زمان ظهور امام مهدی: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (جایگزینی متن - '''']].' به '''']]')
جز (جایگزینی متن - 'رده:اتمام لینک داخلی' به '')
خط ۷۲: خط ۷۲:
[[رده:زمان ظهور امام مهدی]]
[[رده:زمان ظهور امام مهدی]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:مدخل موعودنامه]]
[[رده:اتمام لینک داخلی]]

نسخهٔ ‏۱۸ مارس ۲۰۲۰، ساعت ۱۴:۴۸

متن این جستار آزمایشی است؛ امید می رود در آینده نه چندان دور آماده شود. برای اطلاع از جزئیات بیشتر به بانک جامع پرسش و پاسخ مهدویت مراجعه کنید.


زمان یا وقت ظهور امام مهدی یکی از موضوعات مهم در مباحث مهدویت است. سال‏‌ها پیش از ولادت حضرت مهدی(ع)‏، درباره آن، از معصومان(ع) پرسش می‌‏شد[۱]. امامان(ع) نیز همواره مسائل مربوط به حضرت مهدی(ع)‏ - به ویژه زمان ظهور آن حضرت - را از رازهای الهی دانسته و وقت‏‌گذاران را تکذیب کرده‏‌اند[۲]. به وقت‏‌گذاری برای این وعده الهی اصطلاح توقیت ظهور اطلاق می‌گردد.

مقدمه

  • با گذری کوتاه در سخنان ائمه(ع) درباره وقت ظهور، به مطالب ذیل بر خواهیم خورد:
  1. آگاهی به زمان دقیق ظهور، فقط از آن خداوند سبحانه و تعالی است.
  2. معصومان(ع) همواره مردم را از تعیین وقت درباره ظهور حضرت مهدی(ع)‏ برحذر داشته، وقت‌‏گذاران را تکذیب کرده‏‌اند.
  3. روایات فراوانی ظهور را ناگهانی دانسته و احادیثی اصلاح امر فرج را یک شبه ذکر کرده است.
  4. اگرچه پنهان بودن زمان ظهور از رازهای الهی است و حکمت الهی اقتضا کرده این وقت نزد مردم نامعلوم و پوشیده باشد، در بعضی روایات به پاره‌‏ای از حکمت‌‏های آن اشاره شده و تا اندازه‌‏ای محدوده زمانی آن معین شده است.
  5. با نگاهی به کلام معصومان(ع) می‌‏توان چگونگی آگاه شدن حضرت مهدی(ع)‏ از هنگام ظهور را به راحتی به دست آورد.
  • همان‏گونه که بیان شد، در روایات فراوانی، از ظهور آن حضرت، حادثه‏‌ای ناگهانی یاد شده و روشن است ناگهانی بودن آن، با تعیین قبلی وقت منافات دارد؛ چرا که وقتی برای امری زمان مشخص شد، دیگر دفعی و ناگهانی بودن آن معنا نخواهد داشت.
  • به طور مسلم، کسانی که تعیین وقت می‏‌کنند، سخنشان خلاف این گروه روایات است. پاره‏‎ای از این روایات را این‏گونه می‏‌توان دسته‏‌بندی کرد:
  1. اصلاح امر ظهور در یک شب؛ امام علی(ع) فرمود: "پیامبر(ص) فرمود: مهدی از ما اهل بیت(ع) است که خداوند سبحانه و تعالی امر فرج او را در یک شب اصلاح می‌‏فرماید" [۳]
  2. آمدن همانند شهاب فروزان؛ امام باقر(ع) پس از بیان غیبت حضرت مهدی(ع)‏، فرمود: "او همانند شهابی شعله‌‏ور در تاریکی شب، آشکار خواهد شد"[۴]
  • البته در برخی روایات، به صورت محدود، زمان‌‏هایی برای رخداد این حادثه بزرگ ذکر شده است. این گونه روایات به چند دسته تقسیم می‏‌شود:
  1. روایاتی که جمعه را روز ظهور معرفی کرده است[۵]؛
  2. روایاتی که روز ظهور را مصادف با روز عاشورا ذکر کرده است[۶]؛
  3. روایاتی که ظهور حضرت مهدی(ع) را در سال فرد ذکر کرده است[۷]؛
  4. برخی روایات نیز روز ظهور را شنبه ذکر کرده است[۸].
  1. الهام‏؛ بدون شک، معصومان(ع) مورد الهام خداوند سبحانه و تعالی قرار می‌‏گیرند وحی، به صورت رسمی با رحلت پیامبر اکرم(ص) پایان گرفت؛ ولی در موارد فراوانی به اهل بیت(ع) الهاماتی می‌‏شده و خواهد شد. برخی روایات چگونگی آگاه شدن حضرت مهدی(ع) از زمان ظهور را از راه الهام ذکر کرده است[۹].
  2. برافراشته شدن پرچم قیام‏: در روایاتی اشاره شده است که وقتی ظهور آن حضرت نزدیک شد، پرچمی که آن حضرت هنگام ظهور در دست خواهد داشت، به اذن و اراده الهی برافراشته شده، امام(ع) را به فرمان قیام آگاه خواهد کرد[۱۰].
  3. بیرون آمدن شمشیر آن حضرت از غلاف:‏ رسول گرامی اسلام(ص) فرمود: "برای او شمشیری است در غلاف؛ هنگامی که وقت ظهورش فرارسید، آن شمشیر از غلافش خارج می‏شود. خداوند سبحانه و تعالی آن شمشیر را به سخن در می‌‏آورد و شمشیر به حضرتش می‎‏گوید: ای ولی خدا! خارج شو که دیگر نشستن مقابل ستم‏ دشمنان خدا جایز نیست. پس او ظهور می‏‌کند"[۱۱]
  1. زنده نگه داشتن روح امید و انتظار در جامعه در طول غیبت حضرت مهدی(ع)‏؛
  2. معنا پیدا کردن امتحان شیعیان در عصر غیبت؛
  3. غافلگیر کردن مخالفان و دشمنان.
  • از آن‏جا که یکی از دلیل‌‏های غیبت حضرت مهدی(ع)‏ تلاش دشمنان برای نابودی آن حضرت بود، روشن بودن زمان ظهور، دشمنان را برای از بین بردن و مقابله با آن حضرت آماده می‌‏سازد؛ در حالی که نامعلوم بودن و ناگهانی بودن زمان ظهور، باعث غافلگیری دشمنان خواهد شد.
  • امام خمینی رهبر انقلاب نه فقط تعیین ادعای نزدیک بودن ظهور را نپذیرفته‏‌اند بلکه به نوعی چنین ذهنیتی را نیز مردود دانسته‌‏اند: "از غیبت صغرا تاکنون که بیش از هزار سال می‏گذرد و ممکن است صد هزار سال دیگر بگذرد و مصلحت اقتضاء نکند که حضرت تشریف بیاورد، در طول این مدت مدید احکام اسلامی باید زمین بماند و اجراء نشود؟! ...."[۱۲]
  • مرحوم آیت اللّه شیخ جواد تبریزی- یکی مراجع معاصر تقلید- نیز در این‏ باره می‌‏گوید: " باید زمینه را مساعد کنید که اگر غیبت، صد هزار سال هم طول بکشد، عقاید مردم خراب نشود".
  • فردی بود هرروز می‎‏گفت: "حضرت می‌‏آید؛ ظهور نزدیک شده یک بار گفت: سه ماه دیگر حتما آقا می‏آید. سه ماه بعد گفتیم: چه شد؟ گفت: بداء حاصل شد!"[۱۳].
  • ناگفته نگذارم برخی با مطرح کردن ظهور صغرا، بر این باورند ظهور آن حضرت بسیار نزدیک است.
  • همگان بر این امید هستیم که چنان باشد؛ اما هیچ دلیل روایی محکمی بر آن وجود ندارد. و تشبیه آن، با غیبت صغرا نیز نادرست است[۱۴].

زمان ظهور امام مهدی در درسنامه

۱. آشکار کردن زمان ظهور، فقط از آن خداوندعزوجل است. در روایت مشهوری آمده است: وقتی دعبل شاعر بلند آوازه شیعی در محضر امام رضا(ع) در ضمن قصیده‌ای، سخن از ظهور و قیام حضرت مهدی(ع) بر زبان جاری ساخت، آن حضرت در حالی که سرشک از دیدگانش جاری بود، رو به دعبل کرد و فرمود:‌ای خزاعی! همانا روح القدس بر زبانت، این دو بیت را جاری ساخت. آیا می‌دانی این امام کیست و چه زمانی قیام می‌کند؟ آن گاه خود آن حضرت به معرفی امام مهدی(ع) پرداخت. سپس درباره زمان ظهورش چنین فرمود: اما اینکه "چه زمانی ظهور خواهد کرد"، این خبردادن از وقت است. پدرم از پدرش و ایشان از پدرانش از رسول گرامی اسلامی(ص) نقل کرده‌اند که وقتی از آن حضرت سؤال شد:‌ای رسول خدا! چه زمانی قائم از ذریه شما ظهور می‌کند؟ آن حضرت فرمود: «مَثَلُهُ مَثَلُ الساعَةِ»﴿اَلتي لاَ يُجَلِّيهَا لِوَقْتِهَا إِلاَّ هُوَ ثَقُلَتْ فِي السَّمَاوَاتِ وَالأَرْضِ لاَ تَأْتِيكُمْ إِلاَّ بَغْتَةً﴾[۱۵][۱۶]؛ جز او [هیچ کس] آن را به موقع خود آشکار نمی‌گرداند. [این حادثه] بر آسمان‌ها و زمین گران است، جز ناگهان به شما نمی‌رسد.
۲. روایات فراوانی ظهور را ناگهانی دانسته[۲۰] و احادیثی اصلاح امر فرج را یک شَبِه ذکر کرده است. امام علی(ع) نقل کرده که پیامبر(ص) فرمود: «"اَلْمَهْدِی مِنا اَهْلَ الْبَیْتِ یُصْلِحُ الله لَهُ اَمْرَهُ فِی لَیْلَهٍ"»[۲۱]؛ مهدی از ما اهل بیت است که خداوند امر فرج او را در یک شب اصلاح می‌فرماید. امام باقر(ع) نیز پس از بیان غیبت حضرت مهدی(ع)، فرمود: «"ثُم یَبْدُو کَالشهَابِ الْوَقادِ فِی ظُلْمَهِ اللیْل"»[۲۲]؛ او همانند شهابی شعله ور در تاریکی شب، آشکار خواهد شد.

زمان ظهور امام مهدی در موعودنامه

وقاتون در موعودنامه

  • یعنی کسانی که برای ظهور، وقت تعیین می‌کنند. امام باقر (ع) در پاسخ کسی که پرسید: آیا برای ظهور، وقت تعیین شده است‌؟ سه بار فرمود: "كَذَبَ الْوَقَّاتُونَ"[۳۰]. امام صادق (ع) نیز در پاسخ همان پرسش، چنین گفت[۳۱][۳۲].

وقت ظهور در موعودنامه

پرسش‌های وابسته

جستارهای وابسته

منابع

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۶۸، ح ۲
  2. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۶۱ - ۴۶۴.
  3. ↑ " الْمَهْدِيُ‏ مِنَّا أَهْلَ‏ الْبَيْتِ‏ يُصْلِحُ‏ اللَّهُ‏ لَهُ‏ أَمْرَهُ‏ فِي‏ لَيْلَةٍ ‏‏ "، شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص ۱۵۲
  4. ↑ " ثُمَ‏ يَبْدُو كَالشِّهَابِ‏ الْوَقَّادِ فِي‏ ظُلْمَةِ اللَّيْل‏‏‏ "، شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۵۹؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص ۳۲۴
  5. ↑ شیخ صدوق، الخصال، ح ۲، ص ۳۹۴
  6. ↑ شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۳۰۰
  7. ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۴۵۳؛ فتال نیشابوری، روضة الواعظین، ص ۲۶۳؛ طبرسی، اعلام الوری، ص ۴۵۹
  8. ↑ شیخ طوسی، تهذیب الاحکام، ج ۴، ص ۳۳۳؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۶۵۳
  9. ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۳۴۳؛ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۱۶۴؛ محمد بن عمر کشی، رجال الکشی، ص ۱۹۲
  10. ↑ ر. ک: شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، ص ۱۵۵؛ راوندی، الخرائج و الجرائح، ح ۲، ص ۵۵۰، کفایة الاثر، ص ۲۶۶
  11. ↑ کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۱۵۵
  12. ↑ امام خمینی، ولایت فقیه، ص ۲۷
  13. ↑ شیخ جواد تبریزی در دیدار دانش‏پژوهان مرکز تخصصی مهدویّت، فصلنامه انتظار، ج ۵، ص ۱۷
  14. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص ۴۶۱ - ۴۶۴.
  15. ↑ اعراف، آیه ۱۸۷.
  16. ↑ صدوق، عیون اخبار الرضا(ع)، ج ۲، ص ۲۶۶؛ همو، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۲، ص ۳۷۲.
  17. ↑ اعراف، آیه ۱۸۸.
  18. ↑ طوسی، کتاب الغیبه، ص ۲۹۱.
  19. ↑ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۵۱۶، ح۴۴؛ قطب الدین راوندی، الخرایج والجرایح، ج ۳، ص ۱۱۲۸؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص ۳۹۵.
  20. ↑ بر خلاف پندار کسانی که ظهور را با غیبت مقایسه کرده، گفته‌اند: چون غیبت صغرا مقدمه غیبت کبرا بود، پس دورانی به عنوان ظهور اصغر در پیش داریم.
  21. ↑ نعمانی، الغیبه، ص۱۶۳؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۱۵۲.
  22. ↑ طوسی، کتاب الغیبه، ص۱۵۹؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۱، ص۳۲۴.
  23. ↑ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج۱، ص۳۴۳، ح۳۰؛ نعمانی، الغیبه، ص۱۸۷، ح۴۰؛ طوسی، کتاب الغیبه، ص۱۶۴؛ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج۲، ص۳۴۹، ح۴۲؛ محمد بن عمر کشی، رجال الکشی، ص۱۹۲.
  24. ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۳ ، ص۱۵۸-۱۶۲.
  25. ↑ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۸۲.
  26. ↑ همان، ص ۱۰۳.
  27. ↑ منتخب الاثر، ص ۱۲۴ و ۲۲۴.
  28. ↑ ارشاد مفید، ج ۲، ص ۳۷۹.
  29. ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۳۷۹.
  30. ↑ کافی، ج ۱، ص ۳۶۸؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۱۱۸؛ غیبة نعمانی، ص ۲۹۴.
  31. ↑ غیبة نعمانی، ص ۲۹۴.
  32. ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۵۷.
  33. ↑ کافی، ج ۱، ص ۳۶۸.
  34. ↑ احتجاج طبرسی، ج ۲، ص ۲۸۱.
  35. ↑ آخرین امید، داود الهامی، ص ۳۸۲.
  36. ↑ تونه‌ای، مجتبی، موعودنامه، ص۷۵۷.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=زمان_ظهور_امام_مهدی&oldid=288714»