امام عسکری در معارف مهدویت: تفاوت میان نسخه‌ها

افزودن پیوند
از امامت‌پدیا، دانشنامهٔ امامت و ولایت
نمایش تاریخچه به صورت تعاملی
دیداریویکی‌متن
جز (جایگزینی متن - 'حوزه' به 'حوزه')
جز (جایگزینی متن - 'نیاز' به 'نیاز')
خط ۱۹: خط ۱۹:
*امام عسکری{{ع}} به [[دلیل]] شرایط نامساعد و تنگناهای شدید [[حکومت عباسی]]، در گسترش [[دانش]] بی‏کران خود در همه [[جامعه]] [[پیروزی]] چندانی به دست نیاورد؛ اما شاگردانی [[تربیت]] کرد که هرکدام در گسترش [[معارف]] [[اسلام]] و رفع [[شبهات]] [[دشمنان]]، نقش مؤثر و ارزنده‏ای داشتند. [[شیخ طوسی]]، شمار [[شاگردان]] آن [[حضرت]] را افزون بر یک صد نفر ثبت کرده است<ref>[[شیخ طوسی]]، رجال الطوسی، ص ۴۲۷ به بعد</ref>. میان آنان چهره‌‏ها و شخصیت‏های برجسته و وارسته‏ای مانند [[احمد بن اسحاق اشعری قمی]]، [[ابو هاشم داود بن قاسم جعفری]]، [[ابو عمرو عثمان بن سعید عمری]]، [[علی بن جعفر]] و [[محمد بن حسن صفّار]] به چشم‏ می‌‏خورند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۶۴-۷۰.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۵۴، ۱۵۵</ref>.
*امام عسکری{{ع}} به [[دلیل]] شرایط نامساعد و تنگناهای شدید [[حکومت عباسی]]، در گسترش [[دانش]] بی‏کران خود در همه [[جامعه]] [[پیروزی]] چندانی به دست نیاورد؛ اما شاگردانی [[تربیت]] کرد که هرکدام در گسترش [[معارف]] [[اسلام]] و رفع [[شبهات]] [[دشمنان]]، نقش مؤثر و ارزنده‏ای داشتند. [[شیخ طوسی]]، شمار [[شاگردان]] آن [[حضرت]] را افزون بر یک صد نفر ثبت کرده است<ref>[[شیخ طوسی]]، رجال الطوسی، ص ۴۲۷ به بعد</ref>. میان آنان چهره‌‏ها و شخصیت‏های برجسته و وارسته‏ای مانند [[احمد بن اسحاق اشعری قمی]]، [[ابو هاشم داود بن قاسم جعفری]]، [[ابو عمرو عثمان بن سعید عمری]]، [[علی بن جعفر]] و [[محمد بن حسن صفّار]] به چشم‏ می‌‏خورند<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۶۴-۷۰.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۵۴، ۱۵۵</ref>.
=== دوم: گسترش حلقه ارتباطی با [[شیعیان]] از طریق نمایندگان‏===
=== دوم: گسترش حلقه ارتباطی با [[شیعیان]] از طریق نمایندگان‏===
* در پی تلاش‏های فراوان [[امامان]] پیشین، در زمان امام عسکری{{ع}} [[تشیع]] در مناطق و شهرهای مختلف، گسترده شده و [[شیعیان]] در گستره وسیعی [[زندگی]] می‏کردند. گستردگی و پراکندگی مراکز [[شیعی]]، وجود سازمان ارتباطی منظمی را ایجاب می‏کرد، تا پیوند [[شیعیان]] را با حوزه [[امامت]] و نیز ارتباط آنان را با هم‏دیگر برقرار سازد و از این رهگذر، آنان را از نظر [[دینی]] و [[سیاسی]]، [[رهبری]] و سازماندهی کند. این [[نیاز]]، از زمان [[امام نهم]]{{ع}} احساس می‏شد و چنان‏که در روش آن [[حضرت]] و [[امام دهم]] {{ع}} آمده، شبکه ارتباطی [[وکالت]] و [[نصب]] [[نمایندگان]] در مناطق گوناگون، از آن زمان وجود داشته است. این برنامه، زمان امام عسکری{{ع}} نیز پی‏گیری شد. بنابر یافته‏‌ها و شواهد تاریخی، آن [[حضرت]] نمایندگانی از میان شخصیت‏های برجسته [[شیعه]]، در مناطق فراوان [[نصب]] کرده و با آنان در ارتباط بود و از این راه، [[شیعیان]] را در همه مناطق زیر نگاه داشت. یکی از [[نمایندگان]] [[امام]] "[[احمد بن اسحاق بن عبد اللّه قمی اشعری]]"، از [[یاران]] ویژه [[امام]] و از شخصیت‏‌های بزرگ [[شیعی]] در [[قم]] بود. برخی از [[دانشمندان علم رجال]]، از او به عنوان رابط بین قمی‏ها و [[امام]] و از جمله [[اصحاب]] خاصّ آن [[حضرت]] یاد کرده‌‏اند<ref>نجاشی، فهرست اسماء مصنفی الشیعة، ص ۶۶؛ شیخ طوسی، الفهرست، ص ۲۳</ref>. اما [[دانشمندان]] دیگر، او را [[وکیل]] و [[نماینده]] [[امام]] دانسته‏‌اند<ref>  محمد جواد طبسی، حیاة الامام العسکری، ص ۳۳۳</ref>. در رأس وکیل‌‏های [[امام]]، "[[محمد بن عثمان عمری]]" قرار داشت و وکیل‏‌های دیگر، به وسیله او با [[امام]] در ارتباط بودند. آنان نوعا [[اموال]] و وجوهات جمع‌آوری شده را به وی تحویل می‏دادند و او آن‏ها را به [[امام]]{{ع}} می‌‏رساند. افزون بر شبکه ارتباطی [[وکالت]]، [[امام]] از طریق فرستادن پیک، با [[شیعیان]] و [[پیروان]] خود ارتباط برقرار می‌‏ساخت و مشکلات آنان را برطرف می‏کرد. [[امام]]، گذشته از پیک‏ها، از طریق نامه‏نگاری نیز با [[شیعیان]] ارتباط داشت و آنان را در موقعیت‌‏های حساس [[راهنمایی]] می‏‌کرد. نامه‌‏ای که [[امام]] به "[[ابن بابویه]]" نوشته، نمونه‌‏ای از این نامه‌‏ها است. [[امام]] دو نامه‏ نیز به [[شیعیان]] [[قم]] و آبه "آوه" نوشته که متن آن‏ها در کتاب‏ها گرد آمده است<ref>  حسن بن علی بن شعبه، تحف العقول، ص ۴۸۶</ref>.
* در پی تلاش‏های فراوان [[امامان]] پیشین، در زمان امام عسکری{{ع}} [[تشیع]] در مناطق و شهرهای مختلف، گسترده شده و [[شیعیان]] در گستره وسیعی [[زندگی]] می‏کردند. گستردگی و پراکندگی مراکز [[شیعی]]، وجود سازمان ارتباطی منظمی را ایجاب می‏کرد، تا پیوند [[شیعیان]] را با حوزه [[امامت]] و نیز ارتباط آنان را با هم‏دیگر برقرار سازد و از این رهگذر، آنان را از نظر [[دینی]] و [[سیاسی]]، [[رهبری]] و سازماندهی کند. این نیاز، از زمان [[امام نهم]]{{ع}} احساس می‏شد و چنان‏که در روش آن [[حضرت]] و [[امام دهم]] {{ع}} آمده، شبکه ارتباطی [[وکالت]] و [[نصب]] [[نمایندگان]] در مناطق گوناگون، از آن زمان وجود داشته است. این برنامه، زمان امام عسکری{{ع}} نیز پی‏گیری شد. بنابر یافته‏‌ها و شواهد تاریخی، آن [[حضرت]] نمایندگانی از میان شخصیت‏های برجسته [[شیعه]]، در مناطق فراوان [[نصب]] کرده و با آنان در ارتباط بود و از این راه، [[شیعیان]] را در همه مناطق زیر نگاه داشت. یکی از [[نمایندگان]] [[امام]] "[[احمد بن اسحاق بن عبد اللّه قمی اشعری]]"، از [[یاران]] ویژه [[امام]] و از شخصیت‏‌های بزرگ [[شیعی]] در [[قم]] بود. برخی از [[دانشمندان علم رجال]]، از او به عنوان رابط بین قمی‏ها و [[امام]] و از جمله [[اصحاب]] خاصّ آن [[حضرت]] یاد کرده‌‏اند<ref>نجاشی، فهرست اسماء مصنفی الشیعة، ص ۶۶؛ شیخ طوسی، الفهرست، ص ۲۳</ref>. اما [[دانشمندان]] دیگر، او را [[وکیل]] و [[نماینده]] [[امام]] دانسته‏‌اند<ref>  محمد جواد طبسی، حیاة الامام العسکری، ص ۳۳۳</ref>. در رأس وکیل‌‏های [[امام]]، "[[محمد بن عثمان عمری]]" قرار داشت و وکیل‏‌های دیگر، به وسیله او با [[امام]] در ارتباط بودند. آنان نوعا [[اموال]] و وجوهات جمع‌آوری شده را به وی تحویل می‏دادند و او آن‏ها را به [[امام]]{{ع}} می‌‏رساند. افزون بر شبکه ارتباطی [[وکالت]]، [[امام]] از طریق فرستادن پیک، با [[شیعیان]] و [[پیروان]] خود ارتباط برقرار می‌‏ساخت و مشکلات آنان را برطرف می‏کرد. [[امام]]، گذشته از پیک‏ها، از طریق نامه‏نگاری نیز با [[شیعیان]] ارتباط داشت و آنان را در موقعیت‌‏های حساس [[راهنمایی]] می‏‌کرد. نامه‌‏ای که [[امام]] به "[[ابن بابویه]]" نوشته، نمونه‌‏ای از این نامه‌‏ها است. [[امام]] دو نامه‏ نیز به [[شیعیان]] [[قم]] و آبه "آوه" نوشته که متن آن‏ها در کتاب‏ها گرد آمده است<ref>  حسن بن علی بن شعبه، تحف العقول، ص ۴۸۶</ref>.
*بر اساس روایتی، امام عسکری{{ع}} بامداد روز هشتم [[ربیع]] الأول سال ۲۶۰ ق اندکی پیش از [[رحلت]]، نامه‌‏های فراوانی به [[مردم]] [[مداین]] نوشت<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۶۴-۷۰.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۵۵، ۱۵۶.</ref>.
*بر اساس روایتی، امام عسکری{{ع}} بامداد روز هشتم [[ربیع]] الأول سال ۲۶۰ ق اندکی پیش از [[رحلت]]، نامه‌‏های فراوانی به [[مردم]] [[مداین]] نوشت<ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[فرهنگ‌نامه مهدویت (کتاب)|فرهنگ‌نامه مهدویت]]، ص۶۴-۷۰.</ref><ref>[[خدامراد سلیمیان|سلیمیان، خدامراد]]، [[درسنامه مهدویت (کتاب)|درسنامه مهدویت]]، ج۱، ص۱۵۵، ۱۵۶.</ref>.
===سوم: فعالیت‏‌های [[سیاسی]] سرّی‏===
===سوم: فعالیت‏‌های [[سیاسی]] سرّی‏===

نسخهٔ ‏۲۱ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۰۸:۱۸

آیکون خرد

این یک مقالهٔ خرد است. می‌توانید با گسترش آن به امامت‌پدیا کمک کنید.

این مدخل از زیرشاخه‌های بحث اهل بیت پیامبر خاتم است. "امام عسکری" از چند منظر متفاوت، بررسی می‌شود:
در این باره، تعداد بسیاری از پرسش‌های عمومی و مصداقی مرتبط، وجود دارند که در مدخل امام عسکری (پرسش) قابل دسترسی خواهند بود.

مقدمه

نخست: کوشش علمی در دفاع از اسلام و ردّ شبهات

دوم: گسترش حلقه ارتباطی با شیعیان از طریق نمایندگان‏

سوم: فعالیت‏‌های سیاسی سرّی‏

  • امام عسکری(ع) با وجود همه محدودیت‏ها و کنترل‌‏های دستگاه خلافت، یک زنجیره فعالیت‏‌های سیاسی سرّی را رهبری می‏کرد که با گزینش شیوه‌‏های پنهان‏کاری، از چشم جاسوسان دربار، به دور می‌‏ماند. برای نمونه، عثمان بن سعید عمری - از نزدیک‏ترین و صمیمی‏ترین یاران امام(ع) - در پوشش روغن‌‏فروشی فعالیت می‏کرد. شیعیان و پیروان آن حضرت، اموال و وجوه خود را به او می‏رساندند و او آن‏ها را در ظرف‏های روغن قرار داده، به حضور امام(ع) می‌رساند[۲۰][۲۱].

چهارم: پشتیبانی مالی از شیعیان‏

پنجم: آگاهی‌‏بخشی سیاسی به چهره‌‏های برجسته شیعه‏

ششم: بهره‏‌گیری از دانش غیبی برای ارشاد دیگران‏

هفتم: معرفی حضرت مهدی(ع) به عنوان جانشین‏

  1. بازجویی حاکمان ستمگر از خانه آن حضرت، برای دستیابی به حضرت مهدی(ع)[۳۹]؛
  2. برخورد جعفر کذّاب با مادر امام عسکری(ع) بر سر میراث؛
  3. ترور، حبس، تهدید و اذیت و آزار شیعیان؛ شیخ مفید، تهدیدات بر ضد شیعه پس از شهادت امام عسکری{(ع)، را یکی از تلخ‌‏ترین فرازهای تاریخ تشیع یاد کرده است[۴۰].
  4. اختلاف و چنددستگی بین شیعیان[۴۱].
  • یکی از حادثه‌‏های کمرشکن پس از شهادت امام عسکری(ع)، تفرقه‌‏ای بود که در میان برخی از شیعیان پدید آمد و آن‏ها را از یکپارچگی خارج کرد. البته این تفرق پیش از آن، از سوی امام عسکری(ع) پیش‏بینی شده بود.
  • ابو غانم می‌‏گوید: از امام عسکری(ع) شنیدم که می‌‏فرمود: "در سال ۲۶۰ پیروانم فرقه فرقه می‌‏شوند". آن‏گاه در ادامه ابو غانم می‌‏گوید: در آن سال امام عسکری(ع) رحلت فرمود و پیروان و یارانش متفرق شدند. دسته‌‏ای خود را منتسب به جعفر- پسر امام دهم- کردند، گروهی سرگردان شدند، عده‏ای به شک افتادند، دسته‌‏ای در حالت سرگردانی ایستادند و جمعی دیگر به توفیق خدای سبحانه و تعالی بر دین خود ثابت ماندند[۴۲][۴۳][۴۴].

پرسش مستقیم

  1. آیا خداوند برای امامت امام مهدی‏ زمینه ‏سازی کرده است؟ (پرسش)
  2. آیا نص متواتر بر امامت امام مهدی‏ از امام عسکری رسیده است؟ (پرسش)
  3. آیا انتقال امامت به دو برادر بعد از حسنین جایز است؟ (پرسش)
  4. امامت امام مهدی از چه زمانی آغاز شده است؟ (پرسش)
  5. آیا فضایل و کرامات امامان ناشی از نبوغ فکری آنها بوده است؟ (پرسش)
  6. امام عسکری‏ برای تثبیت امامت فرزندش چه تدابیری اندیشید؟ (پرسش)
  7. میان نظام امامت و غیبت امام مهدی چه ارتباطی وجود دارد؟ (پرسش)
  8. پس از شهادت امام حسن عسکری چه اختلاف‌‌هایی بر سر مسئله امامت به‌وجود آمد؟ (پرسش)
  9. چرا امام عسکری اقدام به معرفی و نشان دادن فرزندش به برخی از شیعیان نمودند؟ (پرسش)
  10. امام مهدی در پاسخ سعد بن عبدالله قمی دلیل عدم انتخابی بودن امام را چگونه بیان فرموده است؟ (پرسش)
  11. جریان تحویل وجوهات و هدایای شیعیان به امام عسکری توسط محمد بن اسحاق چیست؟ (پرسش)
  12. امام حسن عسکری درباره جانشین بعد از خود چه فرموده است؟ (پرسش)
  13. چه کسانی بر جنازه امام حسن عسکری نماز خوانده‌اند؟ (پرسش)
  14. مقام علمی امام مهدی در روایات چگونه بیان شده است؟ (پرسش)
  15. حدیث ولایت چیست و چه ارتباطی با امامت امام مهدی دارد؟ (پرسش)
  16. چه ارتباطی میان حدیث معراج و امامت امام مهدی وجود دارد؟ (پرسش)

جستارهای وابسته

منابع

منبع‌شناسی جامع امام عسکری

پانویس

 با کلیک بر فلش ↑ به محل متن مرتبط با این پانویس منتقل می‌شوید:  

  1. ↑ ر.ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۵۰۳
  2. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۶۴-۷۰.
  3. ↑ شیخ صدوق، علل الشرایع، ج ۱، باب ۱۷۶، ص ۲۳۰
  4. ↑ شیخ طوسی، التهذیب، ج ۶، ص ۹۲؛ر.ک: مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان (ع)، ص ۶۱۵
  5. ↑ ر. ک: شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، مقدمه
  6. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۶۴-۷۰.
  7. ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۱، باب ۲۸، ح ۱
  8. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۶۴-۷۰.
  9. ↑ شیخ مفید، الارشاد، ص ۳۴۶
  10. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۶۴-۷۰.
  11. ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۱، ص۱۵۳، ۱۵۴.
  12. ↑ شیخ طوسی، رجال الطوسی، ص ۴۲۷ به بعد
  13. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۶۴-۷۰.
  14. ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۱، ص۱۵۴، ۱۵۵
  15. ↑ نجاشی، فهرست اسماء مصنفی الشیعة، ص ۶۶؛ شیخ طوسی، الفهرست، ص ۲۳
  16. ↑ محمد جواد طبسی، حیاة الامام العسکری، ص ۳۳۳
  17. ↑ حسن بن علی بن شعبه، تحف العقول، ص ۴۸۶
  18. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۶۴-۷۰.
  19. ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۱، ص۱۵۵، ۱۵۶.
  20. ↑ شیخ طوسی، کتاب الغیبة، ص ۲۱۴
  21. ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۱، ص۱۵۶.
  22. ↑ شیخ مفید، الارشاد، ص ۳۴۳؛ ابن شهر اشوب، مناقب آل أبی طالب، ج ۴، ص ۴۳۹؛ مسعودی، اثبات الوصیة، ص ۲۴۲؛ سید محسن امین، اعیان الشیعة، ص ۴۰؛ طبرسی، اعلام الوری، ص ۳۷۲؛ محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۵۰۸
  23. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۶۴-۷۰.
  24. ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۱، ص۱۵۶.
  25. ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۱، ص۱۵۷.
  26. ↑ محمد جواد طبسی، حیاة الامام العسکری علیه السّلام، ص ۱۲۱
  27. ↑ مسعودی، اثبات الوصیة، ص ۲۳۴
  28. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۶۴-۷۰.
  29. ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۱، ص۱۵۷.
  30. ↑ این، بعد از من صاحب شما است؛ شیخ مفید، الارشاد، ج ۲، ص ۳۴۸.
  31. ↑ همانا فرزندم، قائم بعد از من است؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۵۲۴، ح ۴.
  32. ↑ این پیشوای شما پس از من و جانشین من بر شما است؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۴۳۵، ح ۲.
  33. ↑ فرزندم محمد، همان امام و حجت پس از من است؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۴۰۹، ح ۹
  34. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۶۴-۷۰.
  35. ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۱، ص۱۵۸.
  36. ↑ با استفاده از: مهدی پیشوایی، سیره پیشوایان علیهم السّلام، ص ۶۱۵- ۶۶۲
  37. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۶۴-۷۰.
  38. ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۱، ص۱۵۸.
  39. ↑ ر. ک: محمد بن یعقوب کلینی، الکافی، ج ۱، ص ۵۰۵؛ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمه، ج ۱، ص ۴۳
  40. ↑ شیخ مفید، الارشاد، ص ۳۲۵؛ محمد باقر مجلسی، بحار الانوار، ج ۵۰، ص ۳۳۴
  41. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۶۴-۷۰.
  42. ↑ شیخ صدوق، کمال الدین و تمام النعمة، ج۲، ص ۴۰۸، ح ۶
  43. ↑ سلیمیان، خدامراد، فرهنگ‌نامه مهدویت، ص۶۴-۷۰.
  44. ↑ سلیمیان، خدامراد، درسنامه مهدویت، ج۱، ص۱۵۹، ۱۶۰.
برگرفته از «https://fa.imamatpedia.com/w/index.php?title=امام_عسکری_در_معارف_مهدویت&oldid=327422»