عقل در اخلاق اسلامی: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'برنامه ریزی' به 'برنامه‌ریزی'
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'برنامه ریزی' به 'برنامه‌ریزی')
 
خط ۵۳۲: خط ۵۳۲:
==== زمینه‌های [[وسواس]] ====
==== زمینه‌های [[وسواس]] ====
[[وسواس]] همانند [[جنون]] به صورت‌های گوناگون بروز پیدا می‌کنند؛ چراکه [[شیطان]] خواسته‌های خود را در زمینه‌های مختلف به [[انسان]] [[القا]] می‌کند و موجبات وسوه وسه خاطر را فراهم می‌آورد. از این رو می‌توان گفت [[وسواس]] قلمروی خاصی ندارد، مواردی که نام می‌بریم از مهم‌ترین زمینه‌های بروز [[وسواس]] است.
[[وسواس]] همانند [[جنون]] به صورت‌های گوناگون بروز پیدا می‌کنند؛ چراکه [[شیطان]] خواسته‌های خود را در زمینه‌های مختلف به [[انسان]] [[القا]] می‌کند و موجبات وسوه وسه خاطر را فراهم می‌آورد. از این رو می‌توان گفت [[وسواس]] قلمروی خاصی ندارد، مواردی که نام می‌بریم از مهم‌ترین زمینه‌های بروز [[وسواس]] است.
# '''[[آرزوها]]:''' [[انسان]] در زمان حال [[زندگی]] می‌کند و موظف است مراقب گذر لحظات [[عمر]] خود باشد، نسبت به گذشته، اگر [[قصور]] و تقصیری رخ داده، [[مکلف]] به جبران و [[تدارک]] است و برای [[آینده]] [[مأمور]] به [[پیش بینی]] و برنامه‌ریزی؛ ولی گاهی [[انسان]] زمان حال را با تمنا و [[آرزو]] هدر می‌دهد و از جبران گذشته و کسب برای [[آینده]] نیز می‌ماند؛ آرزوهای [[انسان]] همه [[وسوسه]] است. آنچه [[آرزو]] می‌کند خوب و [[پسندیده]] باشد یا [[زشت]] و [[ناپسند]]، [[دست]] یافتنی باشد یا دست نیافتنی، نبودنش به تقدیر الاهی باشد یا به تقصیر [[انسان]]، تفاوتی ندارد؛ هنگامی که [[انسان]] برای [[آینده]] به جای برنامه ریزی عاقلانه به تمناو [[آرزو]] می‌پردازد و برای گذشته در عوض جبران و [[تدارک]] به آه و افسوس بسنده می‌کند و خود را با "ای کاش چنین می‌کردم" و "ای کاش چنان شود" سرگرم می‌کند، گرفتار [[وسواس]] شده است.
# '''[[آرزوها]]:''' [[انسان]] در زمان حال [[زندگی]] می‌کند و موظف است مراقب گذر لحظات [[عمر]] خود باشد، نسبت به گذشته، اگر [[قصور]] و تقصیری رخ داده، [[مکلف]] به جبران و [[تدارک]] است و برای [[آینده]] [[مأمور]] به [[پیش بینی]] و برنامه‌ریزی؛ ولی گاهی [[انسان]] زمان حال را با تمنا و [[آرزو]] هدر می‌دهد و از جبران گذشته و کسب برای [[آینده]] نیز می‌ماند؛ آرزوهای [[انسان]] همه [[وسوسه]] است. آنچه [[آرزو]] می‌کند خوب و [[پسندیده]] باشد یا [[زشت]] و [[ناپسند]]، [[دست]] یافتنی باشد یا دست نیافتنی، نبودنش به تقدیر الاهی باشد یا به تقصیر [[انسان]]، تفاوتی ندارد؛ هنگامی که [[انسان]] برای [[آینده]] به جای برنامه‌ریزی عاقلانه به تمناو [[آرزو]] می‌پردازد و برای گذشته در عوض جبران و [[تدارک]] به آه و افسوس بسنده می‌کند و خود را با "ای کاش چنین می‌کردم" و "ای کاش چنان شود" سرگرم می‌کند، گرفتار [[وسواس]] شده است.
# '''[[امور جاری]] [[زندگی]]:''' [[انسان]] گاهی بی‌اختیار و گاهی با خواست خود به [[امور جاری]] [[زندگی]] می‌اندیشد، داشته‌های خود را در نظر می‌آورد و [[لذت]] می‌برد، به آنچه ندارد [[فکر]] می‌کند و [[اندوه]] می‌خورد، [[بیماری‌ها]] و گرفتاری‌هایش را به یاد می‌آورد، [[مشکلات]] [[زندگی]] را شماره می‌کند و با هریک بخشی از [[سرمایه]] [[عمر]] را هدر می‌دهد. گاهی در واهمه خود به سراغ دیگران می‌رود و در [[عالم]] [[ذهن]] حساب معاملات خود را بررسی می‌کند و به گفت وگو و [[مجادله]] با [[مخالفان]] و [[دشمنان]] می‌پردازد به هریک جوابی در خور و به سزا می‌دهد، برخی را با گفت وگو محکوم می‌کند و برخی را می‌کشد و از سر راه خود بر می‌دارد. این گونه [[افکار]] و [[اندیشه‌ها]] نیز از مصداق‌های [[وسواس]] است.
# '''[[امور جاری]] [[زندگی]]:''' [[انسان]] گاهی بی‌اختیار و گاهی با خواست خود به [[امور جاری]] [[زندگی]] می‌اندیشد، داشته‌های خود را در نظر می‌آورد و [[لذت]] می‌برد، به آنچه ندارد [[فکر]] می‌کند و [[اندوه]] می‌خورد، [[بیماری‌ها]] و گرفتاری‌هایش را به یاد می‌آورد، [[مشکلات]] [[زندگی]] را شماره می‌کند و با هریک بخشی از [[سرمایه]] [[عمر]] را هدر می‌دهد. گاهی در واهمه خود به سراغ دیگران می‌رود و در [[عالم]] [[ذهن]] حساب معاملات خود را بررسی می‌کند و به گفت وگو و [[مجادله]] با [[مخالفان]] و [[دشمنان]] می‌پردازد به هریک جوابی در خور و به سزا می‌دهد، برخی را با گفت وگو محکوم می‌کند و برخی را می‌کشد و از سر راه خود بر می‌دارد. این گونه [[افکار]] و [[اندیشه‌ها]] نیز از مصداق‌های [[وسواس]] است.
# '''[[بدبینی]]:''' [[ترس]] از تهدیدها، زیان و خطرهای [[آینده]] یکی از مصداق‌های [[وسواس]] است. [[انسان]] گاهی نسبت به [[آینده]] بدبین می‌شود و گاهی چنان [[پیشرفت]] می‌کنند که هر اتفاقی را [[دلیل]] زیانی بر خویشتن تلقی می‌کند، با آنکه هیچ ارتباطی بین آن اتفاق و زیانی که او را می‌ترساند نیست. در این گونه موارد [[قوة]] واهمه خباثتی پیدا می‌کند که هرگز بر وفق مراد صاحب خود تصویر نمی‌کشد و پیوسته با تصویرهای ناخوشایند و آزار دهنده او را آشفته می‌کند و از [[تلاش]] در [[راه کمال]] باز می‌دارد. گاهی به دیگران بدبین می‌شود و رفتارهایی را که هیچ نشانی از [[تهدید]]، [[تحقیر]]، [[تمسخر]] و [[اهانت]] ندارند و هیچ عاقلی چنین برداشتنی از آنها نمی‌کند بر این گونه مصداق‌ها حمل می‌کند، رنجیده ‌خاطر می‌شود و بساکه درصد مقابله و انتثام برآید و باعث [[آزار]] خود و دیگران شود.
# '''[[بدبینی]]:''' [[ترس]] از تهدیدها، زیان و خطرهای [[آینده]] یکی از مصداق‌های [[وسواس]] است. [[انسان]] گاهی نسبت به [[آینده]] بدبین می‌شود و گاهی چنان [[پیشرفت]] می‌کنند که هر اتفاقی را [[دلیل]] زیانی بر خویشتن تلقی می‌کند، با آنکه هیچ ارتباطی بین آن اتفاق و زیانی که او را می‌ترساند نیست. در این گونه موارد [[قوة]] واهمه خباثتی پیدا می‌کند که هرگز بر وفق مراد صاحب خود تصویر نمی‌کشد و پیوسته با تصویرهای ناخوشایند و آزار دهنده او را آشفته می‌کند و از [[تلاش]] در [[راه کمال]] باز می‌دارد. گاهی به دیگران بدبین می‌شود و رفتارهایی را که هیچ نشانی از [[تهدید]]، [[تحقیر]]، [[تمسخر]] و [[اهانت]] ندارند و هیچ عاقلی چنین برداشتنی از آنها نمی‌کند بر این گونه مصداق‌ها حمل می‌کند، رنجیده ‌خاطر می‌شود و بساکه درصد مقابله و انتثام برآید و باعث [[آزار]] خود و دیگران شود.
۲۱۸٬۸۷۸

ویرایش