابطهای کلّی و صفات و مشخصاتی عام به دست داد که در هر زمان، فرد شاخصی که آن ضابطه ـ از هرجهت و در همه ابعاد ـ بر او [[صدق]] کند، [[نایب]] [[امام]] شناخته شود و به [[نیابت]] از او در امر [[دین]] و [[دنیا]]، [[سرپرست]] [[جامعه]] باشد؛ سخنش سخن [[امام]] و اطاعتش [[واجب]] و مخالفتش [[حرام]] خواهد بود. به عبارت دیگر، نیابت عامه مقامی است که به وسیله [[ائمه]] {{عم}} به‌ویژه [[امام زمان]] {{ع}} به [[فقیه]] واجد شرایط [[تفویض]] شده است<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۴۵۶ ـ ۴۵۸ و [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۲۳۸-۲۴۱؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۴۹؛ [[عباس حیدرزاده|حیدرزاده، عباس]]، [[فرهنگنامه آخرالزمان (کتاب)|فرهنگنامه آخرالزمان]]، ص ۵۸۹.</ref>. | ||
==روایات و نیابت عام== | |||
در این باره چندین روایاتی [[نقل]] شده است؛ از جمله: | در این باره چندین روایاتی [[نقل]] شده است؛ از جمله: | ||
#'''[[اسحاق بن یعقوب]]'''، درباره [[تکلیف]] [[شیعیان]] در [[غیبت کبری]] از [[امام مهدی]]{{ع}} پرسید و [[توقیع]] ذیل در پاسخ او صادر شد: "... و اما در پیش‌آمدهایی که برای شما رخ میدهد، باید به [[راویان]] [[اخبار]] ما ـ [[دانشمندان]] [[علوم دینی]] ـ [[رجوع]] کنید؛ ایشان [[حجّت]] من بر شما هستند و من، [[حجّت]] [[خدا]] بر آنانم<ref>{{متن حدیث|وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ}}، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۹۰، ح ۲۴۷؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۴۸۳، ح ۴.</ref>. این [[روایت]]، از روشنترین [[روایات]] در بیان [[ولایت]] عام است. بیشتر افرادی که به این [[روایت]] [[تمسک]] کردهاند، بیشتر به فقره دوم آن، {{متن حدیث|فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم}} توجه داشتهاند<ref>{{متن حدیث|لَوْ لَا مَنْ يَبْقَى بَعْدَ غَيْبَةِ قَائِمِكُمْ مِنَ الْعُلَمَاءِ الدَّاعِينَ إِلَيْهِ وَ الدَّالِّينَ عَلَيْهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْ دِينِهِ بِحُجَجِ اللَّهِ وَ الْمُنْقِذِينَ لِضُعَفَاءِ عِبَادِ اللَّهِ مِنْ شِبَاكِ إِبْلِيسَ وَ مَرَدَتِهِ وَ مِنْ فِخَاخِ النَّوَاصِبِ الَّذِينَ يُمْسِكُونَ أَزِمَّةَ قُلُوبِ ضُعَفَاءِ الشِّيعَةِ كَمَا يُمْسِكُ السَّفِينَةَ سُكَّانُهَا لَمَا بَقِيَ أَحَدٌ إِلَّا ارْتَدَّ عَنْ دِينِ اللَّهِ أُولَئِكَ هُمُ الْأَفْضَلُونَ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}، طبرسی، الاحتجاج، ج ۱، ص ۱۸ و ج ۲، ص ۴۵۵؛ لطف اللّه صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص ۲۲۳.</ref>. | #'''[[اسحاق بن یعقوب]]'''، درباره [[تکلیف]] [[شیعیان]] در [[غیبت کبری]] از [[امام مهدی]]{{ع}} پرسید و [[توقیع]] ذیل در پاسخ او صادر شد: "... و اما در پیش‌آمدهایی که برای شما رخ میدهد، باید به [[راویان]] [[اخبار]] ما ـ [[دانشمندان]] [[علوم دینی]] ـ [[رجوع]] کنید؛ ایشان [[حجّت]] من بر شما هستند و من، [[حجّت]] [[خدا]] بر آنانم<ref>{{متن حدیث|وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ}}، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۹۰، ح ۲۴۷؛ [[شیخ صدوق]]، [[کمال الدین و تمام النعمة (کتاب)|کمال الدین و تمام النعمة]]، ج۲، ص ۴۸۳، ح ۴.</ref>. این [[روایت]]، از روشنترین [[روایات]] در بیان [[ولایت]] عام است. بیشتر افرادی که به این [[روایت]] [[تمسک]] کردهاند، بیشتر به فقره دوم آن، {{متن حدیث|فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم}} توجه داشتهاند<ref>{{متن حدیث|لَوْ لَا مَنْ يَبْقَى بَعْدَ غَيْبَةِ قَائِمِكُمْ مِنَ الْعُلَمَاءِ الدَّاعِينَ إِلَيْهِ وَ الدَّالِّينَ عَلَيْهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْ دِينِهِ بِحُجَجِ اللَّهِ وَ الْمُنْقِذِينَ لِضُعَفَاءِ عِبَادِ اللَّهِ مِنْ شِبَاكِ إِبْلِيسَ وَ مَرَدَتِهِ وَ مِنْ فِخَاخِ النَّوَاصِبِ الَّذِينَ يُمْسِكُونَ أَزِمَّةَ قُلُوبِ ضُعَفَاءِ الشِّيعَةِ كَمَا يُمْسِكُ السَّفِينَةَ سُكَّانُهَا لَمَا بَقِيَ أَحَدٌ إِلَّا ارْتَدَّ عَنْ دِينِ اللَّهِ أُولَئِكَ هُمُ الْأَفْضَلُونَ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ}}، طبرسی، الاحتجاج، ج ۱، ص ۱۸ و ج ۲، ص ۴۵۵؛ لطف اللّه صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص ۲۲۳.</ref>. | ||
| خط ۱۹: | خط ۲۰: | ||
به [[راستی]] همین [[نایبان عام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} هستند که در طول [[غیبت کبری]]، [[دین]] [[مقدس]] [[اسلام]] را از [[انحراف]] نگه داشتهاند، مسایل مورد نیاز را برای [[مسلمانان]] بیان کردهاند و دلهای [[شیعیان]] را بر اساس باورهای درست، استوار ساختهاند. تمام موفقیتهای گوناگون، با [[مجاهدت]] و [[تلاش]] خستگیناپذیر [[محدثان]] و [[فقیهان]] [[شیعه]] ـ از اواخر [[غیبت صغری]] تا به امروز ـ بوده و حیات، [[شادابی]] و [[پویایی]] [[تشیع]] را کرده است. | به [[راستی]] همین [[نایبان عام]] [[امام مهدی|حضرت مهدی]]{{ع}} هستند که در طول [[غیبت کبری]]، [[دین]] [[مقدس]] [[اسلام]] را از [[انحراف]] نگه داشتهاند، مسایل مورد نیاز را برای [[مسلمانان]] بیان کردهاند و دلهای [[شیعیان]] را بر اساس باورهای درست، استوار ساختهاند. تمام موفقیتهای گوناگون، با [[مجاهدت]] و [[تلاش]] خستگیناپذیر [[محدثان]] و [[فقیهان]] [[شیعه]] ـ از اواخر [[غیبت صغری]] تا به امروز ـ بوده و حیات، [[شادابی]] و [[پویایی]] [[تشیع]] را کرده است. | ||
یکی از دانشوران معاصر، درباره چگونگی [[نیابت عام]] و بروز [[اندیشه]] [[ولایت فقیه]] چنین نوشته است: "[[شیعیان]]، تا زمانی که امیدی به [[تشکیل حکومت]] نداشتند، به طور ارتکازی و با [[الهام]] گرفتن از امثال [[روایات]]" [[عمر]] بن حنظله" و" ابو [[خدیجه]]" و "[[توقیع]] صادر از [[ناحیه مقدسه]]"، نیازهای روزمره خو را با [[رجوع]] به فقهای بلاد برطرف می‌کردند و درواقع، فقهای واجد شرایط را "[[نواب عام]] [[حضرت مهدی]]{{ع}}" می‌شمردند (در برابر "[[نواب خاص]]" در [[زمان غیبت صغری]])؛ ولی از هنگامی که بعضی از [[حکام]] [[شیعه]] اقتداری یافتند، مسأله [[ولایت فقیه]] در [[زمان غیبت]] کبری به صورت جدی‌تری مطرح شد و با گسترش این مباحث در میان توده‌ها، [[حکام]] و [[سلاطین]] [[شیعه]] برای [[مشروع]] جلوه دادن حکومتشان کوشیدند موافقت فقهای بزرگ را به دست آورند و حتی گاهی رسما از آنان اجازه می‌گرفتند و متقابلا [[فقها]] هم این [[فرصت‌ها]] را برای نشر [[معارف اسلامی]] و [[ترویج]] [[مذهب تشیع]] مغتنم می‌شمردند؛ ولی ظاهرا در هیچ عصری، هیچ سلطانی حاضر به تحویل دادن [[قدرت]] به [[فقیه]] واجد شرایط نبوده؛ چنان‌که هیچ فقیهی هم امیدی به دست یافتن به چنین قدرتی نداشته است و در واقع با [[پیروزی انقلاب اسلامی ایران]] بود که عملا [[ولایت فقیه]] به معنای واقعی کلمه تحقق یافت و [[نیاز]] به بررسی‌های دقیق درباره مبانی و [[فروع]] آن [[آشکار]] گشت<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، فصلنامه حکومت اسلامی، ش ۱، مقاله اختیارات ولی فقیه در خارج از مرزها.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۴۵۶ ـ ۴۵۸ و [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۲۳۸-۲۴۱؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، | یکی از دانشوران معاصر، درباره چگونگی [[نیابت عام]] و بروز [[اندیشه]] [[ولایت فقیه]] چنین نوشته است: "[[شیعیان]]، تا زمانی که امیدی به [[تشکیل حکومت]] نداشتند، به طور ارتکازی و با [[الهام]] گرفتن از امثال [[روایات]]" [[عمر]] بن حنظله" و" ابو [[خدیجه]]" و "[[توقیع]] صادر از [[ناحیه مقدسه]]"، نیازهای روزمره خو را با [[رجوع]] به فقهای بلاد برطرف می‌کردند و درواقع، فقهای واجد شرایط را "[[نواب عام]] [[حضرت مهدی]]{{ع}}" می‌شمردند (در برابر "[[نواب خاص]]" در [[زمان غیبت صغری]])؛ ولی از هنگامی که بعضی از [[حکام]] [[شیعه]] اقتداری یافتند، مسأله [[ولایت فقیه]] در [[زمان غیبت]] کبری به صورت جدی‌تری مطرح شد و با گسترش این مباحث در میان توده‌ها، [[حکام]] و [[سلاطین]] [[شیعه]] برای [[مشروع]] جلوه دادن حکومتشان کوشیدند موافقت فقهای بزرگ را به دست آورند و حتی گاهی رسما از آنان اجازه می‌گرفتند و متقابلا [[فقها]] هم این [[فرصت‌ها]] را برای نشر [[معارف اسلامی]] و [[ترویج]] [[مذهب تشیع]] مغتنم می‌شمردند؛ ولی ظاهرا در هیچ عصری، هیچ سلطانی حاضر به تحویل دادن [[قدرت]] به [[فقیه]] واجد شرایط نبوده؛ چنان‌که هیچ فقیهی هم امیدی به دست یافتن به چنین قدرتی نداشته است و در واقع با [[پیروزی انقلاب اسلامی ایران]] بود که عملا [[ولایت فقیه]] به معنای واقعی کلمه تحقق یافت و [[نیاز]] به بررسی‌های دقیق درباره مبانی و [[فروع]] آن [[آشکار]] گشت<ref>مصباح یزدی، محمد تقی، فصلنامه حکومت اسلامی، ش ۱، مقاله اختیارات ولی فقیه در خارج از مرزها.</ref>.<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگنامه مهدویت (کتاب)|فرهنگنامه مهدویت]]، ص ۴۵۶ ـ ۴۵۸ و [[درسنامه مهدویت ج۲ (کتاب)|درسنامه مهدویت ج۲]]، ص۲۳۸-۲۴۱؛ [[مجتبی تونه‌ای|تونه‌ای، مجتبی]]، [[موعودنامه (کتاب)|موعودنامه]]، ص۷۴۹.</ref> | ||
==پرسش مستقیم== | ==پرسش مستقیم== | ||
نسخهٔ ۳ اکتبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۶:۴۱
- این مدخل از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
- در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام مهدی (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.
مقدمه
پس از پایان دوران غیبت صغری و نیابت خاص و با آغاز غیبت کبری هدایت شیعیان با عنوان نیابت عام از سوی حضرت مهدی(ع) شکل گرفت؛ به این صورت که امام، ضابطهای کلّی و صفات و مشخصاتی عام به دست داد که در هر زمان، فرد شاخصی که آن ضابطه ـ از هرجهت و در همه ابعاد ـ بر او صدق کند، نایب امام شناخته شود و به نیابت از او در امر دین و دنیا، سرپرست جامعه باشد؛ سخنش سخن امام و اطاعتش واجب و مخالفتش حرام خواهد بود. به عبارت دیگر، نیابت عامه مقامی است که به وسیله ائمه (ع) به‌ویژه امام زمان (ع) به فقیه واجد شرایط تفویض شده است[۱].
روایات و نیابت عام
در این باره چندین روایاتی نقل شده است؛ از جمله:
- اسحاق بن یعقوب، درباره تکلیف شیعیان در غیبت کبری از امام مهدی(ع) پرسید و توقیع ذیل در پاسخ او صادر شد: "... و اما در پیش‌آمدهایی که برای شما رخ میدهد، باید به راویان اخبار ما ـ دانشمندان علوم دینی ـ رجوع کنید؛ ایشان حجّت من بر شما هستند و من، حجّت خدا بر آنانم[۲]. این روایت، از روشنترین روایات در بیان ولایت عام است. بیشتر افرادی که به این روایت تمسک کردهاند، بیشتر به فقره دوم آن، «فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِم» توجه داشتهاند[۳].
- امام عسکری(ع) از پدر بزرگوارش نقل کرده است که فرمود: "اگر نبود دانشمندانی که پس از غیبت قائم شما، به سوی او دعوت میکنند و به سوی او رهنمون میشوند و از دین او دفاع میکنند و بندگان ناتوان را از دامهای شیطان و مریدهای شیطانی نجات میدهند، کسی باقی نمیماند، مگر اینکه از دین خدا بازمیگشت؛ ولی این دانشمندان، زمام دل ضعیفان را به دست میگیرند؛ همانگونه که ملوانها، زمام کشتی را به دست میگیرند و سرنشینهای کشتی را از خطر مرگ نگه میدارند. اینها نزد خدای تبارک و تعالی برترین هستند.
- امام حسن عسکری(ع) درباره فقیهان راستین، ویژگی‌های آنها و مسؤولیت جامعه برابر آنها، فرموده است: "و اما هریک از فقیهان که بر نفس خود مسلّط باشد و دین خود را حفظ کند، با هوای نفس خود مخالفت ورزد و امر خدا را اطاعت کند، بر همگان واجب است از او تقلید کنند"[۴].
- مرحوم شیخ کلینی، شیخ صدوق و شیخ طوسی روایتی را که به "مقبوله عمر بن حنظله" معروف است، از امام صادق(ع) به مضمون ذیل نقل کردهاند: "هرکدام از شما که حدیث ما را روایت کند و در حلال و حرام ما صاحب نظر باشد و احکام ما را بداند، او را به حکومت برگزینند که من او را بر شما حاکم قرار دادم"[۵].
به راستی همین نایبان عام حضرت مهدی(ع) هستند که در طول غیبت کبری، دین مقدس اسلام را از انحراف نگه داشتهاند، مسایل مورد نیاز را برای مسلمانان بیان کردهاند و دلهای شیعیان را بر اساس باورهای درست، استوار ساختهاند. تمام موفقیتهای گوناگون، با مجاهدت و تلاش خستگیناپذیر محدثان و فقیهان شیعه ـ از اواخر غیبت صغری تا به امروز ـ بوده و حیات، شادابی و پویایی تشیع را کرده است.
یکی از دانشوران معاصر، درباره چگونگی نیابت عام و بروز اندیشه ولایت فقیه چنین نوشته است: "شیعیان، تا زمانی که امیدی به تشکیل حکومت نداشتند، به طور ارتکازی و با الهام گرفتن از امثال روایات" عمر بن حنظله" و" ابو خدیجه" و "توقیع صادر از ناحیه مقدسه"، نیازهای روزمره خو را با رجوع به فقهای بلاد برطرف می‌کردند و درواقع، فقهای واجد شرایط را "نواب عام حضرت مهدی(ع)" می‌شمردند (در برابر "نواب خاص" در زمان غیبت صغری)؛ ولی از هنگامی که بعضی از حکام شیعه اقتداری یافتند، مسأله ولایت فقیه در زمان غیبت کبری به صورت جدی‌تری مطرح شد و با گسترش این مباحث در میان توده‌ها، حکام و سلاطین شیعه برای مشروع جلوه دادن حکومتشان کوشیدند موافقت فقهای بزرگ را به دست آورند و حتی گاهی رسما از آنان اجازه می‌گرفتند و متقابلا فقها هم این فرصت‌ها را برای نشر معارف اسلامی و ترویج مذهب تشیع مغتنم می‌شمردند؛ ولی ظاهرا در هیچ عصری، هیچ سلطانی حاضر به تحویل دادن قدرت به فقیه واجد شرایط نبوده؛ چنان‌که هیچ فقیهی هم امیدی به دست یافتن به چنین قدرتی نداشته است و در واقع با پیروزی انقلاب اسلامی ایران بود که عملا ولایت فقیه به معنای واقعی کلمه تحقق یافت و نیاز به بررسی‌های دقیق درباره مبانی و فروع آن آشکار گشت[۶].[۷]
پرسش مستقیم
- نیابت چند نوع می‌باشد؟ (پرسش)
- مقصود از نیابت عامه در عصر غیبت کبری چیست؟ (پرسش)
- چرا امام مهدی در زمان غیبت کبرا نایب خاص ندارد؟ (پرسش)
- به چه کسانی نایبان عام گویند؟ (پرسش)
- نیابت عام به چه معناست و روایات در این باره چه میگوید؟ (پرسش)
- نایبان عام امام مهدی در عصر غیبت چه وظیفه‌ای دارند؟ (پرسش)
- چگونه میتوانید ثابت کنید که ولی فقیه نایب و جانشین امام مهدی رهبر و ولی جامعه اسلامی است؟ (پرسش)
- از کجا معلوم می‌شود که مهدی در عصر غیبت کبری واقعا وجود خارجی دارد و صرفا یک فرضیه نیست؟ (پرسش)
- آیا حقیقت مفهوم دین اسلام همین است که توسط مراجع دینی برداشت می‌شود؟ (پرسش)
- در زمان غیبت علما در تبیین حقیقت شریعت چقدر موفق بودهاند؟ (پرسش)
- فقهای دین بر چه اساسی در زمان غیبت کبرا بر دیگران ولایت دارند؟ (پرسش)
- آیا نواب عام امام مهدی در زمان غیبت کبرا با آن حضرت ارتباط دارند؟ (پرسش)
- چرا امام خمینی را نایب امام مهدی نامیده‌اند؟ عشق و دلدادگی امام خمینی برخاسته از چه بود؟ مهم‌ترین ویژگی‌های ایشان را بنویسید؟ (پرسش)
- آیا درست است که آیت‌الله خامنهای نایب امام مهدی هستند؟ مدرک و منابع اطلاعات شما در این زمینه چیست؟ (پرسش)
- کدام گروه از افراد جامعه مصداق نایب عام هستند و وظیفه سرپرستی بر دوش آنان گذاشته شده است؟ (پرسش)
- آیا پیروی کردن از نائب امام مهدی (ولی فقیه) واجب است؟ (پرسش)
- عقیده اهل سنت در رابطه با «ولایت فقیه» چیست؟ (پرسش)
جستارهای وابسته
- آخر الزمان
- آدینه (جمعه)
- آستانه عسکریین
- آستانه قیامت
- آفتاب پشت ابر (خورشید پشت ابر)
- آینده پژوهی
- آیین جدید دین در عصر ظهور
- اَبدال
- ابوالادیان
- ابوصالح
- ابوالقاسم (امام مهدی)
- اثناعشریه
- احمد (امام مهدی)
- احمد بن اسحاق قمی
- احمد بن هلال کرخی
- احمدیه (قادیانیه)
- اخیار
- ادله رجعت
- اسماعیلیه
- أشراط الساعه
- اصحاب قائم (یاران امام مهدی)(ع)
- اصحاب کهف
- اقامت‌گاه امام مهدی در عصر ظهور (مسجد سهله)
- القاب امام مهدی (ع)
- امامت امام مهدی (ع)
- امامت و مهدویت
- امام حسن عسکری
- امام زمان (صاحب الزمان)
- امام شناسی (مرگ جاهلی)
- امام مهدی از ولادت تا ظهور
- امامیه
- امدادهای غیبی
- امکان رجعت (رجعت)
- امنیت (حکومت جهانی)
- انتظار فرج
- انتقام
- انجمن حجتیه
- انطاکیه
- اوتاد
- اهل سنت و امام مهدی موعود
- اهل سنّت و ولادت امام مهدی (ع)
- اهل کتاب در عصر ظهور
- ایام الله
- ایستادن هنگام شنیدن لقب قائم
- باب (علی محمد شیرازی)
- بابیه (باب)
- باران های پیاپی
- باقریه
- البرهان فی علامات امام مهدی آخر الزمان
- بعثت امام مهدی
- بلالی (محمد بن علی بن بلال)
- بلالیه
- بهائیت
- البیان فی اخبار صاحب الزمان
- بیت الحمد
- بیت المقدس
- بیدا (خسف به بیدا)
- بیعت امام مهدی
- بیعت نامه امام مهدی
- البیعه لله
- پایان تاریخ (آخرالزمان)
- پدر امام مهدی (امام حسن عسکری)
- پدر امام مهدی و اهل سنّت
- پرچم امام مهدی
- پرچم های سیاه
- پیراهن امام مهدی
- تاریخ سیاسی غیبت امام دوازدهم
- تاریخ عصر غیبت
- تاریخ غیبت کبرا
- تشرف (ملاقات با امام مهدی
- تکذیب وقت گزاران وقت ظهور
- تَناثُرُ النُّجُوم
- توقیع
- جبرئیل
- جده
- جزیره خضرا
- جزیره خضرا در ترازوی نقد
- جعفر کذاب
- جمعه
- جنگ افزارهای امام مهدی (سلاح امام مهدی)
- حجت
- حجر الاسود
- حدیث غدیر
- حدیث لوح حضرت زهرا (لوح حضرت زهرا)
- حدیث معراج
- حِرْز امام مهدی
- حرمت نام بردن امام مهدی
- حسن شریعی
- حسین بن روح نوبختی
- حسین بن منصور حلاج
- حکومت جهانی
- حکومت صالحان
- حکومت مستضعفان
- حکیمه خاتون
- حیرت
- خاتم الاوصیاء
- خراسانی (خروج خراسانی)
- خردسال ترین پیشوای معصوم (امامت امام مهدی)
- خروج خراسانی
- خروج دابة الاَرض
- خروج دجال
- خروج سفیانی
- خروج سید حسنی
- خروج شعیب بن صالح
- خروج شیصبانی
- خروج عوف سلمی
- خروج امام مهدی (قیام امام مهدی)
- خروج یأجوج (یأجوج و مأجوج)
- خروج یمانی
- خسف به بیداء
- خسوف و کسوف غیرعادی
- خضر
- خلافت موعود
- خورشید پشت ابر
- خطبه قیام
- خورشید مغرب
- خیمه
- دابه الارض (خروج دابه الارض)
- دادگستر جهان
- دانشمندان عامه و امام مهدی موعود
- دجال (خروج دجال)
- در انتظار ققنوس
- در فجر ساحل
- دست بر سر گذاشتن
- دعای افتتاح
- دعای عهد
- دعای ندبه
- دعای سمات
- دوازده امامی (اثناعشریه)
- دولت کریمه (حکومت جهانی)
- دین در آخرالزمان (آخرالزمان)
- دین عصر ظهور
- ذی طوی
- رایات سود (پرچم های سیاه)
- رحلت امام مهدی (فرجام امام مهدی)
- رجعت
- رجعت کنندگان
- رکن و مقام
- رؤیت امام مهدی (ملاقات امام مهدی)
- زبور داود
- زمینه سازان ظهور
- زنان آخرالزمان (آخرالزمان)
- زنان و قیام امام مهدی (یاران امام مهدی)
- زندگی آخرالزمان (آخرالزمان)
- زیارت آل یس
- زیارت ناحیه مقدسه
- زیارت رجبیه
- زیدیه
- سازمان وکالت
- سامرا
- سرداب سامرا
- سلاح امام مهدی
- سفیانی (خروج سفیانی)
- سید حسنی (خروج سید حسنی)
- سیره حکومتی امام مهدی
- سیصد و سیزده
- شاهدان ولادت امام مهدی
- شرایط ظهور
- شرید
- شریعیه
- شعبان
- شعیب بن صالح (خروج شعیب)
- شلمغانیه
- شمائل امام مهدی
- شمشیر امام مهدی (سلاح امام مهدی)
- شهادت امام مهدی (فرجام امام مهدی)
- شیخیه
- شیطان (کشته شدن شیطان)
- شیصبانی (خروج شیصبانی)
- شیعه
- صاحب الامر
- صاحب الدار
- صاحب الزمان
- صاحب السیف
- صاحب الغیبه
- صاید بن صید (خروج دجال)
- صقیل (مادر امام مهدی)
- صیحه آسمانی (ندای آسمانی)
- طالقان
- طرید
- طلوع خورشید از مغرب
- طویل العمر
- طی الارض
- طیبه
- ظهور
- عاشورا
- عبرتایی (احمد بن هلال)
- عثمان بن سعید عمری
- عدد یاران امام مهدی (سیصد و سیزده)
- عدل و قسط (حکومت جهانی)
- العرف الوردی فی اخبار الامام مهدی
- عسکریه
- عصائب
- عصر زندگی
- عقد الدرر فی اخبار المنتظر
- علایم ظهور (نشانه های ظهور)
- علائم قیامت (اشراط الساعه)
- علی بن محمد سمری
- غار انطاکیه (انطاکیه)
- غایب (امام غایب)
- غریم
- غلام
- غیبت (پنهان شدن)
- الغیبه
- غیبت صغرا
- غیبت کبرا
- فترت
- فرید
- فرجام امام مهدی
- فرجام شناسی (آینده پژوهی)
- فضیلت انتظار فرج (انتظار فرج)
- فضیلت منتظران (منتظر)
- فلسفه رجعت (رجعت)
- فلسفه غیبت صغرا (غیبت صغرا)
- فلسفه غیبت (غیبت امام مهدی)
- فواید امام غایب
- فوتوریسم
- قائم
- قادیانیه
- قتل نفس زَکیّه
- قم
- قیامت صغرا (رجعت)
- قیام های پیش از ظهور
- کتاب الغیبه للحجه
- کشته شدن شیطان
- کمال الدین و تمام النعمه
- کوفه
- کنیه امام مهدی (ابوالقاسم)
- کوه رَضْوی
- کیسانیه
- لباس امام مهدی (پیراهن امام مهدی)
- لوح حضرت زهرا
- مادر امام مهدی
- متمهدی (مدعیان مهدویت)
- مثلث برمودا (جزیره خضرا)
- محدَّث
- محل بیعت امام مهدی (رکن و مقام)
- محل ظهور امام مهدی (مسجد الحرام)
- محل قتل نفس زکیه (رکن و مقام)
- محمد
- محمد بن عثمان بن سعید عمری
- محمد بن علی بن هلال
- محمد بن علی شلمغانی
- محمد بن نصیر نمیری
- محمدیه
- مدعیان بابیت
- مدعیان مهدویت
- مرجع تقلید
- مردان آخرالزمان (آخرالزمان)
- مرکز حکومت امام مهدی (مسجد کوفه)
- مرگ جاهلی
- مرگ سرخ
- مرگ سفید
- مستضعف
- مسجد جمکران
- مسجد الحرام
- مسجد سهله
- مسجد صاحب الزمان (مسجد جمکران)
- مسجد کوفه
- مصلای جمعه و جماعات در عصر ظهور (مسجد کوفه)
- مضطر
- معجم احادیث الامام المهدی
- معمرین
- مغیریه
- مقتدای مسیح
- مکیال المکارم فی فواید الدعاء للقائم
- ملاحم و فتن
- ملاقات با امام مهدی
- ملیکه (مادر امام مهدی)
- منتخب الاثر
- منتظِر
- منتَظَر
- منتقم
- منصور
- موتور
- موسویه
- موعود مسیحیت
- موعود یهود
- مهدی
- مهدی سودانی
- مهدی موعود
- مهدویت
- ممهدون (زمینه سازان ظهور)
- مهدویت پژوهی (آینده پژوهی)
- امام مهدی شخصی و امام مهدی نوعی
- مهدیه
- میراث دار پیامبران
- ناحیه مقدسه
- نام های حضرت محمد (احمد)
- ناووسیه
- نجبا
- ندای آسمانی
- نرگس (مادر امام مهدی)
- نزول عیسی
- نشانه های آخرالزمان (آخرالزمان
- نشانه های ظهور
- نفس زکیه
- نماز امام زمان
- نواب خاص
- نیابت خاص
- نیابت عام
- نیمه شعبان
- وقاتون (وقت ظهور)
- وقت ظهور
- وقت معلوم
- وکلای امام مهدی
- ولادت امام مهدی
- ولایت فقیه
- ولی فقیه
- همسر و فرزند امام مهدی
- هیبت امام مهدی
- یأجوج و مأجوج
- یاران امام مهدی
- یالثارات الحسین
منابع
سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت.
سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت ج۲.
مجتبی تونه‌ای، موعودنامه.
حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان.
پانویس
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۵۶ ـ ۴۵۸ و درسنامه مهدویت ج۲، ص۲۳۸-۲۴۱؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۴۹؛ حیدرزاده، عباس، فرهنگنامه آخرالزمان، ص ۵۸۹.
- ↑ «وَ أَمَّا الْحَوَادِثُ الْوَاقِعَةُ فَارْجِعُوا فِيهَا إِلَى رُوَاةِ حَدِيثِنَا فَإِنَّهُمْ حُجَّتِي عَلَيْكُمْ وَ أَنَا حُجَّةُ اللَّهِ عَلَيْهِمْ»، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۹۰، ح ۲۴۷؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۴۸۳، ح ۴.
- ↑ «لَوْ لَا مَنْ يَبْقَى بَعْدَ غَيْبَةِ قَائِمِكُمْ مِنَ الْعُلَمَاءِ الدَّاعِينَ إِلَيْهِ وَ الدَّالِّينَ عَلَيْهِ وَ الذَّابِّينَ عَنْ دِينِهِ بِحُجَجِ اللَّهِ وَ الْمُنْقِذِينَ لِضُعَفَاءِ عِبَادِ اللَّهِ مِنْ شِبَاكِ إِبْلِيسَ وَ مَرَدَتِهِ وَ مِنْ فِخَاخِ النَّوَاصِبِ الَّذِينَ يُمْسِكُونَ أَزِمَّةَ قُلُوبِ ضُعَفَاءِ الشِّيعَةِ كَمَا يُمْسِكُ السَّفِينَةَ سُكَّانُهَا لَمَا بَقِيَ أَحَدٌ إِلَّا ارْتَدَّ عَنْ دِينِ اللَّهِ أُولَئِكَ هُمُ الْأَفْضَلُونَ عِنْدَ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ»، طبرسی، الاحتجاج، ج ۱، ص ۱۸ و ج ۲، ص ۴۵۵؛ لطف اللّه صافی گلپایگانی، منتخب الاثر، ص ۲۲۳.
- ↑ «فَأَمَّا مَنْ كَانَ مِنَ الْفُقَهَاءِ صَائِناً لِنَفْسِهِ حَافِظاً لِدِينِهِ مُخَالِفاً عَلَى هَوَاهُ مُطِيعاً لِأَمْرِ مَوْلَاهُ فَلِلْعَوَامِّ أَنْ يُقَلِّدُوهُ»، شیخ حر عاملی، وسائل الشیعة، ج ۲۷، ص ۱۳۱، ح ۳۳۴۰۱.
- ↑ «مَنْ كَانَ مِنْكُمْ مِمَّنْ قَدْ رَوَى حَدِيثَنَا وَ نَظَرَ فِي حَلَالِنَا وَ حَرَامِنَا وَ عَرَفَ أَحْكَامَنَا فَلْيَرْضَوْا بِهِ حَكَماً فَإِنِّي قَدْ جَعَلْتُهُ عَلَيْكُمْ حَاكِما»، محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۶۷، ح ۱۰؛ شیخ طوسی، التهذیب، ج ۶، ص ۲۱۸، ح ۶.
- ↑ مصباح یزدی، محمد تقی، فصلنامه حکومت اسلامی، ش ۱، مقاله اختیارات ولی فقیه در خارج از مرزها.
- ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگنامه مهدویت، ص ۴۵۶ ـ ۴۵۸ و درسنامه مهدویت ج۲، ص۲۳۸-۲۴۱؛ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۴۹.